11.07.2015 Views

Когнитивное поведение животных и его развитие в онтогенезе.

Когнитивное поведение животных и его развитие в онтогенезе.

Когнитивное поведение животных и его развитие в онтогенезе.

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

288 Ж. И. Резн<strong>и</strong>ко<strong>в</strong>акрыса. Крыса далеко пре<strong>в</strong>зойдет <strong>в</strong> этом <strong>и</strong>скусст<strong>в</strong>е чело<strong>в</strong>ека, зато ейне дано <strong>и</strong>нд<strong>и</strong><strong>в</strong><strong>и</strong>дуально распознать <strong>и</strong> запомн<strong>и</strong>ть десятк<strong>и</strong> с<strong>в</strong>о<strong>и</strong>х сород<strong>и</strong>чей.Но<strong>в</strong>окаледонск<strong>и</strong>е галк<strong>и</strong> оказал<strong>и</strong>сь «ген<strong>и</strong>ям<strong>и</strong>» оруд<strong>и</strong>йной деятельност<strong>и</strong>:<strong>в</strong> способностях быстро преобразо<strong>в</strong>ы<strong>в</strong>ать разные предметы<strong>и</strong> <strong>и</strong>спользо<strong>в</strong>ать <strong>и</strong>х для решен<strong>и</strong>я сложных пространст<strong>в</strong>енных задач эт<strong>и</strong>пт<strong>и</strong>цы пре<strong>в</strong>осходят столь пр<strong>и</strong>знанных наукой умельце<strong>в</strong>, как ш<strong>и</strong>мпанзе[Bluff et al. 2007]. Некоторые <strong>в</strong>ысоко соц<strong>и</strong>альные <strong>в</strong><strong>и</strong>ды мура<strong>в</strong>ье<strong>в</strong>оказал<strong>и</strong>сь «ген<strong>и</strong>ям<strong>и</strong> общен<strong>и</strong>я»: он<strong>и</strong> могут решать сложнейш<strong>и</strong>е задач<strong>и</strong>,недоступные предста<strong>в</strong><strong>и</strong>телям больш<strong>и</strong>нст<strong>в</strong>а <strong>в</strong><strong>и</strong>до<strong>в</strong> <strong>ж<strong>и</strong><strong>в</strong>отных</strong>, нотолько <strong>в</strong> тех с<strong>и</strong>туац<strong>и</strong>ях, когда надо запомн<strong>и</strong>ть <strong>и</strong> эффект<strong>и</strong><strong>в</strong>но передатьсород<strong>и</strong>чам <strong>и</strong>нформац<strong>и</strong>ю о богатом <strong>и</strong>сточн<strong>и</strong>ке п<strong>и</strong>щ<strong>и</strong> [Резн<strong>и</strong>ко<strong>в</strong>а, Рябко1990; Reznikova 2008].Интеллект ж<strong>и</strong><strong>в</strong>ых сущест<strong>в</strong>, так<strong>и</strong>м образом, не обладает ун<strong>и</strong><strong>в</strong>ерсальностью.Это касается <strong>и</strong> чело<strong>в</strong>ека, уступающ<strong>его</strong> мног<strong>и</strong>м друг<strong>и</strong>м<strong>в</strong><strong>и</strong>дам <strong>в</strong> решен<strong>и</strong><strong>и</strong> пространст<strong>в</strong>енных задач <strong>и</strong> задан<strong>и</strong>й, требующ<strong>и</strong>хспец<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>ческой памят<strong>и</strong>, но обладающ<strong>его</strong> целым рядом когн<strong>и</strong>т<strong>и</strong><strong>в</strong>ныхадаптац<strong>и</strong>й <strong>в</strong>ысокого уро<strong>в</strong>ня. В частност<strong>и</strong>, <strong>и</strong>сследо<strong>в</strong>ан<strong>и</strong>я пс<strong>и</strong>хол<strong>и</strong>нг<strong>в</strong><strong>и</strong>сто<strong>в</strong>поз<strong>в</strong>оляют предполагать у чело<strong>в</strong>ека <strong>в</strong>рожденные способност<strong>и</strong> краспозна<strong>в</strong>ан<strong>и</strong>ю фонем <strong>и</strong> к форм<strong>и</strong>ро<strong>в</strong>ан<strong>и</strong>ю граммат<strong>и</strong>ческ<strong>и</strong>х структур,лежащ<strong>и</strong>х <strong>в</strong> осно<strong>в</strong>е языко<strong>в</strong>ого общен<strong>и</strong>я [Chomsky 1968; 2002; П<strong>и</strong>нкер,Джакендофф 2008].Вл <strong>и</strong> я н <strong>и</strong> е ра н н е г о о п ы та н а ф о р м <strong>и</strong> р о <strong>в</strong>а н <strong>и</strong> е п о <strong>в</strong> е д е н <strong>и</strong> яДля того, чтобы понять, как работает тот <strong>и</strong>л<strong>и</strong> <strong>и</strong>ной механ<strong>и</strong>зм, <strong>его</strong>нередко пр<strong>и</strong>ход<strong>и</strong>тся ломать, хотя <strong>и</strong> это не <strong>в</strong>сегда пр<strong>и</strong><strong>в</strong>од<strong>и</strong>т к пон<strong>и</strong>ман<strong>и</strong>ю.Так, <strong>в</strong>осп<strong>и</strong>та<strong>в</strong> детеныша ш<strong>и</strong>мпанзе <strong>в</strong> <strong>и</strong>золяц<strong>и</strong><strong>и</strong> от сород<strong>и</strong>чей,с помощью «чело<strong>в</strong>еческой» пр<strong>и</strong>емной матер<strong>и</strong>, Л. И. Ф<strong>и</strong>рсо<strong>в</strong> обнаруж<strong>и</strong>л,что подросш<strong>и</strong>й ш<strong>и</strong>мпанзе не способен постро<strong>и</strong>ть на дере<strong>в</strong>егнездо, несмотря на предоста<strong>в</strong>ленную ему <strong>в</strong>озможность наблюдать задейст<strong>в</strong><strong>и</strong>ям<strong>и</strong> особей с<strong>в</strong>о<strong>его</strong> <strong>в</strong><strong>и</strong>да. В то же <strong>в</strong>ремя голосо<strong>в</strong>ые с<strong>и</strong>гналы,характерные для ш<strong>и</strong>мпанзе, проя<strong>в</strong><strong>и</strong>л<strong>и</strong>сь <strong>в</strong> репертуаре з<strong>в</strong>уко<strong>в</strong>ого общен<strong>и</strong>яэтого <strong>и</strong> друг<strong>и</strong>х детенышей, <strong>в</strong>осп<strong>и</strong>танных <strong>в</strong> <strong>и</strong>золяц<strong>и</strong><strong>и</strong> от сород<strong>и</strong>чей,<strong>в</strong> положенное <strong>в</strong>ремя <strong>и</strong> без <strong>в</strong>сяк<strong>и</strong>х <strong>и</strong>зменен<strong>и</strong>й [Ф<strong>и</strong>рсо<strong>в</strong> 1977; 1993].Этот пр<strong>и</strong>мер заста<strong>в</strong>ляет задуматься о сложном <strong>в</strong>за<strong>и</strong>модейст<strong>в</strong><strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>в</strong>рожденныхстереот<strong>и</strong>по<strong>в</strong> по<strong>в</strong>еден<strong>и</strong>я с <strong>и</strong>нд<strong>и</strong><strong>в</strong><strong>и</strong>дуальным<strong>и</strong> <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>альным<strong>и</strong>на<strong>в</strong>ыкам<strong>и</strong>, пр<strong>и</strong>обретаемым<strong>и</strong> <strong>в</strong> разные пер<strong>и</strong>оды ж<strong>и</strong>зн<strong>и</strong>. В пр<strong>и</strong><strong>в</strong>еденномпр<strong>и</strong>мере большую роль, по-<strong>в</strong><strong>и</strong>д<strong>и</strong>мому, <strong>и</strong>грал чу<strong>в</strong>ст<strong>в</strong><strong>и</strong>тельный пер<strong>и</strong>од,по прошест<strong>в</strong><strong>и</strong><strong>и</strong> которого определенный по<strong>в</strong>еденческ<strong>и</strong>й стереот<strong>и</strong>п ужене<strong>в</strong>озможно было сформ<strong>и</strong>ро<strong>в</strong>ать.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!