Untitled - Ministarstvo finansija

Ministarstvo finansija Crne Gore 

Godišnji izvještaj II 

2007 

www.ministarstvo-finansija.vlada.cg.yu 

UPRAVE 

Poreska uprava: www.poreskauprava.vlada.cg.yu 

Uprava carina: www.upravacarina.vlada.cg.yu 

Uprava za antikorupcijsku inicijativu: www.antikorup.vlada.cg.yu 

Uprava za sprečavanje pranja novca: www.gom.cg.yu/aspn 

Uprava za nekretnine: www.nekretnine.cg.yu 

Direkcija za javne nabavke: www.djn.vlada.cg.yu

Godišnji izvještaj Ministarstva finansija Crne Gore / 2007. 

SadrŽaj 

6-7 

UVODNIK 

- Ana Miljanić, urednik 

8-15 

UKUPNI PRIMICI BUDŽETA (TEKUĆEG I KAPITALNOG) 

I DRŽAVNIH FONDOVA 

- mr Nikola Vukićević, pomoćnik ministra 

16-21 

PLANIRANI PROJEKTI U KAPITALNOM BUDŽETU ZA 2008. GODINU 

- Ljiljana Crnčević, koordinator Odsjeka za planiranje investicija 

22-24 

BUDŽET DRŽAVNIH FONDOVA ZA 2008. GODINU 

- mr Nikola Vukićević, pomoćnik ministra 

25-28 

SREDNJOROČNI MAKROEKONOMSKI I FISKALNI OKVIR 2008 - 2010 

- dr Stanko Jeknić, koordinator Odsjeka za makroekonomsku analizu i saradnju sa međunarodnim institucijama 

- Vladislav Karadžić, samostalni savjetnik, 

- Radovan Živković, samostalni savjetnik 

29-31 

STRATEGIJA RAZVOJA UNUTRAŠNJE FINANSIJSKE 

KONTROLE U JAVNOM SEKTORU CRNE GORE 

- Mila Barjaktarović, pomoćnik ministra 

- Ivana Vuletić, ovlašćeno službeno lice I 

32-37 

CRNA GORA: EKONOMSKI I FISKALNI OKVIR ZA PERIOD 2007 – 2010 

- mr Milorad Katnić, pomoćnik ministra, 

- Bojana Bošković, viši savjetnik


38-39 

40-46 

47-51 

52 

53-54 

55-57 

58-67 

68-71 

72-74 

75-82 

MODERNIZACIJA CARINSKE SLUŽBE CRNE GORE KAO ODGOVOR 

NA SAVREMENE IZAZOVE 

- Miodrag Radusinović, direktor 

FUNKCIONISANJE I REZULTATI RADA PORESKE UPRAVE 

U 2007. GODINI 

- Mirjana Pešalj, direktor 

Aktivnosti UPRAVE ZA NEKRETNINE U 2007. GODINI 

- Mićo Orlandić, direktor 

REZULTATI RADA UPRAVE ZA SPRJEČAVANJE PRANJA NOVCA 


- mr Predrag Mitrović, direktor 

REALIZOVANE AKTIVNOSTI UPRAVE ZA 

ANTIKORUPCIJSKU INICIJATIVU U 2007. GODINI 

- Vesna Ratković, direktor 

RAD DIREKCIJE ZA JAVNE NABAVKE U 2007. GODINI 

- Mersad Mujević, direktor 

AKTINOSTI MINISTRA FINANSIJA U 2007. GODINI, PR SLUŽBA 

- Ana Miljanić, portparol, 

- Biljana Bataković, asistent portparola 

ZAKONODAVNA AKTIVNOST MINISTARSTVA FINANSIJA 


- Ana Miljanić, portparol 

DRŽAVNI DUG - NA DAN 31. DECEMBAR 2007. GODINE 

- Nemanja Pavličić, koordinator Odsjeka za upravljanje državnim 

dugom, analizu zaduženosti, upravljanje gotovinom 

i odnose sa inostranstvom 

KONSOLIDOVANA JAVNA POTROŠNJA U 2007. GODINI 

- dr Stanko Jeknić, koordinator Odsjeka za makroekonomsku analizu i 

saradnju sa međunarodnim institucijama, 

- Vladislav Karadžić, samostalni savjetnik, 

- Radovan Živković, samostalni savjetnik, 

- Iva Vuković, viši savjetnik 

Ministarstvo finansija Crne Gore 

Godišnji izvještaj 

Ministarstva finansija 

za 2007. godinu 

Broj: 

2 

izlazi: 

godišnje 

izdavač: 

Ministarstvo finansija 

Crne Gore 

za izdavača: 

dr Igor Lukšić 

Urednik: 

Ana Miljanić 

Asistent Urednik: 

Biljana Bataković 

Uređivački odbor: 

Koviljka Mihailović 

Milorad Katnić 

Krsto Racković 

Prevodilac: 

Jelena Čađenović 

Dizajn: 

Adil Tuzović 

kontakt: 

PR SLUŽBA 

MINISTARSTVA FINANSIJA 

tel: 

+382 81 224 581 

fax: 

+382 81 224 450 

e-mail: 

mf@mn.yu 

web: 


adresa: 

Stanka Dragojevića br 2, 

Podgorica 

štampa: 

DPC - Grafotisak 

tiraŽ: 

400


Uvodnik 

Uvaženi čitaoci, 

Ekonomska nezavisnost, kao i ekonomska 

samoodrživost Crne Gore 

koja je postignuta, logičan nastavak 

ima u podsticanju ekonomskih integracionih 

procesa, ravnopravnom 

učešću i jednostavnijem promovisanju 

brojnih resursa zemlje tokom 2007. 

godine. 

Poslije sticanja nezavisnosti u junu 

2006. godine, Crna Gora je ostvarila 

intezivnu komunikaciju sa međunarodnim 

partnerima i veliki napredak 

na političkom i ekonomskom planu. 

Pored prijema u OEBS, Ujedinjene 

Nacije i Partnerstvo za mir, postala je 

članica i najznačajnijih međunarodnih 

finansijskih institucija – Evropske banke 

za obnovu i razvoj EBRD, 3. juna 

2006. godine, Međunarodnog monetarnog 

fonda i Svjetske banke, 18. 

januara 2007. godine i Banke za razvoj 

Savjeta Evrope, 19 novembra 2007. 

godine, što je svakako potvrda vođenja 

stabilne ekonomske politike. 

U oktobru 2007. godine usvojen je 

novi Ustav, a istog mjeseca potpisan je 

Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju 

sa EU, koji predstavlja značajan formalni 

korak na putu uključivanja zemlje u 

EU. Početak primjene CEFTE i usvajanje 

sistemskih imovinskih zakona su 

nesporno važan dio pomenutih procesa, 

prije svega, kao dodatan stimulans 

atraktivnosti Crne Gore na investicionoj 

mapi. 

Uporedo sa veoma brzim procesom 

učlanjenja zemlje, rezultati 

ostvareni u različitim oblastima strukturnih 

reformi i formiranju stabilnog 

institucionalnog poslovnog okruženja, 

doveli su do poboljšanja pozicije Crne 

Gore na globalnom tržištu i imali pozitivan 

efekat na državni kreditni rejting, 

koji je kod jedne od vodećih rejting 

agencija Standard & Poor’s ove godine 

poboljšan sa BB na BB+. 

Makroekonomska stabilnost prisutna 

je već nekoliko godina za redom, 

a povoljni trendovi nastavljaju se i 

tokom 2007.godine. Stabilno vođenje 

javnih finansija, strukturne promjene 

u oblasti cjenovne i trgovinske liberalizacije, 

privatizacija i brojne druge 

reforme dovele su do podsticanja 

privrednog rasta. 

Kombinacija rasta lične potrošnje i 

investicija uticala je na veću tražnju ove 

godine u ekonomiji, što je za posljedicu 

imalo rast državnih prihoda. Crnogorske 

javne finansije u posljednje 

dvije godine bilježile su suficit u visini 

od preko 3% BDP, a javni dug zemlje


je i dalje relativno nizak. Vođena je 

upravo politika smanjenja javnog duga 

na nivo od oko 30 odsto BDP, što je 

jedna od ključnih smjernica fiskalne 

politike, a dio tog suficita iskorišćen je 

za prijevremenu otplatu duga Svjetskoj 

banci, najprije u septembru mjesecu, u 

iznosu od 19 miliona, a potom decembru, 

u iznosu od 40 miliona eura. 

Otvaranje procesa restitucije još 

tokom 2004. godine u narednom periodu 

uticaće na nivo javnog duga, iako 

nedavni amandmani na odgovarajući 

zakon ograničavaju tu komponentu 

duga na najviše 10% BDP za period 

primjene zakona, ali se istovremeno 

ino javni dug smanjuje usljed pomenutih 

prijevremenih otkupa. 

Nastavljeno je sa reformama 

budžetskog sistema tokom 2007 

godine. Poslije uvođenja Kapitalnog 

budžeta, proširenja Programskog 

budžeta i implementacije, 2007. godinu 

obilježilo je usvajanje Izmjena i 

dopuna Zakona o budžetu, kojima se 

definiše novi institucionalni položaj 

državnih fondova i reguliše, između 

ostalog, donošenje budžeta, evidencija, 

upravljanje, priprema i planiranje, 

izvršenje itd. Takođe, Zakonom je 

obuhvaćena materija koja tretira javni 

dug, a dosadašnji Zakon o zaduživanju 

i upravljanju dugom javnog sektora 

stavljen je van snage. 

Usvojen je Zakon o budžetu za 

2008. godinu, kojim su utvrđena 

ukupna budžetska sredstva, a u iznos 

budžeta prvi put su uračunati prihodi 

državnih fondova - penzijskog i invalidskog 

osiguranja, zdravstva, za restituciju, 

razvoj i Zavoda za zapošljavanje. 

Nakon nekoliko godina veoma 

rigidne politike zarada, u posljednje 

dvije godine dolazi do povećanja zarada 

u javnom sektoru. U 2007. godini je 

došlo do povećanja minimalne cijene 

rada sa 50 na 55 eura, a od 2008. godine 

biće uvećani koeficijenti složenosti 

posla za 30 % za sve zaposlene u javnom 

sektoru. 

Tokom 2007.godine izvršene 

su izmjene postojećih, a donesen je 

određen broj novih poreskih zakona, 

čime se ispunjavaju glavni ciljevi 

iz oblasti poreske politike - stvaranje 

povoljnog biznis ambijenta, uz 

usklađivanje našeg poreskog zakonodavstva 

sa međunarodnim standardima 

i direktivama EU. 

Kontinuitet informisanja javnosti 

o važnim ekonomskim parametrima, 

kao jedan od standarda kojih se 

pridržavaju razvijene zemlje, takođe 

je obezbijeđen. Pored Programa rada 

za 2007.godinu i dodatne regulative 

kapitalnih strategija, posljednjih nekoliko 

godina realizovani su i objavljeni 

brojni projekti koji su doprinijeli 

informisanju šire javnosti o sveukupnim 

aktivnostima Ministarstva finansija 

i specifičnim segmentima rada. 

Objavljeno je već 10 brojeva Biltena 

Ministarstva finansija, koji sadrže kvartalne 

preglede opštih ekonomskih i 

fiskalnih kretanja, aktuelnosti i glavnih 

karakteristika procesa ekonomskih 

reformi u državi, zatim Poreski 

vodič, Godišnji izvještaj I, a Web strana 

Ministarstva finansija je na dnevnoj 

bazi pouzdan izvor informacija, kako 

o aktuelnim vijestima i tekućim programima, 

tako i o cjelokupnoj zakonodavnoj 

regulativi. 

Drugi broj Godišnjeg izvještaja prikaz 

je najvažnijih aktivnosti Ministarstva 

finansija u okviru svih pomenutih segmenata, 

kao i uprava pod nadležnošću 

Ministarstva finansija, čiji efikasan rad 

i pozitivni rezultati nesporno doprinose 

rezimeu ekonomskih i sveukupnih 

reformi koje su ostvarene u 2007. i 

prethodnim godinama. 

Vjerujem da će sadržaj privući 

pažnju stručne i šire javnosti. 

S poštovanjem, 

UREDNIK, 

Ana Miljanić


Ukupni primici budžeta 

(Tekućeg i Kapitalnog) 

i državnih fondova 

Plan primitaka budžeta Crne Gore i državnih fondova za 2008. godinu urađen je na osnovu ostvarenja prihoda u prethodnim godinama i u prvih 

devet mjeseci 2007. godine, procijenjenog rasta BDP-a , rasta cijena na malo, kao i procijenjenog fiskalnog uticaja novih propisa koji će se primjenjivati 

u 2008. godini. 

Na osnovu navedenih parametara tekući prihodi budžeta u 2008. godini procjenjuju se na 1.139,68 mil €. Prihodi budžeta za 2008. godinu, 

opredijeljuju budžetsku potrošnju koja će imati pozitivan uticaj na rast BDP-a, povećanje zaposlenosti u realnom sektoru i kojom će se uredno servisirati 

zakonske i ugovorene obaveze. 

Povećanje izvornih prihoda budžeta zasnovano je na pozitivnim trendovima naplate kod poreza na dodatu vrijednost, carina, taksi i naknada. 

Klasifikacija O P I S Iznos 

7 PRIMICI 1,220,965,361.24 

71 Tekući prihodi 1,139,681,361.24 

711 Porezi 755,564,841.32 

7111 Porez na dohodak fizičkih lica 83,784,984.22 

7112 Porez na dobit pravnih lica 47,402,228.10 

7113 Porez na imovinu 11,980,308.74 

7114 Porez na dodatu vrijednost 432,519,428.96 

7115 Akcize 99,516,451.66 

7116 Porez na međunarodnu trgovinu i transakcije 72,893,300.83 

7118 Ostali porezi 7,468,138.81 

712 Doprinosi 296,953,288.89 

7121 Doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje 172,000,000.00 

7122 Doprinosi za zdravstveno osiguranje 117,468,888.89 

7123 Doprinosi za osiguranje od nezaposlenosti 7,484,400.00 

713 Takse 28,859,739.20 

7131 Administrativne takse 14,964,159.73 

7132 Sudske takse 8,925,633.56 

7133 Boravišne takse 947,545.91 

7136 Ostale takse 4,022,400.00 

714 Naknade 26,562,351.42 

7141 Naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa 5,746,368.34 

7142 Naknada za korišćenje prirodnih dobara 3,697,774.10 

7143 Ekološke naknade 2,769,488.07 

7144 Naknade za priređivanje igara na sreću 4,830,000.00 

7148 Naknade za puteve 6,637,061.26 

7149 Ostale naknade 2,881,659.64 

715 Ostali prihodi 31,741,140.40 

7151 Prihodi od kapitala 4,102,000.00 

7152 Novčane kazne i oduzete imovinske koristi 11,717,212.48 

7153 Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti 6,572,940.00 

7155 Ostali prihodi 9,348,987.93 

72 Primici od prodaje imovine 35,000,000.00 

721 Primici od prodaje nefinansijske imovine 10,000,000.00 

7211 Primici od prodaje nepokretnosti 10,000,000.00 

722 Primici od prodaje finansijske imovine 25,000,000.00 

7221 Prodaja akcija 25,000,000.00 

73 Primici od otplate kredita i sredstva prenesena iz prethodne godine 15,784,000.00 

731 Primici od otplate kredita 15,784,000.00 

7311 Primici od otplate kredita datih drugim nivoima vlasti 15,784,000.00 

741 Donacije i transferi 800,000.00 

7411 Tekuće donacije 800,000.00 

75 Pozajmice i krediti 29,700,000.00 

751 Pozajmice i krediti 29,700,000.00 

7512 Pozajmice i krediti od inostranih izvora 21,700,000.00 

7513 Projektni zajmovi 8,000,000.00


2.4 PRIMICI PO VRSTAMA 

1. POREZI 

Planiranje poreza Budžeta za 2008. godinu izvršeno je na osnovu 

ostvarenih prihoda u prethodnim godinama, procijenjenog nominalnog 

rasta BDP-a od oko 11 %, ( realni rast 7% i rasta cijena na malo 

od 4%), kao i procijenjenog fiskalnog uticaja novih propisa koji će se 

primjenjivati u 2008. godini. 

Prihodi po osnovu poreza za 2008 godinu planirani su u iznosu od 

755,56 mil €, odnosno 29,89 % BDP-a. 

Porez na imovinu, odnosno porez na promet nepokretnosti planiran 

je u iznosu od 11,98 mil. €, što je za 15,46 % niže od plana za 2007. godinu. 

Ovakvo planiranje je posljedica izmjena Zakona o porezu na promet 

nepokretnosti i Zakona o finansiranju lokalne samouprave kojima 

je predviđeno povećanje stope poreza na imovinu sa 2 na 3%, kao i 

izmjenu raspodjele ovog poreza kojom se Prihod od poreza na promet 

nepokretnosti dijeli se između budžeta Države (30 %) i budžeta opština 

(50 %) i egalizacionog fonda ( 20%). 

Porez na dohodak fizičkih lica planiran je u 2008. godini u 

iznosu od 83,78 mil. €, što je za 13,42 % veći iznos od plana za 2007. 

godinu. Planirano povećanje poreza na dohodak fizičkih lica rezultat 

je povećanja broja zaposlenih, povećanja zarada u javnom sektoru za 

30%, kao i značajnog povećanja zarada na nivou cijele ekonomije. 

Porez na dodatu vrijednost planiran je u iznosu od 432,52mil. €, 

što je za 17 % više od planiranog iznosa za 2007. godinu. Plan je zasnovan 

na pozitivnom trendu naplate PDV-a u periodu 2004-2007. godine 

i planiranom rastu BDP-a u 2008. godini. Povećanje naplate PDV najvećim 

dijelom rezultat je povećanog uvoza roba, pojačane privredne 

aktivnosti, smanjenja sive ekonomije i pojačanih napora Poreske uprave 

i Uprave carina na naplati poreza na dodatu vrijednost. 

Porez na dobit pravnih lica planiran je u iznosu od 47,40 mil. €, 

i veći je za 17,64 % u odnosu na plan za 2007. godinu. Ovo povećanje 

rezultat je povećanja iskazane dobiti pravnih lica u 2006. i 2007. godini 

i očekivanog pozitivnog trenda u 2008. godini. 

Akcize su planirane na nivou od 99,52 mil.€, što je 15,79 % više od 

plana za 2007. godinu.Ovo povećanje rezultat je suzbijanja nelegalnog 

tržišta cigaretama kao i povećanog uvoza roba koje podliježu plaćanju 

ovog poreza. 

Porez na međunarodnu trgovinu i transakcije planiran je u iznosu 

od 72,90 mil. €, odnosno za 14,11 % više u odnosu na plan za 2007.


godinu, a razlog je poboljšana naplata u 2007. godini . 

Doprinosi za zdravstveno osiguranje planirani su u iznosu 

117,47 mil €, i veći su za 9,14 % u odnosu na plan za 2007. godinu. Ovo 

povećanje je razultat povećanja zarada zaposlenih i rasta broja zaposlenih 

u javnom, realnom i bankarskom sektoru. Istovremeno, planirani 

rast je niži nego kod doprinosa Fonda PIO zbog sniženja stopa doprinosa 

za zdravstveno osiguranje. 

Ostali porezi planirani su u iznosu od 7,47 mil.€, što je za 29,91 % 

više od plana za 2007. godinu, kao rezultat pozitivnog trenda u naplati 

ovih prihoda u 2007. godini i planiranog rasta stope BDP-a u 2008. 

godini. 

2. DOPRINOSI 

Planiranje doprinosa Budžeta za 2008. godinu izvršeno je na osnovu 

ostvarenih prihoda u prethodnim godinama, i u prvih devet mjeseci 

2007. godine, projekcija Ministarstva finansija do kraja 2007 godine, 

osnovnih makroekonomskih i fiskalnih indikatora za 2008. godinu i 

planiranih izmjena stopa doprinosa u 2008. godini. 

Prihodi po osnovu doprinosa za 2008. godinu planirani su u iznosu 

294,95 mil €, odnosno 11,67 % BDP-a. 

Doprinosi za osiguranje od nezaposlenosti planirani su u iznosu 

od 7,48 mil €, i veći su za 8 % u odnosu na plan za 2007. godinu. 

3.TAKSE 

Doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje planirani su u 

iznosu od 172,00 mil €, što je za 27,05 % više od plana za 2007. godinu. 

Ovo povećanje je razultat povećanja zarada zaposlenih i rasta broja 

zaposlenih u javnom, realnom i bankaraskom sektoru. 

Planirana naplata prihoda po osnovu taksi u 2008. godini iznosi 

28,86 mil. €, što je za 64,76 % više od iznosa planiranog u 2007. godini. 

Najviši nivo prihoda planiran je po osnovu naplate administrativnih 

taksi u iznosu od 14,97 mil.€. Razlog povećanja plana naplate administrativnih 

taksi je planirana zamjena ličnih dokumenata u 2008. godini.( 

prihod po ovom osnovu je bio planiran Zakonom o budžetu za 2007. 

godinu) 

4. NAKNADE 

10


Planirane naknade u 2008. godini iznose 26,56 mil. €, odnosno 1,05 

% BDP-a. Najveći iznos planiran je kod naknada za puteve 6,64 mil. €, 

naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa 5,75 mil.€, naknada za 

priređivanja igara na sreću 4,83 mil. €, naknada za korišćenje prirodnih 

dobara u iznosu od 3,67 mil.€, ekoloških naknada od 2,77 mil. €, naknada 

za puteve 6,64 mil € i ostale naknade 2,88 mil €. Ovo povećanje 

plana posljedica je znatno više naplate naknada za puteve i naknada za 

priređivanje igara na sreću. 

PROJEKTNI ZAJMOVI 

Projektni zajmovi planirani su u iznosu od 8 mil.€ i odnose se na kredit 

Evropske investicione banke za rekonstrukciju Jadranske magistrale. 

8. DONACIJE 

Primici po osnovu donacija planirani su u oznosu od 0,8 mil € i 

odnose se na projekat Integralno upravljanje ekosistemom Skadarsko 

jezero. 

IZDACI TEKUĆEG 

BUDŽETA CRNE GORE 

ZA 2008. GODINU 

Zakonom o budžetu Crne Gore za 2008. godinu planirana su sredstva 

Tekućeg budžeta u iznosu od 662,97 mil. €. 

Ukupni izdaci Tekućeg budžeta za 2008.godinu iznose 662,97 mil. 

€ i veći su za 5,09 % u odnosu na izdatke planirane Zakonom o izmjenama 

i dopunama Zakona o budžetu Crne Gore za 2007. godinu. 

5. OSTALI PRIHODI 

Planirani ostali prihodi u 2008. godini iznose 31,74 mil. €,odnosno 

1,26 % BDP-a. Najveće ućešće u planiranim ostalim prihodima u 2008. 

godini imaju prihodi po osnovu naplate novčanih kazni i oduzete imovinske 

koristi u iznosu od 11,72 mil.€ ,ostali prihodi u iznosu od 9,35 mil. 

€, Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti u iznosu od 

6,57 mil. € i prihodi od kapitala 4,10 mil. €. 

Zakonom o budžetu Crne Gore za 2008. godinu planirani su ukupni 

izdaci za Tekući budžet u iznosu od 662,97 mil.€. Izdaci su planirani 

u skladu sa Ekonomskom politikom za 2008. godinu i procijenjenim 

rastom bruto domaćeg proizvoda, kao i ciljevima koji su predviđeni 

Agendom ekonomskih reformi za Crnu Goru. 

Struktura izdataka Tekućeg budžeta daje se u sljedećoj tabeli: 

6. PRIMICI OD PRODAJE IMOVINE 

Ekonomska 

klasifikacija 

Opis 

Plan za 2008. 

godinu 

% 

učešća 

Primici od prodaje imovine planirani su u iznosu od 35,00 mil. € i 

koristiće se dijelom za finansiranje kapitalnog budžeta. Planirani iznos 

primitaka po osnovu prodaje vojne imovine iznosi 10,00 mil. € , dok 

se ostatak odnosi na prihod od planirane prodaje akcija koje država 

posjeduje u preduzećima (Institut Simo Milošević – Igalo, Lovćen osiguranje, 

Jadransko brodogradilište Bijela, Montenegroairlines) 

7. POZAJMICE I KREDITI 

Primici po ovom osnovu planirani su u iznosu od 29,70 mil.€, od 

čega su pozajmice i krediti iz inostranih izvora ( 21,7 mil €) i projektni 

zajmovi ( 8 mil €) . 

PROGRAMSKI KREDITI 

Pozajmice i krediti iz inostranih izvora planirani su i iznosu od 21,7 

mil €, od čega su: 

- Mađarski kredit za izgradnju obrazovnih objekata (5 mil €). 

- krediti Međunarodne agencije za razvoj (IDA) za projekte: Unaprijeđenje 

sistema penzione administracije ( 3,7 mil €), Reforme sistema 

obrazovanja ( 0,3 mil € ) i Unaprijeđenje sistema zdravstva ( 2,2 mil €). 

- kredit Societe Generele banke za projekat uvođenja IT sistema u 

školstvo ( 0,5 mil €). 

- sredstva od Evropske Banke za obnovu i razvoj-(EBRD)- kredit u 

iznosu od 10 mil €. 

1 2 3 4 

41 Tekući izdaci 453,307,685.30 68.37 

42 

43 

Transferi za 

socijalnu zaštitu 

Transferi instit., 

pojed., nevlad. i 

javnom sektoru 

45,973,400.00 6.93 

54,473,357.18 8.22 

44 Kapitalni izdaci 67,238,812.96 10.14 

45 

Pozajmice i 

krediti 

3,985,003.28 0.60 

46 Otplata dugova 28,790,000.00 4.34 

47 Rezerve 9,207,949.28 1.39 

Ukupno: 662,976,208.00 100.00 

U strukturi izdataka Tekućeg budžeta tekući izdaci učestvuju sa 

68,37%, transferi za socijalnu zaštitu sa 6,93%, transferi inistitucijama, 

pojedincima i nevladininom sektoru sa 8,22%, kapitalni izdaci sa 

10,14%, pozajmice i krediti sa 0,60%, otplata dugova sa 4,34% i rezerve 

sa 1,39%. 

41 - Tekući izdaci 

Tekući izdaci planirani su u iznosu od 453,30mil.€ i njihov pregled 

daje se u sljedećoj tabeli: 

11


Ekonomska 

klasifikacija 

Opis 

Plan za 2008. 

godinu 

1 2 3 4 

411 

Bruto zarade i 

doprinosi na teret 

poslodavca 

% učešća 

254,920,429.56 56.24 

412 Ostala lična primanja 20,525,773.60 4.53 

413 

Rashodi za materijal 

i usluge 

105,374,353.84 23.25 

414 Tekuće održavanje 22,098,620.00 4.87 

415 Kamate 18,888,600.00 4.17 

416 Renta 9,559,116.08 2.11 

417 Subvencije 16,015,000.00 3.53 

418 Ostali izdaci 5,925,792.22 1.31 

Ukupno: 453,307,685.30 100.00 

411 - Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 

Sredstva za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca planirana 

su u iznosu od 254,92 mil. €, što čini 56,24% ukupno planiranih tekućih 

izdataka Budžeta Crne Gore za 2008. godinu. 

Sredstva za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca planirana 

su u skladu sa propisima koji regulišu ovu oblast i to: 

- Zakon o zaradama i drugim primanjima poslanika i funkcionera; 

- Zakon o zaradama i drugim primanjima nosilaca pravosudnih i 

ustavnosudskih funkcija; 

- Predlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zaradama 

državnih službenika i namještenika; 

- Zakon o Agenciji za nacionalnu bezbjednost; 

- Zakon o Policiji; 

- Kolektivni ugovor za stručnu službu Crnogorske akademije nauka 

i umjetnosti; 

- Izmjene i dopune Granskog kolektivnog ugovora za oblast prosvjete; 

- Izmjene i dopune Granskog kolektivnog ugovora za oblast kulture 

i 

- Izmjene i dopune Granskog kolektivnog ugovora za zdravstvenu 

i socijalnu djelatnost. 

412 - Ostala lična primanja 

Sredstva za ostala lična primanja planirana su u iznosu od 20,52 

mil. € i sa 4,53 % učestvuju u ukupno planiranim Tekućim izdacima za 

2008. godinu. 

Najveći dio ovih sredstava odnosi se na naknadu za topli obrok 

u iznosu od 8,80 mil. € i naknadu za godišnji odmor u iznosu od 5,04 

mil. €. 

Naknade za stanovanje i odvojen život planirana su u iznosu 

od 1,88 mil. €. 

Ostale naknade planirane su u iznosu od 4,78 mil. € odnose se na 

otpremnine, naknade skupštinskim poslanicima i ostale naknade. 

413 - Rashodi za materijal i usluge 

Rashodi za materijal i usluge planirani su u iznosu od 105,37 mil. € 

i sa 23,24% učestvuju u ukupno planiranim Tekućim izdacima za 2008. 

godinu. Najveći dio sredstava opredijeljen je za finansiranje ugovorenih 

usluga 53,94 mil. €, materijala 19,15 mil. € i energije 17,17 mil. € . 

Ekonomska 

klasifikacija 

Opis 

Plan za 2008. 

godinu 

% 

učešća 

1 2 3 4 

4131 Rashodi za materijal 19,155,996.80 18.18 

4132 

4133 

Rashodi za službena 

putovanja 

Rashodi za 

reprezentaciju 

6,503,944.54 6.17 

705,416.00 0.67 

4134 Rashodi za energiju 17,142,996.59 16.27 

4135 

4136 

4137 

Rashodi za telefonske 

usluge 

Rashodi za poštanske 

usluge 

Bankarske usluge 

i negativne kursne 

razlike 

5,045,556.41 4.79 

1,424,432.89 1.35 

364,006.00 0.35 

4138 Usluge prevoza 1,088,654.00 1.03 

4139 Ugovorene usluge 53,943,350.61 51.19 

Ukupno: 105,374,353.84 100.00 

Rashodi za materijal planirana su u iznosu od 19,15 mil. € i namijenjena 

su za nabavku materijala neophodnog za obavljanje djelatnosti 

budžetskih korisnika, kao što je kancelarijski materijal, sitan inventar, 

sredstva higijene, radna odjeća, publikacije, časopisi, glasila, sredstva za 

izvođenje nastave i dr. 

Rashodi za službena putovanja planirana su u iznosu od 6,50 mil. 

€, a odnose se na troškove službenog putovanja u zemlji i inostranstvu, 

selidbenih troškova, naknada troškova za korišćenje sopstvenog automobila 

u službene svrhe i dr. 

Rashodi za energiju planirana su u iznosu od 17,14 mil. € i sa 16,27% 

učestvuju u ukupnim rashodima za materijal i usluge. Najveći dio ovih 

sredstava odnosi se na finansiranje rashoda ogrijeva, električne energije 

i goriva za potrebe potrošačkih jedinica. 

Ugovorene usluge planirane su u iznosu od 53,94 mil. € i čine 

51,19% ukupnih rashoda za materijal i usluge. Ova sredstva obuhvataju 

sve izdatke koji nastaju zaključenjem ugovora a neposredno su u funkciji 

obavljanja djelatnosti potrošačke jedinice, i odnose se na: advokatske 

i pravne usluge, konsalting usluge, izradu projekata i studija, usluge 

usavršavanje zaposlenih, izradu i održavanje softvera, usluge prevođenja, 

štampanja i umnožavanja, medijske i promotivne aktivnosti, usluge 

revizije, osiguranja i ostale usluge. 

414 - Tekuće održavanje 

Sredstva planirana za tekuće održavanje iznose od 22,09 mil. € i sa 

4,87% učestvuju u ukupno planiranim Tekućim izdacima za 2008. godinu. 

Najveći dio sredstava namijenjen je održavanju javne infrastrukture 

u iznosu od 16,33 mil. € i to: 1,3 mil. € za tekuće održavanje građevinskih 

objekata Vojske Crne Gore i 16,25 mil. € za tekuće održavanje državnih 

puteva i željezničke infrastrukture. 

Za održavanje građevinskih objekata opredijeljeno je 2,84 mil. €. 

Ova sredstva, najvećim djelom odnose se na tekuće održavanje objeka- 

12


ta Uprave policije u iznosu od 0,25 mil. €, održavanje objekata Uprave za 

zajedničke poslove u iznosu od 0,12 mil. €, Zavoda za izvršenje krivičnih 

sankcija u iznosu od 0,14 mil. €, Ministarstva odbrane u iznosu od 0,22 

mil. €, kod Ministarstva prosvjete i nauke iznos od 0,74 mil. €, i 0,18 mil. 

€ koja se uglavnom odnose održavanje objekata ustanova socijalne i 

dječije zaštite. Preostala sredstva su raspoređena kod ostalih korisnika 

za redovno održavanje građevinskih objekata. 

Tekuće održavanje opreme planirano je u iznosu od 2,91 mil. €. 

Najvećim dijelom, ova sredstva odnose se na održavanje 17 lokacija 

i poligona za obuku pri Ministarstvu odbrane i iznose 1,08 mil. €; za 

održavanje i zamjenu prenosnih telekomunikacionih mreža, linkova, 

generatora, 58 svetionika, 6 plutača, kao i primopredajnih uređaja na 

Oćasu i Obosniku opredijeljena su sredstva kod Uprave za pomorsku 

sigurnost u iznosu od 0,13 mil. €. Ostala sredstva raspoređena su kod 

ostalih korisnika budžeta za nabavku kompjuterske i kancelarijske opreme 

i sredstava transporta. 

415 - Kamate 

Sredstva za kamate planirana su u iznosu od 18,88 mil. € i sa 4,16% 

učestvuju u ukupno planiranim Tekućim izdacima budžeta za 2008. 

godinu. Sredstva su, najvećim dijelom, namijenjena isplati kamate 

nerezidentima u iznosu od 18,38 mil. € i 0,50 mil. € za isplatu kamate 

rezidentima. 

416 - Renta 

Sredstva za zakup planirana su u iznosu od 9,55 mil. € i sa 2,10% 

učestvuju u ukupnim Tekućim izdacima tekućeg budžeta za 2008. godinu. 

Ova sredstva namijenjena su za: 

• plaćanje obaveza po osnovu razgraničenja troškova sa opštinama 

i za plaćanje zakupa poslovnih prostora za organe koji nijesu smješteni 

u jedinicama lokalne samouprave u iznosu od 2,64 mil. € i 

• za zakup objekata u iznosu od 5,00 mil. € za potrebe Predstavništava 

u inostranstvu. 

Ostala sredstva raspoređena su kod ostalih potrošačkih jedinica 

shodno njihovim potrebama. 

417 - Subvencije 

Subvencije su planirane u iznosu od 16,01 mil. € i sa 3,53% učestvuju 

u Tekućim izdacima budžeta za 2008. godinu, a odnose se na 

subvencije za proizvodnju i pružanje usluga i to: 

• Subvencije Ministarstvu za ekonomski razvoj u iznosu od 7,00 mil. 

€. Ova sredstva namijenjena su za Vladino subvencioniranje razlike u 

cijeni električne energije preuzete Ugovorom o prodaji akcija Željezare 

AD Nikšić; 

• Subvencije Veterinarskoj upravi u iznosu od 1,81 mil. € za preventivne 

veterinarske mjere na suzbijanju opasnih zaraznih bolesti životinja, 

sprječavanje i iskorenjivanje zaraznih bolesti životinja, preventivne 

veterinarske mjere kao i za impementaciju Zakona o identifikaciji i 

registraciji goveda, ovaca i koza u Crnoj Gori, koji se realizuje uz pomoć 

terenske veterinarske službe; 

• Subvencije Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede u 

iznosu od 6,90 mil. €. Ova sredstva su predviđena na osnovu postojeće 

zakonske regulative, a posebno na osnovu Zakona o podsticaju razvoja 

poljoprivrede, u oblastima obezbjeđivanja prehrambene sigurnosti, 

izvoza specifičnih crnogorskih proizvoda, uravnoteženja regionalnog 

razvoja Crne Gore i uključivanje crnogorske poljoprivrede u evropske 

integracione tokove; 

418 - Ostali izdaci 

Ostali izdaci planirani su u iznosu od 5,92 mil. € i sa 1,30% učestvuju 

u ukupnim planiranim izdacima za 2008. godinu. Od ukupno planiranih 

sredstava za pokriće komunalnih naknada planirano je 4,43 mil. €. Iznos 

od 1,72 mil. € planiran je za Ministarstvo prosvjete i nauke za korišćenje 

komunalnih usluga na osnovu pravilnika o normativima za sticanje sredstava 

iz javnih prihoda za ustanove koje izvode javno važeće obrazovne 

programe, 0,72 mil. € za komunalne usluge i takse kod Uprave policije i 

0,72 mil. € za komunalne naknade kod Uprave za zajedničke poslove. 

42 - Transferi za socijalnu zaštitu 

Ekonomska 

klasifikacija 

Opis 

Plan za 2008. 

godinu 

% 

učešća 

1 2 3 4 

421 

Prava iz oblasti 

socijalne zaštite 

41,323,400.00 89.89 

422 

Sredstva za 

tehnološke viškove 

4,650,000.00 10.11 

Ukupno: 45,973,400.00 100.00 

421- Prava iz oblasti socijalne zaštite 

Prava iz oblasti socijalne zaštite planirana su u iznosu od 41,32 mil. 

€ i sa 6,23% učestvuju u ukupno planiranim izdacima za 2008. godinu. 

Predviđena sredstva namijenjena su za: 

• Realizaciju programa dječijih dodataka u iznosu od 4,05 mil. €. 

Program obuhvata socijalnu zaštitu oko 19.070 korisnika; 

• Boračko-invalidsku zaštitu, u iznosu od 8,90 mil. € za oko 6.453 

korisnika prava boračko invalidske zaštite, kao i za subvencioniranje 

2.135 najugroženijih građana s ciljem zadovoljavanja minimalnih potreba 

u električnoj i toplotnoj energiji; 

• Materijalno obezbjeđenje, u iznosu od 13,30 mil. €; 

• Porodiljska odsustva u iznosu od 6,85 mil. €; 

• Tuđu njegu i pomoć u iznosu 4,60 mil. € za oko 6.335 korisnika; 

• Ishranu djece u predškolskim ustanovama u iznosu od 0,34 mil. €; 

• Izdržavanje štićenika u domovina u iznosu od 2,90 mil. €; 

• Ostala prava iz oblasti socijalne zaštite, u iznosu od 0,20 mil. € koja 

obuhvataju, između ostalog, i osiguranje svještenika. 

422 - Sredstva za tehnološke viškove 

Sredstva za tehnološke viškove planirana su u iznosu od 4,65 mil. 

€ i sa 10,11% učestvuju u ukupno planiranim transferima za socijalnu 

zaštitu. Ova sredstva namijenjena su za: rješavanje nerealizovanih obaveza 

po Programu prestrukturiranju preduzeća i za preduzeća koja su u 

postupku privatizacije, za rješavanje tehnoloških viškova u JP Željeznici, 

RTV Crne Gore i Pobjedi u iznosu od 3,65 mil. €, i za isplatu otpremnina 

za 190 lica ( 40 podoficira i 150 civilnih lica ) u iznosu od 1,00 mil. €. 

43 - Transferi pojedincima, institucijama, nevladinom i javnom 

sektoru 

431 - Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom, i javnom 

sektoru 

Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru 

planirani su u iznosu od 51,08 mil €. Transferi za ove namjene sa 7,80% 

učestvuju u ukupno planiranim izdacima za 2008. godinu. 

13


Ekonomska 

klasifikacija 

Opis 

Plan za 2008. 

godinu 

% 

učešća 

Ekonomska 

klasifikacija 

Opis 

Plan za 2008. 

godinu 

% 

učešća 

1 2 3 4 

4311 

4312 

Transferi javnim 

institucijama 

Transferi nevladinim 

organizacijama, 

političkim partijama, 

strankama i 

udruženjima 

34,959,796.06 64.18 

7,679,852.72 14.10 

4313 Transferi pojedincima 8,813,708.40 16.18 

4317 Transferi opštinama 2,735,000.00 5.02 

4319 

Transferi javnim 

preduzećima 

285,000.00 0.52 

Ukupno: 54,473,357.18 100.00 

Transferi javnim institucijama planirani su u iznosu od 34,95 mil. 

€. Ova sredstva namijenjena su za finansiranje Policijske akademije u 

iznosu od 1,40 mil. €, kod Ministarstva prosvjete i nauke za finansiranje 

domova za učenike i studente; iznos od 16,30 mil. € za finansiranje Univerziteta 

Crne Gore, i iznos od 6,07 mil. € Ministarstvu kulture, sporta i 

medija za sufinansiranje programa opštinskih institucija kulture u Plužinama, 

Plavu, Pljevljima, Bijelom Polju; i kod Ministarstva zdravlja, rada 

i socijalnog staranja iznos od 1,15 mil. € za Institut za javno zdravlje, 

Ljekarsku komoru i Farmaceutsku komoru i iznos od 3,00 mil. € kod 

Ministarstva saobraćaja, pomorstva i telekomunikacija. 

Transferi nevladinim organizacijama, političkim partijama, strankama 

i udruženjima planirani su u iznosu od 7,67 mil. €. Od ovih sredstava 

za finansiranje političkih stranaka, shodno Zakonu o finansiranju 

političkih partija (“Sl.list RCG”, br. 33/05,47/06) namijenjeno je 2,91 mil. 

€, za nevladine organizacije 0,35 mil, €, Crveni krst 0,24 mil. €, Centar za 

iseljenike 0,14 mil. €. Komisiji za raspodjelu prihoda od igara na sreću 

iznos od 3,00 mil. €. 

Transferi pojedincima planirani su u iznosu od 8,81 mil. € za 

2008 godinu. Namijenjena su za jednokratne novčane pomoći 

porodicama i pojedincima koji se trenutno nađu u stanju socijalne 

potrebe, kao i za nabavku školskog pribora za djecu iz najugroženijih 

porodica, i to u iznosu od 1,45 mil. €; za isplatu staračke naknade 

nosiocu domaćinstva - poljoprivrednom proizvođaču koji je cijeli 

život proveo na selu a nije stekao pravo na penziju, starijem od 65 

godina za muškarce, i 60 godina za žene - iznos od 2,70 mil. €; za 

učenike i studente koji su korisnici stipendija i povlastica za prevoz 

, i za korisnike pomoći i stipendija za naučno i stručno usavršavanje 

iznos od 1,90 mil. €. 

Transferi opštinama planirani su u iznosu od 2,73 mil. €, i namijenjeni 

su za realizaciju investicionih projekata ( uslovne dotacije ) shodno 

odredbama Zakonu o finansiranju lokalne samouprave u iznosu od 1,82 

mil. € , iznos od 0,44 mil. € za poslove inspekcijske kontrole u oblasti 

građevinarstva koji se povjeravaju lokalnoj samoupravi. 

Transferi javnim preduzećima u iznosu od 0,28 mil. € i planirani su 

kod Ministarstva finansija. 

44 - Kapitalni izdaci 

Kapitalni izdaci planirani su u iznosu od 67,23 mil. € i čine 10,14% 

ukupnih izdataka planiranih za 2008. godinu. 

441 - Kapitalni izdaci 

1 2 3 4 

4411 

Izdaci za infrastrukturu 

opšteg značaja 

2,137,600.00 3.18 

4412 

Izdaci za lokalnu 

infrastrukturu 

11,148,000.00 16.58 

4413 

Izdaci za građevinske 

objekte 

11,986,037.62 17.83 

4414 

Izdaci za uređenje 

zemljišta 

970,000.00 1.44 

4415 Izdaci za opremu 26,444,615.34 39.33 

4416 

Izdaci za investiciono 

održavanje 

14,297,560.00 21.26 

4417 Izdaci za zalihe 255,000.00 0.38 

Ukupno: 67,238,812.96 100.00 

Za izdatke za infrastrukturu od opšteg značaja planirana su sredstva 

u iznosu od 2,13 mil. €. Kod Direkcije javnih radove iznos od 1,29 mil. € 

za potrebe izgradnje puta Ostrog – Ždrebaonik, i sredstva u iznosu od 

0,77 mil. € opredijeljena su Upravi za vode za održavanje i unapređenje 

režima voda, izgradnju, održavanje i rekonstrukciju vodoprivrednih 

objekata, odbranu od poplava, zaštitu od erozija i bujica, zaštitu voda 

od zagađivanja itd. 

Za izdatke za lokalnu infrastrukturu opredijeljena su sredstva u 

iznosu od 11,14 mil. €. Najveći dio tih sredstava planiran je kod Direkcije 

javnih radova, i to u iznosu od 8,14 mil. €, za izgradnju lokalnih puteva, 

uređenje korita Ćehotine u gradskoj zoni Pljevalja, izgradnju gradske 

saobraćajnice u Mojkovcu, rekonstrukciju gradskih saobraćajnica u 

Bijelom Polju, rekonstrukciju ulice 29. novembra u Beranama, izgradnju 

gradske saobraćajnice u Gusinju, rekonstrukciju gradske infrastrukture 

na Cetinju, rekonstrukciju gradske saobraćajnice za naselje Liman – 

Ulcinj II faza i otplatu obaveza iz prethodnog perioda, i kod Ministarstva 

poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede iznos od 2,80 mil. €, a odnosi se 

na seosku infrastrukturu i ruralni razvoj, kao i na finansiranje 40 vodoprivrednih 

objekata započetih u prethodnom periodu. 

Za izdatke za građevinske objekte planiran je iznos od 11,98 mil. 

€. Iznos od 4,75 mil. € planiran je za Sredstva za rješavanje stambenih 

potreba i odnosi se na obaveze Komisije za stambena pitanja nastalih 

zbog subvencioniranja kamatne stope u projektu “1.000 stambenih 

kredita iz 2006. godine”, kao i za solidarnu stambenu izgradnju za 

zaposlene u oblasti zdravstva i prosvjete u okviru zajedničkog projekta 

lokalnih samouprava, Ministarstva zdravlja, rada i socijalnog staranja, 

Ministarstva prosvjete i nauke i Vlade Crne Gore, kod Direkcije javnih 

radova za izgradnju osnovnih škola u Podgorici, Baru, Budvi, naselju 

Guke – Dolovi i Gimnazije u Baru. 

Za izdatke za uređenje zemljišta planiran je iznos od 0,97 mil. € i to 

kod Uprave za šume a odnose se na rekonstrukciju dijela zgrada koja 

pripada Upravi za šume i sadnja sadnica u okviru šumsko uzgojnih 

radova u fazama njege šume, obnove šume i sl. 

Izdaci za opremu planirani su u iznosu od 26,44 mil. €. Iznos od 2,35 

mil. € planiran je kod Ministarstva unutrašnjih poslova i odnosi se na 

nabavku kompjuterske opreme za personalizaciju centra za štampanje 

novih identifikacionih dokumenata, kao i opreme za javni red i bezbjednost 

a odnosi se na nabavku letjelica za protivpožarnu zaštitu; iznos od 

2,90 mil. € planiran je kod Uprave policije, a odnosi se na nabavku kompjuterske 

opreme, telekomunikacione potrebe, i opreme za javni red i 

bezbjednost u cilju nastavka radova na projektu “VERINT” ; iznos od 9,83 

mil. € planiran je kod Ministarstva odbrane i to za nabavku: 2 kombibusa 

14


za potrebe Vojske Crne Gore, jedno putničko vozilo, 10 terenskih motornih 

vozila za antiteroristički bataljon, 15 terenskih motornih vozila niže 

klase za planinski bataljon, 12 transportnih vozila, nabavku ronilačke i 

diverzantske opreme, opremanje i modernizaciju helikoptera, izradu 

jedinstvenog informacionog sistema, te modernizaciju i rekonstrukciju 

raketne fregate u patrolni brod; iznos od 1,40 mil. € planiran je Upravi 

za nekretnine za nabavku 15 komada totalnih stanica, 50 računara i 10 

novih terenskih vozila; iznos od 1,69 mil. € Projektu unapređenja penzionog 

sistema; i iznos od 1,80 mil. € planiran je Ministarstvu prosvete i 

nauke za opremu za administraciju i nastavnike, opremu za ICT učionice 

za škole koje su ušle u reformu i nabavku softvera i opreme za učenje 

na udaljenim lokacijama. 

Izdaci za investiciono održavanje planirani su u iznosu od 14,29 

mil. €. Iznos od 1,50 mil. € planiran je kod Uprave za zajedničke poslove 

državnih organa i odnosi se na investiciono održavanje objekata u 

Crnoj Gori i 32 granična prelaza; iznos od 2,69 mil. € kod Ministarstva 

odbrane i namijenjen je uglavnom za zamjenu krovnog pokrivača, 

unutrašnje i spoljašnje stolarije, rekonstrukcije mokrih čvorova, zamjena 

podova, električne instalacije i sl. 

45 - Pozajmice i krediti 

Pozajmice i krediti planirani su u ukupnom iznosu od 3,98 mil. € i 

čine 0,60% tekućih izdataka budžeta za 2008. godinu. 

451 - Pozajmice i krediti 

Ekonomska 

klasifikacija 

Opis 

Plan za 2008. 

godinu 

1 2 3 4 

4511 

4513 

4515 

Pozajmice i krediti 

nefinansijskim 

institucijama 

Pozajmice i krediti 

pojedincima 

Ostale pozajmice i 

krediti 

% 

učešća 

5,003.28 0.13 

1,830,000.00 45.92 

2,150,000.00 53.95 

Ukupno: 3,985,003.28 100.00 

Pozajmice i krediti pojedincima planirani su u iznosu od 1,83 mil. € i 

cjelokupan iznos planiran je kod Ministarstva prosvjete i nauke. 

Ostale pozajmice i krediti planirani su u iznosu od 2,15 mil. € kod 

Direkcije za razvoj malih i srednjih preduzeća, shodno Strategiji podsticanja 

izvoza koju je Vlada usvojila krajem 2005. godine. 

46-Otplata dugova 

Ekonomska 

klasifikacija 

Opis 

Plan za 2008. 

godinu 

1 2 3 4 

% 

učešća 

461 Otplata duga 15,690,000.00 54.50 

462 Otplata garancija 600,000.00 2.08 

463 

Otplata obaveza iz 

predhodnih godina 

12,500,000.00 43.42 

Ukupno: 28,790,000.00 100.00 

461-Otplata duga 

Otplata duga planirana je u iznosu od 15,69 mil. € i čini 54,49% 

otplate dugova. 

Za otplatu hartija od vrijednosti i kredita i rezidentima planiran 

je iznos od 3,02 mil. € i planiran je za Ministarstvo finansija. Naime, 

Strategijom upravljanja dugom Crne Gore 2005-2007. godine, kao cilj 

upravljanja javnog duga navedeno je smanjenje troškova zaduživanja 

države, odnosno servisiranje javnog duga sa najmanjim stepenom 

rizika. Međutim, u 2008. godini servisiraće se obaveze samo po osnovu 

ugovora koji nisu otplaćeni. 

Za otplatu hartija od vrijednosti i kredita nerezidentima planirane 

su u iznosu od 12,67 mil. € i predstavljaju naslijeđene dugoročne obaveze 

prema Međunarodnoj banci za obnovu i razvoj (IBRD), Pariskom 

klubu povjerilaca, Međunarodnoj finansijskoj instituciji (IFC), Razvojnoj 

banci Savjeta Evrope, Anglo Yugoslav banci i Evropskoj investicionoj 

banci (EIB). 

462-Otplata garancija 

Sredstva za otplatu garancija u Budžetu za 2008. godinu planirana 

su, kod Ministarstva finansija, u iznosu od 0,60 mil. € ili 2,08% sredstava 

za otplatu dugova. 

463 - Otplata obaveza iz prethodnih godina 

Otplata obaveza iz prethodnih godina planirana je u iznosu od 

12,50 mil. € i predstavlja 43,41% ukupne otplate dugova u Budžetu za 

2008. godinu. Planirana je kod Ministarstva finansija i odnosi se uglavnom 

na neizmirene obaveze iz prethodnog perioda. 

47 - Rezerve 

Rezerve su planirane u iznosu od 9,20 mil.€ ili 1,38% ukupnihi 

izdataka budžeta. Sredstva tekuće budžetske rezerve planirana su u 

iznosu od 7,70 mil. €, a sredstva stalne budžetske rezerve u iznosu od 

1,50 mil. €. 

pomoćnik ministra 

mr Nikola Vukićević 

15


Planirani projekti u 

Kapitalnom budžetu 


Zakonom o budžetu Crne Gore za 

2008.godinu, u skladu sa Agendom ekonomskih 

reformi za Crnu Goru, Ekonomskom 

politikom Crne Gore za 2008.godinu 

i Smjernicama za izradu Kapitalnog 

budžeta, nastavlja se proces realizacije 

kapitalnih projekata. Za Kapitalni budžet 

planirana su sredstva u ukupnom iznosu 

od 67.432.973,00 €. 

Kod Direkcije javnih radova Kapitalnim 

budžetom za 2008. godinu, planirana 

su sredstva u ukupnom iznosu od 

35.642.973,00 €, od toga za realizaciju 

kapitalnih projekata koji su započeti u 

2007.godini planirana su sredstva u iznosu 

od 17.276.973,00 € , kao i sredstva za 

nove kapitalne projekte u iznosu od 18. 

366.000,00 €. 

Prema tome, preko Direkcije javnih 

radova realizovaće se u 2008. godini 

pored projekata koji su započeti u 2007. 

godini i sljedeći, novi kapitalni projekti: 

- Objekat upravnih poslova Ministarstva 

unutrašnjih poslova i javne 

uprave u Pljevljima u iznosu od 

406.000,00 €. 

Narušena stabilnost i dotrajalost 

objekta upravnih poslova, u kojem se 

obavljaju poslovi izdavanja indentifikacionih 

dokumenata, uslovili su da tokom 

2007.godine, Ministarstvo započne sa 

izradom projektne dokumentacije, a u 

2008. godini planira se početak izgradnje 

objekta površine cca 370 m 2 sa kotlarnicom. 

Izgradnjom ovog objekta stvoriće se 

uslovi za implementaciju novog sistema 

identifikacionih dokumenata, po funkcionalno 

novim procedurama. 

Ljiljana Crnčević 

- Rekonstrukcija glavne gradske 

saobraćajnice na Žabljaku u iznosu od 

650.000,00€ 

U cilju poboljšanja gradske infrastrukture 

i valorizacije postojećih turističkih 

kapaciteta Direkcija javnih radova je 2005. 

godine započela rekonstrukciju glavne 

gradske saobraćajnice, od benziske 

pumpe do Crnog jezera. Tokom 2005. 

godine, završena je rekonstrukcija dijela 

ulice u dužini od 650 m (od benziske 

pumpe do raskrsnice u centru Žabljaka), 

tokom 2006.godine završena je rekonstrukcija 

ulice u dužini od 1.100 m (od 

hotela «Durmitor» do Crnog jezera), dok 

se u 2008.godini planira izrada projektne 

dokumentacije i početak radova na rekonstrukciji 

dijela ulice u dužini od 1.500 m. 

Treba istaći da je učešće opštine u 

realizaciji ovog projekta, riješavanje imovinsko 

pravnih odnosa. 

- Osnovna škola “Risto Manojlović” 

i Osnovna muzička škola u Kolašinu u 

iznosu od 500.000,00 €. 

Nedostatak adekvatnog školskog prostora, 

uslovili su početak realizacije ovog 

projekta. 

Izgradnjom modernog školskog 

objekta, površine cca 4.300 m 2 , stvoriće 

se optimalni uslovi za odvijanje nastave. 

Dio objekta biće namjenjen za potrebe 

Osnovne muzičke škole u Kolašinu. Tokom 

2008.godine planira se izrada projektne 

dokumentacije i početak radova. 

- Sportska dvorana u Beranama u 

iznosu od 700.000,00 €. 

Izuzetno loše stanje, naročito krovnog 

pokrivača i drvene krovne konstrukcije kao 

i neadekvatno riješeno grijanje (objekat se 

grije iz kotlarnice osnovne škole cca 150 

m uz velike gubitke toplote), uslovilo je 

početak realizacije ovog projekta. U 2008. 

godini planira se izrada projektne dokumentacije 

i početak radova 

Cilj realizacije ovog projekta je stvaranje 

optimalnih uslova za rad sportskih 

klubova i razvijanje sporta u ovoj opštini. 

- Izgradnja mini obilaznice u Plavu 

u iznosu od 650.000,00 €. 

Nedostatak primarne saobraćajnice 

koja bi stvorila uslove za bolji protok i 

bezbednije odvijanje saobraćaja u gradskoj 

zoni, uslovljava početak realizacije 

ovog projekta, dužine 1.100 m, sa svom 

potrebnom infrastrukturom. U 2008. godini 

planira se izrada projektne dokumentacije 

i početak radova. 

Takođe, treba istaći da je učešće 

opštine u realizaciji ovog projekta, 

riješavanje imovinsko pravnih odnosa. 

16


- Nova zgrada Ministarstva 

odbrane, Generalštaba Vojske Crne 

Gore i Ministarstva inostranih poslova 

u iznosu od 1.350.000,00 €. 

Planiranje izgradnje objekta uskovljeno 

je, u prvom redu, potrebom za obezbjeđenjem 

smještajnih kapaciteta za novoformirano 

Ministarstvo odbrane, Generalštaba 

Vojske Crne Gore, (čime će se 

povećati racionalnost, funkcionalnost i 

bolja komunikacija između Ministarstva 

odbrane i Generalštaba) i Ministarstvo 

inostranih poslova. 

U 2008. godini planira se izrada projektne 

dokumentacije i početak radova, 

na izgradnji objekta za smještaj navedenih 

institucija na lokaciji u zahvatu 

DUP-a Nova varoš II, koja je u vlasništvu 

Crne Gore i čiji je korisnik Ministarstvo 

odbrane. 

- Dječiji vrtić u Golubovcima u 

iznosu od 400.000,00 €. 

Trenutno u Golubovcima radi jedan 

objekat u kom se odvija predskolško 

vaspitanje, i isti ne zadovoljava potrebe 

Golubovaca, tako da je potrebno sagraditi 

novi savremeni objekat. U 2008. godini 

planira se početak izgradnje dječijeg 

vrtića, površine cca 1.700 m 2 . Realizacijom 

ovog projekta poboljšaće se uslova za 

odvijanje predškolskog vaspitanja. 

- Domovi zdravlja u Podgorici u 

iznosu od 1.300.000,00 €. 

U razvoju zdravstvene djelatnosti prioritet 

se daje primarnoj zdravstvenoj zaštiti 

čiji su nosioci domovi zdravlja. Reformisani 

domovi zdravlja će, u cjelini, promjeniti 

sadržaj rada i svoju organizaciju. 

Istovremeno uvešće i jedinice za jačanje 

zdravlja i razvojne ambulante za djecu, 

kako bi bili pravi nosioci brige za zdravlje 

cjelokupne populacije. 

U sklopu ovog projekta biće izvršena 

rekonstrukcija i adaptacija postojećih 

domova zdravlja Pobrežje, Nova varoš i 

Studentska poliklinika u Podgorici, kao i 

intervencije manjeg obima na objektima 

u Tuzima, Golubovcima, Lijevoj Rijeci i 

Ublima. 

Ministarstvo zdravlja, rada i socijalnog 

staranja je tokom 2007. godine izradilo 

svu potrebnu projektnu dokumentaciju. 

Realizacijom ovog projekta daje se 

podrška reformi organizacije domova 

zdravlja i stvaranje optimalnnih uslova za 

rad primarne zdravstvene zaštite. 

- Put Danilovgrad – Spuž u iznosu 

od 1.170.000,00 €. 

Nedovoljno bezbjedni uslovi 

dvosmjernog odvijanja sobraćaja na putnom 

pravcu Danilovgrad-Spuž uslovili su, 

od strane opštine Danilovgrad, inicijativu i 

početak realizacije ovog projekta. 

U 2008. godini planira se završetak 

radova započetih 2007. godini, na rekonstrukciji 

ovog putnog pravca, čime se 

stvaraju uslovi za bezbjedno dvosmjerno 

odvijanje saobraćaja. 

- Nova zgrada komande u kasarni 

“Milovan Šaranović” u Danilovgradu u 

iznosu od 150.000,00 €. 

Postojeće objekti i infrastruktura 

nalaze se u veoma lošem stanju. U Garnizonu 

Danilovgrad je lociran veći broj 

jedinica Vojske Crne Gore. Izgradnjom 

novog objekta, stvoriće se uslovi za prostorno 

obezbjeđivanje Komandi jedinica 

u kasarni. 

Tokom 2008. godine, planirana je izrada 

projektne dokumentacije i pribavljanje 

potrebnih dozvola i saglasnosti. 

- Upravna zgrada Zavoda za 

izvršenje krivičnih sankcija u iznosu od 

295.000,00 €. 

Nedostatak kapaciteta za smještaj 

upravnih službi kao i bezbjednosni razlozi 

funkcionisanja službi ZIKS-a uslovio je 

početak realizacije ovog projekta. 

Izgradnjom objekta, površine cca 400 

m2, stvoriće se uslovi za rad uprave ZIKSa. 

Zavod za izvršenje krivičnih sankcija 

će tokom 2007. godine obezbjediti projektnu 

dokumentaciju kao i sve potrebne 

saglasnosti i dozvolu, dok se u 2008. godini 

planira početak izgradnje objekta 

- Bazen na Škveru - Herceg Novi u 

iznosu od 500.000,00 €. 

Nedostatak otvorenog bazena za 

organizovanje velikih međunarodnih 

takmičenja., uslovilo je početak realizacije 

ovog projekta. U 2008. godini planira 

se izrada projektne dokumentacije i 

početak radova na rekonstrukciji bazena 

na Škveru. 

Opština Herceg Novi će učestvovati 

u realizaciji, oslobađanjem objekta svih 

komunalnih doprinosa. 

- Rekonstrukcija i adaptacija JU 

Centra za djecu i mlade “Ljubović”- 

Podgorica, JU Dječiji dom “Mladost”- 

Bijela i JU “Lovćen” - Bečići u iznosu od 

100.000,00 €. 

Početak realizacije ovog projekta uslovljen 

je stvaranjem boljih uslova za boravak 

djece i omladine u ovim institucijama. 

Tokom 2008. godine planira se izraditi 

potrebna projektna dokumentacija, kako 

bi se stvorili uslovi, da se u narednoj godini 

otpočne sa rekonstrukcijom i adaptacija 

postojećih kapaciteta. 

Klinički centar Crne Gore 

- Stvaranje uslova za razvoj “Pješačenja 

i biciklizma” u Crnoj Gori u 

17


iznosu od 900.000,00 €. 

Posmatrano sa aspekta budućeg 

turističkog razvoja “Pješačenje i biciklizam” 

(Hiking & Biking) je oblik turizma orjentisan 

na prirode sa najvećim potencijalom 

razvoja. Jedan od ciljeva revizije Master 

plana jeste integrisanje zaleđa i planinskog 

dijela u turistički razvoj Crne Gore. 

Izgradnjom nove i unapređenjem 

postojeće infrastrukture doprinijeće se 

produžetku turističe sezone, rastu zaposlenost 

i prihoda od turizma kao i pozicioniranju 

Crne Gore kao međunarodno 

konkuretne i jedinstvene destinacije za 

pješačenje i biciklizam. 

U 2008.godini planira se izrada programa 

i projektne dokumentacije kojom 

će se sagledati sadašnje stanje infrastrukture 

i dati predlog za unapređenje 

postojećih i izgradnju novih staza. 

- Postavljanje elektronskih info 

punktova povezanih sa portalom 

Ministarstva turizma i zaštite životne 

sredine na graničnim prelazima i 

unutrašnjosti u iznosu od 300.000,00 €. 

Stalnim povećanjem broja stranih 

turista uočila se potreba da se već 

na graničnim prelazima informišu o 

turističkim destinacijama i sadržajima u 

Crnoj Gori. 

Realizacijom ovog projekta stvorit će 

se uslovi da turistima na samom ulasku 

u zemlju budu dostupne sve relevantne 

informacije, i time im se olakša 

snalaženje. 

U 2008. godini planira se izrada projektne 

dokumentacije i realizacija projekta. 

Gradilište poslovne zgrade Područne jedinice policije u Podgorici 

- Sanitarne deponije u iznosu od 

1.545.000,00 €. 

Osnovni uslov za implementaciju 

Zakona o upravljanju otpadom (čija se 

primjena očekuje u novembru 2008. 

godini) predstavlja izgradnja regionalnih 

sanitarnih deponija za odlaganje komunalnog 

otpada. Realizacija ovog projekta 

otpočeće u sljedećim gradovima: Nikšiću, 

Bijelom Polju, Beranama, Pljevljima, Kotoru 

i Baru. Cilj realizacije ovog projekta je 

riješavanje jednog od prioritetnih infrastrukturnih 

problema u Crnoj Gori. 

Ministarstvo turizma i zaštite životne 

sredine će tokom 2007. godine izraditi 

Projektne zadatke za izradu studija, dok se 

u 2008.godini planira izrada studija izvodljivosti, 

studija procjene uticaja na životnu 

sredinu i glavnih projekata. 

- Postrojenja za prečišćavanje 

otpadnih voda u iznosu od 800.000,00 

€. 

Početak realizacije ovog projekta uslovljeno 

je trajnim riješavanjem problema 

prečišćavanja otpadnih voda u sljedećim 

gradovima: Herceg-Novom, Tivtu, Budvi, 

Baru, Ulcinju, Cetinju i Plavu-Gusinju. 

U 2008. godini planira se izrada studija 

izvodljivosti i studija procjene uticaja na 

životnu sredinu. 

- Poslovna zgrada Područne jedinice 

policije u Podgorici u iznosu od 

3.000.000,00 €. 

Uvažavajući i inicijativu Glavnog grada 

Podgorice za izmještanje postojećeg 

objekta sa sadašnje lokacije, Uprava policije 

je započela aktivnosti na realizaciji 

ovog projekta. 

Izgradnjom ovog objekta obezbjedit 

će se uslovi za rad policije, propisani 

novim Zakonikom o krivičnom postupku 

i Zakonom o policiji. Takođe, ispunit će se 

evropski standardi vezani za prostorije za 

zadržavanje, prostorije za prepoznavanje i 

sl., čime će se efikasnost policije podići na 

mnogo veći nivo od sadašnjeg. 

- Ulica “13 jul” u Nikšiću u iznosu od 

500.000,00 €. 

Gradska saobraćajnica 13. jul ukupne 

dužine 4,6 km predstavljala je dio starog 

puta Nikšić - Podgorica, a povezuje prigradsko 

naselje Kličevo sa centrom grada. 

Postojeća saobraćajnica nema potrebnu 

infrastrukturu, a nalazi se u stanju 

koje ugrožava bezbjednost učesnika 

u saobraćaju, tako da se rekonstrukcijom 

ove gradske saobraćajnice sa svom 

potrebnom infrastrukturom stvaraju uslovi 

za bezbjedno odvijanje dvosmjernog 

saobraćaja. U 2008. godini planira se izrada 

projektne dokumentacije i izvođenje 

radova na dijelu ulice u dužini od 450m. 

Učešće Opštine u realizaciji ovog projekta 

je riješavanje imovinsko pravnih odnosa. 

- Zatvor u Kotoru i rekonstrukcija 

Zatvora u Bijelom Polju u iznosu od 

1.500.000,00 €. 

Zaključkom Vlade Crne Gore zgrada 

bivšeg zatvora u Kotoru biće izdata u 

višegodišnji zakup. Dobijena sredstva od 

zakupa namjenski su planirana za izgradnju 

Zatvora u Kotoru i adaptaciju i rekonstrukciju 

Zatvora u Bijelom Polju. U 2008. 


i početak izgradnje Zatvora u 

Kotoru i rekonstrukcija i adaptacija Zatvora 

u Bijelom Polju. 

- Rekonstrukcija zgrade Skupštine 

Crne Gore u iznosu od 100.000,00 €. 

Skupština nema dovoljan i potreban 

poslovni prostor za rad Parlamenta. 

Rekonstrukcijom zgrade, stvoriće se normalni 

uslovi za rad Parlamenta. U 2008. 

18


godini planira se izrada projektne dokumentacije. 

- Odjeljenje onkologije Kliničkog 

Centra Crne Gore u Podgorici u iznosu 

od 1.000.000,00 €. 

Nedostatak adekvatnog prostora 

za smještaj bolesnika i specijalističke 

medicinske opreme uslovilo je potrebu 

za izgradnjom nove zgrade onkologije. 

Izgradnja nove zgrade onkologije ukupne 

površine 5.684 m 2 , koja bi bila opremljena 

visokom tehnologijom, tj. novim 

aparatima za zračenje visoke energije i 

sistemom brahiterapije, stvorili bi se neophodni 

preduslovi za liječenje ove vrste 

pacijenata i smanjila potreba za odlaskom 

istih u kliničke centre u okruženju. U 2008. 


i početak izgradnje. 

- Univerzitetski centar - Berane u 

iznosu od 400.000,00 €. 

Početak realizacije ovog projekta uslovljen 

je nedostatakom smještajnih kapaciteta 

za potrebe studenata Više medicinske 

škole. Rekonstrukcijom postojećeg 

medicinskog centra stvorili bi se uslovi 

neophodni za funkcionisanje studenskog 

doma u jednom dijelu objekta i praktične 

nastave za studente u drugom dijelu. 

Sadržaji će biti organizovani za 350-400 

studenata u skladu sa normativima za ovu 

vrstu objekata (smještajni dio, zajedničke 

prostorije, čitaonica, van nastavne aktivnosti, 

praktična nastava, menza sa kuhinjom, 

administracija). U 2008. godini planira 

se početak izgradnje. 

- Objekat za potrebe smještaja institucija 

iz nadležnosti Ministarstva za ekonomski 

razvoj u iznosu od 100.000,00 €. 

Nakon osamostaljenja Crne Gore, 

Ministarstvo za ekonomski razvoj preuzelo 

je nadležnosti sa nivoa državne zajednice 

u oblasti infrastrukture kvaliteta i intelektualne 

svojine, što je uslovilo potrebu za 

obezbjeđenje dodatnog poslovnog prostora 

za smještaj novih institucija. 

Izgradnjom ovog objekta stvarili bi se 

uslova za rad institucija iz resora Ministarstva 

za ekonomski razvoj i to: Instituta 

za standardizaciju Crne Gore, Zavoda za 

metrologiju, Akreditacionog tijela, Zavoda 

za intelektualnu svojinu, Direkcije za razvoj 

malih i srednjih preduzeća, Agencije 

za uređenje i planiranje prostora, Uprave 

za rudarstvo i Uprave za zaštitu konkurencije. 

U 2008. godini planira se izrada 

projektne dokumentacije 

- Sanacija spomen kompleksa 

Mauzolej Petra II Petrovića Njegoša na 

Lovćenu u iznosu od 50.000,00 €. 

Mauzolej Petru II Petroviću Njegošu 

na Lovćenu sagrađen je 1974. godine i 

nalazi se u vlasništvu države. Zbog svojih 

arhitektonskih i umjetničkih vrijednosti 

proglašen je za spomenik kulture I kategorije 

i stavljen pod zaštitu zakona. Trenutno 

stanje objekta je nezadovoljavajuće, a u 

pojedinim segmentima i zabrinjavajuće 

jer su znatno oštećeni: prilazno stepenište, 

tunel čitavom dužinom, rasvjeta, zaštitni 

Mauzolej na Lovćenu 

zidovi, grobobranska instalacija i dr. 

Sanacijom Mauzoleja spriječit će se 

dalja devastacija i sačuvati jedan od kulturnih, 

istorijskih i turističkih simbola Crne 

Gore. U 2008.godini planira se izrada projektne 

dokumentacije i početak izgradnje. 

Kod Direkcije za saobraćaj kapitalnim 

budžetom za 2008.godinu, planirana 

su sredstva u ukupnom iznosu od 

31.790.000,00 €, za realizaciju kapitalnih 

projekata koji su započeti u 2007.godini 

u iznosu od 16.200.000,00 € , kao i 

novih kapitalnih projekata u iznosu od 

15.590.000,00 €. 

Kapitalnim budžetom za 2008.godinu 

planirana su kod Direkcije za saobraćaj 

dva nova kapitalna projekta, i to: 

- Projektovanje obilaznica i uskih grla 

na magistralnim i regionalnim putevima u 

iznosu od 4.180.000,00 €. 

Raspisaće se tenderi za izradu projekata 

obilaznica za: Hercegnovsku rivijeru, 

Tivat, Budvu, Bar, Golubovce, Bijelo 

Polje, Nikšić, Kolašin. 

Zgrada Skupštine Crne Gore 

- Treća traka i zaobilaznica oko gradova 

u iznosu od 11.410.000,00 €. 

Izgradnja obilaznica za: Hercegnovsku 

rivijeru - lokalitet Savina, prelazak preko 

veriga (Kamenari - Lepetani), Tivat, Kotor, 

Budva (Markovići- Radanovići), Bar, Golubovci, 

Bijelo Polje, Nikšić, Rožaje, Berane i 

Kolašin.Izgradnja treće trake: Bečići i Sutomore 

i most na Port Mileni u Ulcinju. 

19


Sumarna tabela kapitalnih projekata koji su planirani Kapitalnim budžetom za 2008.god. 

Projekti 

Budžet 

2008 

Budžet 2009 Budžet 2010 Budžet 2011 

I. Direkcije javnih radova 35,642,973.00 41,406,580.00 15,737,480.00 7,980,000.00 

Projekti započeti u 

2007.godini 

17,276,973.00 

11,187,080.00 4,657,480.00 

Nova zgrada Vlade Crne Gore – Podgorica 2,000,000.00 3,665,600.00 

Zgrada Rektorata u Podgorici 2,365,687.00 

Centar za kriminalistička vještačenja i obukuforenzička 

laboratorija u Danilovgradu 

2,330,000.00 

Instituta za javno zdravlje u Podgorici 1,748,000.00 1,000,000.00 

Centri za transfuziju 500,000.00 1,000,000.00 

Zgrada državnih agencija u Podgorici 2,603,286.00 

Sanacija i rekultivacija jalovišta Rudnika olova i 

cinka u Mojkovcu 

1,000,000.00 1,903,780.00 1,903,780.00 

Upravna zgrada Carinarnica u Kotoru 250,000.00 

Upravna zgrada Carinarnica u Podgorici 90,000.00 2,029,000.00 1,165,000.00 

Doma za stare osobe - Bijelo - Polje 500,000.00 

Dom za palijativnu njegu starih “Grabovac”- 

Risan 

Muzički centar - Rekonstrukcija i adaptacija 

objekta Doma vojske u Podgorici 

Rekonstrukcija školskog centra “Tvrtko Bijelić” 

Nikšić 

1,140,000.00 

1,500,000.00 1,588,700.00 1,588,700.00 

1,250,000.00 

Novi projekti u 2008.godini 18,366,000.00 30,219,500.00 11,080,000.00 7,980,000.00 

Objekat upravnih poslova Ministarstva 

unutrašnjih poslova I javne uprave u Pljevljima 

Rekonstrukcija glavne gradske saobraćajnice na 

Žabljaku 

Osnovna škola “Risto Manojlović” i Osnovna 

muzička škola u Kolašinu 

406,000.00 

650,000.00 900,000.00 

500,000.00 3,040,000,00 

Sportska sala u Beranama 700,000.00 1,645,000,00 

Izgradnja mini zaobilaznice u Plavu 650,000.00 700,000.00 

Nova zgrada Ministarstva odbrane, Generalštaba 

vojske Crne Gore i Ministarstva inostranih 

poslova 

1,350,000.00 5,680,000.00 5,680,000.00 5,680,000.00 

Dječiji vrtić u Golubovcima 400,000.00 915,000.00 

Domovi zdravlja u Podgorici 1,300,000.00 

Put Danilovgrad - Spuž 1,170,000.00 

Nova zgrada komande u kasarni “Milovan 

Šaranović” u Danilovgradu 

Upravna zgrada Zavoda za izvršenje krivičnih 

sankcija 

150,000.00 1,870,000.00 

295,000.00 

Bazen na Škveru - Herceg Novi 500,000.00 2,845,000,00 

20


Rekonstrukcija i adaptacija JU Centra za djecu 

i mlade “Ljubović”- Podgorica, JU Dječiji dom 

“Mladost”- Bijela i JU “Lovćen” - Bečići 

Stvaranje uslova za razvoj “Pješačenja I 

biciklizma” u Crnoj Gori 

Postavljanje elektronskih info punktova 

povezanih sa portalom Ministarstva turizma I 

zaštite životne sredine na graničnim prelazima u 

unutrašnjosti 

100,000.00 2,025,000.00 

900,000.00 600,000.00 

300,000.00 

Sanitarne deponije 1,545,000.00 

Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda 800,000.00 250,000.00 

Poslovna zgrada Područne jedinice policije u 

Podgorici 

3,000,000.00 3,500,000.00 3,000,000.00 

Ulica “13 jul” u Nikšiću 500,000.00 1,490,000.00 1,400,000.00 1,300,000.00 

Zatvor u Kotoru i rekonstrukcija Zatvora u 

Bijelom Polju 

1,500,000.00 

Rekonstrukcija zgrade Skupštine Crne Gore 100,000.00 

Odjeljenje onkologije Kliničkog 

Centra Crne Gore 

1,000,000.00 1,000,000.00 1,000,000.00 1,000,000.00 

Univerzitetski centar - Berane 400,000.00 

Objekat za potrebe smještaja institucija iz 

nadležnosti Ministarstva za ekonomski razvoj 

Sanacija spomen kompleksa Mauzolej Petra II 

Petrovića Njegoša na Lovćenu 

100,000.00 2.609,200.00 

50,000.00 1,050,300.00 

II. Direkcije za saobraćaj 31,790,000.00 29,000,000.00 34,000,000.00 34,000,000.00 

Projekti započeti u 

2007.godini 

16,200,000.00 14,000,000.00 14,000,000.00 14,000,000.00 

Put Risan – Grahovo – Žabljak 7,000,000.00 10,000,000.00 10,000,000.00 10,000,000.00 

Sanacija tunela, mostova, klizišta, kosina i zidova 

na magistralnim i regionalnim putevima 

Mišici – Buljarica preko prevoja Kufin 2,000,000.00 

Presvlačenje asfalta magistralnih i regionalnih 

puteva 

Projektovanje dionice autoputa od Smokovca 

do Veruše 

2,000,000.00 2,000,000.00 2,000,000.00 2,000,000.00 

3,900,000.00 2,000,000.00 2,000,000.00 2,000,000.00 

1,300,000.00 

Novi projekti u 2008. godini 15,590,000.00 15,000,000.00 20,000,000.00 20,000,000.00 

Projektovanje obilaznica i uskih grla na 

magistralnim I regionalnim putevima 

4,180,000.00 

Treća traka i zaobilaznica oko gradova 11,410,000.00 15,000,000.00 20,000,000.00 20,000,000.00 

Ukupno I +II : 67,432,973.00 70,406,580.00 49,737,480.00 41,980,000.00 

Koordinator Odsjeka za planiranje investicija 

Ljiljana Crnčević 

21


Budžet državnih 

fondova za 2008. godinu 

Skupština Crne Gore usvojila je Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o budžetu. Dio izmjena se odnosi 

na dosadašnje van-budžetske fondove, koji su integrisani u sistem državnog budžeta, tako da postaju potrošačke 

jedinice budžeta države i definišu se kao državni fondovi. 

Zakonom o izmjenama u dopunama Zakona o budžetu, takođe se brišu odredbe koje se odnose na proces 

donošenja budžeta van-budžetskih fondova u tom smislu da se ukida nadležnost van-budžetskih fondova za 

donošenje godišnjeg budžeta . 

Struktura izdataka državnih fondova definisana je u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za 

Budžet Crne Gore, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština i potrebama fondova, kako bi se obezbijedila 

najadekvatnija računovodstvena evidencija i jedinstvena klasifikacija, kao kod ostalih potrošačkih jedinica. 

Još jedna bitna promjena usled integrisanja državnih fondova u budžet Države sastoji se u tome što se 

nedostajuća sredstva za ostvarivanje funkcija fondova neće obezbjeđivati kroz transfere prema fondovima, već 

iz opštih prihoda budžeta. 

Državni fondovi su: 

• Fond penzijskog i invalidskog osiguranja, 

• Fond za zdravstveno osiguranje, 

• Zavod za zapošljavanje Crne Gore, 

• Fond za razvoj Crne Gore i 

• Fond za obeštećenje. 

Nikola Vukićević 

POTROŠAČKA JEDINICA 

Opšti 

prihodi 

Namjenski 

prihodi 

Sopstveni 

prihodi 

Krediti Donacije Ukupno 

1 2 3 4 5 6 7 ( 2 do 6) 

60101 

FOND PENZIJSKOG 

I INVALIDSKOG 

OSIGURANJA 

76,000,000 174,000,000 0.00 0.00 0.00 250,000,000 

60201 

FOND ZA ZDRAVSTVENO 

OSIGURANJE 

37,086,111 107,468,889 0.00 0.00 0.00 144,555,000 

60301 

ZAVOD ZA 

ZAPOŠLJAVANJE 

8,316,500 21,852,800 0.00 0.00 0.00 30,169,300 

60401 FOND ZA RAZVOJ 0 22,312,301 0.00 0.00 0.00 22,312,301 

60501 FOND ZA OBEŠTEĆENJE 529,591 8,000,000 0.00 0.00 0.00 8,529,591 

UKUPNO 121,932,202 333,633,990 0.00 0.00 0.00 455,566,192 

FOND ZA ZDRAVSTVENO OSIGURANJE 

klasifikacija opis Iznos % učešća 

411 bruto zarade i porezi na teret poslodavca 2.038.642,43 1,41 

412 ostala lična primanja 194.906,60 0,13 

413 rashodi za materijal i usluge 1.575.440,21 1,09 

414 tekuće održavanje 144.133,80 0,10 

415 kamate 272.555,43 0,19 

416 renta 8.345,00 0,01 

418 ostali izdaci 198.956,36 0,14 

424 ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite 10.483.592,00 7,25 

425 ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja 5.201.194,00 3,60 

431 transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru 123.000.000,00 85,09 

441 kapitalni izdaci 1.337.234,17 0,93 

463 otplata obaveza iz prethodnih godina 100.000,00 0,07 

UKUPNO 144.555.000,00 100.00 

Fond za zdravstveno osiguranje je pravno lice sa pravima, obavezama i odgovornostima utvrđenim Zakonom. 

Fond za zdravstveno osiguranje obavlja sopstvenu djelatnost koja se sastoji u pružanju zdravstvene zaštite i drugih prava iz zdravstvenog osiguranja 

22


osiguranim licima. 

Fondu za zdravstveno osiguranje za djelatnost u 2008. godini planirana su sredstva u ukupnom iznosu od 144,55 mil. €. 

Bruto zarade planirane su u iznosu od 2,03 mil. € i odnose se na isplatu zarada zaposlenima u samom Fondu. 

Rashodi za materijal i usluge planirani su u iznosu od 1,57 mil. €. Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite planirana su u iznosu od 10,48 mil. 

€ i odnose se na na liječenje u zdravstvenim ustanovama u Srbiji i ostalim zemljama u inostranstvu, Vojnoj bolnici Meljine, Institutu Igalo, izdatke za 

vantjelesnu oplodnju, ostalu zdravstvenu zaštitu. 

Prava iz zdravstvenog osiguranja su planirana u iznosu od 5,20 mil. € i odnose se na izdatke za ortopedska i druga pomagala, putne troškove i 

naknade na ime bolovanja. 

Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru planirana su u iznosu od 123,00 mil. € i to je najveća stavka u budžetu Fonda za 

zdravstveno osiguranje, i odnose se na izdatke zdravstvenih institucija. 

Za kapitalne izdatke planiran je iznos od 1.33 mil. €. 

FOND ZA OBEŠTEĆENJE 


411 bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 149.616,00 1,75 


413 rashodi za materijal i usluge 302.600,00 3,55 

418 ostali izdaci 3.000,00 0,04 

441 kapitalni izdaci 50.000,00 0,59 

463 otplata obaveza iz prethodnih godina 8.000.000,00 93,79 

UKUPNO 8.529.591,00 100.00 

Fond za obeštećenje osnovan je radi obezbjeđenja sredstava bivših vlasnika za prava oduzeta u korist opštenarodne, državne, društvene ili zadružne 

svojine. 

Djelatnost Fonda je da obezbjeđuje zakonito, ekonomično i racionalno korišćenje sredstava namijenjenih za obeštećenje bivših vlasnika. 

Povećanje broja zaposlenih uslovljeno je novom ulogom koja je Fondu za obeštećenje dodijeljena izmjenama Zakona o povraćaju oduzetih 

imovinskih prava i obeštećenju, što zahtijeva povećanje svih izdataka po tom osnovu. 

Iznos opštih izdataka: 

Bruto zarade u ukupnom iznosu od 0,14 mil. € 

Rashodi za materijal i usluge 0,30 mil. € . 

Namjenska sredstva predviđena su za obeštećenje bivših vlasnika, a planirana su okviru pozicije rashoda - otplata obaveza iz prethodnog perioda 

u iznosu od 8,00 mil. €. 

FOND ZA RAZVOJ CRNE GORE 

klasifikacija opis Iznos 

% 

učešća 

411 bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 108.225,14 0,49 


413 rashodi za materijal i usluge 478.900,00 2,15 




451 pozajmice i krediti 13.700.000,00 61,40 

UKUPNO 22.312.301,39 100.00 

Fond za razvoj Crne Gore je osnovan radi podsticanja privrednog razvoja i svojinskog, proizvodnog i finansijskog prestruktuiranja privrede, razvoja 

tržišta kapitala i unapređenja efikasnosti upotrebe kapitala. 

Fondu za razvoj Crne Gore za djelatnost u 2008. godini planirana su sredstva u ukupnom iznosu od 22,31 mil. €. 

Bruto zarade planirane su u iznosu od 0,108 mil. €. 

Najveća stavka u planu Budžeta za 2008. godinu Fonda su pozajmice drugim institucijama. Planirane su u iznosu od 13,70 mil. €. Naime, u svojoj 

dosadašnjoj aktivnosti Fond je značajan dio novčanih sredstava plasirao bankama u formi oročenih depozita i na taj način dolazio do značajnih prihoda 

koji su u velikom uticali na pozitivne finansijske pokazatelje Fonda. Dio ovih sredstava će biti usmjeren u finansiranje infrastrukturnih, dio u projekte 

vodosnabdijevanja i rješavanja problema otpadnih voda u skladu sa Vladinom politikom koja tretira ove oblasti. 

Pozajmice opštinama u 2008. godini planirane su na 8.000.000 €. Riječ je o kontinuiranoj aktivnosti kojom Fond, otkupom obveznica lokalnih 

samouprava ili kreditnim aranžmanom, finansira realizaciju infrastrukturnih i ekoloških projekata u opštinama, saglasno Vladinoj ekonomskoj politici i 

ekonomskoj politici Fonda. 

Ostale pozajmice i krediti u iznosu od 7 mil. € odnose se na osnovnu djelatnost Fonda, a to je kreditiranje investicionih projekata malih i srednjih 

preduzeća. Ova aktivnost seže od 1996. godine i kontinuirano se obavlja svake godine. Cilj ove kreditne linije je pružanje valjane finansijske pomoći 

malim i srednjim preduzećima, posredstvom i uz garancije poslovnih banaka. Poseban tretman u narednoj godini imaće mala i srednja preduzeća čiji 

se projekti realizuju na sjeveru Crne Gore, i Fond će investirati najveći dio svojih sredstava u cilju ublažavanja regionalnih disproporcija u Crnoj Gori. 

Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru planirana su u iznosu od 7,95 mil. €. 

23


FOND PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANJA 


411 bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 2.240.357,50 0,90 




415 kamate 400.000,00 0,16 

416 renta 50.000,00 0,02 

418 ostali izdaci 64.000,00 0,03 

423 prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja 243.459.130,00 97,38 

431 transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru 300.000,00 0,12 


451 pozajmice i krediti 100.000,00 0,04 

473 ostale rezerve - sredstva depozita 200.000,00 0,08 

UKUPNO 250.000.000,00 100,00 

Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca su planirane na nivou od 2.24 mil. € za 2008. godinu, i odnose se na zaposlene u Fondu. Ostala lična 

primanja su planirana na približno istom nivou kao i za 2007. godinu, u iznosu od 0,27 mil € 

Rashodi za materijal i usluge su planirani na nivou od 1.92 mil. € i uslovljeno je promjenama cijena telefonskih impulsa, poštanskih usluga, cijena 

goriva, električne energije i kancelarijskog materijala. 

Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja planirana su u iznosu od 243,45 mil. € i odnose se na potrebna sredstva za finansiranje starosnih, 

invalidskih i porodičnih penzija, naknada, dodataka, penzija u stranim zemljama i doprinosa za zdravstvenu zaštitu penzionera. Prava iz PIO će se 

finansirati iz opštih prihoda 29 %, i namjenskih prihoda 71%. 

Kapitalni izdaci su za 2008. godinu planirani u iznosu od 0.90 mil € i u ukupnim izdacima čine 0.36%. Planirana je implementacija novog 

informacionog sistema u Fondu koji podrazumijeva nabavku novog softvera i hardverske opreme. 

Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru planirani su u iznosu od 0,30 mil. €. Naime, Fond u toku godine na osnovu Odluka 

Upravnog odbora opredjeljuje tokom godine određena sredstva u vidu pomoći Savezu udruženja penzionera, To su sredstva jednokratne socijalne 

pomoći koja se usmjeravaju penzionerima koji predstavljaju materijalno najugroženiji dio populacije. 

ZAVOD ZA ZAPOŠLJAVANJE 

klasifikacija opis Iznos % učešće 

411 bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 3.846.600,00 12,34 




415 kamate 201.000,00 0,64 

416 renta 34.800,00 0,11 

418 ostali izdaci 14.100,00 0,05 

422 sredstva za tehnološke viškove 6.482.800,00 20,80 



451 pozajmice i krediti 4.556.000,00 14,62 

461 otplata duga 720.000,00 2,31 

UKUPNO 31.169.300,00 100.00 

Zavod za zapošljavanje je javna služba sa svojstvom pravnog lica. 

Djelatnost Zavoda obuhvata posredovanje u zapošljavanju i radnom angažovanju, preduzimanju mjera i aktivnosti u postupku sprovođenja politike 

zapošljavanja i druga pitanja iz ove oblasti. 

Zavodu za zapošljavanje za djelatnost u 2008. godini predviđena su sredstva u ukupnom iznosu od 31,17 mil. €. 

Bruto zarade zaposlenih planirane su u iznosu od 3,84 mil.€. 

Rashodi za materijal i usluge planirani su u iznosu od 2,57 mil. € i planirani su sa povećanjem u odnosu na 2007. godinu za 0,3%, 

Sredstva za tehnološke viškove planirana su u iznosu od 6,48 mil. €. 

Transferi su planirani u iznosu od 11,36 mil. € i obuhvataju sredstva koja Zavod za zapošljavanje angažuje za realizaciju mjera aktivne politike 

zapošljavanja putem stručnog osposobljavanja i prekvalifikacije nezaposlenih lica, realizaciju programa javnih radova, zapošljavnja pripravnika iz 

sredstava Zavoda, posebne mjere za zapošljavanje invalidnih lica i druge aktivnosti vezane za aktivnu politiku zapošljavanja.Ova sredstva su planirana 

na osnovu procjene ostvarenja prihoda od taksa na radno angažovanje nerezidentnih fizičkih lica i sredstava od privatizacije. 

Pozajmice i krediti planirani su u iznosu od 4,55 mil. € i odnose se uglavnom na kreditiranje samozapošljavanja. 


mr Nikola Vukićević 

24


Srednjoročni 

makroekonomski i 

fiskalni okvir 

2008-2010 

OSNOVNI MAKROFISKALNI INDIKATORI 

U periodu 2008-2010 očekuje se prosječan nominalni rast Bruto domaćeg proizvoda (u daljem tekstu BDP-a) od 9,67 %, uz prosječan realni rast od 

6,2 % godišnje. Nivo inflacije će biti 3,5 % prosječno godišnje. Suficit javne potrošnje neće biti ispod 0,90 % BDP-a prosječno godišnje. Učešće tekuće 

javne potrošnje u BDP-u u periodu 2008-2010 smanjivaće se po stopi 2,37 % BDP-a, uz istovremeno povećanje učešća kapitalnih izdataka na nivou 

od 0,43 % BDP-a, pri čemu će izdaci za Kapitalni budžet Crne Gore rasti po stopi od 1 % BDP-a godišnje. Prosječno povećanje depozita javnog sektora 

neće biti ispod 3,77 % BDP-a. 

U sljedećoj tabeli dati su osnovni procijenjeni makroekonomski i fiskalni agregati: 

Stope rasta 2008 2009 2010 

Nominalni rast BDP-a 11.00% 9.50% 8.50% 

Realni rast BDP-a 7.00% 6.00% 5.50% 

Inflacija 4.00% 3.50% 3.00% 

Konsolidovani uzdaci (u % BDP-a) 50.01 48.08 46.43 

Kapitalni izdaci (u % BDP-a) 8.07 8.60 9.21 

Tekuća javna potrošnja (u % BDP-a) 41.95 39.49 37.21 

Suficit/deficit (u % BDP-a) 0.70 0.94 1.06 

Povećanje/smanjenje depozita (u % BDP-a) 2.84 4.41 4.05 

Nominalni BDP 2008-2010 

Struktura nominalnog rasta BDP-a 

3.000,00 

4,0% 

mil.€ 

2.000,00 

2.528,96 

2.769,21 

3.004,60 

3,5% 

3,0% 

1.000,00 

7,0% 

6,0% 

5,5% 

0,00 

2008 2009 2010 

Realni rast BDP-a 

Inf lacija 

Fiskalne projekcije su bazirane na makroekonomskom scenariju koji podrazumijeva umjeren rast ekonomskih aktivnosti i stabilan i relativno nizak 

nivo inflacije. Očekuje se da nivo inostranih investicija postepeno opada s rekordno visokog nivoa u 2007. godini . U periodu od 2008-2010. godine 

očekuje se postepeni pad nivoa bankarskih kredita . Ovo će dovesti do umjerenog pada potrošnje domaćinstava i stabilizacije investicione aktivnosti. 

Smanjenje privatne potrošnje kombinovano s planiranim smanjenjem tekuće javne potrošnje obezbijediće poboljšanje platnog bilansa. Očekivano 

umjereno smanjenje uvoza roba kao i povećanje prihoda po osnovu izvoza roba i usluga treba da rezultira značajnim poboljšanjem trgovinskog bilansa. 

Ekonomskom politikom u prethodnom periodu obezbijeđena je makroekonomska stabilnost i pokrenut je ekonomski rast. Osnovni cilj ekonomske 

politike u narednom periodu će biti stabilan rast privredne aktivnosti i rast životnog standarda stanovništva. Makroekonomski okvir polazi od ostvarenih 

rezulatata u periodu 2003-2007 godini kao i stavova, mišljenja i prognoza kako domaćih tako i eksperata međunarodnih finansijskih institucija. 

Očekuje se da će realni rast BDP-a, u periodu 2008-2010 godine, biti na nivou od 6,2 % godišnje. Ova očekivanja rasta privredne aktivnosti u Crnoj 

Gori bazirana su na visokom prilivu stranih direktnih investicija u prethodnom periodu i očekivanjima nastavka ove tendencije u budućnosti. Visok nivo 

investicija se očekuje u izvođenju građevinskih radova u turizmu i unapređenju javne infrastrukture tako da se građevinarstvo i turizam izdvajaju kao 

dvije grane u kojima će se ostvariti izuzetno dinamične stope rasta. Razvoj turizma sa sobom nosi i uticaj na povezane djelatnosti privredne aktivnosti 

sa turističkom industrijom kao što su saobraćaj, poljoprivreda i prehrambena industrija koje će dalje davati doprinos u stvaranju prognoziranog rasta. 

U prilog pozitivnim očekivanjima rasta privredne aktivnosti ide i činjenica da je bankarski sektor u potpunosti povratio kredibilitet i postao jedan 

od ključnih nosilaca dinamiziranja privredne aktivnosti u Crnoj Gori. Značajan napredak je evidentan u ovoj oblasti poslednjih godina – što se reflektuje 

25


kroz snažno povećanje depozita privatnog sektora, uvođenja novih međunarodnih standarda, kao i kroz napredak u osnaživanju nadzora zasnovanog 

na riziku i monitoringa vezano za poštovanje propisa. Kreditna aktivnost banaka u ovim uslovima postaje dodatni faktor rasta i razvoja ekonomije. 

Prema podacima za prvih devet mjeseci 2007. godine javni prihodi su se ostvarili u značajno većem iznosu od planiranog uz visok rast u oblastima 

usluga - turizam, trgovina, poslovi sa nekretninama, finansijsko posredovanje. Pozitivni trendovi naplate tekućih prihoda nastavili su se do kraja 2007. 

godine i u narednim godinama. Višak tekućih prihoda budžeta nad konsolidovanim izdacima u periodu 2008-2010 godini omogućiće sniženje poreskih 

stopa bez ugrožavanja fiskalne ravnoteže, izmirivanje svih zakonskih obaveza, kapitalnih investicija i otplatu dugova i neizmirenih obaveza. 

SREDNJOROČNI OKVIR JAVNE POTROŠNJE 2008-2010 

Procjena javne potrošnje Crne Gore za 2008. godinu i srednjoročni makro-fiskalni okvir 2008-2010 urađeni su na bazi procijenjenih podataka 

o kretanju BDP-a i nivoa inflacije, podacima o kretanju javne potrošnje u periodu od 2003. do 2006. godine, ostvarenju javne potrošnje za prvih 

devet mjeseci 2007. godine, Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Crne Gore za 2007. godinu, kao i reformama javnog sektora koje su u fazi 

implementacije i koje se planiraju u narednim godinama. Politika javne potrošnje u naredne tri fiskalne godine zasnovana je na osnovnim ciljevima 

ekonomskog programa Vlade Crne Gore, procjeni fiskalnog potencijala Crne Gore i makroekonomskim trendovima za naredni period. 

U skladu sa ciljevima i smjernicama ekonomske politike predviđena je dalje uravnoteženje Budžeta u 2008. godini, integracija van-budžetskih 

fondova u Konsolidovani račun trezora, smanjenje fiskalnog opterećenja za privredu i građane smanjenjem poreskih stopa i stopa na doprinose, nastavak 

implementacije Kapitalnog i Programskog budžeta i početak implementacije Srednjoročnog okvira budžetske potrošnje. U cilju što transparentnijeg i 

efikasnijeg sistema javnih finansija izmijenjeni su i dopunjeni »organski« Zakon o budžetu i Zakon o finansiranju lokalne samouprave. 

3.1 POLAZNE PRETPOSTAVKE ZA IZRADU SREDNJOROČNOG OKVIRA JAVNE POTROŠNJE 

Fiskalne i strukturne reforme sistema javne potrošnje u periodu 2008-2010 usmjerene su na stvaranje stimulativnog ekonomskog ambijenta 

kroz smanjenje poreskih opterećenja, čime će se obezbijediti konkurentnost ekonomije i dodatno privlačenje stranih investicija. U isto vrijeme, treba 

obezbijediti funkcionisanje održivog zdravstvenog i penzijskog sistema. Posebna pažnja usmjerena je na smanjenje ukupnog nivoa državnog duga, 

uzevši u obzir da smo eurizovana ekonomija. Za izradu srednjoročnog okvira javne potrošnje , polazne pretpostavke su sljedeće: 

• Stabilan makroekonomski ambijent uz prosječni realni rast BDP-a od 6,2 % u periodu 2008-2010 i prosječni nivo inflacije od 3,5 % 

• Integrisanje vanbudžetskih fondova u Budžet – od 01. 01. 2008. godine primici i izdaci vanbudžetskih fondova planiraće se kao sastavni dio 

budžeta Države. Na taj način poboljšaće se transparentost budžeta i kontrola trošenja trošenja budžetskih sredstava, a i istovremeno i likvidnost. 

• Postepeno smanjenje poreskog opterećenja – snižavanje stope poreza na dohodak fizičkih lica sa 15 % u 2008. na 12 % u 2009. godini i na 9 % u 

2010. godini. Ova mjera posebno će uticati na stvaranje stimulativnijeg okvira za razvoj privatnog preduzetništva i povećanje konkurentnosti. 

• Postepeno smanjenje stope doprinosa – snižavanje stope doprinosa za zdravstveno osiguranje sa 13,5 % u 2007. godini na 12 % u 2008. godini, 

dalje snižavanje na 10,5 % u 2009. i na 9 % u 2010. godini 

• Postepeno smanjenje stope doprinosa – snižavanje stope doprinosa za penzijsko osiguranje sa 21,6 % u 2007. godini na 21 % u 2008. godini, dalje 

snižavanje na 20,5 % u 2009. i na 20 % u 2010. godini 

• Ograničavanje nivoa tekuće javne potrošnje predviđeno je prosječnim godišnjim smanjenjem njenog učešća u BDP-u za 1,5 % u periodu 2008- 

2010. Krajnji cilj je smanjena uloga države u ekonomskom životu zemlje , što će omogućiti veću konkurentnost privatnog sektora uz povećanje ukupne 

zaposlenosti i rasta realnih zarada. 

• Povećanje izdataka za Kapitalni budžet Crne Gore za 1 % BDP-a u periodu 2008-2010 uz zadržavanje istog nominalnog nivoa kapitalnih izdataka 

u Tekućem budžetu i kapitalnih izdataka lokalne samouprave. Dodatna sredstva koja se planiraju za ove namjene, kroz ulaganja u infrastrukturu 

omogućiće stvaranje pretpostavki za brži rast i razvoj ekonomije. 

• Smanjenje učešća prihoda od poreza na međunarodnu trgovinu i transakcije u BDP-u kao rezultat usklađivanja carinskog sistema sa Svjetskom 

trgovinskom organizacijom i EU. 

• Uravnoteženi bilans konsolidovane javne potrošnje uz ostvarenje viška tekućih prihoda nad rashodima u nivou od 0,9 % BDP-a prosječno godišnje u periodu 

2008-2010 i povećavanje depozita javnog sektora. Povećanje depozita omogućiće akumuliranje rezervi za kapitalne investicije i eventualne eksterne šokove koji 

mogu da nastupe u maloj i otvorenoj ekonomiji kao što je ekonomija Crne Gore. Akumulirani depoziti neće se koristiti za povećanje tekuće potrošnje. 

3.2 OSNOVE BUDŽETSKE POLITIKE U SREDNJOROČNOM OKVIRU 

U srednjoročnom okviru 2008-2010. implementiraće se sljedeće budžetske politike: 

Srednjoročni budžetski okvir 

Pretpostavka za koncipiranje i primjenu srednjoročnog budžetskog okvira je reforma procesa pripreme i planiranja budžeta i uvođenje finansijskih limita 

za budžetske korisnike u višegodišnjem periodu. Budžetske aproprijacije za višegodišnji period bi se bazirale na strateškim dokumentima Vlade i pojedinih 

resornih ministarstava u skladu sa fiskalnim okvirom ukupne javne potrošnje. Na taj način bi se uveo metod “odozgo na dolje” u procesu pripreme i planiranja 

budžeta. Implementacija podrazumijeva uspostavljanje limita u srednjoročnom periodu u kumulativnom iznosu, po ekonomskoj klasifikaciji, i po budžetskim 

korisnicima dok bi i detaljan pregled troškova bi preciziran godišnjim zakonima o budžetu. Ključna prednost uvođenja srednjoročnog budžetskog okvira 

ogleda se u stabilnijoj i održivoj fiskalnoj politici, većem kapacitetu za regulisanje budućih budžetskih efekata/rezultata i poboljšanoj mogućnosti Vlade da 

izvrši alokaciju resursa u sklopu programa i organizacionih jedinica, u skladu sa svojom politikom i prioritetima. 

Konsolidovanje budžetske strukture 

Da bi se postigla neophodna efikasnost upravljanja javnim finansijama planira se uključivanje državnih fondova u jedinstveni račun trezora, kao 

i konsolidovanje javne potrošnje uključivanjem regulatornih agencija i javnih preduzeća u dijelu obrazloženja budžeta. Takođe, veća pažnja će biti 

posvećena funkcionalnoj analizi i strukturi budžeta. U srednjem roku predviđa se smanjenje broja direktnih korisnika budžetskih sredstava uz povećanje 

odgovornosti Ministarstava za koordinaciju budžetskog procesa i budžetskih korisnika u sektoru njegovih nadležnosti. 

Nastavak implementacije Kapitalnog budžeta Crne Gore 

Nastavak implementacije Kapitalnog budžeta Crne Gore uz uvođenje obaveznih aproprijacija za dvogodišnji period u Zakonu o budžetu Crne 

26


Gore za 2009. godinu. U prvoj polovini 2008. godine predviđa se uvođenje plana petogodišnjih kapitalnih investicija Crne Gore na osnovu kojeg će 

biti predlagan i dvogodišnji Zakon o kapitalnom budžetu. U tom cilju predviđa se formiranje baze podataka o svim projektima, koji su povezani sa 

budžetom. Time bi se postigla adekvatna analiza fiskalnih rizika, kao i poboljšao proces donošenja odluka kod izbora prioriteta. Usvajanje novog Zakona 

o koncesijama i privatno javnom partnerstvu će biti značajan regulatorni okvir za upravljanje jednim dijelom investicija. 

Nastavak implementacije Programskog budžeta 

Kod implementacije Programskog budžeta u Crnoj Gori zastupnjen je model Budžetskog programa koji predstavlja glavnu aktivnost ( program) ili 

grupu aktivnosti ( potprogrami) koji se realizuje preko potrošačkih jedinica. Uvedena su dva nivoa primjene Programskog budžeta koji se iskazuju preko 

programa i potprograma. Reformom Programskog budžeta planira se uvođenje logične programske klasifikacije za cjelokupan budžet, kao i priprema 

IT sistema za monitoring i izvršenje budžeta prema programskoj strukturi. Prelazak sa linijskog na Programski budžet predviđa se u 2008 godini, tako 

da bi Budžet za 2009 godinu bio pripremljen sa programskom strukturom. Potpuna implementacija Programskog budžeta, koja uključuje indikatore i 

potpunu primjenu metoda “odozgo na dolje” u procesu pripreme i planiranja budžeta, predviđa se u srednjem roku. 

Upravljanje državnim dugom 

Državni dug je zahvaljujući uspješnom reprogramiranju naslijeđenog duga, kao i prihodima od privatizacije znatno smanjen u poslednjim 

godinama. Na kraju 2006 godine državni dug je smanjen na 701,1 mil € ili 36,3% BDP-a, uz visoke državne depozite kod banaka i Centralna Banka Crne 

Gore (CBCG). U uslovima povoljne likvidnosti Vlada je smanjila na minimum program emisije državnih zapisa. Novo zaduživanje se uglavnom vrši u cilju 

finansiranja projekata iz međunarodnih finansijskih institucija i to pretežno evropski. Neizmirene obaveze prema dobavljačima su amortizovane, dok 

se nove obaveze ne kumuliraju. 

U sljedećoj tabeli dat je srednjoročni okvir javne potrošnje za period 2008-2010: 

KONSOLIDOVANA JAVNA POTROŠNJA 

O P I S 

Plan 2008 Projekcija 2009 Projekcija 2010 

u mil € u % BDP-a u mil € u % BDP-a u mil € u % BDP-a 

TEKUĆI PRIHODI 1282,09 50,72 1357,83 49,03 1426,80 47,48 

Porezi 839,30 33,20 883,45 31,90 923,03 30,72 

Porez na dohodak fizičkih lica 104,73 4,14 96,33 3,48 86,23 2,87 

Porez na dobit pravnih lica 47,40 1,88 51,91 1,87 56,32 1,87 

Porez na imovinu 39,93 1,58 43,73 1,58 47,45 1,58 

Porez na dodatu vrijednost 432,52 17,11 462,80 16,71 490,56 16,32 

Akcize 99,52 3,94 108,97 3,93 118,23 3,93 

Porez na međunarodnu trgovinu i transakcije 72,89 2,88 73,40 2,65 73,99 2,46 

Lokalni porezi 34,83 1,38 38,14 1,38 41,38 1,38 

Ostali državni prihodi 7,47 0,30 8,18 0,30 8,87 0,30 

Doprinosi 269,95 10,68 285,12 10,29 298,42 9,93 

Doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje 172,00 6,80 187,68 6,78 203,69 6,78 

Doprinosi za zdravstveno osiguranje 90,47 3,58 89,30 3,22 85,94 2,86 

Doprinosi za osiguranje od nezaposlenosti 7,48 0,30 8,13 0,29 8,80 0,29 

Takse 45,45 1,80 49,77 1,80 54,00 1,80 

Naknade 74,36 2,94 81,42 2,94 88,34 2,94 

Ostali prihodi 35,85 1,42 39,25 1,42 42,59 1,42 

Primici od otplate kredita 17,18 0,68 18,82 0,68 20,42 0,68 

IZDACI- I nivo konsolidacije 1264,37 50,01 1331,75 48,08 1395,08 46,43 

IZDACI- II nivo konsolidacije 1225,99 48,50 1294,68 46,75 1360,98 45,29 

TEKUĆA JAVNA POTROŠNJA 1060,42 41,95 1093,59 39,49 1118,23 37,21 

Tekući izdaci 525,06 20,77 539,49 19,48 550,27 18,31 

Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 288,04 11,39 294,18 10,62 297,60 9,90 

Neto zarade 165,24 6,54 178,11 6,43 190,75 6,35 

Porez na zarade 33,01 1,31 28,34 1,02 21,89 0,73 

Doprinosi na teret zaposlenog 46,79 1,85 45,88 1,66 45,94 1,53 

Doprinosi na teret poslodavca 38,38 1,52 37,08 1,34 34,10 1,13 

Opštinski prirez 4,62 0,18 4,78 0,17 4,92 0,16 

Ostala lična primanja 26,61 1,05 27,54 0,99 28,37 0,94 

Rashodi za materijal i usluge 128,22 5,07 132,70 4,79 136,69 4,55 

Tekuće održavanje 27,56 1,09 28,53 1,03 29,38 0,98 

Kamate 20,26 0,80 20,97 0,76 21,60 0,72 

Renta 10,11 0,40 10,47 0,38 10,78 0,36 

Subvencije 16,60 0,66 17,18 0,62 17,69 0,59 

Ostali izdaci 7,66 0,30 7,92 0,29 8,16 0,27 

Transferi za socijalnu zaštitu 284,90 11,27 294,87 10,65 303,72 10,11 

Prava iz oblasti socijalne zaštite 41,59 1,65 43,05 1,55 44,34 1,48 

Sredstva za tehnološke viškove 11,16 0,44 11,55 0,42 11,90 0,40 

Prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja 216,46 8,56 224,04 8,09 230,76 7,68 

Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite 10,48 0,41 10,85 0,39 11,18 0,37 

Ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja 5,20 0,21 5,38 0,19 5,54 0,18 

Transferi instit. pojed. NVO i javnom sektoru 212,32 8,40 219,76 7,93 226,35 7,53 

Transferi javnim institucijama 171,37 6,78 177,37 6,40 182,69 6,08 

Transferi nevladinim organizacijama 11,45 0,45 11,85 0,43 12,20 0,41 

Transferi javnim preduzećima 8,24 0,33 8,52 0,31 8,78 0,29 

Transferi pojedincima 21,27 0,84 22,02 0,79 22,68 0,75 

27


Kapitalni izdaci 136,52 5,40 136,52 4,93 136,52 4,54 

Kapitalni Budžet CG 67,43 2,67 101,64 3,67 140,33 4,67 

Pozajmice i krediti 23,11 0,91 23,92 0,86 23,41 0,78 

Otplata garancija 0,60 0,02 0,62 0,02 0,64 0,02 

Rezerve 14,43 0,57 14,93 0,54 13,84 0,46 

DEFICIT/SUFICIT 17,72 0,70 26,08 0,94 31,72 1,06 

FINANSIRANJE -17,72 -0,70 -26,08 -0,94 -31,72 -1,06 

Domaće finansiranje -30,12 -1,19 -20,43 -0,74 -21,04 -0,70 

Pozajmice i krediti iz domaćih izvora 4,82 0,19 0,00 0,00 0,00 0,00 

Otplata dugova rezidentima 7,24 0,29 7,49 0,27 7,72 0,26 

Otplata glavnice 7,24 0,29 7,49 0,27 7,72 0,26 

Otplata obaveza iz prethodnog perioda 27,70 1,10 28,67 1,04 29,53 0,98 

Otplata stare devizne štednje 12,50 0,49 12,94 0,47 13,33 0,44 

Otplata po osnovu restitucije 8,00 0,32 8,28 0,30 8,53 0,28 

Otplata obaveza iz prethodnog perioda 7,20 0,28 7,45 0,27 7,68 0,26 

Inostrano finansiranje 18,69 0,74 49,02 1,77 50,25 1,67 

Krediti i hartije od vrijednosti 9,03 0,36 9,30 0,34 9,58 0,32 

Pozajmice i krediti iz inostranih izvora 21,70 0,86 22,35 0,81 23,02 0,77 

Otplata dugova nerezidentima 12,67 0,50 13,05 0,47 13,44 0,45 

Donacije 1,66 0,07 31,72 1,15 32,67 1,09 

Projektni zajmovi 8,00 0,32 8,00 0,29 8,00 0,27 

Prihodi od privatizacije ili depoziti 65,50 2,59 67,47 2,44 60,72 2,02 

POVEĆANJE/SMANJENJE DEPOZITA 71,79 2,84 122,13 4,41 121,65 4,05 

U periodu 2008-2010 projektovano je postepeno sniženje tekućih javnih prihoda sa 50,72 % BDP-a u 2008. godini na 47,48 % BDP-a u 2010. godini. 

Ovo sniženje je direktna posljedica sniženja poreskog opterećenja – sniženje stope poreza na dohodak fizičkih lica i postepeno sniženja stopa doprinosa 

za penzijsko i zdravstveno osiguranje. 

Sporiji rast poreza na međunarodnu trgovinu i transakcije posljedica je usklađivanja carinskih stopa sa Svetskom trgovinskom organizacijom i 

Evropskom unijom. Za ostale prihode projektovan je rast u skladu sa nominalnom stopom rasta BDP-a. 

Konsolidovani javni izdaci opadaće po stopi od 1,79 % BDP-a u periodu 2008-2010, kao rezultat sporijeg rasta izdataka od projektovanog rasta BDPa. 

Za Kapitalni budžet Crne Gore je projektovan rast od 1 % BDP-a godišnje dok će ostali kapitalni izdaci (u Tekućem budžetu i kapitalni izdaci lokalne 

samouprave) u nominalnom iznosu biti konstantni, što znači da će njihovo učešće u BDP postepeno opadati (0,43 % prosječno godišnje) Za ostale 

izdatke projektovana je godišnja stopa rasta u skladu sa prosječnom stopom inflacije. 

Ukupni izdaci za bruto zarade zaposlenih opadaće sa 11,39 % BDP-a u 2008. godini na 10,62 % BDP-a u 2009. godini i 9,90 % BDP-a u 2010. godini. 

Takođe će doći do pada ostalih primanja zaposlenih sa 1,05 % BDP-a u 2008. na 0,94 % BDP-a u 2010. godini. Razlozi za ovo smanjenje su racionalizacija 

broja zaposlenih i brži rast BDP-a od izdataka za bruto zarade. Rast bruto zarada će zavisiti od mogućnosti budžeta. 

Višak javnih prihoda nad rashodima u 2008. godini projektovan je na 17,72 mil € što čini 0,70 % BDP-a. U 2009. godini višak javnih prihoda nad 

rashodima projektovan je na 26,08 mil € ili 0,94 % BDP-a za tu godinu, dok se za 2010. godinu višak prihoda nad rashodima projektuje na 31,72 mil € što 

je 1,06 % BDP-a. Shodno organskom Zakonu o budžetu, ostvarenim viškom prihoda finansiraće se otplata duga, kapitalni projekti i povećanje depozita. 

Sredstva depozita neće biti korišćena za finansiranje tekuće potrošnje. 

Visok nivo naplate tekućih prihoda , višak javnih prihoda nad rashodima u periodu 2008-2010 omogućiće redovno izmirivanje obaveza po javnom 

dugu – otplatu glavnice za uzete kredite rezidentima i nerezidentima, otplatu stare devizne štednje i otplatu obaveza po osnovu restitucije. Jedinice 

lokalne samouprave redovno će smanjivaće zaostale obaveze iz prethodnog perioda i neće doći do akumuliranja novih zaostalih obaveza. 

JAVNA POTROŠNJA 2008-2010 U % BDP 

50,7 49,0 47,5 

50,0 48,1 46,4 

42,0 

39,5 

37,2 

2008 2009 2010 

TEKUĆI PRIHODI KONSOLIDOVANI IZDACI TEKUĆA JAVNA POTROŠNJA 

koordinator Odsjeka za makroekonomsku analizu i saradnju sa međunarodnim institucijama 

dr Stanko Jeknić, 

samostalni savjetnik , Vladislav Karadžić 

samostalni savjetnik, Radovan Živković 

28


Strategija razvoja 

unutrašnje finansijske 

kontrole u javnom 

sektoru Crne Gore 

Vlada Crne Gore je na sjednici 

održanoj 20. decembra 2007. godine, 

usvojila Strategiju razvoja unutrašnje 

finansijske kontrole u javnom sektoru 

Crne Gore, čime su realizovani utvrđeni 

kratkoročni prioriteti iz Akcionog plana za 

implementraciju preporuka iz Evropskog 

partnerstva. Strategijom su definisani 

osnovni elementi koncepta unutrašnje 

finansijske kontrole u javnom sektoru, 

data je analiza postojećeg stanja, kao i 

osnovni pravci razvoja sveobuhvatnog i 

efikasnog sistema unutrašnje finansijske 

kontrole u javnom sektoru Crne Gore. 

Okvirni rok za implementaciju Strategije 

je 5 do 7 godina. Akcionim planom, koji 

je sastavni dio ove Strategije, utvrđene 

su aktivnosti na razvoju i implementaciji 

sistema unutrašnje finansijske kontrole 

u javnom sektoru koje se planiraju 

sprovesti u navedenom periodu. 

Pojam i koncept unutrašnje finansijske 

kontrole u javnom sektoru (PIFC 

– Public Internal Financial Control) razradila 

je Evropska komisija, kao pomoć 

u razumijevanju i sprovođenju dobro 

razvijenih i efikasnih kontrolnih sistema 

prilikom pristupanja Evropskoj uniji. 

Naime, donošenje Strategije PIFC-a i 

njeno sprovođenje u organima državne 

uprave, jedan je od zahtjeva Evropske 

unije za zemlje kandidate, koji bi trebalo 

da doprinese boljem upravljanju 

i korišćenju budžetskih sredstava i 

sredstava pristupnih fondova Evropske 

unije. 

Mila Barjaktarović 

Osnovni elementi koncepta PIFC-e 

Na osnovu međunarodno prihvaćenih 

standarda i najbolje prakse EU, termin 

“unutrašnja finansijska kontrola u javnom 

sektoru” (PIFC - Public Internal Financial 

Control) podrazumijeva cjelokupni, 

objedinjeni sistem koji uspostavlja 

Vlada radi kontrolisanja, revidiranja 

i izvještavanja o korišćenju budžetskih 

sredstava i sredstava EU. Cilj ovog sistema 

je da se osigura da se javnim sredstvima 

(nacionalnim i sredstvima Evropske unije) 

ekonomično, efikasno i efektivno upravlja 

i da se obezbijedi njihova kontrola. 

Ivana Vuletić 

Sistem unutrašnje finansijske kontrole 

sastoji se od sledećih osnovnih elemenata: 

1. Finansijskog upravljanja i unutrašnje 

kontrole (FMC) 

2. Funkcionalno nezavisne unutrašnje 

revizije (IA) i 

3. Centralne jedinice za harmonizaciju 

i koordinaciju sistema finansijskog upravljanja 

i kontrole i metodologija unutrašnje 

revizije (CHU) 

Finansijsko upravljanje i kontrola 

(FMC) obuhvata cjelokupan sistem finansijskih 

i drugih kontrola koji je integrisan 

29


u sve aktivnosti institucije, uključujući 

organizacionu strukturu, metode, procedure 

koje se primjenjuju ne samo na 

finansijske sisteme, već i na operativne 

i strateške sisteme korisnika budžetskih 

sredstva. 

Primarni cilj finansijskog upravljanja i 

kontrole je da obezbijedi: 

= uspješno ispunjavanje ciljeva i 

zadataka institucije; 

= sigurnost, pouzdanost, pravovremenost 

i cjelovitost informacija, a posebno 

finansijskih informacija; 

= usklađenost poslovanja sa zakonima, 

propisima, politikama, planovima i 

procedurama; 

= zaštitu imovine; 

= ekonomično, efikasno i efektivno 

korišćenje resursa. 

Sprovođenje finansijskog upravljanja 

i kontrole je odgovornost svakog zaposlenog 

u instituciji saglasno utvrđenim 

poslovnim procesima i operacijama, kao 

i opisu poslova svakog radnog mjesta. To 

znači da je neophodno za sve procese u 

kojima se odvijaju kontrolne aktivnosti 

donijeti pisana uputstva i procedure, sa 

kojima se jasno utvrđuje način izvršavanja 

procesa i odgovornost rukovodilaca i 

zaposlenih. 

Funkcionalno nezavisna unutrašnja 

revizija. Unutrašnja revizija vrši 

nezavisnu, stručnu i sistematsku procjenu 

sistema finansijskog upravljanja i kontrola, 

što podrazumijeva revidiranje svih 

funkcija i procesa poslovanja i uspostavljenih 

kontrola. Ona objektivno prikuplja, 

provjerava, analizira, procjenjuje i projektuje 

podatke i izvještava menadžment 

o podacima na osnovu kojih se donose 

odluke. Jedan od glavnih fokusa revizije 

je provjera funkcionisanja sistema FMC-a 

u instituciji. 

Unutar EU, PIFC koncept unutrašnje 

revizije podrazumijeva da ovu funkciju 

treba da vrši ovlašćena funkcionalno 

nezavisna jedinica u okviru institucije. Ta 

nezavisnost podrazumijeva da je nezavisna 

od djelatnosti koju revidira, da je 

podređena neposredno rukovodiocu 

organa, odnosno da samostalno bez uticaja 

rukovodioca odlučuje o području 

koje će revidirati. Funkcionalna nezavisnost 

podrazumijeva da unutrašnja revizija 

nije dio ni jednog poslovnog procesa, 

odnosno organizacionog dijela, a u svom 

je radu neposredno odgovorna rukovodiocu 

državnog organa. 

Centralna harmonizacijska jedinica 

je sastavni i nužni uslov uspješnog pristupa 

i razvoja sistema javne unutrašnje 

finansijske kontrole i ovaj koncept je 

postao dio samog PIFC-a. 

Centralna harmonizacijska jedinica 

odgovorna je za razvoj i sprovođenje 

metodologije i standarda za sisteme 

FMC-a i unutrašnje revizije u javnom 

sektoru. Posebnu pažnju poklanja razvoju 

procedura i revizorskih tragova za 

FMC, kao i za izradu priručnika, predloga 

povelje za unutrašnju reviziju i etičkog 

kodeksa za državne službenike uključene 

u unutrašnju reviziju. Ova jedinica, takođe, 

razvija metodologiju za procjenu rizika 

kojom se trebaju koristiti sve institucije, 

daje metodološke smjernice vezane 

za FMC i unutrašnju reviziju, procjenjuje 

aktivnosti jedinica za unutrašnju reviziju i 

FMC-a, nadgleda sprovođenje utvrđenih 

zahtijeva i analizira funkcije jedinica za 

unutrašnju reviziju i FMC-a u ministarstvima, 

odnosno drugim organima državne 

uprave. CHU izvještava Vladu o razvoju 

sistema finansijskog upravljanja i kontrole 

i unutrašnje revizije, stepenu implementacije 

usvojenih standarda, zajedničkim 

slabostima i neophodnim mjerama za 

njegovo poboljšanje. 

Analiza postojećeg stanja unutrašnje 

finansijske kontrole u javnom 

sektoru Crne Gore 

Postojećim zakonodavnim okvirom 

u Crnoj Gori propisani su pojedini elementi 

FMC-a, ali nije na sveobuhvatan 

način propisano uspostavljanje cjelokupnog 

sistema FMC-a baziranog na opšte 

prihvaćenim standardima unutrašnje 

kontrole. 

Okvirni zakon postojećeg sistema 

FMC-a u Crnoj Gori je Zakon o budžetu, 

kojim se reguliše planiranje, donošenje 

i izvršenje državnog budžeta, budžeta 

lokalne samouprave, zaduživanje i izdavanje 

garancija, unutrašnja kontrola, 

računovodstvo budžeta i unutrašnja 

revizija. Podzakonskim aktima, donesenim 

na osnovu ovog zakona, dalje se 

propisuju pravila, procedure i odgovornosti 

u pojedinim fazama upravljanja 

budžetom. Pored Zakona o budžetu, 

pojedine elemente finansijskog upravljanja 

i unutrašnje kontrole propisuju 

i Zakon o državnoj upravi, Zakon o 

državnim službenicima i namještenicima, 

Zakon o zaradama državnih službenika 

i namještenika, Zakon o zaradama i 

ostalim primanjima funkcionera, Zakon 

o javnim nabavkama, Zakon o kontroli 

državne podrške i pomoći, kao i ostali 

zakoni i podzakonska akta donešena na 

osnovu njih. 

Važan segment postojećeg sistema 

FMC-a u Crnoj Gori predstavljaju i jasno 

definisane organizacione strukture 

utvrđene aktima o organizaciji i sistematizaciji, 

koje definišu odgovornost pojedinih 

organizacionih jedinica i lica u institucijama. 

Takođe, u mnogim institucijama 

postoje i interni akti u kojima su propisani 

pojedini poslovni procesi ili posebne 

aktivnosti. Za većinu poslovnih procesa 

nije propisan način njihovog obavljanja, 

što bi trebalo učiniti, kako bi se obezbijedilo 

njihovo sprovođenje u skladu 

sa načelima zakonitosti, ekonomičnosti, 

efektivnosti i efikasnosti. Takođe, nijesu 

pripremljeni ni revizijski tragovi, koji predstavljaju 

pisane procedure koje hronološki 

određuju dokumentaciju i poslovni proces 

od njegovog početka do okončanja. 

Treba istaći da postojeći sistem 

kontrola nije adekvatno uspostavljen 

uzimajući u obzir ciljeve koje institucije 

žele ostvariti i rizike koji utiču na ostvarenje 

ciljeva. Pored toga, postojeće kontrole 

usmjerene su na ostvarivanje zakonitosti i 

pravilnosti, ali ne i ekonomičnosti, efikasnosti 

i efektivnosti. 

Što se tiče naknadne kontrole, treba 

istaći da jedan broj institucija ima 

uspostavljena odjeljenja za unutrašnju 

kontrolu koja vrše poslove naknadne 

kontrole u pogledu poštovanja zakona, 

podzakonskih i internih normativnih akata 

u okviru svoje nadležnosti, kao i kontrolu 

finansijskog poslovanja. Kontrole 

su uglavnom usmjerene na otkrivanje 

mogućih grešaka, odstupanja ili nepravilnosti 

nakon sprovedenih aktivnosti. 

Unutrašnja revizija. Aktivnosti na 

razvoju unutrašnje revizije u javnom sektoru 

započele su donošenjem Zakona 

o budžetu 2001.godine, kojim je propisana 

obaveza Ministarstva finansija da 

vrši reviziju u dijelu: računovodstvenih 

dokumenata, primitaka, ugovorenih 

30


obaveza i izdataka kod potrošačkih jedinica, 

vanbudžetskih fondova i opština. 

Krajem 2003.godine u Ministarstvu finansija 

formiran je Sektor interne revizije, 

koji kao centralizovna unutrašnja revizija 

obavlja poslove revizje kod svih korisnika 

budžeta. 

Razvoj sistema PIFC u Crnoj Gori 

Da bi se na jedinstven način propisalo 

uspostavljanje cjelokupnog sistema finansijskog 

upravljanja i kontrole i unutrašnje 

revizije, baziranog na opšte prihvaćenim 

međunarodnim standardima i najboljom 

EU praksom, Strategijom je predviđeno 

donošenje Zakon o sistemu unutrašnjih 

finansijskih kontrola u javnom sektoru. 

Ovim zakonom će se okvirno urediti 

sistem unutrašnjih finansijskih kontrola 

u javnom sektoru, koji će obuhvatiti 

upravljačku odgovornost, finansijsko upravljanje 

i kontrolu i unutrašnju reviziju 

u javnom sektoru Crne Gore, kao i metodologiju, 

standarde, odnose i odgovrnosti, 

te nadležnosti Ministarstva finansija 

i drugih organa u sprovođenju sistema 

unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom 

sektoru. Planirani rok za donošenje zakona 

je 2008.godina, a nakon toga će uslijediti 

izrada podzakonskih akata. 

Po donošenju ovog zakona, institucije 

javnog sektora biće zadužene da u 

određenom roku izrade i implementiraju: 

pisane procedure u formi internih akata 

(pravilnika) kojima će biti definisani osnovni 

poslovni procesi i prikazan dijagram 

tokova poslovnih procesa, uputstva u 

kojima će biti detaljno opisane poslovne 

operacije, a na osnovu njih i detaljni opisi 

svakog radnog mjesta u aktima o organizaciji 

i sistematizaciji. Na osnovu ovih 

akata omogućiće se sprovođenje procjene 

rizika koji mogu ugroziti utvrđene ciljeve 

poslovanja. Na osnovu analize mogućih 

rizika utvrdiće se kontrolne aktivnosti koje 

treba uspostaviti u odnosu na veličinu 

rizika. O oblicima uspostavljanja ex ante, 

tekućih i ex post kontrola odlučiće rukovodilac 

potrošačke jedinice, uvažavajući 

potrebe, specifičnosti poslovanja i rezultate 

analize rizika u doglednom roku. 

Imajući u vidu da je nezavisna unutrašnja 

revizija jedan od elemenata 

unutrašnje finansijske kontrole u javnom 

sektoru (PIFC), institucije javnog sektora 

biće u obavezi da uspostave funkcionalno 

nezavisne jedinice za unutrašnju 

reviziju koje će vršiti nezavisnu, stručnu i 

sistematsku procjenu sistema finansijskog 

upravljanja i kontrola uspostavljenog 

od strane rukovodstva. To će podrazumijevati 

revidiranje svih funkcija i procesa 

poslovanja i uspostavljenih kontrola kod 

korisnika budžeta, predlaganje mjera i 

davanje preporuka za poboljšanje sistema, 

praćenje aktivnosti na otklanjanju 

uočenih problema, nedostataka i propusta 

u poslovanju, kao i savjetovanje rukovodstva 

u području procjene i upravljanja 

rizikom. Jedinice za unutrašnju reviziju 

kod institucija u javnom sektoru biće 

direktno odgovorne rukovodiocima, radi 

vršenja objektivne procjene uspostavljenog 

sistema finansijskog upravljanja 

i kontrole. Organizaciono pozicioniranje 

jedinica za unutrašnju reviziju je vrlo bitno 

za njenu nezavisnost u radu, tako da 

unutrašnja revizija po svojoj organizaciji 

nije dio nijednog poslovnog procesa, 

odnosno organizacionog dijela, i u svom 

radu isključivo je odgovorna rukovodiocu 

institucije. Ona je funkcionalno nezavisna, 

što znači da na njen rad ne mogu negativno 

uticati rukovodioci čije se aktivnosti 

ispituju. 

Uspostavljanje unutrašnje revizije kod 

korisnika budžeta vršiće se na jedan od 

sledećih načina: 

a) formiranjem nezavisne jedinice 

unutar budžetskog korisnika koja će biti 

direktno odgovorna rukovodiocu institucije. 

b) formiranjem zajedničke jedinice 

za unutrašnju reviziju na predlog više 

budžetskih korisnika uz prethodnu saglasnost 

ministra finansija; 

c) sporazumom o obavljanju poslova 

unutrašnje revizije sa nadležnim državnim 

organom ili drugim organom odnosno 

jedinicom lokalne samouprave, uz prethodnu 

saglasnost ministra finansija. 

Osnivanje nezavisnih jedinica za 

unutrašnju reviziju kod korisnika budžeta 

zavisiće od kriterijuma koje će propisati 

ministar finansija. Kao kriteriji za njihovo 

osnivanje uzeće se u obzir: finansijska 

sredstva sa kojima raspolažu, stepen 

rizik kojim je izložen budžetski korisnik, 

broj programa, organizaciona struktura i 

broj zaposlenih, specifičnost djelatnosti 

budžetskog korisnika 

Sektor za internu reviziju Ministarstva 

finansija, koji je obavljao poslove centralizovane 

unutrašnje revizije, transformisaće 

se u Sektor za javnu unutrašnju finansijsku 

kontrolu, kao centralna harmonizacijska 

jedinica (CHU), koja će biti odgovorna 

za razvoj i promociju unutrašnje kontrole 

i metodologija unutrašnje revizije 

u javnom sektoru, na bazi međunarodno 

prihvaćenih standarda i najbolje prakse, 

za koordinaciju i implementaciju nove 

regulative vezane za upravljačku odgovornosti 

(FMC), kao i za unutrašnju reviziju 

(UR). 

Predložene aktivnosti na uspostavljanju 

cjelokupnog sistema finansijskog 

upravljanja i kontrole, uključujući i 

unutrašnju reviziju, trebale bi da zadovolje 

i zahtijeve za upravljanje predpristupnim 

sredstvima Evropske unije. Osnovni način 

upravljanja sredstvima EU je koherentan 

sa generalnim principima zdravog finansijskog 

upravljanja i stoga, okvir PIFC-a 

obezbjeđuje važne strukture i pravila za 

osiguravanje transparentnog i odgovornog 

finansijskog upravljanja ovim sredstvima. 

Razvojna strategija PIFC-a koja je 

istovjetna za nacionalne i EU fondove, od 

velike je važnosti u procesu integrisanja 

Crne Gore u EU. Iako je uspostavljanje 

PIFC-a obavezno u smislu usklađivanja sa 

pravnom tekovinom EU, ono nije samo 

uslov, nego i doprinos unapređenju 

odgovornosti, ekonomičnosti, efekasnosti 

i efektivnosti u korišćenju javnih sredstava 

i njihovom boljem upravljanju. 


Mila Barjaktarović 

ovlašćeno službeno lice I 

Ivana Vuletić 

31


Crna Gora: Ekonomski 

i fiskalni okvir za period 

2007 - 2010 

- generalne smjernice - 

Sveobuhvatni strateški prioritet Crne 

Gore su evroatlanske integracije, odnosno 

integracije u EU. Pored jasnog političkog 

opredjeljenja otvorenost i značajna povezanost 

crnogorske ekonomije sa ekonomijom 

EU i zemaljama regiona čini takvo 

opredjeljenje i ekonomski potpuno logičnim. 

Tako definisani prioriteti predstavljaju svojevrsno 

spoljašnje sidro, kojim se ekonomska 

politika usmjerava u pravcu povećavanja 

konkurentnosti ekonomije korišćenjem 

domaćih resursa. Takvo opredjeljenje za 

polazište ima intenzivnu saradnju Vlade 

sa Evropskom komisijom, kao i drugim 

međunarodnim institucijama i organizacijama 

radi stvaranja okvira koji je povoljan za 

kontinuitet priliva stranih direktnih investicija 

i stimulisanja domaćih investicija kao stubova 

ekonomskog razvoja. Dugoročno stabilna 

i konkurentna ekonomija predvidih pravila 

igre je garant razvoja istinske tržišne privrede 

koja se zasniva na slobodnoj razmjeni svojinskih 

prava u cilju ispunjavanja jednog od 

kopenhaških kriterijuma pridruživanja EU. U 

tom okviru, Vlada je identifikovala sljedeća 

tri ključna razvojna prioriteta 2 : 

• Podsticanje održivog ekonomskog 

razvoja, kroz rastuće ekonomske slobode i 

jačanje uloge privatnog sektora; 

• Jačanje vladavine prava kao preduslova 

izgradnje modernih institucija parlamentarne 

demokratije, i 

• Poboljšanje životnog standarda građana 

ponudom kvalitetnijih javnih usluga, kroz efikasne 

sisteme obrazovanja, zdravstva i socijalne 

zaštite. 

Kratkoročne ekonomske perspektive 

Bojana Bošković 

Crne Gore izuzetno su povoljne. Makroekonomskim 

scenarijem je predviđeno da bi 

ekonomski rast u 2008. godini trebao biti 

održan na nivou od oko 7%, sa postepenim 

smanjenjem u naredne dvije godine na 6,0% 

u 2009. godini i na 5,5% u 2010. godini. 

Drugim riječima, očekuje se u naredne tri 

godine prosječan rast ekonomije za oko 6,2 

%, uz inflaciju koja bi u prosjeku trebalo da 

se kreće oko 3,5% dajući nominalni rast BDP 

od oko 9,7%. Time bi crnogorska ekonomija 

u 2010. godini trebala da poraste na oko 3 

milijarde eura odnosno oko 4,800 eura per 

capita. Privredni rast bi trebalo da bude 

podstaknut kontinuiranom ekspanzijom u 

turizmu, kako direktno tako i indirektno kroz 

Milorad Katnić 

rast građevinarstva i drugih sektora povezanih 

sa turizmom 3 . Očekuje se da će i stalna 

jaka potražnja za metalima na svjetskom 

tržištu nastaviti da podstiče privredni rast, 

iako se pretpostavke zasnivaju na postepenom 

padu cijene aluminijuma 4 . 

Iako su potencijalni rizici kratkoročnog 

smanjenja privrednog rasta dosta ograničeni, 

sposobnost Crne Gore za kontrolisan proces 

smanjivanja stope privrednog rasta će u 

uslovima »euroizacije«, gdje nosioci ekonomske 

politike imaju na raspolaganju ograničen 

diapazon instrumenata ekonomske politike, 

zavisiti prije svega od (I) stabilnih, odnosno 

konsolidovanih javnih finansija, i (II) ubrza- 

1 - Tekst je integralno preuzet iz Ekonomskog i fiskalnog programa za Crnu Goru, koji je usvojila Vlada CG na sjednici od 22. novembra 2007. godine. 

2 - Ekonomska politika Crne Gore u 2007: Vlada RCG, decembar 2006. 

3 - Izvještaji Svjetske turističke organizacije i operatora su optimistički i očekuje se da će krupne investicije u turizmu – kao što je nedavni Ugovor o obnavljanju Svetog Stefana, Ugovor o gradnji marine za mega jahte u Tivtu, očekivanja izgradnja novih kapaciteta i 

valorizacija nedovoljno iskorišćenih potencijala - nastaviti da se pojavljuju u narednih nekoliko godina. 

4 - Iako postoje predviđanja sporijeg rasta zapadnoevropskih ekonomija i SAD, očekuje se dalji rast tražnje u Rusiji, Indiji i Kini što u narednom srednjoročnom periodu nagovještava stabilne crnogorske industrijske agregate. 

32


nog nastavka strukturnih reformi, a u tom 

kontekstu prije svega reformi tržišta rada, 

reformi finansijskog sektora, i svakako reformi 

sektora javnih usluga, kao što su energetika 

i transport. Vođenjem kvalitetnih politika 

u tim oblastima značajno se povećava 

konkurentnost ekonomskog sistema, a isto 

tako mogli bi se značajno amortizovati rizici 

eventualnog brzog smanjenja privrednog 

rasta i time doprinijeti ostvarivanju razvojnih 

prioriteta. 

Stabilne javne finansije 

Kao što je već rečeno, u uslovima »eurizovane« 

ekonomije fiskalna politika je 

praktično jedini instrument za vođenje makroekonomske 

politike. U tom kontekstu njena 

uloga je utoliko značajnija. Ona je, naime, 

jedini značajan instrument kojim može ekonomska 

politika djelovati kontra-ciklično, 

odnosno obezbjeđivati efikasno upravljanje 

snažnim pritiscima tražnje. U periodima 

visokog privrednog rasta, kao što je sada u 

Crnoj Gori, to bi značilo vođenje restriktivnije 

fiskalne politike čime bi država doprinijela 

smanjenju pritisaka koji mogu rezultirati pregrijavanjem 

ekonomije. 

Fiskalna politika Crne Gore u 2007. godini 

nije u cjelini iskoristila svoje mogućnosti 

za kontraciklično delovanje. U uslovima 

snažnog povećanja privrednog rasta koji 

su imali za posljedicu povećanje javnih prihoda 

u visini od 4 do 5 postotnih poena 

BDP-a u odnosu na prethodnu godinu, 

rebalansom državnog budžeta originalno 

predviđeni izdaci su povećani za skoro ¼ 

od čega je značajan dio iskorišćen za prijevremenu 

otplatu duga Svjetskoj banci, 

tako da je suficit ostao u visini iznad 4% 

BDP. Istovremeno, iako je dio povećanih 

izdataka namijenjen povećanju investicija, 

veći dio povećanja ipak je išao za povećanje 

tekućih troškova. Vođenje relativno ekspanzivne 

politike javnih finansija očekuje se i za 

narednu 2008. godinu. U uslovima kada se 

javni prihodi predviđaju na nivou sličnom 

onome u 2007. godini, Vlada predviđa nastavljanje 

trenda povećavanja državnih izdataka 

izraženih učešćem u BDP. Predviđeno 

po većanje izdataka iz stavke tekućih troškova 

(prije svega na račun povećanja zarada 

u javnom sektoru) i kapitalnih investicija 

imaće za posljedicu bitno smanjenje 

očekivanog budžetskog suficita. On bi prema 

predviđanjima trebao da se smanji na nivo 

ispod 1% BDP. Pri tome, potrebno je imati 

u vidu značajne potrebe finansiranja prije 

svega u domenu jačanja postojećih institucija 

parlamentarne demokratije i izgradnje 

novih institucija u cilju adekvatne apsorpcije 

evropskog zakonodavstva kroz proces stabilizacije 

i pridruživanja. Takođe, sve manje 

konkurentna državna uprava kao nosilac 

procesa evropskih integracija u odnosu na 

sve napredniji privatni sektor nameće potrebu 

jačanja administrativnih kapaciteta kroz 

revidiranu politiku zarada. 

Vlada CG je svjesna da je potrebno 

iskoristiti priliku koju pružaju dobra vremena 

za fiskalnu reformu. Neizbježnost ekonomskih 

ciklusa i neminovno usporavanje ekonomije 

u određenom trenutku pozicionira 

potrebu za stvaranjem uslova za dugoročnu 

produktivnost ekonomije i pored pojedinih 

procikličnih odluka u tom kontekstu. Stoga, 

sprovođenje poreskih reformi pored stvaranja 

dodatnog prostora privredi za investiranje 

ima za cilj i uspostavljanje dugoročne 

kontrole nad državnim rashodima shodno 

politici uravnoteženog budžeta. Imajući to 

u vidu, potrebno je kontinuirano analizirati 

srednjoročnu fiskalnu održivost koju 

determinišu politika zarada u javnom sektoru, 

implementacija poreskih reformi radi 

njihovog zaokruživanja, realizacija kapitalnog 

budžeta odnosno definisanje odgovora na 

visoke zahtjeve za investicijama u infrastrukturu 

i servisiranje domaćeg duga. Definisanje 

srednjoročnog cilja budžetske politike će 

pomoći usaglašavanju konkurentnih potreba 

za budžetska sredstva. Eliminisanje infrastrukturnih 

uskih grla zahtjevaće alokaciju 

sve većeg obima javno-finansijskih sredstava 

namijenjenih finansiranju kapitalnih investicija, 

prije svega onih u fizičku infrastrukturu, 

čime će se ojačati i kapaciteti zemlje za realizaciju 

standarda EU, što je moguće samo 

dugoročnom kontrolom tekućih rashoda. 

Dok su još u 2006. godini sredstva za kapitalne 

investicije učestvovala u javnim finansijama 

sa svega 3% BDP, to učešće bi trebalo da 

se poveća na preko 9% BDP u 2010. Istovremeno, 

treba istaći da su kapitalne investicije 

u javnom sektoru veće jer uključuju ulaganja 

u regionalno vodosnadbijevanje na primorju, 

obnovu željezničke pruge i prenosnog 

segmenta elektroprivrede. 

Osim toga, Vlada će nastaviti sa procesima 

kojima je zajednički cilj poboljšanje upravljanja 

budžetom. Značajan korak u tom kontekstu 

jeste dalja konsolidacija budžeta kroz 

spajanje dosadašnjih van-budžetskih fondova 

u sistem Trezora. Ne samo da će se time 

poboljšati upravljanje gotovinom i državnim 

depozitima, te povećati racionalnost javnih 

finansija, već će se time i povećati transparentnost 

javnih finansija. Pored navedenog, 

strateški okvir javnih finansija podrazumijeva 

implementaciju programskog budžeta kako 

bi se povećala efektivnost upotrebe novca 

poreskih obveznika. Istovremeno, implementacija 

srednjoročnog budžetskog okvira 

sa uvođenjem limita budžetske potrošnje 

za sve budžetske jedinice treba da obezbijedi 

realizaciju ključnih ciljeva ekonomske 

politike. 

Ubrzavanje nastavka 

strukturnih reformi 

Podsticanje priliva stranih direktnih 

investicija (SDI) ; SDI su od izuzetne važnosti 

za razvoj crnogorske privrede. Poređenje sa 

drugim zemljama iz okruženja i sa novim 

članicama EU pokazuje da je značaj SDI za 

Crnu Goru veći nego kod većine ovih zemalja. 

Cilj Crne Gore je privlačenje SDI za 

ubrzanje razvoja zemlje na svim područjima. 

Crna Gora, zbog svog strateškog položaja, 

prirodnih potencijala, najniže stope poreza 

na profit od 9% i kvalifikovane radne snage, 

ima mogućnost povećanja priliva SDI. 2006. 

godine Vlada je usvojila Strategiju podsticanja 

stranih direktnih investicija, koja se fokusira 

na ključne poluge investicione politike, 

targetiranje stranih investitora kroz implementaciju 

fiskalnih, finansijskih i institucionalnih 

podsticajnih mjera, kao i na definisanje 

ključnih promotivnih aktivnosti. Vlada se 

u stvaranju povoljnog investicionog ambijenta 

fokusira na: (I) posvećenost programu 

održivog ekonomskog razvoja, odgovorne 

fiskalne politike i stvaranja povoljnog ambijenta 

za poslovanje stranih investitora; (II) 

dalji razvoj finansijskih tržišta; (III) dalji razvoj 

i snaženje institucija za privlačenja SDI; (IV) 

usaglašavanje zakonskih propisa iz oblasti 

radnih odnosa sa EU standardima kao 

i usvajanje novih imovinskih propisa; (V) 

zaduživanje kod međunarodnih finansijskih 

institucija i koncesiona ulaganja za izgradnju 

kapitalnih infrastrukturnih objekata; (VI) 

stvaranje liberalizovanog fiskalnog sistema 

za privlačenje SDI; (VII) dalje jačanje bankarskog 

sektora i finansijskih intermedijatora; 

(VIII) prilagođavanje strukture zaposlenih 

potrebama stranih investitora; (IX) reforme 

obrazovanja u skladu sa potrebama razvojnih 

sektora Crne Gore. Daljem povećavanju 

SDI u zemlji treba da doprinesu i aktivnosti 

Agencije za promociju investicija – MIPA. 

Februara 2007. godine formiran je i Savjet 

stranih investitora, koji će imati aktivnu 

ulogu u kreiranju investicione politike. 

< Okončanje procesa privatizacije; 

Crna Gora je do sada privatizovala oko 85% 

državnog kapitala. Ipak, nastavak privatizacije 

u oblasti energetike i saobraćaja prije svega 

je od ključnog značaja za dalji rast konkurentnosti 

crnogorske ekonomije. Dalja privatizacija 

državnih preduzeća treba doprinijeti postizanju 

boljeg ekonomskog učinka, jačanju 

konkurentnosti zemlje i omogućiti Vladi CG 

33


da ubira veći nivo državnih prihoda u cilju 

poboljšanja javnih usluga u obrazovnom i 

zdravstvenom sistemu, kao i postizanju višeg 

iznosa kapitalnih investicija uz nastavak politike 

snižavanja dugova. Pored modela privatizacije 

strateškom investitoru, ući će se i u 

nove modele javno-privatnog partnerstva. 

Ukupan udio državne imovine u većim kompanijama, 

čija djelimična ili potpuna privatizacija 

se očekuje u sljedećih nekoliko godina 

(Elektroprivreda CG, Željeznice Crne Gore, 

Jadransko brodogradilište Bijela, Plantaže, 

Luka Bar, Duvanski kombinat Podgorica, 

Institut Dr. Simo Milošević, HTP Budvanska 

rivijera, HTP Ulcinsjka rivijera) iznosi 1.078 

miliona € ili 64% njihove ukupne nominalne 

vrijednosti. U svakoj od njih trenutno država 

ima većinsko vlasništvo. 

< Dalje poboljšanje biznis okruženja 

i aktivna podrška malim i srednjim 

preduzećima (MSP); Poboljšanje biznis 

okruženja jedan je od glavnih akcenata 

ekonomske politike u periodu 2007-2010. 

Poslovni ambijent u Crnoj Gori je značajno 

poboljšan tokom poslednjih nekoliko godina. 

Ipak preduzetnici su i dalje suočeni sa 

teškoćama, koje proizilaze iz komplikovanog 

pravnog i regulatornog okvira: komplikovane 

i dugotrajne administrativne procedure, 

slabe koordinacije inspekcija, dugotrajnog 

i komplikovanog procesa kupovine 

zemljišta te prenosa nepokretne imovine, 

problema kod osiguranja imovine, nedovoljno 

fleksibilnog tržišta rada, limitiranog 

pristupa finansijama za MSP, visokog učešća 

sive ekonomje. Buduće aktivnosti ekonomske 

politike za poboljšanje biznis okruženja 

u Crnoj Gori se odnose prije svega na eliminisanje 

biznis barijera ili njihovo svođenje na 

najmanju moguću mjeru, legalizaciju sive 

ekonomije i na aktivnu politiku podsticanja 

razvoja MSP. Predviđene mjere za eliminaciju 

biznis barijera odnose se na dalje olakšanje 

ulaza u biznis, pojednostavljenje sistema 

licenciranja, pojednostavljivanje izlaza 

iz biznisa, unapređenje politike u domenu 

gradskog građevinskog zemljišta, ubrzanje 

procesa prenosa nepokretne imovine, povećanje 

profesionalizma administracije, uvođenje 

on-line registracije i redovno ažuriranje 

podataka na zvaničnom sajtu Centralnog 

registra Privrednog suda, olakšanje pristupa 

dodatnim izvorima finansiranja. Na području 

aktivne politike podsticanja razvoja MSP 

mjere ekonomske politike će biti usmjerene 

u stvaranje stimulativnog ambijenta za razvoj 

MSP, jačanje različitih oblika institucionalne 

(nefinansijske) podrške razvoju MSP, jačanje 

različitih oblika finansijske podrške MSP, itd. 

Predviđaju se i mjere za dalje povećavanje 

konkurentnosti Crne Gore na području poreza 

i doprinosa za socijalno osiguranje. 

< Fleksigurizacija tržišta rada i 

smanjenje uloge države na tom području; 

Stopa zaposlenosti se stalno povećava dok 

stopa nezaposlenosti dosta brzo opada. To je 

prije svega rezultat ubrzanog ekonomskog 

razvoja ali i aktivne politike zapošljavanja 

koju Vlada i Zavod za zapošljavanje vode 

posljednjih godina. Najveći problem crnogorske 

nezaposlenosti je strukturna nezaposlenost 

koja se ogleda u neusklađenosti 

između ponude i tražnje radnika po pojedinim 

zanimanjima. Politika Vlade na području 

tržišta rada i ljudskih resursa proizilazi iz 

smjernica EU i temelji na Nacionalnoj strategiji 

zapošljavanja 2007-2010, Nacionalnom 

akcionom planu zapošljavanja za 2007-2008. 

godinu i Programu zapošljavanja za 2007. 

godinu. Teži se i većoj fleksibilnosti tržišta 

rada kao i većoj sigurnosti, to jest, teži se fleksigurnosti. 

Država će se postepeno udaljiti iz 

tržišta rada, posebno od direktnog uplitanja 

u odnose između radnika i poslodavaca i uticaja 

na nivo zarada. Podršku ovome će dati 

novi zakon o radu koji je u izradi i čije usvajanje 

se očekuje do kraja 2007. godine, kao 

i formiranje tripartitnog Socijalnog savjeta. 

Zakon o radu će, s jedne strane, omogućiti 

veću slobodu poslodavcima prilikom ugovaranja 

radnih odnosa, odnosno veću 

fleksibilnost tržišta rada uopšte, a s druge 

strane radnicima ublažiti gubitak sigurnosti 

boljom zaštitom primanja u slučaju nezaposlenosti 

i djelotvornijoj pomoći kod ponovnog 

zapošljavanja. Socijalni savjet će značajno 

unaprijediti socijalni dijalog i bitna pitanja 

rješavati uz podjednako učešće socijalnih 

partnera. Nacionalna strategija zapošljavanja 

identifikuje tri glavna prioriteta tržišta rada 

i zapošljavanja: (I) povećanje zaposlenosti 

i smanjenje nezaposlenosti sa mjerama za 

podsticanje poslodavaca na otvaranje većeg 

broja radnih mjesta, mjerama za smanjivanje 

dugoročne nezaposlenosti i nezaposlenosti 

među mladima, mjerama za podsticanje 

preduzetništva, produžavanje radnog vijeka, 

jačanje institucija tržišta rada i podsticanje 

partnerstava za zapošljavanje; (II) povećanje 

produktivnosti i kvaliteta rada sa mjerama 

usmjerenim na unapređenje kvaliteta radne 

snage i na održavanje/održivost radnih mjesta, 

(III) jačanje socijalne kohezije sa mjerama 

za unapređivanje/promovisanje zapošljavanja 

žena, prevenciju socijalne isključenosti, 

prevenciju siromaštva na sjeveru Crne Gore. 

< Ubrzanje razvoja turizma kao 

jedne od najperspektivnijih grana crnogorske 

privrede; Turizam je jedna od 

najznačajnijih i najperspektivnjih aktivnosti 

crnogorske privrede. Očekuje se da će se njegov 

značaj ubuduće još povećati. Turizam u 

Crnoj Gori tradicionalno uživa podršku Vlade, 

a ta se podrška u poslednjih nekoliko godina 

značajno povećala. Takav stav Vlade Crne 

Gore se ogleda i u relevantnim strateškim i 

ekonomsko-političkim dokumentima, kao 

što je Master plan – Strategija razvoja turizma 

Crne Gore do 2020. godine. Osnovni cilj 

Master plana je da se putem diverzifikacije i 

značajnog poboljšanja kvaliteta turističkog 

proizvoda razvije bolja konkurentnost 

ovog sektora. Mjere ekonomske politike na 

području razvoja turizma se usmjeravaju na 

završetak privatizacije hotelske industrije i s 

tim povezano povećanje stranih direktnih 

investicija u turizam, u izgradnju infrastrukture 

od značaja za razvoj turizma (projekat 

za izgradnju vodovoda za snabdijevanje 

primorja vodom, infrastrukturni projekti na 

području saobraćaja, koji su od esencijalne 

važnosti za razvoj turizma), u razvoj kvalifikovanih 

stručnih kadrova za turizam, koji je 

planiran Strategijom razvoja ljudskih resursa 

u sektoru turizma u Crnoj Gori, u diverzifikaciju 

crnogorskih turističkih proizvoda i tržišta 

odnosno destinacija, u uspostavljanje tješnje 

saradnje između lokalnih vlasti, privatnog 

sektora i obrazovnih institucija. Uspostavljen 

je među-ministarski dijalog i konsultacije o 

pitanjima i problemima, koji su relevantni 

za turizam; svi zainteresovani akteri redovno 

učestvuju na sastancima koji se bave tim 

pitanjima. 

< Dalje jačanje stabilnosti finansijskog 

sektora; Spoljno finansijsko okruženje 

uzdrmano nedavnim poremećajima na 

međunarodnim finansijskim tržištima se 

pogoršalo. Na taj izazov, a prije svega na 

vrlo brz porast kredita Centralna banka je 

odgovorila pooštrenjem obavezne rezerve, 

te nekim drugim mjerama usmjerenim u 

poboljšanje bankarske kontrole. Vlada će i 

dalje podržavati mere usmjerene u jačanje 

stabilnosti bankarskog sistema kao stuba 

cjelokupnog finansijskog sistema. Ovo je još 

posebno značajno zbog povećane izloženosti 

banaka događajima na tržištu nekretnina i 

tržištu kapitala. U tom kontekstu od posebnog 

je značaja predviđeno usvajanje novog 

zakona o bankama kojim će se obezbediti 

primjena najbolje međunarodne prakse. 

Osim toga nastaviće se i sa jačanjem supervizije 

drugih segmenata finansijskog tržišta, 

prije svega kroz implementaciju novog zakona 

o osiguranju, donošenjem svih potrebnih 

podzakonskih akata i jačanjem kapaciteta 

Agencije za nadzor osiguranja. 

< Reforma obrazovnog sisitema 

i sistema socijalnog osiguranja; U prethodnom 

periodu su sprovedene značajne 

reforme obrazovnog sistema i sistema socijalnog 

osiguranja. Implementacija novog 

zakonskog okvira u skladu sa strategijom 

reforme obrazovanja rezultirala je uvođenjem 

34


novih nastavnih programa u osnovne škole, 

kao i većom konkurencijom u visokom 

školstvu uključivanjem privatnog sektora. 

Takođe, značajne investicije u opremu i nove 

školske objekte treba da stvore uslove za 

brzu modernizaciju ovog sektora društvenih 

djelatnosti. Potrebno je u narednom periodu 

testirati mogućnosti veće tržišne alokacije 

resursa u ovoj oblasti što bi trebalo da bude 

naredna faza reforme obrazovanja. U ranijem 

periodu došlo je do konsolidacije sistema 

socijalnog osiguranja. Sprovedena je parametarska 

reforma državnog penzionog fonda 

u cilju ublažavanja posljedica hroničnog deficita, 

a stvoreni su i uslovi za uvođenje dobrovoljnih 

penzionih fondova. Potrebno je raditi 

na odgovarajućim demografskim analizama 

kako bi se utvrdile mogućnosti uvođenja 

takozvanog drugog penzijskog stuba. Oblast 

zdravstvenog sistema je jedna od najosjetljivijih 

i toj reformi treba pristupati pažljivo. 

Očigledno je da izdvajanja za zdravstvenu 

uslugu na nivou ekonomije značajno 

prevazilaze državnu potrošnju u toj oblasti. 

Kroz nastavak reformi o tom sektoru, smanjivanje 

broja zaposlenih i uvođenje sistema 

dobrovoljnog zdravstvenog osiguranja treba 

u potpunosti konsolidovati ovaj osjetljivi 

sektor. Sistem osiguranja od nezaposlenosti 

se reformiše u skladu sa međunarodnim 

standardima i opredjeljenjima Vlade da 

se vodi aktivna politika zapošljavanja kroz 

obezbjeđivanje programa prekvalifikacije i 

doškolovavanja. Istovremeno, ključni crnogorski 

izazov postaje nedostatak radne 

snage pa je jedan od zadataka definisanje 

pitanja zapošljavanja stranaca na pricipima 

ravnopravnosti i otvorenosti. 

< Efikasno planiranje prostorom 

i životnom sredinom kao ključni element 

održivog razvoja visokog turizma; 

Značajan potencijal Crne Gore za turizam 

praćen je sve većim pritiscima u ekološkom 

smislu, pogotovo duž crnogorskog primorja. 

Kako sačuvati ljepote svog prirodnog 

okruženja i privući visoki turizam, a 

istovremeno otvoriti prostor za svestrani 

privredni razvoj jedan je od ključnih izazova 

dugoročnog održivog razvoja Crne Gore. 

Vlada napreduje u harmonizaciji Zakona o 

zaštiti životne sredine sa standardima i regulativom 

EU, a istovremeno privodi kraju 

izradu Prostorni plana CG koji bi trebao da 

bude usvojen do proljeća 2008. godine. 

Novim prostornoplanskim dokumentima 

je potrebno otvoriti investicione šanse na 

principima održivog razvoja uz definisanje 

konkretnih mogućnosti za ekonomski razvoj 

i iskorišćavanje domaćih resursa. Poboljšanje 

održivog upravljanja životnom sredinom će 

posebno zahtijevati dalje snaženje institucionalnih 

kapaciteta i veće napore od onih 

koje su opštine do sada pokazale kako bi se 

postigli dogovori o zajedničkim lokacijama 

za tretman čvrstog otpada i otpadnih voda. 

Takođe će biti neophodna značajna ulaganja 

u sprječavanje zagađivanja vazduha, vode i 

zemljišta od strane nekoliko velikih industrija 

koje predstavljaju »vruće tačke«, kao i u trenutno 

slabo regulisanje otpada i otpadnih 

voda i neodrživo upravljanje prirodnim resursima 

i morskim dobrom. Adekvatan odgovor 

Vlade na ovaj izazov i očekivanje građana je 

u saradnji sa odgovarajućim međunarodnim 

institucijama, uključujući finansijske koje treba 

da pomognu realizaciji zahtjevanih planova. 

Vlada ne može ostati neaktivna ni kada 

su u pitanju globalne klimatske promjene. 

Razvoj kapaciteta za odgovarajuću reakciju 

je moguć kroz globalne i regionalne programe 

u kojima je potrebno učestvovati radi 

zaštite čovjekove sredine. 

< Svestrano reformiranje energetskog 

sektora; Nastavak reforme u sektoru 

energetike biće od naročitog značaja 

zbog važnosti ovog sektora za sveukupnu 

ekonomsku aktivnost. Crna Gora trenutno 

uvozi oko 1/3 potrebne električne energije 

što predstavlja jedan od značajnih razloga 

za veliki deficit u tekućem dijelu platnog 

bilansa. Situacija sa snabdijevanjem struje 

u Crnoj Gori, kao i velikom dijelu Zapadnog 

Balkana i Evrope uopšte, postaće još 

značajno teža prema očekivanjima na svjetskom 

tržištu energije. Osim toga proizvodnja 

i prenos struje u zemlji osujećeni su 

starošću objekata, ograničenim ulaganjima 

i iscrpljivanjem imovine državne Elektroprivrede 

(EPCG). Kako bi efikasno odgovorila 

na ove izazove, Vlada Crne Gore će uskoro 

usvojiti strategiju razvoja energetike do 

2025. godine čime će nastojati da značajno 

poveća investicije u energetski sektor, kao 

i da ubrza reformisanje sektora kao cjeline, 

a u tom kontekstu posebno EPCG. Jedno 

od ključnih usmjerenja tržišno orijentisanih 

reformi energetskog sektora uključuje 

davanje mogućnosti nezavisnom regulatornom 

organu da utvrdi tarife koje pokrivaju 

troškove i koje svode na minimum unakrsne 

subvencije između različitih grupa. Što 

je posebno značajno, tarife za individualne 

potrošače i za najveće industrijske potrošače 

će morati i dalje da se povećavaju. Pored 

toga, potrebno povećanje tarifa će iziskivati 

dobro usmjerene i adekvatno finansirane 

programe za obezbjeđenje socijalne sigurnosti 

kako bi se minimizovao uticaj na 

najsiromašnije slojeve. Što se restrukturiranja 

EPCG tiče, njegovo je osnovno usmjerenje 

razdvajanje cjelina proizvodnje, prenosa, distribucije 

i snadbijevanja strujom. U tom kontekstu, 

potrebno je povezivnje novih funkcionalnih 

cjelina sa strateškim partnerima 

kroz privatizaciju i modele privatno-javnog 

partnerstva u podsticanju novih ulaganja 

privatnog kapitala. Osim toga više pažnje će 

se posvetiti poboljšanju energetske efikasnosti 

u javnom i u privatnom sektoru kako 

bi se time smanjio pritisak na povećanje 

potražnje za strujom, kao i promovisanju 

alternativnih izvora energije. 

< Reformisanje sektora transporta 

kao preduslova za održiv privredni razvoj 

zemlje; Slično kao za energetiku i za 

sektor transporta karakterističan je relativno 

loš kvalitet infrastrukture prouzrokovan prije 

svega veoma ograničenim ulaganjima u 

posljednje dvije decenije, neadekvatne tarife 

usluge koje se odražavaju u finansijskim 

problemima ekonomskih subjekata u tom 

sektoru. Kako kvalitetna transportna infrastruktura 

i usluge tog sektora predstavljaju 

neophodan preduslov za održiv privredni 

razvoj Crne Gore, uključujući razvoj turizma 

i ravnomjerniji privredni razvoj pojedinih 

djelova zemlje, kao i efikasno integrisanje 

zemlje u EU, Vlada CG posvetiće u narednom 

perodu značajne napore kako bi se investicije 

u taj sektor privrede znatno povećale. 

Jedan dio tih investicija bi trebalo da bude 

finansiran iz budžeta, odnosno kredita, a 

u značajnom dijelu se računa i na investicije 

privatnog sektora na bazi javno-privatnog 

partnerstva te koncesija. Najveći investicione 

aktivnosti se predviđaju u oblasti 

putne infrastrukture, gdje se na relativno 

kratak rok predviđa izgradnja/modernizacija 

zaobilaznica oko niza crnogorskih gradova, 

a na nešto duži rok najveće investicije bi 

trebale da budu izgradnja jadransko-jonskog 

autoputa, autoputa Bar-Boljare, te puta 

Risan–Žabljak. U oblasti željezničke infrastrukture 

glavne investicije su predviđene na 

modernizaciji pruge koje ide od Bara prema 

granici sa Srbijom. Moderizacija te pruge od 

strateškog je značaja ako Crna Gora želi da 

iskoristi potencijal Luke Bar za potreba tranzita 

robe u druge zemlje. Ubrzan proces investiranja 

u transportnu infrastrukturu pratiće 

nadogradnja zakonodavstva u smislu njenog 

usklađivanja sa evropskim pravnim redom te 

jačanje svih onih državnih institucija koje su 

nadležne za obezbeđivanje kvaliteta transportnih 

usluga. 

< Stimulisanje javno-privatnog partnerstva 

i koncesija kao instrumenta za 

finansiranje infrastrukturnih objekata; 

Obzirom na velike potrebe po investicijama 

u različite segmente infrastrukture te oskudicu 

tradicionalnih fiskalnih resursa zemlje, 

to jest budžetskih sredstava i zaduživanja za 

garancijom države, Vlada CG će se zalagati 

da se istraže mogućnosti za značajna javnoprivatna 

partnerstva. Ukoliko se ostvaruju 

35


na pravi način, JPP i koncesije mogu donijeti 

realne prednosti i treba ih ohrabrivati. 

Međutim, u isto vrijeme, JPP treba ostvarivati 

u konkurentnom i transparentnom okviru 

u kojima se adekvatno definišu prioriteti 

pojedinačnih investicija. U tom kontekstu 

Vlada će ojačati postojeći zakonski okvir za 

koncesije kako bi obezbijedila razumnu 

podjelu rizika projekta sa investitorom. Sem 

toga je neophodno uraditi nezavisne, obuhvatne 

i rigorozne studije izvodljivosti kako 

bi se osiguralo da su investicije rentabilne 

i da Vlada ne završi sa značajnim prikrivenim 

obavezama na svojoj strani – ili makar 

da se takve obaveze kvantifikuju unaprijed 

i da budu reflektovane u sveukupnom 

budžetskom okviru i prioritetima. 

< Ubrzanje regionalnog razvoja 

manje razvijenih dijelova Crne Gore; 

Iako je Crna Gora relativno mala po svojoj 

teritoriji postoje značajne razlike u razvijenosti 

njezinih pojedinih delova. Dok 

su najrazvijenija područja u primorskom 

dijelu i oko Podgorice, najsiromašniji su 

sjeverni djelovi zemlje. Smanjenje razlika 

u razvijenosti jedan je od značajnih ciljeva 

Vlade, a proces uključivanja Crne Gore u 

EU pružiće određene mogućnosti za ostvarivanje 

tog cilja. Proces pristupanja EU 

naime ima potencijal da poveća prostor za 

izvoz specifičnih poljoprivrednih proizvoda 

na tržište EU kao i za unaprijeđenje regionalnog 

razvoja kroz korištenje IPA fondova koji 

će biti na raspolaganju Crnoj Gori u periodu 

njenog pridruživanja EU, te kroz strukturne 

fondove EU u godinama nakon učlanjenja. 

Ipak, regionalni razvoj je moguć samo uz 

iskorišćavanje resursa kojima su trenutno nerazvijena 

područja bogata privlačenjem stranih 

direktnih investicija i internim transferom 

dohodka podstaknutim domaćim investicijama. 

Politika javnih finansija treba da obezbijedi 

uz minimum distorzija odgovarajuće 

javne usluge na lokalnom nivou. 

Vladavina prava i jačanje 

institucija u procesu 

pridruživanja EU 

< Reformisanje administracije i 

jačanje vladavine prava; Donošenje novog 

Ustava i proces stabilizacije i pridruživanja 

sa EU pruža jasan okvir za sveukupne 

napore u razvoju institucija i jačanju vladavine 

prava. U posebne izazove u toj oblasti 

koje je za Crnu Goru identifikovao posljednji 

Redovni izveštaj Evropske komisije je 

snaženje demokratskih institucija, sveobuhvatne 

reforme u cilju harmonizacije politika 

i zakonskih propisa te jačanje ograničenih 

administrativnih kapaciteta za sprovođenje 

zakonskog i regulatornog okvira. Vlada će 

nastaviti sa sprovođenjem Akcionog plana 

za prevenciju i suzbijanje korupcije i organizovanog 

kriminala preko svoje Nacionalne 

komisije. Puna implementacija Akcionog 

plana stvoriće pogodnu osnovu za realizaciju 

cilja jačanja vladavine prava i institucija 

sistema parlamentarne demokratije. 

U tom okviru, namjeravano sprovođenje 

niza istraživanja o uzrocima i manifestaciji 

korupcije shodno međunarodno priznatoj 

naučnoj metodologiji će predstavljati 

osnovu za nastavak pojedinih konkretnih 

aktivnosti. Istraživanja bi trebalo da obuhvate 

oblasti sudstva i lokalne uprave, kao i 

obrazovnog i zdravstvenog sistema. 

< Reformisanje javne uprave u kontekstu 

procesa integracije u EU; Vlada 

CG je svjesna potrebe za modernizacijom 

javne uprave i njeno institucionalno 

prilagođavanje procesima pridruživanja u 

EU. Prilagođavanje državne uprave tim procesima 

se uspostavlja kroz tri institucionalna 

mehanizma: (I) Sekretarijat za evropske 

integracije (SEI) koji je osnovan od prethodnog 

Ministarstva za ekonomske odnose sa 

inostranstvom i evropske integracije, kako 

bi se unaprijedio proces evropskih integracija 

i njihova koordinacija unutar Vlade. 

Uloga Sekretarijata podrazumijeva koordinaciju 

i nadgledanje procesa pridruženja 

EU, pravnu pomoć u procesu pridruživanja 

i pristupanja, koordinaciju međuresorskih 

priprema za pregovore i koordinaciju procesa 

pregovora sa EU, koordinaciju pripreme 

ključnih dokumenata koji se odnose na 

taj process, praćenje procesa sprovođenja 

sporazuma sa EU i aktivnosti zajedničkih 

tijela osnovanih tim sporazumima, saradnju 

državnih organa sa institucijama i tijelima 

EU, državama članicama, zemljama kandidatima 

i potencijalnim kandidatima tokom 

procesa pridruživanja i pristupanja, saradnju 

sa tijelima Skupštine Crne Gore, saradnju 

i direktnu komunikaciju sa Misijom Crne 

Gore pri EU i ostalim diplomatskim i konzularnim 

predstavništvima Crne Gore u oblasti 

procesa pridruživanja i pristupanja EU. (II) 

jedinice za EU koje su formirane u svim 

ministarstvima i koje upravljaju i koordinišu 

zadatke vezano za evropske integracije u 

svakom od ministarstava i državnoj upravi 

uopšte. (III) koordinaciona tijela za proces 

evropskih integracija. Prvo od njih predstavlja 

Kolegijum za evropske integracije, kao 

vrhovno političko tijelo Vlade CG koje će 

upravljati procesom pristupanja EU, i baviti 

se političkim/strateškim pitanjima, kojim 

predsjedava Predsjednik Vlade. Drugo koordinaciono 

telo predstavlja Komisija za evropske 

integracije koja je ključno ekspertsko 

tijelo za horizontalnu koordinaciju procesa 

pristupanja, koje će se, takođe, baviti i koordinacijom 

inostrane pomoći za pristupanje 

Evropskoj uniji. Treće koordinaciono telo 

predstavlja sedam Grupa za evropske integracije 

koje su osnovna koordinaciona tijela 

zadužena za različite oblasti Acquis-a, koja 

odgovaraju strukturi pododbora za Sporazum 

o stabilizaciji i pridruživanju. 

Ostvareni rezultati 

Poslije sticanja nezavisnosti u junu 2006. 

godine Crna Gora je ostvarila velike korake 

naprijed kako na političkom tako i ekonomskom 

području. Poslije intenzivnog političkog 

procesa u oktobru 2007. godine usvojen je 

novi Ustav, a u tom istom mjesecu potpisan 

je i Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju sa 

EU koji predstavlja značajan formalni korak na 

putu uključivanja zemlje u EU. Istovremeno, 

redovni izveštaj Evropske komisije o napretku 

zemalja kandidata s početka novembra ove 

godine govori o značajnom napretku kojeg 

je Crna Gora napravila u poslednjoj godini u 

cilju ispunjavanja kopenhaških kriterijuma. U 

tom izveštaju su jasno identifikovani i brojni 

izazovi na koje će biti potrebno odgovoriti 

u narednom periodu. Izazovi se odnose na 

jačanje demokratskih institucija, uključujući 

nastavak reforme sudskog sistema i primjenu 

mjera za prevenciju i suzbijanje korupcije, 

kao i sveobuhvatne reforme u pravcu 

harmonizacije politika i zakonskih propisa; te 

jačanje ograničenih administrativnih kapaciteta 

za implementaciju zakonskog i regulatornog 

okvira. 

Nedavno ostvareni rezultati na 

političkom polju oslanjaju se na dobru reputaciju 

zemlje u pogledu procesa tranzicije 

u toku poslednje dekade. U tom periodu 

Crna Gora je sa uspjehom položila temelje 

za tržišnu ekonomiju, ojačala demokratske 

institucije uz postepeni razvoj kapaciteta u 

javnoj upravi koji će se baviti političkom i 

ekonomskom transformacijom. Zahvaljujući 

tim naporima, zemlja je obnovila makroekonomsku 

stabilnost čiji je oslonac predstavljalo 

uvodjenje njemačke marke krajem 

1999. godine, a kasnije eura, kao jedinog 

platežnog sredstva. Euroizacija nacionalne 

privrede praćena stabilno vođenim javnim 

finansijama te strukturnim promjenama u 

oblasti cjenovne i trgovinske liberalizacije, 

privatizacije te brojnih drugih reformi bili su 

osnov za podsticanje privrednog rasta. Posle 

relativno niskih stopa privrednog rasta ostvarenih 

u prvim godinama ove decenije, u 

poslednje dve godine one su se povećale na 

preko 7% godišnje. Visok privredni rast u jednom 

značajnom dijelu temelji se na izuzetno 

velikim prilivima stranih direktih investicija 

koji su izraženi u relativnim iznosima, kao 

učešće u BDP, među najvišim u svijetu. Visok 

36


privredni rast praćen je jačanjem fiskalnog 

položaja zemlje. Crnogorske javne finansije 

u posljednje dvije godine bilježile su suficit 

u visini od preko 3% BDP, a javni dug zemlje 

i dalje ostaje relativno nizak. Otvaranje procesa 

restitucije tokom 2004. godine u narednom 

periodu uticaće na nivo javnog duga 

iako nedavni amandmani na odgovarajući 

zakon ograničavaju tu komponentu duga na 

najviše 5 procentnih poena BDP posmatrane 

godine, ali će se istovremeno ino javni dug 

smanjiti usljed prijevremenih otkupa. 

Crna Gora je danas mala otvorena ekonomija 

sa BDP po glavi stanovnika od 3,700 

eura per capita. To znači da je njezin BDP 

po stanovniku na nivou odnosno nešto veći 

nego u većini drugih zemalja Zapadnog 

Balkana, ali pak još uvjek značajno ispod 

nivoa novih članica EU, izuzimajući Bugarsku 

i Rumuniju. Ekonomija Crne Gore je 

otvorena, sa ukupnom trgovinom koja 

čini oko 130% BDP. Zemlja je trenutno u 

procesu pridruživanja Svjetskoj trgovinskoj 

organizaciji (STO) i postala je članica 

Centralnoevropskog sporazuma o slobodnoj 

trgovini (CEFTA) koji je, krajem 2006, 

proširen na zemlje Jugoistočne Evrope i 

kojim se garantuje slobodna trgovina za 

oko 90% industrijskih proizvoda. Kao odraz 

činjenice da je mala, ekonomija je dosta usko 

bazirana. Usluge čine oko 60% ekonomske 

aktivnosti. Iako sačinjava možda svega 

četvrtinu sektora usluga, turizam je ključna 

komponenta ekonomije i glavni izvor rasta, 

naročito na Jadranskom primorju. Proizvodnja, 

naročito aluminijumska industrija, predstavlja 

približno četvrtinu ukupne ekonomije 

i više od polovine izvoza. Poljoprivreda čini 

oko 15% ekonomije. Pa ipak, poljoprivreda 

je značajan izvor prihoda za mnoge ljude u 

siromašnijim sjevernim djelovima zemlje. 

Jak privredni rast u posljednjem periodu 

praćen je i određenim manje povoljnim 

kretanjima, od kojih posebno valja istaknuti 

rast spoljnoekonomske neravnoteže koje se 

odražava u rastu deficita tekućeg bilansa. 

Iako je on dostigao gotovo 29% BDP u 2006. 

godini, to ne mora obavezno da bude uzrok 

za alarm. Veliki deficiti u tekućem bilansu 

nijesu neuobičajeni za male, otvorene ekonomije 

sa slobodnim tokovima kapitala u 

toku perioda naglog rasta kakva je Crna Gora. 

Sem toga, tekući bilans Crne Gore je u velikoj 

mjeri podstaknut direktnim stranim investicijama. 

Veoma visoke investicije, naročito 

u građevinarstvu, »usisale« su uvoz, dok su 

efekti bogaćenja zbog ulaganja u nekretnine 

podstakli visoku domaću potražnju. Eurizacija 

ekonomije takođe otklanja rizike valutne 

krize, mada sa pratećim efektom da bi svaki 

značajniji pad stranih investicija imao velik i 

direktno negativni uticaj na rast. 

Uspjesi Crne Gore ostvareni kako u dijelu 

stabilizacije privrede tako i u različitim 

segmentima strukturnih reformi uporedo 

sa, nakon sticanja nezavisnosti, brzim 

učlanjenjem zemlje u Međunarodni monetarni 

fond i Svjetsku banku početkom 

2007. godine imali su pozitivan odraz i 

na međunarodnim finansijskim tržištima. 

Državni kreditni rejting Crne Gore je kod 

jedne od vodećih rejting agencija Standard 

& Poor’s u proljeće ove godine poboljšan sa 

BB na BB+. 

Glavni potencijalni rizici i izazovi za 

ekonomsku politiku u narednom periodu 

Sumarno nesumnjivo dobri ekonomski 

rezulati Crne Gore ostvareni u posljednjih 

nekoliko godina donijeli su sa sobom i nove 

izazove i rizike. Zemlja se tako danas suočava 

sa istovrsnim problemima sa kojima su se u 

proteklim godinama součavale i neke druge 

zemlje u tranziciji. Glavni potencijalni ekonomski 

rizik kojem je izložena Crna Gora 

je naglo smanjenje privrednog rasta usljed 

velike zavisnosti od gibanja nekoliko sektora 

ekonomije. Među njima su najznačajniji 

turizam i proizvodnja metala za koje valja 

naglasiti da su u velikoj mjeri zavisne od 

globalne potražnje. Eventualne promjene na 

svjetskom tržištu u bilo kojem od ta dva segmenta 

imale bi direktan uticaj na privredni 

rast Crne Gore. Slično kao i za druge zemlje 

u regionu dodatni rizik predstavlja i stalan 

trend povećanaja cijene energije. Iako 

je mogućnost za brzo smanjenje privrednog 

rasta u Crnoj Gori dosta ograničena, 

ove mogućnosti ipak nije moguće potpuno 

eliminisati. Pored gore pomenutih razloga, 

opadanje nivoa ekonomske aktivnosti u 

narednom periodu mogli bi prouzrokovati 

i opadanje godišnjih neto priliva stranih 

direktnih investicija, brzi rast kredita i lične 

potrošnje, opadanje nivoa industrijske proizvodnje, 

rast inflacije, uočeni propusti u organizaciji 

turističke sezone te očekivane korekcije 

cijena na tržištu kapitala. 

Uprkos obazrivoj makroekonomskoj 

politici koja je vođena u proteklom periodu, u 

Crnoj Gori se pojavljuju neke indikacije »pregrijavanja« 

ekonomije. Cijene imovine su jako 

skočile. Cijene nekretnina su se dramatično 

uvećale i parcijalni podaci ukazuju da su 

cijene u turističkim oblastima već uporedive 

sa onima u Hrvatskoj. Slično tome, tržišna 

kapitalizacija na obje crnogorske berze je 

izuzetno brzo skočila u toku proteklih nekoliko 

godina. Nakon slabog rasta u zvaničnom 

zapošljavanju tokom nekoliko godina, stopa 

nezaposlenosti je značajno opala u 2006. 

sa oko 19% na oko 14%, odnosno na ispod 

12% krajem 2007. Tržište rada postaje sve 

dinamičnije uz sve kraći boravak mladih 

ljudi na evidenciji Zavoda za zapošljavanje, 

ali i sve prisutnije zapošljavanje nerezidenata. 

U vezi sa tim padom nezaposlenosti, 

brz rast plata je možda najjasniji znak da se 

pritisak povećava. U cijeloj ekonomiji, plate 

su u 2006. porasle za 16% i očigledno je da 

su one prebacile dobit od produktivnosti 

tokom nekoliko godina, iako je mogućnost 

potcjenjivanja rasta BDP-a realna. Rast u 

platama je najevidentniji u građevinarstvu, 

turizmu i energetici. Nakon nekoliko godina 

veoma rigidne politike zarada i njihovog realog 

smanjenja u posljednje dvije godine dolazi 

do povećanja zarada u javnom sektoru. 

Istovremeno socijalni dijalog ide u pravcu 

definisanja trogodišnjeg okvira zarada kako 

bi se obezbijedila predvidivost platnog fonda. 

Istovremeno smanjenje broja zaposlenih 

koji plate primaju iz državnog budžeta za 

oko 15% u posljednje 4 godine (prije svega 

vojska) ipak doprinijeli da su, sveukupno 

posmatrano, plate u javnom sektoru opale sa 

nešto malo više od 13% BDP u 2003. na oko 

11% BDP u 2006. Međutim, u 2007. godini je 

došlo do povećanja minimalne cijene rada 

sa 50 na 55 €, a od 2008. godine biće uvećani 

koeficijenti složenosti posla za 30 % za sve 

zaposlene u javnom sektoru tako da je procijenjeni 

fond zarada za 2007. godinu 12,25 % 

BDP-a, a u 2008. godini 14,5 % BDP-a. 

Sadašnje dobre ekonomske performanse 

Crne Gore stvaraju ne samo mogućnost 

nego i realnu osnovu za još intenzivniji proces 

strukturnih reformi. Iako su te reforme 

neophodne ako zemlja želi održati visok 

privredni rast ne samo na kratak, nego i 

na srednji period, iskustva iz mnogih drugih 

zemlja ipak upozoravaju da bi trenutno 

dobar ekonomski i fiskalni položaj zemlje 

mogao voditi do labavije ekonomske politike 

odnosno do zaključka kako je moguće 

preći na opušteniju fiskalnu politiku praćenu 

usporenijim tempom strukturnih reformi. 

Povezivanje reformskih napora sa procesom 

evropskih integracija moglo bi predstavljati 

mogući okvir za obezbjeđivanje i održavanje 

javne podrške stabilnim javnim finansijama 

te nastavljanju strukturnih reformi, kako bi 

proizvodnja javnih dobara mogla voditi rastu 

životnog standarda stanovništva. 


mr Milorad Katnić 

viši savjetnik 

Bojana Bošković 

37


Modernizacija carinske 

službe Crne Gore kao 

odgovor na 

savremene izazove 

Miodrag Radusinović 

Svjetska carinska organizacija je kao odgovor na izazove koji stoje pred carinskim službama u 

21. vijeku pripremila odgovarajuću strategiju. Naime, globalizacija ekonomije nametnula je potrebu 

da se ubrza transport robe i olakša neprekidni lanac međunarodne trgovine. Takođe je nužno obezbijediti 

bezbjednost pošiljki i granica i sigurnost prikupljanja i naplate fiskalnih prihoda. Da bi se ti, 

naizgled, suprotstavljeni ciljevi uspješno ostvarivali, carinske službe se moraju prilagoditi zahtjevima 

savremene ekonomije. 

Imajući u vidu ulogu koju carinske službe širom svijeta imaju za sigurnost granica, antiterorizam, 

prikupljanje dažbina i trgovinske olakšice, Svjetska Carinska Organizacija je razvila Okvirne 

standarde za bezbjednost i olakšice u svjetskoj trgovini („WCO SAFE“ – FRAME WORK OF STAN- 

DARDS TO SECURE AND FACILITATE GLOBAL TRADE). Okvirni standardi su rezultat potrebe da se 

ustanovi međunarodni režim za unapređenje bezbjednosti i olakšica u prekograničnom kretanju 

roba. Do sada je 147 članica SCO potvrdilo spremnost da primijeni Okvirne standarde, a među 

njima i sve zemlje EU. 

Uprava carina je u decembru 2006. godine potpisala pismo namjera za implementaciju 

Okvirnih standarda. 

Četiri ključna elementa Okvirnih standarda su: 

- Sposobnost i ovlašćenje za prijem i razmjenu elektronskih informacija o najavi pošiljke 

- Implementacija i sprovođenje upravljanja rizikom za selekciju roba visokog rizika koje se primjenjuju 

na kompletan uvoz, izvoz i tranzit roba 

- Sposobnost i ovlašćenje za kontrolu uvoza, izvoza i tranzita roba 

- Uspostavljanje partnerstva između carine i poslovnog okruženja i promovisanje implementacije 

programa Ovlašćenog ekonomskog operatera. 

Okvirni standardi se sastoje od dva stuba (I stub Carina –carina, II stub Carina –poslovna zajednica) 

koji se sastoje od 17 standarda za bezbjednost i olakšice svjetske trgovine, a koje članice SCO 

koje su se obavezale na implementaciju Okvirnih standarda treba da slijede. 

Stub 

Carina-Carini 

Stub 

Carina-privredna zajednica 

1 Integrisano upravljanje lancem nabavke 1. Partnerstvo 

2. Ovlašćenje za pregled tereta 2. Bezbjednost 

3. Moderna tehnološka oprema za pregled 3. Prednosti 

4. Sistemi upravljanja rizikom 4. Tehnologija 

5. Teret ili kontejner visokog rizika 5. Komunikacije 

6. Elektronsko rano obavještavanje 6. Olakšice 

7. Ciljanje/praćenje/komunikacija 

8. Ocjena rezultata 

9. Procjena bezbjednosti luka 

10. Integritet zaposlenih 

11. Bezbjednosni pregledi robe koja napušta teritoriju 

Uprava carina Crne Gore sprovodi program Vlade Crne Gore u carinskom sistemu rukovodeći se i neophodnim smjernicama koje proizilaze iz 

strategije Svjetske trgovinske organizacije. Tako je izgrađen savremeni Carinsko informacioni sistem, koji je 2003. godine u potpunosti podržao novi 

poreski i carinski sistem. Taj sistem je građen u partnerstvu sa Svjetskom bankom i drugim važnim partnerima (Telekom Crne Gore, ZZI Ljubljana, Uprava 

38


carina Slovenije, Svjetska banka, Informatika 

Crne Gore, Čikom-Comnet Podgorica 

i Montora Podgorica, Digit Podgorica i dr.). 

Istovremeno donijeta je i strategija razvoja 

carine Crne Gore u čijoj osnovi su jačanje 

integriteta, olakšanje trgovine i bezbjednost 

pošiljki i granica. Sa partnerima iz Svjetske 

banke 2002. godine uspostavljen je sistem 

mjerenja efikasnosti na pilot lokacijama. 

Pokazatelji poslovanja prikupljeni na pilot 

lokacijama tokom prethodnih godina, ukazali 

su na visok nivo pregleda robe i nisku 

stopu otkrivanja prekršaja. 

Tokom 2006. godine se pristupilo izradi 

modela Analize rizika kao važnog elementa 

ostvarivanja strategije o kojoj je riječ. U saradnji 

sa Svjetskom bankom i firmom Charles 

Cendall & Partners iz Velike Britanije, izrađen 

je model Analize rizika koji je integrisan u 

carinsko informacioni sistem i u postojeću 

organizaciju rada carinske službe. 

Uvođenje upravljanja rizikom (selektivnosti 

i praćenja) ima za cilj pružanje 

podrške carinskim službenicima za usmjeravanje 

pregleda na pošiljke visokog rizika 

i istovremeno ubrzanje ostalih carinskih 

postupaka. 

Moderni carinski postupci su zasnovani 

na pretpostavci da većina carinskih 

obveznika posluje u skladu sa pravilima i 

propisima, osim slučajeva gdje postoji jasna 

sumnja o prevari. Trgovinske potvrde/verifikacije, 

provjere i revizije koje se sprovode 

poslije puštanja uvezene robe u slobodan 

promet, kao i provjere zasnovane na riziku 

ili slučajne/nasumične provjere, dopunjuju 

rasterećene direktne preglede robe. One 

su se pokazale efektivnijim i takođe smanjuju 

mogućnosti tajnih sporazuma između 

uvoznika i carinika, što doprinosi jačanju 

kredibiliteta i smanjenju korupcije u carinskoj 

službi. Isti principi primjenjuju se na 

provjere izvedene na granici i trgovinskog i 

turističkog saobraćaja. 

Sistem za analizu rizika je od 24.04.2007. 

god. u potpunosti integrisan u organizacionu 

strukturu, operacije i postojeći carinski 

informacioni sistem i na raspolaganju je svim 

organizacionim jedinicima u Upravi carina. 

Glavne funkcije Sistema za analizu rizika 

su: 

• Prikupljanje podataka i informacija za 

uspostavljanje parametara i profila rizika 

(mehanizam definisanja, osavremenjivanja 

i održavanja, organizacija povratnih informacija); 

• Analiziranje i ocjenjivanje rizika kroz 

obradu podataka na deklaracijama koristeći 

profile rizika, obavještajne podatke i ostale 

izvore; 

• Uspostavljanje integrisanog sistema 

podataka o sumnjivim licima i vozilima 

(uključujući brodove i plovila) koji će se 

koristiti u svrhe provjere, revizije, praćenja i 

bezbjednosti; 

• Određivanje adekvatnih mjera (stepen/ 

broj kontrola); i 

• Praćenje rezultata, pripremanje 

izvještaja i obezbjeđivanje povratnih informacija 

u cilju unapređivanja profila rizika. 

Sam informativni sistem samo ukazuje 

na mogućnost prevare i dovodi do kontrole 

isporuke ili vozila. On ne zamjenjuje ljudsku 

procjenu. Druge isporuke mogu biti 

pregledane, ali ishod svih kontrola, iniciran 

sistemom ljudske procjene biće mjeren i 

analiziran od strane Sistema za upravljanje 

rizikom. 

Uvođenje Sistema za analizu rizika oslanja 

se na 3 osnovna multidisciplinarna nivoa: nivo 

za upravljanje rizikom (RMT) za selektivnost, 

nivo za ciljno praćenje (TT) za bezbjednost uz 

podršku IT, nivo rukovodioca rizika i strateški 

nivo za rizik. 

1. Nivo za upravljanje rizikom (RMT) 

upravlja profilima rizika i ima potpuni pristup 

parametrima selektivnosti odnosno procesima 

za odabir pošiljki visokog rizika. RMT 

je razvio adekvatne odgovore na identifikovane 

rizike, upotrebom rezultata sistema 

i pojačava efikasnost UC uključujući te rezultate 

u analizu rizika koja se sprovodi. 

Sistem upravljanja rizikom je u stanju da 

kombinuje različite kriterijume u profilima 

rizika, automatski i nezavisno da stvori okvire 

prihvatljivosti za različite parametre, da 

prati izvozne podatke u vezi sa određenom 

robom, da ukaže na slučajeve gdje isti 

uvoznici/izvoznici uvoze iste finalne proizvode, 

da ukaže na mogućnost prijavljivanja 

robe pod stavkama manje oporezovane ili 

regulisane tarife, i da stalno osavremenjuju 

podatke povezane sa carinskim postupcima 

kao i podatke koji se dobijaju kroz pregledima 

nakon okončanog postupka carinjenja. 

2. Sistemom baze bezbjedonosnih 

podataka upravlja nivo za ciljno praćenje 

(TT), jedan dio preventivnog i bezbjedonosnog 

sektora Uprave carina i obuhvata 

podatke o prethodnim kršenjima propisa, 

obavještajne podatke iz raznih domaćih i 

međunarodnih izvora. 

Oba sistema sadrže veliki broj visoko 

osjetljivih podataka. Prema tome, RMS je 

pažljivo planiran u pogledu postupaka 

označavanja, bezbjednosti i pristupa. Struktura 

je racionalna, i relevantni podaci su 

dostupni samo određenim službenicima. 

Razmjena podataka između ta dva podsistema 

je određena prema operativnim 

potrebama i zahtjevima zakonodavstva i 

definisana je posebnim uputstvima. 

3. Zadaci nivoa rukovodioca rizika su 

sljedeći: 

- Davanje uputstava analitičarima za 

praćenje prevara i krijumčarenja u trgovinskom 

prometu 

- Uspostavljanje i ažuriranje modula 

selektivnosti zasnovanog na riziku 

- Procjenjivanje rezultata kriterijuma 

selektivnosti 

- Razvijanje i održavanje izvora informacija 

kao što su Vladini organi, Agencije, 

trgovačke asocijacije, banke itd. 

- Obezbjeđivanje efektne komunikacije 

unutar organizacije 

- Osigurava postizanje planiranih rezultata 

i usmjerava napore na nove prioritete 

- Sakuplja i prosleđuje podatke koji bi 

pomogli u procesu donošenja odluka na 

strateškom i upravljačkim operativnim nivoima. 

- Nadgleda sve aktivnosti u okviru ciklusa 

upravljanja rizikom 

- Pomaže u izvještavanju rukovodstva 

- Sakuplja ideja za poboljšanje čitave 

organizacije 

4. Zadaci strateškog nivoa za rizik su: 

- Utvrđivanje cjelokupnih prioriteta koji 

su u saglasnosti sa carinskom strategijom i 

godišnjim carinskim planom; 

- Određivanje pravaca kojim treba da 

idu profili selektivnosti i aktivnosti ciljnog 

praćenja; 

- Aktivno promovisanje pristupa zasnovanog 

na riziku i obavještajnim podacima 

u svim organizacionim jedinicama Uprave 

Carina; 

- Visok nivo koordinacije i saradnje 

sa drugim Vladinim organima vezano za 

razmjenu obavještajnih podataka i podataka 

o riziku. 

Primjenom modela analize rizika, tokom 

2007. godine značajno su ubrzani carinski 

postupci. Pregledi carinske robe vođeni profilima 

rizika bili su u ukupnom broju značajno 

manji i svedeni na oko 12% ali kvalitetniji. 

Tim načinom rada otkriveni su carinski 

prekršaji i pokrenuti upravni postupci, ali 

i postupci za utvrđivanje odgovornosti za 

učinjene nepravilnosti. To je doprinijelo da 

rad pojedinih segmenata službe bude transparentan 

i podvrgnut međusobnoj kontroli 

što ima za posledicu jačanje integriteta 

Savremenim informacionim sistemom 

i modelom analize rizika Uprava carina je 

obezbijedila dobre osnove za primjenu strategije 

Okvirnih standarda. 

Direktor 

Miodrag Radusinović 

39


Funkcionisanje 

i rezultati rada 

Poreske uprave u 

2007. godini 

(period januar –novembar) 

Mirjana Pešalj 

Poreski sistem i poreska politika predstavljaju bitan segment ukupne 

ekonomske politike jedne države. Finansiranje državnih, odnosno društvenih 

funkcija i poslova zasniva se na javnom budžetu i predstavlja složen 

sistem koji obuhvata sistem javnih prihoda i sistem javnih rashoda. 

Poreski sistem je, pored ubiranja javnih prihoda i instrument ekonomske 

regulacije. Oporezivanje utiče i na ostale segmente ekonomske politike, 

kao što su zaposlenost, konkurentnost, penzioni i zdravstveni sistem i 

druge oblasti, te je poreska politika bitan element za ostvarivanje ciljeva 

koji su utvrđeni aktima Vlade i najviših državnih organa. 

Za ostvarivanje poreske politike jedne zemlje jedna od bitnih pretpostavki 

je funkcionisanje i rezultati rada poreske administracije. 

Poreska uprava Crne Gore se transformiše u modernu poresku administraciju, 

zasnovanu na visokom stepenu dobrovoljnog izvršavanja 

poreskih obaveza, upravljanju naplatom poreza, intenzivnoj kontroli i 

efikasnoj prinudnoj naplati, sa uravnoteženim pristupom pravima i obavezama 

poreskih obveznika u skladu sa evropskim standardima. 

Bitno je istaći da se država Crna Gora, težeći svom glavnom cilju, 

odnosno ulasku u EU, još uvijek nalazi u fazi harmonizacije domaćeg sa 

evropskim zakonodavstvom, te se zadaci Poreske uprave ogledaju ne 

samo u funkcionisanju postojećeg poreskog sistema, već i u davanju 

doprinosa na postizanju usaglašavanja tih zakonodavstva. 

U ovom periodu nije bilo uvođenja novih poreza, povećanja poreskih 

stopa, već su snižene poreske stope kod najznačajnijih poreskih 

oblika, to jest smanjena je stope poreza na dohodak fizičkih lica sa 15% 

na 12% i uvedena snižena stope poreza na dodatu vrijednost od 7%. 

I pored snižavanja poreskih stopa nije došlo do pada prihoda, već je 

ostvaren značajan rast prihoda, a koji je mnogo veći od rasta bruto društvenog 

proizvoda. 

Poreska uprava je prije početka godine utvrdila Plan rada i postavila 

ciljeve koji su saglasni sa ukupnom ekonomskom i fiskalnom politikom 

Vlade Crne Gore, prije svega sa Zakonom o budžetu, a koji se postavlja 

u skladu sa raspoloživim resursima, kako kadrovskim tako i materijalnim. 

Osnovne funkcije Poreske uprave su postizanje što većeg stepena naplate 

i što većeg stepena poreske discipline, te u skladu sa zakonom propisanim 

funkcijama se utvrđuje i najracionalniji sistem rada. 

Najvećim dijelom se primjenjuju efikasni administrativni postupci 

(inspekcijski nadzor, prinudna naplata i sl.) ali praksa je pokazala da se 

pružanjem dobrih usluga poreskim obveznicima ostvaruje ekonomičnost 

u postupku naplate poreskih obaveza i podiže stepen poreske discipline. 

Rezultati rada Poreske uprave su mjerljivi, i egzaktni podaci se mogu 

dobiti kroz ostvarenu naplatu, sagledavanje trenda naplate u odnosu na različite 

kategorije ( ostvarena naplata u prethodnoj godini, planirana naplata, 

upoređivanje indexa rasta naplate i indexa rasta društvenog proizvoda i sl. 

pokazatelji), zatim kroz visinu utvrđenih prihoda u postupku inspekcijskig 

nadzora, odnosno učešće otkrivenih neprijavljenih prihoda u ukupnim 

budžetskim prihodima. To su direktni efekti, ali ne treba zanemariti značaj 

i indirektnih efekata, koji su teže mjerljivi, a koji su svakako dugoročni cilj 

Poreske uprave. Na primjer, kada je u pitanju postizanje poreske discipline, 

onda se radi o kompleksnoj kategoriji koja se može ocjenjivati sa različitih 

aspekata. Ako se polazi od toga da je ostvaren veći rast naplate, onda se 

može govoriti i o napretku u poreskoj disciplini. Međutim, tu uvijek treba 

imati i drugi prilaz, potrebno je utvrditi i obuhvat poreskih obveznika, zatim, 

sagledati trend prometa roba i usluga i niz pokazatelja da bi se nekom vrstom 

unakrsne analize došlo do valjane ocjene. Sve su to pitanja koja se tiču 

međuresorskih odnosa i same politike Vlade. Za sagledavanje rada Poreske 

uprave, prije svega najreprezentativniji su podaci o preduzetim mjerama u 

inspekcijskom nadzoru poreskih obveznika i ostvarenoj naplati i u konačnom 

efekti tih mjera. 

PODNOŠENJE I OBRADA PORESKIH PRIJAVA 

Sveobuhvatne poreske reforme u Crnoj Gori, započete su 2001.godini, 

izmjenama poreskog zakonodavstva sa osnovnom namjerom da se 

fiskalni sistem Crne Gore prilagodi evropskim standardima. 

Jedna od novina u poreskom sistemu Crne Gore, svakako je i samooporezivanje, 

kao osnovni princip u postupku utvrđivanja i naplate 

poreza i drugih dažbina. Samooporezivanje podrazumijeva da poreski 

obveznici sami utvrđuju svoje poreske obaveze, pripremaju i podnose 

poreske prijave u zakonom propisanim rokovima i istovremeno sa podnošenjem 

prijave vrše uplatu obaveza iskazanih u samoj prijavi. Princip 

samooporezivanja zasniva se na dobrovoljnom učešću poreskog obveznika 

u postupku utvrđivanja poreskih obaveza. 

Osnovni uslovi za uspješno funkcionisanje sistema samooporezivanja, 

osim dobrovoljnog učešća poreskog obveznika, svakako su i aktivnosti 

poreskog organa. Poreska uprava brojnim aktivnostima usmjerenim 

na blagovremenu informisanost poreskih obveznika o obavezi i 

rokovima podnošenja poreskih prijava, dostupnosti obrazaca poreskih 

prijava, kao i uputstava za njihovu popunu, značajno je doprinijela i doprinosi 

povećanju stepena kooperativnosti poreskih obveznika. 

Zakonom o poreskoj administraciji, ustanovljen je registar poreskih 

obveznika. Registracija poreskih obveznika, obavezna je za sve poreske 

obveznike i provodi se podnošenjem registracione prijave, prije svega 

prijave za opštu registraciju. Nakon toga u zavisnosti od djelatnosti koja 

se obavlja, kao i ostvarenog prihoda u prethodnom poreskom periodu, 

poreski obveznik u obavezi je da podnese prijavu za PDV registraciju, dok 

su obveznici koji se bave prometom akciznih proizvoda, dužni da izvrše 

40


i registraciju za akcize. Poreske prijave podnose se za sve vrste poreza 

posebno, na način i u rokovima propisanim zakonom kojim se uređuju 

pojedine vrste poreza. 

Mjesečne prijave, odnosno prijave poreza na dodatu vrijednost i 

prijave – mjesečni obračuni akcize, podnose se u skladu sa odredbama 

Zakona o porezu na dodatu vrijednost i Zakona o akcizama, do 15-tog u 

mjesecu za prethodni mjesec. 

Prijave poreza na dobit pravnih lica, podnose se, najkasnije u roku od 

tri mjeseca od isteka perioda za koji se obračunava porez. 

Poreski period, kada je u pitanju obračun poreza na dobit je finansijska, 

odnosno kalendarska godina, osim u slučajevima likvidacije ili 

otpočinjanja obavljanja djelatnosti u toku godine. 

Na sadašnjem nivou razvoja našeg poreskog sistema, odnosno principa 

samooporezivanja, postoji određeni broj poreskih obveznika, koji 

poreske prijave ne podnose u Zakonom propisanim rokovima.Prema 

takvim obveznicima - nepodnosiocima prijava, Poreska uprava, preduzima 

Zakonom propisane mjere u cilju obezbjeđivanja «delikventnih 

prijava», odnosno naplate poreskih prihoda. 

Osnovni cilj Poreske uprave je da poreske obveznike koji ne podnose 

poreske prijave ili ih ne podnose blagovremeno, učini kooperativnim, 

a to se postiže, između ostalog, i dobro osmišljenim godišnjim planom 

mjera za obezbjeđivanje nepodnesenih poreskih prijava. 

Obezbjeđivanje “delikventnih poreskih prijava” vrši se putem 

obavještenja o nepodnošenju poreske prijave (putem telefona, pisanim 

putem, a u određenim slučajevim i ličnom dostavom). 

Aktivnosti Poreske uprave na obezbjeđivanju delikventnih poreskih 

prijava, intezivno započete u 2005.godini i nastavljene u narednim 

poreskim periodima, doprinijele su većoj kooperativnosti poreskih 

obveznika. 

U prilog ovome su i podaci da je prijave poreza na dodatu vrijednost 

u 2005.godini, podnijelo 81% od ukupnog broja registrovanih obveznika, u 

2006.godini, 86%, dok je u periodu decembar 2006. – septembar 2007.godine, 

PDV prijave podnijelo 90% od ukupnog broja registrovanih obveznika. 

Kretanje broja podnijetih PDV prijava, kao i broja registrovanih PDV 

obveznika, u periodu decembar 2006. – septembar 2007.godine, u odnosu 

na iste periode 2006. i 2005.godine, najbolje ilustruju sljedeći grafički 

prikazi: 

Broj registrovanih PDV obveznika 

/upredni podatak - deset mjeseci 2005 / 2006 / 2007. 

godine/ 

136.137 

122.423 

111.788 

2005.god. 2006.god. 2007.god. 

104.990 

87.042 

Broj podnijetih PDV prijava 

/uporedni podatak deset mjeseci 2005/2006/2007.god./ 

122.430 

2005.god. 

2006.god. 

2007.god. 

2005.god. 

2006.god. 

2007.god. 

Prikazani podaci ukazuju da se poreski obveznici sve više opredjeljuju 

za dobrovoljno poštovanje poreskih propisa. 

Trend porasta broja podnosilaca poreskih prijava potvrđuje se i kada 

su u pitanju godišnje prijave, odnosno prijave poreza na dobit pravnih 

lica.Prijave poreza na dobit pravnih lica za 2005.godinu, podnijelo je 86% 

od ukupnog broja registrovanih obveznika podnošenja ovih prijava, 

dok je za 2006. godinu, podnijeto 91% od ukupnog broja regisovanih 

obveznika podnošenja ovih prijava. 

Grafički prikaz koji slijedi daje uporedne podatake o broju obveznika 

podnošenja prijava poreza na dobit u 2005. i 2006. godini, kao i 

uporedne podatke o broju podnijetih prijava poreza na dobit pravnih 

lica za 2005. i 2006. godinu. 

Broj obveznika i broj podnesenih prijava 

/uporedni podatak 2005/2006.godina/ 

10.208 

11.830 

13.198 

2005.god. br.obveznika 


12.052 

2005.god. br.prijava 






Poreska uprava primarnim zadatkom smatra rad na preduzimanju 

mjera za obezbjeđenje delikventnih poreskih prijava, kako mjesečnih 

tako i godišnjih prijava. Naime, obezbjeđivanje blagovremenog po dnošenja 

poreskih prijava od strane poreskih obveznika, omogućava Poreskoj 

upravi ažurnu i potpunu naplatu poreskih obaveza, odnosno ostvarivanj 

osnovnog zadataka Poreske uprave – naplatu poreza, doprinosa 

i drugih javnih prihoda. 

Stvaranje uslova za razvoj naprednije poreske kulture, povećanja 

dobrovoljnosti postupanja po zakonu i poštovanja poreskih propisa 

jedan je od osnovnih ciljeva Poreske uprave. 

Uspješno organizovanje i uspostavljanje principa samooporezivanja 

sa potpunim poštovanjem pravila jednaki uslovi za sve poreske obveznike, 

rezultirali su povećanje discipline poštovanja poreskih propisa 

od strane poreskih obveznika, prvenstveno kroz dobrovoljno i blagovremeno 

podnošenje poreskih prijava. 

Imajući u vidu činjenicu da je redovno podnošenje poreskih prijava 

i evidentiranje poreske obaveze u Informacioni sistem Poreske uprave, 

uslov za ažurnu naplatu tekućih poreskih obaveza, to je na osnovu rezultata 

postignutih na polju naplate javnih prihoda tokom 2007 godine, 

moguće realno i mjeriti rezultate postignute na polju prijema i obrade 

poreskih prijava. 

Obrada svih poreskih prijava i rješenja zakonima propisanih, potpuno 

je automatizovana i odvija se po utvrđenoj dinamici. 

Statistički podaci o obrađenim poreskim prijavama pokazuju trend 

rasta iz godine u godinu. 

• Za jedanaest mjeseci 2007. godine, u sistemu Poreske uprave je 

obrađeno 453.368 mjesečnih poreskih prijava i 53.065 godišnjih poreskih 

prijava. Navedeni broj obrađenih mjesečnih poreskih prijava pokazuje 

rast za 21,71% u odnosu na isti period 2006 godine, dok je broj 

obrađenih godišnjih poreskih uvećan za oko 10%. 

• Analiza mjesečnih poreskih prijava koje su primljene i obrađene 

u 2007 godini, pokazuje najveći rast kod prijava o plaćanju poreza po 

odbitku (IPPO1) i mjesečnih izvještaja o obračunatim ličnim primanjima 

41


(OPD1) u odnosu na isti period 2006 godine. 

2007.god. 

2006.god. 

2007.god. 

2006.god. 

Broj primljenih i obradjenih IPPO1 prijava 

/uporedni podatak 11 mjeseci 2006/2007. god./ 

104658 

141403 

0 50000 100000 150000 

126342 

138848 

0 50000 100000 150000 

2007.god. 

2006.god. 

Broj primljenih i obraðenih OPD1 prijava 


2007.god. 

2006.god. 

• Najveći rast kod primljenih i obrađenih godišnjih poreskih prijava 

bilježi prijava poreza na dobit (PD) koji je uvećan za 20%, u odnosu na 

2006 godinu. 

2007.god. 

2006.god. 

Broj primljenih i obradjenih Prijava poreza na dobit 


10053 

12030 

0 5000 10000 15000 

2007.god. 

2006.god. 

Početkom 2007. godine otpočeo je rad na realizaciji Projekta »Objedinjena 

registracija i naplata», koji treba da obezbijedi adekvatnu informatičku 

podršku Zakonu o objedinjenoj registraciji. 

Nov način prikupljanja i obrade podataka o obračunatim porezima i 

doprinosima, koji prevashodno podrazumijeva elektronsko dostavljanje 

prijava, njihovu obradu i ažuriranje, stvoriće uslove za jednostavnije, brže 

i efikasnije obavljanje funkcije prijema i obrade poreskih prijava, kako za 

poreske obveznike, tako i za Poresku upravu. 

Implementacijom Projekta i punom primjenom Zakona o objedinjenoj 

registraciji stvoriće se uslovi za bolje poštovanje poreskih propisa i 

drugih zakona, kao i efikasniju naplatu poreza i doprinosa. 

INSPEKCIJSKI NADZOR 

Kada su u pitanju poslovi kontrole onda je cilj da se uspješnost kontola 

maksimizira kroz dva segmenta. Jedan segment predstavlja visina 

utvrđenih poreskih obaveza u postupku kontrola, a drugi segment je 

razvoj strategije dobrovoljnosti u izvršavanju poreskih obaveza. Postupak 

kontrole predstavlja složen proces i cilj Poreske uprave je svođenje 

na minimum neproduktivnih kontrola, odnosno stvaranje uslova da se 

korišćenjem metoda analize rizika i metoda izbora poreskih obveznika 

za kontrolu, omogući kontrola obveznika koji nemaju korektan odnos 

prema svojim poreskim obavezama. 

PIRAMIDA RIZIKA 

Jedno od najvažnijih strateških opredjeljenja je i otkrivanje društveno 

opasnih pojava, odnosno suzbijanja poreskog kriminaliteta, a prije 

svega organizovanih i osmišljenih kriminalnih aktivnosti u kojima učestvuje 

više lica. Poreske utaje su dvostruko štetne, prvo što one predstavljaju 

direktan gubitak prihoda, a drugo što značajno prisustvo poreskih 

utaja stvara lošu sliku države. Radi se o pojavama protiv kojih se država 

mora organizovano boriti te se u tom pravcu mora uspostaviti i adekvatna 

međuinstitucionlna saradnja. 

Poreska uprava je uspostavila dobru saradnju sa drugim državnim 

organima, kako u zaključivanju protokola o saradnji, tako i u postupanju 

i davanju prioriteta u postupcima koji se odnose na konkretne pojave. 

Prije svega ostvarena je saradnja sa Državnim tužiocem, Upravom policije, 

Upravom za sprečavanje pranja novca, Upravom za nekretnine i 

redovnim sudovima. 

Značajnu ulogu u izboru obveznika za kontrolu imaju rješenja uspostavljana 

u Informacionom sistemu Poreske uprave, odnosno baza 

podataka o poreskim obveznicima, te informacije dobijene od drugih 

državnih organa, a teži se i uspostavljanju sistema razmjene podataka sa 

stranim poreskim administracijama, prije svega u regionu , a kasnije i sa 

zemljama Evropske unije. 

Poreska uprava je u periodu januar – novembar 2007.godine izvršila 

2731 kontrolu, te ako se ima u vidu prosječno vrijeme za vršenje kontrole 

od 7 dana i broj inspektora zaposlenih u Poreskoj upravi, onda se izvodi 

pokazatelj da je prosječno provedeno vrijeme u postupku inspekcijskog 

nadzora iznosilo 160 dana. Može se zaključiti da je korišćenje radnog vremena 

vršeno na adekvatan način, posebno ako se ima u vidu da inspektor 

određeni dio radnog vremena upotrebiti i za administrativne i druge poslove, 

da ima pravo na korišćenje godišnjeg odmora i druga odsustva. 

Najveći broj kontrola je izvršen kod pravnih lica i to kod društava sa 

ograniočenom odgovornošću koji predstavljaju dominantnu kategoriju 

poreskih obveznika u Crnoj Gori. Broj kontrola sa utvrđenim nepravilnostima 

je iznosio 58% u odnosu na ukupan broj kontrola, te i kod ovog 

pokazatelja je evidentan pozitivan trend u odnosu na ranije godine, što 

govori da se na pravi način teži jednom od osnovnih ciljeva, odnosno 

svođenju na minimum kontrola bez nepravilnosti. 

U postupku inspekcijskog nadzora su utvrđeni prihodi koji nijesu prijavljani 

od strane poreskih obveznika u iznosu od 32.449.520,00€. Nepravilnosti 

su zatečene u 1557 kontrola te su prosječno utvrđene obaveze u iznosu od 

28.841,00€ po jednoj kontroli. Nepravilnosti su utvrđene za period januar –novembar 

2007.godine, te se prihodi koji će biti utvrđeni do kraja godine mogu 

projektovati na približno 10% ukupno planiranih budžetskih prihoda. Ako se 

ima u vidu činjenica da prihodi otkriveni u postupku inspekcijskog nadzora 

predstavljaju dodatne prihode budžeta, onada se može govoriti o značajnom 

uvećanju budžetskih sredstava u navedenom procentu. 

U postupku inspekcijskog nadzora poseban značaj se pridaje najizdašnijim 

budžestkim prihodima tako da je kod poreza na dodatu vrijednost 

izvršeno 1380 kontrola, od čega 966 sa nepravilnostima, odnosno 

70% od ukupnog broja kontrola, što govori da je ostvaren značajna napredak 

u pravilnoj selekciji poreskih obveznika za kontrolu. 

Takođe, značajan je iznos utvrđenih obaveza u postupku inspekcijskog 

nadzora, a koji je više od 14 miliona €. Slična je situacija i kod 

inspekcijskog nadzora poreza na dohodak fizičkih lica gdje su utvrđene 

obaveze u iznosu od blizu 13 miliona €. Porez na dobit se utvrđuje po 

stopi koja je niska i ne učestvuje značajnije u budžetskim prihodima, ali 

iznos od 3,5 miliona eura koji je utvrđen u postupku inspekcijskog nadzora 

predstavlja i finansijski značajnu stavku i ukazuje da se velika pažnja 

poklanja ovoj vrsti poreza. Poreska uprava polazi od toga da je osnovni 

cilj privređivanja profit i da će realnijim iskazivanjem profita sa jedne strane 

ova vrsta poreza dobiti na značaju, a sa druge strane, što je možda i 

važnije, obezbijediće se realniji bilansi poreskih obveznika i dobiti bolja 

42


evidencija o podacima koji utiču na formiranje poreske osnovice i kod druge vrste poreza. 

Poreski inspektori pored vršenja inspekcijskog nadzora obavljaju i druge poslove koji su od značaja, odnosno sastavni dio drugih postupaka koji se 

vode u Poreskoj upravi. Posebno se mogu izdvojiti provjere osnovanosti zahtjeva za povraćaj PDV-a koje su izvršene u 689 slučajeva i gdje nije prizanto 

pravo na povraćaj zahtijevanog poreskog kredita u iznosu od 925.935,00€, zatim se vrše provjere evidentiranje prometa preko poreske registar kase, kojih 

je tokom ove godine bilo 2893 a nepravilnosti su utvrđene kod 2069 poreskih obveznika. U ovom postupku najčešće su izricane kazne za prekršaj, a bilo 

je slučajeva i privremenog zatvaranja objekata i oduzimanja robe. 

Plan rada Poreske uprave sačinjava se tako da se dinamika kontrola prilagođava pojačanim sezonskim aktivnostima, odnosno periodu u kojem se 

odvija ljetnja i zimska turistička sezona. Turistička sezona je specifična po mnogim obilježjima u odnosu na ostali period godine, sa aspekta privređivanja, 

a samim tim i sa poreskog aspekta, ali se kao suštinska pitanja naglašavaju višestruko uvećanje obveznika u sezoni, složenija struktura obveznika, značajno 

prisustvo nerezidentne radne snage, obavljanje niza usluga koje su povezane samo sa odvijanjem turističke sezone, pojava velikog broja lica koja obavljaju 

djelatnost kao sporedno zanimanje, u prvom redu se misli na izdavaoce ležajeva. U najkraćem su opisane specifičnosti sezone i pojave koje je teško 

precizno evidentirati, te se postupak inspekcijskog nadzora dopunjava i sa drugim postupcima, kao što je kontakt putem medija, neposredan obilazak 

lokacija na kojima se obavlja djelatnost, pozivanje obveznika putem telefona i sl., te se na taj način obezbjeđuje što veći stepen registracije obveznika, odnosno 

dobrovoljno podnošenje poreskih prijava. U svakom slučaju osnovni cilj je da se kroz postupak inspekcijskog nadzora obezbijede dodatni prihodi, 

odnosno u što više slučajeva utvrde neprijavljeni prihodi. 

Rezultati rada inspekcijskog nadzora u turističkoj sezoni se mogu sagledati sa više aspekata. Naredna tabela ilustruje rad porekih inspektora u sezoni, 

a podaci se odnose na područne jedinice Bar, Budva i Herceg Novi. 

Red. O P I S 01.06.-30.09.2007 01.06.-30.09.2006. 01.06.-30.09.2005. 

br. 1 2 3 4 

1. BROJ KONTROLA 2040 2136 1233 

2. 

UTVRĐENE OBAVEZE U 

POSTUPKU INSPEKCIJSKOG NADZORA 

8.672.568 6.616.092 4.108.250 

2.1. porez na promet 34.872 43.987 23.145 

2.2. porez na dobit 256.175 73.221 60.010 

2.3. lična primanja 3.459.652 377.297 326.625 

2.4. porez na dodatu vrijednost 4.888.196 4.606.009 3.698.470 

2.5. akcize 1.497.628 

2.6. porez na dohodak fizičkih lica 14.345 

2.7. kamate 33.673 4.505 

3. BROJ PREKRŠAJNIH PRIJAVA 1812 1.509 978 

4. BROJ KRIVIČNIH PRIJAVA 2 4 

5. 

BROJ ZABRANA OBAVLJANJA 

DJELATNOSTI 

17 14 2 

6. PRINUDNA NAPLATA 105.114 105.542 48.242 

7. PROMET UTVRĐEN SNIMANJEM 17.400.509 8.777.704 7.666.455 

8. 

IZLAZNI PDV UTVRĐEN 

SNIMANJEM 

2.458.555 1.293.026 1.113.935 

43


Ostvareni rezultati pokazuju pozitivan trend, odnosno značajan rast 

utvrđenih prihoda, kako ukupnih prihoda tako i njihove strukture. Rast 

utvrđenih prihoda je ilustrovan i grafički, a grafikoni iskazuju strukturu 

ostvarenih prihoda i prikaz rasta prihoda u odnosu na isti period prethodne 

godine. 

9.000.000 

8.000.000 

7.000.000 

6.000.000 

5.000.000 

4.000.000 

3.000.000 

2.000.000 

1.000.000 

0 

PP 

PD PLP PDV 

A 

PDFL 

Ostvareno VI-IX 2006 Ostvareno VI-IX 2007 

K 

U K 

Postupci naplate predviđeni su odredbama Zakona o poreskoj administraciji, 

koji se u Sektoru za sprovođenje naplate, putem uputstava 

za rad, pretvaraju u operativnu aktivnost filijala za naplatu, na terenu. 

Međutim, tendencija koju Poreska uprava i Sektor za sprovođenje naplate 

u okviru nje, već nekoliko godina unazad sprovodi, sastoji se u 

unaprjeđenju što većeg stepena kooperativnosti poreskih obveznika, 

što ima za posljedicu veći stepen naplate javnih prihoda. 

Mora se naglasiti da se prilikom preduzimanja aktivnosti iz svoje 

nadležnosti, Poreska uprava uz primjenu pune transparentnosti i profesionalizma 

u radu u potpunosti prilagođava modernoj evropskoj upravi. 

Dinamičan protok informacija od i ka poreskim obveznicima, predstavlja 

uobičajen, tj. svakodnevan način rada u Poreskoj upravi. Ovo iz 

razloga što blagovremeno evidentiranje svih promjena na analitičkim 

računima poreskih obveznika, koji se vode u Informacionom sistemu 

Poreske uprave, predstavlja preduslov da se u svakom momentu, ima 

pregled utvrđenih i naplaćenih obaveza, po svim poreskim oblicima i za 

sve registrovane poreske obveznike. 

Fiskalna 2007.godina, predstavlja vrlo uspješnu poslovnu godinu, 

u svakom pogledu, kada su u pitanju aktivnosti Poreske uprave, a prevashodno 

u naplati javnih prihoda.Već u prvom polugođu 2007.godine, 

ostvareni rezultati u naplati javnih prihoda, prevazilazili su planom zacrtane 

okvire, što se nastavilo i u drugom dijelu 2007 godine. 

Za prvih deset mjeseci 2007.godine, ostvarena bruto naplata poreza 

i doprinosa i drugih javnih prihoda, iznosila je 569.355 mil. €. U odnosu 

na ostvarenu bruto naplatu za isti period prethodne godine, došlo je 

do povećanja naplate za 29%. U strukturi ostvarene naplate – u odnosu 

na isti period prethodne godine – naplata poreza povećana je za 36%, i 

iznosila je 334.517 mil. €, dok je naplata doprinosa za obavezno socijalno 

osiguranje, povećana za 21%, i iznosila je 234.838 mil. €. 

Ostvarena bruto naplata – uporedni podaci januar – oktobar 

2006/2007 

10.000.000 

8.000.000 

6.000.000 

vrsta ostvareno 2006 ostvareno 2007 indeks 

porezi 246.317 334.517 136 

doprinosi 194.775 234.838 121 

ukupno 441.092 569.355 129 

4.000.000 

2.000.000 

0 

PP 

PD 

PLP 

PDV 

A 

PDFL 

K 

U K 

ukupno 

441.092 

569.355 

Ostvareno VI-IX 2006 Ostvareno VI-IX 2007 

doprinosi 

194.775 

234.838 

Grafički prikaz je jednostavan osvrt na rezultate rada, odnosno ilustrativni 

podaci koji ukazuju na uspješnost u radu i u dijelu inspekcijskog 

nadzora. 

Međutim, rezultati se mjere kroz neke preciznije metode, kroz povratne 

informacije iz postupka inspekcijskog nadzora, kroz upoređivanje 

rezultata sa procijenjenim rizikom, kroz dalje ponašanje poreskog 

obveznika nakon postupka inspekcijskog nadzora i niz drugih parametara, 

a čiji je cilj unapređenje rada Poreske uprave. 

Evidentno je da iz godine u godinu postoji napredak, te da rezultati 

kontrole posmatrani samostalno i u kombinaciji sa rezultatima drugih 

sektora Poreske uprave mogu se ocijeniti uspješnim. 

SPROVOĐENJE I OSTVARENJE NAPLATE 

porezi 

246.317 

334.517 

0 100.000 200.000 300.000 400.000 500.000 600.000 

ostvareno 2006 ostvareno 2007 

Rezultati naplate za prvih deset mjeseci 2007.godine, obuhvataju 

i rezultate u naplati prihoda ostvarenih tokom ljetnje turističke sezone, 

koja je ove godine, zbog veoma dobre posjećenosti domaćih i stranih 

turista, bila veoma uspješna. Realizovana naplata u ovogodišnjoj 

turističkoj sezoni veća je za 30,57% u odnosu na sezonu 2006.godine. 

Takođe, povećan je i broj poreskih obveznika koji djelatnost obavljaju 

sezonski, i to za 24,78% u odnosu na sezonu 2006.godine. Činjenica da 

Crna Gora predstavlja veoma primamljivu turističku destinaciju, uticala 

je na izrazito pojačan promet roba i usluga u ljetnjim mjesecima, a time 

i na veća poreska zahvatanja. 

Do 31.08.2007. godine, Poreska uprava se efikasnom organizacijom 

svojih aktivnosti u sezoni, već približila ostvarenju potpune naplate poreza 

po osnovu paušalno utvrđenih obaveza od samostalne djelatnosti, 

koji predstavlja najčešći oblik oporezivanja u sezoni, kad su u pitanju ‘’ 

mali ‘’ poreski obveznici. 

Kako je zbog dobrih vremenskih prilika u toku septembra 2007. 

godine , tj. u podsezoni , omogućeno poreskim obveznicima nastavak 

obavljanja djelatnosti, to se i dinamika rada po već uhodanim principi- 

44


ma u Poreskoj upravi nastavila. Ovo je rezultiralo dobrim efektima, tako 

da je na dan 30.09.2007. godine, procenat naplate poreskih obaveza u 

paušalnom iznosu iznosio 97,38 %. 

Da bi se sagledao ukupan rezultat naplate javnih prihoda u 2007. 

godine, kao parametar uspješnosti uzima se ostvareni rezultat u prethodnoj 

godini. 

Analizirajući efekte za prvih deset mjeseci 2007.godine, evidentno 

je da su izuzetno dobri rezultati naplate u odnosu na isti period 2006. 

godine, ostvareni kod : 

• Poreza na dobit pravnih lica (naplata ovih prihoda veća je za 164%, 

i iznosila je 29.689 mil.€), 

Bruto naplata poreza na dobit, uporedni podaci januar – oktobar 

2006/2007.god. 

• Koncesionih naknada (naplata ovih prihoda veća je za 48%, i iznosila 

je 20.139 mil.€), 

Bruto naplata koncesionih naknada za korišćenje prirodnih 

dobara, uporedni podaci januar – oktobar 2006/2007.god. 

35.000 

30.000 

25.000 

20.000 

15.000 

koncesije-uporedno 2006/2007 

10.000 

porez na dobit-uporedno 2006/2007 

5.000 

30.000 

25.000 

20.000 

15.000 

10.000 

5.000 

0 

0 

PU PG NK BR BD HN BP BA PV 

Ostvareno 2006 Ostvareno 2007 

• PDV-a, domaće tržište (naplata ovih prihoda veća je za 23%, i iznosila 

je 88.156 mil.€), 

Bruto naplata poreza na dodatu vrijednost, uporedni podaci 

januar – oktobar 2006/2007.god. 

PDV/domaće tržište/-uporedno 2006/2007 

PU PG NK BR BD HN 

BP BA 


• Poreza na promet nepokretnosti (naplata ovih prihoda veća za 

228%, i iznosila je 32.597 mil. €), 

Bruto naplata poreza na promet nepokretnosti, uporedni podaci 

januar – oktobar 2006/2007.god. 

porez na promet nepokretnosti-uporedno 2006/2007 

PV 

90.000 

80.000 

70.000 

60.000 

50.000 

40.000 

30.000 

20.000 

10.000 

0 

PU PG NK BR 

BD 

HN 

BP 


BA 

PV 

40.000 

30.000 

20.000 

10.000 

0 



Ekspanzivan promet nepokretnosti koji je započeo tokom prošle 

godine u Crnoj Gori, značio je i povećanje obima posla u svim područnim 

jedinicama Poreske uprave, a naročito u regionu primorja, 

zatim i sjevernog dijela Crne Gore. Veliki broj ugovora koji je pristizao 

od strane osnovnih sudova, koji vrše ovjeru ugovora i ugovori koje su 

same stranke dostavljale Poreskoj upravi, zahtijevao je preduzimanje 

aktivnosti na novoj organizaciji posla u okviru filijala za naplatu, područnih 

jedinica Poreske uprave. Naravno, da je cilj ovih aktivnosti bio 

brzo, efikasno i kvalitetno utvrđivanje i naplata poreskih obaveza po 

ovom osnovu. 

• Akciza (naplata ovih prihoda veća je za 24%, i iznosila je 71.011 

mil. €). 

Bruto naplata akciza, uporedni podaci januar – oktobar 

2006/2007.god. 

80.000 

60.000 

40.000 

20.000 

akcize-uporedno 2006/2007 

0 



Izloženi rezultati obavezuju i zahtijevaju dalji kontinuitet aktivnosti 

Poreske uprave, kako pozitivni trendovi naplate javnih prihoda, ne bi 

prešli u stagnaciju ili opadanje. 

45


PREDUZIMANJE MJERA 

PROTIV KORUPCIJE 

Utvrđivanje, kontrola i naplata su osnovne 

nadležnosti Poreske uprave, čije ostvarenje 

zahtijeva zakonito ponašanje zaposlenih 

u ovom Organu. 

Ostvarivanje takvog nivoa ponašanja, 

zahtijeva sprovođenje svih aktivnosti utvrđenih 

Akcionim planom za sprovođenje Programa 

borbe protiv korupcije i organizovanog 

kriminala. 

Poreska uprava je u tekućem periodu 

realizovala sve zadate aktivnosti i svoj rad 

učinila transparentnim. 

Etički kodeks službenika i namještenika 

uposlenih u Poreskoj upravi, uručen je svim 

zaposlenim, objavljen je na Web strani i oglasnim 

tablama svih organizacionih djelova. 

Poreski obveznici i građani mogu 

besplatnim pozivom telefonskog broja 9707, 

tokom 24 sata, prijaviti sve nepravilnosti u 

radu poreskih obveznika i poreskih službenika, 

a na Web strani istaknut je i «pulsirajući 

baner» s pozivom za prijavljivanje korupcije. 

Do sada prema ovom broju bilo je ukupno 

777 poziva, ali nijedan se nije odnosio na 

koruptivno ponašanje zaposlenih. Periodični 

izvještaji o pozivima prema ovom broju i 

vrsti prijava objavljuju se putem Web strane. 

Poseban vid javnosti rada ovog Organa 

ogleda se i u rješavanju zahtjeva za slobodan 

pristup informacijama, shodno Zakonu 

o slobodnom pristupu informacijama, kojih 

je do sada podnešeno 54 i svi su propisno 

riješeni, a nije izjavljena nijedna žalba. Vodič 

za slobodan pristup informacijama u posjedu 

Poreske uprave, sa potrebnim izmjenama 

i dopunama, obzirom na promjenu 

zakonske regulative i kadrovske promjene u 

Poreskoj upravi, dostupan je javnosti preko 

Web strane. 

Pored navedenih aktivnosti, Poreska 

uprava je u cilju ostvarivanja i zaštite prava 

građana na Web strani objavila dva «Obavještenja 

građanima», letak «Korupcija» i 

Nalog Direktora za dosljedno sprovođenje 

kontrolno-nadzorne aktivnosti uposlenih, 

koja je utvrđena Pravilnikom o unutrašnjoj 

organizaciji i sistematizaciji Poreske uprave. 

Ustanovljen je poseban vid kontrole na 

horizontalnom i vertikalnom nivou. Naime, 

u područnim jedinicama sistem kontrolnonadzorne 

aktivnosti ustanovljen je putem 

nadzora nad radom zaposlenih od strane 

pretpostavljenih službenika, a rad inspektora 

kontroliše se i od strane kontrolora kvaliteta, 

supervizora, a potom i od strane Sektora za 

praćenje sprovođenja poreskih propisa, inspekcijski 

nadzor i upravni postupak, Glavnog 

poreskog inspektora, pa sve do nivoa 

Direktora Poreske uprave. Do sada nije uočen 

nijedan slučaj korupcije. 

Odjeljenje za unutrašnju kontrolu, u skladu 

sa Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji 

i sistematizaciji i Pravilnikom o radu interne 

kontrole, izvršilo je analizu Izvještaja o radu 

Poreske uprave za period januar-septembar 

2007. godine i dalo pozitivnu ocjenu, koja je 

takođe javno objavljena, putem Web strane. 

Ni od strane ovog Odjeljenja nijesu utvrđene, 

niti indikovane radnje zaposlenih sa elementima 

korupcije. 

Saradnja sa ostalim državnim organima, 

u okviru zakona i potpisanih Sporazuma o 

međusobnoj saradnji, odvija se na zavidnom 

nivou. Tako je, primjera radi, samo u zadnjem 

tromjesečju od strane Uprave za sprječavanje 

pranja novca, dostavljeno 64 zahtjeva 

za provjeru, odnosno dostavu podataka, a 

postignuti dogovor sa Upravom carina da 

se jednom mjesečno elektronskim putem 

dostavljaju carinski podaci na korišćenje u 

postupcima inspekcijskog nadzora, takođe 

se uspješno realizuje. 

Pored učešća službenika Poreske uprave 

na seminarima u organizaciji Uprave za 

kadrove, u organizaciji Konsultantske kuće 

CAFAO održana je jednodnevna prezentacija 

na temu «Sprječavanje korupcije», a polaznici 

su bili 20 rukovodećih i ovlašćenih službenika. 

U istoj organizaciji i na istu temu održana je 

trodnevna obuka za 14 poreskih inspektora 

i službenika Odjeljenja za unutrašnju kontrolu. 

Mišljenje poreskih obveznika i građana o 

radu Poreske uprave, poštovanju zakonitosti 

i etičkog odnosa uposlenih prema radnim 

obavezama, bitan je pokazatelj adekvatnog 

sprovođenja Akcionog plana. Stoga je Poreska 

uprva putem Web strane sprovela tri 

ankete kao «pitanje nedjelje» i na ukupno 16, 

do sada objavljenih pitanja, građani su se pozitivno 

izrazili o radu i preduzetim mjerama 

Poreske uprave u borbi protiv korupcije. 

Direktor 

Mirjana Pešalj 

46


Aktivnosti 

Uprave za nekretnine 


Sumirajući rezultate Uprave za nekretnine 

u 2007. godini možemo konstatovati 

da je Uprava ostvarila korektne rezultate 

imajući u vidu svu složenost i obim poslova i 

radnih zadataka koji su utvrđeni Zakonom o 

državnom premjeru i katastru nepokretnosti 

i drugim pratećim zakonima i podzakonskim 

aktima koji se sprovode u Upravi za 

nekretnine. 

2007. godinu posebno karakteriše 

povećanje broja predmeta u radu Uprave 

za 20% i povećanje broja zahtjeva državnih 

organa i organa lokalne samouprave za izradu 

i korišćenje naših podataka. 

Uprava za nekretnine u 2007. godine 

je obradila 56.639 predmeta u upravnom 

postupku, donijela i sprovela 48.464 pravosnažna 

rješenja, i izdala 196.564 listova nepokretnosti 

i 50.127 uvjerenja, a broj izdatih 

listova nepokretnosti povećan je za 40%. 

Uprava za nekretnine je, u ovoj godini 

sopstvenim snagama uz učešće profesora 

na Studijskom programu-Geodezija, blagovremeno, 

u skladu sa Zakonom o državnom 

premjeru i katastru nepokretnosti predložila 

Srednjoročni program radova na premjeru i 

izradi katastra nepokretnosti za period 2008- 

2013.godine i Glavni projekat osnivanja katastra 

neporketnosti na područjima opština 

Podgorica, Bijelo Polje, Andrijevica i Berane 

ukupnoj površini od 52.141 ha i Godišnji 

plan radova na premjeru i izradi katastra 

neporketnosti za 2008. godinu;, intezivno se 

radi na realizaciji programa digitalne karte 

1:25000 u saradnji sa Vladom Japana, a u 

završnoj fazi je izrada projekata, i to: Glavni 

projekat osnovnih radova; Glavni projekat 

osnivanja katastra nepokretnosti za područje 

opština Cetinje i Nikšić ukupno 88.208 ha (na 

trasi Jadransko-Jonskog puta; Glavni projekat 

osnivanja katastra vodova za gradove Bar 

i Pljevlja; Glavni projekat izrade državne karte 

1:5000 za područje Herceg Novog, Tivta, 

Kotora, Budve, Bara i Ulcinja; Glavni projekat 

premjera državne granice; kao i izrada podzakonskih 

akata i modernizacija informacionog 

sistema, što sve zajedno čini osnov da 

se na organizovan i planski način u narednoj 

2008. godini radi u Upravi. 

Cijenimo, da i ovom prilikom treba istaći 

Mićo Orlandić 

podršku Ministarstva finansija i Vlade Crne 

Gore koji su uz blagovremeno usvajanje 

ovih dokumenata i obezbjeđivanje dodatnih 

sredstava kroz rebalans Budžeta za 2007. 

godinu, omogućili Upravi da se pripremi i 

realizuje dio poslova iz Srednjoročnog programa 

radova i Zaključaka Vlade za utvrđene 

prioritete, kao što su izrada podloga za auto 

puteve. 

Aktivnosti Uprave na izradi katastra 

nepokretnosti na područjima opština Podgorica, 

Bijelo Polje, Andrijevica i Berane, 

naišla je na veoma dobar odziv građana i 

državnih organa odnosno svih imaoca prava, 

što će nam omogućiti kvalitetnu realizaciju 

Glavnog projekta. 

Povećanje poslova u Upravi nije pratilo i 

povećanje broja izvršilaca već su svi ovi poslovi 

i radni zadaci realizovani sa istim brojem 

izvršilaca kao i 2006.godine, što znači ukupno 

350 zaposlenih, što je veoma mali broj 

zaposlenih za ovaj dio dosadašnjih zadataka 

i planirani dio poslova za period 2008-2013. 

godina, s toga je u toku izrada nove sistematizacije 

kojom ćemo predložiti najmanje 420 

izvršilaca za 2008. godinu, da bi mogli realizovati 

utvrđene prioritete Vlade i Godišnji 

plan radova za 2008. godinu. 

2007. godinu posebno karakteriše 

donošenje i implementacija Zakona o državnom 

premjeru i katastru koji je stupio 

na snagu 02.06.2007. godine. Razlozi za 

donošenje Zakona sadržani su u potrebi da 

se otklone određeni problemi i nedostaci 

koji su uočeni u primjeni dosadašnjeg zakona 

koji se primjenjivao samo pet godina, a 

u međuvremenu su se desile mnoge promjene, 

povećali zahtjevi privrede i građana za 

većom efikašnoću javnog sektora i budućih 

programa i projekata u oblasti modernizacije 

katastarskog sistema u Državi Crnoj Gori. 

Zakon je usaglašen sa propisima zemalja 

Evropske unije i njime je izvršena nadogradnja 

postojećeg i stvaranje novog ambijenta i 

stvaranje uslova za rad privrednih društava, i 

preduzetništva (privatnih geodetskih organizacija) 

i razvoj tržišne i privredne konkurencije 

u obavljanju poslova državnog premjera; 

stvaranje uslova za unapređenje i dogradnju 

postojećih i korišćenje novih informacionih 

tehnologija u prikupljanju podataka; kontroli 

procesa izrade i održavanja državnog premjera 

i kvaliteta pružanja usluga korisnicima 

katastarskih podataka; izrade katastra vodova 

odnosno korisnika podzemnih infrastrukturnih 

sistema; uvođenje registra kućnih brojeva, 

ulica i trgova; izrada državne karte; 

održavanje državne granice i usaglašavanje 

sa drugim zakonima u pravnom sistemu 

Crne Gore. 

U dosadašnjoj primjeni Zakona uočili smo 

niz slabosti u datim zakonskim rješenjima 

i Uprava će blagovremeno uraditi predlog 

prema Ministarstvu finansija za otklanjanje 

uočenih manjkavosti. 

Uprava za nekretnine je u skladu sa 

Zakonom o državnom premjeru i katastru 

nepokretnosti pripremila i Srednjoročni 

program radova na premjeru i izradi 

katastra nepokretnosti za period 2008. 

- 2013. godine koji je u 2007. godini uradila 

Uprava za nekretnina, Vlada Crne Gore usvojila 

odlukom broj 03-5982 od 27.07.2007. 

godine, koji predstavlja istovremeno i strategiju 

i program kojim se usmjerava razvoj 

državnog premjera i katastra nepokretnosti 

za Crnu Goru u sljedećih pet godina i kojim 

47


je utvrđena vrsta i obim programskih radova, kao i sredstava i izvori za 

njihovu realizaciju. 

Program je urađen, prije svega, saglasno odredbama Zakona o 

državnom premjeru i katastru nepokretnosti (“Službeni list RCG”, broj 

29/07), u potpunosti uvažava važeće dodirne propise u kojima je 

sadržana obaveza Uprave za nekretnine u pogledu izvršenja pojedinih 

radova iz oblasti državnog premjera i katastra nepokretnosti i poštuje 

obaveze i zadatke koji proističu iz već usvojenih državnih strateških 

razvojnih dokumenata, zahtjeva velikog broja korisnika katastarskih 

podataka formulisanih i upućenih Upravi za nekretnine u toku izrade 

Programa, kao i preporukama iz inostranih dokumenata i regulativa za 

ovu oblast. 

Ciljevi Programa su definisani prema novim funkcionalnim rješenjima 

iz Zakona o državnom premjeru i katastru nepokretnosti i njegov 

finansijski iskaz iznosi 52.969,127,00 € u narednih pet godina. 

Srednjoročni program se realizuje kroz Godišnji plan rada koji usvaja 

Ministarstvo finansija i sadrži detaljnu specifikaciju radova i način, 

metode i sredstava za njegovu realizaciju. 

Uprava za nekretnine je otpočela realizaciju Srednjoročnog programa 

radova na premjeru i izradi katastra nepokretnosti za period 2008. 

– 2013. godine tako što je izradila Projekat osnivanja katastra nepokretnosti 

na područjima opština Podgorica, Bijelo Polje, Andrijevica 

i Berane, i sprovela uspješno kampanju na animaciji svih imaoca 

prava na području ovih opština. 

Projekat je urađen u skladu sa prioritetima utvrđenim na osnovu 

zahtjeva proisteklih iz Strategije razvoja saobraćaja Crne Gore u dijelu 

koji se odnosi na izgradnju Autoputa Podgorica – Andrijevica, Berane 

– Bijelo Polje, odnosno iz zahtjeva da se obezbijede podaci kao osnova 

za sprovođenje eksproprijacije za izgradnju Autoputa i istovremeno da 

se izrade digitalni katastarski planovi sa visinskom predstavom terena 

kao osnovna geometrijska podloga za izradu tehničke dokumentacije 

za izgradnju Autoputa (idejnog i glavnog projekta). Projekat je usvojen 

od strane Ministarstva finansija aktom broj 07-6971/1 od 27.09.2007. 

godine, a Komisija za reviziju projekta nije imala primjedbi na Projekat. 

Projektom je utvrđeno da se na planiranoj trasi Autoputa osnuje 

katastar nepokretnosti u 17 katastarskih opština područja opštine Bijelo 

Polje na površini od 26.397ha, 3 katastarske opštine područja opštine 

Berane na površini od 3.177ha, 3 katastarske opštine područja opštine 

Andrijevica na površini od 2.195ha i 14 katastarskih opština područja 

opštine Podgorica na površini od 20.372ha, odnosno u ukupnoj površini 

od 52.141ha. 

Radovi na osnivanju katastra nepokretnosti po Projektu su u toku 

a cjelokupna realizacija Projekta će biti završena do 31.12.2008. godine. 

Rad na Projektu je omogućio da se Direkciji za saobraćaj 19.12.2007. 

godine blagovremeno predaju neophodne geodetske podloge. Radovi 

na osnivanju katastra nepokretnosti na nepremjerenim djelovima 

opština: Podgorica, Bijelo Polje, Andrijevica i Berane, izvešće se od strane 

stručnjaka Uprave za nekretnine, kao i stručnjaka izvan Uprave na 

poslovima kontrole tehničke dokumentacije i nadzora nad izvođenjem 

radova. 

Ovi radovi spadaju u najsloženije radove u ovoj oblasti i iskustva u 

njihovoj realizaciji će se koristiti i na izvršenju sličnih radova na preostalom 

dijelu Republike, saglasno Srednjoročnom programu. Njihovo 

ostvarenje u planiranom roku donijeće značajne uštede sredstava 

planiranih za ovu namjenu. 

Uprava za nekretnine u skladu sa odredbom člana 4 stav 3 Zakona 

o državnom premjeru i katastru nepokretnosti (“Službeni list RCG”, broj 

29/07) pripremila je i dostavila Ministarstvu finansija Godišnji plan 

radova na premjeru i izradi katastra nepokretnosti za 2008. g., na 

usvajanje čija će realizacija prije svega zavisiti od odobrenih finansijskih 

sredstava, jer je Srednjoročnim programom radova na premjeru i 

izradi katastra nepokretnosti za period 2008-2013. godine predviđeno 

16.339.540,00 €. 

Glavni projekat osnivanja katastra nepokretnosti za područje opština 

Cetinje i Nikšić obuhvata ukupno 88.208 ha (na trasi Jadransko 

Jonskog puta). 

48


U okviru Međunarodne aktivnosti Uprave neophodno je istaći veoma dobru saradnju sa Njemačkom organizacijom GTZ i zajednički rad i pomoć u 

realizaciji određenih projekata Uprave; početak saradnje sa Njemačkom Upravom pokrajine Brandenburg, zatim uspostavljenu saradnju sa Svjetskom 

bankom i zajednički rad na više projekata čija se realizacija očekuje u 2009. godini. Posebno je značajno da je Uprava za nekretnine postala punopravni 

član EuroGeographics-a na kongresu koji je održan u Dubrovniku od 19-24.10.2007. godine. EuroGeographics je organizacija koja okuplja našu struku 

iz 54 zemlje. 

Da bi se mogao dodatno sagledati obim poslova i radnih zadataka Uprave dajemo i pregled najznačajnijih korisnika i podataka koje je za 

njih pripremila i predala Uprava za nekretnine u godini koja je za nama. 

PREGLED KORISNIKA I DOSTAVLJENIH PODATAKA 

Državni organ 

KABINET PREDSJEDNIKA 

CRNE GORE 

MINISTARSTVO FINANSIJA 

MINISTARSTVO ZA EKONOMSKI RAZVOJ 

opis poslova 

• Izvod iz digitalnog plana (K.O. Njeguši, K.O. Kotor) 

• Orto-foto Lovćen 

• Izvod iz digitalnog plana za K.O. Šas i opštinu Ulcinj 

• Vlasničku struktura za područje Valdanos 

• Snimanje putnog pravca Rvaši Dodoši i Rvaši-karuč u ukupnoj dužini od 13.1 km 

• Iz podataka digitalnog plana u analognoj i digitalnoj formi izdati su sledeći podaci: zahvat Velike 

plaže, K.O. Buljarica, područje Ada Bojana i područje Valdanos, kao i veći dio KO opštine Cetinje 

• Iz podataka orto foto izdati su sledeći podaci: Ulcinj za zahvat Velike plaže, Buljarice, područje Ada 

Bojana i područje Valdanos. 

• Vlasničku strukturu za zahvat Velike plaže, područje Ada Bojana i područje Valdanos 

MINISTARSTVO TURIZMA I ZAŠTITE 

ŽIVOTINE SREDINE 

• Iz podataka digitalnog plana u analognoj i digitalnoj formi izdati su sledeći podaci: zahvat Velike 

plaže, K.O. Buljarica, područje Ada Bojana i područje Valdanos, kao i veći dio KO opštine Cetinje 

• Iz podataka orto foto izdati su sledeći podaci: Ulcinj za zahvat Velike plaže, Buljarice, područje Ada 

Bojana i područje Valdanos. 

• Vlasničku strukturu za zahvat Velike plaže, područje Ada Bojana i područje Valdanos 

MINISTARSTVO ODBRANE 

MINISTARSTVO 

UNUTRAŠNJIH POSLOVA I JAVNE UPRAVE 

• Izvod iz digitalnog plana opštinu Danilovgrad (dwg) 

• Orto-foto za područje GUP Danilovgrad 

• Geodetsko snimanje vojnog kompleksa u Golubovcima, Danilovgradu i Tivtu u ukupnoj površini od 

P=101 ha. 

• Geodetsko snimanje Policijske akademije u Danilovgradu u ukupnoj površini od P=3 ha 

DIREKCIJA ZA SAOBRAĆAJ 

• Izvod iz digitalnog plana i izdati su sledeć podaci: put Žabljak – Šavnik, put opštna Bijelo Polje, put 

opštna Kolašin i dio KO Šavnik 

• Skenirani analogni planovi za potrebe: put opština Bijelo polje, put opštine Kolašin i dio KO Šavnik 

• Priprema terena za aerotofogrametrijsko snimanje putnog pravca Podgorica – Veruša - dužine 36 ha 

• Određivanje kontrolnih tačaka i dopune sadržaja geodetske situacije na putnom pravcu Podgorica 

– Veruša - P = 2.880 ha 

• Eksproprijacija putnog pravca – Bečići – Rafailovići i putnog pravca - Dragalj Polje - Grahovo – u 

ukupnoj dužini od P=8.6 ha 

DIREKCIJA JAVNIH RADOVA 

TENDERSKA KOMISIJA VLADE 

ZAVOD ZA STATISTIKU 

• Izvod iz digitalnog plana za opštinu Mojkovac 

• Vlasnički podaci za područja K.O.Buljarica, Velika plaža, Ada Bojana i Valdanos 

• Podaci o ukupnoj površini po kategorijama zemljišta u opštini Kolašin 

49


opština 

PODGORICA 

ULCINJ 

opis poslova 

• Izvod iz digitalnog plana zahvata GUPa Tuzi 

• Orto-foto zahvat GUP-a Tuzi 

• Geodetska situacija Kombinata aluminijum 

• Priprema elaborat eksproprijacije za sledeće lokacije: Južni Bulevar, ulica Piperska, ulica 

Milonja Pavlovića, ulica v Proleterske ulica Orjenska ulica IX Crnogorske i ulica 13 jul u 

ukupno dužini od 5.5 km 

• Priprema i snimanje terena za izradu sledećih DUP-a : Južni bulevar, Stari aerodrom, Stara 

varoš, Nova varoš, Morača (Kasarna), Zagorič III i IV, Momišići zona A, Uprava prihoda, Zlatica 

B, Blok 14 Kasarna Zagorič, Mirtovina- Ibričevina u ukupnoj površini od P=627.85 ha 

• Izvod iz digitalnog plana za sledeća područja Pinješ, Ulcinjsko Polje 

• Orto-foto plan za navedene zahvate područja Pinješ, Ulcinjsko Polje 

• Vlasnička struktura za K.O. Ulcinj i K.O. Ulcinjsko Polje 

• Priprema i snimanje terena za izradu sledećih DUP-a: Pinješ, Port Milena u ukupnoj površini 

od P= 80 ha 

• Geodetska situacija bulevara Ulcinj- Donji što u ukupno dužini od 1.1 km 

BAR 

BUDVA 

KOTOR • Izvod iz digitalnog plana za veći dio KO 

• Vlasnička struktura za navedene KO 

HERCEG NOVI 

• Priprema i snimanje terena za izradu DUP-a: Bar i Sutomore u ukupnoj površini od P=214 ha 

• Geodetsko snimanje zahvata linije DUP Valdanos u ukupnoj dužini 6.8 km 

• Izrada snimanja urbanističkih parcela i uzimanja podataka kontrole o zgradama u ukupnoj 

količini od 3 zgrade i 3 parcele 

• Izvod iz digitalnog plana izdati su sledeći podaci: Bajer, Bijela, Srbina, Topla, Meljine, 

Đenovići i Njivice 

BIJELO POLJE • Izvod iz digitalnog plana za veći dio katastarskih opština, K.O. Majstorovina, K.O. Njegnjevo, 

K.O. Potkrajci i K.O. Rasovo) 

TIVAT • Izvod iz digitalnog plana za područje opštine Tivat 

• Orto-foto za područje opštine Tivat 

CETINJE • Izvod iz digitalnog plana za područje opštine Cetinje 

• Orto-foto za područje opštine Cetinje 

ŽABLJAK • Izvod iz digitalnog plana izdati su sledeći podaci: Ko Motički Gaj, K.O. Borje i K.O.Žabljak 

• Izvod iz digitalnog plana za K.O.Kujava i K.O.Slap 

DANILOVGRAD 

• Orto-foto za KO Kujavu i Slap 

• Vlasniču strukturu za KO Kujavu i Slap 

• Izvoda iz digitalnog plana za K.O. Tutići 

MOJKOVAC 

• Geodetsko snimanje promjena na terenu 

BERANE • Izvod iz digitalnog plana K.O. Berane 

PLAV • Izvod iz digitalnog plana K.O. Plav i KO Gusinje 

Uprava za nekretnine je izradila projekte digitalnih geodetskih planova i karata, ortofoto planova i digitalnih modela terena iz podataka aerofotogrametrijskog 

snimanja i to za: 

Naziv Projekta 

1. Bar 1: 25 000 

2. Bar 1:10 000 

3. Ulcinj 1:25 000 

4. Ulcinj 1:5 000 

Vrsta posla 

Visinska predstava terena 

Zahvat: Politička opština Bar – 50 500 hektara 

Visinska predstava terena,ortofoto 

Zahvat: Politička opština Bar- 50500 hektara 

Visinska predstava terena 

Zahvat: Politička opština Ulcinj- 25900 hektara 

Ortofoto-stanje 2007 za potrebe urbanizma. 

Zahvat: 5700 hektara 

50


5. Bjelasica 1:10 000 

6. Cetinje –DUP 

7. Bar 1:1 000-DUP 

8. Crna Gora 1:25 000 

*u saradnji sa JICA-om, 

Agencijom japanske Vlade 

za međunarodnu saradnju 

9. Premjer 2007 

11. Autoput 

Smokovac-Uvač 1:1 000 

12. Žabljak 1:2 500 

13. Cetinje 1:5000 

Visinska predstava terena i ortofoto R 1:10 000 

Izrađeno 14 listova razmjere 1:10000. 

Zahvat: 45000 hektara *završeno 18000 hektara 

Ortofoto i vertikalna predstava terena 1:1000 

Zahvat: grad Cetinje-DUP Obod 120 hektara 

Visinska predstava terena i orotofoto-za potrebe opštine Bar – za izradu planske dokumentacije 

(DUP-ovi). Horizontalna predstava terena- Evidentiranje promjena u odnosu na postojeće digitalne 

katastarske planove 

Zahvat :Djelovi katastarskih opština Dobre Vode – 180 hektara, Pečurice – 340 hektara, Kunje – 480 

hektara (Ukupno: 1000 hektara) 

Projekat Izrade digitalnih TK 1:25000 

-Definisan model podataka 

-Usvojen topografski kljuc za razmjeru 1:25000 

-Usvojen novi referentni sistem UTM 34 u skladu sa standardima 

-Sticanje iskustva u samostalnoj izradi karata razmjere 1:25000 

-Transfer tehnologija za izradu topografskih karata i GIS podataka. 

Projekat u radu. 

Zahvat: teritorija Crne Gore -13 812 km². 

Uspostava katastra nepokretnosti 

Početak realizacije projekta premjera za djelove političkih opština Podgorica, Andrijevica, Berane i 

Bijelo Polje. 


Izrada situacionih geodetskih podloga u razmjeri 1:1000. 


Visinska predstava terena R 1:2500 

Zahvat: K.O. Borje II, K.O. Njegovuđa, K.O. Krs 

Visinska i horizontalna predstava terena 1:5000 

Zahvat: djelovi K.O. Kobilji Do, Trešnjevo, Prentin Do, 

Bata i Grab -2000 hektara 

Osim toga Uprava za nekretnine je izdavala podatke za potrebe ostalih korisnika: 

korisnici usluga 

JP Željeznica Crne Gore 

JP Regionalni vodovod Budva 

JP Nacionalni parkovi 

Turistička organizacija Žabljaka 

Arhitektonski fakultet 

opis poslova 

• Izvod iz digitalnog plana za katastarske opštine na teritoriji opština Podgorica, Nikšić, 

Danilovgrad, Mojkovac, Kolašin, Bar Bijelo Polje 

• Izvod iz digitalnih podataka za K.O. područje opština Podgorica, Bar, Budva i Ulcinj 

• Vlasnička struktura za zahvat u primorskim opštinama 

• Izvod iz digitalnog plana za područje Skadarskog jezera 

• Orto-foto plan područja Žabljaka u analognoj formi 

• Izvod iz digitalnog plana (K.O. Žabljak Crnojevića, K.O. Vranjina i K.O. Godinje) 

• Orto-foto za navedeno područje 

Uprava za nekretnine ostvarila je, takođe, saradnju i sa drugim državnim i sudskim organima i prema njihovim zahtjevima postupala ažurno i u 

skladu sa Zakonom. 

Direktor 

Mićo Orlandić 

51


Rezultati Uprave za 

sprečavanje pranja novca 

u 2007. godini 

Uprava za sprečavanje pranja novca 

(USPN) uspješno je odbranila početkom 

decembra Izvještaj o napretku u ovoj 

oblasti pred Komitetom Savjeta Evrope 

zaduženog za jačanje borbe protiv pranja 

novca i finasiranja terorizma- MON- 

EYVAL-om u čije je punopravno članstvo 

primljena tokom juna 2007. godine. 

Uprava je prema pozitivnim pravnim 

propisima organizovana kao administrativni 

tip finansijsko-obavještajne 

službe, što znači da je u njenoj isključivoj 

nadležnosti prosleđivanje predmeta 

(u kojima postoji osnov sumnje da 

je izvršeno krivično djelo pranja novca 

i finansiranja terorizma) nadležnim 

državnim organima (policiji i tužilaštvu). 

Tokom ove godine Uprava je proslijedila 

nadležnim državnim organima 42 

predmeta u kojima je postojao osnov 

sumnje da je izvršeno krivično djelo 

pranja novca i 5 predmeta u kojima je 

postojao osnov sumnje da je izvršeno 

neko drugo krivično djelo. Privremeno 

je blokirano 17.581.000 eura. 

Skupština Crne Gore je 29. novembra 

2007. godine usvojila novi tekst 

Zakona o sprečavanju pranju novca i 

finansiranju terorizma. Taj pravni akt 

usaglašen je sa međunarodnim standardima 

sadržanim, između ostalog, i 

u Direktivi III EU i Konvenciji UN protiv 

korupcije. 

Novim zakonom predviđene su 

bitne novine, od kojih su najznačajnije: 

- kompletna obrada i praćenje klijenata, 

- pravljenje analize rizika za određene 

kategorije klijenata i vrste transakcija, 

PREDRAG MITROVIĆ 

- utvrđivanje stvarnog vlasnika pravnog 

lica (lice koje ima 25% vlasništva ili 

uticaja kod pravnog lica), 

- posebno praćenje politički eksponiranih 

lica, 

- zabrana poslovanja sa »kvazi« bankama 

ili bankama koje sa njima posluju, 

- stalno praćenje računa rizičnih 

klijenata u određenom vremenskom 

periodu i kontinuirano izvještavanje o 

tome, 

- kompletna identifikaciju klijenta 

kod uspostavljanja poslovnog odnosa, 

kao i povremeno inoviranje, 

- nadzor nad pojedinim zakonskim 

obveznicima koji do sada nijesu imali 

organ državne uprave koji bi vršio nadzor 

nad njihovim poslovanjem (agencije 

za prodaju nekretnina). 

Takođe, u okviru normativne djelatnosti 

pristupljeno je usklađivanju podzakonskih 

akata sa novim zakonom. 

Ranije, u martu ove godine, dopunjen 

je set novih indikatora sumnjivih 

transakcija. Tim aktom potpunije je 

regulisana oblast prepoznavanja sumnjivih 

transakcija, što je bio razlog da se 

ovlašćena lica i zamjenici zakonskih 

obveznika podrobnije upoznaju i obuče 

kako da koriste dopunjenu listu indikatora 

i na šta posebno da obrate pažnju. 

U vezi s tim, Uprava je u saradnji sa kancelarijom 

UNDP-a u Crnoj Gori organizovala 

dvodnevni seminar u Igalu. 

Tokom 2007.godine poseban značaj 

posvećen je jačanju međunarodne 

saradnje. U tom smislu potpisani su 

sporazumi o saradnji sa Portugalom, 

Rusijom i Poljskom (ranije je potpisano 

8 ugovora o međusobnoj saradnji). 

Pored tog načina, Uprava posredstvom 

EGMONT sigurnosnog veba, svakodnevno 

sarađuje sa preko stotinu finansijsko-obavještajnih 

službi (članicama 

EGMONT grupe). 

Direktor 

Predrag Mitrović 

52


Realizovane aktivnosti 

Uprave za antikorupcijsku 

inicijativu u 2007. godini. 

Uprava za antikorupcijsku inicijativu je 

svoje aktivnosti do novembra 2007. godine 

vršila u skladu sa nadležnostima utvrđenim 

Uredbom o organizaciji i načinu rada državne 

uprave („Sl. list RCG”, br. 54/04, 78/04, 

06/05), kojom je propisano da Uprava za 

antikorupcijsku inicijativu vrši poslove koji 

se odnose na: propagandno-preventivno 

djelovanje u cilju suzbijanja korupcije; predlaganje 

Vladi zaključivanja i primjene evropskih 

i drugih međunarodnih standarda i 

instrumenata iz oblasti antikorupcijske inicijative; 

unapređenje transparentnosti poslovnih 

operacija; vršenje drugih poslova koji 

proizilaze iz članstva u Paktu stabilnosti za 

jugoistočnu Evropu i u drugim međunarodnim 

organizacijama i institucijama, kao 

i druge poslove koji su joj određeni u nadležnost. 

Izmjenu navedene uredbe u članu 25, 

Vlada Crne Gore usvojila je krajem novembra 

2007. godine, i on sada glasi »Uprava za 

antikorupcijsku inicijativu vrši poslove uprave 

koji se odnose na: propagandno-preventivno 

djelovanje, kao što su podizanje 

nivoa javne svijesti o problemu korupcije i 

sprovođenje istraživanja o obimu, pojavnim 

oblicima, uzrocima i mehanizmima nastanka 

korupcije; saradnju sa nadležnim organima u 

cilju izrade i implementacije zakonodavnih i 

programskih dokumenata od značaja za 

prevenciju i suzbijanje korupcije; saradnju sa 

nevladinim i privatnim sektorom u cilju suzbijanja 

korupcije; saradnju sa državnim organima 

u postupku po prijavama korupcije 

koje Uprave dobija od građana i drugih 

subjekata; predlaganje Vladi zaključivanja i 

primjene evropskih i drugih antikorupcijskih 

međunarodnih standarda i instrumenata; 

praćenje implementacije preporuka Grupe 

zemalja Savjeta Evrope za borbu protiv 

korupcije (GRECO); koordinaciju aktivnosti 

koje proizilaze iz primjene Konvnencije Ujedinjenih 

Nacija protiv korupcije, vršenje drugih 

poslova koji proizilaze iz članstva u Paktu 

stabilnosti za jugoistočnu Evropu i u drugim 

međunarodnim organizacijama i institucijama, 

kao i druge poslove koji su joj određeni 

u nadležnost«. 

Tokom 2007. godine, Uprava za antikorupcijsku 

inicijativu je, u realizaciji svojih obaveza, 

pored Programa rada Vlade CG, stavila 

akcenat na Akcioni plan za sprovođenje 

Programa borbe protiv korupcije i organizovanog 

kriminala, Akcioni plan za implementaciju 

preporuka iz Evropskog partnerstva za 

Crnu Goru, i izvještaj GRECO-a. 

1. Propagandno – preventivne 

djelatnosti 

Vesna Ratković 

Jula 2007. godine, u skladu sa Programom 

rada za 2007. godinu, Vlada CG je usvojila 

Izvještaj o realizaciji projekta »Jačanje 

institucionalnih kapaciteta Uprave za antikorupcijsku 

inicijativu, za postupanje prilikom 

prijave krivičnih djela korupcije«. U okviru 

ovog projekta, u Upravi je otvoren telefon za 

prijave korupcije, a radilo se i na izadi i distribuciji 

brošura i postera, kao i na postavljanju 

bilborda, sa osnovnim informacijama od 

značaja za prevenciju i suzbijanje korupcije. 

Tokom 2007. godine, Uprava je preko ovog 

telefona primila 40 prijava za koruptivna 

krivična djela. Uprava je nastavila sa objavljivanjem 

oglasa u dnevnim novinama, putem 

kojih su se građani pozivali da prijave korupciju 

i aktivno učestvuju u njenom suzbijanju, 

kao i nastavila sa drugim vidovima antikorupcijske 

kampanje. 

U saradnji sa Ministarstvom prosvjete 

i nauke, tokom maja i juna 2007. godine, 

53


održane su četiri edukativne sesije na Univerzitetu 

»Mediteran«, Univerzitetu Crne 

Gore, Filozofskom fakultetu i Fakultetu za 

državne i evropske studije. Tom prilikom 

sprovedeno je istraživanje o stavovima studentske 

populacije kada su u pitanje prepoznavnje 

korupcije i načini za njeno suzbijanje. 

Urađeni su i rezultati ovog istraživanja koji su 

dostupni na sajtu Uprave. Takođe, postavljeni 

su posteri i obezbijeđeni informatori na 

mjestima gdje se predaju dokumenta za prijem 

u učeničke i studentske domove (Podgorica, 

Cetinje, Nikšić, Kotor, Plužine, Bar). 

Pored toga, Uprava za antikorupcijsku inicijativu 

je potpisala Memorandum o saradnji 

sa Univerzitetom »Mediteran«, o budućim 

zajedničkim aktivnostima na prevenciji 

korupcije. Tokom nove akademske godine, 

nastavilo se sa predavnjima u visokoškolskim 

ustanovama na temu borbe protiv 

korupcije: Univerzitet »Mediteran« - Pravni 

fakultet, Fakultet za poslovni menadžment 

u Baru i Policijska akademija u Danilovgradu. 

U saradnji sa Komisijom za utvrđivanje konflikta 

interesa, predstavnici Uprave su tokom 

2007. godine održali osam predavanja koja 

su bila posvećena javnim funkcionerima, 

predstavnicima medija i civilnom sektoru. 

Povodom 9. decembra, Svjetskog dana 

borbe protiv korupcije, Uprava za antikorupcijsku 

inicijativu je, u saradnji sa kancelarijom 

Programa Ujedinjenih nacija za razvoj 

(UNDP) i Organizacijom za bezbjednost i 

saradnju u Evropi (OSCE), Misija u Crnoj 

Gori, organizacijom konferencije za štampu, 

obilježila ovaj dan. U sklopu preventivnog 

djelovanja, Uprava za antikorupcijsku inicijativu, 

u saradnji sa UNDP-em i Nansen 

dijalog centrom, organizovala je predavanje 

na temu (10. decembar 2007) „Korupcija u 

pravosuđu“. Ovo predavanje je prvo u nizu 

koje će se realizovati u susret planiranim 

istraživanjima o uzrocima, manifestacijama 

i posledicama korupcije u oblastima 

pravosuđa, obrazovanja i lokalne samouprave. 

U okviru javne kampanje, Uprava je u 

saradnji sa UNDP-em, pripremila brošuru »O 

korupciji – antikorupcijske mjere i aktivnosti«, 

kao i odgovarajući poster. 

Imajući u vidu potrebu da se fenomen 

korupcije, njeni pojavni oblici i oblasti u 

kojim se javlja detaljno prouče, Uprava za 

antikorupcijsku inicijativu je Programom 

rada Vlade za 2007. godinu zadužena da 

sprovede istraživanje o korupciji. U saradnji 

sa UNDP-em i Ministarstvom finansija, 

utvrđene su tri oblasti koje će biti 

obuhvaćene istraživanjem (sudstvo, lokalna 

samouprava i obrazovanje). Ekspertsku 

podršku u realizaciji istraživanja pružiće 

Kancelarija UN protiv narkotika i kriminala 

(UNODC). Rezultati istraživanja, čiji početak 

se očekuje u 2008. godini, biće prezentovani 

javnosti. 

2. Unutrašnja organizacija 

Uprave 

Tokom 2007. godine, Uprava je izvršila 

reviziju postojeće organizacije i sistematizovanih 

radnih mjesta. U skladu sa obavezama 

koje proizilaze iz Akcionog plana za borbu 

protiv korupcije i organizovanog kriminala 

i drugih dokumenata, Vlada CG je utvrdila 

novi Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i 

sistematizaciji Uprave, kojim je broj sistematizovanih 

radnih mjesta sa šest povećan 

na deset, a zaposlena su i dva nova službenika. 

U cilju osnaživanja kapaciteta Uprave 

u pogledu odnosa sa javnošću, pripremljen 

je predlog projekta koji je dostavljen 

Ambasadi Holandije u Beogradu. Projekat 

je odobren, novembra 2007, a biće realizovan 

u saradnji sa Misijom OSCE-a u Crnoj 

Gori, tako da će Uprava biti u mogućnosti 

da organizuje obuku za zaposlene iz oblasti 

odnosa sa javnošću. 

U vezi sa radom Nacionalne komisije 

za praćenje primjene Akcionog plana 

za borbu protiv korupcije i organizovanog 

kriminala, Uprava je na svom sajtu otvorila 

poseban segment – Nacionalna komisija, 

koji sadrži sva dokumenta koja se odnose na 

rad Nacionalne komisije, na našem i engleskom 

jeziku. 

3. Regionalna i međunarodna 

saradnja 

U vezi sa dokumentima SE o borbi 

protiv korupcije, Uprava za antikorupcijsku 

inicijativu je u saradnji sa Ministarstvom 

pravde pripremila Predlog Zakona o potvrđivanju 

Dodatnog protokola uz Krivičnopravnu 

konvenciju o korupciji, koji je Skupština 

CG donijela novembra 2007. godine. 

U saradnji sa Ministarstvom finansija, Uprava 

je pripremila Predlog Zakona o potvrđivanju 

Građanskopravne konvencije o korupciji, 

koji je Skupština CG donijela decembra 

2007. godine. 

Usaglašenost nacionalnog zakonodavstva 

sa UN Konvencijom protiv korupcije 

je obaveza utvrđena u Akcionom planu 

za implementaciju Evropskog partnerstva 

za CG i Akcionom planu za sprovođenje 

Programa borbe protiv korupcije i organizovanog 

kriminala. U realizaciji ove obaveze, 

Uprava je zatražila podršku Programa za 

razvoj Ujedinjenih nacija (UNDP) i Kancelarije 

protiv narkotika i kriminala (UNODC). 

Finansijsku podršku pruža UNDP, u okviru 

projekta »Capacity Building of local NGOs 

to Participate in Anti-Corruption Initiative 

in Montenegro«, a ekspertsku UNODC. U 

okviru postojećeg projekta Uprava je obezbijedila 

ekspertsku analizu o usklađenosti 

četiri zakonska teksta sa Konvencijom UN-a: 

Krivičnog zakonika i Zakonika o krivičnom 

postupku, Zakona o javnim nabavkama i 

Zakona o konfliktu interesa. Mišljenja eksperata 

su stručnoj javnosti prezentovana na 

Konferenciji održanoj 11. i 12. oktobra o.g. u 

Podgorici. Uprava je dostavila Vladi CG informaciju 

o sprovedenim aktivnostima, koja 

je usvojena na sjednici od 22. novembra 

o.g. U skladu sa zaključkom sa ove sjednice, 

Uprava je navedenu informaciju dostavila 

Nacionalnoj komisiji za praćenje primjene 

Akcionog plana za borbu protiv korupcije i 

organizovanog kriminala. 

Juna 2007. godine, Uprava za antikorupcijsku 

inicijativu je izvršila obavezu Crne 

Gore koja proizilazi iz Memoranduma o 

saradnji između vlada članica SPAI-a u borbi 

protiv korupcije u Jugoistočnoj Evropi i 

prenijela iznos od 24,000.00 € namijenjenih 

za rad Regionalnog sekretarijata SPAI-a u 

Sarajevu. Ova sredstva su bila obezbijeđena 

budžetom Uprave za 2007. godinu. 

Crna Gora je oktobra 2007. godine 

bila domaćin XI sastanka Rukovodne grupe 

Antikorupcijske inicijative Pakta stabilnosti 

za Jugoistočnu Evropu (SPAI), koji je bio 

posvećen budućnosti Antikorupcijske inicijative, 

posebno nadležnostima Regionalne 

kancelarije u Sarajevu, kao i koracima koje je 

potrebno preduzeti u skladu sa potpisivanjem 

i primjenom Memoranduma o saradnji 

u borbi protiv korupcije, koje su zemlje članice 

potpisale aprila 2007. godine. Takođe, 

na ovom sastanku usvojeni su Strategija i 

Akcion plan SPAI-a za 2008. i 2009. godinu, 

buduća struktura i rukovođenje Regionalnim 

centrom u Sarajevu, i odlučeno da će Crna 

Gora u naredne dvije godine predsjedavati 

ovom inicijativom. Istovremeno, usvojen 

je novi naziv Inicijative – RAI – Regionalana 

Antikorupcijska Inicijativa, koja je sukcesor 

dosadašnjeg SPAI-a. 

Direktor 

Vesna Ratković 

54


Rad Direkcije 

za javne nabavke 


Zakonom o javnim nabavkama (“Sl. 

list RCG”, br.46/06), utvrđeni su poslovi 

sistema javnih nabavki i uspostavljeni 

su mjesto i uloga novog organa uprave 

- Direkcije za javne nabavke. U tom 

sistemu Zakonom je određeno je da 

Direkcija vrši posebno sledeće poslove: 

- učestvuje u pripremi zakona, 

podzakonskih akata i drugih propisa o 

javnim nabavkama; 

- utvrđuje odgovarajuće standardne 

formulare za primjenu ovog zakona; 

- prati i analizira ostvarivanje 

sistema javnih nabavki, sa stanovišta 

usaglašenosti sa pravom Evropske Unije 

i predlaže mjere kojima se obezbjeđuje 

ta usaglašenost; 

- daje prethodnu saglasnost 

naručiocima na odabir vrste postupka 

u slučajevima predviđenim ovim zakonom; 

- pruža savjetodavne i konsultantske 

usluge za oblast javnih nabavki 

naručiocima, kada oni to zatraže; 

- učestvuje i sarađuje u organizovanju 

obuke kadrova za vršenje poslova 

javnih nabavki; 

- objavljuje pozive za javno nadmetanje 

i odluke o dodijeljenim ugovorima 

na internet stranici tog organa 

uprave u slučajevima predviđenim 

ovim zakonom; 

- unapređuje sistem informisanosti 

naručilaca i ponuđača o propisima o 

javnim nabavkama i objavljuje i vrši 

distribuciju odgovarajuće stručne literature; 

MERSAD MUJEVIĆ 

- priprema model tenderske dokumentacije 

i ugovora za tipične javne 

nabavke; 

- inicira i podstiče razvoj prakse 

elektronskih nabavki i komunikacija u 

oblasti javnih nabavki; 

- ostvaruje međunarodnu saradnju 

sa institucijama i stručnjacima u oblasti 

javnih nabavki; 

- obavještava nadležne organe o 

slučajevima kršenja postupaka javnih 

nabavki za koje sazna u vršenju poslova 

iz svoje nadležnosti; 

- priprema, objavljuje i ažurira listu 

obveznika primjene zakona na svojoj 

internet stranici; 

- vodi propisane evidencije 

- prati postupke javnih nabavki 

- izdaje biltene o javnim nabavkama; 

- dostavlja Vladi godišnji izvještaj o 

javnim nabavkama do 31 maja, za prethodnu 

godinu. 

Naznačena ovlašćenja Direkcije 

bliže su određena djelokrugom poslova 

utvrđenim Uredbom o izmjenama 

i dopunama Uredbe o organizaciji i 

načinu rada državne uprave (odredbe 

člana 42 a Uredbe“ Sl. list RCG”, br. 72/06 

od 24. 11. 2006. godine). 

Direktor Direkcije imenovan je 

31. maja 2007. godine. Pravilnik o 

unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji 

Direkcije za javne nabavke utvrdila je 

Vlada Crne Gore, na sjednici od 26. 

jula. 2007. godine, tako da je Direkcija 

počela sa radom sa samo dva 

državna službenika preuzeta iz Uprave 

za zajedničke poslove državnih organa, 

koji su do tada vršili poslove javnih 

nabavki. Faktički, Direkcija je počela sa 

radom 1. avgusta 2007. godine. 

Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji 

i sistematizaciji Direkcije utvrđeno je 

15 službeničkih i namješteničkih mjesta 

i to direktor Direkcije, jedan pomoćnik 

direktora i 13 državnih službenika i 

namještenika, od čega je do sada popunjeno 

ukupno 12 mjesta, odnosno 3 

izvršioca još nijesu popunjena. 

U Sektoru za javne nabavke, sa 

pomoćnikom direktora sistematizovano 

je 7 izvršilaca koji vrše poslove iz 

osnovne djelatnosti, a ostala mjesta 

predstavljaju prateće namješteničke 

55


poslove organizovane u okviru Službe 

za opšte poslove i finansije. 

Tokom avgusta i septembra 2007. 

godine Direkcija je, pored poslova 

utvrđenih djelokrugom, istovremeno 

morala sprovesti niz aktivnosti koji 

predstavljaju materijalnu i tehničku 

osnovu za rad, a koji se odnose na 

obezbjeđenje smještajnog prostora, 

obezbjeđenje prostorija potrebnom 

radnom i tehničkom opremom i 

popunom određenog broja državnih 

službenika i namještenika. 

Kako je jedna od osnovnih aktivnosti 

Direkcije objavljivanje poziva za 

sprovođenje postupaka javnih nabavki 

na sajtu DJN, neophodno je bilo prvenstveno 

uspostaviti Web-sajt, što je i 

učinjeno u septembru 2007. godine, ali 

zahtijeva dalju nadgradnju i kreiranje 

u smislu novih tehničkih mogućnosti 

i savremenijih tehničkih rješenja. S tim 

u vezi, ova aktivnost je praktično svakodnevi 

posao i ogleda se u stalnom 

praćenju, usmjeravanju i objavljivanju 

poziva za javno nadmetanje. U 2008 

godini planirano je, u zavisnosti od 

obezbijeđenih sredstava, uspostavljanje 

novog softverskog rješenja za ove i 

ostale poslove Direkcije. 

Svakodnevno, Direkciji se obraća 

veliki broj obveznika primjene Zakona 

za davanje saglasnosti za sprovođenje 

pregovaračkih postupaka propisanih 

članom 23 Zakona, pri čemu je Direkcija 

cijenila ispunjenost traženih uslova 

i obavezivala podnosioce zahtjeva, 

da u slučajevima ispunjenosti tih 

uslova obezbijede ostvarivanje principa 

transparentnosti, konkurencije i ravnopravnosti 

kao osnovnih proklamovanih 

načela javnih nabavki. Do sada je, orjentaciono, 

Direkcija postupala u preko 300 

zahtjeva podnosilaca i odbila zahtjev 

u prosječno jednoj četvrtini slučajeva. 

Najčešći nedostaci uočeni u podnijetim 

zahtjevima odnose se na nepoznavanje 

sistema javnih nabavki i nedovoljnoj 

obučenosti naručilaca i službenika za 

javne nabavke u tom sistemu, što je i 

realno očekivati s obzirom na prilično 

komplikovane procedure koje zahtijeva 

savremeni sistem javnih nabavki. 

Uvidjevši odmah te probleme, Direkcija 

je uspostavila kontakte sa ekspertima 

međunarodnih organizacija i institucija 

kao što su SIGMA/OECD i Evropska 

agencija za rekonstrukciju, koje 

su izrazile spremnost da daju doprinos 

u usavršavanju znanja o sistemu 

javnih nabavki primjenom Zakona o 

javnim nabavkama u Crnoj Gori, a u 

svijetlu zakonodavstva Evropske Unije 

i njenih preporuka, stavova i direktiva. 

U tom kontekstu, pored sastanaka sa 

zaposlenim u Direkciji, u koordinaciji 

Direkcije i navedenih institucija održan 

je seminar u prostorijama Uprave za 

kadove tokom novembra 2007 godine, 

čija tema je bila obuka službenika koji 

prate procese javnih nabavki u vladinim 

i i drugim javnim institucijama, koji je 

obuhvatio preko 50 učesnika. Planiran 

je nastavak tih aktivnosti tokom januara 

i februara 2008. godine, kada je i zakazan 

naredni seminar. Uspostavljen je 

sistem regionalne saradnje, a planirano 

je i održavanje regionalne konferencije 

na temu javnih nabavki i uspostavljanje 

saradnje sa relevantnim institucijama 

iz Brisela. 

U okviru ostalih aktivnosti, kontinuirano 

je postupano po zahtjevima za 

skraćenje roka u postupcima javnih 

nabavki sa 26 na 15 dana, ali je stav 

Direkcije u ovim slučajevima bio prilično 

rigorozan i samo u strogo određenim 

slučajevima krajnje hitnosti je dozvoljavan, 

dakle ne i u slučajevima javnih 

nabavki roba, radova i usluga pokrivenih 

na širokom tržištu ponuđača, kada se 

hitnost i ne predviđa Zakonom. 

Pored toga, sastavljen je i objavljen 

Vodič o slobodnom pristupu informacijama 

Direkcije u kome su precizirani 

telefonski brojevi, faks i e-mail za 

obraćanje subjekata radi ostvarivanja 

njihovih prava i obaveza. Objavljena 

je lista obveznika primjene Zakona o 

javnim nabavkama (preko 950 obveznika) 

i u toku je prikupljanje podataka 

o službenicima za javne nabavke 

obveznika primjene Zakona. 

Redovno su održavani sastanci na 

kojima su pružane savjetodavne i konsultantske 

usluge o primjeni Zakona 

o javnim nabavkama (lično u prostorijama 

Direkcije preko 50) i svakodnevno 

putem telefona, čime je znatno usporavan 

i otežavan rad službenika o čemu u 

narednom periodu treba naći adekvatnije 

i primjerenije rješenje. 

Za samo nekoliko mjeseci takođe je 

dato preko 50 pisanih mišljenja ili sugestija 

u odnosu na primjenu pojedinih 

konkretnih određenja Zakona o javnim 

nabavkama i podzakonskih propisa 

donijetih na osnovu tog zakona. 

Koje su prioritetne aktivnosti 

Direkcije u narednoj godini? 

Akcionim planom za jačanje 

administrativnih kapaciteta za implementaciju 

Sporazuma o stabilizaciji i 

pridruživanju, predviđen je dalji razvoj 

administarativnih kapacita Crne Gore 

u oblasti državne uprave, pri čemu je 

poseban akcenat dat jačanju administarativnih 

kapaciteta u oblasti javnih 

nabavki. Crna Gora je saglasno ovom 

dokumentu dužna da dokaže da je 

sposobna da primijeni obaveze koje se 

odnose na javne nabavke, odnosno da 

je Direkcija za javne nabavke obezbijedila 

sve preduslove za normalan rad i 

da funkcioniše sa adekvatnim ljudskim 

kapacitetima. 

Novim sistemskim rješenjima strogo 

su odvojeni poslovi Direkcije za javne 

nabavke i Komisije za kontrolu postupka 

javnih nabavki, koja je samo drugostepeni 

organ u postupku odlučivanja po 

žalbama ponuđača na postupke javnih 

nabavki i ispituje pravilnost primjene 

zakona po kom osnovu predlaže preduzimanje 

mjera i zauzimanje stavova, 

kao i utvrđuje načelne stavove za jedinstvenu 

primjenu zakona. Ostali poslovi 

sistema javnih nabavki su u nadležnosti 

Direkcije za javne nabavke, što predstavlja 

veliku novinu u odnosu na rješenja 

do donošenja novog Zakona o javnim 

nabavkama. 

Takođe, radnim dokumentom 

Evropske komisije za 2006. godinu, u 

dijelu tretiranja borbe protiv korupcije 

i mjesta i uloge Direkcije za javne 

nabavke, izričito je određeno da će 

dalje suštinske promjene u oblasti 

javnih nabavki će biti zahtijevane da 

bi se sistem uskladio sa standardima 

Evropske unije. Akcenat se ponovo daje 

tome, da treba ojačati administartivne 

kapacitete i sistem za monitoring i kontrolu 

aktivnosti (ukljućujući i finansijsko 

upravljanje i nezavisnu funkciju 

56


kontrole i revizije izvan sistema javnih 

nabavki) a posebno, ojačati Direkciju za 

javne nabavke i obezbijediti joj sredstva 

za obavljanje poslova kontrole i koordinacije. 

U tom smislu, obuka za poslove 

javnih nabavki za privrednike i javna 

tijela u skladu sa Zakonom o javnim 

nabavkama trebaju da budu od najveće 

važnosti. 

Polazeći od toga i ocjene Evropske 

komisije da je u najvećoj mjeri 

Zakon o javnim nabavkama Crne Gore 

usaglašen sa direktivama evropskog 

zakonodavstva, u narednom periodu 

treba se usredsrediti na aktivnosti ka 

što dosljednijoj primjeni Zakona i u tom 

cilju, što većoj edukaciji kadrova koji se 

bave poslovima javnih nabavki, kao i što 

boljoj dostupnosti informacija o sprovedenim 

postupcima nabavki. Osnovni 

i prioritetni zadatak Direkcije u 2008 

godine biće, pored redovnih aktivnosti 

kontinuiranog praćenja i objavljivanja 

poziva za javno nadmetanje i odluka 

o dodijeljenim ugovorima o javnim 

nabavkama - uključujući i sačinjavanje 

i vođenje odgovajućih evidencija, dalje 

jačanje obučenosti subjekata nosilaca 

sistema javnih nabavki i posebno 

službenika za javne nabavke o primjeni 

rješenja Zakona i u tom cilju aktivnije 

i učestalije organizovanje seminara i 

drugih oblika edukacije. U planu daljih 

aktivnosti je, takođe, osmišljavanje, priprema 

i izdavanje publikacija, časopisa, 

brošura i druge stručne literature za 

koje aktivnosti će Direkciji biti neophodna 

i adekvatna stručna podrška 

međunarodnih subjekata, uključujući 

i iskustva zemalja u okruženju, kao i 

domaćih eksperata. 

Važna aktivnost biće usmjerena 

ka kreiranju adekvatnog softverskog 

rješenja, koji će pokriti praćenje svih 

poslova i aktivnosti Direkcije, iako ovakvo 

rješenje podrazumijeva izdvajanje 

značajnih sredstava, tako da i u ovom 

pravcu očekujemo značajnu pomoć 

reprezentativnih subjekata. 

Uspostavljanje novog softverskog 

rješenja omogućiće rad na razvoju elektronskog 

sistema javnih nabavki, čime 

bi sistem javnih nabavki u Crnoj Gori 

bio unaprijeđen i povezan sa evropskim 

sistemom. Očekuje se značajna 

podrška Direkciji u realizaciji te obaveze 

u okviru IPA programa podrške EU, što 

je moguće konkretnije realizovati tek u 

2008 i 2009 godini. 

Ostale prioritetne aktivnosti 

nametaće sama primjena Zakona o 

javnim nabavkama i konkretne aktivnosti 

Direkcije u njegovoj svakodnevnoj 

primjeni, a u svijetlu daljih preporuka 

i kretanja procesa iz Evropskog partnerstva. 

Koji su to do sada najčešće uočeni 

problemi u radu Direkcije? 

Sami početak implementacije Zakona 

o javnim nabavkama, zbog njegove 

obimnosti, složenosti postupka javne 

nabavke i obimne dokumentacije sa 

zahtijevanim sistemom izvještavanja 

o sprovedenim postupcima, sam po 

sebi predstavlja najveću teškoću za 

nesmetano funkcionisanje i razvoj 

aktivnosti Direkcije za javne nabavke. Iz 

tog razloga, osnovni zadatak Direkcije i 

u narednom periodu biće usmjeravanje 

svih učesnika procesa na adekvatnu 

primjenu Zakona o javnim nabavkama 

i odgovarajućih podzakonskih dokumenata. 

Jedna od narednih aktivnosti 

biće usmjerena na probleme vezane 

za primjenu pojedinih podkriterijuma 

vrednovanja u postupku izbora najpovoljnije 

ponude za dodjelu ugovora o 

javnim nabavkama, a na koje su ukazali 

pojedini naručioci, tako da će te 

teškoće u radu na primjeni Zakona u 

koordinaciji Direkcije, sa relevantnim 

ekspertima i predstavnicima resornih 

ministarstava i organa uprave biti predmet 

posebnog sagledavanja u okviru 

aktivnosti na eventualnim izmjenama 

i dopunama podzakonskih propisa, u 

slučajevima ocjene opravdanosti tih 

izmjena odnosno dopuna. 

Podrška stručnjaka međunarodnih 

institucija, takođe bi pokrila određene 

nedostatke stručnog iskustva u konkretnom 

i svakodnevnom radu i suočavanju 

sa stalnim problemima u radu, tako da 

će Direkcija u narednom periodu pokrenuti 

adekvatne inicijative za prisustvo 

tih stručnjaka u realizaciji svakodnevnih 

aktivnosti ovog organa. 

Probleme takođe predstavlja i nedovoljna 

tehnička opremljenost Direkcije, 

ali će u tom pravcu takođe biti preduzete 

odgovarajuće inicijative sa relevantnim 

subjektima, kako u zemlji tako 

i u inostranstvu. 

Teškoće će moguće predstavljati 

i Zakonom uspostavljen sistem kontrole 

postupka javnih nabavki, s obzirom 

da Direkcija ima prevashodno preventivnu 

ulogu i obezbjeđenje transparentnosti 

u sprovođenju postupaka 

javnih nabavki i sprečavanju mogućih 

slučajeva korupcije kroz pravilnu primjenu 

Zakona ali ne i mogućnosti da 

represivno djeluje u slučajevima eventualnih 

prekršaja i krivičnih djela koji su 

predmet akcija drugih državnih organa, 

kao što je Državna revizorska institucija, 

Državni tužilac, Poreska uprava, 

Uprava za antikorupcijsku inicijativu, 

Uprava za sprječavanje pranja novca i 

drugi organi kojima Direkcija može, u 

slučaju prijavljene sumnje, samo inicirati 

odgovarajući postupak pred tim 

organima. 

Direktor 

Mersad Mujević 

57


Aktivnosti ministra 

finansija 


27. decembar 2007. godine: Izjava 

ministra finansija Igora Lukšića nakon 

sjednice Vlade Crne Gore povodom 

utvrđivanja Predloga zakona o državnoj 

imovini i usvajanja Izvještaja o radu 

Operativnog tima za suzbijanje nelegalne 

trgovine cigaretama za jedanaest 

mjeseci 2007. godine 

- …Vlada Crne Gore je definisala Predlog 

zakona o državnoj imovini, usaglašen 

sa novim Ustavom, koji podrazumijeva da 

o raspolaganju najvrjednijim resursima 

odlučuje Skupština. “…Zakonom pravimo 

distinkciju između dobara od opšteg interesa 

i ostale državne imovine. Zakon kao 

dobra od opšteg interesa prepoznaje prirodna 

bogatstva i dobra u opštoj upotrebi koja 

ne mogu biti u privatnoj svojini, dok ostala 

mogu. Prirodnim bogatstvima, poput ruda, 

nafte, gasa, termalnih i mineralnih izvora i 

voda, morske obale ili vodotoka od značaja 

za državu, kao i dobrima u opštoj upotrebi, 

što obuhvata puteve, aerodrome, vazdušni 

prostor, luke, lukobrane ili željezničku infrastrukturu, 

rasloplažu Vlada u ime države ili 

opštine i mogu ih davati koncesionarima ili 

u dugoročni zakup. Ostala dobra od opšteg 

interesa mogu biti i u privatnoj svojini. Zakonom 

je predviđeno da će o raspolaganju 

državnom imovinom odlučivati Skupština, 

na predlog Vlade, i to za imovinu opština 

vrjedniju od 30 miliona EUR i državnu 

iznad 300 miliona. Vlada je razmatrala i rad 

Operativnog tijela za suzbijanje nelegalne 

trgovine cigaretama do decembra, 

zaključivši da je sivo tržište svedeno 

na oko deset odsto. “…Budžetski prihodi 

su, uključujući porez na dodatu vrijednost, 

carine i akcize na nivou od oko 18 miliona 

EUR, to je procjena do kraja godine, što kad 

imamo u vidu stepen potrošnje ovih proizvoda 

u Crnoj Gori odgovara udjelu sivog 

tržišta od nekih desetak odsto”. 


ministra finansija Igora Lukšića 

nakon sjednice Vlade Crne Gore povodom 

utvrđivanja Zakona o svojinskopravnim 

odnosima i usvajanja Uredbe 

o usklađivanju nomenklature carinske 

tarife za 2006. godinu 

- „...Predlogom zakona o svojinskopravnim 

odnosima se prvi put kodifikuje 

ta oblast i strancima pruža mogućnost da 

postanu vlasnici nepokretnosti. Ovim su 

ispunjeni uslovi da se na narednoj sjednici 

Vlade utvrde Predlog zakona o državnoj 

imovini i izmjene i dopune Zakona o eksproprijaciji, 

čime će biti ispunjene obaveze 

iz Ustavnog zakona. Zakonom o svojinsko 

pravnim odnosima se uvode i nova rješenja 

hipotekarnog prava, odnosno mogućnost 

da se hipoteka upiše i na objekte u izgradnji. 

To je kvalitetan iskorak koji će omogućiti 

dalje dinamično razvijanje, prije svega 

građevinskog sektora. Vlada je ovim zakonom 

nastojala da ponudi mogućnost da 

stranci postaju vlasnici nepokretnosti u Crnoj 

Gori i da pretvori prava iz društvene svojine u 

svojinska, kao što su to uradile druge zemlje 

u regionu. Pravo upravljanja, korišćenja i trajnog 

korišćenja prerasta u pravo svojine i na 

taj način ćemo zaokružiti i učiniti katastarske 

knjige do kraja jasnim, posebno iz ugla privatizacije. 

Pravo svojine za nekretnine koje su 

bile obuhvaćene bilansima pri privatizaciji 

biće moguće pretvoriti kroz odgovarajući 

upravni postupak. Za ostale će oni koji ih 

koriste u poslovne svrhe moći da iskoriste 

pravo preče zakupnine ili kupovine. Vlada 

se, i pored različitih pogleda na taj problem, 

opredijelila za rješenje iz Sporazuma o 

stabilizaciji i pridruživanju EU i omogućila 

stranim građanima i pravnim licima da stiču 

pravo svojine kao i domaća lica. Zadržali 

smo odredbu kojom se drugim zakonom 

može izuzetno na određenim područjima 

propisati gdje nije moguće steći ovo pravo 

svojine, ali smo cijenili da, imajući u vidu 

nova ustavna rješenja, koja su doduše bila 

i stara, i Sporazum o stabilizaciji i asocijaciji, 

ne možemo ničim uvoditi barijere kada je u 

pitanju trgovina nekretninama i da bi to bilo 

ograničavanje prava svojine naših građana. 

Usvojena je i Uredba o usklađivanju carinske 

nomenklature za narednu godinu, što 

je uslov da se od 1. januara primjenjuju 

trgovinske odredbe Sporazuma o stabilizaciji. 

„...Nema nikakvih promjena stopa, već 

samo usklađivanje nomenklature sa ugradnjom 

elemenata koji su sadržani u Sporazumu 

o stabilizaciji i asocijaciji, ali je to neophodan 

uslov za njegovu primjenu...“ 

19. decembar 2007. godine: Izlaganje 

ministra finansija Igora Lukšića na Okruglom 

stolu o ekonomskim slobodama i 

razvoju Crne Gore u Crnogorskog akademiji 

nauka i umjetnosti (CANU) 

- ...“ Suština koncepta ekonomskih sloboda 

je da se pogura preduzetništvo i ekonomski 

razvoj i da se time stvore uslovi za one 

pojedince koji su na margini društva. Zemlje 

koje se najbrže razvijaju primjenjuju koncept 

slobode pojedinca da raspolaže dohotkom, 

svojinom, bira zanimanje, a suština države je 

da to zaštiti i da ne komplikuje pretjeranom 

regulacijom. Država treba da im pomogne i 

omogući da realizuju ono što je njihovo svojinsko 

pravo...“. Po ekonomskim slobodama, 

Crna Gora je na 60. mjestu, a 141 zemlja je 

rangirana. … » 

18. decembar 2007. godine: Izlaganje 

ministra finansija na Završnoj konferenciji 

projekta podrške Evropske unije 

Monstatu 

- ...“ Statistički sistem predstavlja jedan 

od osnovnih fundamenata za vođenje ekonomske 

politike, kao i neophodan preduslov 

ozbiljne i na činjenicama zasnovane komunikacije 

sa okruženjem. Samo statistički sistem, 

koji generiše pouzdane podatke omogućava 

i donošenje valjanih i pravovremenih odluka, 

i samo onaj statistički sistem koji je 

58


zasnovan na međunarodnim standardima 

i međunarodno prihvaćenoj metodologiji 

omogućava uporedivost, a samim tim i punu 

integraciju u okruženje. Zbog toga, jačanje 

statističkog sistema i njegovu reformu 

doživljavam kao jedan od najznačajnijh izazova, 

koji nam predstoje. Efikasan statistički 

sistem zasnovan je, prije svega, na vrlo preciznoj, 

pravovremenoj i standardizovanoj 

komunikaciji između institucija sistema. Liderstvo 

i koordinacija od MONSTATA svakako 

da je neophodna i nezamjenjiva, međutim 

ona može dati prave rezulatate, samo ukoliko 

je i zasnovana na koordinisanom radu, 

posvećenosti i sinergiji svih činilaca našeg 

statističkog sistema. 




utvrđivanja Predloga zakona o finansiranju 

predizborne kampanje na izborima za 

predsjednika Crne Gore, gradonačelnike 

i predsjednike opština; Predloga zakona 

o finansiranju političkih partija; Predloga 

zakona o izmjenama i dopunama Zakona 

o finansiranju lokalne samouprave i Predloga 

zakona o izmjenama i dopunama 

Zakona o porezu na promet nepokretnosti 

- ... Predloga zakona o finansiranju 

predizborne kampanje na izborima za 

predsjednika Crne Gore, gradonačelnike 

i predsjednike opština: „Za finansiranje 

kampanje za izbor predsjednika Crne Gore, 

iz budžeta će biti izdvojeno od 0,05 do 0,1 

odsto ili od 330 do 650 hiljada eura. Za 

pokriće dijela troškova za finansiranje kampanje 

izdvaja se novac iz tekućeg budžeta, 

novac će po ovom predlogu zakona biti 

raspoređivan po deset odsto linearno svima, 

nakon utvrđivanja liste kandidata, 40 

odsto kandidatima koji osvoje više od 10 

odsto glasova, a 50 odsto onom koji osvoji 

najviše glasova. Fizička lica mogu za finansiranje 

kampanje uplatiti najviše 2000 eura, a 

pravna najviše 10 hiljada eura. Ovaj predlog 

je u ovom segmentu usaglašen sa preporukama 

Savjeta Evrope. To bi trebalo dodatno 

da poveća transparentnost potrošnje 

budžetskih sredstava za finansiranje izborne 

kampanje. To važi i za Zakon o finansiranju 

političkih partija. I ovaj zakon, koji takođe 

prati preporuke Savjeta Evrope, predviđa 

da se finansiranje političkih partija izdvoji 

od 0,2 do 0,4 odsto tekućeg budžeta. Njime 

je omogućeno i da se za finansiranje rada 

političkih partija prikupljaju sredstva - najviše 

2000 eura godišnje od fizičkih lica, a od 

pravnih 10 hiljada eura. U izbornoj kampanji 

predviđeno je da se 0,15 odsto tekućeg 

budžeta odvaja za finansiranje kampanje za 

redovne izbore. Dvadeset odsto se linearno 

raspoređuje, a 80 odsto u skladu sa osvojenim 

mandatima. Postoji mogućnost da se još 

0,05 odsto tekućeg budžeta kada budemo 

imali redovne izbore opredijeli dodatno. To 

su vezana budžetska sredstva, pod uslovom 

da se iz privatnih izvora obezbijedi 

duplo veći iznos. Ove predloge zakona smo 

donijeli po ubrzanom postupku jer smatramo 

da i Parlament treba da ih donese 

naredne dvije sedmice, zbog hitnosti. Sredinom 

januara se očekuje raspisivanje izbora 

za predsjednika države. Upravo zbog toga je 

neophodno bilo da se utvrdi finansijski okvir 

za finansiranje ove kampanje. U izmjenama 

i dopuna Zakona o finansiranju lokalne 

samouprave napravljen je takozvani redizajn 

Egalizacionog fonda. Novim rješenjem je 

predviđeno da se 11 odsto poreza na dohodak 

ustupa ovom Fondu umjesto dosadašnjih 

10. Njemu će biti ustupljeno i 20 odsto prihoda 

poreza na promet nepokretnosti. One 

opštine koje su manje moćne, moći će da 

računaju na značajnija sredstva iz Egalizacionog 

fonda. Predlog Zakona o porezu 

na promet nepokretnosti Vlada je ponovo 

usvojila u neizmijenjenom obliku, nakon što 

ga je Parlament jednom odbio. I ovaj predlog 

predviđa povećanje ovog poreza na 3 

odsto i Vlada još jednom hoće da provjeri 

da li je moguće utvrditi ovaj predlog…” 

4. decembar 2007. godine: Ministar 

finansija Igor Lukšić primio novopostavljenog 

direktora i regionalnog 

koordinatora Svjetske banke za zemlje 

Jugoistočne Evrope Jane Armitage, direktora 

i regionalnog koordinatora SB za zemlje 

Centralnoistočne Evrope i Baltika Orsaliju 

Kalantzopoulos i stalnog predstavnika 

Svjetske banke u Crnoj Gori Jan-Petera 

Oltersa 

- ...Tokom razgovora razmijenjena su 

mišljenja o dosadašnjoj realizaciji zajedničkih 

projekata, kao i o predstojećim projektima u 

okviru dogovorene četvorogodišnje strategije 

Svjetske banke za Crnu Goru. Predstavnici 

Svjetske banke su izrazili spremnost 

za dalje ulaganje u razvoj sektora turizma i 

zaštite životne sredine, poljoprivrede, kao i 

unapređenje socijalne politike i povećanje 

efikasnosti energetskog sektora. Takođe, 

sagovornici su ocijenili da su potrebna ulaganja 

u lokalnu infrastrukturu, uz neophodnu 

izradu prostornih planova da bi se valorizovali 

potencijali pojedinih područja. Ministar 

Lukšić je najavio usvajanje Zakona o 

bankama, kao i Zakona o radu kojim će se 

značajno unaprijediti i učiniti fleksibilnijim 

tržište rada. Razmijenjena su mišljenja o 

ključnim privatizacionim procesima u Crnoj 

Gori, sa akcentom na finansijski sektor koji će 

nakon privatizacije osiguravajućih društava 

biti gotovo u potpunosti zaokružen. Ministar 

Lukšić se zahvalio g-đi Kalantzopoulos 

na dosadašnjoj uspješnoj saradnji i podršci 

razvojnoj politici Crne Gore i ujedno poželio 

dobrodošlicu novopostavljenom direktoru 

g-đi Jane Armitage. 

16. novembar 2007. godine: Ministar 

finansija dr Igor Lukšić primio otpravnika 

poslova delegacije Evropske komisije u 

Crnoj Gori Klajva Rambolda 

- ...Tokom razgovora razmijenjena su 

mišljenja o političkoj i ekonomskoj situaciji 

u Crnoj Gori, sa akcentom na nedavno usvajanje 

Ustava, kao i potpisivanje i ratifikaciju 

Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju. Gospodin 

Rambold je ocijenio da je Crna Gora 

na dobrom putu kada je riječ o ekonomskom 

rastu i održivosti sistema, izražavajući 

istovremeno spremnost da pruži pomoć na 

implementaciji standarda u procesu ispunjavanja 

obaveza iz Sporazuma. Ministar Lukšić 

je informisao sagovornika o aktuelnim tokovima 

u procesu prilagođavanja zakonodavstva 

sa regulativom Evropske unije i posebno 

ukazao na značaj predstojećeg usvajanja 

seta imovinskih zakona. Sa zakonodavnog 

aspekta, rekao je ministar Lukšić, narednih 

nekoliko godina biće veoma dinamične, 

zahtijevaće intenzivnu komunikaciju sa 

59


Evropskom komisijom i njenim ekspertima, 

kako bi Crna Gora na što efikasniji način pristupila 

kandidaturi za članstvo... 

16. novembar 2007. godine: Potpisan 

bilateralni Sporazum između Vlade Crne 

Gore i Vlade SR Njemačke u okviru Pariskog 

kluba povjerilaca 

- Ministar finansija Crne Gore dr Igor 

Lukšić i ambasador SR Njemačke Tomas 

Šmit, potpisali su Sporazum između Vlade SR 

Njemačke i Vlade Crne Gore o preuzimanju 

Sporazuma o preuzimanju, smanjivanju i 

reprogramiranju spoljnjeg duga, sklopljenog 

15. marta 2002. godine između vlada SR 

Njemačke i SR Jugoslavije i o njegovoj istodobnoj 

izmjeni. 

Riječ je o bilateralnom sporazumu sa SR 

Njemačkom, u okviru Pariskog kluba povjerilaca. 

Bilateralnim Sporazumom između 

Vlade SR Njemačke i Vlade CG preuzima 

se dug Crne Gore, ustanovljen Sporazumom 

između vlada SR Njemačke i SRJ, 

koji je potpisan 15. marta 2002. Odredbama 

novog Sporazuma mijenjaju se samo 

određene odredbe dosadašnjeg, dok ostale 

značajne odredbe koje definišu kamatnu 

stopu, otplatni period, datume plaćanja, 

ostaju važeće iz Sporazuma iz 2002. godine. 

U cilju realizacije tog Sporazuma potpisana 

su i dva tehnička sporazuma sa njemačkim 

kreditorima, KfW bankom i njemačkom 

agencijom za osiguranje Euler Hermesom. 

Njemačka je inače najveći povjerilac Crne 

Gore u okviru Pariskog kluba, sa ukupnim 

iznosom duga od oko 44,7 mil. eura. Na 

osnovu odredbi Usaglašenog zaspisnika 

sa zemljama Pariskog kluba o konsolidaciji 

spoljneg duga bivše SRJ, potpisanog 28. 

decembra 2001. u Parizu, Sporazumom je 

predviđena mogućnost da potraživanja ODA 

(zvanična razvojna pomoć) u dogovoru vlada 

SR Njemačke i Crne Gore, može biti predmet 

konverzije dugova u korist projekata za 

zaštitu i očuvanje čovjekove okoline, suzbijanje 

nemaštine i unapređenja obrazovanja. 

Kod Njemačke, ODA krediti iznose oko 13,2 

mil. eura, nalaze se u portfoliu KfW banke i 

taj iznos može biti predmet konverzije duga. 

Sporazum sa SR Njemačkom je treći bilateralni 

sporazum koji je Crna Gora potpisala 

za članicama Pariskog kluba od proglašenja 

nezavisnosti, poslije sporazuma sa Italijom i 

Austrijom. 

9. novembar 2007. godine: Ministar 

finansija dr Igor Lukšić i šef Kancelarije 

Evropske banke za obnovu i razvoj 

(EBRD) Marek Lorinc potpisali su danas u 

Podgorici Ugovor o garanciji za Projekat 

„CRNOGORSKI REGIONALNI VODOVOD” 

- Evropska banka za obnovu i razvoj 

odobrila je crnogorskom preduzeću za 

regionalno vodosnabdijevanje zajam od 15 

miliona eura, kako bi podržala rehabilitaciju i 

izgradnju regionalnog vodovodnog sistema, 

kojim bi se iz Skadarskog jezera obezbijedila 

voda za piće za opštine na crnogorskom primorju. 

Taj projekat koji je razvijen u bliskoj 

saradnji sa Svjetskom bankom, obezbijediće 

dugoročno održivo rješenje vodosnabdijevanja 

primorskih gradova i predstavljaće 

dobru osnovu za proširenje crnogorskog 

turističkog potencijala. Evropska banka za 

obnovu i razvoj finansiraće rehabilitaciju i 

izgradnju sjevernog dijela sistema koji će 

obezbijediti vodosnabdijevanje Budve, Tivta, 

Kotora i Herceg Novog, dok će Svjetska 

banka finansirati izdvajanje vode iz Skadarskog 

jezera, njenu preradu, i izgradnju glavnog, 

kontinentalnog i južnog dijela mreže, kojim 

će se obezbijediti vodosnabdijevanje Bara i 

Ulcinja. EBRD kreditni program ima i garanciju 

crnogorske Vlade. Podijeljen je na dva 

zajma u periodu od dvije godine, kako bi se 

prilagodio profilu investicionih potreba zemlje. 

Ministar Lukšić: 

...Teško je obuhvatiti značaj projekta 

«Regionalni vodovod» za Crnu Goru, pošto on 

predstavlja bitan preduslov njenog budućeg 

ekonomskog razvoja...“. Pošto je turizam glavni 

rastući sektor u Crnoj Gori, obezbjeđivanje 

sigurnog i neprekidnog vodosnabdijevanja 

na primorju je od strateškog značaja za 

zemlju, pa je tome Vlada i dala najviši prioritet. 

Marek Lorinc: “...Ovim programom Banka 

daje podršku glavnim infrastrukturnim potrebama 

u zemlji, što pruža dobre izglede za 

kontinuiran rast u sektoru turizma, na način 

koji će omogućiti turizam visoke klase...”. 

8. novembar 2007. godine: Izjava 



utvrđivanja Predloga zakona o Budžetu 

Crne Gore za 2008. godinu, Predloga 

zakona o bankama i Predloga zakona o 

izmjenama i dopunama Zakona o zaradama 

državnih službenika i namještenika 

- “… Budžet za 2008. godinu iznosi 

skoro 1,2 milijarde EUR. Očekujemo da će 

budžet za narednu godinu biti u blagom 

suficitu, od oko 6,5 miliona EUR, a konsolidovana 

javna potrošnja, u nešto većem, od oko 

18 miliona EUR. Budžet polazi od nekoliko 

makroekonomskih indikatora koji su ocijenjeni 

kao relevantni za njegovu pripremu u 

narednom trogodišnjem periodu. Procjenjujemo 

da će prosječni realan rast ekonomije 

iznositi oko 6,2 odsto godišnje, a očekivani 

godišnji nivo inflacije 3,5 odsto prosječno. 

Prosječni nominalni rast bruto domaćeg 

proizvoda (BDP) u naredne tri godine treba 

da iznosi oko 9,7 odsto. 

Očekujemo da suficit javne potrošnje u 

naredne tri godine neće biti niži od 0,9 odsto 

BDP-a prosječno godišnje. Kapitalni budžet 

bi godišnje trebao da raste po stopi od 

jedan odsto BDP-a. Plan za narednu godinu 

je da BDP iznosi 2,53 milijardi EUR, 2009. 2,77 

milijardi, dok bi 2010. mogao dostići tri milijarde. 

U iznos budžeta prvi put su uračunati 

prihodi državnih fondova – penzijskog i 

invalidskog osiguranja (PIO), zdravstva, za 

restituciju, razvoj i Zavoda za zapošljavanje, 

čija je procijenjena potrošnja za narednu 

godinu 456 miliona EUR. Predlog zakona o 

budžetu za narednu godinu biće za nekoliko 

dana upućen parlamentu koji bi o njemu trebalo 

da se izjasni do kraja decembra. Vlada je 

usvojila i izmjene i dopune Zakona o zaradama 

državnih službenika i namještenika 

kojim je predviđeno povećanje njihovih plata 

za 30 odsto. Ovim zakonom su stavljene van 

snage uredbe kojim su precizirani dodaci za 

posebne uslove rada i utvrđen varijabilni dio 

zarade kojim treba da se stimulišu zaposleni 

prije svega u aktivnostima na realizaciji proevropske 

agende. Vlada je na današnjoj sjednici 

usvojila i Predlog zakona o bankama 

čiji je cilj da uvede nove standarde u bankarskoj 

superviziji. To je i odgovor na sugestije 

Međunarodnog monetarnog fonda i Svjetske 

60


banke da se što prije usvoji takav zakon i na 

moderan način reguliše ova oblast. Kreditna 

ekspanzija i najava novih velikih investicija 

čini da ovaj sektor treba da bude nadziran 

prema najmodernijim standardima...” 

26. oktobar 2007. godine: Ministar 

finansija dr Igor Lukšić i šef Kancelarije 

Evropske banke za obnovu i razvoj Marek 

Lorinc potpisali su danas Ugovor o garanciji 

za Projekat hitne sanacije željezničke 

infrastrukture 

Evropska banka za obnovu i razvoj 

obezbijedila je 15 miliona eura Željeznici 

Crne Gore za sanaciju infrastrukture, kako 

bi pomogla implementaciju Programa 

nužne rehabilitacije i poboljšala efikasnost 

željezničkog sistema. Željeznica je ključna 

regionalna veza koja ne obezbjeđuje samo 

nakraći put od Srbije do Jadranskog mora, 

već i najjeftiniju kopnenu rutu koja povezuje 

Albaniju sa ostalom evropskom mrežom. 

Navedeni kredit obezbijeđen je garancijom 

crnogorske Vlade. 

Sredstva kredita biće realizovana u 

narednom trogodišnjem periodu, od kojih 

će se prvi realizovati u 2007. godini u iznosu 

od 6 miliona €, drugi u 2008. u iznosu od 5 

miliona €, a treći u 2009. u iznosu od 4 miliona 

€, tako da limiti za godišnja zaduženja 

Države ne budu prekoračeni. 


finansija Crne Gore dr Igor Lukšić govorio 

na Generalnoj skupštini UN u okviru Konferencije 

o finansiranju razvoja i implementaciji 

Monterejskog konsenzusa 

- “…Iskorak Crne Gore ka postizanju 

međunarodno dogovorenih Milenijumskih 

razvojnih ciljeva je bio veoma pozitivan, obzirom 

da je u potpunosti u skladu sa evropskim 

procesima integracije. Crna Gora je potpisala 

Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju 15. 

oktobra 2007. godine i na taj način započela 

novo poglavlje u svojoj istoriji, ne samo u 

smislu političkog, već i ekonomskog tržišnog 

i fiskalnog razvoja. Ovakav zakonodavni 

okvir će nam omogućiti da promovišemo 

održivi razvoj i implementiramo strategije 

za smanjenje siromaštva. Crna Gora je postigla 

makroekonomsku stabilnost i visok rast. 

U protekle tri godine očekivani realni rast 

Bruto društvenog proizvoda je 7%, niska 

stopa inflacije, 2-3%, a projektovan je nivo 

državnog duga od 35%BDP-a. Takođe, u protekle 

dvije godine, ostvaren je suficit Budžeta 

CG u visini od 4%BDP-a, kao i značajan 

priliv stranih direktnih investicija. Priliv stranih 

direktnih investicija predstavlja veoma 

važnu osnovu za uspješan protok znanja, 

vještina i tehnologija i smanjenje siromaštva, 

što je naglašeno i u Izvještaju Generalnog 

sekretara. Crna Gora je prepoznala da je 

najveći izazov zemalja u razvoju da privuku 

strane direktne investicije, koje će maksimalno 

doprinijeti dugoročnom razvoju, ali je 

i ostvarila niz aktivnosti kojim će obezbijediti 

održivost ekonomskog razvoja. Crna Gora 

prepoznaje da je njen primarni zadatak razvoj 

adekvatnih administrativnih kapaciteta, 

kreiranje i implementacija strategije razvoja, 

postavljanje prioriteta i vremenskih rokova 

za njihovu implementaciju. Razumijemo da 

su pitanja iskorišćavanja domaćih resursa i 

ujedno stranih investicija, u poslednjoj fazi 

tranzicije, od posebne važnosti za Crnu Goru, 

kao malu mediteransku zemlju...” 


finansija dr Igor Lukšić učestvuje na 

Godišnjim sastancima Svjetske banke i 

MMF-a 

- Ministar finansija dr Igor Lukšić susreo 

se sa gospodinom Murilom Portugalom, 

zamjenikom izvršnog direktora MMF-a i gospodinom 

Aheom Bakerom, izvršnim direktorom 

holandske konstituence MMF-a, kao 

i sa gospodinom Shgegom Katsuom, potpredsjednikom 

Svjetske banke, gospođom 

Orsalijom Kalancopulos, direktorom za 

region i gospodinom Hermanom Vajfelsom, 

izvršnim direktorom holandske konstituence 

u Svjetskoj banci. Tema razgovora je bila 

stanje javnih finansija u Crnoj Gori u svijetlu 

nedavne Misije MMF-a, kao i planovi koje 

Vlada CG ima u oblasti strukturnih reformi 

tržišta rada, nastavka privatizacije i daljeg 

poboljšanja poslovnog okruženja. Sagovornici 

su razgovarali i o strukturi budžeta za 

narednu godinu, kao i o politici Centralne 

banke Crne Gore u odnosu na ubrzan kreditni 

rast. Tokom sastanaka sa predstavicima 

MMF-a dogovorena je tehnička pomoć u 

oblasti statistike, tržišta kapitala i osiguranja. 

Predstavnici Svjetske banke su izrazili 

spremnost za dalje finansiranje razvojnih 

projekata u Crnoj Gori u skladu sa nedavno 

usvojenom strategijom saradnje za naredni 

četvorogodišnji period.. 

9. oktobar 2007. godine: Izlaganje 

ministra finansija dr Igora Lukšića na 

otvaranju XI sastanka Rukovodne grupe 

Antikorupcijske inicijative Pakta stabilnosti 

za Jugoistočnu Evropu (SPAI) 

Na ovom sastanku biće razmatrana 

pitanja od izuzetnog značaja za Antikorupcijsku 

inicijativu, a posebno nova Strategija 

SPAI-a i njena implementacija u Regionu, kao 

i buduća struktura i rukovođenje Regionalnim 

sekretarijatom u Sarajevu. Ovo će biti 

posebna prilika da članice SPAI-a izaberu 

novog Predsjedavajućeg, koji će, po prvi 

put, biti osoba koju su upravo kandidovale 

uvažene članice. Nadalje, usvojiće se Akcioni 

plan za 2008. i 2009. godinu koji će biti 

okosnica antikorupcijskih mjera i aktivnosti 

zemalja članica, predstavljajući nacionalne i 

regionalne prioritete u borbi protiv korupcije. 

Kada su u pitanju prioriteti Crne Gore u 

narednom periodu, svakako treba pomenuti 

ostvarivanje pune implementacije Akcionog 

plana za sprovođenje Programa borbe protiv 

korupcije i organizovanog kriminala. Na preventivnom 

planu, posebno treba naglasiti, 

da se do kraja godine očekuje sprovođenje 

istraživanja o fenomenu korupcije, njenim 

pojavnim oblacima i posledicama. 

20. septembar 2007. godine: Izjava 


sjednice Vlade CG povodom usvajanja 

Informacije o otkupu tranše konsolidacionog 

zajma Međunarodne banke za 

obnovu i razvoj (IBRD) 

‘Crnogorska Vlada će u naredne dvije 

sedmice dogovoriti sa Svjetskom bankom 

61


sva pitanja u vezi sa tehnikom prijevremene 

otplate jedne ili dvije tranše kredita, a u 

narednom periodu i plaćanje dugova prema 

Japanu, Velikoj Britaniji, Švedskoj, Danskoj 

i Norveškoj. Vlada je usvojila Informacija 

o otkupu tranše konsolidacionog zajma 

Međunarodne banke za obnovu i razvoj 

(IBRD) vrijedne oko 19 miliona EUR. Taj konsolidacioni 

zajam plaćen je u ponedelj ak. Vlada 

je, nakon analize strukture spoljnjeg duga 

i uporednih budžetskih ušteda, odlučila da 

prijevremeno otplati jednu tranšu konsolidacionog 

zajma IBRD. 2001. godine je tadašnja 

Savezna Republika Jugoslavija prilikom regulisanja 

članstva u Svjetskoj banci potpisala 

šest konsolidacionih zajmova od kojih se 

tri odnose na Crnu Goru. Tranše za kredite 

iznose 19,1 miliona EUR, 46,5 miliona i 21,6 

milion EUR. Budžet bi do 2031. godine prijevremenom 

otplatom uštedio od 24,3 do 

28,1 milion EUR. Prijevremenom otplatom 

duga prema Japanu od oko 300 hiljada EUR 

bili bi stvoreni uslovi da se u potpunosti 

regulišu odnosi sa tom državom i da eventualno 

u narednom periodu bude korišćena 

mogućnost povoljnih kreditnih aranžmana 

13. septembar 2007. godine: Izjava 

ministra finansija dr Igora Lukšića nakon 

sjednice Vlade CG povodom utvrđivanja 

Predloga zakona o izmjenama i dopunama 

Zakona o Budžetu Republike Crne 

Gore za 2007. godinu i Predloga zakona o 

izmjenama i dopunama Zakona o nevladinim 

organizacijama 

„Izmjenama i dopunama Zakona 

o budžetu predviđeno je povećanje ovogodišnjeg 

budžeta sa 617 miliona EUR na 

749 miliona. Prema procjenama, ovogodišnji 

prihodi će iznositi 750 miliona EUR, od čega 

izvorni 740 miliona, a ostatak projektni zajmovi 

i pozajmice. Predviđeno je povećanje 

tekućih izdataka za 30 miliona EUR, od čega 

se na bruto zarade odnosi 20 miliona, dok 

su rashodi za materijal i usluge povećani 

oko sedam miliona EUR. Od značajnijih 

povećanja planira se uvećanje transfera za 

socijalnu zaštitu jer je potrebno početi sa 

sprovođenjem Progama djelimičnog subvencionisanja 

računa za struju za najugroženija 

domaćinstva. Do kraja godine se planira 

otplata dvije rate duga Svjetskoj banci od 

po 20 miliona EUR. Razmatramo mogućnost 

da tranšu koju namjeravamo da platimo u 

decembru uvećamo od tog iznosa, što bi 

dodatno smanjilo javni dug. 

« …Vlada je na sjednici usvojila i izmjene 

i dopune Zakona o nevladinim organizacijama 

jer je primijećeno da neke od 

njih izbjegavaju plaćanje poreza na taj način 

što se bave privrednim djelatnostima, koje 

ne bi trebalo da obavljaju. U saradnji sa 

nevladinim organizacijama dogovoreno je 

da one mogu i dalje da obavljaju privrednu 

djelatnost, ali da ukoliko im godišnji prihod 

prelazi četiri hiljade EUR ili 20 odsto 

od ostvarenog u prethodnoj godini, tada 

moraju registrovati preduzeće. Cilj je da NVO 

zaista obavljaju onu misiju za koju su se 

opredijelile, a ne da to bude pokrivač za 

poresku evaziju…«. 

7. septembar 2007. godine: Ministar 

finansija dr Igor Lukšić primio direktora 

FOS-a Rusije Viktora Zubkova i direktora 

Uprave za sprečavanje pranja novca mr 

Predraga Mitrovića 

’Sagovornici su izrazili zadovoljstvo 

povodom potpisivanja Sporazuma o saradnji 

između crnogorske Uprave za spečavanje 

pranja novca i FOS-a Rusije, kojim će biti precizno 

uređena pitanja ukupne saradnje dvije 

finansijsko - obavještajne službe i uspostavljena 

efikasna razmjena informacija. Tokom 

razgovora, razmijenjena su mišljenja o sprovedenim 

ekonomskim reformama u Crnoj 

Gori i ukupnim trendovima u crnogorskoj 

ekonomiji. Direktor FOS-a Rusije, gospodin 

Zubkov je kazao da je detaljno informisan 

o radu crnogorske Uprave za sprečavanje 

pranja novca i podršci koju ta institucija 

ima od Ministarstva finansija, a dosadašnju 

saradnju i komunikaciju sa Crnom Gorom 

ocijenio veoma uspješnom. Razmjena iskustava 

između dvije Vlade doprinosi cilju koji 

sporazum definiše - unaprijeđenoj i efikasnoj 

metodologiji obrade složenih predmeta, 

naglasio je gospodin Zubkov. Takođe je pozitivno 

ocijenjen dogovor crnogorske Uprave 

za sprečavanje pranja novca i FOS-a Rusije 

da se, u cilju obostranog unaprijeđenja specijalizovanih 

službi i efikasne razmjene informacija, 

organizuje posjeta analitičara crnogorske 

Uprave Moskvi i ruskih analitičara 

FOS-a Crnoj Gori...’ 

5. septembar 2007. godine: Potpisivanje 

Ugovora sa poslovnim bankama u 

cilju realizacije Projekta «250 stambenih 

kredita» 

‘Predstavnici Vlade Crne Gore i pet crnogorskih 

banaka potpisali su Ugovor o realizaciji 

projekta pod nazivom «250 stambenih 

kredita» koji se odnosi na zaposlene 

u državnoj upravi i one koji primaju plate 

preko Fonda za zdravstvo. Projektom je 

predviđeno da zaposlenima u državnoj upravi 

bude ponuđeno 200 stambenih kredita, a 

50 onima koji primaju plate preko Fonda za 

zdravstvo. 

Ugovor su potpisali ministar finansija 

Igor Lukšić, predsjednik Vladine stambene 

komisije Suad Numanović i generalni 

direktori Crnogorske komercijalne, Societe 

Generale - Podgoričke, Hypo Alpe Adria 

i Prve banke Crne Gore, Milka Ljumović, 

Mladen Rabrenović, Kristijan Toetl, Velimir 

Bogdanović, kao i predstavnik NLB Montenegrobanke 

Dino Redžepagić. Iz Vlade je 

objašnjeno da je to nastavak projekta iz 

prošle godine kada je dodijeljeno hiljadu 

stambenih kredita. Maksimalan iznos kredita 

je povećan sa prošlogodišnjih 30 hiljada EUR 

na 50 hiljada, a produžen je i rok otplate sa 

20 na 30 godina. Kamatna stopa biće sedam 

odsto, a država će plaćati tri procenta. 

Ministar Lukšić: “…Očekujem da će 

Vladina subvencija dostići ukupno 360 hiljada 

EUR ako bude realizovani krediti u 

maksimalnom iznosu. Nama je veoma važno 

da nastavimo ovaj projekat, kako bismo 

u saradnji sa poslovnim bankama proširili 

mogućnost rješavanja stambenih pitanja, što 

u Vladi doživljavamo kao jedan od krucijalnih 

zadataka u cilju podizanja standarada…”. 

Generalni direktor Hypo Alpe Adria Banke, 

Christian Toetl: Čast nam je i zadovoljstvo da 

učestvujemo u ovom projektu, jer on, osim 

biznisa ima i socijalni aspekt. - “Sigurni smo 

62


da ovaj projekat ima budućnost”. Uslovi za 

prijavljivanje u ovogodišnjem projektu biće 

dužina radnog staža, nepostajanje stambenog 

prostora i broj članova domaćinstva. 

Ministarstva i organi uprave biće dužni da 

sa korisnikom kredita potpišu neku vrstu 

ugovora koja će ga obavezivati da provede 

određeno vrijeme u toj instituciji, kako se 

ne bi dešavalo da napusti posao nakon 

rješavanja stambenog pitanja…’ 

28. avgust 2007. godine: Potpisivanje 

Ugovora o finansiranju Projekata 

održivog razvoja turizma (MSTDP) i i 

Ugovora o finansiranju Projekta ‘’Energetska 

zajednica Jugoistočne Evrope APL 

3 – Projekat za Crnu Goru’’ 

Ugovore su potpisali ministar finasija Igor 

Lukšić i stalni predstavnik SB za Crnu Goru 

Jan-Peter Olters, kao i gradonačelnik Ulcinja 

Gzim Hajdinaga i izvršni direktor javnog 

preduzeća Regionalni vodovod-Crnogorsko 

primorje Zoran Bošnjak. Kredit namijenjen 

podršci održivog razvoj turizma vrijedan je 

deset miliona USD, a njime će biti finasirani 

projekat poboljšanja u planiranju korišćenja 

prostora i zaštita delte rijeke Bojane–Bune. 

Njime su predviđene i investicije u projekat 

prevođenja vode iz Skadarskog jezera 

za opštine Bar i Ulcinj i turističke zone Velika 

plaža i Valdanos. Sa devet miliona USD, koje 

je SB Crnoj Gori odobrila početkom jula, biće 

finansiran energetski prenosni sistem, primjena 

progama liberalizacije tržišta električne 

energije i pristupanje regionalnom tržištu, 

u skladu sa sporazumom o formiranju 

enegetske zajednice jugoistočne Evrope. 

Crna Gora ima mogućnost da kredite počne 

da otplaćuje za deset godina, a rok njihove 

otplate je 20 godina. Ministar Lukšić: “… 

Svjetska Banka će finansirati gradnju južnog 

kraka regionalnog vodovoda, koji u skladu 

sa programom Vlade treba da bude završen 

2010.godine, a za sjeverni kredit će odobriti 

Evropska investiciona banka. Aranžman za 

energetiku podrazumijeva izuzetno važne 

investicije u prenosni sistem i poboljšanje 

kvaliteta napajanja električne energije u 

pojedinim područijma, kao i stvaranje uslova 

za primjenu sporazuma o Energetskoj zajednici 

i nabavku opreme za dodatna ulaganja u 

Hidroelektranu Perućica. 

Gospodin Olters je kazao da su projekti 

rezultat vrlo bliske i stalne saradnje 

između SB i Crne Gore. “Osnovni izazov u 

kreiranju ekonomske politike je obezbjeđenje 

okruženja koje će podstaći i omogućiti 

povećanje produktivnosti i održivu stopu 

ekonomskog rasta na srednji i duži rok. Crna 

Gora ima značajan potencijal i sve neophodne 

faktore da bi održala dinamičnu stopu 

rasta i osigurala poboljšanje standarda. 

U crnogorskom turizmu postoji ogroman 

potencijal, koji može biti dobro iskorišćen 

samo pod uslovom da se prateća infrastruktura 

poboljša i da se sačuvaju obilježja 

Crne Gore koje je čine privlačnom turistima. 

SB namjerava da podrži Vladu u uspješnoj 

izradi i primjeni objedinjenog pristupa 

upravljanju obalnim područjima kako bi se 

smanjila degradacija prostora, a u isto vrijeme 

podržao razvoj visokoodrživog turizma u 

skladu sa principima zaštite životne sredine. 

Dovoljna količina električne energije je drugi 

faktor od ključnog značaja za politiku kojom 

će se osigurati dinamična i održiva stopa 

ekonomskog rasta…” 

26. jul 2007. godine: Izjava ministra 

finansija Igora Lukšića nakon sjednice 

Vlade CG povodom utvrđivanja Predloga 

zakona o izmjenama i dopunama 

Zakona o budžetu, Predloga zakona o 

doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, 

Predloga zakona o izmjenama i 

dopunama Zakona o porezu na promet 

nepokretnostima, Predloga zakona o 

izmjenama i dopunama Zakona o porezu 

na dodatu vrijednost i Izvještaja o radu 

operativnog tima za suzbijanje nelegalne 

trgovine cigaretama 

„...Crnogorska Vlada usvojila je danas 

izmjene i dopune Zakona o porezu na 

promet nepokretnosti prema kojima će 

stopa te dažbine od naredne godine biti 

povećana sa dva na tri odsto. Ministar Lukšić 

saopštio je da će uskoro biti pripremljene 

i izmjene i dopune Zakona o finansiranju 

lokalnih samouprava, gdje će se promijeniti 

struktura dijeljenja prihoda od nepokretnosti. 

»Od dijela koji je do sada išao budžetu, 

20 odsto biće usmjereno ka Egalizacionom 

fondu. Tako će ta proporcija biti 30 na prema 

70, odnosno veći dio prihoda ići će opštinama. 

Prema procjenama prihodi budžeta 

će, nakon što počne primjena veće stope 

poreza na nepokretnosti, biti povećani za 

pet miliona EUR godišnje.“ Vlada je utvrdila 

i izmjene i dopune Zakona o porezu na 

dodatu vrijednost (PDV) tako što će niža 

stopa od sedam odsto važiti i za usluge u 

marinama i za računarsku opremu, s ciljem 

da se stimuliše razvoj nautičkog turizma i 

informatičkog društva. »Niža stopa PDV-a je 

za usluge u marinama uvedena zbog procjene 

da bi Crna Gora mogla biti jedna od 

najkonkurentijih destinacija za razvoj nautičkog 

turizma. To je fin način da Crna Gora, 

uz Zakon o jahtama, privuče ljude zainteresovane 

za razvijanje nautičkog turizma. 

Niže stope PDV-a će važiti do ulaska Crne 

Gore u Evropsku uniju, ukoliko sa Evropskom 

komisijom ne bude dogovoreno drugačije. 

Druga važna promjena u Zakonu o PDV-u je 

stvaranje zakonskog osnova da se od naredne 

godine uvedu takozvani fiskalni terminali 

odnosno GPS veza između ugostiteljskih i 

maloprodajnih objekata sa poreskim kasama 

sa Poreskom upravom...“. „...Prema usvojenom 

Predlogu Zakon o doprinosima za 

obavezno socijalno osiguranje stvaraju 

se uslovi da se od naredne do 2010. godine 

postepeno obore stope doprinosa. Tako 

će 2010. godine na jedan EUR zarade, biti 

obračunato oko 51,52 centa svih poreza i 

doprinosa. To će Crnu Goru svrstati među 

najkonkurentije u regionu i šire. Kombinovana 

stopa doprinosa koje plaća poslodavac 

i zaposleni, biće, kako je dodao, 30 odsto, 

od čega će 20 odsto biti penzijsko i invalidsko 

osiguranje, devet odsto zdravstveno, 

a jedan odsto ide Zavodu za zapošljavanje. 

Za paušalce, odnosno taksiste, pijačne prodavce 

i slično, koji ostvaruju ispod 18 hiljada 

EUR prometa godišnje, stopa doprinosa biće 

obračunata tako što će osnovica za obračun 

biti 60 odsto od prosječne zarade. Time će 

njihova poreska opterećenja iznositi oko 70 

EUR mjesečno, što je daleko povoljnije nego 

do sada.“ Vlada je usvojila i Predlog izmjena 

i dopuna Zakona o budžetu kojim 

se stvaraju pretpostavke da se dva zakona 

koja su do sada paralelno egzistirala stope u 

jedan. »...Zakon o zaduživanju javnog sekto- 

63


ra u najbitnijim odredbama će sada postati 

dio Zakona o budžetu. Značajna izmjena 

je to da se stvaraju uslovi da naredne godine 

budžet bude konsolidovan i, tako da 

će parlament verifikovati cjelokupnu javnu 

potrošnju, osim opštinske. U narednoj fazi 

svi će biti priključeni na konsolidovani račun, 

kada se stvore pretpostavke za to, pa će tih 

pet državnih fondova umjesto davanja naloga 

bankama, davati naloge trezoru i plaćanja 

će se obavljati sa jednog mjesta...“. Vlada je 

na sjednici usvojila i Izvještaj o radu Operativnog 

tima za suzbijanje nelegalne 

trgovine cigaretama u prvih šest mjeseci. 

Izvještaj pokazuje izuzetne i efekte iznad 

očekivanja implementacije Akcionog plana 

za suzbijanje nelegalne trgovine cigaretama. 

»...Finansijski efekat u odnosu na prošlu je 

godinu takav da možemo govoriti o uvećenju 

od četiri puta, prihodi od akciza prošle 

godine su bili nešto ispod milion EUR dok 

su u prvih šest mjeseci oko četiri miliona. 

Prihod od akciza, sa PDV-om i carinama 

iznose 5,7 miliona EUR. Registrovani legalni 

promet je 524,5 tona u poređenju sa prošlogodišnjim 

274,5, pri čemu je kod uvoznih 

cigareta to utrostručeno. 

23. jul 2007. godine: Ministar finansija 

Igor Lukšić razgovarao sa direktorom 

i regionalnim koordinatorom Svjetske 

banke za zemlje Jugoistočne Evrope 

Orsalijom Kalancopulos 

- Sagovornici su ocijenili da su potrebna 

ulaganja u lokalnu infrastrukturu, uz 

neophodnu izradu prostornih planova, da bi 

se valorizovali potencijali pojedinih područja. 

Ministar Lukšić je naglasio da politika racionalne 

budžetske potrošnje, uz ekonomski 

razvoj koji je praćen snažnim investicionim 

zamahom, daje suficit koji se koristi za 

dodatno smanjenje poreskog opterećenja, 

u cilju postizanja dugoročne konkurentnosti 

ekonomskog sistema. Gospođa Kalancopulos 

je ocijenila da su sveukupni ekonomski 

rezultati i pokazatelji u Crnoj Gori 

veoma pozitivni, izrazivši spremnost Svjetske 

banke da, u okviru Strategije saradnje od 

2007 - 2010, što efikasniji pomogne Crnoj 

Gori da realizuje kapitalne projekte i ciljeve. 

Obostrano je izraženo zadovoljstvo povodom 

predstojećih zajedničkih aktivnosti na 

pospješivanju ekonomskog rasta, koji će se 

ostvariti jačanjem uloge privatnog sektora 

i daljom izgradnjom institucija i zakonskih 

pravila, koja će biti u skladu sa međunarodnim 

standardima. 

12. jul 2007. godine: Izjava ministra 


Vlade CG povodom usvajanja Izvještaja o 

stanju javnog duga Republike Crne Gore, 

na dan 30. jun 2007. godine 

- Javni dug Crne Gore na kraju juna iznosio 

je 768 miliona EUR ili 35,6 bruto domaćeg 

proizvoda (BDP), a Vlada očekuje da će se do 

kraja godine smanjiti. Na kraju marta javni 

dug je iznosio 870,7 miliona EUR ili 40,4 BDPa. 

Taj iznos uključivao je i 75,3 miliona EUR 

dugova javnih preduzeća. Ministar Lukšić : 

« …Spoljni dug Crne Gore iznosi 510,1 milion 

EUR ili 23,7 odsto BDP-a, a unutrašnji 257,9 

miliona EUR ili 12 odsto. Čak 85 odsto spoljnog 

duga čini naslijeđeni iz ranijeg perioda, 

dok u unutrašnjem prevladavaju obaveze 

za staru deviznu štednju i restituciju, koje su 

u odnosu na stanje sa kraja prošle godine, 

porasle. Obaveze za restituciju su sredinom 

godine iznosile 99,5 miliona EUR. Treba imati 

u vidu da je ukupan iznos do sada emitovanih 

obveznica značajno viši, oko 130 miliona 

EUR, ali je dio toga zatvoren kroz privatizaciju, 

jer su one korišćene na tržištu, tako da je 

neto nivo obaveza oko 96 miliona. Značajno 

je porastao dug lokalnih samouprava, iako 

su neke više zadužene opštine bolje ostvarivanje 

budžeta iskoristile za otplatu obaveza. 

Stanje duga na kraju godine pokazaće obaranje 

obaveza po ovom osnovu… ». « … 

Zaostale budžetske obaveze koje su 2003. 

premašivale 100 miliona EUR pale su krajem 

juna na 3,2 miliona. Dodatno smanjenje 

javnog duga očekujemo zbog aktuelne nove 

tranše otplate stare devizne štednje, prijevremene 

isplate duga Svjetskoj banci i daljeg 

pada drugih stavki zaduženja. 

28. jun 2007. godine: Izjava ministra 


Vlade CG povodom Predloga zakona o 

stečaju i likvidaciji društva za osiguranje 

i Informacije o otkupu konsolidacionog 

zajma Međunarodne banke za obnovu i 

razvoj (EBRD) 

... Crnogorska Vlada je odlučila da u 

avgustu, prije isteka za to planiranog roka, 

otplati dio dugovanja Međunarodnoj banci 

za obnovu i razvoj (IBRD), od oko 20 miliona 

EUR, čime se smanjiti javni dug za skoro 

jedan procentni poen bruto domaćeg proizvoda 

(BDP). “…Vlada se odlučila na prijevremenu 

otplatu dijela duga zbog ovogodišnje 

likvidnosti budžeta. Crna Gora trenutno 

Svjetskoj banci, čiji je dio IBRD, duguje oko 

261 milion EUR. Sa IBRD je prije šest godina 

potpisan Ugovor o reprogramu dugova 

tadašnje SRJ, a Crna Gora je tada preuzela 

oko 270 miliona EUR obaveza….” “…Vlada 

će ove godine još jednom razmatrati pitanje 

dugova Svjetskoj banci, s obzirom na to 

da u decembru dospijeva redovna rata za 

otplatu pojedinih obaveza prema toj instituciji. 

Ukoliko se nastave trendovi likvidnosti, 

razmotrićemo da možda još jednu od tri 

tranše otplatimo. Ovo je u svim zemljama 

koje to rade signal ohrabrujuće ekonomske 

politike, stabilnosti sistema i valjane fiskalne 

politike. To je vrlo dobar signal investitorima 

koji su zainteresovani za ulaganja u Crnu 

Goru…”. Vlada je usvojila i Predlog zakona 

o stečaju i likvidaciji društava za osiguranje, 

čime je zaokružila zakonsku infrastrukturu 

u toj oblasti. “…Predlogom zakona 

nastojali smo da uvažimo specifičnosti eventualnog 

stečajnog ili likvidacionog postupka 

osiguravajućih društava. Očekujem da 

Skupština uskoro izabere Savjet Agencije 

za nadzor osiguranja, kako bi počela izrada 

podzakonskih akata…”. 

22. jun 2007. godine: Ministar finansija 

dr Igor Lukšić izabran za potpredsjednika 

Borda Guvernera EBRD-a 

- …Predsjednik Evropske banke za obnovu 

i razvoj (EBRD), g-din Jean Lemierre uputio 

je pismo ministru finansija, dr Igoru Lukšiću 

kojim ga obavještava i čestita na izboru za 

potpredsjednika Borda Guvernera EBRD-a za 

2007. i 2008. godinu. Predsjednik EBRD-a je u 

pismu istakao da izborom ministra Lukšića na 

ovu funkciju, EBRD podvlači značaj koji guverneri 

ove banke pridaju skorašnjoj nezavisnosti 

Republike Crne Gore i njenom prijemu 

u članstvo EBRD-a. Bord Guvernera EBRD-a je, 

na sjednici održanoj 25. oktobra 2006. godine, 

potvrdio da je Republika Crna Gora ispunila 

uslove za članstvo u ovoj banci, nakon čega 

je Generalni sekretar EBRD-a izdao certifikat 

o prijemu Crne Gore u članstvo Banke. Na 

Godišnjem sastanku EBRD-a, koji je održan 

u Kazanu (Ruska Federacija), od 19. do 22. 

maja 2007. godine, ministar Lukšić se susreo 

sa predsjednikom EBRD-a, gospodinom 

Lemierr-om, gdje su i razgovarali o budućim 

64


odnosima Banke i Crne Gore… 

11. jun 2007. godine: Ministar finansija 

Igor Lukšić razgovarao sa potpredsjednikom 

Vlade i ministrom finansija Kraljevine 

Holandije Wouterom Bosom 

- Crnogorske ekonomske reforme nakon 

osamostaljivanja bile su zaista impresivne, ali 

institucionalni okvir je još izazov, ocijenio je 

ministar finansija Holandije Vuter Bos. Holandija 

predstavlja interese Crne Gore i još 12 

zemalja u Svjetskoj banci i Međunarodnom 

monetarnom fondu. 

“…Kao predstavnici Holandije imamo 

posebnu odgovornost da pomognemo ovim 

zemljama i podržimo njihove reforme…”. 

Ministar finansija Igor Lukšic očekuje da posjeta 

predstavnika Holandije, na bilateralnom 

nivou i u okviru MMF-a, pomogne Crnoj Gori 

u posljednjoj i najtežoj fazi tranzicije, u kojoj 

na red dolaze reforma tržišta rada, penzijskog 

sistema i energetskog sektora. “…Bez obzira 

što je Crna Gora nedavno odlučila da ne 

zaključuje formalni aranžman sa MMF-om, 

stavovi tih institucija i Vlade se poklapaju. To 

što u ovom trenutku nijesmo ušli u formalni 

aranžman neće ugroziti odnose sa MMF-om, 

naprotiv…”. “…Crna Gora ima vremena da 

nakon potpisivanja Sporazuma o stabilizaciji 

i pridruživanju Evropskoj uniji još jednom razmotri 

zaključivanje formalnog aranžmana sa 

MMF-om. MMF bio je, sada je i biće tu i dalje 

da nam ogromnim iskustvom pomogne da 

prođemo kroz poslednji dio tranzicije…”. 

30. maj 2007. godine: Press konferencija 

ministra finansija Igora Lukšić – Aktivnosti 

Operativnog tima na suzbijanju 

nelegalne trgovine cigaretama 

... Početni (dosadašnji) rezultati Operativnog 

tima su veoma pozitivni. U periodu 

januar - maj u odnosu na uporedni period 

prošle godine ostvaren je visok porast prometa 

cigareta u legalnim kanalima. Porast 

prometa uvoznih cigareta je utrostručen. 

Obim prodaje cigareta je u navedenom 

periodu, naime, povećan sa 263,5 t na 485,7 

t ili za 84,3%. Na domaćem tržištu cigareta 

sve je veći broj novih uvoznih brendova, 

što je znak da inostrani proizvođači, takođe, 

mijenjaju svoj odnos prema našem tržištu. 

Shodno povećanom obimu legalne prodaje 

cigareta značajno su povećani budžetski 

prihodi po osnovu akciza, carine i PDV-a. 

Za prvih pet mjeseci 2007. ukupni prihodi 

od akciza su iznoslili 2.283.935,53 €, dok je u 

uporednom periodu prošle godine prihod 

bio 822.435.93 €. Svi organi su u dosadašnjem 

periodu sproveli veliki broj kontrola i 

izrekli veliki broj kazni…”. 

24. maj 2007. godine: Izjava ministra 


Vlade CG povodom utvrđivanja Predloga 

zakona o završnom računu Budžeta 

Republike Crne Gore za 2006. godinu... 

„… Vlada Crne Gore usvojila je Predlog 

zav ršnog računa budžeta za prošlu godinu, 

prema kojem je ostvaren suficit od preko 

85 miliona EUR. Budžetski suficit je činio 4,4 

odsto BDP-a, a iskorišten je za otplatu duga 

na osnovu pozajmica, kredita, stare devizne 

štednje i obaveza iz prethodnih perioda. 

Suficitom su otplaćeni i neto iznosi duga na 

osnovu ino kredita. Ukupni budžetski primici 

iznosili su 587,4 miliona EUR, a izdaci 580 

miliona EUR…”. “…Završni račun osim detaljnog 

obrazloženja izdataka i primitaka budžeta 

uključio je i vanbudžetske fondove, opštinsku 

potrošnju, koja je obuhvaćena čini mi se 

skoro stoprocentnom tačnošću…”. “…Bruto 

domaći proizvod Crne Gore je prošle godine, 

prema najnovijim procjenama baziranim 

na zvaničnim podacima Monstata, iznosio 

1,9 milijardi EUR. Konsolidovana budžetska 

potrošnja, koja je uključila i fondove i opštine, 

iznosila je 45,78 odsto BDP-a, nešto iznad 

onoga što je Vlada planirala, prije svega jer 

je za dva do tri procenta poena povećana 

potrošnja u lokalnim samoupravama, odnosno 

opštinama. Tako da je bez njih potrošnja 

značajno niža i ispod 40 odsto BDP-a…”. 

23. maj 2007. godine: Ministar finansija 

Igor Lukšić učestvovao na Godišnjoj 

skupštini Evropske banke za obnovu i 

razvoj u Kazanu 

Na sastanku Borda guvernera, ministar 

Lukšić je u svojstvu Guvernera Crne Gore u 

EBRD-u predstavio aktuelne političke i ekonomske 

procese u Crnoj Gori, kao i plan dalje 

saradnje sa EBRD-om. On je istakao značaj 

saradnje Crne Gore sa EBRD-om, posebno 

kada je u pitanju dalji razvoj infrastrukture i 

iznio stav da dobit Banke treba iskoristiti za 

veću tehničku pomoć, u cilju izrade projektne 

dokumentacije i studija, što je od posebnog 

interesa za male zemlje. U razgovoru sa 

prvim zamjenikom predsjednika EBRD-a Varel 

Fremanom i njegovim saradnicima, ministar 

Lukšić se zahvalio na dosadašnjoj saradnji 

i izrazio očekivanje da će EBRD u narednom 

periodu pomoći Crnoj Gori u izradi 

studija, planova i programa-u formi tehničke 

podrške i ekspertize, kao preduslova daljeg 

investiranja u infrastrukturne projekte. Tokom 

sastanaka potpisan je Protokol o trogodišnjoj 

saradnji između Crne Gore i EBRD-a, kojim 

je definisana finansijska podrška EBRD-a na 

projektima izgradnje Regionalnog vodovoda 

i rekonstrukcije željezničke infrastrukture, u 

ukupnom iznosu od 30 miliona eura, za naredni 

trogodišnji period. 

4. maj 2007. godine: Ministar finansija 

Igor Lukšić na sastanku predstavnika 

Vlade i Saveza sindikata Crne Gore 

- …Ministar finansija Igor Lukšić pojasnio 

je da kroz novi Zakon o radu treba definisati 

neka rješenja poput uvođenja najniže zarade 

ili satnice. On je dodao da u ovom trenutku 

visoke račune za januarsku struju Vlada ne 

može vezati za minimalnu cijenu rada. 

“…Cijena rada će ove godine biti uvećana 

skoro deset odsto i ovu priču možemo 

nastaviti za narednu, ali vezivanje za jedan 

parametar nije realno, jer bi to zakomplikovalo 

socijalni dijalog i ne bi brzo i jednostavno 

mogli naći odgovarajuća rješanja…”. 

15. april 2007. godine: Ministar finansija 

Igor Lukšić na Proljećnom zasijedanju 

Svjetske banke i MMF-a 

- … Na sastanku sa potpredsjednikom 

Svjetske banke Shigeo Katsuom i direktorom 

za Jugoistočnu Evropu Orsaliom Kalantzopoulos 

razmatrana je realizacija tekućih projekata 

koji se implementiraju uz podršku 

65


Svjetske banke. Posebna pažnja posvećena 

je novom četvorogodišnjem okviru saradnje 

(Country Partnership Strategy) kojim će 

biti definisani projekti koje će Svjetska banka 

finansijski podržati u narednom periodu 

u iznosu od 40 miliona dolara. Projekti 

će prvenstveno biti fokusirani na: nastavak 

dosadašnje saradnje u izgradnji regionalnog 

vodovoda, razvoj energetskog sektora 

kroz projekte unapređenja energetske 

efikasnosti, jačanje kapaciteta za pripreme 

Crne Gore za članstvo u Evropskoj uniji i 

druge. Na sastanku sa gospodinom Majklom 

Depplerom, pomoćnikom izvršnog direktora 

Međunarodnog monetarnog fonda i 

gospodinom Grejemom Džastisem, šefom 

misije Međunarodnog monetarnog fonda za 

Crnu Goru razmatrana je mogućnost definisanja 

i sadržaj eventualnog budućeg programa. 

Fokus razgovora odnosio se na oblast 

javnih finansija, strukturne reforme, posebno 

u oblasti tržišta rada i podršku nastavku procesa 

privatizacije. Ministar Lukšić je razgovarao 

i sa gospodinom Hermanom Wijffelsom, 

izvršnim direktorom u Svjetskoj banci 

holandske konstituence koja zastupa interese 

Crne Gore. Tom prilikom razgovarano je o 

trenutnoj političkoj i ekonomskoj situaciji u 

Crnoj Gori, kao i o daljim budućim oblicima 

saradnje Crne Gore sa Svjetskom bankom i 

Međunarodnim monetarnim fondom. 

27. mart 2007. godine: Konferencija 

za novinare ministra finansija dr Igora 

Lukšića povodom odluke kreditne agencije 

“Standard and Poors” da unaprijedi 

kreditni rejting Crne Gore 

- Kreditna agencija Standard & Poor’s 

povećala je kreditni rejting Crne Gore sa 

dosadašnjeg BB pozitivnog na BB plus (BB+). 

“…To je snažan zamah investicione aktivnosti, 

poboljšanje u javnim finansijama, 

kao i njihova procjena da smo u prošloj 

godini premašili realni rast bruto domaćeg 

proizvoda (BDP), odnosno da je on iznad 

osam odsto…”. “…Oni očekuju da će planirane 

reforme socijalnog osiguranja, nastavak 

procesa privatizacije, strane direktne investicije 

i ulaganje u infrastrukturu uticati da 

u narednom srednjoročnom periodu rast 

BDP-a bude u prosjeku oko šest odsto…”. 

Ministar Lukšić je naveo da su “analitičari te 

agencije istakli da nedavno parafiranje Sporazuma 

o stabilizaciji i prijem u Partnerstvo 

za mir generalno utiču na poboljšanje investicionog 

ambijenta u Crnoj Gori. Kao značajan 

faktor ocjenjuju i snažan priliv stranih 

direktnih investicija koje utiču na pokrivanje 

trgovinskog debalansa. Povećanje kreditnog 

rejtinga je samo korak ispod investicionog 

rangiranja, što vjerujem da ćemo, uz nastavak 

ovakve politike, vrlo brzo dostići…”. 

15. mart 2007. godine: Ministar finansija 

Igor Lukšić razgovarao sa zamjenikom 

specijalnog predstavnika generalnog sekretara 

UN i šefom Četvrtog stuba UNMIKa 

Paulom Acdeom, šefom Kancelarije 

UNMIK-a u Beogradu Fayezom Rishegom i 

generalnim direktorom Kosovske carinske 

službe Naimom Hurgulicom. 

… Tokom razgovora razmijenjena su 

mišljenja o modalitetima daljeg jačanja 

veza između Kosova i Crne Gore u oblasti 

ekonomske saradnje, evropskih integracija, 

upravljanja granicama i drugih pitanja vezanih 

za obostrani, sveukupni progres. Ministar 

Lukšić je ukazao na značaj regionalne ekonomske 

saradnje, pogotovo u oblasti carinske 

politike, imajući u vidu izuzetan značaj 

te oblasti u eliminisanju sive ekonomije, 

obezbjeđivanju priliva prihoda Republičkog 

budžeta, kao i obezbjeđivanju različitih mehanizama 

sigurnosti. On je informisao sagovornike 

o sveukupnim rezultatima na tom 

planu i iskazao spremnost Vlade Crne Gore za 

unapređenjem saradnje sa zemljama u susjedstvu 

u okviru sprečavanja ilegalne trgovine 

i kriminala na graničnim prelazima. U 

cilju daljeg jačanja institucionalne i posebno 

ekonomske saradnje između Kosova i Crne 

Gore, sagovornici su dogovorili intenzivniju 

razmjenu informacija i podataka povodom 

svih razmatranih pitanja, sa akcentom na 

mogućnost definisanja Protokola o saradnji 

sa Upravom carina i Poreskom upravom. 

5. mart 2007. godine: - Formiran je 

Operativni tim za suzbijanje ilegalne 

trgovine cigaretama, čijim radom rukovodi 

ministar finansija. 

Članovi su rukovodioci: Uprave carina, 

Uprave policije, Poreske uprave, Agencije 

za duvan, Republičke tržišne inspekcije i 

Komunalne policije Glavnog grada. Svaki od 

navedenih organa dužan je da preduzima 

pojačane mjere i aktivnosti iz okvira svoje 

nadležnosti u kontinuitetu, sve dok se tržište 

cigareta ne dovede u red. Da bi sadržaj mjera 

bio sveobuhvatan i integrisan na svim nivoima, 

u ovu akciju biće uključene i sve lokalne 

samouprave. 

2. mart 2007. godine: Crna Gora 

zvanično postala članica holandske 

konstituence u Grupi Svjetske banke i 

Međunarodnom monetranom fondu 

- Ministar finansija dr Igor Lukšić primio je 

pozdravno pismo ministra finansija Holandije 

g-dina Gerrit Zalm-a i guvernera Centralne 

banke Holandije g-dina Nout Wellink-a, kojim 

je Crna Gora zvanično postala članica holandske 

konstituence u Grupi Svjetske banke 

i Međunarodnom monetranom fondu. Kako 

se u pismu navodi izvršni direktori holandske 

konstituence iskazali su spremnost da zastupaju 

interese Crne Gore prilikom kreiranja 

politika saradnje sa Bankom i Fondom, 

uvjereni da će Crna Gora svojim prisustvom 

obogatiti sastav konstituence i unaprijediti 

regionalnu saradnju obzirom da su članice 

i Bosna i Hercegovina, Hrvatska i Republika 

Makedonija. Pored zemalja iz neposrednog 

okruženja članice holandske konstituence su 

i Bugarska, Kipar, Izrael, Rumunija, Ukrajina, 

Moldavija... Delegacija Ministarstva finansija 

učestvovaće na prvom narednom zasijedanju 

holandske konstituence koje će se održati 

početkom maja u Moldaviji. 

6. februar 2007. godine: Ministar 

finansija Igor Lukšić razgovarao sa ambasadorom 

Holandije Ronom van Dartelom 

- Ministar Lukšić je ukazao na već nekoliko 

godina prisutnu makroekonomsku stabilnost 

u Crnoj Gori, smanjenje javnog duga 

i javne potrošnje, suficit budžeta u protekloj 

godini, obaranje poreskih stopa i veoma 

povoljan fiskalni balans. 

On je naglasio da je potrebno dalje djelovati 

u pravcu smanjenja javnog duga i javne 

potrošnje, graditi mehanizme za implementaciju 

penzionih i zdravstvenih reformi, 

investirati u infrastrukturu, podići kvalitet 

66


usluge u turizmu i nastaviti proces privatizacije. 

Ambasador Dartel je ocijenio da je za 

Crnu Goru u predstojećem periodu veoma 

važan proces evropskih integracija, povezivanje 

sa susjednim zemljama u regionu, 

kao i privlačenje stranih investicija. U okviru 

razgovora o nedavnom prijemu Crne Gore u 

MMF i Svjetsku banku, a u kontekstu članstva 

u SB unutar holandske konstituence, razmatrana 

je mogućnost daljeg unapređenja bilateralne 

saradnje, organizovanja sastanaka i 

intenzivnije komunikacije sa Ministarstvom 

finansija Holandije. 

2. februar 2007. godine: Ministar 

finansija Igor Lukšić razgovarao sa direktorom 

Misije USAID-a za Crnu Goru i Srbiju 

Kitom Simonsom i šefom Kancelarije 

USAID-a u Crnoj Gori Džoom Tagartom 

- Tokom razgovora razmijenjena su 

mišljenja o dosadašnjim projektima u Crnoj 

Gori, sa akcentom na saradnju sa Bearing- 

Point-om u okviru programa ekonomskih 

reformi koji se, prema obostranoj ocijeni, 

uspješno realizuje zajedničkom koordinacijom 

aktivnosti. U tom kontekstu, direktor 

Misije USAID-a, g-din Simons izrazio je interesovanje 

povodom prioritetnih programa 

Ministarstva finansija za 2007 godinu, kao 

i tekućih aktivnosti i projekata, posebno u 

dijelu realizacije ekspertske pomoći u Sektoru 

za trezor i budžet. Predstavnici USAIDa 

uputili su i čestitke povodom prijema 

Crne Gore u Međunarodni monetarni fond i 

Svjetsku banku, ocjenjujući da je integracija 

u sistem međunarodnih ekonomskih odnosa, 

potvrda makroekonomske stabilnosti i 

ostvarivanja razvojnih prioriteta Crne Gore, 

kao i dodatna mogućnost brže i efikasnije 

realizacije ciljeva u narednom periodu. G-din 

Simons i g-din Tagart su izrazili spremnost za 

pružanje dalje finansijske i stručne podrške, 

u cilju daljeg jačanja partnerstva izmedju 

USAID-a i Vlade CG. Ministar Lukšić je kazao 

da je USAID jedan od ključnih partnera 

Vlade CG, pogotovo na planu sprovođenja 

ekonomskog programa i izrazio uvjerenje da 

će u narednom periodu, prilikom rješavanja 

i revidiranja određenog broja preostalih 

važnih pitanja u zakonodavnoj oblasti, kao 

što je oblast osiguranja i restitucije, pomoć i 

podrška USAID-a biti veoma dragocjena. 

31. januar 2007. godine: Ministar 

finansija Igor Lukšić razgovarao sa nacionalnim 

direktorom i regionalnim koordinatorom 

Svjetske banke za zemlje Jugoistočne 

Evrope, Orsalijom Kalancopulos, 

šefa odjeljenja za Crnu Goru u sektoru 

za Jugoistočnu Evropu i Zapadni Balkan, 

Roberta Jauncey-a i stalnog predstavnika 

Svjetske banke u Crnoj Gori, Silviju Mauri. 

Tokom razgovora razmijenjena su mišljenja 

o dosadašnjoj realizaciji zajedničkih 

projekata, kao i mogućnostima saradnje u 

okviru postavljanja četvorogodišnje strategije 

Svjetske banke za Crnu Goru. Ministar 

Lukšić je informisao sagovornike o sveukupnim 

aktivnostima Vlade CG na planu realizacije 

projekata i postavljanja novih programa, 

sa akcentom na proces izrade revidirane 

Agende ekonomskih reformi, koja bi mogla 

biti postavljena kao Agenda razvoja do 2010 

godine, u smislu obuhvatanja i koordinacije 

Strategija mnogih segmenata, kao što je 

upravna reforma, obrazovanje i ostale. On 

je ukazao da Vlada CG u završnoj fazi razmatranja 

modela finansiranja ključnih projekata 

kao što su Sistem regionalnog vodosnadbijevanja 

i energetske efikasnosti, i istakao da 

je među prioritetima nastavak procesa dalje 

reforme u oblasti obrazovanja i zdravstva. 

Pored finansijske i pomoći u smislu istraživanja 

koje su Vladi Crne Gore obezbijedile 

IDA i IBRD, grupa SB će posredstvom IFC-a i 

MIGA nastaviti podršku u cilju pospješivanja 

investicija u privatnom sektoru u Crnoj Gori. 

Fokus strategije SB, najvjerovatnije će biti 

na pružanju podrške Crnoj Gori na putu 

učlanjenja u Evropsku uniju, promovisanju 

razvoja i otvaranja novih radnih mjesta, kroz 

investicije u turističku infrastrukturu, u skladu 

sa principima održivog razvoja i zaštite 

životne sredine. 

24. januar 2007. godine: Ministar 

finansija dr Igor Lukšić razgovarao sa Klaudijom 

Viezzolijem, direktorom Evropske 

banke za obnovu i razvoj za zemlje 

Zapadnog balkana i novoimenovanim 

šefom kancelarije EBRD za Crnu Goru, 

Marekom Lorincom 

- Predstavnici EBRD-a izrazili su najprije 

zadovoljstvo povodom regulisanja članstva 

Crne Gore u EBRD-u oktobru prošle godine 

i imenovanja ministra Lukšića za Guvernera 

u toj instituciji, i ukazali na interes Banke za 

intenziviranjem saradnje, radi sagledavanja 

prioriteta Vlade Crne Gore i definisanja dvogodišnje 

strategije na nivou Republike. G-din 

Viezzoli je naglasio da EBRD želi da pojača 

prisustvo u Crnoj Gori, najprije kroz sagledavanje 

stanja u različitim oblastima, kao što 

je turizam, energetski sektor, infrastruktura, 

vodosnadbijevanje i dr., i ukazao da je Banka 

posebno fokusirana na saradnju sa privatnim 

sektorom, imajući u vidu veoma značajne 

dosadašnje rezultate u realizaciji te vrste 

podrške i projekata ostalim manjim zemljama 

u regionu. Ministar Lukšić je ocijenio 

uspješnom realizaciju dosadašnjih projekata 

sa EBRD-om, kao što su Rekonstrukcija Aerodroma 

CG i rehabilitacija dijela putne mreže 

i kazao da je u interesu Crne Gore da, nakon 

realizacije članstva u EBRD-u, intenzivira proces 

definisanja ključnih projekata, koji bi se 

mogli najprije odnositi na Regionalni sistem 

vodosnadbijevanja i željezničku infrastrukturu. 

Novoimenovani šef kancelarije za Crnu 

Goru Marek Lorinc je kazao da je interes 

EBRD-a da poboljša investicije u 2007.godini, 

podsjetio da je do sada uloženo 40 miliona 

eura i izrazio namjeru Banke da u narednom 

periodu djeluje u širokom spektru, što 

podrazumijeva otvorenost za sve predloge 

prilikom sastavljanja dvogodišnje strategije. 


PR SLUŽBA 

portparol, 

Ana Miljanić 

asistent portparola, 

Biljana Bataković 

67


Zakonodavna aktivnost 

Ministarstva finansija u 

2007. godini 

“Imajući u vidu dosadašnju dinamiku 

donošenja zakonskih propisa, kao i 

činjenicu da je veći dio Programa rada 

Vlade CG za 2007.godinu bio fokusiran 

na sistemske zakone iz nadležnosti 

Ministarstva finansija, realno je 

očekivati ostvarenje još povoljnijeg i 

stabilnijeg ekonomskog ambijenta u 

narednoj godini.” 

Uvod 

U periodu od 1.januara do 31.decembra 

2007. godine, pored izrade jednog od 

ključnih dokumenata Vlade CG - Budžeta 

za 2008. godinu, pripremljeni su mnogobrojni 

značajni zakonski projekti, u cilju 

uspostavljanja dodatne makroekonomske 

stabilnosti, unapređenja i efikasnijeg funkcionisanja 

finansijskog sistema Crne Gore, 

kao i harmonizacije sveukupne regulative 

sa pravom Evropske unije. Ministarstvo 

finansija je, prije svega radi daljeg razvoja 

poreske i carinske politike, zatim reforme 

bankarskog sektora, tržišta kapitala i imovinsko-pravnih 

odnosa - uspostavljanja još 

stabilnijeg okvira za privlačenje stranih ulaganja, 

pored brojnih zakona, izradilo i zavidan 

broj podzakonskih akata, analitičkih 

studija i izvještaja, čime su istovremeno 

realizovani kapitalni segmenti iz Programa 

rada Vlade za 2007.godinu. 

Imajući u vidu dosadašnju dinamiku 

donošenja zakonskih propisa, kao i činjenicu 

da je veći dio Programa rada Vlade CG za 

2007.godinu bio fokusiran na sistemske 

zakone iz nadležnosti Ministarstva finansija, 

realno je očekivati ostvarenje još povoljnijeg 

i stabilnijeg ekonomskog ambijenta u narednoj 

godini. 

U okviru svih sektora Ministarstva 

finansija, od 1. januara do 31. decembra 

2007. godine procesuirani su 

sljedeći zakoni: 

< Iz nadležnosti Sektora za budžet u 

2007. godini pripremljeni su sljedeći zakoni: 

Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o 

budžetu za 2007. godinu, Izmjene i dopune 

Zakona o Budžetu i Zakon o budžetu Crne 

Gore za 2008. godinu. 

Zakon o izmjenama i dopunama 

Zakona o budžetu za 2007. godinu usvojen 

je u Skupštini Crne Gore u oktobru 2007. 

godine zbog: promjene strukture i ostvarenja 

primitaka usljed izmjene makroekonomskog 

okvira, promjene strukture zarada usljed 

primjene minimalne cijene rada, primjene 

Zakona o zaradama i drugim primanjima 

nosilaca pravosudnih i ustavnosudskih funkcija, 

primjene Izmjena i dopuna Granskog 

kolektivnog ugovora za oblast prosvjete, 

primjene Izmjena i dopuna Granskog kolektivnog 

ugovora za oblast kulture, primjene 

Granskog kolektivnog ugovora za zdravstvenu 

i socijalnu djelatnost, povećanja sredstava 

za tekuće izdatke, povećanje sredstava za 

transfere za socijalnu zaštitu, povećanja sredstava 

za transfere institucijama, pojedincima, 

nevladinom i javnom sektoru, povećanja 

sredstava za kapitalne izdatke, povećanje 

sredstava za pozajmice i kredite, povećanja 

sredstava za otplatu dugova i povećanja 

sredstava za rezerve. 

Izmjenama i dopunama Zakona o 

budžetu koje je Skupština Crne Gore usvojila 

u novembru 2007.godine, reguliše se 

donošenje budžeta, evidencija i upravljanje 

budžetom, pripremanje i planiranje budžeta, 

izvršenje budžeta Crne Gore, budžeta 

opština, zajmovi i garancije, unutrašnja kontrola, 

računovodstvo budžeta, državni trezor, 

poslovi budžeta i unutrašnja revizija. Takođe, 

tim Zakonom je definisan novi institucionalni 

položaj vanbudžetskih fondova koji se sad 

zovu državni fondovi. Materija koja tretira 

javni dug je sada u potpunosti obuhvaćena 

ovim Zakonom i predloženo je ukidanje 

Zakona o zaduživanju i upravljanju dugom 

javnog sektora. 

Zakon o budžetu za 2008. godinu 

kojim se utvrđuju ukupna budžetska sredstva 

za 2008. godinu, usvojen je u Skupštini 

Crne Gore u decembru 2007.godine. Budžet 

za narednu godinu iznosi skoro 1,2 milijarde 

EUR. Budžet za narednu godinu će biti u 

blagom suficitu, od oko 6,5 miliona EUR, 

a konsolidovana javna potrošnja, u nešto 

većem, od oko 18 miliona EUR. Budžet polazi 

od nekoliko makroekonomskih indikatora 

koji su ocijenjeni kao relevantni za njegovu 

pripremu u narednom trogodišnjem periodu. 

Procjenjujemo da će prosječni realan rast 

ekonomije iznositi oko 6,2 odsto godišnje, 

a očekivani godišnji nivo inflacije 3,5 odsto 

prosječno. Prosječni nominalni rast bruto 

domaćeg proizvoda (BDP) u naredne tri 

godine treba da iznosi oko 9,7 odsto. Očekujemo 

da suficit javne potrošnje neće biti 

niži od 0,9 odsto BDP-a prosječno godišnje. 

Kapitalni budžet bi godišnje trebao da 

raste po stopi od jedan odsto BDP-a. Plan za 

narednu godinu je da BDP iznosi 2,53 milijardi 

EUR, 2009. 2,77 milijardi, dok bi 2010. 

moga dostići tri milijarde. Konsolidovani javni 

izdaci za narednu godinu iznosiće 48,23 

odsto BDP, a tekuća javna potrošnja, kada 

se izostave kapitalni izdaci, 41,8 odsto. Na 

značajan rast javne potrošnje, odnosno konsolidovanih 

javnih izdataka uticala je odluka 

o povećanju zarada. To, u kombinaciji sa 

redovnim korekcijama penzija zbog usklađivanja 

sa zaradama, nosi troškove za javnu 

potrošnju od oko 100 miliona EUR za narednu 

godinu. U budžet za narednu godinu su 

ugrađene i očekivane promjene u poreskoj 

politici odnosno smanjeni doprinosi za socijalno 

osiguranje i povećanje stope poreza na 

nepokretnosti. Rashodi u budžetu za narednu 

godinu iznose oko 663 miliona EUR i, u 

odnosu na ovu, veći su za 33 miliona. Kapitalni 

budžet za narednu godinu planiran je 

68


na oko 67,4 miliona EUR, dok je ovogodišnji 

iznosio ispod 35 miliona. 

U iznos budžeta prvi put su uračunati 

prihodi državnih fondova – penzijskog i invalidskog 

osiguranja (PIO), zdravstva, za restituciju, 

razvoj i Zavoda za zapošljavanje, čija je 

procijenjena potrošnja za narednu godinu 

456 miliona EUR. 

< Sektor Državnog trezora je pripremio 

i Vladi, sredinom maja 2007. godine, 

dostavio Nacrt zakona o završnom računu 

Budžeta Republike Crne Gore za 2006. 

godinu, čiji je predlog Vlada utvrdila 25. 

maja i proslijedila Skupštini, koja ga je donijela 

početkom decembra 2007. godine. 

Predstavnici Sektora Državnog trezora 

su u toku 2007. godine učestvovali u 

pripremi Predloga zakona o izmjenama 

i dopunama Zakona o Budžetu, koji je 

Skupština Crne Gore donijela krajem 

novembra 2007. godine. Ovim zakonom 

su uključeni vanbudžetski fondovi u konsolidovani 

račun Trezora i definišu se kao 

državni fondovi i imaju tretman potrošačke 

jedinice Budžeta Države i nadležnosti za 

donošenje budžeta ovih fondova prelaze u 

nadležnost Skupštine. Tim zakonom stavlja 

se van snage Zakon o zaduživanju i upravljanju 

dugom javnog sektora, a posebnim poglavljem 

predloženog zakona definišu zajmovi 

i garancije, čime je normativno regulisanje 

ove materije objedinjeno na jednom mjestu 

- regulisano jedinstvenim propisom, te stoga 

nijesu vršene izmjene i dopune Zakona o 

zaduživanju i upravljanju dugom javnog sektora 

- kako je to bilo definisano Programom 

rada Vlade za 2007. godinu. 

U toku 2007. godine Sektor Državnog 

trezora je aktivno učestvovao u izradi 

Zakona o izmjenama i dopunama Zakona 

o zaradama državnih službenika i 

namještenika, koji je usvojen u Skupštini CG, 

u decembru 2007.godine. Ovim zakonom 

se predlaže povećanje koeficijenta fiksnog 

dijela zarada za 30% državnim službenicima 

i namještenicima, stimulisanje zaposlenih 

sa posebnim referencama, podjednako 

vrednovanje poslova sa istom složenošću, 

odgovornošću, značajem i uslovima rada, 

te normativno regulisanje zarada jedinstvenim 

propisom (stavljanje van snage uredbi 

kojima su utvrđeni dodaci na zarade, a čija 

rješenja su uglavnom ugrađena u predloženi 

tekst zakona). 

< Iz Sektora za poreski i carinski 

sistem pripremljena je sledeća regulativa: 

Zakon o poreskim savjetnicima 

(“Službeni list RCG”, br.26/07). 

Ovim zakonom ustanovljava se novo 

zanimanje poreski savjetnik kao nezavisno 

i samostalno profesionalno zanimanje, koje 

bi bilo od pomoći poreskim obveznicima i 

carinskim dužnicima kod pružanja savjeta iz 

oblasti poreskog i carinskog zakonodavstva. 

Poreski savjetnici imaju ovlašćenja da umjesto 

poreskih obveznika podnose poreske prijave 

(za plaćanje PDV-a, poreza na dobit, 

poreza na dohodak fizičkih lica i drugih poreza), 

kao i da zastupaju poreske obveznike 

pred upravnim i sudskim organima, a carinske 

dužnike pred sudskim organima. 


Zakona o Carinskoj tarifi (“Službeni list 

RCG”, br.17/07), Ovim zakonom izvršeno je 

usaglašavanje aktuelnog Zakona o carinskoj 

tarifi sa Međunarodnom konvencijom o 

harmonizovanom sistemu naziva i šifarskih 

oznaka robe, koja je stupila na snagu 1. januara 

2007. godine (HS 2007) i sa Kombinovanom 

nomenklaturom Evropske Unije, a što 

je jedan od uslova za prijem naše zemlje u 

Svjetsku trgovinsku organizaciju. Carinska 

tarifa (Prečišćen tekst ) - objavljen “Službeni 

list RCG”, br.56/07. 

Zakon o doprinosima za obavezno 

socijalno osiguranje 

Ovim zakonom na jedinstveni način 

uređuje se sistem finansiranja obaveznog 

socijalnog osiguranja koji bi obuhvatio sva 

tri oblika doprinosa (za penzijsko i invalidsko 

osiguranje, za zdravstveno osiguranje 

i za osiguranje od nezaposlenosti) 

kojim se ujednačavaju osnovna rješenja u 

pogledu obveznika doprinosa i osnovice za 

obračunavanje i plaćanje tih doprinosa. 

Predloženim zakonom vrši se smanjenje 

stope doprinosa za penzijsko i invalidsko 

osiguranje i doprinosa za zdravstveno osiguranje, 

s tim što to smanjenje treba da se 

realizuje postupno i da te stope od 2010. 

godine iznose 20% za penzijsko i invalidsko 

osiguranje, odnosno 9% za zdravstveno 

osiguranje. Prema predloženom rješenju, fiskalno 

opterećenje prosječne bruto zarade 

zaposlenih u Crnoj Gori u 2008. godini bi 

iznosilo oko 70%, u 2009. godini oko 60%, a 

2010. godini oko 50%. 

Predložena zakonska rješenja trebalo bi 

da imaju pozitivne efekte na poslodavce iz 

oblasti privrede zbog smanjenja stopa doprinosa 

za penzijsko i invalidsko osiguranje i 

doprinosa za zdravstveno osiguranje, koji 

padaju na teret poslodavca, koje se za naredni 

trogodišnji period procjenjuje na iznos od 

15,0 mil.€. Smanjenje stope doprinosa za 

zdravstveno osiguranje - dio koji pada na teret 

zaposlenog imaće za posledicu povećanje 

neto zarada zaposlenih. Ova stopa od 2010. 

godine treba da se smanji za 46,6%, odnosno 

sa postojećih 7,5% na 4,0 %. 


Zakona o porezu na dodatu vrijednost 

Ovim zakonom predlaže se smanjenje 

stope PDV-a za određeni broj proizvoda od 

značaja za životni standard građana, (meso, 

brašno, živa stoka) sa 17% na 7%. Za isporuku 

hljeba predlaže se primjena nulte stope do 

kraja maja 2008. godine. 

U cilju podsticanja razvoja nautičkog 

turizma i primjene informacionih tehnologija 

predlaže se primjena snižene stope PDV-a 

od 7% na usluge servisiranja u marinama i 

računsku opremu. Ova povlastica bi se primjenjivala 

do pristupanja Crne Gore Evropskoj 

Uniji. Takođe, predmetnim zakonom izvršena 

su i određena usklađivanja jednog broja 

postojećih rješenja sa Direktivom Evropske 

Unije ( Direktiva 112/06/EC od 28. novembra 

2006. godine o zajedničkom sistemu poreza 

na dodatu vrijednost ). 

Zakona o izmjenama i dopunama 

Zakona o finansiranju lokalne samouprave 

Glavne izmjene aktuelnog Zakona o 

finansiranju lokalne samouprave odnose se 

na kriterijume za raspodjelu sredstava Egalizacionog 

fonda kao i obim sredstava koji 

se opredjeljuje tom fondu. Naime, prema 

predloženim rješenjima, Egalizacioni fond 

bi se formirao iz prihoda od poreza na 

dohodak fizičkih lica u visini od 11% ukupno 

naplaćenih prihoda po tom osnovu (do sada 

se usmjeravalo 10% ) i prihoda od poreza 

na promet nepokretnosti u visini od 20% 

ukupno naplaćenih prihoda po tom osnovu. 

Prihodi od poreza na promet nepokretnosti 

su novi prihodi za Egalizacioni fond i oni 

čine značajnu novinu, jer će doprinijeti da 

se prihodi Egalizacionog fonda povećaju za 

više od 50% u odnosu na postojeća rješenja. 

Osnovni kriterijumi za raspodjelu sredstava 

Egalizacionog fonda su fiskalna sposobnost 

opštine (na osnovu koje bi se opredjeljivalo 

90% sredstava Fonda) i budžetske potrebe 

opština na osnovu kojih bi se opredjeljivalo 

10% sredstava Fonda. Pravo na korišćenje 

sredstava Fonda utvrđivalo bi se na osnovu 

ocjene fiskalnog kapaciteta opštine u odnosu 

na prosječni fiskalni kapacitet svih opština 

u godini koja prethodi godini za koju se vrši 

egalizacija. 

Opštine čiji je prosječni fiskalni kapacitet 

niži od prosječnog fiskalnog kapaciteta za 

sve opštine imale bi pravo na fiskalnu egalizaciju 

ustupljenih prihoda od nacionalnog 

poreza na dohodak fizičkih lica do nivoa prosjeka 

za sve opštine . Za ustupljene prihode 

od nacionalnog poreza na promet nepokretnosti 

i koncesionih naknada za korišćenje 

prirodnih bogatstava fiskalna egalizacija bi 

se vršila do nivoa prosjeka opština koje su 

stekle pravo na korišćenje sredstava Egalizacionog 

fonda. Procjena je da bi za egalizaciju 

ustupljenih nacionalnih poreza i naknada 

trebalo opredijeliti oko 30% sredstava Egalizacionog 

fonda, dok bi se preostali iznos 

sredstava (70%) koristio za egalizaciju lokal- 

69


nih fiskalnih prihoda (lokalnih poreza, taksa i 

naknada), a u zavisnosti od procjene fiskalne 

sposobnosti svake opštine u odnosu na 

prosječnu fiskalnu sposobnost svih opština. 

Sredstva opredijeljena po osnovu kriterijuma 

budžetskih potreba (10% sredstava Fonda) 

dijelila bi se fiksno 30% , a 70% na osnovu 

površine i dužine lokalnih puteva opština 

koje imaju pravo na korišćenje sredstava 

Fonda, u srazmjeri 50% : 50%. 


Zakona o porezu na promet nepokretnosti 

Ovim zakonom predloženo je povećanje 

stope poreza na promet nepokretnosti, sa 

postojećih 2% na 3%, a što ima za cilj ostvarenje 

većeg obima prihoda od poreza na promet 

nepokretnosti. Prihodi po ovom osnovu 

pripadaju državnom Budžetu i budžetima 

opština u srazmjeri 50% : 50%. 

Predloženim rješenjem stvaraju se pretpostavke 

da se dio prihoda po ovom osnovu 

opredijeli Egalizacionom fondu koji je u funkciji 

finansijskog ujednačavanja manje razvijenih 

opština, a što će biti posebno uređeno 

Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona 

o finansiranju lokalne samouprave. 

Takođe, izrađena je i Uredba o vrsti, visini 

i načinu plaćanja naknade za usluge carinskog 

organa („Službeni list RCG”, br.04/07), 

Pravilnik o izmjenama i dopunama Pravilnika 

o obliku, sadržaju, načinu podnošenja i 

popunjavanja carinske deklaracije i zbirne 

prijave („Službeni list RCG”, br.16/03, 43/04, 

2/05, 14/05 i 48/07), kao i Pravilnik o posebnim 

mjerama carinskog nadzora i carinskom 

postupku za robe koje se koriste za snadbijevanje 

prevoznih sredstava u međunarodnom 

saobraćaju („Službeni list RCG”, br.78/06 

i 57/07). Vlada CG je usvojila i Uredbu o 

usklađivanju nomenklature carinske tarife 

za 2008.godinu, a u toku su aktivnosti oko 

pripreme Predloga Zakona o izmjenama i 

dopunama Carinskog zakona. 

< Iz Sektora za korporativne i imovinsko 

pravne poslove, pripremljena je 

sljedeća zakonska regulativa: 

Predlog zakona o svojinsko-pravnim 

odnosima (Utvrdila Vlada CG u decembru 

2007.godine, upućen Skupštini CG) 

Predlogom zakona o svojinsko-pravnim 

odnosima se prvi put kodifikuje ta 

oblast i strancima pruža mogućnost da 

postanu vlasnici nepokretnosti. Zakonom 

o svojinsko pravnim odnosima se uvode i 

nova rješenja hipotekarnog prava, odnosno 

mogućnost da se hipoteka upiše i na objekte 

u izgradnji. To je kvalitetan iskorak koji će 

omogućiti dalje dinamično razvijanje, prije 

svega građevinskog sektora. Vlada je ovim 

zakonom nastojala da ponudi mogućnost 

da stranci postaju vlasnici nepokretnosti u 

Crnoj Gori i da pretvori prava iz društvene 

svojine u svojinska, kao što su to uradile 

druge zemlje u regionu. Pravo upravljanja, 

korišćenja i trajnog korišćenja prerasta u 

pravo svojine i na taj način ćemo zaokružiti 

i učiniti katastarske knjige do kraja jasnim, 

posebno iz ugla privatizacije. Pravo svojine 

za nekretnine koje su bile obuhvaćene 

bilansima pri privatizaciji biće moguće 

pretvoriti kroz odgovarajući upravni postupak. 

Za ostale će oni koji ih koriste u poslovne 

svrhe moći da iskoriste pravo preče 

zakupnine ili kupovine. Vlada se, i pored 

različitih pogleda na taj problem, opredijelila 

za rješenje iz Sporazuma o stabilizaciji i 

pridruživanju EU i omogućila stranim građanima 

i pravnim licima da stiču pravo svojine 

kao i domaća lica. Zadržali smo odredbu 

kojom se drugim zakonom može izuzetno 

na određenim područjima propisati gdje 

nije moguće steći ovo pravo svojine, ali 

smo cijenili da, imajući u vidu nova ustavna 

rješenj, i Sporazum o stabilizaciji i asocijaciji, 

ne možemo ničim uvoditi barijere kada je u 

pitanju trgovina nekretninama i da bi to bilo 

ograničavanje prava svojine naših građana. 

Vlada očekuje da će ovo rješenje značajno 

popraviti konkurentski položaj Crne Gore i 

stvoriti uslove za dinamičan nastavak priliva 

stranih direktnih investicija. 

Predlog zakona o državnoj imovini 

(Utvrdila Vlada CG u decembru 2007. 

godine,upućen Skupštini CG) 

Vlada Crne Gore je definisala Predlog 

zakona o državnoj imovini, usaglašen sa 

novim Ustavom, koji podrazumijeva da 

o raspolaganju najvrjednijim resursima 

odlučuje Skupština. Zakonom je napravljena 

distinkcija između dobara od opšteg 

interesa i ostale državne imovine. Zakon kao 

dobra od opšteg interesa prepoznaje prirodna 

bogatstva i dobra u opštoj upotrebi, koja 

ne mogu biti u privatnoj svojini, dok ostala 

mogu. Prirodnim bogatstvima, poput ruda, 

nafte, gasa, termalnih i mineralnih izvora i 

voda, morske obale ili vodotoka od značaja 

za državu, kao i dobrima u opštoj upotrebi, 

što obuhvata puteve, aerodrome, vazdušni 

prostor, luke, lukobrane ili željezničku infrastrukturu, 

raspolažu Vlada u ime države ili 

opštine i mogu ih davati koncesionarima ili 

u dugoročni zakup. Ostala dobra od opšteg 

interesa mogu biti i u privatnoj svojini. Zakonom 

je predviđeno da će o raspolaganju 

državnom imovinom odlučivati Skupština, 

na predlog Vlade, i to za imovinu opština 

vrjedniju od 30 miliona EUR i državnu iznad 

300 miliona. U narednom peirodu potrebno 

je usaglasiti ko će zastupati državu u imovinsko-pravnim 

poslovima umjesto državnog 

tužioca, koji u skladu sa novim Ustavom to 

više ne može da radi. 


Zakona o povraćaju oduzetih imovinskih 

prava i obeštećenju (“Službeni list RCG”, 

br. 49/07). 

Ovim zakonom u kontinuitetu se 

obezbjeđuje uređenje uslova, načina i postupka 

povraćaja prava svojine i drugih imovinskih 

prava i obeštećenja bivših vlasnika 

za prava oduzeta u korist opštenarodne, 

državne, društvene ili zadružne svojine, koji 

su važili u dosadašnjoj primjeni ovog zakona. 

Zakonom se formiraju, umjesto 

opšinskih, tri regionalne komisije za vođenje 

prvostepenog postupka, i to u Podgorici, 

Baru i Bijelom Polju, koje će preuzeti dokumentaciju 

od dosadašnjih opštinskih komisija. 

Komisija u Podgorici formira se za teritorije 

opština Podgorica, Danilovgrad, Nikšić, 

Šavnik, Plužine i Cetinje; Komisija u Bijelom 

Polju rješavaće po predmetima za teritorije 

opština Bijelo Polje, Berane, Kolašin, Andrijevica, 

Plav, Rožaje, Mojkovac, Pljevlja i Žabljak; 

a Komisija u Baru pokriva teritorije opština 

Budva, Herceg Novi, Tivat, Kotor, Bar i Ulcinj. 

Prvostepene komisije formiraju se na nivou 

Ministarstva finansija. Iz tog razloga, drugostepeni 

postupak izmiješta se iz Ministarstva 

finansija, a izmjenama i dopunama Zakona 

predviđeno je formiranje Komisije za žalbe 

koju imenuje Vlada CG. 

Novina u Zakonu je što postoji više 

načina isplate iznosa obeštećenja, i to: obveznice, 

novčana sredstva i otkup duga, kao 

i plaćanje poreza po ovom osnovu. Svaki 

građanin koji dobije rješenje opredjeljuje se 

kod Fonda za obeštećenje da li će koristiti 

obveznice ili će mu se obeštećenje isplaćivati 

u novcu. 

Obeštećenje u novcu isplaćuje se u 

jednogodišnjim ratama, čija se isplata vrši 15. 

jula svake godine po konačnim rješenjima 

dostavljenim Fondu za obeštećenje do 31. 

decembra prethodne godine, a dinamiku i 

način isplate obeštećenja utvrđuje Vlada CG. 

Opredjeljenje zakona je da iznos ukupnog 

obeštećenja koji se isplaćuje bivšim vlasnicima 

godišnje ne može biti veći od 0,5 % Bruto 

domaćeg proizvoda (BDP) iz prethodne 

godine za koju je on zvanično poznat prema 

podacima nadležne institucije za statistiku, 

dok ukupan iznos obeštećenja po ovom 

zakonu ne može preći 10 % DBP-a za period 

njegove primjene. 

*U toku je izrada Uredbe o procjeni vrijednosti 

i utvrđivanju naknade za oduzetu 

imovinu. 

Predlog zakona o državnom premjeru 

i katastru (“Službeni list RCG”, br. 29/07) 

Realizacijom ovog Zakona za cijelu teritoriju 

Crne Gore biće na savremen i kvalitetan 

način obezbijeđeno: Sigurnost vlasništva 

i zakupa; Zaštita državnog interesa; 

70


Garancije za dobijanje kredita; Osnov za 

oporezivanje zemljišta i imovine; Monitoring 

tržišta zemljišta; Smanjenje sukoba 

interesa; Sprovođenje zemljišne reforme; 

Unapređenje urbanističkog planiranja i 

Vođenje zemljišne politike - sistemom statističkih 

podataka. 

U okviru ovog zakona doneseni su 

podzakonski akti (“Službeni list RCG”, br. 

29/06 i 61/01): Pravilnik o izradi i održavanju 

katastra nepokretnosti i Pravilnik o održavanju 

državnog premjera nepokretnosti. 


Zakona o eksproprijaciji (utvrdila Vlada CG 

u decembru 2007) 

Ustavnim zakonom za sprovođenje 

Ustava predviđeno je da se Zakon o eksproprijaciji 

(“Službeni list RCG”, broj 55/00) 

uskladi sa novim Ustavom, što je osnovni 

razlog za donošenje Zakona o izmjenama 

i dopunama Zakona o eksproprijaciji, i to 

u smislu da se riječ “tržišna” zamijeni riječju 

“pravična”. 

Takođe je članom 5 Zakona o izmjenama 

i dopunama Zakona o eksproprijaciji uveden 

i rok u kome je moguće podnijeti zahtjev 

za deeksproprijaciju nepokretnosti, ukoliko 

korisnik eksproprijacije ne realizuje najmanje 

jednu trećinu vrijednosti predviđenih radova, 

što se cijeni kao opravdano i racionalno 

rješenje u realizaciji ove norme. 

< Iz Sektora za privredu, finansije, 

međunarodnu saradnju i sistem igara 

na sreću, pripremljena je sljedeća regulativa: 


Zakona o igrama na sreću 

Prema važećem Zakonu o igrama na 

sreću (»Službeni list RCG«, br. 52/04) poslove 

državne uprave u oblasti igara na sreću 

vršilo je Ministarstvo finansija. Međutim, 

iskustva u primjeni važećeg zakona, ukazala 

su na potrebu razdvajanja, odnosno 

podjelu nadležnosti na Ministarstvo finansija 

i organ uprave nadležan za igre na sreću, a 

u cilju obezbjeđivanja efikasnog, racionalnog 

i učinkovitog obavljanja poslova u ovoj 

oblasti. Takođe, došlo se do stanovišta da je 

potrebno pooštriti uslove za dodjelu koncesije 

za priređivanje igara na sreću u kazinima, 

te je uvedena jednokratna naknada u iznosu 

od najmanje 1.000.000 €. 

Zakon o obaveznom osiguranju u 

saobraćaju (»Službeni list RCG«, broj 46/07) 

Ovim zakonom urediće se oblast obaveznog 

osiguranja u saobraćaju, u skladu s 

direktivama Evropske unije i konvencijama 

međunarodnih organizacija u saobraćaju. 

Izdvajanjem obaveznih osiguranja u saobraćaju 

u poseban zakon, ukazuje se na 

značaj ovog osiguranja i omogućava se njegova 

lakša primjena. 


Zakona o nevladinim organizacijama 

Ovaj zakon ima za cilj preciziranje odredbi 

u pogledu uslova pod kojima NVO može 

neposredno obavljati privrednu djelatnost. 

Takođe, obezbjeđuje se efikasniji finansijski 

i upravni nadzor nad privrednim djelatnostima 

NVO, s obzirom da su u praksi 

prisutne česte zloupotrebe NVO radi obavljanja 

privrednih djelatnosti. Ovim zakonom 

pokušavaju se eliminisati situacije kojima 

se narušava slobodna utakmica na tržištu, 

vrši poreska evazija, a istovremeno značajno 

narušava ugled i integritet NVO u društvu. 

U saradnji sa nevladinim organizacijama 

dogovoreno je da one mogu i dalje da obavljaju 

privrednu djelatnost, ali da ukoliko im 

godišnji prihod prelazi četiri hiljade EUR ili 20 

odsto od ostvarenog u prethodnoj godini, 

tada moraju registrovati preduzeće. 

Zakon o stečaju i likvidaciji društava 

za osiguranje 

Ovim zakonom urediće se postupak 

stečaja i likvidacije društava za osiguranje. 

S obzirom na specifičnost postupka sprovođenja 

stečaja i likvidacije, razriješiće se 

pitanja: otvaranje stečajnog postupka, postupak 

stečaja, uslovi za imenovanje stečajnog 

upravnika, obavještavanje, mirovanje 

postupka, redosljed namirenja iz stečajne 

mase itd. 

Predlog zakona o bankama - U Skupštinskoj 

proceduri 

Ovim zakonom, u cilju usaglašavanja 

i razvoja bankarske regulative s razvojem i 

specifičnostima bankarskog sistema i privrednim 

i finansijskim trendovima u Crnoj 

Gori, obezbijediće se zakonske pretpostavke 

za širenje bankarskog tržišta, uvođenjem u 

bankarski sistem filijala stranih banaka bez 

statusa pravnog lica, unaprijediti rješenja 

važećeg zakona, kao i stvoriti pravni prostor 

za postepenu tranziciju ka međunarodnim 

standardima (EU direktivama i preporukama 

CAD III Bazel II). Novi zakon o bankama je 

veoma važan i namjera je da time uđemo 

u novu fazu razvoja bankarskog sistema 

i implementaciju tzv. bazel dva standarda 

upravljanja rizikom, bankarskim aktivom, 

pasivom itd. 

To je prije svega posao Centralne banke 

koja ima glavnu riječ kada je u pitanju priprema 

tog propisa. Zakon o bankama daje opšti 

okvir iz kojega proizilazi mogućnost Centralne 

banke da donosi podzakonske akte na 

bazi kojih bi ona uvodila pojedine standarde. 

Takođe, u okviru Programa rada Ministarstva 

finansija izrađen je Predlog zakona 

o sprečavanju pranja novca i finansiranju 

terorizma. 

Zakon o sprječavanju pranja novca i 

finansiranja terorizma 

Razlog za donošenje novog Zakona 

predstavlja potreba preciziranja i razrade 

važećih rješenja, koja je proistekla iz prakse 

u periodu primjene važećeg zakona, kao 

i usklađivanje sa III Direktivom 2005/60/ 

Evropskog Parlamenta i SE od 26. oktobra 

2005. godine. Navedena Direktiva iziskuje 

uvođenje politički eksponiranih lica u sistem 

zaštite od pranja novca i finansiranja 

terorizma, kao i primjenu mjere pojačane 

kontrole kod svih obveznika, u određenim 

slučajevima. 

* * * 

Intenzivnom aktivnošću svih relevantnih 

institucija, kroz usvajanje i implementaciju, 

kako zakona, tako i strategija i tekućih programa, 

uz podršku međunarodne zajednice, 

definisan je razvojni interes u strateškim 

sektorima i napravljen je vidan napredak u 

formulisanju jasnih poslovnih pravila. Reforme 

nastavljaju u skladu sa čvrstim opredjeljenjem 

za razvijanjem novih i podizanjem 

funkcionalnosti postojećih institucija, uz 

promovisanje principa transparentnosti - u 

pravcu veće efikasnosti i prilagođenosti sistema 

potrebama građana, biznisa i društva 

u cjelini. 

Nakon nedavnog potpisivanja Sporazuma 

o stabilizaciji i pridruživanju i usvajanja 

Ustava, niz usvojenih sistemskih zakona 

svakako stvara stabilnu podlogu za dalji rad 

i suočavanje sa brojnim izazovima u procesu 

harmonizacije sveukupne regulative sa 

pravom Evropske unije u 2008. i narednim 

godinama. 

Portparol 

Ana Miljanić 

71


Državni dug 

- 31. decembar, 2007. godine 

Nemanja Pavličić 

Kretanje spoljnjeg duga u toku 

2007. godine 

Državni dug na kraju 2007. godine iznosi 

737,2 mil. eura ili 32,4% bruto domaćeg 

proizvoda (BDP). Unutrašnji dug iznosi 275,1 

mil. eura ili 12,1% od BDP-a, dok spoljni dug 

iznosi 462,1 mil. eura ili 20,3% od BDP-a. 

Spoljni državni dug smanjen je u toku 

2007. god. i u nominalnom i u proporcionalnom 

iznosu u odnosu na BDP, za 41,9 

mil. eura ili za 4,9% BDP (za 2006. god. BDP 

je 2003 mil. eura). Do smanjenja je došlo 

uslijed prijevremene otplate tri tranše konsolidacionog 

zajma Međunarodne banke za 

obnovu i razvoj (IBRD) u ukupnom iznosu 

od oko 59 mil. eura, kao i redovnih otplata 

glavnice u iznosu od oko 12 mil. eura. 

Angažovanje sredstava iz postojećih kredita 

povećala su stanje duga za 27,6 mil. eura, 

i to kod Međunarodne organizacije za razvoj 

(IDA), Kreditne banke za razvoj (KfW), 

mađarskog i poljskog robnog kredita, kao 

i prvo povlačenje sredstava iz kredita sa 

Societe Generale bankom za nabavku IT 

opreme za škole. 

Prijevremene otplate kredita su realizovane 

uslijed ostvarivanja budžetskih prihoda 

znatno iznad planiranih u toku ove 

godine, kao i zbog raspoloživih depozita, 

koji su na 30. novembar 2007. godine iznosili 

oko 220 milion eura. S obzirom da 

razlika između kamata koja se dobija na 

depozite i troškova servisiranja tranši kod 

IBRD zajmova iznosi, u zavisnosti od kretanja 

kamatnih stopa, oko 1,5%, uštede po 

osnovu otkupa su značajne, dok za otkupljene 

zajmove budžetske uštede po osnovu 

plaćanja kamata iznose ukupno oko 35 

mil. eura do kraja amortizacionog perioda 

2031. god. Ministarstvo finansija se odlučilo 

na otkup tranši IBRD, jer su to ino krediti sa 

najvišim troškovima servisiranja, kamatna 

stopa je 5,8%. 

U 2007. god. prijevremeno je otplaćena 

i obaveza prema japanskom kreditoru 

METI iz Pariskog kluba u iznosu od 300,000 

eura i planira se prijevremene otplata kod 

svih kreditora iz Pariskog kluba, čija su 

potraživanja ispod 1 mil. SDR. 

U cilju formalno pravnog razgraničenja 

obaveza između Srbije i Crne Gore prema 

povjeriocima iz Pariskog kluba u 2007. 

god. potpisani su bilateralni sporazumi sa 

Austrijom, Njemačkom i Japanom, dok je 

sporazum sa SAD-om usaglašen, a u toku 

su pregovori sa Francuskom, Holandijom i 

Švajcarskom. 

Sporazum sa Njemačkom predviđa 

mogućnost otpisa duga prema KfW, odnosno 

zamjene duga za određeni projekat, 

u iznosu do 13 mil. eura, dok Sporazum 

sa Japanom otvara mogućnost eventualnog 

korišćenja niskokamatnih jenskih ODA 

kredita. 

U toku 2007. god. potpisani su ugovori 

i očekuju se prva povlačenja kreditnih sredstava 

vezanih za realizaciju sledećih pro- 

72


jekata: regionalni vodovod sa Svjetskom 

bankom (IDA uslovi) u iznosu od 6.6 mil. 

specijalnih prava vučenja (SPV) ili oko 10 

mil. dolara; energetika sa Svjetskom bankom 

u iznosu od 6,3 mil. 

SPV ili oko 9 mil. dolara; energetikatrafostanice 

sa KfW-om u iznosu od 5,4 mil. 

eura; faza III otpadne vode za primorske 

opštine sa KfW-om u ukupnom iznosu od 

28 mil. eura; željeznička infrastruktura u 

iznosu 6 mil. eura sa Evropskom bankom za 

obnovu i razvoj (EBRD); regionalno vodosnadbijevanje 

sa EBRD-om u iznosu od 8 mil. 

eura. Ugovor za projekat rehabilitacija HE 

Piva u iznosu od 16 mil. eura je usaglašen 

i očekuje se potpisivanje. Kod aranžmana 

sa Svjetskom bankom i KfW-om za projekat 

otpadne vode Crna Gora se javlja kao 

zajmoprimac, dok će se posebnim ugovorom 

definisati odnos između Crne Gore i 

korisnika sredstava, EPCG-om, JP Regionalni 

vodovod i opštinom Ulcinj. Kod ostalih 

aranžmana Vlada Crne Gore je garant za 

uredno izvršavanje obaveza. 

Takođe, očekuje se potpisivanje ugovora 

za projekte EIB iz aranžmana potpisanih 

za vrijeme SCG, a koji su se odnosili na projekte 

EIB u Crnoj Gori. Naime, ostalo je još 

nepovučeno 13 mil. eura i to, za projekte 

iz oblasti puteva 4 mil. eura, rekonstrukcije 

aerodroma 1 mil. eura, otpadne vode 5 mil. 

eura i energetike 3 mi. eura, i ova sredstva 

će se posebnim ugovorima angažovati u 

toku naredne godine. 

U cilju regulisanja neriješenih dužničkih 

pitanja u toku 2007. god. održani su pregovori 

sa vladama Libije, Češke i Slovačke i 

bankom UBS, u čijem se portfoliu nalaze API 

obveznice (Alternative Participation Instruments) 

obveznicama u okviru Londonskog 

kluba povjerilaca. Dug prema vladama ove 

četiri zemlje, uključujući i Kuvajt, Crnoj Gori 

je pripao po osnovu raspodijele nealociranog 

duga (5,88% od 38% za Srbiju i Crnu 

Goru), i shodno Sporazumu o pitanjima sukcesije 

iz Beča 29. juna 2001. god riješava se 

usaglašenim stavovima u okviru Komiteta 

za podjelu finansijske aktive i pasive bivše 

SFRJ. Što se tiče API obveznica pokušava 

se naći mogućnost bilateralnog rješavanja 

ovoga pitanja, jer je kreditor, UBS banka, do 

skoro insistirao na multilateralnom okviru za 

rješenje. Ukupan iznos obaveze po osnovu 

neriješenih dužničkih pitanja vjerovatno će 

iznositi oko 1% BDP-a. 

Podaci navedeni u tabeli 1. pokazuju 

bruto državni dug CG, dok kod potraživanja 

najznačajniji je dug Ruske Federacije prema 

CG u iznosu od 18 mil. dolara, sporazum potpisan 

27 aprila ove godine, i priliv deblokiranih 

sredstava iz procesa sukcesije od oko 2,5 

mil. dolara. Takođe, prilikom izračunavanja 

iznosa neto zaduženja Crne Gore treba uzeti 

u obzir depozite Ministarstva finansija koji 

iznose na dan 15. decembar 2007. god. oko 

150 mil eura, uključujući i 38.477,689 unci 

zlata, bez depozita državnih fondova. 

Kretanje unutrašnjeg duga u 

toku 2007. godine 

Unutrašnji dug u toku ove godine je, 

za razliku od spoljnjeg duga, uvećan za 78 

mil. eura, prije svega zbog rasta obaveze 

po osnovu restitucije. U odnosu na kraj 

prošle godine učešće unutrašnjeg duga 

u ukupnom dugu poraslo je sa 28,1% na 

37,3% BDP. U potpunosti su isplaćene zaostale 

budžetske obaveze, dok su državni 

zapisi otkupljeni. Kod stare devizne štednje 

izvršena je četvrta rata isplate i dug je 

umanjen za 8,7 mil. eura, dok je počela 

i isplata štednje građana položene kod 

ovlašćenih banaka sa sjedištem van Crne 

Gore i do sada je isplaćeno oko 1,4 mil. eura 

po ovom osnovu. 

Obaveza po osnovu restitucije uvećana 

je za čak 73,1 mil. eura u posljednjih dvanaest 

mjeseci. Do sada su donijeta pravosnažna 

rješenja u ukupnom iznosu od 162,9 mil. 

eura od čega je 8,3 mil. eura isplaćeno 

u gotovini, a obveznica je otkupljeno u 

vrijednosti od 29,2 mil. eura. Odredbama 

Zakona o izmjenama i dopunama zakona 

o povraćaju oduzetih imovinskih prava i 

obeštećenja određena je gornja granica 

ukupnog iznosa obaveza do 10% BDP-a, 

kao i godišnje plaćanje po osnovu ove 

obaveze do 0,5% BDP. Ažurirano je i stanje 

obaveza opština, naime uključene su i zaostale 

budžetske obaveze, tako da je stanje 

duga u odnosu na kraj 2006. god. poraslo 

za 32,3 mil. eura. 

Državni dug sa javnim preduzećima 

iznosi 855,8 mil. eura ili 37,6% BDP. U prethodnoj 

regulativi, Zakon o zaduživanju i 

upravljanju dugom javnog sektora posmatrao 

je isključivo dug javnog sektora, koji 

je, osim duga centralne vlade, opština i 

državnih fondova, uključivao i dug preduzeća 

u većinskom državnom vlasništvu, dok izmjenjeni 

opšti Zakon o budžetu definiše 

pojam državni dug u skladu sa terminologijom 

evropskog sistema integrisanih ekonomskih 

računa, ESA-95. Naime, po terminologiji 

ESA-95, posmatra se isključivo dug 

vlade tj. general government sector debt, 

dok se u vladin sektor (general government 

sector) uključuju sve jedinice koje proizvode 

za pojedinačnu i kolektivnu potrošnju i 

većinom su finansirane od strane obaveznih 

plaćanja drugih jedinica, u principu onih 

koje učestvuju u podijeli nacionalnog 

dohotka. Vladin sektor, po ESA-95 obuhvata 

četiri podsektora: centralnu vladu, vladu 

država ili regija (ako postoje), lokalne vlade 

i socijalne fondove, i njihov dug se shodno 

definiciji smatra dugom vlade. Protokol iz 

Ugovora o Evropskoj uniji iz Mastrihta, 1992 

god., definiše ukupan dug vlade kao bruto 

stanje duga po nominalnoj vrijednosti na 

kraju fiskalne godine, konsolidovan između 

vladinih sektora. 

Kretanje i održivost državnog 

duga u narednom periodu 

Projekcije za naredni trogodišnji period 

zasnovane su uglavnom na makrofiskal- 

73


nim kretanjima za 2008 - 2010. god., kao i 

procjenama novog zaduženja. Pretpostavke 

su sledeće: obaveze po osnovu restitucije 

dostići će zakonski limit od oko 10 % BDP-a 

u 2008. godini; obaveza po osnovu devizne 

štednje kod nerezidentnih banaka iznosiće 

oko 20 mil. eura (do sada obaveza je dostigla 

22,4 mil. eura i tokom sledeće godine 

biće utvrđena tačan dug po ovom osnovu); 

obaveze opština ostaće na sadašnjem 

nivou; po osnovu uključenja državnih 

fondova u sistem trezora unutrašnji dug 

povećaće se za oko 1% BDP-a. Kod procjene 

unutrašnjeg duga nije unijeta obaveza po 

osnovu štednje kod privatnih banaka (Dafiment, 

Jugoskandik), jer za sada nije donijeta 

odluka za se kompenzuju štediše po 

ovom osnovu, a procjenjena obaveza je 

oko 9.5 mil. eura. Takođe, pretpostavlja se 

da će se program prijevremenog otkupa, 

koji je otpočeo ove godine, nastaviti i u 

toku 2008. godine u iznosu od dodatnih 

46 mil. eura. Nova zaduženja i izdate garancije 

i transferni zajmovi su projektovani u 

skladu sa dogovorenim okvirom saradnje sa 

međunarodnim i bilateralnim kreditorima, i 

sredstva će se koristiti za projekte iz oblasti 

otpadnih voda, regionalnog vodosnadbijevanja, 

putne i željezničke infrastrukture i 

energetike. Kretanje ino duga u narednom 

periodu urađeno je pod pretpostavkom 

idealnog povlačenja sredstava kredita, tj. u 

godini potpisivanja biće povučena cjelokupna 

raspoloživa sredstva. Takođe, pretpostavlja 

se da će za dio duga koji je 

garantovan Vlada preuzeti otplatu, npr. kod 

željeznice, i da će se sa Razvojnom bankom 

Savjeta Evrope potpisati krediti u ukupnom 

iznosu od 9 mil. eura. U tabeli 2. za period 

2008 do 2010 god. pretpostavili smo da 

će ukupna obaveza po osnovu nerješenih 

dugovanja (Libija, Češka, Slovačka, Kuvajt i 

API obveznice) iznositi oko 25 mil. eura. 

Analiza održivosti javnog duga, koja je 

sastavni dio nacrta Strategije upravljanja 

dugom 2008 - 2010 god., testirala je kretanje 

duga u slučaju više varijabli, kretanja 

BDP, budžetskog bilansa i kamatnih stopa 

i osnovni rezultat analize je da je državni 

dug Crne Gore, odnosno po novoj terminologiji 

državni dug, u principu održiv, i 

samo u slučaju negativnog kretanja BDP i 

budžetskog deficita u dužem roku mogu 

se javiti određeni problemi. Rizici koji se 

tiču samog duga su uglavnom niski. Poslije 

usvajanja Strategije od strane Vlade Crne 

Gore rezultati Analize održivosti duga 

biće objavljeni. Valutna i kamatna struktura 

državnog duga Crne Gore je povoljna. 

Cjelokupan unutrašnji dug je u eurima, sa 

kamatnom stopom od 2% kod obaveza po 

osnovu restitucije i stare devizne štednje. 

Od ukupnog iznos spoljnjeg duga samo se 

dio obaveza Pariskog kluba (26% duga u 

USD, a 3% u ostalim valutama), dug prema 

Anglo-Yugoslav banci (u USD) i IDA krediti 

(u SDR) ne servisira u eurima, tako da je 

89% ino duga u eurima. Po fiksnoj kamatnoj 

stopi servisira se oko 77% ino duga i kamatna 

stopa se kreće od 2%, ili čak ispod 2% 

kod robnih bilateralnih kredita, do 5,80%. 

Kod «novih» zaduženja, kamatna stopa je 

povoljna, formira se uglavnom sa maržom 

od 0,5% do 1% iznad kamate koje se odobravaju 

ino kreditorima, a koji se sa rejtingom 

AAA zadužuju na međunarodnom 

finansijskom tržištu. 

Osim povoljne valutne i kamatne strukture 

kredita, krediti koji ulaze u državni dug 

imaju grejs period i dug period dospijeća 

koji iznosi više od 12 godina u prosjeku, tako 

npr. kod IBRD otplata je do 2031. god., do 

2024. god. odnosno 2041. god. kod povjerilaca 

iz Pariskog kluba, dok «nova» zaduženja 

imaju grejs 2 do 10 godina i otplatu od 

10 do 20 godina. Crna Gora takođe, što je 

značajno za nova zaduženja, ima pristup 

koncesionalnim kreditima, npr. u prethodne 

dvije godine potpisani su aranžmani sa 

KfW-om, Vladom Poljske, Vladom Austrije, 

Vladom Mađarske - Projekat obrazovanja u 

ukupnom iznosu od oko 84 mil. € 

Što se tiče kretanja državnog duga 

uključujući i preduzeća u većinskom 

državnom vlasništvu, u toku 2008. god. dug 

javnog sektora dostići će 1,085.5 milijarde 

eura, 2009. god. 1,128.5 mld. eura i 2010. 

god. 1,117.5 mld. eura, opet pod pretpostavkom 

idealnog povlačenja sredstava, 

što do sada nije bio slučaj uglavnom zbog 

prirode projekata. Procjena kretanja duga 

javnog sektora ne uzima u obzir promjenu 

zaduženosti preduzeća kod domaćih subjekata. 

Radi komparacije nivoa zaduženosti, 

učešće duga u BDP, treba navesti da na 

primjer u 27 zemalja Evropske unije u 2006. 

god. taj procenat je iznosio 61,7%, dok je 

za 13 zemalja euro zone čak 69%. Interesantno 

je da nove članice (10 zemalja 

koje su 2004. god. postale članice EU i 

Bugarska i Rumunija) imaju, osim Poljske, 

ispod 30% učešća duga u BDP-u. Pribaltičke 

države imaju daleko najmanje procentualno 

učešće (Estonija čak 4,4%), dok sa druge 

strane Italija i Grčka imaju preko 100% 

učešće javnog duga u BDP. Karakteristično 

je takođe, da osim Malte i Kipra sve manje 

zemlje članice EU imaju učešće do 30%, i to 

je sa stanovišta održivosti duga značajno, 

jer manji sistemi, posebno bez mogućnosti 

emitovanja sopstvene valute, su manje 

fleksibilni u pogledu servisiranja obaveza 

po osnovu duga. 

Određivanje samog nivoa državnog 

duga kao neodrživog je problematičan i 

zavisi od zemlje do zemlje (stepen industrializacije, 

diverzifikovanosti ekonomije, fiskalne 

fleksibilnosti itd.). Prema istraživanjima, 

u 55% slučajeva, državni dug u godini prije 

prestanka servisiranja duga bio je na nivou 

nižem od 60% BDP, dok je u 35% slučajeva 

udio duga u BDP bio niži od 40%. Prosječan 

nivo državnog duga u zemljama u razvoju, 

u godini prije prestanka otplate duga 

(defolta), iznosio je oko 50% BDP. Inače, 

dužničke krize bile su česte od 19. vijeka do 

početka 2. svjetskog rata, kada su u prosjeku 

i desetak zemalja godišnje objavljiivale 

defolte, a npr. u ’30 i ’40 godinama prošlog 

vijeka za vrijeme velike depresije i preko 15 

zemalja godišnje. Od tada slijedi značajan 

pad dužničkih kriza, svega po par zemalja 

godišnje, i tek početkom ’90 defolti po 

bankarskim kreditima su nešto učestaliji. 

Kod odnosa između spoljnjeg i 

unutrašnjeg duga razvijene zemlje imaju 

približno isto učešće u ukupnom dugu, 

dok je kod zemalja u razvoju taj odnos 

oko 3:1 u korist spoljnjeg duga, i glavni 

razlog je stepen razvijenosti domaćeg 

tržišta kapitala. Inače, pojam unutrašnji dug 

je vezan uglavnom za obaveze servisiranja 

u domaćoj valuti, i u tom slučaju država ima 

veće mogućnosti prilikom servisiranja ovih 

obaveza, uglavnom emitovanjem novca ili 

povećanjem poreskih stopa. U Crnoj Gori 

procenat unutrašnjeg duga u ukupnom 

dugu je 37,3 %, i ima tendenciju rasta zbog 

obaveza po osnovu restitucije, ali uslijed 

relativno duge ročnosti i niske kamate, iako 

se servisira u eurima, smatra se održivim. 

Koordinator Odsjeka za upravljanje 

državnim dugom, 

analizu zaduženosti, 

upravljanje gotovinom i 

odnose sa inostranstvom 

Nemanja Pavličić 

74


Procjena konsolidovane javne 

potrošnje u Crnoj Gori za 

period I – XII 2007. godine 

Konsolidovana javna potrošnja u periodu Januar-Decembar 2007. godine procijenjena je na iznos od 1.069,75 mil.€. Procjena je urađena na osnovu 

preliminarnih podataka o izvršenju Budžeta Crne Gore, Fonda PIO i Zavoda za zapošljavanje i podataka o izvršenju budžeta Fonda za zdravstveno 

osiguranaje i lokalnih samouprava za devet mjeseci 2007. godine i trendovima iz prethodnih godina. Procijenjeni nivo javne potrošnje finansiran je iz 

poreza u iznosu od 777,61 mil €, taksi 39,79 mil.€, doprinosa 288,34 mil.€, naknada 88,66 mil. € i ostalih primitaka 68,82 mil.€. U istom periodu planirani 

su prihodi od poreza u iznosu od 714,73 mil.€, prihodi od taksi 36,73 mil.€, prihodi od doprinosa 249,89 mil.€, prihodi od naknada 87,31 mil € i ostali 

primici u iznosu od 58,24 mil.€. 

Ostvareni iznosi upoređeni sa planiranim iznosima za period Januar-Decembar 2007. godine, pokazuju porast od 10,28 % ( tekući prihodi ) , prihodi 

od poreza 8,80 %, taksi 8,33 %, naknada 1,54 %, doprinosa 5,54% , dok su ostali primici 18,2 % veći od planiranog iznosa. Bolja naplata tekućih prihoda 

omogućila je otplatu dugova domaćim i međunarodnim finansijskim institucijama u iznosu od 121,30 mil €, što je 31% više u odnosu na planiranih 

92,60 mil €, dok je otplata neizmirenih obaveza iz prethodnih godina 46,97mil €, što je 76,4 % više u odnosu na planiranih 26,63 mil €. Sve dospjele 

obaveze su uredno servisirane. 

OPIS 

Plan 

Januar- 

Decembar 

Ostvarenje 

Januar- 

Decembar 

% 

ostvarenja 

Tekući prihodi 1.145,77 1.263,54 110,28 55,47 

Porezi 714,73 777,61 108,80 34,14 

Porez na dohodak fizičkih lica 92,34 106,75 115,61 4,69 

Porez na dobit pravnih lica 40,29 39,08 96,98 1,72 

Porez na imovinu 28,34 41,18 145,30 1,81 

Porez na dodatu vrijednost 369,71 393,17 106,35 17,26 

Akcize 85,95 94,54 110,00 4,15 

Porez na međunarodnu trgovinu i transakcije 63,88 68,50 107,23 3,01 

Lokalni porezi 28,48 27,65 97,07 1,21 

Ostali prihodi 5,75 6,74 117,23 0,30 

Doprinosi 249,89 288,34 115,38 12,66 

Doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje 135,38 173,49 128,15 7,62 

Doprinosi za zdravstveno osiguranje 107,59 106,86 99,32 4,69 

Doprinosi za osiguranje od nezaposlenosti 6,93 7,64 110,19 0,34 

Takse 36,73 39,79 108,33 1,75 

Administrativne takse 11,77 11,04 93,77 0,48 

Sudske takse 8,87 10,53 118,72 0,46 

Boravišne takse 1,88 1,76 93,44 0,08 

Lokalne komunalne takse 10,51 11,12 0,00 0,49 

Ostale takse 1,91 3,47 181,47 0,15 

Naknade 87,31 88,66 101,54 3,89 

Naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa 7,25 5,89 81,20 0,26 

Naknade za korišćenje prirodnih dobara 5,67 6,79 119,79 0,30 

Ekološke naknade 5,27 5,26 99,85 0,23 

Naknade za priređivanje igara na sreću 7,59 7,46 98,31 0,33 

Naknade za korišćenje građevinskog zemljišta 8,09 9,03 111,72 0,40 

Naknada za izgradnju i održavanje lokalnih puteva 4,50 4,17 92,79 0,18 

Naknada za puteve 8,31 9,52 114,53 0,42 

Ostale naknade 37,72 37,47 99,33 1,64 


Prihodi od kapitala 14,40 16,65 115,64 0,73 

% 

BDP 

75


Novčane kazne i oduzete imovinske koristi 11,56 11,39 98,54 0,50 

Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti 7,90 16,01 202,71 0,70 


Primici od otplate kredita 11,06 12,70 114,87 0,56 

Primici od otplate kredita datih drugim nivoima vlasti 7,76 8,35 107,73 0,37 

Primici od otplate kredita datih drugim institucijama 3,30 4,34 131,66 0,19 

Izdaci 1.053,78 1.069,75 101,52 46,96 

Tekuća javna potrošnja 887,56 908,24 102,33 39,87 

Tekući izdaci 528,92 520,13 98,34 22,83 

Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 300,13 292,42 97,43 12,84 

Neto zarade 170,49 167,60 98,30 7,36 

Porez na zarade 34,44 33,13 96,20 1,45 

Doprinosi na teret zaposlenog 46,80 45,16 96,49 1,98 

Doprinosi na teret poslodavca 44,19 42,45 96,08 1,86 

Opštinski prirez 4,22 4,08 96,75 0,18 

Ostala lična primanja 32,67 32,52 99,54 1,43 

Rashodi za materijal i usluge 121,07 116,34 96,09 5,11 

Tekuće održavanje 27,16 26,21 96,50 1,15 

Kamate 20,73 26,58 128,21 1,17 

Renta 5,97 5,35 89,64 0,23 

Subvencije 13,85 13,63 98,42 0,60 

Ostali izdaci 7,34 7,09 96,53 0,31 

Transferi za socijalnu zaštitu 252,83 286,93 113,49 12,60 

Prava iz oblasti socijalne zaštite 40,11 39,47 98,39 1,73 

Sredstva za tehnološke viškove 10,31 11,27 109,35 0,49 

Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite 4,72 4,72 0,00 0,21 

Ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja 2,92 2,92 100,00 0,13 

Transferi institucijama pojedinicima nevladinom i javnom 

sektoru 

78,32 77,24 98,62 3,39 

Transferi javnim institucijama 40,33 40,47 100,35 1,78 

Transferi nevladinim organizacijama 10,72 10,27 95,87 0,45 

Transferi pojedincima 18,55 18,40 99,19 0,81 

Transferi javnim preduze’ima 8,73 8,10 92,78 0,36 

Kapitalni izdaci 166,22 161,51 97,17 7,09 

Pozajmice i krediti 9,80 8,43 86,07 0,37 

Rezerve 15,58 15,48 99,36 0,68 

Deficit/Suficit 91,99 193,79 210,65 8,51 

Finansiranje -91,99 -193,79 210,65 -8,51 

Domaće finansiranje -58,19 -79,66 136,90 -3,50 

Pozajmice i krediti iz domaćih izvora 3,04 7,27 239,66 0,32 

Otplata dugova 24,60 32,05 130,30 1,41 

Otplata obaveza iz prethodnog perioda 26,63 46,97 176,40 2,06 

Otplata stare devizne štednje 10,00 7,91 79,13 0,35 

Inostrano finansiranje -53,94 -82,24 152,47 -3,61 

Krediti i hartije od vrijednosti -57,95 -83,35 143,83 -3,66 

Pozajmice i krediti iz inostranih izvora 10,05 5,90 58,75 0,26 

Otplata dugova 68,00 89,25 131,26 3,92 

Donacije 4,01 1,10 27,57 0,05 

Prihodi od privatizacije ili depoziti 65,65 71,78 109,34 3,15 

Povećanje/smanjenje depozita 45,51 103,66 227,77 4,55 

Procijenjena javna potrošnja u 2007. godini 1.069,75 mil € odnosno 46,96 % BDP-a. Učešće tekuće javne potrošnje (konsolidovana javna potrošnja 

umanjena za ukupne kapitalne izdatke - Kapitalni budžet CG , kapitalni izdaci u tekućem budžetu i kapitalni izdaci fondova i opština) u 2007. godini 

procijenjeno je na 908,24 mil € što čini 39,87 % BDP-a za 2007. godinu. 

Tekući gotovinski suficit javne potrošnje za period Januar-Decembar 2007. godine planiran je u iznosu od 91,99 mil.€,a ostvaren je suficit od 

193,79 mil.€ što čini 8,51 % procijenjenog BDP-a za 2007. godinu. Suficit je najveći kod Budžeta Crne Gore u iznosu od 168,45 mil. € , dok je kod Fonda 

penzijskog i invalidskog osiguranja ostvaren suficit u iznosu od 2,41 mil.€. Zavod za zapošljavanje je ostvario deficit od 0,50 mil €, Fond zdravstva je 

ostvario suficit u iznosu od 10,98 mil. € i lokalna samouprava suficit u iznosu od 12,45 mil. €. Povećanje depozita u 2007. godini procijenjeno je na 

103,66 mil €. 

76


1. BUDŽET CRNE GORE 

Prema preliminarnim podacima, primici Budžeta Crne Gore za period Januar-Decembar 2007. godine iznose 798,97 mil €. Izvorni prihodi Budžeta 

za period Januar-Decembar 2007. godine iznose 790,94 mil € i veći su za 8,13 % u odnosu na planirane. Konsolidovani izdaci budžeta za 12 mjeseci 

tekuće godine iznose 622,49 mil € i niži su u odnosu na plan za 2,98 %. 

Prihodi po osnovu poreza iznose 708,02 mil € i veći su za 8,32 % u odnosu na planirane. Više ostvarenje u odnosu na plan evidentno je kod svih 

vrsta poreza osim kod poreza na dobit pravnih lica – 96,98 % u odnosu na plan a najvećeje kod poreza na promet nepokretnosti – 145,30 % u odnosu 

na plan. 

Prihodi po osnovu taksi iznose 18,38 mil €, što je za 4,94 % više u odnosu na planirani iznos; Prihodi po osnovu naknada iznose 22,90 mil €, što 

je 4,94 % više u odnosu na planirani iznos. Ostali državni prihodi iznose 36,12 mil €, što je 6,05 više od plana. Primici od otplate kredita ostvareni su u 

iznosu od 5,52 mil €, što je u odnosu na plan povećanje od 20,70 %. 

U sljedećoj tabeli dat je konsolidovani bilans Budžeta Crne Gore za 2007. godinu: 

OPIS 

Plan Januar- 

Decembar 

Ostvarenje 

Januar- 

Decembar 

% ostvarenja 

Tekući prihodi 731,45 790,94 108,13 

Porezi 653,61 708,02 108,32 

Porez na dohodak fizičkih lica 73,87 85,40 115,61 

Porez na dobit pravnih lica 40,29 39,08 96,98 

Porez na imovinu 14,17 20,59 145,30 

Porez na dodatu vrijednost 369,71 393,17 106,35 

Akcize 85,95 94,54 110,00 

Porez na međunarodnu trgovinu i transakcije 63,88 68,50 107,23 

Ostali porezi 5,75 6,74 117,23 

Takse 17,52 18,38 104,94 

Administrativne takse 9,99 9,15 91,62 

Sudske takse 7,09 8,66 122,16 

Boravišne takse 0,43 0,56 130,09 

Naknade 21,68 22,90 105,58 

Naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa 4,33 2,99 68,92 

Naknade za korišćenje prirodnih dobara 2,75 3,73 135,47 

Ekološke naknade 2,35 2,20 93,47 

Naknade za priređivanje igara na sreću 4,67 4,40 94,14 

Naknada za puteve 5,40 6,46 119,68 

Ostale naknade 2,18 3,12 143,39 

Ostali prihodi 34,06 36,12 106,05 

Prihodi od kapitala 13,96 15,07 0,00 

Novčane kazne i oduzete imovinske koristi 9,98 10,14 101,64 

Prihodi koje org. ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti 3,57 3,86 108,21 


Primici od otplate kredita 4,58 5,52 120,70 

Primici od otplate kredita datih drugim nivoima vlasti 4,58 5,52 120,70 

Izdaci 641,59 622,49 97,02 

Tekući izdaci 363,23 354,87 97,70 

Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 199,94 192,95 96,50 

Neto zarade 113,39 110,70 97,62 

Porez na zarade 21,58 20,74 96,09 

Doprinosi na teret zaposlenog 31,74 30,13 94,93 

77


Doprinosi na teret poslodavca 30,31 28,58 94,28 

Opštinski prirez 2,91 2,81 96,57 

Ostala lična primanja 17,50 17,24 98,53 

Rashodi za materijal i usluge 80,39 75,40 93,80 

Tekuće održavanje 21,25 20,64 97,16 

Kamate 19,68 25,14 127,78 

Renta 5,50 4,94 89,78 

Subvencije 13,27 13,07 98,48 

Ostali izdaci 5,71 5,48 95,93 

Transferi za socijalnu zaštitu 46,43 44,75 96,38 

Prava iz oblasti socijalne zaštite 39,81 39,19 98,43 

Sredstva za tehnološke viškove 6,62 5,56 84,04 

Transferi institucijama pojedinicima NVO i javnom sektoru 132,83 128,62 96,83 

Transferi javnim institucijama 30,50 30,80 100,99 

Transferi nevladinim organizacijama 6,87 6,71 97,67 

Transferi pojedincima 8,41 7,93 94,20 

Transferi Republičkom fondu penzijskog i invalidskog 

osiguranja 

64,34 61,16 95,06 

Transferi Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje 11,38 11,38 66,74 

Transferi zavodu za zapošljavanje 7,60 7,60 27,57 

Transferi opštinama 2,50 2,09 38,34 

Transferi javnim preduzećima 1,24 0,96 6.266,59 

Kapitalni izdaci 80,26 77,39 96,43 

Pozajmice i krediti 6,30 6,02 95,51 

Otplata garancija 2,11 0,00 0,00 

Rezerve 10,43 10,84 103,98 

Deficit 89,86 168,45 187,46 

Finansiranje -99,01 -168,45 170,13 

Domaće finansiranje -44,50 -63,24 142,11 

Otplata dugova rezidentima 14,00 15,33 109,53 

Otplata obaveza iz prethodnog perioda 20,50 39,99 195,08 

Otplata stare devizne štednje 10,00 7,91 79,13 

Inostrano finansiranje -56,65 -81,55 143,94 

Krediti i hartije od vrijednosti -57,25 -81,62 142,55 

Pozajmice i krediti iz inostranih izvora 5,75 2,54 44,14 

Otplata dugova nerezidentima 63,00 84,15 133,57 

Donacije 0,60 0,07 11,49 

Prihodi od privatizacije ili depoziti 6,72 5,43 80,81 

Povećanje/smanjenje depozita -4,58 29,09 -635,71 

Prema preliminarnim podacima u 2007. godini ostvaren je suficit budžeta u iznosu od 168,45 što je 87,46 % više nego što je planirano budžetom 

po rebalansu. Zahvaljujući boljoj naplati izvornih prihoda i visokom suficitu, otplata neizmirenih obaveza i otplata dugova rezidentima i nerezidentima 

izvršena je u mnogo većem iznosu nego što je planirano: Otplata neizmirenih obaveza izvršena je u iznosu od 39,99 i u odnosu na planiranih 20,5 

to je povećanje od 95,08 %; otplata dugova rezidentima je izvršena u iznosu od 15,33 što je povećanje od 9,53% u odnosu na plan; otplata dugova 

nerezidentima je izvršena u iznosu od 84,15 mil € što je povećanje od 33,57 % u odnosu na plan. Povećanje depozita na kraju 2007. godine iznosilo je 

29,09 mil €. 

78


2. FOND PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANJA 

Potrošnja Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja za period Januar - Decembar 2007. godine ostvarena je u iznosu od 235,13 mil.€. Potrošnja 

Fonda finansirana je iz doprinosa u iznosu od 173,84 mil.€, ostalih prihoda 2,54 mil.€ i transfera iz državnog budžeta 61,16 mil.€. Ukupan nivo tekućih 

prihoda za 2,41 mil.€ je veći od ostvarene potrošnje(suficit). Povećanje depozita na kraju perioda je 14,85 mil. €. 

OPIS 

Plan Januar- 

Decembar 

Ostvarenje 

Januar- 

Decembar 

% ostvarenja 


Doprinosi 135,38 173,84 128,41 

Doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje 135,38 173,49 128,15 

Ostali doprinosi 0,00 0,35 0,00 





Izdaci 200,71 235,13 117,15 

Tekući izdaci 5,23 5,98 114,32 


Neto zarade 1,35 1,31 96,72 








Kamate 0,40 0,60 151,09 

Renta 0,05 0,05 92,87 

Ostali izdaci 0,08 0,10 122,42 


Prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja 194,76 228,55 117,35 

Transferi institucijama pojedinicima nevladinom i javnom sektoru 0,30 0,36 121,44 





Otplata obaveza iz prethodnog perioda 0,00 0,02 0,00 

Rezerve 0,15 0,00 0,00 

Deficit 0,00 2,41 0,00 

Finansiranje 0,00 -2,41 0,00 

Domaće finansiranje 0,00 -0,01 0,00 

Pozajmice i krediti iz domaćih izvora 0,00 2,00 0,00 

Otplata dugova 0,00 2,01 0,00 

Inostrano finansiranje 0,00 0,00 0,00 

Prihodi od privatizacije 7,20 12,46 173,00 

Transferi 64,34 61,16 95,06 

Povećanje/smanjenje depozita 7,20 14,85 206,23 

U ovom periodu planirani su prihodi od doprinosa u iznosu od 135,38 mil.€, ostali prihodi 1,00 mil.€ i transferi od državnog budžeta 64,34 mil.€. 

Ostvareni iznosi upoređeni sa planiranim pokazuju da su u ovom periodu, tekući prihodi Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja ostvareni u iznosu 

većem od postavljenog planom za 29,34 %. Konsolidovani izdaci fonda izvršeni su sa 117,15 % u odnosu na plan, zbog isplate još jedne penzije u 

decembru 2007. godine.. 

79


3. FOND ZA ZDRAVSTVENO OSIGURANJE 

Sredstva isplaćena za zdravstvenu zaštitu, koja se finansira preko Fonda za zdravstvo, za period Januar- Decembar 2007. godine, prema 

prelliminarnoj projekciji Ministarstva finansija, iznose 115,92 mil.€. Fond za zdravstveno osiguranje nije dostavio Ministarstvu finansija preliminarne 

podatke za 2007. godinu, pa je uzeta pretpostavka da će izdaci biti 100 % izvršeni. Na osnovu izvršenja za prvih devet mjeseci 2007. godine, korekcije 

zarada za zdravstvene radnike u zadnjem kvartalu 2007.g. izdaci bi mogli biti veći za 5-10 mil.€. u odnosu na prikazane. Nakon dobijanja konačnih 

podataka od Fonda izvršiće se neophodna korekcija. Potrošnja Fonda finansirana je iz doprinosa u iznosu od 106,86 mil.€, ostalih prihoda 8,62 mil.€, 

primitaka od otplate kredita 0,04 mil € i transfera iz Budžeta Crne Gore 11,38 mil € 

OPIS 

Plan Januar- 

Decembar 

Ostvarenje 

Januar- 

Decembar 

% 

ostvarenja 


Doprinosi 107,59 106,86 99,32 

Doprinosi za zdravstveno osiguranje 107,59 106,86 99,32 


Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti 1,45 8,62 593,73 

Primici od otplate kredita i sredstva prenesena iz prethodne godine 0,00 0,04 0,00 

Primici od otplate kredita datih drugim institucijama 0,00 0,04 0,00 

Izdaci 115,92 115,92 100,00 

Tekući izdaci 99,18 99,18 100,00 


Neto zarade 40,47 40,47 100,00 








Kamate 0,21 0,21 100,00 


Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite 4,72 4,72 100,00 

Ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja 2,92 2,92 100,00 

Transferi institucijama pojedinicima nevladinom i javnom sektoru 5,40 5,40 100,00 




Deficit 4,50 10,98 244,07 

Finansiranje -4,50 -10,98 244,07 

Domaće finansiranje 0,00 1,48 0,00 




Transferi 11,38 11,38 100,00 


Tekući prihodi Fonda su odnosu na plan ostvareni sa 105,94 %, zahvaljujući prihodima od sopstvene djelatnosti. Procjena Ministarstva finansija je da 

je Fond za zdravstvo za period januar- decembar 2007. godine ostvario suficit u iznosu od 10,98 mil. € i povećanje depozita u oznosu od 12,47 mil.€. 

4. ZAVOD ZA ZAPOŠLJAVANJE 

Konsolidovani izdaci Zavoda za zapošljavanje za period period Januar- Decembar 2007. godine iznose 23,92 mil.€. Obaveze Zavoda za zapošljavanje 

finansirane su iz doprinosa u iznosu od 7,64 mil.€, ostalih prihoda 0,42 mil.€, taksi 3,47 mil € i transfera iz državnog budžeta 7,60 mil.€. Ukupan nivo 

tekućih prihoda za 0,50mil.€ manji je od ostvarene potrošnje , a nedostajuća sredstva finansirana su iz donacija 0,35 mil. € i prihoda od privatizacije 

3,77 mil €. 

80


OPIS 

Plan Januar- 

Decembar 

Ostvarenje 

Januar- 

Decembar 

% 

ostvarenja 


Doprinosi 6,93 7,64 110,19 

Doprinosi za osiguranje od nezaposlenosti 6,93 7,64 110,19 

Takse 1,91 3,47 181,47 

Ostale takse 1,91 3,47 181,47 





Primici od otplate kredita datih drugim institucijama 3,30 4,30 130,45 

Izdaci 23,71 23,92 100,90 

Tekući izdaci 7,83 7,58 96,80 


Neto zarade 1,94 1,99 102,60 








Kamate 0,10 0,28 282,31 

Renta 0,06 0,03 48,15 








Deficit -3,47 -0,50 14,42 

Finansiranje 3,47 0,50 14,42 

Domaće finansiranje 0,00 0,00 0,00 

Inostrano finansiranje 0,00 0,35 0,00 

Donacije 0,00 0,35 0,00 


Transferi 7,60 7,60 100,00 


U ovom periodu planirani su prihodi od doprinosa u iznosu od 7,64 mil.€, ostali prihodi 42 mil €, takse 1,91 mil.€ i transferi od državnog budžeta 7,60 

mil.€. Ostvareni iznosi upoređeni sa planiranim pokazuju da su za 12 mjeseci 2007. godine tekući prihodi Zavoda za zapošljavanje ostvareni u iznosu 

višem od iznosa postavljenog planom za 25,23 %, dok je izvršenje budžeta Zavoda u skladu sa planom za 2007. godinu. 

5. LOKALNA SAMOUPRAVA 

Procijenjeni konsolidovani izdaci lokalne samouprave za dvanaest mjeseci 2007. godine iznose 155,19 mil €. Potrošnja je finansirana iz poreza 

u iznosu od 69,59 mil.€, transfera 2,77 mil.€, taksi 17,94 mil.€, naknada 65,77 mil € i ostalih prihoda 11,57 mil.€. Tekući prihodi iznose 164,87 mil €. 

Konsolidovani bilans pokazuje suficit od 12,45 mil €. 

Ostvareni iznosi upoređeni sa planiranim pokazuju da su, za 12 mjeseci 2007. godine, tekući prihodi u lokalnoj samoupravi ostvareni u iznosu većem 

od postavljenog planom - 105,5 % od plana, dok su konsolidovani izdaci izvršeni sa 97,97 % u odnosu na plan. Povećanje depozita na kraju 2007. godine 

procijenjeno je na 43,63 mil €, zahvaljujući prihodima od privatizacije. 

81


OPIS 

Plan Januar- 

Decembar 

Ostvarenje 

Januar-Dec. 

% ostvarenja 


Porezi 61,12 69,59 113,86 

Porez na dohodak fizičkih lica 18,47 21,35 115,61 

Porez na imovinu 14,17 20,59 145,30 

Lokalni porezi 28,48 27,65 97,07 

Takse 17,30 17,94 103,69 

Administrativne takse 1,78 1,89 105,82 

Boravišne takse 1,45 1,20 82,47 

Lokalne komunalne takse 10,51 11,12 105,82 

Naknade 65,63 65,77 100,21 

Naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa 2,92 2,90 99,43 

Naknade za korišćenje građevinskog zemljišta 8,09 9,03 111,72 

Naknada za izgradnju i održavanje lokalnih puteva 4,50 4,17 92,79 

Ostale naknade 35,54 34,34 96,63 



Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti 2,88 3,53 122,67 



Primici od otplate kredita datih drugim nivoima vlasti 3,18 2,83 89,05 

Izdaci 158,41 155,19 97,97 

Tekući izdaci 53,45 52,53 98,28 


Neto zarade 13,34 13,14 98,52 








Kamate 0,34 0,34 98,42 

Renta 0,36 0,34 94,82 

Subvencije 0,58 0,56 97,05 



Prava iz oblasti socijalne zaštite 0,30 0,28 93,11 






Transferi opštinama 0,74 0,68 91,23 

Transferi javnim preduzecima 7,50 7,14 95,27 



Rezerve 5,00 4,63 92,70 

Deficit 1,11 12,45 1.123,44 

Finansiranje -1,11 -12,45 1.123,44 

Domaće finansiranje -13,69 -17,89 130,67 



Otplata obaveza iz prethodnog periooda 6,13 6,98 113,89 

Inostrano finansiranje 2,71 -1,04 -38,48 

Krediti i hartije od vrijednosti -0,69 -1,73 249,51 

Pozajmice i krediti iz inostranih izvora 4,30 3,37 78,25 


Donacije 3,41 0,69 20,20 


Transferi 3,24 2,77 85,47 


koordinator Odsjeka za makroekonomsku analizu i saradnju sa međunarodnim organizacijama, Stanko Jeknić 

samostalni savjetnik, Vladislav Karadžić 

samostalni savjetnik, Radovan Živković, 

viši savjetnik , Iva Vuković 

82

Untitled - Ministarstvo finansija

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?