CZERWIEC 2007 ( 1606 kB) - Dolnośląska Okręgowa Izba ...

Problemy prawneSPRZECIWU NA POBRANIE PO JEGO ŚMIERCIKOMÓREK, TKANEK I NARZĄDÓW,10. UMIERANIAW SPOKOJU I GODNOŚCI11. DODATKOWEJ OPIEKI PIELĘGNACYJNEJSPRAWOWANEJ PRZEZ OSOBĘ BLISKĄ LUBINNĄ OSOBĘ WSKAZANĄ PRZEZ SIEBIE,12. KONTAKTU OSOBISTEGO, TELEFONICZNEGOLUB KORESPONDENCYJNEGO Z OSOBAMIZ ZEWNĄTRZ13. OPIEKI DUSZPASTERSKIEJW praktyce wiele kontrowersji może budzićprawo do dodatkowej opieki sprawowanejprzez osobę bliską lub inną wskazanąosobę. Należy tu zwrócić uwagę na następującezagadnienia1. OBOWIĄZKI PLACÓWKI.W trakcie pobytu w zakładach opieki zdrowotnejprzeznaczonych dla osób wymagającychcałodobowych lub całodziennych świadczeńzdrowotnych pacjent ma prawo do pielęgnacji,a pacjent niepełnosprawny do pielęgnacjii opieki nad nim, ze strony pracownikówmedycznych tej placówki. Świadczenie tegorodzaju usług zdrowotnych jest prawnym obowiązkiemzakładów opieki zdrowotnej, w tymszpitala.Niezależnie od tego, w czasie pobytu w tychplacówkach opieki zdrowotnej pacjent ma prawodo dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanejprzez osobę bliską lub inną osobęwskazaną przez siebie. Oznacza to że szpitalnie przyznaje pacjentowi żadnych przywilejów,natomiast ma obowiązek respektować zagwarantowaneustawowo prawo pacjenta.2. UPRAWNIENIA PACJENTAPrawo do korzystania z opieki ze strony osóbnajbliższych jest uprawnieniem pacjenta, dlategoto on powinien wyrazić życzenie, że chceskorzystać z takiej pielęgnacji. Nie może tobyć działanie narzucane przez inne osoby np.rodzinę czy personel medyczny. Podkreśleniawymaga słowo dodatkowa, personel medycznynie jest zwolniony z troski o prawidłowąpielęgnację pacjenta, racjonalnie uzasadnionejest uzgodnienie z osobami które dodatkowąopiekę będą sprawowały, co do zakresuwykonywania poszczególnych czynności. Zanaruszenie tego prawa można poczytywaćpraktyki pracowników medycznych, polegającena przerzucaniu swoich obowiązków pielęgnacyjnych,na osoby bliski pacjentowi bezwcześniejszego uzgodnienie tego z osobamizainteresowanymi .Prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej,jest uprawnieniem każdego pacjenta,bez względu na rodzaj choroby czy teżwiek. Gdy pacjent jest niezdolny do wyrażeniaswojej woli np. małoletni, ubezwłasnowolniony,o skorzystaniu z tego prawarozstrzyga przedstawiciel ustawowy lubopiekun faktyczny. Personel medyczny jestzobowiązany uszanować ich decyzję, która niejest ich własną decyzją, lecz decyzją podjętą wimieniu pacjenta.O wiele trudniej pod względem prawnymrysuje się natomiast sytuacja, w której pacjentposiada pełną zdolność do czynności prawnych,ale w konkretnej sytuacji nie jest zdolnydo wyrażania swojej woli np. jest nieprzytomny.W takiej sytuacji nie ma umocowania dla innychosób lub instytucji do odjęcia w jego imieniudecyzji. „Wydaje się, że w obecnym stanieprawnym jedynym wyjściem (...) jest przyjęcieswoistego domniemania faktycznego, że pacjentwyraził zgodę na sprawowanie względemniego dodatkowej opieki pielęgnacyjnej.(....).W takiej sytuacji punkt ciężkości przesuwałbysię w kierunku wyboru właściwej osoby dosprawowania tej opieki” .3. OSOBA NAJBLIŻSZADodatkową opiekę mają prawo sprawowaćzarówno członkowie rodziny, jak również lubinna osoba bliskie pacjentowi pod warunkiem,że zostały wskazane przez pacjenta. W tym zakresierozstrzygające znaczenie powinna miećwola samego pacjenta lub jego reprezentanta(przedstawiciela ustawowego lub opiekunaprawnego). Personel medyczny nie powinieningerować w wybory dokonywane przez pacjenta,natomiast powinien upewnić się w bezpośredniejrozmowie z pacjentem, czy życzyon sobie dodatkowej opieki pielęgnacyjnej zestrony danej osoby.Problem, może powstać, gdy pacjent nie jestzdolny do wyrażenia swojej woli w tym zakresiei nie posiada przedstawiciela ustawowego.W tych sytuacjach pomocny dla personelu medycznegow ocenie, kto jest osobą bliską, możebyć przepis art. 115 & 11 Kodeksu Karnego.Zgodnie z tym przepisem, „Osobą najbliższąjest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo,powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osobapozostająca w stosunku przysposobieniaoraz jej małżonek, a także osoby pozostającew wspólnym pożyciu”. Nie oznacza to jednak,że personel ma sztywno trzymać się wyrażonejw nim zasady. Rozstrzygnięcie w tym zakresiemusi być bowiem poprzedzone rzetelnymrozeznaniem sytuacji rodzinnej i osobistejpacjenta .4. ZAKRES PIELĘGNACJI SPRAWOWANEJPRZEZ OSOBY NAJBLIŻSZEOsoby wskazane przez pacjenta do wykonywaniapielęgnacji, muszą być poinformowaneco do wykonywanie jakich czynności i wjakim czasie jest dozwolone, i z jakich urządzeńmogą na oddziale korzystać. Osobisty kontaktczłowieka hospitalizowanego z osobamibliskimi i możność wykonywania przez nichopieki nad pacjentem są bardzo istotne dlapsychicznego samopoczucia chorego (a przezto oddziałują na proces leczniczy) i stanowi onistotny element realizacji prawa do intymności,dlatego nie powinny być ograniczane żadnymiwzględami 5 .5. KOSZTY OPIEKI DODATKOWEJJednocześnie koszt realizacji prawa pacjentado dodatkowej opieki pielęgnacyjnej nie możeobciążać szpitala. Osoba sprawująca opiekęnie żądać od zakładu opieki zdrowotnej wynagrodzeniaza jej sprawowanie, zwrotu kosztówdojazdu, diety itp. Z drugiej strony, zakład niemoże obciążać takiej osoby opłatami za pobytna jego terenie. Pobieranie opłat za fakt wykonywaniaopieki dodatkowej nad pacjentemprzez osobę najbliższą jest sprzeczny z ustawąo zakładach opieki zdrowotnej. Szpital maobowiązek umożliwić sprawowanie tej opiekiw ramach warunków jakie posiada.6. CZAS SPRAWOWANIA OPIEKIPacjent ma prawo do dodatkowej opieki, zestrony osoby wskazanej zarówno w ciągu dnia,jak i w ciągu nocy. Jest to gwarancja ustawowa,odmienne postanowienia regulaminu porządkowegojest sprzeczne z prawem. 67. PRAWO PACJENTA DO KONTAKTUZ OSOBAMI Z ZEWNĄTRZW trakcie pobytu w zakładzie opieki zdrowotnej,pacjent ma prawo do kontaktu z osobamiz zewnątrz. Jest to uprawnienie, niezależneod prawa do opieki dodatkowej ze strony osóbwskazanych przez pacjenta. Kontakt ten niemoże być w żaden sposób utrudniany. Natomiastjasno należy określić warunki odwiedzin,czyli czas i miejsce spotkań chorego z rodziną,możliwości kontaktu telefonicznego, listownego.W wyjątkowych okolicznościach pacjentma prawo oczekiwać, iż w jego imieniu szpitalskontaktuje się z osobami z zewnątrz. Taka sytuacjamoże mieć miejsce, w razie pogorszenia sięstanu zdrowia chorego, powodującego zagrożenieżycia lub w razie śmierci pacjenta. Szpitaljest zobowiązany wówczas do zawiadomieniawcześniej wskazaną przez pacjenta – osobę lubinstytucję, przedstawiciela ustawowego alboopiekuna faktycznego .8. OGRANICZENIE PRAWADO OPIEKIPrawo pacjenta do opieki dodatkowejsprawowanej przez osobę bliską oraz prawopacjenta do kontaktu osobistego z osobamizewnątrz może ulec ograniczeniu, tylko napodstawie decyzji kierownika zakładu opiekizdrowotnej lub upoważnionego przez niegolekarza. Uzasadnieniem wprowadzenia ograniczeniasą zagrożenie epidemiologiczne lubze względu na warunki przebywania innychosób chorych w szpitalu. Zgodnie ze stanowiskiemPaństwowego Zakładu Higieny przyczynamiograniczenia prawa pacjenta dokontaktu ze środowiskiem pozaszpitalnymmogą być: hospitalizacja pacjenta chorego naszczególnie zaraźliwe choroby; występowanie20 W CIENIU CZEPKA