Pełny numer do pobrania (*.pdf) - Archiwum Medycyny SÄ dowej i ...

ARCH. MED. SĄD. KRYMINOL., 2011, LXI, 16-19ARTYKUŁY JUBILEUSZOWE / JUBILLEE PAPERSWładysław NasiłowskiZnaczenie wiedzy o typowości w opiniowaniu sądowo-lekarskimSignificance of knowledge about typicality in medico-legal opinionatingZ Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej i Toksykologii Sądowo-LekarskiejŚląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicachp.o. Kierownik: dr med. C. ChowaniecTeoretyczne założenia medycyny sądowej wskazująna potrzebę głębszej analizy reguł opiniowaniazarówno w odniesieniu do okresu jej syntezy jaki realizacji przed sądem. Szczególnie negatywnąrolę w tym procesie stwarza nadużywanie wiedzyo typowości. Zamiast przyrodoznawczej faktografiipojawiają się w opiniach zdroworozsądkowe formyprobabilistyczne, obniżające poziom aspiracji. Opiniatraci charakter opiniodawczy a przybiera orzeczniczy.Theoretical assumptions of forensic medicineindicate the necessity of a deeper analysis ofopinionating rules, both with reference to the timeof the specialty synthesis and its implementationbefore the court. Misuse of knowledge abouttypicality creates an especially negative role in thisprocess. Instead of natural science-based facts,common-sense, probabilistic forms appear in theopinions, decreasing the level of aspirations. Theopinion loses its advisory character and assumesjurisdictive properties.Słowa kluczowe:opiniowanie sądowo-lekarskie,znaczenie wiedzy o typowości,miejsce wiedzy o typowości w opiniowaniuKey words:medico-legal opinionating,significance of knowledge about typicality,place of knowledge about typicalityin opinionatingNadużywanie wiedzy o typowości nie wytrzymujekrytyki racjonalnej, obniża poziom aspiracjiopinii i prowadzi do rozstrzygnięć nienaukowych,często spłyconych, zdroworozsądkowych. Streściłemw tym miejscu myśl Kazimierza Jaegermannawyrażoną wielokrotnie w Jego pismach i wypowiedziach[1, 2, 3, 4, 5]. Samo pojęcie wiedzyo typowości wprowadził właśnie Jaegermannw kontekście rozważań odnoszących się do teoriiopiniowania a szerzej do istoty medycyny sądowej,zwłaszcza do jej obszarów granicznych na stykumedycyny i prawa. Można przypomnieć, że medycynasądowa jest nauką stosowaną, z licznymiodniesieniami do prawa – a więc nauką pomostową,wymagającą częstej korekty w zakresie nowozdefiniowanych podstaw teorii prawa i postępuwiedzy lekarskiej [6, 7, 8, 9, 10]. Brak odpowiedniejkorekty może zagrażać jej zachwianiem a nawetstopniową utratą samodzielności. Takie niebezpieczeństworodzi szczególnie brak kontroli nadzakresem współpracy biegły-sędzia oraz odejścieod zasad teorii opiniowania.Istotę medycyny sądowej Jaegermann określiłjako dziedzinę złożoną z trzech podstawowych elementów[4]:- BADAŃ WŁASNYCH – w tym także badań teoretycznychi eksperymentalnych,- WIEDZY O TYPOWOŚCI – czerpanej także z innychobszarów medycyny (epidemiologia, statystyka,dziedziny kliniczne),- WNIOSKOWANIA – tj. opiniowania obejmującegowspółpracę z wymiarem sprawiedliwości.Niezwykle ważnym dodatkowym elementem dlaprawidłowego funkcjonowania medycyny sądowejjest określenie granicy oddzielającej medycynęsądową od prawa tj. opiniowania od orzekania.Uświadomienie tej zasady wymaga powtarzaniai przypomnienia, również w kręgach prawników,którzy bardzo często przypisują medycynie sądowejrolę orzeczniczą a nie opiniodawczą [8, 10].2011 © by Polskie Towarzystwo Medycyny Sądowej i Kryminologii, ISSN 0324-8267