plik .pdf, 11.3 MB - Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

własnych przeżyć obozowych a także widoku zniszczonych cmentarzyżydowskich. To sprawiło, że powstał pomnik niepowtarzalny,niemający żadnych odniesień ani do wcześniejszej twórczościDuszeńki czy Haupta, ani do ich późniejszych realizacji. Forma pomnikai jego symbolika miały jednostkowy związek z danym miejscemi czasem. Powstał abstrakcyjny układ organizujący przestrzeń– tysiące rozłupanych głazów (jak mówi Franciszek Duszeńko: rozstrzelanych)pokryły teren miejsca zbrodni, zakrywając go, tworzącsymboliczny cmentarz. Topiony bazalt w miejscu mogił wzmacniadramaturgię przestrzeni. Pomnik ten jest doskonałym przykłademrównowagi między formą dzieła a jego symboliką. Inny sposóbrzeźbiarskiego myślenia ujawnił się w realizacji pomnika BohaterówWesterplatte, który ma charakter „militarny”. Monument składa sięz dwóch części: frontu obrony – bryła pozioma, oraz frontu walkii zwycięstwa – bryła pionowa. Nie tylko akcentuje dramatycznąhistorię tego miejsca, lecz także upamiętnia szlak bojowy do Berlina.Również w tej realizacji udział architekta wydaje się istotny, mimoiż bryła pomnika stanowi dominantę (obydwa rozwiązania pomników,różne w wymowie i dramaturgii, są wynikiem doskonałejwspółpracy rzeźbiarza i architekta).Franciszek Duszeńko dzielił czas między nadzór przy realizacjachpomników a pracę dydaktyczną na uczelni. W programie nauczaniaw Pracowni Rzeźby niejednokrotnie deklarował: „Celem w procesienauczania jest zapoznanie studenta z podstawowymi problemami,pojęciami i wartościami działania rzeźbiarskiego – rozwijanietwórczej inwencji w pojmowaniu i przekształcaniu natury,rozwijanie pojęcia formy – podstawowego czynnika w uzyskiwaniuwyrazu plastycznego. (...) Problematyka zadań to zagadnienia bryły,w tym wzajemne zależności proporcji, kształtów, ciężarów,kierunków – problematyka światła, barwy i linii – problematykawspółzależności przestrzeni” 19 .• Ryszard Semka, Sławoj Ostrowskipomnik Ofiar Grudnia, 1993GdyniaWojciech Mokwiński •plac Solidarnościprzed pomnikiem Poległych Stoczniowców, 1980Gdańsk161 .