10 TRIBUNA • E shtunë, 04.02. 2012 - e premte, 10.02. 2012Komente & OpinionePrioritetet e politikës rajonaleNga gazeta New York TimesGjermania duke ia vështirësuarpunët EuropësNga Edmond HAXHINASTOPolitika jonë rajonaleështë aset shumë irëndësishëm dhe mëi vlerësuar nga partnerëttanë i politikës sonë tëjashtme, ndërsa rajoni iBallkanit Perëndimor ështëhapësira prioritare ku veprimidiplomatik i Shqipërisëndikon drejtpërsëdrejtisi në realizimin e interesavekombëtare, ashtu dhenë paqen dhe stabilitetin erajonit.Shqipëria ka mbajturmarrëdhënie të ngushtame të gjitha vendet e rajonittonë, në rradhë tëparë me shtetet fqinje tëdrejtpërdrejt me Malin eZi, Republikën e Kosovës eMaqedoninë.Paralelisht, në planin emarrëdhënieve dypalësheështë punuar intensivishtme shtetet e tjera të rajonit,si me Kroacinë, Turqinë,Serbinë dhe Bosnje-Hercegovinën.Vëmendje e veçantë iështë kushtuar zhvillimit tëmarrëdhënieve me fqinjëttanë, anëtarë të BashkimitEvropian dhe aleatë nëNATO, partnerin strategjikItalinë dhe Greqinë.Një nga objektivat madhorepër të cilat ështëpunuar me intensitet, kaqenë përfshirja e Kosovësnë organizatat rajonale.Vërejmë me kënaqësi seka një ndërgjegjësim edhemë të madh të shumicëssë vendeve të rajonit e mëtej për domosdoshmërinëe përfshirjes së Republikëssë Kosovës në procesetrajonale.Rajoni mbetet një prioritetmadhor i cili tashmë kaspecifikat e veta.Integrimi ekonomik meshtetet e rajonit, përbënnjë objektiv të vazhdueshëm.Infrastruktura e përbashkët,funksionimi i plotëi CEFTA-s, koordinimipër çështjet e rrugëve tëenergjisë, lëvizja pa pasaportanë gjithë rajonin,përbëjnë objektiva të rejatë punës sonë diplomatike.Me rëndësi është paraqitjae rajonit në proceset etij integruese, si një treg 20milionësh, dhe me imazhtë përmirësuar.Angazhimi dhe kontributinë funksion të faktoritshqiptar në Ballkan, ështënjë prioritet i rëndësishëmi politikës sonë të jashtme.Sot, shohim me kënaqësi,që roli i faktorit panshqiptarnë rajon, është nërritje dhe në përputhje mefrymën integruese Euro-Atlantike të rajonit.Por, ne vazhdojmë tëshikojmë me vëmendjegjithë zhvillimet në rajonpërsa i përket të drejtavetë shqiptarëve në gëzimine të drejtave të plota siqytetarë të barabartë e tërespektuar në secilin shtetqë ata jetojnë si autoktonë,në Maqedoni, Mal te Zi,apo Serbi.Objektiv i vazhdueshëm,mbetet njohja reciproke ediplomave me Serbinë, ngae cila përfitojnë shqiptarëtnë Preshevë, gjë që do tësjellë integrimin e tyre realnë strukturat administrativetë vendit. Po kështu, dotë intensifikojmë mbështetjenpër shkollat dhe gjuhëne kulturën shqipe atje.Kosova, njohjet e reja,mbeten sfidë e politikëssonë të jashtme. Ato janë<strong>pjesë</strong> e rëndësishme eaxhendës së Diplomacisësë Repuslikës së Shqipërisë.Përfshirja e saj në iniciativatrajonale dhe ecjamë tej e integrimit euro-atlantik,janë gjithashtu njëobjektiv madhor. Diplomaciajonë ka intensifikuarpërpjekjet për rritjen enumrit të njohjeve të Republikëssë Kosovës. Rezultati kësaj pune, si dhebashkërendimit të mirë tëpërpjekjeve tona me shtetete tjera që mbështesinpavarësinë e Kosovës, gjatëvitit 2011 numri i njohjevetë reja, është rritur me 13.Diplomacia shqiptare povepron me intensitet edhepër eksportimin e vleravemë të mira të trashëgimisëe kulturës shqiptare.Shqipëria, ka ofruarmendtorë të demokracisëpër të ndihmuar procesine tranzicionit në Tunizidhe këtë do e bëj edhe paskërkesës së Këshillit Tranzitornë Libi, me kërkesëne tyre. Gjithashtu, synojmëtë organizojmë Konferencëne nivelit të lartë përTolerancën dhe Jo-Diskriminiminnë kuadër tëOSBE, në vitin 2013.Shqiptarët jashtë venditShërbimet ndaj shqiptarëvejashtë vendit, janë njëpol i rëndësishëm i politikëssonë të jashtme dhediplomacisë.Dhënia e pasaportave nëItali e Greqi, ka ndikuar nëafrimin dhe përmirësimine ndjeshëm të shërbimevendaj tyre.Vazhdon puna për njohjene kontributeve përsigurimet shoqërore tëshqiptarëve jashtë vendit,në bashkëpunim meInsitutin e SigurimeveShoqërore, nëpërmjet marrëdhënievedypalëshe mevendet ku jetojnë shqiptarënë emigracion.*) Edmond Haxhinastoështë zëvendëskryeministërdhe ministër i Jashtëmi ShqipërisëUdhëheqësit e Bashkimit Europiannuk kanë arritur të kenë suksesnë përmbushjen e detyrimit të tyreparësor: rritjen e fondit të shpëtimitpër të mbrojtur ekonomitë e dobëtatë Europës nga dështimi për të shlyerborxhet.Në vend të kësaj, udhëheqësit e 25vendeve të BE-së, nga 27 anëtarë, janëpajtuar për nënshkrimin e një paktitë ri fiskal, që do t’i kufizojë ligjërishtata nga luftimi i recesionit (rënies) mestimuj (shtysa) të fuqishëm fiskalë.Shumica e ekonomistëve jashtëEurozonës e konsiderojnë këtë njëzgjidhje të rrezikshme. Këto vendepërbëjnë më shumë se 20 për qindtë ekonomisëbotërore. T’idënosh ato merecesione mëtë gjata dhemë të thellado të thotëtë dobësoshekonomitë etjera që varennga tregtia;nga Shtetete Bashkuaraderi te Kina.Pa një fondmë të madhndihmash, kagjasa që investitorëttë ruajnëtë njëjtinqëndrim ndajekonomive tëdobësuara,si në Itali eSpanjë, dukerritur interesate tyre tëshpenzimeve,e rrjedhimishtduke rrituredhe deficitine tyre.Kështu, udhëheqësit europianëkanë shtyrë deri në mars vendiminpër të injektuar më shumë para, porspekulatorët e tregut mund të mospajtohen me pritjet.Por ajo që është edhe më dëshpëruese,është se udhëheqësit europianëbesojnë se kanë pasur sukses.“Duke marrë parasysh afatin, kjoka qenë një kryevepër”, ka thënë kancelarjagjermane Angela Merkel, nëlidhje me paktin e ri fiskal.Ishte muaji dhjetor kur ajo ua bëritë qartë udhëheqësve të tjerë europianëse miratimi i paktit fiskal përtë balancuar buxhetet e tyre dhe përtë reduktuar borxhin, është një parakushtthelbësor për Gjermaninë përtë vazhduar pagesën e <strong>pjesë</strong>s së saj tëborxhit europian.Pakti fiskal vendos gjoba të konsiderueshmepër secilin vend nënshkrues,deficiti i të cilit është mbi 0.5 për qinde produktit të brendshëm bruto.Si ekonomia më e madhe e BashkimitEuropian dhe kontribuuesja mëe madhe në fondin e ndihmës, Gjermaniavazhdon të përcaktojë qasjennë menaxhimin e krizës ekonomiketë kontinentit. Të tjerët, veçanërishtata që kanë nevojë për ndihmë përt’i paguar faturat e tyre, kanë më pakzgjedhje.Një udhëheqëse e zgjuar si AngelaMerkel do të ndërtojë një Bashkimmë të fortë Europian, duke ndihmuarfqinjët e saj.Një udhëheqëse e zgjuar po ashtudo t’i kujtojë votuesit gjermanë sepërparimi i ekonomisë së tyre, që varetnga eksportet, shtron kërkesa tëvazhdueshme në vendet fqinje.Lidershipi i keq gjerman gjatë kësajkrize ka çuar në një çmim më të lartëekonomik dhe social të paguar ngaGreqia, Irlanda, Portugalia, Spanja,Italia, Belgjika dhe Franca. Sa më gjatëkëmbëngul Gjermania që masaveshtrënguese fiskale t’u japë përparësinë raport me rritjen ekonomike,aq më shumë gjasa ka që Gjermaniagjithashtu të kapet nga dhimbjet ekonomike.
TRIBUNA • E shtunë, 04.02. 2012 - e premte, 10.02. 201211BotaBullgaria zëvendësonambasadorët ishagjentëQeveria bullgare ka propozuarpesë ambasadorë të rinj si <strong>pjesë</strong>e një serie zëvendësimesh,pas zbulimeve, që tregojnëse 40 për qind e kryetarëve tëmisioneve jashtë vendit kishinpunuar në ish-shërbimet sekretekomuniste.“Ambasadorët në Moskë dhe nëMadrid, të cilët ishin në listëne diplomatëve, që kanë punuarnë rininë e tyre për shërbimet espiunazhit komunist, do të zëvendësohen”,deklaroi Ministriae Jashtme bullgare.“Një javë më parë, qeveriafilloi një procedurë për të zëvendësuarrreth 80 ambasadorëbullgarë jashtë vendit, 37 prej tëcilëve kishin bashkëpunuar meshërbimet sekrete komuniste”,theksoi një komision, që merretme hapjen e arkivave.Mitt Romney fitongjerësisht në FloridaI moderuari, Mitt Romneymundi rivalin e tij konservator,Newt Gingrich në zgjedhjet paraprakerepublikane në Florida,një fitore që i dha një avantazhvendimtar për të qënë në muajinnëntor kundërshtar i presidentitamerikan, Barack Obamanë zgjedhjet presidenciale.Sipas një numërimi të pothuajse95 për qind të votave, aimori 46 për qind kundër 32 përqind për Newt Gingrich.Dy kandidatët e tjerë, kristianitradicionalist, Rick Santorumdhe izolacionisti Ron Paul,morën respektivisht 13 për qinddhe shtatë për qind të votave.Florida ishte shteti i katër për tëcaktuar kandidatin e saj që prejfillimit të sezonit paraprak më3 janar dhe për më tepër shtetimë i rëndësishëm, me katërmilionë zgjedhës republikanë tëregjistruar.Erdogan dënonislamofobinë nëEvropëKryeministri turk, Recep TayyipErdogan dënoi një rritje tëislamofobisë dhe racizmit nëEvropë duke konfirmuar se votiminë Francë i një projektligji qëpenalizonte mohimin e gjenociditarmen përbënte manifestimine një rreziku në Evropë.“Pas këtij ligji (...) fshihet njëmentalitet, një qasje të pamohueshmeseraciste. Për këtëarsye nuk bëhet fjalë për njëçështje që i përket vetëm Turqisëdhe Francës, por një çështjee lidur drejtpërsëdrejti me Evropën,me Bashkimin Evropian’’,theksoi ai.Ai u shpreh gjatë një takimi tëpartisë së tij Drejtësi dhe Zhvillim,në pushtet në Ankara.Të paktën 74 personakanë mbetur të vrarëdhe qindra të tjerënjanë plagosur të mërkurën,si pasojë e dhunës pas njëndeshjeje futbolli në qytetinverior në brigjet e Mesdheut,Port Said.Tifozat e skuadrës vendase,al-Masry, pushtuan fushënpas një fitoreje të rrallë kundërskuadrës më të mirë tëEgjiptit al-Ahly. Ata qëlluanme gurë, lëndë të lehta plasësedhe shishe kundër tifozavedhe lojtarëve të skuadrëskundërshtare. Pamje tëtransmetuara drejtpërdrejtnë televizion tregonin tifozate skuadrës vendase al-Masryduke ndjekur në fushë eNgjarja e Port Said-it iu shtualistës së tragjedive sportive qëkanë ndodhur gjysmëshekulline fundit nëpër botë. Tragjeditë estadiumit “Heysel” në BrukselNga Antoine LAMBROSCHINIRusia po përjeton njëzgjim domethënës politik,siç dëshmohet ngamanifestimet e organizuaraqë prej muajit dhjetor nëpërmjetrrjeteve sociale, porajo është shumë larg përtë përjetuar ‘’pranverë’’ revolucionaresipas modelittë vendeve arabe, theksojnëanalistët.Nëse mobilizimi i opozitësnuk ka pasur precedentë qëprej ardhjes në pushtet nëvitin 2000 të Vladimir Putinit,kryeministër dhe favoritnë zgjedhjet presidenciale të4 marsit, lëvizja nuk mundtë krahasohet me përmasate tunizianëve dhe egjiptianëve,të cilët ditë pas ditemanifestonin pavarësishtdhunës dhe represionit.Në fakt, rusët, të cilëtishin dhjetëra mijëra në dyprotestat që u zhvilluan gjatëmuajit dhjetor në Moskëpër të denoncuar zgjedhjetlegjislative të njollosura ngamashtrimet ishin në faktpërfaqësues të klasës sëduke ushtruar dhunë mbilojtarët e skuadrës al-Ahly.Gjithashtu pamjet shfaqënedhe një zjarr në stadium.Ministri egjiptian i Mbrojtjestha se forcat policorekishin arrestuar 47 personasi <strong>pjesë</strong>marrës në përleshje.Ministri Mohamed Ibrahimtha se po vazhdojnë kërkimetpër të dyshuar të tjerë.Ai tha se 13 mijë tifoza tëskuadrës vendase al-Masrykishin hyrë në fushë,duke sulmuar 1 mijë e 200mbështetësit e al-Ahlit. Aitha se forcat e rendit u përpoqëntë ndërhynin dhe seshkaku kryesor për personate mbetur të vrarë ishte largiminë rrëmujë e sipër.në vitin 1985, e “Hillsborough”në Sheffield në 1989 dhe e “Furiani”në Bastia në Korsikë në1992, kishin shumë viktima, porbilanci më dramatik regjistrohetEgjipt, 74 të vdekur nënjë ndeshje futbolli...Tragjeditë më të mëdha në fushën e blertënë Lima në vitin 1964.- PERU - 23 maj 1964 : 320 tëvdekur dhe 1 000 të plagosurgjatë ndeshjes Peru-Argjentinënë stadiumin kombëtar në Lima.- GANË - 10 maj 2001 : 126të vdekur në Akra në fund tëndeshjes mes skuadrës “Heartsof Oaks” dhe skuadrës“Kumasi” kur tifozët e kësaj tëfundit, të mërzitur nga humbja eekipit hodhën predha dhe thyenkarrike.- ANGLI - 15 prill 1989 : 96 tifozëtë Liverpulit vdiqën në një rrëmujënë tribunat e shkatërruaratë stadiumit “Hillsborough” nëSheffield, gjatë gjysmëfinalesmesme.“Në Egjipt, shtesa e mesmendërmori lëvizjen, porajo u ndoq dhe nga shtresatë tjera të shoqërisë, veçanërishtnga më të varfrit’’,shprehet Mazen Abbas,korrespondent i televizionitAl Arabiya dhe presidentii Shoqërisë të imigrantëvearabë në Rusi.“Në Rusi, situata është endryshme. Është vetëm klasae mesme që manifestonnë Rusi’’, nënvizoi ai.Sondazhet tregojnë se dëshirapër ndryshim ka fituarterren, por gjithashtu rusëtnuk janë të gatshëm për tëndryshuar fatin e tyre.Sipas një sondazhi të realizuarnga instituti Levada,44 për qind e të pyeturvembështesnin manifestimet,por vetëm katër për qindishin të gatshëm për të manifestuardhe 11 për qindakoma më shumë për tëzbritur në rrugë.Përveç të tjerash, reagimii qeverisë ruse përballë protestavendryshon me atë tëregjimeve arabe të dështua-Nga protestat antiqeveritarenë Rusira: zgjidhja ka qenë denigrimii opozitës, akuzuar seështë paguar nga SHBA-ja.“Ne nuk kemi të bëjmëme një diktaturë të vjetër30-40-vjeçare, por me njëdemokraci të drejtuar, ështëshumë ndryshe’’, theksoiAbbas.Fiodor Loukianov, kryeredaktori të përjavshmes“Rusia në politikën botërore’’,vëren se as mbështetësite Vladimir Putinit dhe asmbështetësit e opozitës nukjanë të përqendruar në njësë Kupës së Anglisë mes‘’Liverpulit’’ dhe ‘’NottinghamForest’’.- SKOCI - 2 janar 1971 : 66 tëvdekur gjatë ndeshjes derby‘’Rangers’’-’’Celtic’’ në njërrëmujë në tribunë të “IbroxStadium”.- ANGLI- 11 maj 1985 : 56 tëvdekur në zjarrvënien në tribunënkryesore prej druri gjatëndeshjes ‘’Bradford’’-’’LincolnCity’’.- EGJIPT - 17 shkurt 1974 : 48 tëvdekur dhe 47 të plagosur pashyrjes së 80 000 personave nënjë stadium me 40 000 vende.- AFRIKË E JUGUT - 11 prillRusia ende larg për “Pranverën Arabe”logjikë ekstremiste.Të parët kanë premtuarreforma dhe të dytët protestojnëpër një ndryshim tëjetës së zgjedhjeve demokratike.‘’Njerëzit që manifestojnëjanë të pakënaqur, por nëtërësi ato kërkojnë më shumëprosperitet, më shumëperspektiva për të ardhmendhe jo një revolucion. Nukjanë tensionet që ekzistoninnë vendet arabe dhepushteti rus reagon me mëshumë diplomaci’’, theksonLukianov.Dhe ky analist, nënvizonse rusët ende të traumatizuarnga kaosi që ka ndjekurrrëzimi i ish-bashkimit Sovjetik,mbeten armiqësor meçdo tërmet politik.Potenciali i fuqishëm revolucionari rusëve, që ekzistonqë prej 20 vjetësh, kashkaktuar pasoja dramatikedhe zhgënjime të shumta’’,shprehet Lukianov.Pushteti rus nuk ka gabuardhe kërkon të minojëmobilizimin duke e krahasuarrastin e opozitarëve2001 : 43 të vdekur në njërrëmujë gjigante në stadiumin‘’Ellis Park’’ në Johanesburggjatë një ndeshjeje të ligës ‘’OrlandoPirates’’-’’Kazser Chiefs’’.- AFRIKË E JUGUT - 13 janar1991 : 40 të vdekur në “Orkney”në përleshjet gjatë ndeshjes‘’Orlando Pirates’’-’’KaizerChiefs’’ pas anullimit të një golinga arbitri.- BELGJIKË - 29 maj 1985 : 39 tëvdekur në stadiumin “Heysel”në Bruksel.- FRANCË - 5 maj 1992 : 18 tëvdekur dhe më tepër se 2 300 tëplagosur në stadiumin “Furiani”në Bastia, në Jug të Korsikës.si rrezik revolucionar i inspiruarnga kaosi në botënarabe.Presidenti i GjykatësKushtetuse ruse, Valeri Zorkine,e përshkroi si një skenarkatastrofe në një artikulltë titulluar ‘’Rusia: zhvillimidrejt të drejtës ose kaosit’’,publikuar nga e përditshmjazyrtare ‘’Rossiïskaia gazeta’’.“Liderët e manifestuesve(...) a janë të gatshëm atapër të shpallur që vendii tyre është plotësisht iprivuar nga legjitimitetipolitiko-juridik dhe nga sovraniteti?A janë të gatshëmata të kërkojnë ‘’armiq’’ përtë mbështetur krijimin enjë shteti të ri në Rusi sipasmodelit të Libisë’’, shkruanZorkine.Për Boris Dolgov, nga qendrae studimeve arabe nëAkademinë rus të Shkencave,Kremlini ndodhet paranjë sfide të vërtetë.“Të gjitha revolucionetarabe janë zhvilluar me manifestime(...) dhe në Rusika pasur probleme seriozesociale, ekonomike dhe kriminalitet.A do të ketë njëshpërthim? Kjo varet shumëse çfarë do të bëjnë autoritetet’’,theksoi ai.AFP