plik .pdf, 10.2 MB - Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

P r o j e k t o w a n i e g r a f i c z n eWedług Jerzego Krechowicza, 33 w Szkole lat siedemdziesiątychczuło się wiew sztuki Henryka Tomaszewskiego, jego wyobraźni,kreatywnego myślenia, właściwego wówczas szkole polskiegoplakatu, której był chyba najbardziej ważkim przedstawicielem,obok Jerzego Trepkowskiego, a później i innych. Każdy z wykładowców„desantu z Warszawy” nawiązywał do jego sztuki na swójsposób – wnosił inne wartości, rozwiązania formalne i treściowe.Ten mentalny kontakt ze sztuką Tomaszewskiego czuło się jednakszczególnie w relacji z Markiem Freudenreichem, który po dyplomiew jego pracowni przez dwa lata był w warszawskiej ASP asystentemJuliana Pałki. Już w końcu lat sześćdziesiątych i na początkusiedemdziesiątych Freudenreich tworzył nie tylko plakaty, lecztakże foldery reklamujące film polski za granicą. Był twórcą wieluplakatów filmowych do znanych realizacji, jak choćby do filmówKrzysztofa Zanussiego czy Aleksandra Trzosa-Rastawieckiego,a więc reżyserów zdecydowanie kontestujących polską rzeczywistośćtamtych lat. Nie dziwi więc fakt, że w sferze jego zainteresowańpozostawał także trudny plakat społeczny.Marek Freudenreich opiera swoje projekty przede wszystkim narygorystycznym myśleniu i logice – podstawą jest idealnie trafionypomysł. A więc już w założeniu są raczej racjonalistyczne,oświeceniowe, w odróżnieniu od romantyzmu polskiej szkołyplakatu. Technicystyczny styl projektowania widać między innymiw typografii, jakże innej niż tworzona z gestu przez Tomaszewskiego,typografii opartej na zasadach klasycznych, nawiązującej dorozwiązań niemieckich czy szwajcarskich. Tak jak i Witold Janowskiszukał inspiracji nie tylko w sztuce polskiej, lecz także za granicą,między innymi w bardziej geometrycznym i prostym plakacieszwajcarskim. W jego plakatach dominują więc funkcjonalizm,porządek form geometrycznych 34 , zbliżonych niejednokrotnie doczystego znaku graficznego, niemal logotypu. Idąc w ślady choćbyWojciecha Zamecznika, dość wcześnie wprowadza do swoich projektówfotografię. Posługuje się prostym przekazem fotograficznym,w którym wizerunek jednego przedmiotu w połączeniuz tytułem otwiera drugie dno znaczeniowe. Jak podkreśla TomaszBogusławski – twórczość Marka Freudenreicha stanowiła swoistypomost pomiędzy myśleniem Henryka Tomaszewskiego a współczesnymdesignem graficznym. 35Wielki gest Tomaszewskiego, uczuciowo traktowany plakat, częstoniezależną typografię przejął raczej Cyprian Kościelniak – artystao zupełnie odmiennym temperamencie artystycznym. Główną rolęodgrywają u niego emocja, uczucie, czego wyrazem jest zamaszysty,czasem wręcz brutalny gest – burzący porządek, istniejącyład estetyczny. Spontaniczność, połączona z dużym ładunkiemdramatyzmu, emocji. Pod wpływem jego oddziaływania pozostaliniewątpliwie Sławomir Witkowski i Wojciech Zamiara, jedni z jegopierwszych studentów. Cyprian Kościelniak obecnie przebywaw Holandii, pracuje jako dydaktyk akademicki, zajmuje się ilustracją.Z tych trzech artystów najbardziej konsekwentnym uczniemHenryka Tomaszewskiego i polskiej szkoły plakatu jest MieczysławWasilewski, który pracował w PWSSP krótko, tylko przez rok. Podczasgdy u Marka Freudenreicha i Cypriana Kościelniaka nastąpiłorozdzielenie cech osobowości artystycznej Tomaszewskiego:u Kościelniaka biorą górę gest, emocja, serce, zaś Freudenreichporządkuje całość dzięki precyzji, dyscyplinie, rygorowi i żelaznejlogice – prace Wasilewskiego cechuje pogodzenie intelektuz emocją. 36Marek Freudenreich •plakat społecznyMarek Freudenreich •plakat filmowy267 .