April, 2008. go di ne Broj 8 Go di na III - Forumbosnjaka.com

e v i j a« « « OBRA ZO VA NJE, KUL TU RA, BAŠ TI NAno vih duć ana, pa se nji ho va iz grad nja ši ri u dru gim ma -halama I džematima. Dvojna vladavina imala je I te kakopozitivnog odraza na razvoj grada, jer su se medjusobnotakmičili . Čaršija se razvija , trgovina zanatstvo Icvjetaju . Otvaraju se novi lokali, poput čuvenog kazina, naj ljep še I naj ve će zgra de za te na mje ne, po tom lo -kali sa muzikom do zore, lokali sa striptizetama, javne –tajne kuće itd.Pljevajski korzo sve više postaje popularan . Draž večernješetnje pruža čaršija kao glavni zanatski trgovinski, vjerski , administrativni I poslovni centar. Odredjenimdanima u čaršiji je bila nadaleko poznata pijaca.Ljudi su se svakodnevno sastajali , dogovarali I upoznavali . Tu su se de ša va le zbil je I ša le, pod va le , ogo va ra njaI fale ali se igralo, pjevalo , sviralo I sevdisalo. U čaršijije bio ži vot! Na kor zo se iz la zi lo s poš to va njem, u naj -ljepšoj odjeci I obući sa skupocjenim nakitima. Izlazilisu I sta ri I mla di, sva ko je imao ne ki in te res. Bi lo je tomjesto za dokazivanja I prestiža. Korzo se pružalo dužčaršije, od kafane Zelengora do Julije , a potom se širilood Ju li je do Ča no vog mos ta uglav nom za mla dež.Šetnja je bila besprekorna , sa pozdravima ali i namigivanjemmomaka djevojkama i obratno.Na korzo su dolazili momci I djevojke iz susjednih Idrugih gradova. Domaći šetadžije znali su ko je te večerido šao sa stra ne pa su se skla pa la poz nanstva . Rad ja -la se I lju bav a to se čes to za vr ša va lo uda jom ili že nid -bom. Subotom, nedjeljom I praznicima čaršijom bi defilovalavojna muzika a kasnije I muzika Vatrogasnogdoma. Kod kafane „Slavija“ u centru čaršije priredjivalibi promenadne koncerte Šaldžije I kafedžije svratili biu Limovu kafanu a meraklije koji vole čašicu I pjesmuu sajdžisku radnju Alije Ičelića- Klepeša , vrsnog harmonikašaI zabavljača .Mnogi bi otišli na akšamluk u brijačnicuHrastovina gdje svira tambura do jutarnjih sati.Oni ko ji vo le ak šam luk I da pe ku me so na ću mur svra -ti li bi u ko vač ni ce na Ja li ji a ne ki ko va či bi li su vrs ni mu -zičari . Šereti-baš šaldžije svratili bi u slastičaru Ata Mulovića, poznatog humoriste sklonog podvalama I šalama. Drugi bi opet tražili Ljuba Stojkanovića, ĆamilaKur be ga, Kre za I sa nji ma zbi ja li ša le I pod va le , ali nadostojanstven način . U brijačnici kod Sarvana neki bisvra ti li da se uljep ša ju a bri co bi re kao : ne ma pro ble -ma !Sje di I sa mo mi ka ži gdje ti je gla va ! . I tu se ak šam -lu či lo kao I kod svih ber be ri na .Sjaj I bogastvo pljevaljske čaršije trajao je do balkanskihratova i odlaska Osmanlija (1913. godine) i austrougarskevojske . Otišle su brojene i ugledne pljevaljskeporodice najviše u Tursku. Prvi svjetski rat podspješioje iseljavanje muslimanskih porodica tako da sa njimane sta je i čar šij skog sja ja . Ga se se za na ti , puš kars ki, sa ra či , ku jun dži je, zla ta ri , gra ve ri a I pre ra da kože sve -de na je na mi ni mum.Drugi svjetski rat posebno takozvana obnova I izgradnjado 6o-tih godina oduzima svu vakufsku imovinu, ruši kompletnu pljevaljsku čaršiju sa značajnim objektima,kulture I istorije grada . Skoro sve avlije u Pljevljimaporušene su 1959. godine. Zaborav i nebriga potiskujuvrijednost istaknutih pojedinaca poput muftijaŠemsikadića i Ćinare , osnivača grada Šehera HuseinPaše Boljanića, legende sevdaha Hamdije ŠahimpašićaI još bez broj tak vih lič nos ti.O nji ma na ža lost ne ma ni po me na u rod nom mjes -tu! Niti jedna zgrada orijentalne gradnje I kulture u graduni je za ko nom zaš ti će na , a ima ih još ne ko li ko ko jeodolijevaju vremenu.Od 1990 go di ne ne ma ni plje va lj skog kor za . Ima ka -fića I kockarnica na svakom koraku. Nadajmo se da ćebar neko spoznati vrijednost prošlosti jer to koristi I sadašnjostiI budućnosti. Time bi se Pljevljima vratio starisjaj kao što je to urad je no re kon struk ci jom Hu sein –Pašine džamije.april, 2008. Re vi ja FO RUM45