Obie tutajsze przqdzalnie zatrudniajq setki ludzi. ade en fabrykant nie musiaiz tego powodu przestak produkowak. Ja Sam zatrudniam, mimo ziych czasowi tych przekletych rnaszyn, 50-60 ludzi. Moj ojciec w najlepszym okresie handlurosyjskiego mog4 przyjqc do pracy tylko 40-50 ludzi.6 kwietnia 1831 roku 27-letni Friedrich oienii siq z Huldq Emiliq Seydel,trzecim dzieckiem Jana Fryderyka Seydla i Joanny z Rombachow. Z tegozwiqzku urodziio siq szescioro dzieci: Friedrich Gottlob Sigismund (ur.23.01.1832), Wilhelm Julius (1 6.12.1832), Hulda Julia (7.07.1 834), AugustEduard (22.03.1837), Agnes Luiza (30.12.1838), Ida Johanna (27.04.1841).Obowiqzki zwiqzane z zaioieniem rodziny nie zmniejszyiy zawodowejaktywnosci Friedricha Forstera. W 1933 roku kupil od belgijskiego przemysiowcaJohanna Cockerilla ruiny spalonej 10 maja tego roku fabryki. By# tokrok bardzo odwainy, gdyi fabryka najprawdopodobniej zostaia podpalonaprzez przeciwnikow unowoczesniania zakiadow. Uwazali oni bowiem,ie sprowadzanie i instalowanie maszyn parowych nie tylko odbiera chlebdrobnyrn sukiennikom, ale powoduje rowniez zwyzkq cen drewna.Na spalonych gruntach Friedrich Forster wybudowai wiasnq fabrykq.Z myslq o zabezpieczeniu przed poiarem pokryi jej budynek cynkowymdachern, utworzyi strai pozarnq, zakupil wqie pozarnicze. W fabryce mie$ciiy siq oddziaiy: sortownia weiny, pralnia, tkalnia, oddziai foluszow orazdekatyzy i apretury. Produkowano materiaiy weiniane. Fabryka data pracqwielu tkaczorn, takze i tyrn z wiasnyrni krosnami. Robotnicy sami jej bronili,bowiem Friedrich dbal o swoich pracownikow. Jako jeden z pierwszychprzernysiowcow w Niemczech zorganizowai wlasnq Kasq Chorych orazKasq Opieki Emerytalnej i Pomocy. A byiy to czasy, kiedy robotnik poosiqgniqciu wieku emerytalnego bywai zwalniany z pracy, przez co traciiirodki dd iycia i popadai w biedq.W 1832 roku Friedrich Forster powoiai do iycia, wspolnie z burmistrzemBergmullerem, pastorem Meurerem i staroscinq von Nickisch, takzwanq pomoc zimowq, Morq prowadzii Zwiqzek Kobiet. Jeden z dziennikarzypisai:Jest dia niego charakterystyczne, ie w swoim dziaianiu i w dq2eniach nigdynie kierowai sie tylko dobrem dasnego interesu, lecz ze zawsze probow&rozwijak przemyst caiego miasta.W 1835 roku z inicjatywy Forstera powstaio Stowarzyszenie MiiognikowRozwoju i Upiqkszania Miasta, skupiajqce wszystkich znaczqcych i zamoinychobywateli. Dziaialnosd rozpoczqto od uporzqdkowania zaniedbanychi opuszczonych winnic.
78 ZNANI Z~ELONOG~RZ~N~E XIX I XX WlEKUW latach 1838-1 839 utrzymywai towarzyskie i zawodowe kontaMy z Pohlenzem,wiascicielem firmy handlujqcej ielazem, dziqki Moremu uczestniczyiw posiedzeniach Zwiqzku Przemysiowego i Ogrodniczego. Tamtei dowiedziai siq o zioiach wqgla brunatnego zalegajqcego pod gruntamizielonogorskimi. Szybko zorientowai siq w moiliwych korzysciachi zaangaiowai w rozpoczqcie eksploatacji. Gdy w 1839 roku dokonanopierwszego wydobycia, byi juz wiascicielem znacznej czqsci papierowwartosciowych now0 zaioionych Kopalri Zielonogorskich. Korzysci byiyogromne. Planowano bowiem przestawienie przemysiu zielonogorskiegona wqgiel brunatny. Gaz siuiyiby do dwietlania ulic i mieszkan, a miaiwqglowy - jako doskonaiy nawoz - byiby wykorzystywany w zielonogorskichwinnicach.Podczas jednej z rodzinnych podrozy do Slqskich uzdrowisk zobaczyfw 1838 roku w Dreznie, po raz pierwszy w iyciu, kolej zelaznq. Odbyiwtedy rowniei swq pierwszq kolejowq podroi. Odtqd mysl o uruchomieniukolei w Zielonej Gorze staia siq motorem jego spoiecznego dziaiania.Przez dziesiqtki tat nie byio miesiqca, w Morym nie odbyiby kilku podroiyw tej sprawie. Z duiq energiq popierai plan poiqczenia drogowego ZielonejGory ze stacjq kolejowa w ~arach. Wykorzystujqc liczne znajomosci,podjqi starania o przeprowadzenie przez miasto planowanego poiqczeniakolejowego Berlin-Wrociaw. W 1854 roku zamysi zostai zrealizowany.6 czerwca 1842 roku podczas porodu zmaria Hulda Forster. Dwadni po niej zmarl now0 narodzony synek. Oboje zostali pochowani nacmentarzu sw. Trojcy.Friedrich Forster, by ukoiC zal, rzucii siq w wir pracy. Zakiady doskonaleprosperowaiy i rozwijaiy siq. Polowai i pisai historiq rodzinnegomiasta. Wydai jq pozniej wiasnym nakiadem. W 1845 roku zrobit kolejnqinwestycjq - kupii fabrykq papieru w Krampie (Krqpa) ze smolarniq w pobliskimTschicherzig (Cigacice), gdzie smoiowano produkowanq w fabrycepapieru pape dachowq. W tym samym roku, w uznaniu zasiug, otrzymaitytui krolewskiego doradcy handlowego.20 kwietnia 1847 roku ozenii siq powtornie. Jego wybrankq byia Albertynavon Hahn, corka generaia, wychowawczyni dzieci hrabiego vonHardenberga. Matienstwo z rozsqdku, zawarte ze wzglqdu na dorastajqcedzieci, okazaio siq bardzo szczqsliwe. Druga zona Friedricha urodziia siqw 1812 roku w Kolbergu (obecnie Koiobrzeg) jako dwudzieste dzieckogeneraia von Hahna. W chwili zamqzpojscia miaia 34 lata. ~lub odbyisiq w Berlinie. Z maiienstwa tego urodziio siq dwoje dzieci: syn GeorgKarl (ur. 1.04.1848) oraz corka Gertruda Albertyna Fryderyka Eleonora(6.11.I849).
- Page 1 and 2:
Ii. I1 i*p H r n F r mLILLCII,,,iZA
- Page 3:
OPRACOWANIE REDAKCYJNEMieczysfaw Os
- Page 6 and 7:
nia niemieckiego i pochodzenia pols
- Page 9 and 10:
Historia miasta - to nie tylko spis
- Page 11:
Na pewno w duiym stopniu jest to wy
- Page 15:
nahme aus, daO nur bereits verstorb
- Page 18:
ALBIN BANDURSKI(1 905-1 994)AIJEDEN
- Page 22: 17) -, M. Kuleszys: Czy kamica zolc
- Page 25: 28 ZNANI ZIELONOGORZANIE XLX I XX W
- Page 30 and 31: OTTO JULIUS BlERBAUM 330 swojej rod
- Page 33 and 34: Pod koniec roku 1909 pisarz znalazl
- Page 35: 38 ZNANl ZIELONOGORZANIE XIX I XX W
- Page 39: 44)ALFONS BOGACZYKDRUKARZ, KSIEGARZ
- Page 44: PASTOR FRIEDRICH BdHM 47logiq ewang
- Page 48 and 49: STANISLAUS ADALBERT WL VON BOJANOWS
- Page 50: ANNA BORCHERS(1 870-1 91 8)PEDAGOG
- Page 53: ERNST CLAUSS(1 889-1 976)-- -- --HI
- Page 57: 60 ZNANI Z~ELONOGORZAN~E XD( I XX W
- Page 61 and 62: STANISkAW CYNARSKI(1 91 3-1 970) "1
- Page 63 and 64: 66 ZNANI ZIELONOGORZANIE XIX I m WI
- Page 65: 68 ZNANI Z~ELONOGORZ~N~E XIXI M( Wl
- Page 68 and 69: KLEMENS FELCHNEROWSKI 7 1w poigczen
- Page 70 and 71: KLEMENS FELCHNEROWSKI 73Osiemnascie
- Page 77: 80 ZNANI ZIELONOGORZAN~E XIX I XX W
- Page 84 and 85: KS~~DZ GEORG GOTTWALD 87w paidziern
- Page 89: STANISWW HAJZER(1 932-1 991)IISKRZY
- Page 93 and 94: 96 ZNWl Z~ELONOGORZANIE XD( I XX WI
- Page 95: 98 ZWl ZIELONOGORZANIE XIX I XY WEK
- Page 99: Na uwagq zasiuguje rowniei - zarnie
- Page 104 and 105: udziale aktorow poznanskich, miqdzy
- Page 110 and 111: Powitanie Ludwika Solskiego w Zielo
- Page 112 and 113: sEBERHARDKONIG(1 871 -1 949)PISARZ
- Page 120 and 121: IKAZIMIERZ LISOWSKI(1 863-1 935)WPR
- Page 125:
Kazimierz Lisowski zmarl 25 wrzesni
- Page 143:
yka Wieniawskiego, poczqtkowo jako
- Page 147:
PAUL PETRASPOETA, REGlONALlSTA I DZ
- Page 152 and 153:
PAUL PEW 155- od An den Rhein, an d
- Page 158 and 159:
Dr Pieniqiny z pasjq oddawal siq te
- Page 160 and 161:
HENRVK POCHANKE 163- oto kolejne et
- Page 163:
L L JHEINRICH RAETSCHeinrich Raetsc
- Page 167:
Bibliografia1) Griinberg und Schles
- Page 171:
IEDUARD SEIDEL(1 81 7-1 887)IKUPIEC
- Page 177 and 178:
180 ZNANI Z~ELONOGORZAN~E XIXI XX W
- Page 183:
Tomasz Sobkowiak do Smierci (chorow
- Page 187:
1LJJMARIAN SZPAKOWSKIARTYSTA MALARZ
- Page 190:
Oto wazniejsze wystawy, w Morych Sz
- Page 201:
57. Tomasz Sobkowiak. Zdjecie paszp
- Page 205:
57. Tomasz Sobkowiak: PaSbild aus d
- Page 210:
14. Stanislaw Cynarski (1 91 3-1 97