O bezdomności bez lęku - Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia ...

POMOST - O BEZDOMNOśCI BEZ LęKUJeszcze sześć miesięcy temu...KAROLINA KOBIAłKAJeszcze sześć miesięcy temu była zwykłą dziewczynąz sąsiedztwa. Dzisiaj jest bezdomna.My ludzie mamy tą przedziwną właściwość szufladkowaniai zamykania w wielkie wspólne zbiory otaczającejnas rzeczywistości. I tak do jednego wora wrzucamy,do pierwszego „bezmyślnych –urzędników”, dodrugiego „ekscentrycznych – artystów” a jeszcze doinnego bezdomnych, a „osoba bezdomna” najczęściejprzynosi na myśl same negatywne konotacje. I o ileprzyklejanie etykiet jednym grupom może wydać sięnieszkodliwe a nawet zabawne, o tyle innym przyniesiejedynie krzywdę i poniżenie.Obrońca naszych ludzkich skłonności do generalizowania(a takich pewnie nie zabraknie) mógłby oczywiściepowiedzieć, że żadne, nawet najbardziej krzywdzącestereotypy nie biorą się znikąd, a w każdym sądzieodnoszącym się do grup społecznych jest ziarnoprawdy. Pewnie i on miałby rację.Nie chce jednak wdawać się w taką polemikęi walczyć z ludzką tendencją do stereotypizacji, botych co walczyli z wiatrakami było już wielu. Chcępokazać jedynie, że wśród najbardziej interesującejmnie zawodowo grupy – osób bezdomnych, istniejetak duże zróżnicowanie, że ujecie wszystkich wspólnymmianownikiem alkoholizmu, żebractwa i roszczeniowościnie jest słuszne, a co najważniejsze tym,którzy walczą o poprawę jakości życia, często walkętą uniemożliwia.Czasami nie mogę oprzeć się wrażeniu, że wpisw dowodzie w rubryce „meldunek” stał się w naszychczasach miarą człowieczeństwa.Ela ma 19 lat, jest drobnej budowy ciała, ubiera sięw ciemne kolory, na świat patrzy wielkimi i zdziwionymioczyma. Ma niepełne średnie wykształcenie i pokrytekilkumiesięczną warstwą kurzu marzenia o byciutechnikiem dentystycznym. Ma też trzymiesięcznegosynka. Jest młoda, samotna, bezdomna. Od czasuwypadku mieszka w schronisku. W sądzie toczy sięsprawa o odebranie jej praw rodzicielskich i przyznanieopieki nad synem jego dziadkom.Kiedy wyprowadziła się od rodziców ponad roktemu, wymeldowała się z ich mieszkania „bo ma swójhonor” – jak mówi. Rodzice nie akceptowali tego, żechce zamieszkać bez ślubu z dziesięć lat starszym odsiebie Michałem. „Nie rozumieli, że się kochaliśmy”-szepcze prawie przez łzy.Pierwsze miesiące ich życia układały się jak w bajce.Wynajęli małe mieszkanie na Suchaninie, bo Ela miałastamtąd bliżej do szkoły. Michał w warsztacie samochodowymzarabiał nieźle. Odmalował mieszkaniei kupił nowe meble do sypialni. Ela dorabiała w weekendyrobiąc tipsy za pól ceny. Nauczyła się tego od koleżankikosmetyczki.Kiedy zaszła w ciążę Michał się ucieszył. Mówił,że już kocha to dziecko, że będzie dobrze, a on zrobiwszystko, żeby dzieciak miał prawdziwy dom, taki, jakiegojemu nigdy nie przyszło zaznać. Rodzice niestetynie zareagowali tak jak pragnęła tego Ela. „Ojciec wyzwałmnie od najgorszych, a matkę interesowało tylkoto, co ludzie powiedzą. Nie dość, że związałam sięz wychowankiem bidula, to teraz jeszcze spodziewałamsię jego dziecka. Matka miotała się po domu jakbymiał nadejść koniec świata, a ojciec zastanawiał się nagłos jak uda im się zebrać pieniądze na skrobankę. Niezgodziłam się a oni powiedzieli, że nie mają już córki.Czasami w chwilach rozpaczy zastanawiam się, czydobrze zrobiłam rodząc to dziecko. Może ojciec miałracje...”Lipcowa noc 2004 roku okazała się dla Eli najtragiczniejszą,taką, po której nigdy nie wschodzi już tosamo słońce.Michała śmiertelnie potrącił pijany kierowca, którymiał 2.5 promila alkoholu we krwi.Kiedy pierwszy raz usłyszałam historie Eli, jeszczena początku mojej pracy z osobami przebywającymiw trójmiejskich schroniskach i noclegowniach, myślałam,że jest to historia wyjątkowo tragiczna i odosobniona.Dziś ze wstydem przyznaje, że wtedy mój obrazosoby bezdomnej nie był daleki od tego, co myśli przeciętnyczłowiek, nie mający kontaktu z tym środowiskiem.Dziś wiem, że się myliłam, że bezdomność tonie tylko alkohol, brudna odzież, żebractwo. Bezdomnośćto też setki tragicznych zbiegów okoliczności,nieprzemyślanych decyzji podejmowanych pod wpływememocji, wypadki czy choroby, które dosięgają naglei brutalnie.Jeśli zamkniesz oczy i wyobrazisz sobie, że najbliżsiCię odtrącili, że stoisz z niemowlęciem w ramionach,bez meldunku w dowodzie przed urzędem pracyi że nikt na Ciebie nie czeka, poczujesz jakbyś wpadłw czarną otchłań. Oczy otwierasz szybciej niż ruchskrzydeł motyla. Eli wyjście z bezdomności może zająćkilka lat. Od dnia, kiedy pierwszy raz przekroczyłapróg schroniska nigdy już nie będzie tą samą osobą.Karolina KobiałkaPsycholog MOPS GdańskPISMO SAMOPOMOCY 25