DÄ°SSERTASÄ°YA Ä°ÅÄ° - Bakı DövlÉt Universiteti
DÄ°SSERTASÄ°YA Ä°ÅÄ° - Bakı DövlÉt Universiteti
DÄ°SSERTASÄ°YA Ä°ÅÄ° - Bakı DövlÉt Universiteti
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
11<br />
yarımkeçiricilər, polimerlər və onlar əsasında alınmış kompozit materiallardan<br />
fotoelektrik, fotolüminessent ,fotoelektrik çeviricilər üçün fotoaktiv elementlərinin<br />
hazırlanmasının üç əsas istiqaməti mğvcuddur. Onlardan biri yarımkeçiricilərə müxtəlif<br />
nadir torpaq elementlərinin əlavəsi əsasında fotoçeviricilər yaradılması ilə bağlıdır. Belə<br />
materiallar bütün dünyada yaxşı öyrənilib və hal-hazırda yarımkeçirici əsaslı daha<br />
effektiv fotolüminessent materialların yaradılması ilə bağlı axtarışlar davam edir. İkinci<br />
istiqamət elektro -, fotolüminessent, fotoelektrik və digər xassələrə malik yeni polimer<br />
materialların sintezi ilə bağlıdır. Halbuki, polimer fotoaktiv materialların bir sıra<br />
çatışmamazlıqları vardır. Yəni bu materiallar termik stabil deyillər. Bundan başqa işığın<br />
təsiri ilə və ionlaşmış şüalanma nəticəsində fotodestruksiya baş verir. Məlumdur ki,<br />
polimerin dağılması onun həssaslığının zəifləməsinə səbəb ola bilər. Bütün bu<br />
sadalananlar və yeni imkanlar üçüncü istiqamətin yaranmasına gətirib çıxarır. Bu<br />
istiqamət yarımkeçirici fotolüminessent nanohisəciklər ilə disperqasiya olunmuş<br />
termoplastik polimer əsaslı aktiv elementlərin yaranması ilə bağlıdır. Üzvi və ya silikat<br />
matrisdə klsterlər halında yayılmış yarımkeçirici materiallar kiçik ölçülü sistemlər və<br />
qeyri – xətti optika fizikası və kimyasında böyük maraq kəsb edir. Belə materiallar<br />
həcmi materiallarla müqayisədə qeyri – adi optik, katalitik, maqnit və sensor xassələrinə<br />
malikdir [7]. Belə materiallar özlərində həm polimerin müsbət xüsusiyyətlərini (<br />
möhkəmlik, istənilən konfiqurasiyalı elementlərin alınması imkanı və s. ) , həmçinin<br />
aktiv aşqarın xassələrini ( həssaslıq və s. ) özündə əks etdirir. Polimer matrisadakı<br />
komponentlər ayrıca foto -, elektro -, termolüminessent xassələrə malik ola bilər, ancaq<br />
kompozit materialın tərkibində isə yeni maraqlı xassələr özünü göstərəcək.<br />
Bu cür materialların xüsusiyyətləri həm individual nanoklasterlərin xassələri ilə,<br />
həm də onların bir – biri və matrisa ilə qarşılıqlı təsiri ilə təyin olunur. Nanoklasterlərin<br />
alınması məhlulda, şüşədə və polimerlərdə aparılır[48], [55] .<br />
Qeyd edək ki, variasiya metodu ilə ayrı – ayrı komponentlərin xassələrini bir sıra<br />
kompozisiya xassələri ilə variasiya etmək, həmçinin molekullararası keçid prosesini<br />
tədqiq etmək və polimer mühitdə elektronların həyəcanlanmasının miqrasiya enerjisini,<br />
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Change language