kwartalnik centralnej stacji ratownictwa górniczego s.a. - Centralna ...
kwartalnik centralnej stacji ratownictwa górniczego s.a. - Centralna ...
kwartalnik centralnej stacji ratownictwa górniczego s.a. - Centralna ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ROK XVII Ratownictwo górnicze nr 67 NR 2/2012<br />
wizualny i akustyczny zapewnia kontrolę<br />
nad parametrami pracy aparatu:<br />
monitorowanie pozostałego powietrza<br />
w butlach, czas do alarmu sygnalizującego<br />
resztkowe ciśnienie w butlach<br />
oraz koniec czasu pracy, posiada czujnik<br />
ruchu i akustyczny system wzywania<br />
pomocy, określa stan naładowania<br />
baterii oraz umożliwia podświetlenie<br />
wyświetlacza. Ergonomiczna płyta nośna<br />
z możliwością regulacji oraz ergonomicznie<br />
ukształtowany układ nośny.<br />
Parametry dotyczące zapasu powietrza<br />
w butlach analogiczne do ww. aparatów<br />
w wykonaniu dwubutlowym. Możliwy<br />
do skompletowania ze standardowym<br />
manometrem lub elektronicznym układem<br />
nadzorująco-ostrzegawczym.<br />
Aparat typu Interspiro<br />
SpiroGuide<br />
Aparat SpiroGuide produkcji szweckiej<br />
firmy Interspiro posiada parametry<br />
dotyczące zapasu powietrza w butlach<br />
analogiczne do ww. aparatów w wykonaniu<br />
dwubutlowym. Konstrukcja maski<br />
i automatu oddechowego umożliwia oddychanie<br />
powietrzem zewnętrznym przy<br />
założonej masce i otwartych zaworach<br />
butli. Automat oddechowy ma połączenie<br />
gwintowe z wężem średniego ciśnienia<br />
(brak szybkozłącza). System elektroniczny<br />
jest z możliwością podświetlania<br />
wyświetlacza, oprócz wyświetlacza<br />
zastosowano także zwykły manometr.<br />
Wyświetlacz podaje informacje o ciśnieniu<br />
w butlach, stan baterii oraz posiada<br />
czujnik bezruchu. Podpięcie drugiego<br />
użytkownika (drugiej maski) odbywa się<br />
za pomocą szybkozłącza do trójnika zabudowanego<br />
na stałe na wężu średniego<br />
ciśnienia w aparacie. Połączenie maski<br />
z automatem oddechowym odbywa się<br />
przez połączenie specjalne zabezpieczone<br />
śrubką przed rozłączeniem. Producent<br />
zakłada stałe połączenie maski z automatem<br />
oddechowym.<br />
Działania ratownicze prowadzone są<br />
z reguły w trudnych warunkach górniczo-geologicznych,<br />
technicznych oraz<br />
niejednokrotnie w trudnych warunkach<br />
klimatycznych i wymagają bardzo często<br />
stosowania posiadanego sprzętu ochrony<br />
układu oddechowego. Niestety, już same<br />
uwarunkowania konstrukcyjne stosowanego<br />
obecnie w ratownictwie górniczym<br />
sprzętu ochrony układu oddechowego<br />
powodują, że zarówno aparaty powietrzne<br />
butlowe, jak i aparaty regeneracyjne<br />
obciążają organizm ich użytkownika,<br />
powodując dyskomfort w odniesieniu do<br />
normalnego procesu oddychania i pracy.<br />
Idea ich stosowania akceptuje taki stan<br />
rzeczy, ponieważ aparaty te mają chronić<br />
ich użytkownika przed szkodliwym oddziaływaniem<br />
otaczającej go atmosfery,<br />
pozwalając jednocześnie na wykonanie<br />
dodatkowych prac ratowniczych.<br />
Uwzględniając obciążenie organizmu<br />
ratownika oddziaływaniem ww.<br />
sprzętu ochrony układu oddechowego<br />
oraz obciążeniem wysiłkiem fizycznym<br />
związanym z wykonywaną pracą, czynnikami<br />
które mają istotny wpływ na<br />
sumaryczne jego obciążenie są również<br />
warunki klimatyczne determinujące otaczającą<br />
ratownika atmosferę. Mogą one<br />
bowiem znacznie ograniczyć, bądź też<br />
całkowicie uniemożliwić wymianę ciepła<br />
organizmu ratownika z otoczeniem,<br />
skutkując w konsekwencji akumulacją<br />
ciepła w organizmie, która w perspektywie<br />
może doprowadzić do bardzo<br />
groźnych następstw.<br />
Znacznym obciążeniem organizmu<br />
ratowników są również wspomniane<br />
pochodne dotyczące eksploatacji autonomicznego,<br />
izolującego sprzętu ochrony<br />
układu oddechowego. Podczas oddychania<br />
występują dodatkowe opory w fazie<br />
wdechu i wydechu, których pokonywanie<br />
wiąże się ze wzmocnioną pracą mięśni<br />
wykorzystywanych w procesie oddychania<br />
co z kolei sprawia, że wzrasta udział<br />
tych mięśni w ogólnym bilansie przemian<br />
energetycznych w organizmie. Opory te<br />
podnoszą energetyczny wydatek wraz<br />
ze wzrostem wentylacji płuc. Ponadto<br />
w aparatach regeneracyjnych, w procesie<br />
pochłaniania dwutlenku węgla przez<br />
sorbent wypełniający pochłaniacz, przepływające<br />
przez niego powietrze jest co<br />
prawda w zróżnicowanym stopniu, lecz<br />
znacznie ogrzewane, powodując dodatkowe<br />
obciążenie organizmu użytkownika<br />
aparatu oraz pogarszając komfort pracy.<br />
Wynikiem tego jest m.in. szacowanie<br />
dopuszczalnego czasu pobytu ratowników<br />
w strefie zagrożonej w trudnych<br />
warunkach cieplnych z uwzględnieniem<br />
danych dotyczących temperatury i wilgotności<br />
w miejscu pracy, rodzaju ubrania<br />
ratowników, pracy do wykonania<br />
odniesionej do szacowanego wydatku<br />
energetycznego oraz rodzaju stosowanego<br />
sprzętu ochrony układu oddechowego.<br />
W celu poprawienia warunków klimatycznych<br />
w miejscu prowadzenia akcji<br />
ratowniczej stosuje się wszelkie dostępne<br />
obecnie środki techniczne.<br />
25<br />
Przywołane uprzednio opory oddychania<br />
występujące podczas eksploatacji<br />
stosowanego obecnie sprzętu ochrony<br />
układu oddechowego są redukowane<br />
w fazie wdechu poprzez stosowanie<br />
nadciśnienia działającego w układzie<br />
oddechowym aparatu. W celu zredukowania<br />
obciążenia nagrzewającym się<br />
powietrzem wdychanym stosowane są<br />
wymienniki ciepła. Jest to rozwiązanie<br />
skuteczne, powodujące jednak z reguły<br />
dodatkowe obciążenie wynikające z przyrostu<br />
masy kompletnego aparatu, bądź<br />
to z tytułu zastosowanego dodatkowego<br />
czynnika chłodzącego, bądź też z rozbudowania<br />
samej konstrukcji aparatu.<br />
Analiza wybranych konstrukcji oraz<br />
wyniki z praktycznej eksploatacji ratowniczego<br />
sprzętu ochrony układu oddechowego<br />
wykazują potrzebę prowadzenia<br />
dalszej modernizacji istniejących konstrukcji,<br />
bądź też z ich uwzględnieniem<br />
tworzenie nowych konstrukcji, zarówno<br />
aparatów regeneracyjnych jak i aparatów<br />
powietrznych butlowych. Pozytywne<br />
efekty w tym zakresie można osiągnąć<br />
m.in. poprzez:<br />
––<br />
zmniejszenie ciężaru aparatu poprzez<br />
zastosowanie w jego konstrukcji podzespołów<br />
z materiałów lekkich (obudowa<br />
aparatu, obudowa pochłaniacza,<br />
butla) - charakteryzujących się<br />
dużą wytrzymałością na uszkodzenia<br />
mechaniczne, sprężystością, antystatycznością<br />
itp.,<br />
––<br />
zmniejszenie gabarytów zewnętrznych<br />
aparatu, (np. optymalizacja sprawności<br />
poszczególnych podzespołów,<br />
stosowanie sprawniejszych sorbentów<br />
CO 2<br />
, butli o mniejszych wymiarach,<br />
lecz o większym ciśnieniu roboczym<br />
napełnienia itp.),<br />
––<br />
zmniejszenie tzw. przestrzeni martwej<br />
(CO 2<br />
) w układzie aparat – maska<br />
i w samej masce, (np. optymalizacja<br />
przewodów oddechowych oraz masek<br />
twarzowych),<br />
––<br />
stosowanie wydajniejszych układów<br />
do obniżania temperatury powietrza<br />
wdychanego.<br />
Alternatywą dla aparatów tlenowych<br />
mogą być aparaty powietrzne butlowe.<br />
Są one pozbawione przypadłości dogrzewania<br />
powietrza wdychanego bowiem<br />
działają w układzie otwartym,<br />
więc nie posiadają w swojej konstrukcji<br />
pochłaniacza CO 2<br />
, a na dodatek funkcjonują<br />
w nadciśnieniowych układach<br />
oddechowych. Ich mankamentem jest<br />
co prawda większy ciężar oraz krótszy