pobierz plik - Przedsiębiorczość i ZarzÄ dzanie

18
Małgorzata Kociszewska-Panaszek, Adam Panaszek
człowieka do jego otoczenia, natury, istoty ludzkiej działalności, a także
relacji międzyludzkich, powiązań, a także społecznych podziałów, a co
za tym idzie procesów komunikacji.
Dla zrozumienia wpływu globalizacji na kulturę organizacyjną, warto
wyjaśnić podstawowe pojęcie, jakim jest kultura. 26 Otóż jedna z najbardziej
popularnych jej definicji została sformułowana przez Edwarda
Tylora w jego pracy „Primitive Culture” (1872). Mówi ona, że „kultura lub
cywilizacja to złożona całość obejmująca wiedzę, wierzenia, prawo, moralność,
obyczaje oraz wszystkie inne zdolności i nawyki nabyte przez człowieka
jako członka społeczeństwa” 27 . C. Kluckhohn i A.L. Kroeber na podstawie
swoich badań sformułowali własną syntetyczną definicję 28 , w
której kultura „sprowadza się do schematycznych sposobów myślenia,
odczuwania i reagowania, nabytych i przekazywanych głównie przez
symbole, będące tworami grup ludzi i zawierające konkretyzacje w postaci
artefaktów” 29 . Według Geerta Hofstede kultura jest „kolektywnym
zaprogramowaniem umysłu, które wyróżnia jedną grupę społeczną od
innych” 30 . Kulturę traktować można zatem jako kolektywny zespół
umiejętności i dzieło intelektualne każdego społeczeństwa. Łączy się ona
z partykularyzmem, wyłącznością, eliotyzmem, specjalistyczną wiedzą
i treningiem, socjalizacją oraz ze sferą tworzenia i osadzania się symboli 31 .
W każdej kulturze istnieje pewna równowaga, polegająca na harmonijnym
przystosowaniu poszczególnych instytucji do otoczenia. Bez tego
żadna organizacja nie mogłaby prawidłowo funkcjonować, a czasem
nawet istnieć. Przy naruszeniu tej równowagi powstaje napięcie, które
czasem zostaje gwałtownie rozładowane. Wciąż krystalizują się nowe
cechy, które muszą być dostrajane do całości, stare natomiast słabną i ob‐
26
Sięgając do etymologii – łacińskie słowo culture oznaczało uprawę i kształcenie.
27
A. Kłoskowska, Socjologia kultury, PWN, Warszawa 1981, s. 19.
28
W 1952 r. A.L. Kroeber i C. Kluckhohn dokonali przeglądu literatury poświęconej
problematyce kultury i podzielili znane im 161 definicji kultury na sześć typów: opisowowyjaśniające,
historyczne, normatywne, psychologiczne, strukturalistyczne oraz genetyczne.
A. Adamus‐Matuszyńska, Wybrane problemy socjologii, Akademia Ekonomiczna,
Katowice 1997, s. 21.
29
A. K. Koźmiński (red.), W. Piotrowski, Zarządzanie. Teoria i praktyka, op. cit., s. 528.
30
G. Hofstede, Kultury i organizacje, PWE, Warszawa 2000, s. 38.
31
Ch. Jenks, Kultura, Zysk i S‐ka, Poznań 1996, s. 23.