Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plSZKOLENIEPropozycjaIVpoziomIII poziomII poziomI poziomopracowanie własneRys. 4. System symulacji pola walki dla PZA, PZA-R oraz PZRsprzężone z urządzeniem wyzwalającym (mechanizmstartowy);– system mocowania na uzbrojeniu (makietagabarytowo-masowa);– symulowany system identyfikacji „swój–obcy”;– system łączności cyfrowej z jednostką centralną(sterującą);– niezależne źródło zasilania umożliwiająceszkolenie w garnizonie i na poligonach.Poza tym powinien być kompatybilny z symulatoramicelów (naziemnych i powietrznych),umożliwiać kreowanie realistycznychscenariuszy pola walki z jednoczesną możliwościąich modyfikacji w czasie rzeczywistymoraz zderzenie założeń teoretycznych z praktycznymi(realny czas lotu rakiet i ich załadunkuoraz zmiany stanowiska ogniowego – startowego,odtworzenia zdolności bojowej itp.),a także symulowanie strat własnych i przeciwnika,realnego zużycia środków bojowych i materiałowychitp.PotrzebyUwzględniając podane wymagania dotyczącesystemu symulacji pola walki dla PZAi PZA-R, oprzyrządowanie procesu szkoleniana poszczególnych poziomach powinno byćnastępujące (rys. 4):Poziom I (w garnizonie) – szkolenie poszczególnychspecjalistów (operatora, działonowego,kierowcy) do szczebla plutonu z wykorzystaniemzintegrowanych komputerów rozmieszczonychw gabinetowej bazie szkolenioweji z odpowiednim oprogramowaniem symulacyjnymoraz stanowiskiem komputerowym przewidzianymdla instruktora. Liczba stanowiskkomputerowych oraz ich oprogramowanie byłybydostosowane do określonego uzbrojeniai specyfiki jego użycia w walce (PPZR Grom,ZUR-23-2 KG, PRWB Osa itp.).Poziom II (w garnizonie) – szkolenie doszczebla baterii z wykorzystaniem w końcowejfazie symulatora z ekranem sferycznym (dlaPZA i PZAR, pozwalającym na wprowadzeniescenariuszy działania środków napadu powietrznego(o określonym stopniu skomplikowania),określonych warunków terenowych, atmosferycznych,pory doby itp., z możliwością wpięciabędących w wyposażeniu WOPL WLąd trenażerów,np. UST-1, jako elementu obiektywnejoceny poziomu wyszkolenia.Poziom III (na poligonie) – szkolenie doszczebla dywizjonu z wykorzystaniem etato-32 przegląd <strong>wojsk</strong> lądowych 2012/02
Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plPropozycjaSZKOLENIEwych środków rozpoznania oraz ZSyD i KOŁowcza/Rega, przy jednoczesnym symulowaniudziałania ŚNP przez bezzałogowe sterowanecele powietrzne (SCP, w tym również tez programowalną trasą lotu). Obiektywna ocenapoziomu wyszkolenia byłaby dokonywana z zastosowaniemistniejących urządzeń szkolno-treningowychdla PPZR (Iglica 1 i 2 oraz UST-1)oraz laserowego symulatora strzelań zestawówartyleryjskich.Poziom IV (na poligonie) – szkolenie do szczeblapułku włącznie z zastosowaniem, poza SCP,realnie działającego lotnictwa (do symulowaniazbliżonej do realnej sytuacji powietrznej) orazsystemu symulacji i oceny pracy dowództwi sztabów, np. JTLS, JCATS itp.W przypadku zestawu symulacyjnego dlaPZR powinien on, poza funkcjami i zdolnościamiprzewidzianymi dla PZA i PZA-R, zapewniać:– rozpoznanie w trafionym celu numeru strzelającego,dzięki posiadaniu przez każdy egzemplarzsymulatora zakodowanego numeru indywidualnego;– sygnalizowanie trafienia optycznie i dźwiękowo;– proste mocowanie, amortyzację oraz zabezpieczenieurządzeń i zespołów z wymaganą odpornościąna oddziaływanie mechaniczne;– zastosowanie będących w wyposażeniu rakietszkolno-działających.Natomiast dla PZR oprzyrządowanie procesuszkolenia na poszczególnych poziomach powinnobyć następujące:– poziom I (w garnizonie) i poziom IV (na poligonie)analogiczne jak w przypadku PZAi PZA-R;– poziom II (w garnizonie) – szkolenie doszczebla baterii włącznie z wykorzystaniemw końcowej fazie kontenerowego symulatora polawalki. Umożliwiałby on wpięcie przez odpowiednieinterfejsy etatowo występującychw uzbrojeniu zestawów rakietowych, np. bateriiPRWB Osa, z elementami dowodzenia i rozpoznania.Symulowanie scenariuszy działania ŚNP(o określonym stopniu skomplikowania), jakrównież obiektywna ocena poziomu wyszkoleniabyłyby dokonywane przez operatorów stano-wisk komputerowych umieszczonych wewnątrzkontenera;– poziom III (na poligonie) – szkolenie doszczebla dywizjonu z wykorzystaniem etatowychśrodków rozpoznania oraz ZSyD i KOŁowcza/Rega, przy jednoczesnym symulowaniudziałania ŚNP przez bezzałogowe sterowanecele powietrzne (SCP, w tym również tez programowalną trasą lotu). Niemniej, biorącpod uwagę ograniczony czas eksploatacji PZRKub i Osa, oprzyrządowanie procesu szkoleniawraz z automatyzacją systemu obiektywnejjego oceny na tym poziomie powinno być zapewnionew ramach pakietu szkoleniowego dlaplanowanych do wprowadzenia zestawów rakietowychnowej generacji.PodsumowanieNależy stwierdzić, że podejmowanie działańzmierzających do pozyskania kompleksowegosystemu symulacji pola walki na potrzeby wsparciaprocesu szkolenia WOPL WLąd jest zasadne,pod warunkiem że będzie on umożliwiał:– szkolenie i zgrywanie oddziałów i pododdziałówWOPL wspólnie z obiektami osłony orazelementami współdziałającymi zarówno w warunkachgarnizonowych, jak i na poligonach;– włączenie już istniejących urządzeń szkolno--treningowych;– podgrywanie działania przeciwnika powietrznegozarówno przez system, jak i personellatający (np. z eskadry lotnictwa taktycznegoSP).Oczywiście żaden system symulacji nie zastąpirealnego działania, wystrzałów, dymu, kurzui żołnierskiego potu, ale z założenia ma stanowićnarzędzie wspierające proces szkolenia orazobiektywną jego ocenę.W przypadku WOPL WLąd jest to początekdrogi do tworzenia założeń kompleksowego systemusymulacji pola walki. Dlatego też żywięnadzieję, że artykuł ten będzie zarzewiem dodyskusji i wymiany podglądów na ten temat nałamach PWL i nie tylko.•Autor jest absolwentem WSOWOPL, UniwersytetuOpolskiego oraz AON. Obecnie jest szefemOddziału Szkolenia Szefostwa Wojsk ObronyPrzeciwlotniczej DWLąd.2012/02przegląd <strong>wojsk</strong> lądowych33