185 TRAVELERS' NOTE IN THE HALF OF 20TH CENTURY AND ...

dẫn, Nguyễn Tường Phượng nhấn mạnh những sự còn mất, đổi thay qua hai phần bathế kỷ:“Thì ra trong khi ông Trương Vĩnh Ký ở Hà Nội đã đi xem khắp cả kinh thành.Theo đoạn trên, ông đã xem chùa Quan Thượng, Thành cũ, Cột Cờ, đền Trấn Vũ vàchùa Một Cột.Từ năm 1876 đến nay, nghĩa là trong khoảng gần 70 năm, Hà Nội đã thay đổinhững gì?Ta thử nghĩ xem có đúng như câu chuyện của Trương Vĩnh Ký đã kể?Chùa Quan Thượng? Nay là Phòng Thương mại, nhà Địa ốc! Di tích của chùacòn trơ một cái Hòa Phong tháp sừng sững ở ven hồ. Mà xung quanh chùa khi xưa lànước, thì nay lại đường phố, sạch sẽ, giải dựa, lại thêm tàu điện, xe cộ đi lại như mắccửi, có chăng còn lại câu truyền miệng: Trước đền Quan Thượng, sau hồ HoànGươm” (16) ...Rõ ràng là vượt qua những áp đặt tuyên truyền tư tưởng chính trị “Pháp -Việt đề huề” và hạn chế lịch sử không tránh khỏi, song phải ghi nhận các trang duký trên Tạp chí Nam phong đã tiếp nối được tinh thần yêu nước và niềm tự hào dântộc từ cội nguồn văn học ông cha. Trong một chừng mực nhất định, nhiều trí thứccựu học và tân học đã biết lợi dụng diễn đàn công khai để khơi gợi và giáo dục tìnhcảm yêu nước, nhắc nhớ lại truyền thống đấu tranh anh dũng ngàn năm thông quaviệc du ngoạn, thăm viếng, tưởng niệm các danh nhân đất nước (An Dương Vương,Lý Thái Tổ, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Quang Trung...) và các di tíchlịch sử (Cổ Loa, đền Lý Bát Đế, hồ Hoàn Kiếm, Hoa Lư, lăng điện xứ Huế, danhthắng Bà Nà, Ngũ Hành Sơn, Sài Gòn, Tây Đô, Phú Quốc, Thạch Động, Hà Tiên)...3. Lời kết mởTrên cơ sở giao thông từng bước phát triển mà nhu cầu hiểu biết, giao lưuvăn hoá ngày càng mở rộng từ Bắc vào Nam, từ nơi đồng bằng đến miền núi, từvùng sâu vùng xa tới thị thành, từ trong nước cho tới nước ngoài. Không phải ngẫunhiên mà cảm hứng được đi xa nhờ các phương tiện ô tô, xe lửa, tàu thuỷ, tàu bayvốn gắn liền với kỹ nghệ thời hiện đại đã đem lại cho người viết biết bao nhữngcảm xúc mới lạ, hấp dẫn. Nhu cầu ĐI (kể cả thời gian, cách thức và phương tiện) và200