opodatkowanie

48 Część pierwsza. Dylematy reformy stanowienia podatków i kształtowania systemu podatkowego
jest niewątpliwie efektem braku określoności przepisów podatkowych, co bierze
się z pośpiesznych i nierzadko bezrefleksyjnych prac parlamentu nad projektami
ustaw podatkowych. Z jednej więc strony Konstytucja RP chroni określoność
przepisów, jako jeden z elementów poprawnej legislacji, z drugiej zaś eliminacji
z porządku prawnego mogą ulec jedynie te przepisy, których wadliwość ma charakter
kwalifikowany. Dopuszcza się zatem interpretacje jako pomoc podatnikom
w „zrozumieniu” prawa podatkowego. Tym samym, choć Konstytucja RP
ogranicza od strony formalnej prawo państwa do stanowienia podatków, co może
mieć miejsce jedynie w ustawie, to zarazem umożliwia organom podatkowym,
a więc podmiotom odpowiedzialnym za wykonywanie prawa podatkowego,
dokonywanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w oderwaniu od stanu
faktycznego ustalonego w postępowaniu podatkowym, a więc na podstawie
dowodów, co może mieć niewątpliwie charakter prawotwórczy.
Ustawa zasadnicza dając władzy ustawodawczej swobodę w kształtowaniu
systemu podatkowego, nie zabezpiecza podatników przed wprowadzaniem
rozwiązań nieprzemyślanych, z gruntu jedynie profiskalnych, nastawionych na
realizację doraźnych celów politycznych, źle zredagowanych, rozwiązań, które
ulegają ciągłym zmianom zarówno ustawodawczym, jak i interpretacyjnym.
Za taką tezą przemawia dokonana wcześniej analiza procesu ustawodawczego
w polskim Sejmie, który konstytucyjną swobodę kształtowania polityki podatkowej
utożsamia coraz częściej z bezrefleksyjnym przyjmowaniem przez
parlament projektów ustaw rządowych. W żaden sposób w demokratycznym
państwie prawnym nie można przyjąć, że swoboda ustawodawcy w stanowieniu
prawa podatkowego może być równoważona jedynie jego odpowiedzialnością
polityczną, a dla kontroli konstytucyjności działania ustawodawcy wystarczą
ograniczenia w ustawie zasadniczej o charakterze formalnym.
Istotnym elementem władztwa podatkowego jest również władztwo poboru
podatków, szerzej – danin publicznych 122 . Swym zakresem obejmuje ono: po
pierwsze – uprawnienie do kształtowania ustroju i organizacji administracji
podatkowej, po drugie – uprawnienia w zakresie realizacji funkcji rejestracyjnej,
wymiarowej, weryfikacyjnej, kontrolnej, poboru i windykacji zobowiązań podatkowych
123 . Uprawnienia w tym zakresie zostały przez parlament przekazane
władzy wykonawczej, w obecnym stanie prawnym ministrowi właściwemu do
lania informacji podatkowych w innych krajach, s. 19, http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.
nsf/0/77CF28B244C1938DC1257E26003F1748/%24File/3320%20cz%201.pdf.
122
C. Kosikowski, Ustawa podatkowa, op. cit., s. 23. Odmiennie w tym zakresie A. Bień-
-Kacała, Zasada władztwa daninowego, op. cit., s. 24 i 27.
123
Zob. J. Kulicki, Zakres władztwa podatkowego w obecnym systemie, op. cit., s. 11.