plik .pdf, 11.3 MB - Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

R z e ź b a• Marian Wnukpomnik Wdzięcznościdla Armii Radzieckiej, 1949−1953GdyniaDobrym przykładem zastosowania doktryny socrealizmu był zrealizowanyprzez Mariana Wnuka pomnik Wdzięczności dla ArmiiRadzieckiej w Gdyni (lata 1949−1953), największa w owym czasierealizacja pomnikowa na Wybrzeżu. Paradoksalnie, pomnik ten,zdemontowany w 1990 roku, był jednym z najlepszych monumentóww Trójmieście. Gdyński pomnik wydaje się być kontynuacjąprzedwojennych poszukiwań rzeźbiarza – rozwinięciem idei pomnika-kolumny,przedstawionej zarówno w konkursie na pomnikJózefa Piłsudskiego w Warszawie, jak i powojennych konkursachna pomnik Powstańców Śląskich na Górze Świętej Anny czypomnik Bohaterów Warszawy. „Pomnik był usytuowany na skwerzeKościuszki w Gdyni, na osi promenady prowadzącej w kierunkumorza. Nic nie zamykało perspektywy, tłem dla niego było niebo.(...) Był on pomyślany jako element centralny kompozycji urbanistycznejw wielkiej skali – ulicy, skweru, nieba” 11 .Dla młodych twórców, którzy na początku lat pięćdziesiątychopuszczali uczelnie plastyczne, ogólnopolskie wystawy plastyki byłymożliwością sprawdzenia i prezentacji rzeźbiarskich umiejętności,szansą zaistnienia na forum ogólnopolskim, a udział w konkursachumożliwiał szybkie zastosowanie zdobytych umiejętności.„Dla nas nie było socrealizmu. Dla Wnuka był, ale dla nas nie, bo jakmyśmy zaczynali, to przecież w każdej uczelni w Polsce, w Monachium,w Paryżu, w Belgradzie czy w Rzymie było studium aktui głowy. I to było wspaniałe, bo miałeś studium i miałeś czemu sięprzeciwstawić, mogłeś się buntować. (...) Myśmy w tej formulerealistycznej czegoś szukali, czegoś innego, przymierzaliśmy się,czy to ma być ruch, czy ciężar, czy jakaś inna sprawa. Bardziej namprzy tym służył Rodin niż konstruktywiści” 12 .• Alfred Wiśniewskirzeźba z attykiZłotej Bramy w Gdańsku, 1955• Marian WnukKobietom czasów okupacji1964 gips1969 brązwł. Muzeum Narodowe w Warszawie141 .