Fachowy Instalator 1/2017
OD REDAKCJI Słuchając ostatnio wiadomości w radiu czy TV wydawać by się mogło, że najczęściej powtarzanym słowem jest „smog”. Problem jakości powietrza w naszym kraju wreszcie stał się tematem ważnym nie tylko uwagi dziennikarzy ale również władz lokalnych. I nic dziwnego. Kłęby czarnego dymu wydobywające się z komina to już nie tylko stary obrazek z Bytomia czy Katowic. Z powodu smogu, zimową porą, cierpimy wszyscy. Z czego to wynika? Przyczyn jest wiele – stare kotły, złej jakości paliwo, traktowanie kotłów na paliwo stałe jak domowych spalarni śnieci. Ale to są tylko przyczyny bezpośrednie. Na to wszystko można zaradzić ustawami i programami wspierającymi zakup nowoczesnych, ekologicznych urządzeń. Gorzej jest z przyczynami pośrednimi – czyli głównie świadomością ekologiczną, w właściwie jej brakiem. Edukacja w tym temacie powinna rozpocząć się jak najszybciej, tak by dorastające pokolenie nie popełniało błędów rodziców i wzrastało w przekonaniu, że to od nich zależy jakość życia na ziemi. A zapał do dbania o najbliższe otoczenie zaszczepiali już teraz swoim dziadkom i rodzicom. Miłej lektury życzy Redakcja SPIS TREŚCI Informacje pierwszej wody ... 10 Nowości ... 16 Instalacje z tworzyw sztucznych ... 19 Regulacyjna armatura podpionowa Herz – podstawa optymalnej hydrauliki instalacji ... 24 Pomporozdrabniacze wbudowane w ceramikę oraz do współpracy ze stelażami podtynkowymi ... 26 Zawory termostatyczne ... 30 Termostatyczne zawory mieszające ATM nowej generacji firmy AFRISO ... 34 Dyrektywa Ekoprojektu w odniesieniu do kotłów na paliwa stałe ... 36 Instalacja grzewcza – sprawna i pozbawiona problemów ... 42 Pompy elektroniczne w optymalizacji pracy instalacji c.o., c.w.u. i klimatyzacyjnych ... 44 Rodzaje klimatyzatorów typu split i ich zastosowanie ... 50 Sposoby odprowadzania skroplin z instalacji klimatyzacyjnych ... 56 LG prezentuje zupełnie nowe rozwiązanie systemu VRF – MULTI V 5 ze sprężarką Ultimate Inverter ... 60 Pytania czytelników ... 63 Wentylacja w budynkach energooszczędnych i pasywnych ... 70 Przegląd wentylatorów ... 72 Wentylacja hybrydowa w aspekcie wykorzystania urządzeń wentylacyjnych firmy Uniwersal ... 76 Warsztat ... 82
OD REDAKCJI
Słuchając ostatnio wiadomości w radiu czy TV wydawać by się mogło, że najczęściej powtarzanym słowem jest „smog”. Problem jakości powietrza w naszym kraju wreszcie stał się tematem ważnym nie tylko uwagi dziennikarzy ale również władz lokalnych. I nic dziwnego. Kłęby czarnego dymu wydobywające się z komina to już nie tylko stary obrazek z Bytomia czy Katowic. Z powodu smogu, zimową porą, cierpimy wszyscy.
Z czego to wynika? Przyczyn jest wiele – stare kotły, złej jakości paliwo, traktowanie kotłów na paliwo stałe jak domowych spalarni śnieci. Ale to są tylko przyczyny bezpośrednie. Na to wszystko można zaradzić ustawami i programami wspierającymi zakup nowoczesnych, ekologicznych urządzeń.
Gorzej jest z przyczynami pośrednimi – czyli głównie świadomością ekologiczną, w właściwie jej brakiem. Edukacja w tym temacie powinna rozpocząć się jak najszybciej, tak by dorastające pokolenie nie popełniało błędów rodziców i wzrastało w przekonaniu, że to od nich zależy jakość życia na ziemi. A zapał do dbania o najbliższe otoczenie zaszczepiali już teraz swoim dziadkom i rodzicom.
Miłej lektury życzy
Redakcja
SPIS TREŚCI
Informacje pierwszej wody ... 10
Nowości ... 16
Instalacje z tworzyw sztucznych ... 19
Regulacyjna armatura podpionowa Herz – podstawa optymalnej hydrauliki instalacji ... 24
Pomporozdrabniacze wbudowane w ceramikę oraz do współpracy ze stelażami podtynkowymi ... 26
Zawory termostatyczne ... 30
Termostatyczne zawory mieszające ATM nowej generacji firmy AFRISO ... 34
Dyrektywa Ekoprojektu w odniesieniu do kotłów na paliwa stałe ... 36
Instalacja grzewcza – sprawna i pozbawiona problemów ... 42
Pompy elektroniczne w optymalizacji pracy instalacji c.o., c.w.u. i klimatyzacyjnych ... 44
Rodzaje klimatyzatorów typu split i ich zastosowanie ... 50
Sposoby odprowadzania skroplin z instalacji klimatyzacyjnych ... 56
LG prezentuje zupełnie nowe rozwiązanie systemu VRF – MULTI V 5 ze sprężarką Ultimate Inverter ... 60
Pytania czytelników ... 63
Wentylacja w budynkach energooszczędnych i pasywnych ... 70
Przegląd wentylatorów ... 72
Wentylacja hybrydowa w aspekcie wykorzystania urządzeń wentylacyjnych firmy Uniwersal ... 76
Warsztat ... 82
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
www.fachowyinstalator.pl<br />
LUTY <strong>2017</strong> NAKŁAD 6000 EGZ. WYDANIE NUMER 1/<strong>2017</strong>
15 lat w Polsce<br />
Klimatyzatory SPLIT na czynnik R32<br />
Wybierz urządzenie sprawdzone i niezawodne, które doskonale sprawdzi się za wiele lat,<br />
zarówno pod względem wymagań prawnych, technicznych jak i wizualnych.<br />
Pamiętaj, że wysoka jakość to dobra inwestycja i oszczędność.<br />
BLUEVOLUTION - to gama urządzeń klimatyzacyjnych Daikin pracujących na czynnik chłodniczy R32.<br />
System SPLIT - to układ jednostki wewnętrznej i agregatu zewnętrznego służące chłodzeniu lub ogrzewaniu.<br />
Doskonale sprawdza się w pomieszczeniach od 20 do 70m 2 , zarówno mieszkalnych jak i komercyjnych.<br />
Czynnik R32 - czynnik chłodniczy użyty w instalacji, dzęki któremu system jest bardziej efektywny energetycznie.<br />
Dodatkowo czynnik ten ma najmniejsze oddziaływanie na środowisko naturalne.<br />
Innowacyjność<br />
Doświadczenie<br />
Zaufanie<br />
www.daikin.pl
R.<br />
OD REDAKCJI<br />
Słuchając ostatnio wiadomości w radiu czy TV wydawać by się mogło,<br />
że najczęściej powtarzanym słowem jest „smog”. Problem jakości powietrza<br />
w naszym kraju wreszcie stał się tematem ważnym nie tylko uwagi<br />
dziennikarzy ale również władz lokalnych. I nic dziwnego. Kłęby czarnego<br />
dymu wydobywające się z komina to już nie tylko stary obrazek<br />
z Bytomia czy Katowic. Z powodu smogu, zimową porą, cierpimy wszyscy.<br />
Z czego to wynika? Przyczyn jest wiele – stare kotły, złej jakości paliwo, traktowanie<br />
kotłów na paliwo stałe jak domowych spalarni śnieci. Ale to są tylko<br />
przyczyny bezpośrednie. Na to wszystko można zaradzić ustawami i programami<br />
wspierającymi zakup nowoczesnych, ekologicznych urządzeń. Gorzej<br />
jest z przyczynami pośrednimi – czyli głównie świadomością ekologiczną,<br />
w właściwie jej brakiem. Edukacja w tym temacie powinna rozpocząć się jak<br />
najszybciej, tak by dorastające pokolenie nie popełniało błędów rodziców<br />
i wzrastało w przekonaniu, że to od nich zależy jakość życia na ziemi. A zapał<br />
do dbania o najbliższe otoczenie zaszczepiali już teraz swoim dziadkom<br />
i rodzicom.<br />
Miłej lektury życzy<br />
Redakcja<br />
Wydawca:<br />
Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k.<br />
Gromiec, ul. Nadwiślańska 30<br />
32-590 Libiąż<br />
Biuro w Warszawie:<br />
ul. Przasnyska 6 B<br />
01-756 Warszawa<br />
tel. +48 22 635 05 82<br />
tel./faks +48 22 635 41 08<br />
Redaktor Naczelna:<br />
Małgorzata Dobień<br />
malgorzata.dobien@targetpress.pl<br />
Dyrektor Marketingu i Reklamy:<br />
Robert Madejak<br />
tel. kom. 512 043 800<br />
robert.madejak@targetpress.pl<br />
Dział Promocji i Reklamy:<br />
Andrzej Kalbarczyk<br />
tel. kom. 531 370 279<br />
andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl<br />
Ryszard Staniszewski<br />
tel. kom. 503 110 913<br />
ryszard.staniszewski@targetpress.pl<br />
Marcin Kostyra<br />
tel. kom. 530 442 033<br />
marcin.kostyra@targetpress.pl<br />
Dyrektor Zarządzający:<br />
Robert Karwowski<br />
tel. kom. 502 255 774<br />
robert.karwowski@targetpress.pl<br />
Adres Działu Promocji i Reklamy:<br />
ul. Przasnyska 6 B<br />
01-756 Warszawa<br />
tel./faks +48 22 635 41 08<br />
Prenumerata:<br />
prenumerata@fachowyinstalator.pl<br />
Skład:<br />
As-Art Violetta Nalazek<br />
as-art.studio@wp.pl<br />
Druk:<br />
MODUSS<br />
www.fachowyinstalator.pl<br />
inne nasze tytuły:<br />
Redakcja nie zwraca tekstów nie zamó wionych, zastrzega sobie<br />
prawo ich re da gowania oraz skracania.<br />
Nie odpowia da my za treść zamieszczonych reklam.<br />
4 <strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
ST.SPIS TREŚCI<br />
temat numeru<br />
Fot. IGLOTECH<br />
ODPROWADZANIE<br />
SKROPLIN Z INSTALACJI<br />
KLIMATYZACYJNYCH<br />
czytaj od strony<br />
56<br />
Informacje pierwszej wody .................................................................................................................................................. 10<br />
Nowości ...................................................................................................................................................................................... 16<br />
Instalacje z tworzyw sztucznych ........................................................................................................................................ 19<br />
Regulacyjna armatura podpionowa Herz – podstawa optymalnej hydrauliki instalacji................................ 24<br />
Pomporozdrabniacze wbudowane w ceramikę oraz do współpracy ze stelażami podtynkowymi .......... 26<br />
Zawory termostatyczne ......................................................................................................................................................... 30<br />
Termostatyczne zawory mieszające ATM nowej generacji firmy AFRISO ............................................................ 34<br />
Dyrektywa Ekoprojektu w odniesieniu do kotłów na paliwa stałe ........................................................................ 36<br />
Instalacja grzewcza – sprawna i pozbawiona problemów ....................................................................................... 42<br />
Pompy elektroniczne w optymalizacji pracy instalacji c.o., c.w.u. i klimatyzacyjnych .................................... 44<br />
Rodzaje klimatyzatorów typu split i ich zastosowanie ............................................................................................... 50<br />
Sposoby odprowadzania skroplin z instalacji klimatyzacyjnych ............................................................................ 56<br />
LG prezentuje zupełnie nowe rozwiązanie systemu VRF – MULTI V 5 ze sprężarką Ultimate Inverter .... 60<br />
Pytania czytelników ................................................................................................................................................................. 63<br />
Wentylacja w budynkach energooszczędnych i pasywnych ................................................................................... 70<br />
Przegląd wentylatorów .......................................................................................................................................................... 72<br />
Wentylacja hybrydowa w aspekcie wykorzystania urządzeń wentylacyjnych firmy Uniwersal ................. 76<br />
Warsztat ...................................................................................................................................................................................... 82<br />
6<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
ABY BYĆ NAJLEPSZYM<br />
MONTUJ NAJLEPSZE<br />
“Jest niezawodna<br />
i łatwa w montażu<br />
– to sprawia,<br />
że szybko wykonuję<br />
swoją pracę<br />
i jestem godny<br />
zaufania.”<br />
WCIĄŻ NIEZAWODNA, WCIĄŻ NAJLEPSZA<br />
Jest mnóstwo powodów dla których pompa ALPHA2 jest najbardziej popularną pompą<br />
obiegową. Jednym z nich jest solidna praca dzień po dniu przez wiele lat. Pompa potwierdza<br />
swoją niezawodność nawet w najtrudniejszych instalacjach, dlatego instalując pompę u<br />
klienta dajesz gwarancję wieloletniej pracy. Kolejną zaletą jest niezwykle prosty i szybki<br />
montaż. Po prostu podłącz i masz to z głowy. Ponadto pompa posiada najlepszy na świecie<br />
wskaźnik efektywności energetycznej.<br />
Dowiedz się więcej o ALPHA2 i skorzystaj z przydatnych narzędzi Grundfos oraz szkoleń<br />
internetowych na stronie grundfos.pl
Free Polska Sp. z o.o.<br />
Biuro handlowe:<br />
<br />
<br />
<br />
www.gree.pl<br />
DYSTRYBUTORZY<br />
klimatyzacji Gree w Polsce<br />
<br />
FHU “Bezet” Sp. j.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Poznań<br />
Wrocław<br />
Bydgoszcz<br />
Warszawa<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Kraków
Klimatyzator ścienny BORA marki Gree - nowość <strong>2017</strong><br />
BORA<br />
<br />
<br />
pracuje na najbardziej<br />
ekologicznym czynniku chłodniczym R32<br />
<br />
<br />
nowoczesnym ponadczasowym designem szeroki zakres mocy<br />
chłodniczej<br />
<br />
<br />
wysokie<br />
współczynniki SEER oraz SCOP <br />
<br />
wiele<br />
funkcji gwarantujących najwyższy komfort<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
R32<br />
5 lat<br />
GWARANCJI<br />
szeroki zakres<br />
PRACY<br />
<br />
w funkcję I Feel<br />
tryb turbo<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
dodatkowe filtry antybakteryjne <br />
-<br />
<br />
funkcję +8 stopni C <br />
<br />
Funkcje automatycznej pracy <br />
<br />
<br />
<br />
5 letnia gwarancja producenta.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
1234<br />
<br />
WENTYLATORA<br />
1<br />
<br />
SNU - 1<br />
jonizator<br />
PLAZMOWY
IP.<br />
INFORMACJE PIERWSZEJ WODY<br />
15 jubileuszowa edycja<br />
FORUM WENTYLACJA-SALON KLIMATYZACJA <strong>2017</strong><br />
Już po raz 15, w Warszawie odbędą się Międzynarodowe<br />
Targi Techniki Wentylacyjnej, Klimatyzacyjnej i Chłodniczej<br />
FORUM WENTYLACJA – SALON KLIMATYZACJA <strong>2017</strong>.<br />
Jest to najważniejsze wydarzenie dedykowane branży wentylacyjnej,<br />
klimatyzacyjnej i chłodniczej, które<br />
co roku gromadzi ok. 6000 przedstawicieli<br />
branży: producentów, dystrybutorów, projektantów,<br />
wykonawców instalacji, przedstawicieli<br />
fi rm wykonawczych, osób odpowiedzialnych za<br />
odbiory techniczne i eksploatację, inwestorów,<br />
architektów, przedstawicieli uczelni wyższych<br />
i przyszłych inżynierów. Targom towarzyszą<br />
wydarzenia specjalne: Seminaria Eksperckie,<br />
Warsztaty Projektanta, Warsztaty Chłodnicze,<br />
Warsztaty CAD, Arena TECHNOLOGII,<br />
Strefa INSTALATORA oraz KONKURS Najciekawszy<br />
Produkt <strong>2017</strong>.<br />
Forum Wentylacja – Salon Klimatyzacja <strong>2017</strong> odbędzie<br />
się w dniach 7-8 marca <strong>2017</strong>, w Centrum<br />
Targowo-Kongresowym MT Polska przy ulicy<br />
Marsa 56C w Warszawie. Udział w targach i wydarzeniach<br />
towarzyszących wymaga wcześniejszej rejestracji.<br />
Więcej informacji na: www.forumwentylacja.pl<br />
Źródło: Stowarzyszenie Polska Wentylacja<br />
MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />
Wielka premiera systemu klimatyzacji LG Multi V 5<br />
1 grudnia 2016 odbyła się polska premiera najnowszego<br />
systemu klimatyzacji LG Multi V 5. W nowoczesnych<br />
wnętrzach ATM Studio w Warszawie dla ponad 200 Partnerów<br />
Biznesowych oraz Pracowników firmy LG Electronics<br />
odbył się niesamowity pokaz nowego rozwiązania<br />
systemu ze zmiennym przepływem czynnika chłodniczego<br />
(VRF).<br />
Najnowsze urządzenie z serii LG MULTI V przesuwa<br />
granice w jeszcze bardziej usprawnioną funkcjonalność<br />
optymalizując efektywność energetyczną i maksymalnie<br />
zwiększając komfort użytkownika. Premierę<br />
tego wyjątkowego produktu uświetnił spektakularny<br />
pokaz laserowy oraz zapierający dech w piersiach pokaz<br />
systemu Multi V 5 w zaawansowanej technologii<br />
mappingu, który był wyświetlany łącznie na ponad<br />
320 m 2 powierzchni. Uroczysta gala stała się także<br />
wyśmienitą okazją do wręczenia specjalnych wyróżnień<br />
dla najlepszych fi rm współpracujących z LG już<br />
od wielu lat.<br />
Prezentacji najnowszej 5. generacji systemu Multi V towarzyszyła<br />
też bogata ekspozycja urządzeń LG, gdzie najnowszy<br />
agregat Mulit V 5 można było obejrzeć również od środka.<br />
Uroczysta gala była wyśmienitą okazją do wręczenia specjalnych wyróżnień<br />
dla najlepszych firm współpracujących z LG już od wielu lat<br />
Nowe fl agowe rozwiązanie systemu klimatyzacji, MULTI V 5,<br />
będzie dostępne w Polsce w pierwszym kwartale roku <strong>2017</strong>.<br />
Źródło: LG<br />
10<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
7-8 MARCA<br />
WARSZAWA<br />
WYDARZENIA TARGOWE<br />
SEMINARIA<br />
dwudniowy cykl wykadów, ródo praktycznej wiedzy<br />
ARENA TECHNOLOGII<br />
systemy VRF oraz wentylatory oddymiajce<br />
STREFA INSTALATORA<br />
praktyczne pokazy i montae, wymiana dowiadcze<br />
KONKURS<br />
najnowsze urzdzenia prezentowane przez wystawców<br />
MIDZYNARODOWE TARGI<br />
TECHNIKI WENTYLACYJNEJ,<br />
KLIMATYZACYJNEJ I CHODNICZEJ<br />
Pomysodawca i organizator:<br />
spw@wentylacja.org.pl|tel./fax 22 542 43 14<br />
BEZPATNE<br />
ZAPROSZENIE<br />
Bye na I edycji targów? Mamy dla Ciebie<br />
bezpatne zaproszenie – skontaktuj si z nami<br />
www.forumwentylacja.pl<br />
e-mail: forum@forumwentylacja.pl
IP.<br />
INFORMACJE PIERWSZEJ WODY<br />
Dookoła Polski z mobilną ekspozycją produktów<br />
Zehnder<br />
Ponad 100 lokalizacji w całym kraju w 6 miesięcy<br />
odwiedziła w 2016 roku przyczepa ekspozycyjna<br />
fi rmy Zehnder.<br />
Zainteresowanie produktami grzewczymi, chłodzącymi<br />
i wentylacyjnymi Zehndera jest naprawdę<br />
duże. Prezentacje, szkolenia, testowanie produktów<br />
przez klientów, a następnie przejazd w inne miejsce<br />
i dalszy ciąg ekspozycji – tak wyglądały kolejne dni<br />
trasy przyczepy ekspozycyjnej.<br />
Od 7 do 9 września mobilna ekspozycja prezentowała<br />
produkty Zehndera na pierwszej Giełdzie<br />
Towarowej Grupy Instal-Konsorcjum w łódzkiej Hali<br />
Expo. To wyjątkowe wydarzenie odwiedziło ponad<br />
2000 fi rm instalacyjnych oraz przeszło 100 dostawców<br />
towarów handlowych i usług. Mieli okazję<br />
poznać najbardziej interesujące i innowacyjne rozwiązania<br />
z zakresu techniki grzewczej, instalacyjnej<br />
i sanitarnej oraz odnawialnych źródeł energii,<br />
a na dodatek czekały też na nich wyjątkowe rabaty.<br />
Kilka tysięcy osób, które zobaczyło mobilną ekspozycję<br />
Zehndera w roku 2016, postawiło wysoko poprzeczkę<br />
pod kątem frekwencji. W minionym roku<br />
najczęściej testowanym rozwiązaniem była nowa<br />
centrala wentylacyjna Zehnder ComfoAir Q. A która<br />
nowość wzbudzi największe zainteresowanie w obecnym<br />
roku? Szczegóły trasy już w lutym na www.zehnder.pl.<br />
Mamy nadzieję, że spotkamy się z jeszcze większą<br />
liczbą osób niż w minionym roku.<br />
Źródło: Zehnder<br />
MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />
Gwarancja 7 lat na wszystkie urządzenia Midea<br />
Od stycznia <strong>2017</strong> roku firma Zymetric wprowadziła<br />
7-letnią gwarancję na wszystkie<br />
urządzenia marki Midea, tj. na serie:<br />
Home, Multi i Business Comfort oraz<br />
systemy VRF.<br />
Postępowanie gwarancyjne może<br />
być dokonywane wyłącznie przez<br />
Autoryzowanych <strong>Instalator</strong>ów<br />
Midea, którzy posiadają specjalne<br />
certyfikaty uprawniające do takiej<br />
czynności. Certyfikaty można uzyskać<br />
podczas szkoleń organizowanych<br />
w siedzibie firmy Zymetric. Warunkiem<br />
utrzymania gwarancji jest dokonywanie<br />
przeglądów technicznych nie rzadziej niż:<br />
– raz do roku dla budynków mieszkalnych,<br />
– dwa razy do roku dla obiektów komercyjnych,<br />
– trzy raz w roku dla pomieszczeń technicznych.<br />
Wydłużenie gwarancji do 7 lat, to kolejny<br />
dowód na to, że nowe urządzenia<br />
Midea wprowadzane przez Zymetric<br />
Sp. z o.o. gwarantują wysokie parametry<br />
pracy i niezawodność działania w każdych<br />
warunkach.<br />
Więcej szczegółów na: www.midea-electric.pl<br />
Źródło: Zymetric<br />
12<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
IP.<br />
INFORMACJE PIERWSZEJ WODY<br />
Nowy oddział Iglotech w Gdyni<br />
Iglotech zaprasza wszystkich<br />
do nowego oddziału Iglotech<br />
w Gdyni przy ul. Hutniczej 19.<br />
Nowy oddział dostarcza klientom<br />
produkty z zakresu klimatyzacji,<br />
wentylacji, chłodnictwa. Oddział<br />
w Gdyni gwarantuje szybką obsługę,<br />
dostępność produktów,<br />
niskie ceny, pomoc doradcy techniczno-handlowego<br />
oraz ciekawe<br />
promocje.<br />
MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />
Źródło: Iglotech<br />
Systemy Sanpress Inox i Prestabo<br />
w nowym budynku na Mokotowie<br />
Instalacje oparte na wysokiej jakości materiałach i nowoczesnej<br />
technologii są gwarancją bezpieczeństwa, higieny<br />
i bezproblemowej eksploatacji, co jest ważne zarówno<br />
z punktu widzenia inwestora, jak i wykonawcy, czy w końcu<br />
samych użytkowników obiektu. Dlatego w nowym wielokondygnacyjnym<br />
budynku mieszkalno-usługowym przy<br />
ul. Huculskiej 5 na warszawskim Mokotowie zastosowano<br />
sprawdzone systemy zaprasowywane Sanpress Inox i Prestabo<br />
fi rmy Viega.<br />
Poziomy i piony instalacji zimnej i ciepłej wody użytkowej<br />
zaprojektowano z rur ze szwem spawanych laserowo, ze<br />
stali odpornej na korozję o numerze 1.4521, zgodnych<br />
z normą PN-EN 10088/PN-EN 10312 seria 2. Rury zostały<br />
połączone kształtkami systemu Sanpress Inox, które, podobnie<br />
jak inne złączki fi rmy Viega, charakteryzuje zaprasowanie<br />
przed i za uszczelką. Gwarantuje to najwyższy<br />
poziom bezpieczeństwa. W instalacji zastosowano elementy<br />
o średnicach od 15 do 108 mm. Piony poprowadzone<br />
zostały w mieszkaniach, w szachtach instalacyjnych.<br />
Ciepła woda użytkowa dostarczana jest z węzła umieszczonego<br />
na poziomie garaży. Stal nierdzewna to najlepsze<br />
możliwe rozwiązanie pod względem odporności na korozję<br />
i higieny wody pitnej. Materiał ten jako jedyny nie<br />
powoduje wtórnego zanieczyszczenia wody. Instalacja<br />
jest przystosowana do przegrzewów stosowanych<br />
do zwalczania bakterii legionella.<br />
Pestabo to sprawdzony i ekonomiczny system zaprasowywany<br />
ze stali czarnej ocynkowanej zewnętrznie. W budynku<br />
przy ul. Huculskiej wykonano w nim instalacje ciepła<br />
technologicznego (średnice od 15 do 108 mm) oraz instalację<br />
hydrantową, zlokalizowaną w garażach (średnice 54,<br />
64 i 76 mm). W tym drugim przypadku zastosowano rury<br />
ocynkowane podwójnie – zewnętrznie i wewnętrznie.<br />
Są one wykonane z jednej taśmy stalowej i cynkowane<br />
ogniowo z obu stron w procesie Sendzimira. Grubość warstwy<br />
cynku wynosi 20 μ. Dzięki temu stalowa rura Prestabo<br />
jest optymalnie chroniona przed korozją. Bardzo ważną<br />
zaletą tego systemu, szczególnie przy dużych projektach,<br />
jest również doskonały stosunek ceny do jakości.<br />
Źródło: Viega<br />
14<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
INFORMACJE PIERWSZEJ WODY IP.<br />
System GMV także w twoim domu!<br />
Nowością w ofercie GREE w Polsce w <strong>2017</strong> roku są<br />
systemy zmiennego przepływu czynnika VRF zapewniające<br />
nie tylko klimatyzację, ale także ogrzewanie<br />
pomieszczeń oraz ciepłą wodę użytkową.<br />
System ten znany jako GREE GMV 5 Home poza<br />
bardzo dobrymi parametrami pracy oraz wysoką<br />
niezawodnością charakteryzuje się szeroką gamą<br />
jednostek wewnętrznych oraz ich wydajności (kanałowe,<br />
kasetonowe, ścienne, konsole oraz przypodłogowo-sufi<br />
towe). Agregaty GMV 5 występują<br />
w wydajnościach od 12,1 do 28,0 kW i w zależności<br />
od trybu pracy (chłodzenie, ogrzewanie,<br />
przygotowywanie c.w.u., ogrzewanie oraz przygotowanie<br />
c.w.u., chłodzenie oraz przygotowanie<br />
c.w.u.) mogą pracować przy temperaturach nawet<br />
od -15 °C do 43 °C. Dzięki zastosowaniu odzysku<br />
ciepła system jest wyjątkowo wydajny i energooszczędny.<br />
Dużą zaletą zastosowania GMV5 Home jest wygoda użytkowania<br />
oraz ekologiczna praca jednego centralnego układu<br />
klimatyzacji, ogrzewania oraz przygotowania c.w.u dla całego<br />
budynku.<br />
www.gree.pl<br />
Wentylatory<br />
dachowe<br />
Gwarantowana jakość i niezawodność<br />
NOWOsc ´ ´<br />
REKLAMA<br />
Przedstawicielstwo na Polskę centralną i północną:<br />
ISTPOL Sp. z o.o.<br />
ul. Borzymowska 32, 03-565 Warszawa<br />
tel./fax: (22) 663 48 15, 639 86 48, 743 69 79<br />
fax (22) 743 69 77<br />
www.istpol.pl, e-mail: istpol@istpol.pl<br />
Przedstawicielstwo na Polskę południową:<br />
PPUH “EL-TEAM” Sp. z o.o.<br />
Aleja Młodych 26-28, 41-106 Siemianowice Śląskie<br />
tel. (32) 204 36 28, 229 03 71, 220 00 04<br />
fax (32) 220 00 05<br />
www.el-team.com.pl, e-mail: el-team@el-team.com.pl<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
15
N.<br />
NOWOŚCI<br />
Samoprzylepne maty grzejne DEVImat<br />
Instalacja cienkowarstwowych mat grzejnych DEVImat<br />
jest trzy razy szybsza w stosunku do zwykłych mat<br />
i znacznie tańsza. Idealne rozwiązanie do regulacji to sterowniki<br />
DEVIreg Touch lub DEVIreg Smart.<br />
Coraz częściej w naszych domach stosujemy ogrzewanie<br />
podłogowe. Zastosowanie elektrycznej maty grzejnej jest<br />
korzystne z wielu powodów. Jednym z nich jest to, że gdy zostanie<br />
wyłączone centralne ogrzewanie podczas chłodniejszych<br />
dni wiosną lub jesienią, można w krótkim czasie podgrzać podłogę<br />
do temperatury komfortowej. Okazuje się, że komfort ten możemy<br />
mieć za naprawdę niewielką cenę. Eksploatacja elektrycznego ogrzewania<br />
podłogowego DEVI w standardowej łazience to koszt niecałych 20 zł<br />
miesięcznie. Systemy ogrzewania podłogowego DEVI można zainstalować w każdym<br />
pomieszczeniu, w każdym rodzaju mieszkania – zarówno w nowoczesnym budownictwie,<br />
jak i w starej kamienicy.<br />
Instalacja samoprzylepnej maty DEVImat to również oszczędność kosztów samego montażu – np. pięciometrowa łazienka<br />
potrzebuje aż 50 kg mniej kleju, co daje oszczędność nawet do 150 złotych.<br />
www.danfoss.com<br />
MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />
Zestawy grupy bezpieczeństwa<br />
Seria armatury regulująco-zabezpieczającej marki Ferro wzbogaciła się<br />
o zestawy grupy bezpieczeństwa dla naczyń przeponowych o pojemności<br />
do 35 l i średnicy nie większej niż 320 mm. Ich funkcją jest ochrona instalacji<br />
przed niebezpiecznym wzrostem ciśnienia spowodowanym wzrostem<br />
temperatury wody i jej rozszerzalnością cieplną. Zestawy przeznaczone<br />
są do samodzielnego montażu. W skład zestawu wchodzi: belka ze stali<br />
o grubości 2 mm, odpowietrznik automatyczny z zaworem stopowym,<br />
zawór bezpieczeństwa, manometr oraz szybkozłącze do naczynia przeponowego<br />
(tylko w modelu GB30SN01). Parametry techniczne urządzeń są<br />
następujące: maksymalna temperatura pracy: 95°C, maksymalne ciśnienie<br />
pracy: do 6 bar, maksymalna chwilowa temperatura wody: 110°C.<br />
www.ferro.pl<br />
Termostatyczny zawór mieszający NovaMix Value<br />
Wysokiej jakości armatura jest jedną z głównych kompetencji fi rmy Taconova. Zawory<br />
mieszające NovaMix Value mogą być stosowane zarówno miejscowo – w punktach<br />
poboru, jak i do centralnego ograniczania temperatury w instalacjach o dużych<br />
przepływach. Dzięki niezawodnej regulacji temperatury gwarantują użytkownikom<br />
budynku najlepszą ochronę przed oparzeniami. Samoczynna funkcja zaworów<br />
mieszających nie wymaga żadnej energii pomocniczej i tym samym zapewnia<br />
oszczędność dodatkowych komponentów regulacyjnych.<br />
Trzy różne średnice: 3/4” (DN15), 1” (DN20) i 1 1/4” (DN25), gwarantują szeroki<br />
wachlarz zastosowań. Specjalne uszczelnienia zaworu na kolbie regulującej<br />
redukują niepożądane podmieszanie do minimum, co pozwala na maksymalne<br />
wykorzystanie temperatury panującej w buforze.<br />
www.taconova.com<br />
16<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
NOWOŚCI N.<br />
Złączki Viega w rozmiarze XL<br />
Wymagania stawiane złączkom o dużych średnicach są<br />
szczególnie wysokie, ponieważ w ich przypadku każda<br />
awaria grozi poważnymi konsekwencjami. Viega oferuje<br />
kształtki XL o średnicach od 64 do 108 mm. Systemy zaprasowywane<br />
Prestabo, Sanpress Inox i Profi press tworzą<br />
spójną ofertę, pozwalającą zmontować nawet najbardziej<br />
skomplikowane instalacje w zakresie średnic od 15 do<br />
108 mm. Pomimo tego, że każdy z tych systemów jest jednolity,<br />
kształtki o średnicach od 64 do 108 mm zdecydowanie<br />
różnią się konstrukcyjnie od standardowych złączek<br />
o wymiarach 15-54 mm.<br />
W przypadku elementów o niższych średnicach, po zaciśnięciu<br />
złączki wyraźnie widać, że zaprasowanie zostało<br />
wykonane z obu stron uszczelki. Przy średnicach XL często,<br />
zwłaszcza przy niedostatecznym oświetleniu na budowie,<br />
trudno jest na pierwszy rzut oka ocenić, czy zaprasowanie<br />
w ogóle zostało wykonane. Dlatego wszystkie kształtki XL są<br />
wyposażone w znaczniki, które po zaciśnięciu należy usunąć,<br />
aby nie było żadnych wątpliwości.<br />
Unikalna na rynku konstrukcja złączek XL fi rmy Viega gwarantuje,<br />
że rura nie wysunie się z kształtki nawet przy zaistnieniu<br />
uderzenia hydraulicznego. Efekt ten uzyskano dzięki<br />
zamontowaniu grzebienia ze stali odpornej na korozję z zębami<br />
pochylonymi w kierunku wnętrza kształtki. Podczas<br />
zaprasowywania grzebień zestala się z materiałem rury tworząc<br />
nierozerwalne połączenie.<br />
www.viega.pl<br />
Zawór kulowy czerpalny<br />
W ofercie armatury wodnej marki Ferro pojawił<br />
się nowy produkt – zawór kulowy czerpalny<br />
KPC1 i KPC2. Charakterystyka produktu: wkrętny,<br />
z dławikiem oraz z końcówką do podłączenia<br />
węża z szybkozłączem. Kula i korpus wykonane są<br />
z mosiądzu, uszczelnienia kuli i trzpienia z PTFE,<br />
uchwyt ze stali. Ciśnienie nominalne wynosi:<br />
1,0 MPa (10 bar), maksymalna temperatura pracy:<br />
65°C.<br />
www.ferro.pl<br />
Grzejnik Zehnder Charleston<br />
w nowej odsłonie<br />
Zehnder Polska wprowadza<br />
interesujące uzupełnienie<br />
do popularnych grzejników<br />
żeberkowych stalowych<br />
Zehnder Charleston<br />
– paletę całkowicie nowych<br />
wariantów wykończenia<br />
powierzchni. Do 60 kolorów<br />
znanych ze standardowego<br />
zestawu barw Zehnder<br />
i szeroko stosowanego<br />
wykończenia powierzchni<br />
lakierem bezbarwnym<br />
Technoline dodano zupełnie<br />
nowe. To wymagające<br />
technicznie, ale często stosowane przez projektantów wnętrz<br />
i inwestorów: jasny Technoline, matowy Technoline, czarna miedź<br />
młotkowana i czarne srebro młotkowane. Całość produkowana<br />
jest w technologii LaZer made. Ta innowacyjna metoda spawania<br />
wiązką lasera grzejników członowych wyznacza zupełnie nowe<br />
standardy jakościowe i technologiczne w zakresie precyzji, jakości<br />
i walorów funkcjonalnych.<br />
www.zehnder.pl<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
17
N.<br />
NOWOŚCI<br />
Izolacja termiczna i akustyczna dla wymagających<br />
Tubolit DG Plus to najnowsza propozycja ze znanej i sprawdzonej gamy produktów<br />
fi rmy Armacell, przeznaczonych do izolacji termicznej oraz akustycznej<br />
do systemów grzewczych, instalacji ciepłej i zimnej wody. Otulina ta dopasowana<br />
jest do rur wielowarstwowych i wykonanych z tworzyw sztucznych,<br />
a stosować ją można do wszystkich rur, w których maksymalna wartość czynnika<br />
wynosi 100 stopni Celsjusza. Tubolit DG Plus spełnia wszystkie europejskie regulacje<br />
w zakresie oszczędności energii, posiada znak CE oraz jest zgodny z normą<br />
PN-EN 14313:2009. Nowa izolacja charakteryzuje się także bardzo niską emisją<br />
dymu w przypadku pożaru i sklasyfi kowana została jako materiał nierozprzestrzeniający<br />
ognia (NRO), dlatego też jej stosowanie jest bardzo bezpiecznie. Warto<br />
tutaj dodać, że w przypadku otuliny o grubości od 6 do 25 mm Euroklasa ogniowa<br />
wynosi BL-s1,d0, natomiast dla otuliny o grubości > 25 mm wartość ta określona<br />
została na poziomie CL-s1,d0.<br />
www.armacell.com<br />
MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />
Bateria do zastosowań klinicznych – wyższy poziom higieny<br />
W budynkach takich jak szpitale czy kliniki obowiązują ścisłe<br />
zasady dotyczące higieny. Z myślą o specjalnych zastosowaniach<br />
fi rma SCHELL zaprojektowała baterię dedykowaną<br />
placówkom zdrowia, którą można uruchamiać bez<br />
użycia dłoni. Baterie SCHELL VITUS dedykowane klinikom<br />
i szpitalom są dostępne w dwóch wersjach wykonania,<br />
różniących się między sobą mechanizmem regulacji temperatury<br />
wody. W zależności od indywidualnych wymagań<br />
można wybrać wersję z mieszaczem mechanicznym lub zaopatrzoną<br />
we wbudowany termostat.<br />
W wersji z termostatem temperaturę wody można komfortowo<br />
regulować za pomocą pokrętła umieszczonego<br />
z boku korpusu. Ten rodzaj mechanizmu gwarantuje również<br />
bezpieczeństwo użytkowania, dzięki ogranicznikom<br />
temperatury wody do 38°, które zmniejszają ryzyko poparzenia.<br />
Bateria jest również przystosowana do krótkotrwałej<br />
dezynfekcji termicznej w wodzie o temperaturze 70°C, co<br />
zapobiega rozwojowi chorobotwórczych ustrojów w instalacji<br />
wodnej.<br />
www.schell.pl<br />
TECEloop – przycisk spłukujący w kolorze roku <strong>2017</strong><br />
Instytut Pantone ogłosił kolor roku <strong>2017</strong>. Greenery jest żywy, energiczny i – tak jak<br />
pierwsze dni wiosny – ma symbolizować zmiany, nowy początek. TECEloop w kolorze<br />
trawiastej zieleni to szklany przycisk spłukujący, z możliwością doboru klawiszy, dostępnych<br />
w odcieniach bieli, srebra, złota i czerni. Z powodzeniem odnajdzie się w łazienkach<br />
urządzonych w stylu eko, w połączeniu z drewnem i płytkami ceramicznymi<br />
w kolorach ziemi. Zieleń ożywi wnętrze i przełamie<br />
minimalizm nowoczesnych łazienek. TECEloop jest<br />
łatwy w montażu i kompatybilny ze wszystkimi stelażami<br />
WC fi rmy TECE. Może być montowany tradycyjnie<br />
lub w formie zlicowanej z powierzchnią płytek<br />
– w tym przypadku niezbędna jest specjalna ramka<br />
montażowa.<br />
www.tece.pl<br />
18<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
instalacje I.<br />
Fot. GEBERIT<br />
Kanalizacja niskoszumowa, oparta na polietylenie wysokiej gęstości z mineralnym wypełnieniem PE-S2 zapewnia użytkownikom komfort akustyczny.<br />
Instalacje z tworzyw sztucznych<br />
Chcesz się dowiedzieć więcej o rodzajach tworzyw najczęściej wykorzystywanych<br />
do produkcji rur i złączek oraz oznaczeniach rur? Podpowiadamy,<br />
jakie jest zastosowanie tego typu instalacji, a także jakie są sposoby ich<br />
łączenia i serwisowania.<br />
Polichlorek winylu, polietylen, polibutylen,<br />
polipropylen – to cztery<br />
tworzywa sztuczne wykorzystywane<br />
przy instalacjach. Oznaczają<br />
się one pewnymi wspólnymi<br />
cechami, a różnice, jakie występują<br />
miedzy nimi, pozwalają<br />
na jak najlepszy dobór materiału<br />
do określonej instalacji. Pamiętajmy,<br />
że rury z tworzyw sztucznych<br />
o strukturze termoplastycznej są<br />
stosowane już od prawie 50 lat.<br />
Dopasowane do wielu<br />
potrzeb<br />
Takie właśnie są instalacje z tworzyw<br />
sztucznych. Poza tym ich techniki łączenia<br />
pozwalają na łatwy montaż<br />
i ewentualna późniejszą sprawna<br />
wymianę. Dzięki swojej gładkiej strukturze,<br />
straty ciśnienia hydraulicznego są bardzo<br />
małe. W rurach z tworzyw sztucznych stosuje<br />
się także wkładki metalowe (najczęściej<br />
aluminium) wpływające korzystnie<br />
na ich własności mechaniczne. Kolejna<br />
korzyść jest taka, że instalacje z tworzyw<br />
sztucznych nie zarasta, ponieważ nie tworzą<br />
sie na niej osady. Rury z tworzyw sztucznych<br />
są też odporne na działanie korozji.<br />
Woda, która wydobywa się z takich rur, jak<br />
wynika z przeprowadzanych badań, nie<br />
niesie ze sobą żadnych substancji osadzających<br />
sie na ściankach takich instalacji. Rury<br />
z tworzyw sztucznych prawie nie przewodzą<br />
ciepła, dlatego izolowanie ich nie jest<br />
konieczne, co stanowi dodatkową zaletę<br />
przy ich wyborze i instalacji. Niemniej przy<br />
ich montażu konieczna jest kompensacja<br />
– jest ona niezbędna dlatego, ponieważ rury<br />
takie wykazują znaczny współczynnik rozszerzalności<br />
cieplnej (0,08-0,18 mm/(m·K)).<br />
Oznacza to, że odcinek rury o długości<br />
1 m rozszerzy się o 4 - 9 mm pod wpływem<br />
wody o temperaturze 60ºC. Takiego zabiegu,<br />
w przypadku tworzyw sztucznych,<br />
dokonuje się jej za pomocą odpowiednich<br />
zmian kierunku rur, kompensatorów<br />
U-kształtnych oraz kielichów kompensacyjnych<br />
pozwalających na swobodną pracę<br />
instalacji wodnej. Ale oczywiście w analizie<br />
montażu instalacji z tworzyw sztucznych<br />
nie możemy skupić się tylko na instalacjach<br />
służących przesyłowi zimnej i ciepłej wody.<br />
Instalacje z tworzyw sztucznych stosuje się<br />
bowiem także do ogrzewania płaszczyznowego,<br />
chłodzenia oraz w instalacjach<br />
typu przemysłowego.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
19
I.<br />
instalacje<br />
Instalacje z tworzyw sztucznych<br />
w ogrzewaniu płaszczyznowym<br />
Instalowanie instalacji sztucznych<br />
w ogrzewaniu płaszczyznowym jest<br />
w ostatnich latach bardzo popularne.<br />
A wszystko dzięki polietylenowi. Dzięki<br />
temu tworzywu ciepłota w pomieszczeniach<br />
jest najbardziej przyjazna dla<br />
użytkowników lokali – wysoka w obrębie<br />
nóg, ze zmniejszającą się ciepłotą<br />
w obszarze głowy. Taka temperatura<br />
gwarantuje optymalny komfort ciepły<br />
– i jest to argument do montażu takich<br />
instalacji. Poza tym w grę wchodzą<br />
wszelkie dodatkowe zalety rur z tworzyw<br />
sztucznych, o których zostało napomknięte<br />
powyżej.<br />
Chłodzenie<br />
Podstawą instalacji z tworzyw sztucznych<br />
wykorzystywanych w chłodzeniu<br />
są polimery, czyli materiały, w których<br />
głównymi składnikami są związki organiczne<br />
wielkocząsteczkowe. Polimery<br />
otrzymywane są z niskocząsteczkowych<br />
związków organicznych (monomerów)<br />
w reakcjach: polimeryzacji, polikondensacji<br />
oraz poliaddycji. Te tworzywa są<br />
odporne na wszelkie reakcje chemiczne.<br />
Rury tworzywowe posiadają też<br />
dużą odporność na agresywne media,<br />
dlatego mogą być wykorzystywane<br />
do montażu instalacji technologicznych<br />
w przemyśle chemicznym, spożywczym,<br />
itp., do transportu kwasów,<br />
zasad roztworów soli, a także (w ograniczonym<br />
zakresie) – tłuszczów.<br />
Fot. 1. Instalacje z tworzyw sztucznych są bardzo higieniczne, wytrzymałe i zapewniają<br />
wyjątkowo długi okres użytkowania.<br />
Instalacje typu przemysłowego<br />
Instalacje przemysłowe to wszelkiego<br />
typu urządzenia służące do rozdrabniania,<br />
rektyfikacji, odpylania i suszenia,<br />
a także mieszania, odparowania<br />
czy destylacji. Naturalne jest, że innych<br />
instalacji użyjemy w branży spożywczej<br />
jak i chemicznej. Dlatego<br />
Fot. GALMONT<br />
należy zwrócić szczególną uwagę<br />
na to, które aspekty danej instalacji są<br />
najważniejsze. Istotny jest też problem<br />
optymalizacji kosztów produkcji<br />
instalacji sztucznych typu przemysłowego.<br />
Zastosowanie niektórych rozwiązań<br />
może nieść za sobą zmniejszenie<br />
kosztów, a co za tym idzie większą<br />
Fot. PIPELIFE<br />
20<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
instalacje I.<br />
Fot. PIPELIFE<br />
Fot. VESBO<br />
Fot. VESBO<br />
Fot. 3. Rury i złączki są dostarczane<br />
wraz z dedykowanym klejem.<br />
Fot. 4. Systemowe złączki znacznie<br />
przyspieszają montaż instalacji.<br />
Fot. 2. Łączenie rur z tworzyw sztucznych<br />
nie nastręczać problemów.<br />
satysfakcję klienta. Na rynku znaleźć<br />
można wiele firm specjalizujących się<br />
w projektowaniu i montażu instalacji<br />
przemysłowych, warto więc zadbać<br />
o doskonalenie się w produktach i...<br />
być konkurencyjnym.<br />
Sposoby łączenia i serwisowania<br />
instalacji z tworzyw sztucznych<br />
Łączenie rur z tworzyw sztucznych jest wygodne<br />
i łatwe. Istnieje kilka metod zespalania<br />
instalacji. Są to: zgrzewanie – zetknięte<br />
ze sobą końce przewodów podgrzewa<br />
się zgrzewarką elektryczną do temperatury,<br />
w której ulegną one uplastycznieniu;<br />
stygnąc, zespalają się w jednolity materiał,<br />
klejenie – kleje do instalacji muszą mieć<br />
odpowiednie atesty i być stosowane ściśle<br />
według wskazówek producenta; są<br />
dostarczane wraz z rurami i złączkami,<br />
połączenia mechaniczne (gwintowane,<br />
zaciskane, kołnierzowe, kielichowe) – poszczególne<br />
elementy skręca się ze spora<br />
siłą. Niestety tych rur nie można podłączyć<br />
bezpośrednio do grzejnika czy innego<br />
podobnego urządzenia. Odcinek bezpośrednio<br />
przylegający do urządzenia należy<br />
zakończyć rozdzielaczem lub odpowiednią<br />
kształtką. W zależności od materiału<br />
rury takie sprzedawane są w zwojach lub<br />
w pojedynczych odcinkach.<br />
Kilka słów o parametrach<br />
Jednym z ważniejszych parametrów instalacji<br />
z tworzyw sztucznych jest ich gęstość.<br />
Nie ma on znaczenia przy pracy instalacji,<br />
ale przy jej budowie juz tak. rury o mniejszej<br />
gęstości są bardziej praktyczne, ponieważ<br />
są lżejsze, łatwiej je transportować<br />
z d a n i e m<br />
E K S P E R T A<br />
Tworzywo sztuczne wzmocnione aluminium<br />
Dorota Adamczyk-Dalasińska, Dyrektor ds. marketingu VESBO POLAND<br />
Wśród szerokiej gamy instalacji z tworzyw sztucznych<br />
niezmiennie jednymi z najpopularniejszych pozostają<br />
instalacje z polipropylenu PP-R. Szczególnie warte polecenia<br />
są rury wielowarstwowe, wykonane z polipropylenu<br />
z centralnie ulokowaną warstwą pełnego aluminium.<br />
Ich podstawowe zastosowanie to instalacje centralnego<br />
ogrzewania, jak również instalacje ciepłej i zimnej<br />
wody użytkowej. Dzięki innowacyjnej budowie warstwa<br />
aluminium w rurach V-CENTRO zabezpiecza instalacje<br />
przed przenikalnością tlenu oraz ogranicza wydłużalność<br />
termiczną. Polipropylen PP-R, który jest materiałem<br />
bazowym rur V-CENTRO cechuje się dużą odpornością<br />
na liczne związki chemiczne (kwasy, zasady), dzięki czemu<br />
może być stosowny, w przeciwieństwie do instalacji<br />
tradycyjnych, w przemyśle chemicznym czy też spożywczym.<br />
Porównując V-CENTRO z rurami tradycyjnymi należy<br />
odnotować też brak korozji i osadzania się kamienia,<br />
dzięki czemu przepływ rur się nie zmniejsza, a czas eksploatacji<br />
może wynosić nawet 50 lat. Polipropylen jest<br />
materiałem obojętnym fi zjologicznie, a więc nie wpływa<br />
na jakoś przepływającej przez instalację wody pitnej.<br />
Instalacje zgrzewane z PP-R to także niska przewodność<br />
cieplna, co ogranicza schładzanie wody w instalacji, mała<br />
głośność przepływu oraz mały ciężar materiału. Przewaga<br />
V-CENTRO to także prosty, szybki montaż, który nie<br />
jest bez znaczenia w przypadku kosztów całej instalacji.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
21
I.<br />
instalacje<br />
z d a n i e m<br />
E K S P E R T A<br />
Wysokiej jakości instalacje z tworzyw sztucznych<br />
– różne tworzywa – różne zastosowanie<br />
Zuzanna Łepkowska, Product Manager Geberit Sp. z o.o.<br />
Podstawowym celem w każdej instalacji jest bezpieczeństwo<br />
i trwałość połączeń. W zależności od funkcji, jaką<br />
mamy zapewnić budynkowi, w zależności od rodzaju instalacji,<br />
w swojej ofercie Geberit ma zarówno tworzywa<br />
sztuczne jak i metale.Systemy kanalizacji sanitarnej i deszczowej<br />
opracowaliśmy na bazie tworzyw sztucznych:<br />
• Geberit HDPE, czyli rury odporne na uderzenia nawet<br />
w bardzo niskich temperaturach, odporne na wysoką<br />
temperaturę i agresywne media – to system kanalizacyjny,<br />
wytwarzany z polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD).<br />
Tworzywo to jest przyjazne dla środowiska i podlega<br />
całkowitemu recyklingowi. Rury i kształtki z polietylenu<br />
wysokiej gęstości łączone są przez zgrzewanie doczołowe,<br />
zgrzewanie elektrooporowe z zastosowaniem elektromufy<br />
lub poprzez połączenia kielichowe, śrubunkowe<br />
i kołnierzowe. Rurociągi można montować konwencjonalnie,<br />
zalewać w betonie, układać pod ziemią jak również<br />
dla usprawnienia pracy prefabrykować w warsztatach.<br />
Rury i kształtki nie ulegają zniszczeniu ani trwałemu<br />
odkształceniu pod wpływem promieniowania UV, zmian<br />
temperatury i dlatego znakomicie nadają się również do<br />
odwodnienia obiektów mostowych. Idealnie komponują<br />
się z systemami odprowadzenia wody z dachu czy systemami<br />
kanalizacji technologicznej.<br />
• Geberit Silent-db20 – kanalizacja niskoszumowa, oparta<br />
na polietylenie wysokiej gęstości z mineralnym wypełnieniem<br />
PE-S2. Zwiększa ono ciężar rur i kształtek, redukując<br />
naturalne wibracje i skutecznie izolując dźwięki. Rury<br />
i kształtki z polietylenu łączone poprzez elektromufy, kielichy<br />
dwustronne, kielichy kompensacyjne, opaski łączące<br />
lub zgrzewanie doczołowe. System ten został opracowany<br />
dla budynków o podwyższonych wymaganiach akustycznych.<br />
Dzięki wyjątkowym rozwiązaniom technicznym<br />
popartym badaniami we własnym laboratorium akustycznym,<br />
system nie tylko spełnia warunki ochrony akustycznej,<br />
ale również wykazuje wysoką odporność charakterystyczną<br />
dla polietyleny wysokiej gęstości.<br />
• Geberit Silent-PP - system kanalizacji niskoszumowej wykonany<br />
z kopolimeru PP z dodatkiem minerałów, gwarantujących<br />
niską emisję hałasu. Znakomicie sprawdza się jako<br />
instalacja kanalizacji sanitarnej w budynkach wielorodzinnych.<br />
Połączenia kielichowe oraz zoptymalizowane pod<br />
względem hydraulicznym kształtki zapewniają szybki, prosty<br />
montaż oraz gwarantują bezawaryjną pracę. Niska rozszerzalność<br />
materiału umożliwia instalację całego systemu<br />
odpływowego bez kielichów kompensacyjnych. Wysoka<br />
sztywność obwodowa rur oraz uszczelki wargowe EPDM<br />
w kielichach zapewniają trwałą szczelność systemu.<br />
• System odwadniania dachów Geberit Pluvia, oparty<br />
o system rurowy wykonany z polietylenu wysokiej gęstości.<br />
Zaletą systemu Pluvia jest redukcja ilości wpustów dachowych<br />
oraz pionów spustowych w porównaniu z konwencjonalną<br />
kanalizacją deszczową. Wpusty dachowe są<br />
połączone z pionem przez zamontowany poziomo system<br />
rur HDPE. Kolektor ten nie wymaga spadku, gdyż duże<br />
prędkości przepływu powodują efekt samooczyszczania<br />
rur. Umożliwia to łatwe prowadzenie rurociągów pod stropem<br />
najwyższej kondygnacji budynku i w najbardziej dogodnym<br />
miejscu sprowadzenie pionu do kanalizacji deszczowej,<br />
bez uszczerbku dla architektury wnętrza budynku.<br />
Największa wartość dobrych instalacji tkwi w kompleksowości<br />
danego rozwiązania oraz zapewnieniu maksymalnego<br />
poziomu bezpieczeństwa. Coraz częściej, zarówno<br />
inwestor jak i wykonawca, kierują się przy wyborze instalacji<br />
nie tylko funkcją systemu, ale również szeregiem rozwiązań<br />
gwarantujących niezawodną pracę przez wiele lat.<br />
i montować. Kolejnym ważnym parametrem<br />
jest graniczna temperatura topnienia.<br />
Oczywiście im ona wyższa, tym instalacja<br />
ma szersze zastosowanie, ponieważ może<br />
przewodzić gorętszą ciecz. Następnie<br />
mamy rozszerzenie pod wpływem temperatury.<br />
Ten parametr jest ważny dlatego,<br />
ponieważ pozwala ustalić, jak bardzo rozszerza<br />
się rury pod wpływem długotrwałego<br />
oddziaływania wysokich temperatur.<br />
Na koniec zostaje jeszcze współczynnik<br />
chropowatości - im mniejszy, czyli im powierzchnia<br />
rury jest gładsza, tym opory<br />
przepływu cieczy są mniejsze.<br />
Serwisowanie<br />
Na rynku jest wiele firm zajmujących<br />
sie serwisowaniem instalacji z tworzyw<br />
sztucznych. Dobrze jednak, abyśmy nauczyli<br />
się podstaw działań umożliwiających<br />
nam reakcje podczas zepsucia się<br />
zamontowanej przez nas rury. Warto więc<br />
22<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
instalacje I.<br />
Fot. VESBO<br />
Fot. GALMONT<br />
Fot. 5. Rury powinny posiadać informacje<br />
o klasie zastosowania.<br />
Fot. 6. Instalacje z tworzyw sztucznych świetnie sprawdzają się w ogrzewaniu<br />
płaszczyznowym.<br />
na pewno zapoznać się z ich oznaczeniami<br />
- rury muszą posiadać informację<br />
o klasie zastosowania, ciśnieniu oraz maksymalnej<br />
temperaturze roboczej wraz<br />
z przywołaniem odpowiednich norm<br />
PN-EN ISO. Dobrze jest też poznać jak<br />
najszerzej temat, jakim są metody ich<br />
łączenia i instalowania z urządzeniem<br />
właściwym. Tylko wówczas będziemy<br />
konkurencyjni na rynku i odnajdziemy się<br />
szybko w nowych technologiach montażu<br />
i serwisu, które niesie nam przyszłość.<br />
Policzmy korzyści<br />
Podsumowując – instalacje z tworzyw<br />
sztucznych dają nam wysoką jakość przy<br />
Fot. 7. Wysoka jakość przy małych obciążeniach – to efekt stosowania instalacji z tworzyw<br />
sztucznych.<br />
Fot. PIPELIFE<br />
małych obciążeniach. Takie instalacje są<br />
bardzo higieniczne, wytrzymałe i zapewniają<br />
wyjątkowo długi okres użytkowania<br />
instalacji. Można je również poddać centralnej<br />
próbie szczelności - zapewnia nam<br />
ona większe bezpieczeństwo i wyższy<br />
komfort użytkowania instalacji, gdyż pozwala<br />
uniknąć koniecznego w innych warunkach<br />
sprawdzania każdego połączenia<br />
zaprasowywanego. W razie przypadkowego<br />
niezaprasowania połączeń dochodzi<br />
do wypływu medium z instalacji, a manometr<br />
wskazuje spadek ciśnienia. Warto<br />
też, zamiast próby na mokro, przeprowadzić<br />
próbę szczelności na sucho. Dzięki<br />
temu unikniemy ryzyka higienicznego.<br />
Powoduje je woda stojąca w przewodach<br />
od momentu pierwszego napełnienia<br />
do uruchomienia. Pamiętajmy również,<br />
że instalacje z tworzywa sztucznego cechują<br />
też wysokiej jakości materiały – są<br />
one po pierwsze niezniszczalne, po drugie<br />
higieniczne a po trzecie – niezwykle<br />
bezpieczne. Dodatkowo, rury z kształtką<br />
zaciskową umożliwiają nam sprawną<br />
i wygodną kontrolę osadzenia. A wszystko<br />
to dzięki nowemu wziernikowi przy<br />
złączkach zaprasowywanych. Za jego<br />
sprawą można kontrolować prawidłowość<br />
osadzenia rury przed zaprasowywaniem.<br />
Proste i wygodne? I o to chodzi!<br />
Małgorzata Szcześniak<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
23
I.<br />
instalacje<br />
Regulacyjna armatura podpionowa Herz<br />
– podstawa optymalnej hydrauliki instalacji<br />
W nowoczesnych instalacjach przemysłowych, ciepłowniczych, grzewczych<br />
i klimatyzacyjnych z wodą chłodzącą (lodową) podstawowym zagadnieniem<br />
jest uzyskanie przepływów projektowych. Operacja mająca na celu<br />
doprowadzenie do tego stanu nazywana jest popularnie równoważeniem<br />
hydraulicznym instalacji z wykorzystaniem armatury regulacyjnej i nastawczej.<br />
PROMOCJA<br />
Zawory HERZ-STRŐMAX do<br />
dynamicznego równoważenia<br />
instalacji<br />
Firma Herz oferuje kompletną<br />
gamę zaworów regulacyjnych<br />
i odcinających typu STRŐMAX,<br />
a uzupełnienie armatury regulacyjnej<br />
stanowią precyzyjne regulatory<br />
różnicy ciśnienia i przepływu.<br />
Zawory HERZ-STRŐMAX<br />
charakteryzuje bardzo szeroki zakres<br />
stosowania. W zależności od<br />
modelu, zawory te służą do:<br />
STROMAX-MS – przelotowy zawor regulacyjny<br />
HERZ-STRŐMAX-4117 – podpionowy<br />
zawór regulacyjny do wody pitnej<br />
• wydławiania nadwyżek ciśnienia dyspozycyjnego<br />
poszczególnych pionów,<br />
• pomiaru, regulacji i monitoringu wartości<br />
przepływu czynnika roboczego<br />
(woda grzewcza, chłodząca czy technologiczna<br />
w bardziej złożonych procesach<br />
technologicznych),<br />
• podłączania i napełniania oraz odłączania<br />
i opróżniania z wody obsługiwanego<br />
obiegu.<br />
Mając na uwadze rosnące wymagania klientów<br />
w zakresie komfortu zabudowy i obsługi<br />
armatury równoważącej, firma Herz wprowadziła<br />
rodzinę zaworów STRŐMAX-GR<br />
i GM. Tym, co je wyróżnia jest możliwość<br />
łatwego odczytu, nastawy na konsoli zabudowanej<br />
w pokrętle oraz umiejscowienie<br />
z jednej strony zaworu pokrętła i króćców<br />
pomiarowych.<br />
W większych instalacjach centralnego<br />
ogrzewania i klimatyzacji, do regulacji<br />
Najważniejsze zalety zaworów STRŐMAX-4017,to:<br />
• wysoka dokładność pomiaru przepływu (ok. 3%),<br />
• możliwość pomiaru przepływu przy jednoczesnej zmianie nastawy,<br />
• skuteczne zabezpieczenie przed zmianą nastawy przez osoby niepowołane,<br />
• niewznoszący się trzpień pokrętła,<br />
• możliwość stosowania jako medium wody z substancjami niezamarzającymi (na bazie glikolu).<br />
24<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
instalacje I.<br />
HERZ-STRŐMAX-4017 – przelotowy<br />
zawór regulacyjny z kryzą pomiarową<br />
dynamicznej wykorzystywane są regulatory<br />
przepływu HERZ serii 4001 i 4006<br />
oraz regulatory różnicy ciśnienia HERZ-<br />
4007 i HERZ-4002<br />
HERZ-STRŐMAX-4017 – w wykonaniu kołnierzowym<br />
Przelotowe zawory regulacyjne HERZ-<br />
STRŐMAX 4017<br />
Zawory skośne HERZ-STRŐMAX-4017 charakteryzują<br />
się wysoką przepustowością<br />
i doskonałymi własnościami regulacyjnymi.<br />
STRŐMAX-4017 (DN15-DN50), to<br />
jeden z najnowszych typoszeregów przelotowych<br />
zaworów regulacyjno-odcinających,<br />
wyposażonych w niewznoszący się<br />
trzpień, z możliwością nastawy wstępnej.<br />
W korpusie zaworu – oprócz tradycyjnego<br />
zespołu regulacyjnego „gniazdo-grzybek”<br />
– wbudowana jest na stałe kryza pomiarowa<br />
o znanym, stałym KV s<br />
. W korpus zaworu<br />
wbudowane są ponadto dwa króćce pomiarowe<br />
z szybkozłączkami. Zastosowanie<br />
króćców i kryzy pomiarowej o stałym KVs<br />
umożliwia łatwy pomiar przepływu, przy<br />
równoczesnej zmianie nastawy elementu<br />
regulacyjnego. Wartość nastawy wstępnej<br />
można odczytać z czytelnej konsoli, zabudowanej<br />
w korpusie pokrętła.<br />
Zawory HERZ-STRŐMAX-4017 stanowią<br />
jedno z najnowocześniejszych rozwiązań<br />
w zakresie regulacji i pomiaru<br />
przepływu instalacji wodnych, które jest<br />
obecnie stosowane w technice grzewczej,<br />
klimatyzacyjnej i przemysłowej. •<br />
HERZ-Kombiventill – regulator przepływu<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
25
I.<br />
instalacje<br />
Pomporozdrabniacze wbudowane w ceramikę<br />
oraz do współpracy ze stelażami podtynkowymi<br />
Czasami chcielibyśmy zmienić istniejącą łazienkę np. powiększając ją<br />
o nieużytkowane pomieszczenie lub zaadaptować nowe powierzchnie<br />
pod kuchnie, pralnię czy WC. Bardzo często przydała by nam się dodatkowa<br />
toaleta dla gości np. w pomieszczeniu pod schodami, pralnia lub domowe<br />
SPAw piwnicy. SFA proponuje nowatorskie rozwiązania, które z wielkim<br />
sukcesem sprzedawane są na całym świecie. Są to pomporozdrabniacze<br />
wbudowane w ceramikę oraz specjalne stelaże podtynkowe<br />
z pomporozdrabniaczem, lub urządzenia mogące współpracować<br />
z dowolnym stelażem podtynkowym dostępnym na rynku.<br />
PROMOCJA<br />
26<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
instalacje I.<br />
Dlaczego SFA?<br />
To my 60 lat temu wymyśliliśmy<br />
ideę pomporozdrabniaczy.<br />
Przez ten<br />
czas staliśmy się światowym liderem<br />
w branży i zaufały nam miliony klientów<br />
na całym świecie. Nasi naukowcy<br />
od lat prowadzą badania nad ciągłym<br />
ulepszaniem produktów i szukaniem<br />
nowych rozwiązań. Wszystkie nasze<br />
Fot. 1.<br />
Sanicompact C43<br />
urządzenia i podzespoły pochodzą<br />
z certyfi kowanych fabryk z Francji. Cały<br />
proces produkcji podlega rygorystycznym<br />
normom i testom.<br />
Ceramika z wbudowanym<br />
pomporozdrabniaczem<br />
Proponujemy 6 modeli ceramiki<br />
z wbudowanym pomporozdrabniaczem.<br />
Wystarczy doprowadzić zasilanie<br />
i wodę standardowym przyłączem<br />
¾ cala. Rozdrobnione ścieki przetłaczane<br />
są cienką rurką o średnicy 32 mm,<br />
którą bardzo łatwo jest ukryć przy<br />
podłodze, w ścianie, czy pod sufitem<br />
podwieszanym. Istnieje możliwość<br />
podłączenia dodatkowo bidetu czy<br />
umywalki. Całością steruje system<br />
elektroniczny i elektrozawór uruchamiany<br />
przez przycisk znajdujący się<br />
na kompakcie. Wszystkie modele<br />
mają możliwość programowania czasu<br />
napełniania wody w zależności od<br />
ciśnienia w instalacji czy preferencji<br />
użytkowników. Większość modeli pracuje<br />
w systemie ECO – zużycie wody<br />
1,8l/3l. Małe gabaryty i różne kształty<br />
pozwalają przyszłym użytkownikom<br />
na wybór urządzenia pasującego<br />
do wystroju łazienki.<br />
Sanicompact C43 i Sanicompact<br />
C43 ECO – to najmniejsze gabarytowo<br />
kompakty dostępne w ofercie<br />
zaopatrzone w silniki o mocy 550 W.<br />
Przetłaczają ścieki na 3 m w górę i 30 m<br />
w poziomie. Model C43 ma możli-<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
27
I.<br />
instalacje<br />
Fot. 3.<br />
Sanicompact COMFORT<br />
Fot. 2.<br />
Sanicompact STAR<br />
wość podłączenia umywalki dzięki<br />
zastosowaniu dwóch systemów sterujących<br />
urządzeniem. Spłukiwanie<br />
wody odbywa się po naciśnięciu<br />
przycisków na ceramice. Zużycie<br />
wody to 1,8/3 l.<br />
Sanicompact ELITE i Sanicompact<br />
PRO – to ekskluzywne modele dla osób<br />
ceniących nowoczesny designe. Większy<br />
gabarytowo od wcześniejszych modeli<br />
zaopatrzony w silnik o mocy 500 W<br />
i podwójny przycisk do spłukiwania<br />
zamontowany w ceramikę. Ilość zużycia<br />
wody to 1,8l/3 l. Przetłacza ścieki na<br />
3 m w górę i 30 m w poziomie. Posiada<br />
możliwość podłączenia umywalki i bidetu.<br />
Sanicompact STAR i Sanicompact<br />
COMFORT Silence (z własnym stelażem)<br />
– to dwa ekskluzywne modele<br />
misek ustępowych podwieszanych.<br />
Oba modele dostarczane są wraz ze<br />
stelażem podtynkowym do montażu.<br />
Zaopatrzone są w silniki o mocy 500 W<br />
i podwójny przycisk do spłukiwania.<br />
Przetłaczają ścieki na 3 m w górę i 30 m<br />
w poziomie. Zużycie wody w modelu<br />
STAR to 3,8 l/5 l. W modelu COMFORT<br />
jest to 1,8 l/3 l. Model COMFORT wykonany<br />
jest w technologii SILENCE, to<br />
znaczy głośność pracy obniżona jest<br />
o 10 dB.<br />
Urządzenia charakteryzują się nowatorskimi<br />
rozwiązaniami konstrukcyjnymi,<br />
cichą i bezawaryjną pracą, a sam sposób<br />
montażu i adaptacji pomieszczenia<br />
nie wymaga kosztownych prac remontowych.<br />
Pomporozdrabniacze<br />
do współpracy ze stelażami<br />
podtynkowymi<br />
SaniWALL PRO – specjalny kompletny<br />
stelaż podtynkowy z wbudowanym<br />
w dolnej części pomporozdrabniaczem<br />
o mocy 400 W<br />
przetłacza ścieki na wysokość 5 m<br />
i 100 m w poziomie. Jego konstrukcja<br />
pozwala na zamontowanie dowolnej<br />
dostępnej na rynku miski WC.<br />
Umożliwia dodatkowe podłączenie<br />
umywalki, bidetu bądź prysznica<br />
– słowem budowę kompletnej (czasem<br />
dodatkowej) łazienki. Wyposażony<br />
jest w spłuczkę i podwójny chromowany<br />
przycisk do spłukiwania<br />
(6/3 l tryb ECO). Ruchoma dolna część<br />
(rewizja) ułatwia dostęp do urządzenia<br />
w przypadku konserwacji. Jest<br />
to nowatorskie rozwiązanie cieszące<br />
się bardzo dużym uznaniem naszych<br />
klientów na całym świecie.<br />
SaniPack PLUS – alternatywą dla Sani-<br />
WALL PRO może być zastosowanie dowolnego<br />
stelaża podtynkowego dostępnego<br />
na rynku z urządzeniem SaniPack<br />
PLUS zaopatrzonym w silnik o mocy 400 W<br />
pozwalający na pompowanie ścieków<br />
na 5m w górę i 50 m w poziomie. Sani-<br />
Pack montowany jest obok stelaża podtynkowego.<br />
Pozwala na podłączenie<br />
do niego wszystkich przyborów łazienkowych<br />
jak bidet, prysznic czy umywalka.<br />
Zaletą jego są małe rozmiary. Przy<br />
instalacji należy pamiętać aby pozostawić<br />
rewizję serwisową o wymiarach<br />
60 x 60 cm.<br />
28<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
instalacje I.<br />
Fot. 5.<br />
Sanicompact PRO<br />
Fot. 4<br />
Sanicompact PRO<br />
Wszystkie urządzenia objęte są dwuletnią<br />
gwarancją. Posiadamy sieć 55<br />
punktów serwisowych na terenie kraju.<br />
Serwis dojeżdża do miejsca montażu<br />
urządzenia. Więcej informacji na stronie<br />
www.sfapoland.pl.<br />
•<br />
REKLAMA<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
29
I.<br />
instalacje<br />
Zawory termostatyczne<br />
Zawory termostatyczne zapewniają komfort cieplny w pomieszczeniach.<br />
Jednak nowoczesne urządzenia tego typu pełnią szereg dodatkowych<br />
funkcji. Nieco inne zadanie mają z kolei termostatyczne zawory mieszające.<br />
Fot. DANFOSS<br />
Fot. 1. Nowoczesne głowice pozwalają zadbać o komfort i ekonomię ogrzewania. Wyświetlacz i łatwa obsługa pozwalają na regulację<br />
temperatury ręcznie na termostacie lub z dowolnego miejsca za pomocą bezpłatnej aplikacji na Androida i iOS.<br />
30<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
instalacje I.<br />
Typowy zawór termostatyczny może<br />
być regulowany w zakresie od 7 do 28°C.<br />
Niejednokrotnie zastosowane znajdują<br />
zawory termostatyczne wykonane<br />
w wersji wzmocnionej wykorzystywane<br />
chociażby w miejscach wymagających<br />
zabezpieczenia przed niepowołaną<br />
zmianą nastaw. Zarówno montaż jak<br />
i demontaż zaworu wykorzystuje specjalny<br />
uchwyt dociągający i klucz, natomiast<br />
regulacja nastawy odbywa się za<br />
pomocą przyrządu odblokowującego.<br />
W stanie zablokowanym wskaźnik nastaw<br />
jest ukryty. Niektóre wersje zaworów<br />
mają powierzchnię chromowaną.<br />
Zasada działania<br />
Zawór wyposażony w głowicę termostatyczną<br />
reguluje temperaturę<br />
w efekcie zmiany przepływu czynnika<br />
roboczego przez grzejnik. W typowym<br />
urządzeniu przewiduje się pokrętło<br />
nastawy, czujnik cieczowy, trzpień bezpiecznika,<br />
złączkę oraz dławik zaworu.<br />
Oprócz tego w konstrukcji zaworu<br />
można znaleźć sprężynę powrotną,<br />
grzybek, korpus oraz złączkę zaciskową.<br />
W momencie wzrostu temperatury<br />
w pomieszczeniu czujnik cieczowy,<br />
poprzez bezpiecznik działa za pomocą<br />
trzpienia na grzybek zaworu. Efekt jest<br />
taki, że zmniejsza się przepływ czynnika<br />
roboczego w grzejniku a temperatura<br />
w pomieszczeniu obniża się. Jeżeli<br />
wartość temperatury zmaleje to przepływ<br />
czynnika grzewczego zostanie<br />
zwiększony i temperatura wzrośnie.<br />
Dzięki skali na pokrętle regulacyjnym<br />
użytkownik może ustawić oczekiwaną<br />
temperaturę. Numery na skali odpowiadają<br />
orientacyjnej wartości zadanej<br />
temperatury.<br />
Siłowniki i termostaty pokojowe<br />
Interesujące rozwiązanie stanowią siłowniki<br />
sterujące położeniem głowicy,<br />
dzięki czemu zyskuje się system zdalnego<br />
sterowania zaworem zarówno<br />
w sposób centralny jak i rozproszony.<br />
Wartość temperatury można regulować<br />
w zakresie od 5°C do 30°C. Tzw. „przyciski<br />
obecności” umożliwią łatwe obniżenie<br />
temperatury pod nieobecność domowników.<br />
W zależności od wersji siłowniki są<br />
zasilane napięciem 24 VDC lub 230 VAC.<br />
Fot. 2.<br />
Zawory termostatyczne mogą pracować w kilku trybach.<br />
Fot. HERZ<br />
Można wybrać pomiędzy trybami pracy<br />
– chłodzeniem, obniżaniem temperatury,<br />
ogrzewaniem.<br />
W systemach zdalnego sterowania zastosowanie<br />
znajdują również specjalne<br />
termostaty pokojowe, które można<br />
montować na ścianie lub w puszkach<br />
rozdzielczych. Dokładna regulacja jest<br />
uzyskana poprzez termiczne sprzężenie<br />
zwrotne. Termostaty pokojowe<br />
mierzą temperaturę powietrza w pomieszczeniach<br />
a następnie porównują<br />
ją z wartością zadaną. Wartości różnic<br />
są przetwarzane na sygnał elektryczny<br />
po czym przesyłane do siłownika.<br />
Siłowniki z zaworami termostatycznymi<br />
łączy się specjalnymi adapterami, stąd<br />
też wybierając poszczególne elementy<br />
zdalnego nadzoru należy zwrócić<br />
uwagę na jednolity sygnał sterujący.<br />
Zazwyczaj jest to interfejs pętli napięciowej<br />
0-10 V, przy czym niektóre systemy<br />
współpracują ze sterownikiem wykorzystującym<br />
pętlę prądową 4-20 mA<br />
lub 0-20 mA. Nowoczesne siłowniki<br />
cechuje cicha praca i niski poziom zapotrzebowania<br />
na energię elektryczną.<br />
Obudowy najczęściej wykonuje<br />
się z tworzywa sztucznego. To właśnie<br />
w obudowie znajduje się napęd, przekładnia,<br />
układ detekcji skoku i system<br />
sterowania mikroprocesorem. Określoną<br />
pozycję utrzymuje przekładnia samohamowna.<br />
Kabel elektryczny bardzo<br />
często ma wzmocnioną osłonę.<br />
Systemy bezprzewodowe<br />
Na rynku oferowane są systemy sterowania<br />
zaworami termostatycznymi wykorzystujące<br />
bezprzewodowy przesył<br />
informacji. W takich rozwiązaniach kabel<br />
łączący sterownik z siłownikiem jest<br />
zbędny. Niektóre głowice termostatyczne<br />
mają wyświetlacz. Silnik napędzający<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
31
I.<br />
instalacje<br />
siłownik jest napędem krokowym. Wysłanie<br />
sygnału do siłownika poprzedza<br />
pomiar temperatury z uwzględnieniem<br />
parametrów realizowanego programu<br />
sterującego.<br />
Termostat wykonuje pomiar temperatury<br />
w dwóch punktach przy wykorzystaniu<br />
modelu regulacji PID (proporcjonalno-całkująco-różniczkujący).<br />
Jako<br />
zalety takiego rozwiązania, w porównaniu<br />
z zaworami wykorzystującymi<br />
proporcjonalny model regulacji, należy<br />
wymienić wyeliminowanie stosunkowo<br />
dużego odchylenia temperatury utrzymywanej<br />
od wartości nastawy.<br />
Można skorzystać również z programów<br />
gotowych uwzględniających<br />
dobowy cykl przebywania użytkowników<br />
budynku. Jednak w razie potrzeby<br />
program dostosowuje się do indywidualnych<br />
wymagań użytkowników. Np.<br />
do utrzymania w pomieszczeniu stałej<br />
temperatury służy tryb pracy komfortowej.<br />
Z kolei chcąc obniżyć temperaturę<br />
w porze nocnej wystarczy wybrać tryb<br />
nocny. Przydatne rozwiązanie stanowi<br />
tryb ekonomiczny odpowiedzialny za<br />
obniżenie temperatury podczas dnia.<br />
Dobór<br />
Na etapie wyboru odpowiedniego<br />
zaworu termostatycznego należy pamiętać<br />
aby miał on odpowiednią wydajność<br />
względem instalacji. Zawór<br />
Fot. DANFOSS<br />
Fot. 4. Sterowanie głowicami termostatycznymi<br />
Danfoss Link Connect przez<br />
aplikację Link App możliwe jest zawsze<br />
i z dowolnego miejsca.<br />
mający zbyt duży zapas przepływu<br />
może działać na zasadzie włącz/wyłącz<br />
bez realizacji regulacji proporcjonalnej.<br />
Z kolei dobór zaworu o zbyt małej<br />
wydajności spowoduje zbyt mały<br />
przepływ. W efekcie czynnik grzewczy<br />
ulegnie dławieniu i dojdzie do nadmiernego<br />
spadku ciśnienia na zaworze<br />
termostatycznym. Skutkiem będzie<br />
również wzrost zapotrzebowania pompy<br />
obiegowej na energię elektryczną<br />
i wystąpienie szumów. Oprócz tego<br />
zawór termostatyczny o zbyt małej wydajności<br />
może ograniczyć moc grzewczą<br />
grzejnika. Niejednokrotnie za pomocą<br />
kryzy dobiera się odpowiednią<br />
nastawę wstępną celem kompensacji<br />
niedopasowania zaworów termostatycznych.<br />
Montaż<br />
Przy instalacji głowicy termostatycznej<br />
należy pamiętać o jej zamontowaniu<br />
w pozycji wskazanej przez producenta.<br />
Ważne jest przy tym aby powietrze swobodnie<br />
przepływało przez zawór a głowica<br />
nie była zasłonięta. W niektórych<br />
aplikacjach może się sprawdzić głowica<br />
z czujnikiem wyniesionym, gdzie połączenie<br />
czujnika z zaworem wykorzystuje<br />
kapilarę. Nie można również uszkodzić,<br />
przebić oraz załamać kapilary.<br />
Jeżeli przez dłuższy czas w pomieszczeniach<br />
nikt nie przebywa to głowicę<br />
należy ustawić w pozycji przeciwzamarzaniowej.<br />
Odpowiada to temperaturze<br />
wynoszącej ok. 5°C. Z kolei poza sezonem<br />
grzewczym głowicę ustawia się<br />
w pozycji maks. otwarcia.<br />
Oprócz tego w wielu obiektach montowane<br />
są głowice z zabezpieczeniami<br />
przeciwkradzieżowymi. Dodatkową<br />
ochronę zapewnia specjalna<br />
obudowa mocowana poprzez śruby<br />
o odpowiedniej konstrukcji główki.<br />
Zabezpieczenie mogą stanowić<br />
również specjalne pierścienie. Dla<br />
ograniczenia temperatury głowicę<br />
przekręca się do pozycji całkowicie<br />
otwartej i odblokowuje pierścień, odsuwając<br />
go przy użyciu śrubokrętu.<br />
Po wykonaniu tych czynności głowicę<br />
przekręca się do nowej pozycji maksymalnego<br />
otwarcia i obraca pierścień<br />
po czym ponownie go blokuje.<br />
Fot. HERZ<br />
Fot. 3. Zawory termostatyczne cechują<br />
ciekawe walory estetyczne.<br />
Z myślą o automatyce budynkowej<br />
Specjalne głowice termostatyczne oferuje<br />
się pod kątem pracy w systemach automatyki<br />
budynkowej. Na obudowie urządzenia<br />
do dyspozycji są przyciski sterowania lokalnego<br />
umożliwiające ustawianie żądanej<br />
wartości temperatury. Oprócz tego<br />
głowica może być sterowana poprzez odpowiednie<br />
urządzenia automatyki budynkowej.<br />
Typowe urządzenie tego typu ma<br />
zasięg transmisji do 30 m.<br />
W głowicach termostatycznych pracujących<br />
samodzielnie w trybie funkcji „otwarte<br />
okno” termostat obniża temperaturę<br />
w czasie wietrzenia (np. na 15 m).<br />
Z kolei tryb „zabezpieczenie przed<br />
mrozem” zapewnia ochronę poprzez<br />
32<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
instalacje I.<br />
utrzymywanie minimalnej temperatury<br />
w pomieszczeniach w przypadku wystąpienia<br />
ujemnych temperatur. Można<br />
również ustawić przerwy w ogrzewaniu,<br />
blokadę obsługi, temperaturę komfortową<br />
i obniżoną, realizowanie funkcji<br />
urlopu czy program tygodniowy.<br />
Fot. HERZ<br />
Czterodrogowe termostatyczne<br />
zawory mieszające<br />
Specjalne termostatyczne zawory mieszające<br />
znajdują zastosowanie w ochronie<br />
źródła ciepła przez zbyt niską temperaturą<br />
powrotu, zwłaszcza pod kątem zabezpieczania<br />
kotłów na paliwa stałe. Element<br />
termostatyczny znajdujący się w zaworze<br />
odpowiada za właściwe położenie grzybka<br />
regulującego przepływem w kierunku zasilania<br />
instalacji oraz w przewodzie by-pass.<br />
Jeżeli kocioł grzewczy zacznie się uruchamiać<br />
to czynnik roboczy przepływa przez<br />
krótki obieg, dzięki czemu następuje szybki<br />
wzrost temperatury w kotle. Wraz z uzyskaniem<br />
przez czynnik roboczy temperatury<br />
zadanej termostat zaworu samoczynnie<br />
spowoduje zmianę położenia grzybka<br />
a woda powracająca z instalacji będzie<br />
mieszała się cieczą w przewodzie by-pass.<br />
Tym sposobem rozpoczyna się ładowanie<br />
układu. Do ponownego zamknięcia przewodu<br />
by-pass dojdzie jeżeli temperatura<br />
cieczy, która powraca do kotła przekroczy<br />
nastawioną temperaturę o około 10°C.<br />
Woda będzie więc przepływała z instalacji<br />
bezpośrednio do kotła.<br />
Oferowane na rynku termostatyczne<br />
zawory czterodrogowe mogą pracować<br />
w systemach grzewczych wykorzystujących<br />
jako ciecz roboczą wodę oraz roztwór<br />
wody i glikolu (50%). Ciśnienie instalacji<br />
nie powinno przekraczać 16 bar<br />
przy temperaturze czynnika roboczego<br />
5 - 100°C. Zawory są dostępne z nastawami<br />
45, 55, 60 i 70°C, zatem dobiera się<br />
je ściśle pod kątem konkretnej instalacji.<br />
Fot. 5. Obudowy zaworów termostatycznych mają różne kształty, które z łatwością można<br />
dopasować do rodzaju grzejnika.<br />
Podsumowanie<br />
Dzięki zaworom i głowicom termostatycznym<br />
zyskuje się przede wszystkim<br />
komfort cieplny w pomieszczeniach<br />
oraz oszczędność energii. Najprostsze<br />
głowice mają wbudowany czujnik temperatury.<br />
Oprócz tego na głowicę składa<br />
się regulator i siłownik.<br />
Niejednokrotnie zastosowanie znajdują<br />
głowice z czujnikiem zdalnym, gdzie<br />
część cieczy, która jest czuła na zmiany<br />
temperatury umieszcza się w czujniku<br />
zdalnym. Ciecz przez rurkę kapilarną<br />
działa na głowicę termostatyczną.<br />
Osobną grupę stanowią głowice termostatyczne<br />
sterowane za pomocą siłownika<br />
i urządzenia sterującego takiego<br />
jak np. termostat pokojowy.<br />
Z kolei czterodrogowe termostatyczne<br />
zawory mieszające znajdują zastosowanie<br />
przy ochronie przed zbyt niską<br />
temperaturą powrotu w kotłach na paliwa<br />
stałe.<br />
•<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
33
I.<br />
instalacje<br />
Termostatyczne zawory mieszające ATM<br />
nowej generacji firmy AFRISO<br />
Termostatyczne zawory mieszające ATM przeznaczone są głównie do regulacji<br />
temperatury ciepłej wody użytkowej dostarczanej do baterii umywalkowych<br />
lub prysznicowych. Zawory ATM mogą być także stosowane w instalacjach<br />
ogrzewania podłogowego, gdzie zastępują rozbudowane i kosztowne układy<br />
regulacji. Przeznaczone są do pracy z czystą wodą lub z wodą zawierającą<br />
maksymalnie 50% glikolu. Zawory ATM są również doskonałą bazą do<br />
tworzenia różnych zespołów mieszających, grup pompowych<br />
i innych podobnych produktów. Więcej informacji na temat<br />
termostatycznych zaworów mieszających ATM nowej generacji<br />
firmy AFRISO znajduje się na: www.atm.afriso.pl<br />
PROMOCJA<br />
Zastosowanie w instalacjach<br />
ciepłej wody użytkowej<br />
W instalacjach ciepłej wody użytkowej<br />
kluczowe jest dostarczenie<br />
użytkownikowi odpowiedniej<br />
temperatury wraz z ochroną<br />
przed poparzeniem. W takiej roli<br />
świetnie sprawdzi się termostatyczny<br />
zawór mieszający ATM,<br />
dzięki któremu uzyskamy stabilną<br />
nastawioną temperaturę<br />
wody. Temperatura gorącej wody<br />
wypływającej z kotła, podgrzewacza<br />
czy też instalacji solarnej może osiągnąć<br />
nawet 95°C, dlatego tak ważne jest<br />
zabezpieczenie użytkownika przed poparzeniem.<br />
W instalacjach domowych<br />
według odnośnych przepisów obowiązujących<br />
w kraju 1 do punktów poboru<br />
(wanna, prysznic, umywalka) powinna<br />
być dostarczana ciepła woda o temperaturze<br />
w zakresie 55-60°C. Wymagana<br />
temperatura może zostać nastwiona<br />
bezpośrednio na zaworze przez użytkownika,<br />
instalatora bądź administratora<br />
węzła sanitarnego. Utrzymywana<br />
zostaje niezależnie od zmieniających<br />
się warunków hydraulicznych i parametrów<br />
w instalacjach wody gorącej i zimnej.<br />
Dodatkowo zawory ATM umożliwiają<br />
bezpieczne przegrzewanie wody<br />
w zasobnikach c.w.u. w celu ochrony<br />
przed bakteriami Legionelli, bez narażania<br />
użytkowników na poparzenie.<br />
Fot. 1.<br />
Grupa do cyrkulacji ciepłej wody użytkowej AFRISO WZS<br />
Przykłady zastosowań<br />
Jeżeli punkty poboru w instalacji wody<br />
użytkowej znajdują się w znacznej odległości<br />
od źródła ciepła to najlepszym<br />
rozwiązaniem, które nie tylko zwiększy<br />
komfort użytkowania, ale również pozwoli<br />
zmniejszyć rachunki za wodę i odprowadzanie<br />
ścieków jest układ z wyko-<br />
1<br />
[1] § 120. ust. 1. Rozp. Min. Infrastruktury z dn. 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 75/2002,<br />
poz.690).<br />
34<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
instalacje I.<br />
rzystaniem cyrkulacji (rys. 1). Gotowym<br />
i kompletnym rozwiązaniem do tego<br />
przykładu jest grupa pompowa WZS<br />
(fot. 1), wyposażona w termostatyczny<br />
zawór mieszający ATM, przyłącza wody<br />
zimnej i gorącej, zawory zwrotne, pompę<br />
cyrkulacyjną, zawór bezpieczeństwa<br />
oraz termometr do kontroli temperatury<br />
wody zmieszanej. Całość znajduje się<br />
w dwuczęściowej izolacji, aby dodatkowo<br />
minimalizować straty ciepła do otoczenia.<br />
Zastosowanie w instalacjach<br />
ogrzewania podłogowego<br />
Termostatyczny zawór mieszający ATM<br />
wykorzystywany jest nie tylko w instalacjach<br />
wody użytkowej. Może być również<br />
stosowany w celu utrzymania<br />
stałej (nastawionej) temperatury na zasilaniu<br />
ogrzewania podłogowego (rys. 2).<br />
Rys. 1. Schemat instalacji termostatycznego zaworu ATM z trzema umywalkami oraz<br />
pętlą cyrkulacyjną<br />
Rys. 2. Schemat instalacji z termostatycznym zaworem ATM w instalacji ogrzewania<br />
podłogowego<br />
Fot. 2.<br />
Moduł mieszający BTU do rozdzielaczy z zaworem termostatycznym ATM<br />
Jest to szczególnie polecane rozwiązanie<br />
gdy posiadamy system z dwoma<br />
układami o różnej temperaturze obliczeniowej:<br />
np. grzejnikowe (najczęściej<br />
80/60°C) i podłogowej projektowanej<br />
zazwyczaj na (45/35°C). Pompa zasysa<br />
do zaworu gorącą wodę ze źródła ciepła<br />
oraz chłodniejszą z powrotu, obydwa<br />
strumienie dzięki zaworowi ATM zostają<br />
w odpowiednich proporcjach zmieszane.<br />
Tak podmieszana woda kierowana<br />
jest do rozdzielacza ogrzewania podłogowego.<br />
Rozwiązanie to jest wyjątkowo<br />
bezpieczne i proste. Po nastawieniu<br />
termostatycznego zaworu mieszającego<br />
utrzymujemy stałą temperaturę<br />
w układzie. Tego typu rozwiązanie, jest<br />
nie tylko mniej skomplikowane, ale również<br />
tańsze niż montaż rozbudowanego<br />
układu regulacji. Gotowym rozwiązaniem<br />
do tego typu aplikacji są moduły<br />
mieszające BTU do rozdzielaczy z linii<br />
produktów AFRISOBasic (fot. 2), które są<br />
łącznikiem pomiędzy instalacją grzewczą<br />
po stronie źródła ciepła, a rozdzielaczem<br />
ogrzewania płaszczyznowego.<br />
Wyposażone są w termostatyczny zawór<br />
mieszający ATM, pompę obiegową oraz<br />
dwa termometry do kontroli temperatury<br />
wody zasilającej i powracającej z rozdzielacza.<br />
Zobacz również katalog online<br />
AFRISOBasic na stronie: www.afriso.pl •<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
35
O.<br />
ogrzewanie<br />
Dyrektywa Ekoprojektu<br />
w odniesieniu do kotłów na paliwa stałe<br />
Zgodnie z Dyrektywą Ekoprojektu kotły na paliwa stałe będą<br />
poddawane weryfikacji, której pozytywne przejście pozwoli uzyskać<br />
certyfikat Ecodesign. Dotyczy to każdego kotła z typoszeregu dla<br />
konkretnej mocy.<br />
W 2015 r. opublikowano Rozporządzenie<br />
Komisji (UE) 2015/1189<br />
w sprawie wykonania dyrektywy<br />
Parlamentu Europejskiego<br />
i Rady 2009/125/WE w odniesie-<br />
niu do wymogów dotyczących ekoprojektu<br />
kotłów na paliwa stałe. Wydano<br />
również Rozporządzenie delegowane<br />
Komisji (UE) 2015/1187 uzupełniające<br />
dyrektywę Parlamentu Europejskiego<br />
Fot. HERZ<br />
i Rady 2010/30/UE w stosunku do etykiet<br />
efektywności energetycznej dla kotłów<br />
na paliwo stałe i zestawów zawierających:<br />
kocioł na paliwo stałe, ogrzewacze<br />
dodatkowe, regulatory temperatury<br />
i urządzenia słoneczne.<br />
Zgodnie z Rozporządzeniem 2015/1189<br />
ustanowiono wymagania ekoprojektu<br />
dotyczącego wprowadzenia do obrotu<br />
i użytkowania kotłów na paliwa stałe,<br />
których moc cieplna nie przekracza 500<br />
kW. Chodzi również o zestawy zawierające<br />
kotły na paliwa stałe, ogrzewacze<br />
dodatkowe oraz regulatory temperatury<br />
i słoneczne. Wszystkie wymagania<br />
Rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1189<br />
kotły muszą spełniać od 1 stycznia 2020 r.<br />
Warto podkreślić, że Rozporządzenie<br />
2015/1187 zawiera wymagania względem<br />
etykietowania energetycznego oraz<br />
zamieszczania dodatkowych informacji<br />
o kotłach na paliwa stałe, który moc nie<br />
przekracza 70 kW łącznie z kotłami wchodzącymi<br />
w skład wspomnianych już zestawów.<br />
Wymagania obu dokumentów nie<br />
dotyczą kotłów wytwarzających energię<br />
cieplną wyłącznie na potrzeby zapewnienia<br />
ciepłej wody użytkowej, kotłów przeznaczonych<br />
do ogrzewania i rozprowadzania<br />
gazowych nośników ciepła, takich jak<br />
para lub powietrze, a także kotłów kogeneracyjnych<br />
na paliwo stałe o maksymalnej<br />
mocy elektrycznej 50 kW lub większej oraz<br />
kotłów na biomasę niedrzewną.<br />
Fot. 1.<br />
Kotły kompaktowe są idealne do kotłowni o ograniczonej ilości przestrzeni.<br />
Od kwietnia <strong>2017</strong> r.<br />
Od 1 kwietnia <strong>2017</strong> r. dostawcy kotłów<br />
na paliwa stałe muszą zadbać o to aby<br />
urządzenia miały oznaczenie w postaci<br />
etykiety efektywności energetycznej.<br />
Klasy energetyczne będą przypisywane<br />
36<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
ogrzewanie O.<br />
w oparciu o współczynniki efektywności<br />
energetycznej (EEI) kotła lub zestawu od<br />
najgorszej klasy G (EEI poniżej 30) do najlepszej<br />
klasy A+++ (EEI co najmniej 150).<br />
Współczynniki będą wyznaczane w oparciu<br />
o sprawność użytkową kotła przy<br />
uwzględnieniu współczynników korygujących<br />
określonych w Rozporządzeniu<br />
Komisji EU. Etykieta powinna być zgodna<br />
ze wzorem ustalonym w Rozporządzeniu.<br />
Fot. KLIMOSZ<br />
Definicje<br />
Dyrektywa Ekoprojektu w odniesieniu<br />
do kotłów na paliwa stałe definiuje pojęcia<br />
takie jak kocioł na paliwo kopalne,<br />
obudowa kotła na paliwo stałe, identyfikator<br />
modelu, kocioł kondensacyjny, kocioł<br />
wielofunkcyjny, inna biomasa drzewna,<br />
wilgotność, inne paliwo kopalne, a także<br />
sprawność elektryczna, ciepło spalania,<br />
współczynnik konwersji, zapotrzebowanie<br />
na energię elektryczną przy maksymalnej<br />
mocy cieplnej oraz zapotrzebowanie<br />
Fot. 2. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom kotły na paliwa cechują się niską emisją<br />
zanieczyszczeń.<br />
z d a n i e m<br />
E K S P E R T A<br />
Nowoczesne rozwiązania w kołach małej mocy spalających<br />
pelety drzewne<br />
Dariusz Odroń, Herz<br />
Nowoczesne kotły na biopaliwa stałe są to zazwyczaj<br />
kotły jednopaliwowe, gdzie nie przewiduje się<br />
spalania innego rodzaju paliwa. Wysokie wymagania<br />
stawiane tym kotłom w zakresie efektywności energetycznej<br />
oraz czystości spalania powodują optymalizowanie<br />
ich konstrukcji do rodzaju spalanego paliwa.<br />
Dotyczy to przede wszystkim budowy komory<br />
spalania, palnika, wymiennika ciepła oraz wyposażenia,<br />
które ma bezpośredni wpływ na kontrolę procesu<br />
spalania oraz skuteczność przekazywania ciepła.<br />
Typowe kotły małej mocy na pelety drzewne są to<br />
kotły stalowe o budowie kompaktowej. Przykładem<br />
takiego kotła jest kocioł PelletStar Biocontrol 20, który<br />
od kilku lat znajduje uznanie swoich użytkowników.<br />
W kotle tym w komorze spalania znajduje się palnik<br />
wraz z systemem podawania paliwa. Dla zapewnienia<br />
spalania optymalnego, proces rozdzielony jest na dwa<br />
etapy. Przekazywania ciepła do czynnika grzewczego<br />
realizowany jest za pomocą płaszcza wodnego chłodzącego<br />
komorę spalania oraz wymiennika płaszczowo-rurowego.<br />
Ruch spalin oraz indukowany ruch<br />
powietrza w kotle wywołany jest przez wentylator<br />
wyciągowy zabudowany na wylocie spalin. Doprowadzenie<br />
paliwa do komory spalania realizowane jest za<br />
pomocą podajnika ślimakowego. Podawanie paliwa<br />
i powietrza do komory spalania kontroluje sterownik<br />
swobodnie programowalny. Sterowanie spalania realizowane<br />
jest z wykorzystaniem informacji od czujników<br />
temperatury w komorze spalania, za wymiennikiem<br />
ciepła, w płaszczu wodnym oraz sondę lambda<br />
zabudowaną na wylocie spalin. Dla zapewnienia skutecznej<br />
wymiany ciepła i usuwanie popiołu z komory<br />
spalania, kocioł wyposażony jest w zmechanizowane<br />
systemy czyszczenia.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
37
O.<br />
ogrzewanie<br />
Fot. KLIMOSZ<br />
Fot. 3.<br />
Kocioł na pellet w przekroju.<br />
na energię elektryczną przy minimalnej<br />
mocy cieplnej. Oprócz tego dokument<br />
zawiera m.in. definicje ogrzewacza rezerwowego,<br />
stosowanego obciążenia częściowego,<br />
poboru mocy w trybie czuwania<br />
(PSB), trybu czuwania i sezonowej efektywność<br />
energetycznej ogrzewania pomieszczeń<br />
dla trybu aktywnego.<br />
Od stycznia 2020 r.<br />
Kotły na paliwa stałe wprowadzane<br />
do obrotu i użytkowania od 1 stycznia<br />
2020 r. będą musiały spełniać wymogi<br />
sezonowej efektywności emisji zanieczyszczeń<br />
dla sezonowego ogrzewania<br />
pomieszczeń. Zgodnie z Rozporządzeniem<br />
sezonowa efektywność energetyczna<br />
nie może być mniejsza niż 75%<br />
dla kotłów o znamionowej mocy cieplnej<br />
do 20 kW lub nie mniejsza niż<br />
77% dla kotłów o znamionowej mocy<br />
cieplnej przekraczającej 20 kW. Z kolei<br />
emisje cząstek stałych (PM) nie mogą<br />
być wyższe niż 40 mg/m³ w przypadku<br />
Fot. 4. Sterowniki stosowane<br />
w nowoczesnych kotłach na pellet mogą<br />
sterować kilkoma obiegami grzewczymi.<br />
Fot. HERZ<br />
kotłów z automatycznym podawaniem<br />
paliwa oraz 60 mg/m³ w kotłach z ręcznym<br />
podawaniem paliwa.<br />
Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji<br />
(UE) 2015/1189 w kotłach z automatycznym<br />
podawaniem paliwa emisje<br />
organicznych związków gazowych<br />
(OGC) nie mogą przekraczać 20 mg/m³<br />
oraz 30 mg/m³ w kotłach bazujących<br />
na ręcznym podawaniu paliwa. Kotły<br />
z automatycznym podawaniem paliwa<br />
nie powinny mieć emisji tlenku węgla<br />
(CO) wyższej od 500 mg/m³ a 700 mg/<br />
m³ kotły z ręcznym podawaniem paliwa.<br />
Dokument mówi również o kotłach na biomasę,<br />
które nie mogą mieć emisji tlenków<br />
azotu (NOx) wyższej od 200 mg/m³. Z kolei<br />
w odniesieniu do kotłów na paliwa kopalne<br />
wartość ta wynosi 350 mg/m³.<br />
Palniki<br />
Np. palniki stosowane w kotłach na pelet<br />
są w stanie automatycznie dostosowywać<br />
pracę poszczególnych urządzeń do za-<br />
38<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
ogrzewanie O.<br />
Fot. KLIMOSZ<br />
potrzebowania cieplnego budynku, przy<br />
czym w niektórych palnikach wykorzystuje<br />
się technologię zmiennej geometrii.<br />
Start palnika wykonywany jest samoczynnie<br />
a fotokomórka kontroluje płomień.<br />
Temperaturę pracy palnika nadzoruje sterownik.<br />
Podział rozpalania paliwa na fazy<br />
zapewnia wyeliminowanie wybuchów gazów.<br />
W przypadku zaniku napięcia pamiętane<br />
są ostatnie ustawienia. Czyszczenie<br />
odbywa się w trybie ciągłej pracy.<br />
Nowoczesne palniki zapewniają niską<br />
bezwładność cieplną przy starcie i zatrzymywaniu.<br />
Wkład ceramiczny powoduje<br />
wyższy poziom sprawności przy<br />
zmniejszeniu emisyjności.<br />
Fot. ZAKŁAD METALOWO-KOTLARSKI SAS Mieczysław Sas<br />
Fot. 5.<br />
Przekrój kotła na paliwa stałe.<br />
Sterowanie<br />
Sterowniki stosowane w kotłach opalanych<br />
paliwami stałymi odpowiadają za<br />
automatyczne realizowanie takich funkcji<br />
taki załączenie/wyłączenie kotła, uru-<br />
Fot. 6. Kocioł spełniający wymagania<br />
Dyrektywy Ekoprojektu.<br />
z d a n i e m<br />
E K S P E R T A<br />
Nowatorskie rozwiązania konstrukcyjne w kotłach na paliwa stałe<br />
MICHAŁ ŁUKASIK, Zakład Metalowo-Kotlarski SAS Mieczysław Sas<br />
Nowoczesne kotły na paliwa stałe wymagają zastosowania<br />
nowatorskich rozwiązań konstrukcyjnych. W przypadku kotłów<br />
peletowych zmniejszenie emisji szkodliwych pyłów i gazów<br />
możliwe jest poprzez zastosowanie bezpośrednio nad<br />
paleniskiem i ścianie bocznej kotła oraz w komorze wymiennika<br />
ciepła przegród wykonanych z niotrwałego materiału<br />
ceramicznego. Układ oraz ilość przegród ceramicznych nad<br />
paleniskiem zależy od mocy kotła. Umieszczenie dodatkowej<br />
wkładki ceramicznej nad rusztem paleniska peletowego<br />
wpływa na efektywniejsze spalanie peletu. Wymiennik ciepła<br />
powinien być dodatkowo wyposażony w turbulator spalin,<br />
który poprzez wymuszenie zawirowania gorących spalin<br />
powoduje intensywne przekazywanie ich ciepła do wymiennika.<br />
Spaliny uderzając o ścianki turbulatora powodują wytrącenie<br />
pyłów i ich opadnięcie na dno kotła. W kotle SAS BIO<br />
SOLID z obu stron urządzenia znajdują się wyczystki boczne<br />
ułatwiające usunięcie pyłów, a ich zamaskowanie dodatkową<br />
pokrywą nie zaburza nowoczesnego i minimalistycznego<br />
designu. Dzięki odpowiedniej budowie i algorytmowi<br />
sterowania pracą kotła możliwe jest otrzymanie wysokiej<br />
efektywności spalania paliwa nie tylko przy pracy z mocą<br />
nominalną, ale także w pełnym zakresie modulacji mocy<br />
od 30% do 100% mocy nominalnej. Kocioł BIO SOLID spełnia<br />
wymagania klasy A+ efektywności energetycznej, czyli<br />
najwyższej możliwej klasy dla urządzeń niebędących urządzeniami<br />
kondensacyjnymi, co gwarantuje wysoką sezonową<br />
efektywność energetyczną ogrzewania pomieszczeń.<br />
Podczas wyboru paliwa do kotłów peletowych na uwadze<br />
należy mieć nie tylko jego jakość, ale również granulację.<br />
Stosowanie paliwa o większej grubości niż zalecana może<br />
skutkować utrudnieniem pracy podajnika, a w konsekwencji<br />
jego uszkodzeniem. Właściwy dobór paliwa ogranicza emisję<br />
szkodliwych substancji w trakcie spalania oraz zapewnia<br />
bezawaryjną pracę urządzenia. Wyższa jakość peletu wpływa<br />
na efektywność spalania oraz zmniejsza nakład czasu przy<br />
obsłudze kotła do niezbędnego minimum. Paliwo niskiej jakości<br />
może powodować problemy z doborem ustawień optymalnej<br />
pracy kotła i prowadzić do powstawania spieków<br />
na palenisku oraz dużych strat paliwa w popiele, co z kolei<br />
zwiększa zużycie paliwa, a więc również i koszty eksploatacji.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
39
O.<br />
ogrzewanie<br />
chomienie, regulację wydajność, a także<br />
czyszczenie palnika i wymiennika ciepła.<br />
Sterownik realizuje wszystkie funkcje wewnętrzne<br />
kotła oraz sterowanie urządzeniami<br />
zewnętrznymi. Oprócz tego może<br />
być koordynowana praca dodatkowych<br />
źródeł ciepła. Nowoczesne sterowniki są<br />
w stanie nadzorować pracę nie tylko kilku<br />
obiegów grzewczych ale również instalacji<br />
przygotowania c.w.u., bufora ciepła, instalacji<br />
solarnej, a także dodatkowego źródła<br />
ciepła. Do optymalizacji procesu spalania<br />
przyczynia się również zabudowana sonda<br />
Lambda. Warto podkreślić, że sterownik<br />
wykonuje pomiar temperatury paliwa<br />
a w razie potrzeby inicjowane jest działanie<br />
systemu awaryjnego zapobiegającego cofaniu<br />
się płonienia do zbiornika paliwa.<br />
Ruch spalin i powietrza<br />
Ważny jest odpowiedni ruch powietrza<br />
i spalin, za co odpowiada wentylator<br />
zainstalowany na ciągu spalin<br />
zazwyczaj na czopuchu kotła. W efekcie<br />
podciśnienia panującego w kotle<br />
do pomieszczenia nie wydostają się<br />
nie kontrolowane spaliny. Oprócz<br />
tego podciśnienie pozwala swobodnie<br />
kształtować strumień powietrza,<br />
które zasila palenisko. Właściwości<br />
w tym zakresie są efektem odpowiedniej<br />
konstrukcji kotła. Wentylatory<br />
bazują na napędach elektrycznych<br />
o płynnej regulacji, co pozwala regulować<br />
moc grzewczą.<br />
Konstrukcje nowoczesnych kotłów zapewniają<br />
łatwe opróżnianie zbiorników popiołu<br />
o dużej pojemności. W zależności od zapotrzebowania<br />
na ciepło i zastosowanego<br />
zbiornika zasypywanie paliwem wykonuje<br />
się co 5-14 dni.<br />
Weryfikacja w zakresie<br />
efektywności i emisji<br />
Zgodnie z Dyrektywą Ekoprojektu wymagania<br />
muszą być spełnione dla średniej<br />
ważonej wartości uzyskanej dla<br />
znamionowej mocy cieplnej (z wagą<br />
0,15) i przy 30% znamionowej mocy<br />
cieplnej (z wagą 0,85). Średnia ważona<br />
ustalana jest więc według wzoru<br />
Es = 0,85 x Esp + 0,15 x Esn, gdzie Esn<br />
to wartości uzyskane dla znamionowej<br />
mocy cieplnej a Esp to wartości<br />
uzyskane dla 30% znamionowej mocy<br />
cieplnej.<br />
Fot. 7. Zgodnie z Dyrektywą Ekoprojektu kotły na paliwa stałe m.in. muszą być<br />
oznaczane klasą energetyczną.<br />
Fot. ZAKŁAD METALOWO-KOTLARSKI SAS Mieczysław Sas<br />
Podsumowanie<br />
Wymagania Dyrektywy Ekoprojektu<br />
w porównaniu do zapisów normy<br />
PN-EN 303-5:2012 wymagają weryfi -<br />
kacji sezonowej efektywności i emisji<br />
zanieczyszczeń. Uwzględnia ona pracę<br />
kotłów przy mocy mniejszej niż nominalna.<br />
Oprócz tego Dyrektywa określa<br />
maks. wartości emisji tlenków azotu.<br />
Wymagania normy PN-EN 303-5:2012<br />
miały charakter dobrowolny, natomiast<br />
wymagania Dyrektywy są obowiązkowe<br />
w odniesieniu do wszystkich<br />
kotłów eksploatowanych od<br />
1 stycznia 2020 r.<br />
Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji<br />
(UE) 2015/1189 sezonowa efektywność<br />
energetyczna kotłów o znamionowej<br />
mocy cieplnej do 20 kW musi wynosić<br />
75% oraz 77 % w przypadku kotłów<br />
o znamionowej mocy cieplnej powyżej<br />
20 kW, przy emisji tlenku węgla dla<br />
sezonowego ogrzewania pomieszczeń<br />
wynoszącej 500 mg/m³. Inne wartości<br />
emisji dla sezonowego ogrzewania<br />
pomieszczeń powinny maks. wynosić<br />
20 mg/m³ (organiczne związki gazowe)<br />
oraz 40 mg/m³ (emisja pyłu). Z kolei<br />
wartości emisji tlenków azotu (NOx)<br />
wyrażonych jako ekwiwalent dwutlenku<br />
azotu (NO₂) nie mogą przekraczać<br />
200 mg/m³ (dla kotłów na biomasę)<br />
oraz 350 mg/m³ (dla kotłów na paliwa<br />
kopalne).<br />
•<br />
40<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
O.<br />
ogrzewanie<br />
Instalacja grzewcza<br />
– sprawna i pozbawiona problemów<br />
Już na samym początku nowego roku w niemal całym kraju zapanował<br />
prawdziwie mroźny klimat. To nadejście chłodu najdotkliwiej odczuli<br />
właściciele domów, którzy samodzielnie ogrzewają swoje posiadłości.<br />
Wielu z nich zastanawia się przy tym, czy ich instalacja grzewcza została<br />
właściwie przygotowana do sezonu zimowego. Podpowiadamy,<br />
na co należy w tym względzie zwrócić szczególną uwagę.<br />
MATERIAŁ PRASOWY FIRMY<br />
Przyjmuje się, że w naszych warunkach<br />
klimatycznych sezon grzewczy<br />
trwa od 6 do nawet 8 miesięcy.<br />
Statystycznie więc przed nami<br />
jeszcze co najmniej kilka miesięcy,<br />
podczas których będziemy musieli<br />
regularnie zaglądać do przydomowych<br />
kotłowni.<br />
– Warto przy tym uświadomić sobie,<br />
że na prawidłowym przygotowaniu<br />
instalacji powinno przede wszystkim<br />
zależeć nam samym – pozwoli to zminimalizować<br />
ryzyko pojawienia się ewentualnych<br />
problemów technicznych<br />
– mówi Maciej Okuła z fi rmy TIS Group<br />
produkującej kotły na paliwa stałe.<br />
Zatem pomimo, iż sezon grzewczy<br />
w pełni, także na tym etapie powinniśmy<br />
sprawdzić, czy odpowiednio się<br />
do niego przygotowaliśmy.<br />
Pierwszym krokiem w tym wypadku<br />
jest dokładne oczyszczenie grzejników<br />
– nagromadzony przez cały rok kurz<br />
wznosi się bowiem i rozprzestrzenia<br />
42<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
ogrzewanie O.<br />
wraz z ciepłym powietrzem po całym<br />
domu, czego efektem może być nieprzyjemny<br />
zapach, szczególnie uciążliwy<br />
dla alergików. Kaloryfery trzeba też<br />
odsłonić, gdyż często bywają one zastawione<br />
meblami lub zakryte grubymi<br />
zasłonami.<br />
– Przed rozpoczęciem sezonu – lub<br />
jeśli zawczasu tego nie zrobiliśmy, także<br />
w jego trakcie – należy wykonać<br />
przegląd zarówno komina, jak i kotła.<br />
Zadanie to najlepiej zlecić wykwalifi kowanym<br />
specjalistom. Samodzielnie zaś<br />
możemy skontrolować poziom ciśnienia<br />
w instalacji – wyjaśnia przedstawiciel<br />
TIS Group.<br />
Do tego celu służy manometr, który<br />
zwykle montowany jest w kotłowni lub<br />
pozostaje wbudowany w kocioł. Pamiętajmy<br />
przy tym, że niewielki spadek ciśnienia<br />
nie jest usterką i na ogół wynika<br />
z różnicy w objętości wody w zależności<br />
od jej temperatury.<br />
W przygotowaniach z całą pewnością nie<br />
możemy także pominąć napełnienia instalacji<br />
w systemach otwartych (mowa o systemie<br />
przelewowym z naczyniem zbiorczym,<br />
przez które musi przelać się woda).<br />
– Później zaś przychodzi czas na odpowietrzenie<br />
grzejników. Mało kto zdaje<br />
sobie przy tym sprawę z faktu, że powietrze<br />
do instalacji dostaje się wraz<br />
z wodą, dlatego też pośpiech przy jej<br />
napełnianiu jest niewskazany – podpowiada<br />
Maciej Okuła.<br />
Jeszcze przed sezonem lub w jego trakcie<br />
naszą instalację grzewczą możemy<br />
także wyposażyć w system sterowania.<br />
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów<br />
urządzeń, ale w tym względzie<br />
warto zdać się na sugestie producenta<br />
naszego kotła.<br />
– Co ciekawe, taki system sterowania<br />
może nam jeszcze bardziej ułatwić<br />
życie – coraz częściej bowiem kotły<br />
na paliwa stałe wyposażone są w czujniki<br />
pogodowe, które sterują ich pracą<br />
w zależności od zewnętrznych warunków<br />
atmosferycznych – dodaje na koniec<br />
przedstawiciel TIS Group.<br />
Te kilka prostych czynności sprawi,<br />
że nasza instalacja będzie przez cały sezon<br />
pracowała wydajnie, a my będziemy<br />
mogli cieszyć się domowym ciepłem<br />
bez niepotrzebnych problemów.<br />
Źródło: TIS GROUP<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
43
Fot. WILO<br />
Pompy elektroniczne<br />
w optymalizacji pracy instalacji c.o.,<br />
c.w.u. i klimatyzacyjnych
pompy i przepompownie P.<br />
Nowoczesne pompy bazują na sterowaniu mikroprocesorowym. Urządzenia<br />
tego typu, poprzez samoadaptację dostosowują parametry do zmieniających<br />
się warunków instalacji.<br />
Jako ważną cechę nowoczesnych<br />
pomp obiegowych należy wymienić<br />
zastosowanie rozwiązań, dzięki<br />
którym praca jest dostosowywana<br />
do zmieniającego się zapotrzebowania<br />
na energię. Warto wspomnieć<br />
o możliwości pracy przede wszystkim<br />
w instalacjach z rurami o mniejszych<br />
przekrojach i zaworami termostatycznymi.<br />
Wysoki poziom sprawności pompy<br />
zyskuje się dzięki zastosowaniu silników<br />
komutowanych elektronicznie.<br />
Wirnik ma wbudowany magnes<br />
stały, przez co potrzeba mniej prądu<br />
na namagnesowanie wirnika, bowiem<br />
jego namagnesowanie jest<br />
stałe. Układ mikroprocesorowy przelicza<br />
parametry, nadzoruje pracę<br />
przetwornicy częstotliwości i steruje<br />
komutacją elektroniczną wirującego<br />
pola magnetycznego. Silnik zyskuje<br />
więc optymalne parametry zasilania<br />
a prędkość obrotowa pompy jest regulowana<br />
płynnie. Napędy elektryczne<br />
pomp z komutacją automatyczną<br />
są urządzeniami synchronicznymi.<br />
Tym sposobem napędzające pole<br />
magnetyczne ma taką samą prędkość<br />
jak wirnik. Pozwala to na wyeliminowanie<br />
strat i poślizgów.<br />
Na szczególną uwagę w pompach<br />
elektronicznych zasługuje samoczynne<br />
wykrywanie przepływu czynnika<br />
roboczego w instalacji z możliwością<br />
dostosowania wysokości podnoszenia<br />
do bieżących wymagań. Wstępny<br />
zakres pompy jest wybierany za pomocą<br />
pokrętła.<br />
Pompy bardzo często pracują w ramach<br />
rozbudowanych systemów sterowania<br />
a więc ważne są odpowiednie<br />
możliwości w zakresie wymiany<br />
danych. Dodatkowe moduły komunikacyjne<br />
umożliwiają sterowanie<br />
pompą za pomocą specjalistycznego<br />
oprogramowania komputerowego.<br />
Zdalnie można odczytywać informacje<br />
o funkcjach realizowanych przez<br />
urządzenie. Przydatne rozwiązanie<br />
stanowi pilot zdalnego sterowania<br />
umożliwiający zmianę parametrów<br />
pracy pompy. Niejednokrotnie<br />
do sterowania wykorzystuje się magistralę<br />
komunikacyjną RS-485. Wiele<br />
urządzeń udostępnia użytkownikowi<br />
dodatkowe informacje takie jak np.<br />
ilość godzin przepracowanych przez<br />
pompę.<br />
Fot. 1.<br />
Pompa obiegowa zamontowana w instalacji.<br />
Konstrukcja<br />
Dla zapewnienia oszczędności energii<br />
stosuje się zintegrowane przetwornice<br />
częstotliwości, dzięki którym pompa<br />
może pracować z różnymi prędkościami.<br />
Korpusy pomp bardzo często<br />
wykonuje się z żeliwa z powłoką kataforetyczną<br />
(KTL). Warto zwrócić uwagę<br />
na izolację termiczną z polipropylenu,<br />
materiałem wykonania wału jest stal<br />
Fot. FERRO<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
45
P.<br />
pompy i przepompownie<br />
Fot. FERRO<br />
materiały wykonania łożyska. W szczególności<br />
chodzi o wysoki poziom odporności<br />
na przegrzanie. Ważne jest<br />
również eliminowanie luzu łożyskowego<br />
występującego pomiędzy łożyskiem<br />
wałka a wałkiem. Oprócz tego eliminuje<br />
się zjawisko blokowania pompy. Zapewnia<br />
to szeroka szczelina pomiędzy<br />
hermetyczną przegrodą a wirnikiem.<br />
Takie rozwiązanie jest gwarancją swobodnego<br />
przepływu zanieczyszczeń.<br />
Wirnik przechyla się na boki dzięki czemu<br />
cząstki zanieczyszczeń są szybko<br />
wymywane. Warto wspomnieć o małej<br />
powierzchni styku pomiędzy łożyskiem<br />
kulowym a wirnikiem.<br />
Fot. 2. W nowoczesnych pompach ważne<br />
jest płynne sterowanie prędkością.<br />
nierdzewna a łożyska wytwarza się<br />
z węgla spiekanego z użyciem dodatkowej<br />
impregnacji metalem. Wirniki bardzo<br />
często są produkowane z tworzywa<br />
sztucznego. Sferycznie ukształtowany<br />
wirnik kulowy, który osadza się na nieruchomym<br />
trzpieniu, ma zakończenie<br />
w postaci odpornego na ścieranie ceramicznego<br />
łożyska. Wirnik to jedyna<br />
ruchoma część pompy.<br />
Przydatne są rozwiązania odpowiedzialne<br />
za ochronę urządzenia przed pracą<br />
na sucho. Takie zabezpieczenia zyskuje<br />
się poprzez odpowiednio dobrane<br />
Tryby pracy pomp<br />
W praktyce wykorzystuje się kilka trybów<br />
pracy pomp – ręczna (n = stały), regulacji<br />
wg stałej różnicy ciśnień (Δp-c), regulacji<br />
wg zmiennej różnicy ciśnień (Δp-v), regulacji<br />
wg różnicy ciśnień w zależności<br />
od temperatury (Δp-T).<br />
Szereg funkcji pompa jest w stanie realizować<br />
samoczynnie. Chodzi głównie<br />
o płynne dopasowywanie wydajności<br />
zależnie od warunków pracy. Np. auto-<br />
Fot. GRUNDFOS<br />
PAMIĘTAJ!<br />
Jako ważną cechę nowoczesnych<br />
pomp obiegowych należy wymienić<br />
zastosowanie rozwiązań, dzięki którym<br />
praca jest dostosowywana<br />
do zmieniającego się zapotrzebowania<br />
na energię.<br />
Fot. 3. Niektóre pompy mogą bezprzewodowo wymieniać informacje ze sterownikiem<br />
zewnętrznym.<br />
46<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
pompy i przepompownie P.<br />
matyczny przepływ będzie zmniejszony<br />
w porze nocnej kiedy temperatura powietrza<br />
w pomieszczeniach jest obniżana<br />
a więc zmniejsza się zapotrzebowanie<br />
na ciepło. Oprócz tego inicjowana jest<br />
funkcja blokady, pełnego zabezpieczenia<br />
silnika z wbudowanym wyzwalaczem<br />
elektronicznym oraz łagodny rozruch.<br />
Odpowiednie funkcje uruchamia się za<br />
pomocą pokrętła. Jest to rodzaj pracy,<br />
wartość zadana różnicy ciśnień, wybór<br />
pracy automatycznej, tryb obniżenia<br />
nocnego. Oprócz tego można ustawić<br />
prędkość obrotową.<br />
Fot. WILO<br />
Tandem<br />
W instalacjach, gdzie wymaga się najwyższego<br />
poziomu bezpieczeństwa obiegu<br />
czynnika roboczego zastosowanie<br />
znajdują pompy obiegowe o konstrukcji<br />
podwójnej. Urządzenia tego typu mogą<br />
Fot. 4.<br />
Przydatne w obsłudze pomp są wyświetlacze.<br />
Fot. LFP<br />
pracować w jednym z trzech trybów.<br />
W przypadku pracy naprzemiennej jedna<br />
z pomp stanowi urządzenie robocze a druga<br />
to pompa rezerwowa. Czas przełączania<br />
można programować. Jeżeli dojdzie<br />
do zakłócenia pracy jednej z pomp w trybie<br />
pracy rezerwowej to obieg cieczy<br />
zapewni druga pompa. Można tak zaprogramować<br />
pompy aby przez pewien<br />
czas pracowały jednocześnie. Zapewnia<br />
to łagodne przejście między przełączenia<br />
mi i cichą pracę.<br />
Fot. 5.<br />
Pompa może wyświetlać aktualne zapotrzebowanie na moc.<br />
WAŻNE!<br />
Pompy bardzo często pracują w ramach<br />
rozbudowanych systemów<br />
sterowania a więc ważne są odpowiednie<br />
możliwości w zakresie<br />
wymiany danych. Dodatkowe moduły<br />
komunikacyjne umożliwiają<br />
sterowanie pompą za pomocą<br />
specjalistycznego oprogramowania<br />
komputerowego.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
47
P.<br />
pompy i przepompownie<br />
Fot. WILO<br />
Fot. GRUNDFOS<br />
Fot. 6. Niektóre wyświetlacze są rozbudowane, przez co udostępniają<br />
więcej informacji.<br />
Fot. 7. Przydatne rozwiązanie stanowi podłączanie pompy za<br />
pomocą złącza.<br />
W pracy z rezerwą jedna z pomp jest<br />
urządzeniem roboczym a druga rezerwowym.<br />
Jeżeli dojdzie do wyłączenia<br />
pompy roboczej to samoczynnie będzie<br />
uruchomiona pompa rezerwowa.<br />
W tym trybie pracy można zamienić<br />
kolejność pracy pomp. Z kolei w trybie<br />
pracy pojedynczej obie pompy pracują<br />
niezależnie bez wymiany danych między<br />
sobą.<br />
Pompy c.w.u.<br />
W nowoczesnych pompach cyrkulacyjnych<br />
stawia się na oszczędność energii.<br />
Stąd też niektóre modele potrzebują<br />
tylko 3W mocy elektrycznej. Istotną rolę<br />
odgrywa wbudowanie magnesu stałego<br />
w wirnik, przez co eliminowana jest<br />
potrzeba dostarczania energii elektrycznej<br />
do namagnesowania wirnika. Wirujące<br />
pole magnetyczne stojana w silniku<br />
jest komutowane w sposób elektroniczny<br />
za pomocą układu mikroprocesorowego.<br />
To właśnie on odpowiada za<br />
przeliczanie wymaganych parametrów<br />
i sterowanie przetwornicą częstotliwości.<br />
Istotna jest płynna regulacja prędkości<br />
obrotowej silnika, uwzględniająca<br />
bieżące warunki instalacji c.w.u. Szacuje<br />
się, że energooszczędna pompa pobiera<br />
rocznie około 20kWh przy założeniu,<br />
że urządzenie pracuje 18h na dobę.<br />
Oferowane są również modele pomp<br />
z zegarami czasowymi, umożliwiającymi<br />
tygodniowe programowanie. Np.<br />
można przewidzieć pracę pompy tylko<br />
w czasie, gdy woda jest pobierana.<br />
Dostępne na rynku pompy cyrkulacyjne<br />
mają konstrukcje zapewniające<br />
mniejsze osadzanie się węglanów<br />
wapnia. Istotna jest cicha praca będąca<br />
efektem braku luzu łożyskowego między<br />
wałkiem a jego łożyskiem. Trwałość<br />
pompy to wynik zastosowania łożysk<br />
WAŻNE!<br />
Pompy mogą być również sterowane przez urządzenia zewnętrzne. W najprostszej<br />
aplikacji wykorzystuje się sterowniki automatycznie załączające<br />
i wyłączające pompę obiegową przy uwzględnieniu zadanej temperatury.<br />
Sterowniki tego typu współpracują z instalacjami z kotłami na paliwa stałe<br />
lub gazowymi, które nie mają funkcji sterowania pompami.<br />
odpornych na zużycie. W niektórych<br />
modelach prędkość obrotowa jest regulowana<br />
pokrętłem, umieszczonym<br />
na korpusie silnika a punkty referencyjne,<br />
zaznaczone na podziałce pozwalają<br />
na wybór prędkości obrotów. Obudowa<br />
pomp ma również zaznaczone pozycje,<br />
których ustawienie zapewni optymalne<br />
zużycie energii.<br />
Zanieczyszczenia przedostające się<br />
do instalacji, mogą swobodnie przepłynąć<br />
przez szeroką szczelinę między wirnikiem<br />
pompy a hermetyczną przegrodą.<br />
Dzięki możliwości przechylania się<br />
wirnika na boki ewentualne cząstki zanieczyszczeń<br />
są usuwane. W konstrukcji<br />
nowoczesnych pomp niejednokrotnie<br />
przewiduje się niewielką powierzchnię<br />
styku pomiędzy wirnikiem a łożyskiem<br />
kulowym. Takie rozwiązanie powoduje<br />
mniejsze tarcie.<br />
Dobierając pompę cyrkulacyjną c.w.u.<br />
należy zwrócić uwagę na jej wydajność<br />
oraz wysokość podnoszenia.<br />
Zewnętrzne sterowniki pomp<br />
Pompy mogą być również sterowane<br />
przez urządzenia zewnętrzne. W najprostszej<br />
aplikacji wykorzystuje się sterowniki<br />
automatycznie załączające<br />
i wyłączające pompę obiegową przy<br />
48<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
pompy i przepompownie P.<br />
Fot. ESBE Fot. LFP<br />
Fot. 8. Pompy sterowane elektroniczne bardzo dobrze sprawdzają<br />
się w instalacjach, gdzie zapotrzebowanie na energię jest<br />
zmienne.<br />
Fot. 10. Zespoły pompowe umieszcza się<br />
w specjalnej izolacji po to aby zapobiec<br />
stratom ciepła.<br />
Fot. WILO<br />
uwzględnieniu zadanej temperatury.<br />
Sterowniki tego typu współpracują<br />
z instalacjami z kotłami na paliwa stałe<br />
lub gazowymi, które nie mają funkcji<br />
sterowania pompami. Istotną rolę odgrywa<br />
czujnik odpowiedzialny za pomiar<br />
temperatury czynnika roboczego<br />
na zasilaniu instalacji c.o. W niektórych<br />
instalacjach z kotłami c.o. na paliwa<br />
stałego pompa zostanie wyłączona<br />
wraz z wygaśnięciem płomienia.<br />
Ważne jest aby w instalacjach c.o. z kotłami<br />
gazowymi temperatura ustawiona na sterowniku<br />
nie była niższa od temperatury<br />
wprowadzonej do termostatu kotła c.o.<br />
Warto przypomnieć, że zadając<br />
na sterowniku wartość temperatury,<br />
która przekracza punkt rosy zapobiega<br />
się poceniu kotła podczas rozgrzewania<br />
wody w instalacji. Przydatnym rozwiązaniem<br />
jest funkcja uruchamiania pompy<br />
co kilka dni na kilkadziesiąt sekund.<br />
Zapobiega to jej blokowaniu w efekcie<br />
zastania wody.<br />
Fot. 9. Specjalne pompy są dostępne z myślą o pracy w instalacjach<br />
klimatyzacyjnych.<br />
Sterowanie pompami c.w.u.<br />
Odpowiednie urządzenia są dobierane<br />
pod kątem sterowania pracą<br />
pomp c.w.u. Istotną rolę odgrywają<br />
czujniki temperatury. Sterownik załącza<br />
pompy jeżeli różnica temperatur<br />
na dwóch czujnikach przekroczy<br />
zadaną wartość uwzględniając<br />
minimalny próg załączenia pompy.<br />
Z kolei wyłączenie pomp następuje<br />
wraz uzyskaniem zadanej temperatury<br />
lub nie przekroczeniem minimalnego<br />
progu załączenia pompy.<br />
Sterowniki tego typu eliminują niepotrzebną<br />
pracę urządzeń pompujących<br />
i niepotrzebne wychłodzenie<br />
jeżeli spadnie temperatura zasilania.<br />
Oszczędności dotyczą więc nie tylko<br />
energii elektrycznej ale również wydłużenia<br />
trwałości pompy.<br />
W sterownikach pomp c.w.u. uwzględnia<br />
się system zapobiegania zastaniu<br />
pompy podczas dłuższego postoju.<br />
Niektóre sterowniki mają funkcję<br />
ochrony instalacji przed zamarzaniem.<br />
W efekcie jej działania wraz ze<br />
spadkiem temperatury poniżej 6°C<br />
na czujniku kotła pompa załączy się<br />
na stałe, natomiast jej wyłączenie nastąpi<br />
wraz z osiągnięciem przez temperaturę<br />
wartości 7°C.<br />
Podsumowanie<br />
Pompy elektroniczne, w porównaniu<br />
do tradycyjnych konstrukcji, cechuje<br />
przede wszystkim zmniejszone zapotrzebowania<br />
na energię elektryczną.<br />
Ważne jest przy tym dopasowanie<br />
pracy pompy do zmieniającego się<br />
zapotrzebowania na ciepło. Sterowanie<br />
pomp wykorzystuje mikroprocesory<br />
analizujące parametry i warunki<br />
pracy.<br />
•<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
49
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
Rodzaje klimatyzatorów<br />
typu split i ich zastosowanie<br />
Przedstawiamy różnice w sposobie montażu i dystrybucji chłodu.<br />
Podpowiadamy, jaki klimatyzator powinien być dedykowany do<br />
jakiego pomieszczenia. Omawiamy cechy najnowszych urządzeń.<br />
50<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
wentylacja i klimatyzacja w.<br />
Fot. LINDAB<br />
Przy wyborze odpowiedniego klimatyzatora<br />
typu split ważne jest kilka czynników:<br />
rodzimy serwis, wydajność oraz<br />
cena a także parametry techniczne<br />
wybranego przez nas urządzenia. W jakich<br />
warunkach powinniśmy postawić<br />
na klimatyzatory typu split? Otóż sprawdzają<br />
sie one w tych lokalach, w których<br />
nie można zamontować agregatorów<br />
chłodniczych na elewacji lub dachu.<br />
Ich główną zaletą jest to, że jednostka<br />
umieszczona na zewnątrz budynku obsługuje<br />
sporą ilość urządzeń umieszczonych<br />
wewnątrz niego.<br />
Wymagania rosną<br />
Czyli klimatyzator nie powinien już tylko<br />
schładzać lub ogrzewać pomieszczenia.<br />
Nowoczesny klimatyzator typu split ma<br />
utrzymywać określoną temperaturę w pomieszczeniu<br />
przez dłuższy czas. Powinien<br />
również sprawdzać sie przy zmieniającej<br />
sie aurze. Warto też, przy wyborze klimatyzatora,<br />
policzyć koszta. Zarówno koszty<br />
inwestycyjne, eksploatacyjne jak i koszty<br />
poniesione na utrzymanie systemu klimatyzacyjnego,<br />
serwisowanie i ewentualne<br />
naprawy. Pamiętajmy, że w dzisiejszych<br />
czasach dla klienta ważna jest nie tylko<br />
ergonomia, ale i ekonomia.<br />
Klimatyzator dedykowany<br />
Klimatyzatory ścienne możemy podzielić<br />
ze względu na rodzaje jednostek<br />
wewnętrznych i na rodzaje sposobów<br />
dystrybucji przez nie chłodu. Prezentowane<br />
przez nie rozwiązania są coraz<br />
nowocześniejsze. Poza tym każdy klimatyzator<br />
dedykowany jest do innego<br />
typu pomieszczenia (pomieszczenia<br />
mieszkalne, biura, powierzchnie wielkogabarytowe,<br />
itp.).<br />
Klimatyzatory ścienne<br />
Najpopularniejszymi klimatyzatorami<br />
typu split są oczywiście klimatyzatory<br />
ścienne. Montuje się je niemal bezpośrednio<br />
pod sufi tem. Nie mają wielkiej<br />
mocy – dlatego sprawdzają się raczej<br />
w niewielkich pomieszczeniach – ale<br />
charakteryzują się zgrabną obudową.<br />
Na rynku jest już sporo urządzeń o efektownym<br />
designie – np. z lusterkiem lub<br />
w formie obrazu, nowością są obudowy<br />
drewniane lub metaliczne. Klimatyzatory<br />
te doskonale sprawdzą się w naszych<br />
domach, charakteryzują się bowiem<br />
wysoką wydajnością i cicha pracą. Nie<br />
maja tez zbyt wysokich cen. Są bardzo<br />
popularne, a przez to oferta modeli i dodatkowa<br />
automatyka (np. zdalne piloty)<br />
jest bardzo rozbudowana. Możliwe jest<br />
umieszczenie klimatyzatora ściennego<br />
w dowolnym pomieszczeniu.<br />
Klimatyzatory przysufitowoprzypodłogowe<br />
Kolejnym typem klimatyzatorów ściennych<br />
są klimatyzatory przysufitowoprzypodłogowe.<br />
Są tak skonstruowane,<br />
że mogą być montowane zarówno pod<br />
sufitem, jak i przy podłodze – pod oknem.<br />
Każda z tych możliwości ma zalety i wady.<br />
Najważniejsze jednak jest to, że ich budowa<br />
sprawia, że powietrze płynie z dużą<br />
prędkością pod sufitem, następnie zwalnia<br />
i przepływ w pomieszczeniu jest równomierny.<br />
Dzięki takiemu rozwiązaniu<br />
wiemy, że ten typ klimatyzatorów nadaje<br />
się do pomieszczeń wysokich, gdzie górne<br />
partie pomieszczenie nie muszą być<br />
chłodzone lub nagrzewane równie dokładnie<br />
jak niższe. Dodatkowo klimatyzatory<br />
przypodłogowe, które przypominają<br />
kształtem i budową nowoczesny grzejnik,<br />
jednocześnie mogą być instalowane we<br />
wnękach. Dzięki temu mogą być dobrym<br />
rozwiązaniem tam, gdzie inne klimatyzatory<br />
nie mogą zostać zainstalowane.<br />
Klimatyzatory kasetonowe<br />
Dalej mamy klimatyzatory kasetonowe,<br />
które nie zajmują miejsca ani<br />
na podłodze, ani na ścianie. Montuje<br />
się je bowiem w konstrukcji sufi tu podwieszanego.<br />
Klimatyzatory te umożliwiają<br />
równomierne rozprzestrzenianie<br />
powietrza od punktu centralnego<br />
– dzięki temu lokalizacja wewnętrznej<br />
jednostki jest praktycznie dowolna. Doskonale<br />
sprawdzają się w pomieszczeniach,<br />
które są wyższe niż standardowe:<br />
w biurach, sklepach, salonach i punktach<br />
usługowych. Poza wszystkim są też<br />
wyjątkowo estetyczne. Warto wybrać<br />
taki klimatyzator kasetonowy, który<br />
rozprowadza ciepło lub chłód w jak największej<br />
ilości kierunków. Mamy wówczas<br />
równomiernie nagrzewane lub<br />
ochładzane pomieszczenie.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
51
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
Fot. ZYMETRIC<br />
Fot. 1.<br />
Na rynku jest sporo jednostek ściennych o efektownym designie – również opracowanych z myślą o pokojach dziecięcych.<br />
z d a n i e m<br />
E K S P E R T A<br />
Na co należy zwrócić uwagę decydując się na klimatyzację<br />
typu split?<br />
Mateusz Żylarski, Specjalista ds. urządzeń klimatyzacyjnych, Lindab Sp. z o.o.<br />
Decydując się na zakup klimatyzatora Split, powinniśmy<br />
zwrócić uwagę przede wszystkim na metraż i typ<br />
pomieszczenia, w którym urządzenie będzie pracowało.<br />
Przykładowo, jednostka o mocy chłodniczej 3,5 kW<br />
wystarczy do schłodzenia pomieszczenia o powierzchni<br />
35 m 2 . W drugiej kolejności należy zapoznać się z poziomem<br />
hałasu generowanym przez jednostkę wewnętrzną,<br />
klasą fi ltra powietrza i dodatkowymi funkcjami takimi jak<br />
autoosuszanie skraplacza (zapobiega rozwojowi pleśni),<br />
czy jonizator powierza wskazany szczególnie w pokojach<br />
dziecięcych. Klimatyzator w pomieszczeniach mieszkalnych<br />
najczęściej montowany jest w dobrze widocznym<br />
miejscu. Warto więc wybrać taki, które będzie miał uniwersalny<br />
i nowoczesny design.<br />
Do chłodzenia pomieszczeń biurowych wykorzystuje się<br />
jednostki kasetonowe, montowane w sufi cie podwieszanym.<br />
Urządzenia te zapewniają wysoką wydajność dzięki<br />
wykorzystaniu nawiewu obwodowego. Kolejnym typem<br />
są klimatyzatory kanałowe, montowane przestrzeni międzystropowej<br />
i podłączone do systemu wentylacyjnego.<br />
Ich głównymi zaletami jest możliwość dystrybucji chłodu<br />
do kilku pomieszczeń jednocześnie i zaciąganie powietrza<br />
zewnętrznego poprzez kanały wentylacyjne. Ostatnią grupą<br />
są jednostki podstropowe, zalecane w lokalach usługowych<br />
i przychodniach lekarskich. Generuję duży zasięg<br />
strumienia chłodnego powietrza idealny do klimatyzowania<br />
długich pomieszczeń takich jak poczekalnie. Nie<br />
wymagają sufi tu podwieszanego i oferują bardzo szeroki<br />
zakres wydajności.<br />
Wszystkie osoby zainteresowane zakupem jednostek Split<br />
zapraszam do kontaktu z fi rmą Lindab. W oparciu o Państwa<br />
projekt dobierzemy optymalne rozwiązanie z szerokiego<br />
asortymentu marek Mistral, Galanz i Samsung, dostępnego<br />
w naszej ofercie.<br />
52<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
wentylacja i klimatyzacja w.<br />
Fot. 2 i 3.<br />
Nowoczesne klimatyzatory nie tylko schładzają, ale i ogrzewają lokale.<br />
Klimatyzatory kanałowe<br />
Wbudowuje się je w strop, dzięki czemu<br />
w pomieszczeniu widać tylko kratki,<br />
którymi powietrze napływa do wnętrza,<br />
a nie całe urządzenie. Przy tego<br />
typu urządzeniach możliwe jest jednoczesne<br />
klimatyzowanie kilku pomieszczeń,<br />
kierując do nich powietrze o odpowiednich<br />
parametrach (za pomocą<br />
odpowiednich kanałów). Temperatura<br />
nawiewanego powietrza ustawiana<br />
jest jako średnia ze wszystkich pomieszczeń,<br />
a powietrze rozprowadzane<br />
jest bardzo dokładnie i równomiernie<br />
w całym pomieszczeniu.<br />
System multisplit<br />
Na koniec pozostaje nam jeszcze system<br />
multisplit – rozwiązanie, które<br />
umożliwia stworzenie rozbudowanego<br />
zespołu klimatyzującego kilka pomieszczeń<br />
jednocześnie. Jedna jednostka<br />
zewnętrzna podłączona jest do kilku<br />
jednostek wewnętrznych. Jest to ten<br />
rodzaj instalacji, na który warto się zdecydować<br />
już podczas projektowania<br />
domu lub na etapie jego budowy.<br />
Czym wyróżnia się ten system? Otóż<br />
w tym wypadku stosuje się klimatyzatory<br />
kanałowe. Powietrze do pomieszczeń<br />
rozprowadzane specjalnymi kanałami,<br />
zakończonymi anemostatami na ścianie,<br />
w podłodze lub sufi cie.<br />
Fot. ZYMETRIC<br />
Fot. DAIKIN<br />
Fot. DAIKIN<br />
Fot. 4.<br />
Najnowsze systemy klimatyzacji można wykorzystać również w zimne dni do utrzymania optymalnego klimatu wewnątrz pomieszczeń.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
53
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
Fot. 5. Jednostkę zewnętrzną instalujemy zazwyczaj całkiem na zewnątrz, choć w ostateczności<br />
może się ona znaleźć na dobrze wentylowanym strychu, czy nawet w innym przewiewnym<br />
pomieszczeniu, w którym wydobywające się gorąco i hałas nie będą zakłócać spokoju<br />
lokatorów.<br />
Fot. ZYMETRIC<br />
Montaż<br />
Montaż klimatyzatora typu split staje się<br />
coraz bardziej prosty. Jego jednostka<br />
wewnętrzna powinna być usytuowana<br />
tak, żeby chłodne powietrze skutecznie<br />
rozchodziło się po pomieszczeniu. Jednostkę<br />
zewnętrzną instalujemy zazwyczaj<br />
całkiem na zewnątrz, choć w ostateczności<br />
może się ona znaleźć na dobrze wentylowanym<br />
strychu, czy nawet w innym<br />
przewiewnym pomieszczeniu, w którym<br />
wydobywające się gorąco i hałas nie<br />
będą zakłócać spokoju lokatorów. Jednocześnie<br />
obie jednostki warto zaplanować<br />
na tyle blisko siebie, aby długość rurek<br />
była wystarczająca. Nie ma znaczenia, która<br />
z jednostek będzie wyżej. Kolejnym etapem<br />
montażu jest odpowietrzanie, które<br />
zazwyczaj stanowi największy problem.<br />
Odpowietrzenie układu chłodniczego<br />
wymaga bowiem zastosowania pompy<br />
próżniowej z odpowiednim zestawem<br />
manometrów. Proces ten służy temu, by<br />
usunąć z parownika (wymiennik ciepła jednostki<br />
wewnętrznej) powietrze i zawartą<br />
z d a n i e m<br />
E K S P E R T A<br />
Czy w obrębie jednej instalacji klimatyzacyjnej możemy<br />
wykorzystać różne rodzaje jednostek wewnętrznych<br />
(naścienne, podsufitowe, przypodłogowe, kasetonowe, itp.)?<br />
Marcin Jaworski, Product Manager w fi rmie Zymetric Sp. z o.o.<br />
Czołowi producenci systemów klimatyzacji na świecie<br />
przygotowują rozwiązania pozwalające zaspokoić potrzeby<br />
najbardziej wymagających klientów. Systemy klimatyzacyjne<br />
typu Multisplit i VRF charakteryzują się możliwością<br />
zastosowania w jednym układzie chłodniczym różnych<br />
typów jednostek wewnętrznych. W połączeniu z faktem,<br />
że oba te systemy umożliwiają podłączenie wielu jednostek<br />
wewnętrznych do jednej jednostki zewnętrznej,<br />
pozwala to na elastyczne dopasowanie instalacji do każdego<br />
typu budynku, czy przeznaczenia klimatyzowanych<br />
pomieszczeń. Odpowiednim przykładem obiektu, w którym<br />
wymagane jest zróżnicowanie typów jednostek wewnętrznych<br />
w obrębie jednego układu chłodniczego jest<br />
hotel. Pokoje hotelowe najczęściej obsługiwane są za pomocą<br />
klimatyzatorów kanałowych, ze względu na możliwość<br />
ukrycia ich w sufi cie podwieszonym, przez co pozostają<br />
niewidoczne dla osób przebywających w tych<br />
pomieszczeniach. W ofercie Midea są urządzenia dedykowane<br />
do obiektów hotelowych, które charakteryzują się<br />
bardzo cichą pracą. W restauracji hotelowej, czy lobby najczęściej<br />
wykorzystuje się klimatyzatory kasetonowe oraz<br />
podstropowe, zapewniające równomierne i szybkie chłodzenie.<br />
Inne, mniejsze pomieszczenia mogą być wyposażone<br />
w klimatyzatory ścienne, które w związku z szerokim<br />
wyborem paneli, można w łatwy sposób wkomponować<br />
w wystrój wnętrz. Zaś dzięki bogatej ofercie systemów<br />
sterowania – indywidualnego i centralnego – możliwe<br />
jest dogodne zarządzanie jednostkami wewnętrznymi.<br />
Systemy pozwalające na podłączenie kilku jednostek<br />
wewnętrznych w jednym układzie będą również bardziej<br />
energooszczędne, w porównaniu do zastosowania<br />
osobnych układów typu split. Jedna jednostka zewnętrzna<br />
to również znaczna oszczędność miejsca montażu<br />
na elewacji czy dachu.<br />
54<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
wentylacja i klimatyzacja w.<br />
w nim wodę (wilgoć). Substancje te są<br />
bowiem niepotrzebne a wręcz szkodliwe<br />
dla pracy klimatyzatora.<br />
Korzyści<br />
Montaż klimatyzatorów typu split daje naszym<br />
klientom szereg korzyści. To doskonały<br />
sposób na poprawę ich funkcjonowania<br />
podczas chłodnych lub upalnych<br />
dni. Kolejną zaletą nowoczesnych klimatyzatorów<br />
jest możliwość usuwania przez<br />
nie wilgoci z pomieszczeń lub, przeciwnie,<br />
nawilżania ich. Przy zakupie klimatyzatora<br />
dla naszej klienteli warto też sprawdzić<br />
prędkość przepływu powietrza – i wybrać<br />
taki, aby klient nie czuł podmuchów<br />
zimnego lub ciepłego nawiewu. W zależności<br />
od zasobności portfela można wybrać<br />
klimatyzatory z opcją inwerterową<br />
lub tańsze, zwyczajne z opcją ON/OFF.<br />
Warto jednak zainwestować w to pierwsze<br />
rozwiązanie – ponieważ szybko nam<br />
się zwróci – urządzenia z inwerterem<br />
charakteryzują się niskim poborem energii<br />
elektrycznej, dzięki nowoczesnej sprężarce,<br />
która płynnie reguluje wydajność.<br />
Instalując klimatyzator typu split należy<br />
wziąć pod uwagę, że klimatyzator sterowany<br />
pilotem musi być zainstalowany<br />
w odległości przynajmniej 1 metra od odbiorników<br />
takich jak radio czy telewizor,<br />
jak również w podobnej odległości od<br />
urządzeń grzewczych i zasilanych łatwopalnym<br />
gazem.<br />
Fot. DAIKIN<br />
Fot. 6. Jednostki Split w pomieszczeniach mieszkalnych są montowane w dobrze<br />
widocznych miejscach przez co stają się istotnym elementem wystroju wnętrz. Poza danymi<br />
technicznymi warto zwrócić również uwagę na ich design.<br />
Idzie nowe<br />
Najnowsze klimatyzatory typu split<br />
mają w swoim zakresie zaawansowane<br />
funkcje takie jak możliwość zdalnego<br />
sterowania urządzeniami z dowolnego<br />
miejsca za pośrednictwem aplikacji,<br />
sieci lokalnej lub Internetu. Dzięki temu<br />
są one zawsze pod kontrolą. Na rynku<br />
są też już dostępne takie urządzenia,<br />
Fot. 7. Możliwość zdalnego sterowania urządzeniem znacznie podnosi komfort jego<br />
stosowania.<br />
Fot. LINDAB<br />
które automatycznie dostosowują temperaturę<br />
do preferencji użytkownika,<br />
opcja ta polega na wydmuchiwaniu<br />
powietrza w inne obszary niż te, w jakich<br />
przebywa nasz klient. Pozwala to<br />
zapobiegać niechcianym przeciągom<br />
oraz sprzyja oszczędzaniu energii. Doskonale<br />
sprawdza się tez możliwość<br />
automatycznego wyłączenia klimatyzatora<br />
lub też przełączenia go na tryb ekonomiczny<br />
w momencie, kiedy żaden<br />
człowiek nie przebywa w klimatyzowanym<br />
pomieszczeniu. Warto także pokusić<br />
się o urządzenie z funkcją osuszania<br />
i nawilżania. No i postawić na wysoką<br />
energetyczna efektywność na poziomie<br />
A +++, co gwarantuje naszym klientom<br />
niskie rachunki za energię. Podsumowując,<br />
nie istnieją nowoczesne wnętrza,<br />
w których nie dałoby się zainstalować<br />
klimatyzatorów typu split. Dotyczy to<br />
zarówno lokali użytkowych, jak i przemysłowych.<br />
Split zwiększa komfort<br />
użytkowania każdego pomieszczenia,<br />
usprawnia pracę, sprzyja odpoczynkowi<br />
i, przy odpowiednim użytkowaniu,<br />
nie naraża naszych klientów na przeziębienia<br />
czy infekcje bakteryjne.<br />
Małgorzata Szcześniak<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
55
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
Sposoby odprowadzania skroplin<br />
z instalacji klimatyzacyjnych<br />
Instalacje klimatyzacyjne poprzez osuszanie powietrza wewnętrznego<br />
generują spore ilości wykraplającej się wody, która wymaga<br />
odprowadzenia do instalacji kanalizacyjnej. Odprowadzenie skroplin<br />
można realizować na dwa podstawowe sposoby, przy czym nie jest<br />
obojętne, który z nich zostanie zastosowany. Wybór metody musi być<br />
optymalny i wynikać z indywidualnych uwarunkowań każdej instalacji.<br />
Skropliny to efekt wykraplania<br />
się wilgoci w wymienniku ciepła<br />
wewnątrz klimatyzatora, a ich<br />
ilość (objętość) wzrasta w miarę<br />
wzrostu wilgotności i temperatury<br />
w danym pomieszczeniu.<br />
Zgromadzona wilgoć zbiera<br />
się na tackach umieszczonych<br />
pod wymiennikiem, skąd usuwana<br />
jest dwoma sposobami<br />
– poprzez przepompowanie jej<br />
specjalistyczną instalacją wyposażoną<br />
w pompkę skroplin<br />
lub poprzez samoczynny spływ<br />
w dół dzięki sile grawitacji.<br />
Dwie główne metody<br />
odprowadzania skroplin<br />
Odprowadzenie kondensatu<br />
wody z wykorzystaniem grawitacji<br />
sprowadza się do poprowadzenia<br />
instalacji w dół pod<br />
takim kątem, by woda wypływała<br />
samoistnie. Optymalny<br />
kąt spadku względem płaszczyzny<br />
podłogi wynosi 1 do 2 stopni<br />
w przeliczeniu na 1 metr<br />
bieżący. Takie rozwiązanie ma<br />
uzasadnienie w przypadku niewielkich<br />
systemów klimatyzacyjnych,<br />
w których klimatyzator<br />
i miejsce odpływu skroplin<br />
znajdują się blisko siebie i dotyczy<br />
z reguły naściennych klimatyzatorów<br />
typu SPLIT i MUL-<br />
TISPLIT. W ich przypadku rurka<br />
odpływowa (wąż odpływowy)<br />
z reguły poprowadzona jest z dolnego<br />
rogu urządzenia (prawego lub<br />
lewego). Gdy instalacja złożona jest<br />
z klejonych na zimno sztywnych rurek<br />
1/2’, 3/4’ lub 1’ – często wpuszczanych<br />
w ściany dzięki wykorzystaniu wykutych<br />
bruzd – duży spadek nie jest wymagany,<br />
ponieważ ich powierzchnia<br />
wewnętrzna jest bardzo gładka i zapobiega<br />
gromadzeniu się zanieczyszczeń.<br />
Ponadto sztywne, klejone rurki<br />
dają dużo swobody w zakresie ich<br />
formowania i podłączania do odpływów<br />
lub łączenia z syfonami. Te cechy<br />
stanowią o ich przewadze względem<br />
elastycznych rurek lub węży odpływowych.<br />
W sytuacji, gdy zastosowane<br />
zostają elastyczne rurki zbrojone,<br />
należy zadbać o mocny spadek<br />
(1º – 2º / 1 mb), gdyż ich powierzchnia<br />
wewnętrzna nie jest gładka i sprzyja<br />
gromadzeniu się zanieczyszczeń blokujących<br />
przepływ skroplin. Ma to<br />
kolosalne znaczenie, gdyż instalacja<br />
odprowadzenia skroplin grawitacyjnie<br />
jest układem pozbawionym jakiegokolwiek<br />
zwiększonego ciśnienia.<br />
Większe instalacje klimatyzacyjne wymagają<br />
zastosowania drugiej metody,<br />
z wykorzystaniem pompek skroplin<br />
poddających wodę ciśnieniu zmuszającemu<br />
ją do pokonania oporu przepływu<br />
i działania grawitacji – szczególnie<br />
w sytuacjach, gdy wodę trzeba wypompować<br />
w górę lub poziomo na większą<br />
Fot. 1. Pompki skroplin, na które składa się moduł z pływakiem, moduł sterujący oraz sama<br />
pompka są dziś bardzo niewielkimi urządzeniami.<br />
Fot: Iglotech<br />
56<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
wentylacja i klimatyzacja w.<br />
Fot: Iglotech<br />
Problemem może też być sam montaż<br />
pompki – koniecznie w odległości około<br />
50 cm od komory z pływakiem – gdyż<br />
z reguły nie mieści się wewnątrz obudowy<br />
jednostki głównej i musi ona zostać<br />
zamontowana na zewnątrz i w jakiś<br />
sposób zamaskowana. To oznacza konieczność<br />
kolejnej inwestycji w maskujące<br />
korytka, które trzeba właściwie<br />
dopasować do pompki i całej instalacji,<br />
jednak rozwiązaniem może się okazać<br />
oferta coraz większej liczby producentów,<br />
w postaci serii gotowych zestawów<br />
pompek skroplin zaopatrzonych<br />
już we własną, kompatybilną listwę<br />
montażowo-maskującą.<br />
Fot. 2. Pompki skroplin nawet w wersjach „mini” potrafią odprowadzać wodę do 10 metrów<br />
powyżej poziomu na którym się znajdują lub w poziomie na odległość 60-70 metrów.<br />
odległość. Ujściem dla wypompowanych<br />
skroplin może być pion instalacji<br />
kanalizacyjnej, jak też zewnętrzny grunt.<br />
Pompki skroplin, na które składa się moduł<br />
z pływakiem, moduł sterujący oraz<br />
sama pompka – są dziś bardzo niewielkimi<br />
urządzeniami i nawet w wersjach<br />
„mini” potrafi ą odprowadzać wodę<br />
do 10 metrów powyżej poziomu na którym<br />
się znajdują lub w poziomie na odległość<br />
60-70 metrów. Należy pamiętać,<br />
że te parametry wiążą się ze sobą ściśle,<br />
w ten sposób, że im wyższa jest wysokość<br />
tłoczenia, tym mniejsza odległość<br />
tłoczenia w poziomie.<br />
Wadą tej metody odprowadzania<br />
skroplin jest konieczność poniesienia<br />
kosztów, jakie generuje zakup i instalacja<br />
pompy oraz koszty związane<br />
z serwisowaniem i kontrolowaniem<br />
stanu pompy i całej instalacji zamontowanej<br />
na potrzeby odprowadzenia<br />
skroplin. Ponadto należy pamiętać,<br />
że wszystkie pompki generują pewien<br />
hałas. Jest on co prawda słyszalny<br />
tylko wtedy, gdy pompka pracuje,<br />
uruchomiona wskutek napełnienia<br />
komory pływaka, jednak stanowi to<br />
kolejny punkt na korzyść bezgłośnej<br />
metody grawitacyjnej.<br />
Poprawny montaż instalacji<br />
i popełniane przy nim<br />
podstawowe błędy<br />
By instalacja z zastosowaniem pompy<br />
skroplin działała prawidłowo, należy<br />
wpierw dobrać właściwą pompę, gdyż<br />
każdy model posiada inną specyfi kację<br />
techniczną, co oznacza, że każda przepompowuje<br />
wodę na inną wysokość<br />
i na inną odległość przy zróżnicowanej<br />
wydajności (ilość przepompowanych<br />
litrów w ciągu godziny). Jednak zanim<br />
zostanie podjęta decyzja o doborze<br />
pompy, wpierw należy zapoznać się<br />
z dokumentacją techniczną instalacji<br />
klimatyzacyjnej, która powinna wskazywać<br />
na maksymalną ilość skroplin,<br />
jakie generowane są przy określonej<br />
powierzchni chłodnicy i określonych<br />
parametrach powietrza (temperatura<br />
i wilgotność). Właśnie ta informacja<br />
Fot: Iglotech<br />
Fot. 3.<br />
By instalacja z zastosowaniem pompy skroplin działała prawidłowo, należy dobrać właściwą pompę o optymalnej specyfikacji technicznej.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
57
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
Fot: Iglotech<br />
Fot. 4. Nim wybierzemy pompkę warto zapoznać się z dokumentacją techniczną instalacji klimatyzacyjnej, która powinna wskazywać na<br />
maksymalną ilość skroplin, jakie generowane są przy określonej powierzchni chłodnicy i określonych parametrach powietrza.<br />
powinna stanowić bazę dla doboru<br />
właściwej pompy z punktu widzenia<br />
jej wydajności oraz doboru właściwej<br />
średnicy dla rury odpływowej. Warto<br />
też zwrócić uwagę na klasę szczelności<br />
IP. Dotyczy to szczególnie modułów<br />
sterujących, dla których wodoszczelność<br />
(bryzgoszczelność) to sprawa<br />
kluczowa. Inną dodatkową cechą, pożądaną<br />
dla każdej pompki skroplin,<br />
jest zabezpieczenie termiczne, które<br />
uruchamia się w przypadku przegrzania<br />
pompki. Takie rozwiązanie znacznie<br />
zwiększa żywotność urządzenia.<br />
Wadą pompek jest bardzo niewielka<br />
średnica rurek odpływowych, które<br />
z nimi współpracują – często nie więcej<br />
niż 8 mm – co może powodować<br />
ich łatwe zatykanie się. Zanieczyszczenia<br />
z czasem osiadają również wewnątrz<br />
komory pływaka i mogą powodować<br />
jego nieprawidłowe działanie.<br />
Wszystko to wymusza konieczność<br />
dokonywania częstych przeglądów<br />
i serwisowania całej instalacji, gdyż<br />
w przeciwnym razie może dojść do zablokowania<br />
przepływu, lub wylania się<br />
skroplin na podłogę i ścianę. Zaniechanie<br />
czyszczenia całej instalacji lub<br />
zbyt rzadkie jej czyszczenie jest częstym<br />
błędem skutkującym – oprócz<br />
wylania się skroplin – uszkodzeniem<br />
pompki oraz nierzadko pojawieniem<br />
się nieprzyjemnego zapachu.<br />
Innym częstym błędem jest lekko<br />
ukośny – a nie idealnie poziomy<br />
– montaż modułu załączającego<br />
pompkę, lub ustawienie pływaka<br />
w ten sposób, że magnes nie jest skierowany<br />
ku górze. Skutkuje to m.in.<br />
zablokowaniem się pływaka w położeniu<br />
dolnym – wówczas pompka nie<br />
z d a n i e m<br />
E K S P E R T A<br />
Jakie błędy są najczęściej popełniane podczas montażu<br />
pompek skroplin?<br />
inż. Mateusz Żylarski, Specjalista ds. Urządzeń Klimatyzacyjnych / Air Conditioners Specialist<br />
Prawidłowy montaż pompy skroplin, choć z pozoru<br />
łatwy w wykonaniu, wymaga od instalatora pełnej<br />
wiedzy i świadomości, w jakich punktach może dojść<br />
do popełnienia błędu. Wśród najczęstszych przyczyn<br />
nieprawidłowego działania takich instalacji mogę wymienić<br />
poniższe:<br />
• zagięcie przewodu odprowadzającego wodę,<br />
• brak zastosowania opasek na łączeniach,<br />
• brak zamontowania odpowietrzenia pływaka,<br />
• nieudrożnienie głównego odpływu,<br />
• zamontowanie pływaka wewnątrz zbiorniczka w odwrotnej<br />
pozycji,<br />
• nieprawidłowe podpięcie zasilania.<br />
Podczas montażu warto upewnić się, że żaden z powyższych<br />
problemów nie został przeoczony. Pozwoli<br />
to znacznie zmniejszyć lub całkowicie wyeliminować<br />
awaryjność pompki i zapewni jej sprawne działanie.<br />
58<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
wentylacja i klimatyzacja w.<br />
dostaje sygnału załączenia się – lub<br />
w położeniu górnym – pompka wówczas<br />
pracuje stale, nawet po wypompowaniu<br />
skroplin. Natomiast przy<br />
odwrotnej pozycji magnesu, pompka<br />
otrzymuje przekłamany sygnał<br />
o poziomie wody, która oczekuje na<br />
wypompowanie. Instalacje z nieprawidłowo<br />
działającym pływakiem<br />
z reguły generują problemy w postaci<br />
wylanych skroplin (zalanie pomieszczenia)<br />
lub uszkodzonej wskutek<br />
przegrzania pompki.<br />
Ważna jest kwestia prawidłowego<br />
pierwszego uruchomienia instalacji<br />
klimatyzacyjnej lub uruchomienia jej<br />
po dłuższym przestoju, np. po okresie<br />
zimowym. Dla układów korzystających<br />
z pompy skroplin nieodzowne<br />
jest zalanie ich wodą dla uniknięcia<br />
pracy na sucho, gdyż spowoduje to<br />
przegrzanie pompki i w konsekwencji<br />
jej uszkodzenie. Taki problem pojawia<br />
się zawsze już przy pierwszym<br />
uruchomieniu, gdy wskutek błędu<br />
instalatora instalacja nie zostaje odpowietrzona<br />
(powietrze z przewodu<br />
tłocznego nie zostaje usunięte). To<br />
bardzo istotne, by instalatorzy rozumieli,<br />
że pompki skroplin są „smarowane”<br />
i chłodzone wodą, którą usuwają.<br />
Należy zadbać, by przewód<br />
Fot: SFA<br />
Fot. 5. Prawidłowo wykonana i regularnie konserwowana instalacja odprowadzenia<br />
skroplin powinna pracować przez wiele lat.<br />
(wąż) wlotowy skroplin zawsze był<br />
wypełniony wodą, co wykluczy zasysanie<br />
powietrza przy każdym uruchomieniu<br />
pompki i uchroni ją od<br />
głośnej i szkodliwej pracy na sucho.<br />
Częstym błędem jest też doprowadzenie<br />
do sytuacji, w której pojawia<br />
się tzw. syfonowanie. Efekt syfonu<br />
występuje wtedy, gdy przewód odprowadzający<br />
kondensat znajduje się<br />
poniżej tacy ze skroplinami. Skropliny<br />
zostają wówczas w całości wyciągnięte<br />
z przewodu poprzez różnicę ciśnień,<br />
co prowadzi do suchego startu<br />
pompki przy załączeniu kolejnego<br />
cyklu odpompowywania skroplin.<br />
Fot: Lindab<br />
Syfonowanie najłatwiej zrozumieć<br />
poprzez obserwację zachowania<br />
wody – na przykład podczas jej wymiany<br />
w akwarium. To „klasyczna” sytuacja,<br />
w której woda wypływa z wężyka,<br />
dopóki jego wylot znajdujący<br />
się poza akwarium, umieszczony jest<br />
poniżej poziomu, na którym znajduje<br />
się jego drugi koniec, tkwiący w wodzie<br />
wewnątrz akwarium – i przestaje<br />
wypływać dopiero po usunięciu całej<br />
wody z akwarium oraz z wężyka, który<br />
wypełnia się powietrzem.<br />
Podsumowanie<br />
Odprowadzenie skroplin z instalacji<br />
klimatyzacyjnych jest realizowane<br />
na dwa główne sposoby. O ile rozwiązanie<br />
tej kwestii metodą grawitacyjną<br />
nie przysparza kłopotu nawet<br />
średnio doświadczonym instalatorom,<br />
o tyle wykorzystanie pompek<br />
do skroplin to już trochę „wyższa<br />
szkoła jazdy”. Szereg czynników ma<br />
wpływ na działanie takiej instalacji<br />
i zignorowanie choćby jednego<br />
z nich może doprowadzić do zalania<br />
pomieszczeń w których znajduje się<br />
instalacja, do uszkodzenia pompki,<br />
lub do pojawienia się nieprzyjemnych<br />
zapachów czy regularnej<br />
głośnej pracy pompki skroplin. Prawidłowo<br />
wykonana i regularnie konserwowana<br />
instalacja odprowadzenia<br />
skroplin powinna pracować przez<br />
wiele lat, nawet przy stopniowym<br />
spadku jej wydajności.<br />
Fot. 6.<br />
Ujściem dla wypompowanych skroplin może być pion instalacji.<br />
Łukasz Lewczuk<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
59
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
LG prezentuje zupełnie nowe rozwiązanie systemu<br />
VRF – MULTI V 5 ze sprężarką Ultimate Inverter<br />
Nowy system wyposażony<br />
w technologię Dual<br />
Sensing Control i sprężarkę<br />
Ultimate Inverter<br />
Compressor zapewnia<br />
najwyższą wydajność,<br />
niezawodność i efektywność<br />
energetyczną<br />
PROMOCJA<br />
1 grudnia w Warszawie, 2016<br />
odbyła się polska premiera nowego<br />
rozwiązania systemu ze<br />
zmiennym przepływem czynnika<br />
chłodniczego (VRF) MULTI V 5.<br />
Najnowsze urządzenie z serii LG<br />
MULTI V przesuwa granice w jeszcze<br />
bardziej usprawnioną funkcjonalność<br />
optymalizując efektywność<br />
energetyczną i maksymalnie<br />
zwiększając komfort użytkownika.<br />
MULTI V 5 jest wyposażony w innowacyjną<br />
technologię Dual Sensing<br />
Control, która monitoruje poziom<br />
temperatury i wilgotności, aby<br />
efektywnie zarządzać chłodzeniem<br />
i ogrzewaniem. Dzięki sprężarce<br />
inwerterowej LG Ultimate Inverter<br />
oraz wysokowydajnym jednostkom zewnętrznym<br />
system MULTI V 5 stanowi doskonałe<br />
i niezawodne rozwiązanie do kontroli<br />
warunków otoczenia.<br />
„Jesteśmy niezwykle dumni z MULTI V 5,<br />
naszego nowego fl agowego rozwiązania<br />
dla systemów klimatyzacji”, powiedział<br />
Jarosław Jóźwiak, Dyrektor Działu<br />
Klimatyzacji LG Electronics Polska. „Nasza<br />
5. generacja systemu VRF realizuje szereg<br />
innowacyjnych technologii, które<br />
oferują klientom niezrównaną efektywność<br />
energetyczną i komfort. To wiodące<br />
w branży rozwiązanie znacznie przybliża<br />
naszym klientom zaawansowaną technologię<br />
kontroli klimatu oraz zapewnia<br />
znaczne oszczędności podczas eksploatacji,<br />
a także jeszcze większy komfort.”<br />
Kontrola Dual Sensing<br />
Jedną z najbardziej imponujących cech<br />
LG MULTI V 5 jest sterowanie Dual Sensing,<br />
które wspomaga system klimatyzacji<br />
w bardzo dokładnej ocenie warunków<br />
klimatycznych. W przeciwieństwie do konwencjonalnych<br />
klimatyzatorów, które rejestrują<br />
tylko temperaturę, MULTI V 5 mierzy<br />
wartości temperatury i wilgotności dla<br />
warunków wewnętrznych i zewnętrznych.<br />
Taka wszechstronna analiza wielu<br />
czynników klimatycznych pomaga w precyzyjnym<br />
ustaleniu parametrów pracy, co<br />
pozwala osiągnąć optymalną efektywność<br />
energetyczną oraz maksymalny poziom<br />
komfortu w pomieszczeniu.<br />
Wydajne systemy, jak inteligentne sterowanie<br />
obciążeniem Smart Load Control,<br />
umożliwiają sterowanie temperaturą<br />
czynnika chłodniczego rozprowadzanego<br />
z jednostek zewnętrznych zwiększając<br />
efektywność energetyczną o 15% do 31%<br />
w zależności od wilgotności otoczenia.<br />
W przypadku niskich zysków ciepła standardowe<br />
systemy VRF pracują w sposób<br />
nieciągły włączając się i wyłączając, co<br />
prowadzi do dyskomfortu użytkowników<br />
ze względu na wahania temperatury<br />
w pomieszczeniu. Urządzenia MULTI V 5<br />
wyposażono w funkcję komfortowego<br />
chłodzenia wspomaganą kontrolą Dual<br />
Sensing, która w przypadku niskich zysków<br />
ciepła w pomieszczeniach nie przerwa<br />
pracy klimatyzatora, lecz podnosi<br />
temperaturę powietrza nawiewanego<br />
przez wzrost temperatury odparowa-<br />
60<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
wentylacja i klimatyzacja w.<br />
Wysokowydajna<br />
jednostka zewnętrzna<br />
Innowacyjny, oparty na technologii<br />
biomimetycznej wentylator, 4-stronny<br />
wymiennik ciepła oraz zwiększona wydajność<br />
sprężarki pozwoliły na stworzenie<br />
pojedynczej jednostki zewnętrznej<br />
o wydajności 26 HP (72,8 kW). Wykorzystując<br />
badania prowadzone na Wydziale<br />
Inżynierii Mechanicznej i Kosmicznej Państwowego<br />
Uniwersytetu w Seulu, inżynierowie<br />
pracujący nad MULTI V 5 podczas<br />
projektowania wentylatora inspirowali<br />
się unikalnym kształtem płetw wieloryba<br />
(humpbacka). Dzięki temu wentylator<br />
z zaawansowanymi rozwiązaniami biomimetycznymi<br />
znacznie zwiększył swoją<br />
wydajność nawiewu przy zachowaniu<br />
niskiego poziomu hałasu.<br />
Fot. 1. Fot. 2.<br />
nia czynnika chłodniczego, utrzymując<br />
w sposób ciągły komfort użytkowników.<br />
Jednocześnie podniesienie temperatury<br />
odparowania czynnika chłodniczego drastycznie<br />
zwiększa efektywność energetyczną<br />
jednostki zewnętrznej.<br />
Sprężarka inwerterowa<br />
Ultimate Inverter Compressor<br />
Nowa sprężarka inwerterowa LG Ultimate<br />
Inverter Compressor systemu MULTI V 5<br />
oferuje niezrównaną wydajność, niezawodność<br />
i trwałość. Obecny system posiada<br />
ulepszony zakres pracy od 10Hz<br />
do 165Hz, w porównaniu do zakresu<br />
15-150Hz swojego poprzednika. Tak poszerzony<br />
zakres zwiększa efektywność<br />
przy obciążeniu częściowym i umożliwia<br />
MULTI V 5 szybkie osiągnięcie żądanej<br />
temperatury pomieszczenia. System<br />
MULTI V 5 charakteryzuje się udoskonalonym<br />
układem łożysk wykonanym z polimeru<br />
Fot. 3.<br />
PEEK (polieteroeteroketonu) – jednego<br />
z najtwardszych znanych materiałów<br />
o właściwościach samosmarujących, na co<br />
dzień stosowanego w silnikach lotniczych.<br />
Ta wydajna konstrukcja pozwala MULTI V 5<br />
na pracę przez pewien czas zupełnie bez<br />
oleju. Ponadto czujniki inteligentnego zarządzania<br />
olejem systemu MULTI V 5 w czasie<br />
rzeczywistym sprawdzają poziomu oleju<br />
w sprężarce, minimalizując w ten sposób<br />
zbędne operacje odzyskiwania oleju.<br />
Wymiennik ciepła Ocean Black Fin<br />
Opracowane przez LG technologie Ocean<br />
Black Fin oraz Dual Protection – czyli dwuwarstwowa,<br />
antykorozyjna i hydrofilowa,<br />
powłoka wymiennika ciepła, zabezpieczają<br />
urządzenia MULTI V 5 przed substancjami<br />
korozyjnymi, solą, piaskiem, zanieczyszczeniami<br />
przemysłowymi, dzięki<br />
czemu można je stosować w strefach<br />
przybrzeżnych i przemysłowych. Czarna<br />
powłoka wymiennika ciepła Ocean Black<br />
Fin zapobiega gromadzeniu się wody<br />
minimalizując osadzanie się wilgoci. Taki<br />
wzrost trwałości wydłuża żywotność systemu<br />
i obniża koszty konserwacji umożliwiając<br />
wyjątkowo długotrwałe działanie.<br />
Ciągłe grzanie<br />
Funkcję ciągłego grzania opartą dotychczas<br />
na technologii częściowego odszraniania<br />
wymiennika rozwinięto o technologię<br />
opóźnienia odszraniania, która<br />
do oceny warunków wilogotnościowych<br />
powietrza zewnętrznego wykorzystuje<br />
dane pomiarowe z systemu Dual Sensing.<br />
Technologie pozwalają na utrzymanie<br />
komfortowych warunków w pomieszczeniu<br />
w sposób ciągły przy skrajnie niskich<br />
temperaturach powietrza zewnętrznego<br />
oraz redukcję poboru energii elektrycznej.<br />
W przypadku standardowego systemu<br />
VRF energia cieplna w pomieszczeniach<br />
jest tracona poprzez zaprzestanie ich<br />
ogrzewania podczas procesu defrostu<br />
agregatu, a po zakończeniu tego procesu<br />
układ pracuje intensywniej, zużywając<br />
więcej energii elektrycznej, w celu ponownego<br />
wygrzania pomieszczenia. Innowacyjne<br />
rozwiązania stosowane w systemie<br />
MULTI V 5 zapewniają 11% wzrost dziennego<br />
czasu ogrzewania oraz 7% redukcję<br />
poboru energii elektrycznej.<br />
Nowe flagowe rozwiązanie systemu klimatyzacji,<br />
MULTI V 5, będzie dostępne w Polsce<br />
w pierwszym kwartale roku <strong>2017</strong>. •<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
61
Dobry klimat w Twoim domu<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
max 82%<br />
<br />
Funkcja <br />
KLASA<br />
<br />
<br />
E N E R G E T Y C Z N A<br />
<br />
<br />
Rekuperator HRU-MinistAir-W-450<br />
Rekuperator HRU-Ergo<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
klasa A<br />
Funkcja <br />
<br />
klasa F7<br />
<br />
<br />
<br />
KLASA<br />
E N E R G E T Y C Z N A<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
klasa A<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ALNOR Systemy Wentylacji Sp. z o.o.<br />
Aleja Krakowska 10<br />
05-552 Wola Mrokowska<br />
Tel.: + 48 22 737 40 00<br />
www.alnor.com.pl
wentylacja i klimatyzacja w.<br />
Smog niech zostanie<br />
za drzwiami<br />
PYTANIA CZYTELNIKÓW<br />
Ostatnio coraz częściej dowiadujemy się, jak bardzo zanieczyszczone jest<br />
powietrze, którym oddychamy. Media donoszą o smogu grożącym już<br />
nie tylko mieszkańcom dużych aglomeracji, ale i ludziom z mniejszych<br />
miast. Ponieważ „odgórnie” nie robi się wiele, aby problem ten rozwiązać,<br />
sami powinniśmy zadbać o to, aby choć w tych miejscach, w których<br />
przebywamy najczęściej mieć warunki zdrowe i komfortowe. Jednym<br />
ze sposobów stworzenia w domu czy biurze strefy czystego powietrza<br />
jest zastosowanie systemów rekuperacji. Jak to zrobić? Poniżej odpowiadamy<br />
na najważniejsze pytania dotyczące tego typu rozwiązań.<br />
1. Czy można zainstalować<br />
system rekuperacji w mieszkaniu<br />
w bloku i czy jest to<br />
uzasadnione?<br />
Paweł Kozyra, manager<br />
w Departamencie Technicznym<br />
Zehnder tłumaczy: „Zacznijmy<br />
od odpowiedzi na drugą<br />
część pytania. Montaż systemu<br />
rekuperacji w mieszkaniu będącym<br />
częścią budynku wielorodzinnego<br />
jest jak najbardziej<br />
uzasadniony. Świeże powietrze<br />
i oszczędność energii na skutek<br />
wykluczenia strat ciepła przez<br />
wentylację grawitacyjną są pożądane<br />
niezależnie od typu<br />
budynku. Niestety, w budownictwie<br />
wielorodzinnym rekuperacja<br />
jest stosowana relatywnie<br />
rzadko. To błąd. Rekuperacja<br />
pozwala na ograniczenie całkowitego<br />
zapotrzebowania na<br />
energię cieplną, zapewnia komfortową<br />
temperaturę przez cały<br />
rok i znacznie poprawia higienę<br />
powietrza w pomieszczeniach.<br />
Właściwie wykonana pozwala<br />
na zapewnienie zdrowego kli-<br />
EKSPERCI FACHOWEGO INSTALATORA<br />
Tomasz Czamara<br />
Specjalista ds. Central<br />
Wentylacyjnych<br />
LINDAB<br />
Magdalena Skórska<br />
Projektant instalacji<br />
sanitarnych<br />
PRO-VENT<br />
matu oraz zapobiega osadzaniu się<br />
pleśni na ścianach pomieszczeń wilgotnych.<br />
Wszystko to wpływa bezpośrednio<br />
na zdrowie mieszkańców.”<br />
Tomasz Czamara, Specjalista ds. Central<br />
Wentylacyjnych Lindab dodaje:<br />
„Montaż systemu rekuperacji w mieszkaniach<br />
w bloku z technicznego punktu<br />
widzenia jest oczywiście możliwy.<br />
Paweł Kozyra<br />
Manager w Departamencie<br />
Technicznym<br />
ZEHNDER<br />
Zanim jednak zdecydujemy się na ten<br />
krok warto zatroszczyć się o konsultację<br />
z zarządcą budynku. Jest to niezbędne,<br />
ponieważ nasza inwestycja<br />
musi uwzględniać działanie istniejącego<br />
systemu wentylacji budynku i być<br />
wykonana tak, aby nie zakłócać jego<br />
pracy. Ważne jest także to, że w systemie<br />
rekuperacji potrzebujemy czerpać<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
63
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
Fot. 1. Dobry rekuperator to korzyści wynikające z oszczędności na ogrzewaniu.<br />
Dodatkowym atutem jest czyste przefiltrowane powietrze, co wpływa na komfort<br />
w pomieszczeniu.<br />
świeże powietrze z zewnątrz oraz wyrzucać<br />
powietrze zużyte na zewnątrz,<br />
co wiąże się z wykonaniem czerpni<br />
i wyrzutni na elewacji – takie prace<br />
wymagają zgody właściciela budynku.<br />
Należy również pamiętać, że budowa<br />
kanałów wentylacyjnych wymaga<br />
miejsca – przewody trzeba nie tylko<br />
poprowadzić, ale i zabudować. Kolejnym<br />
krokiem jest rezygnacja z tradycyjnej<br />
wentylacji grawitacyjnej, która<br />
wymaga najmniej pracy – trzeba<br />
po prostu zaślepić dostęp do starych<br />
kominów wentylacyjnych.”<br />
2. Jakie czynności modernizacyjne<br />
są wymagane jeśli planujemy instalację<br />
rekuperacji w istniejącym<br />
już domu?<br />
Magdalena Skórska, projektant instalacji<br />
sanitarnych fi rmy PRO-VENT: „Po<br />
pierwsze należy zrezygnować z istniejącego<br />
rozwiązania wentylacji w budynku.<br />
Jeżeli budynek jest wentylowany<br />
w sposób grawitacyjny trzeba zaślepić<br />
wszystkie istniejące kanały wentylacji<br />
grawitacyjnej. Należy przewidzieć miejsce<br />
montażu centrali wentylacyjnej,<br />
czerpni oraz wyrzutni powietrza zachowując<br />
przy tym zasady zgodne z Warunkami<br />
Technicznymi jakim powinny<br />
odpowiadać budynki i ich usytuowanie.<br />
Ostatnim elementem jest wyznaczenie<br />
trasy i montaż kanałów wentylacyjnych<br />
o odpowiednich wielkościach<br />
i odpowiednio zaizolowanych. W tym<br />
przypadku należy się liczyć z dość<br />
poważnym remontem domu. Żeby<br />
wszystko miało sens to dom, który ma<br />
być objęty systemem rekuperacji powinien<br />
być poddany (o ile wcześniej nie<br />
był) termomodernizacji. Czyli mówiąc<br />
prosto: system rekuperacji ma sens<br />
w nowoczesnym, energooszczędnym<br />
i szczelnym budynku.”<br />
Fot. 2.<br />
Fot. LINDAB<br />
Centrala zamontowana w kotłowni.<br />
3. Czy w każdym pomieszczeniu musi<br />
być kratka nawiewna i wywiewna?<br />
Nie jest to konieczne. Wentylacja budynku<br />
ma mieć charakter ukierunkowany<br />
i odbywa się od pomieszczeń czystych<br />
do brudnych. To oznacza, że elementy<br />
nawiewne lokalizujemy w pomieszczeniach<br />
typu salon, sypialnia, pokoje gościnne,<br />
a wywiewne – w garderobach,<br />
łazienkach, toaletach, kuchni, itp. Nie<br />
ma potrzeby zwiększać nakładów inwestycyjnych<br />
na montaż zbyt dużej liczby<br />
kanałów wentylacyjnych oraz nawiewników<br />
i wywiewników. Ważną kwestią<br />
jest aby umożliwić przepływ powietrza<br />
wentylacyjnego między pomieszczeniami.<br />
Aby tego dokonać można<br />
na przykład podciąć drzwi wewnętrzne<br />
przy podłodze zachowując przestrzeń<br />
min. 1,5 cm między nimi a wykończeniem<br />
podłogi. W ten sposób powietrze<br />
wentylacyjne bez większych przeszkód<br />
pokona trasę między nawiewnikiem,<br />
a wywiewnikiem, nawet jeżeli będą<br />
one zlokalizowane w innych pomieszczeniach.<br />
4. Jak powinna być doprowadzona<br />
instalacja wentylacji do kotłowni?<br />
Czy są na to specjalne normy?<br />
Sposób wentylowania pomieszczenia<br />
kotłowni jest ściśle związany z rodza-<br />
Fot. PRO-VENT<br />
64<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
wentylacja i klimatyzacja w.<br />
Fot. 3. Od sposobu użytkowania pomieszczeń zależy ilość drobin kurzu, jakie do<br />
nich przenikają. Należy dopasować program przeglądów instalacji i jej czyszczenie do<br />
faktycznego poziomu obciążenia obiektu.<br />
jem i mocą źródła ciepła, powinien<br />
więc być dostosowany do wymagań<br />
technicznych pieca. Musi być oczywiście<br />
zgodny z obowiązującymi przepisami.<br />
5. Czy budynek z rekuperacją może<br />
być ogrzewany przez kominek<br />
z instalacją dystrybucji gorącego<br />
powietrza?<br />
Oczywiście, takie rozwiązanie jest możliwe.<br />
Co więcej – te systemy można<br />
połączyć tak, aby pracowały wydajniej,<br />
jest to jednak rozwiązanie dopuszczalne<br />
jedynie wtedy gdy kominek pełni<br />
funkcję wspomagania podstawowego<br />
źródła grzewczego i zagwarantuje się<br />
w tym systemie brak możliwości cofnięcia<br />
się gorącego powietrza do centrali<br />
wentylacyjnej.<br />
Najlepszym rozwiązaniem jest wykonanie<br />
niezależnego od wentylacji<br />
układu kanałów rozprowadzających<br />
powietrze kominkowe.<br />
Cały system ogrzewania nadmuchowego<br />
– w tym ilości powietrza, średnice<br />
kanałów, usytuowanie nawiewników<br />
i wywiewników – projektuje się<br />
niezależnie od wymogów wentylacji,<br />
a wentylacja mechaniczna nawiewnowywiewna<br />
powinna być tak zbilansowana,<br />
aby zapewnić więcej powietrza<br />
nawiewanego niż wyciąganego.<br />
6. Czy konieczne jest wsparcie wentylacji<br />
z odzyskiem ciepła inną formą<br />
wentylacji np. przewietrzania<br />
budynku?<br />
Dobrze zaprojektowany i wykonany<br />
system wentylacji mechanicznej nie<br />
potrzebuje wsparcia przez inny system<br />
wentylacji czy przewietrzanie. Dodatkowy<br />
system może wręcz zaburzyć jego<br />
pracę. Wydawać by się mogło, że przewietrzenie<br />
może być potrzebne, gdy<br />
w pomieszczeniach znajdzie się więcej<br />
ludzi. Aby uniknąć takich sytuacji system<br />
wentylacji mechanicznej powinien<br />
być dobrany tak, aby przez większą<br />
część czasu mógł pracować na II lub<br />
Fot. 4.<br />
Fot. ZEHNDER<br />
Pod centralą widoczny odpływ skroplin.<br />
PAMIĘTAJ!<br />
Nie wolno uruchamiać nowo zabudowanego<br />
systemu rekuperacji<br />
w niedokończonym domu!<br />
W obiekcie, w którym nadal trwają<br />
prace budowlane czy wykończeniowe<br />
unoszący się kurz dostanie<br />
się do rur i samego rekuperatora,<br />
powodując ich silne zanieczyszczenie,<br />
które skończyć się może<br />
trwałym uszkodzeniem urządzenia.<br />
Uruchamianie systemu powinno<br />
więc nastąpić wtedy, gdy dom jest<br />
w pełni gotowy do zamieszkania.<br />
III biegu (50% ÷ 75% wydajności maksymalnej).<br />
Daje to zapas mocy na zwiększenie<br />
strumienia powietrza np. podczas<br />
imprezy rodzinnej czy większego<br />
spotkania w biurze.<br />
7. Czy każdy rekuperator może<br />
współpracować z pompą ciepła?<br />
Paweł Kozyra, manager w Departamencie<br />
Technicznym Zehnder wyjaśnia:<br />
„Teoretycznie – tak. W praktyce należy<br />
pamiętać jednak o tym, że sens zastosowania<br />
pompy ciepła jest warunkowany<br />
jakością budynku – jej ekonomiczna<br />
praca jest możliwa tylko w domu o dobrej<br />
izolacji i małych stratach ciepła. Przy<br />
montażu pompy ciepła powinno się<br />
uwzględnić rekuperację o jak najwyż-<br />
Fot. PRO-VENT<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
65
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
szej sprawności. Dlatego unikać należy<br />
montażu rekuperatorów o sprawności<br />
mniejszej niż 90%, który to poziom jest<br />
właściwy dla nowoczesnych urządzeń<br />
z wymiennikami krzyżowo-przeciwprądowymi.„<br />
Fot. LINDAB<br />
8. Czy uruchomienie rekuperacji<br />
w nowo powstałym budynku na<br />
etapie wykańczania go przyspieszy<br />
osuszanie ścian i wylewek?<br />
Nie wolno uruchamiać nowo zabudowanego<br />
systemu rekuperacji w niedokończonym<br />
domu! Do suszenia budynku<br />
służą odpowiednie maszyny<br />
– nagrzewnice i osuszacze dostępne<br />
w każdej większej wypożyczalni sprzętu<br />
budowlanego. Pamiętajmy – w obiekcie,<br />
w którym nadal trwają prace budowlane<br />
czy wykończeniowe unoszący się kurz<br />
dostanie się do rur i samego rekuperatora,<br />
powodując ich silne zanieczyszczenie,<br />
które skończyć się może (i to z dużą dozą<br />
pewności) trwałym uszkodzeniem urządzenia.<br />
System rekuperacji służy higienie<br />
powietrza – to nie odkurzacz. Uruchamianie<br />
systemu powinno więc nastąpić<br />
wtedy, gdy dom jest w pełni gotowy<br />
do zamieszkania.<br />
Fot. 5. Dobrze zaprojektowany i wykonany system wentylacji mechanicznej nie<br />
potrzebuje dodatkowego wsparcia przez inny system wentylacji.<br />
9. Czy praca rekuperatora wymaga<br />
podłączenia go do kanalizacji<br />
w celu odprowadzenia skroplin?<br />
Tomasz Czamara, Specjalista ds. Central<br />
Wentylacyjnych Lindab wyjaśnia: „Rekuperator<br />
wymaga podłączenia odprowadzania<br />
skroplin do kanalizacji tylko<br />
w przypadku, jeżeli jego zasada działania<br />
powoduje wytwarzanie kondensatu.<br />
Do tego typu urządzeń należą rekuperatory<br />
z wymiennikami płytowymi<br />
krzyżowymi oraz przeciwprądowymi.<br />
W przypadku rekuperatorów z wymiennikiem<br />
obrotowym nie podłączamy odprowadzenia<br />
skroplin ponieważ nie są<br />
one generowane.”<br />
Fot. 6. Świeże powietrze i oszczędność energii na skutek wykluczenia strat ciepła przez<br />
wentylację grawitacyjną to potrzeby właściwe dla każdego typu budynku.<br />
Fot. ZEHNDER<br />
10. W jaki sposób serwisuje się przewody<br />
wentylacyjne? Czy trzeba je<br />
czyścić?<br />
Przewody wentylacyjne, skrzynki rozprężne<br />
i rekuperatory tłoczą ogromne<br />
ilości powietrza. Od sposobu użytkowania<br />
pomieszczeń zależy ilość drobin<br />
kurzu, jakie do nich przenikają. Należy<br />
dopasować program przeglądów instalacji<br />
i jej czyszczenie do faktycznego<br />
poziomu obciążenia obiektu.<br />
Czyszczenie rur ze stali nie jest niemożliwe,<br />
ale dosyć trudne. Natomiast<br />
prawie niemożliwe jest czyszczenie rur<br />
elastycznych – ich zabrudzenie wiąże<br />
się często z kosztowna wymianą. Są<br />
to wprawdzie elementy tanie i proste<br />
w zabudowie, ale ich wymiana wiąże<br />
się z kosztownym i uciążliwym otwieraniem<br />
ścian i ich ponowną zabudową.<br />
Najprostsze jest serwisowanie przewodów<br />
z tworzyw sztucznych o strukturze<br />
„ośmiornicy”, w której bez jakichkol-<br />
66<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
wentylacja i klimatyzacja w.<br />
Fot. ZEHNDER<br />
Fot. 7.<br />
Rozprowadzenie kanałów w suficie podwieszanym.<br />
Fot. PRO-VENT<br />
Fot. 9. Planując lokalizację<br />
prowadzenia systemu dystrybucji<br />
powietrza warto wziąć pod uwagę<br />
rozwiązania systemowe, zapewniające<br />
poprawne i nieuciążliwe zastosowanie<br />
wydajnego systemu.<br />
Fot. ZEHNDER<br />
wiek kształtek łączony jest usytuowany<br />
koło rekuperatora rozdzielacz i punkty<br />
końcowe (w pokojach, kuchniach itd.).<br />
W tych systemach wystarczy z jednej<br />
strony wprowadzić wyczystkę, a z drugiej<br />
przyłożyć odkurzacz.<br />
11. Jakie są częste błędy popełniane<br />
przez niedoświadczonych instalatorów<br />
i czym skutkują?<br />
Magdalena Skórska, projektant instalacji<br />
sanitarnych fi rmy PRO-VENT: „Prawidłowo<br />
wykonana instalacja wentylacji<br />
mechanicznej powinna uwzględniać<br />
m.in. estetykę prowadzenia kanałów,<br />
Fot. 8. Powszechnym błędem jest podejście do instalacji w sposób spontaniczny,<br />
bez planu. Instalacja wentylacyjna w domku nie jest skomplikowanym systemem, ale<br />
jak każda inna wymaga projektu lub przynajmniej opartego o bilans powietrza planu<br />
wykonawczego. Bez niego niemożliwa jest regulacja pracy systemu, odbywająca się albo za<br />
pomocą anemostatów, albo wkładów kryzujących na rozdzielaczach.<br />
WAŻNE!<br />
Wentylacja budynku ma mieć charakter<br />
ukierunkowany i odbywać się od<br />
pomieszczeń czystych do brudnych.<br />
To oznacza, że elementy nawiewne<br />
lokalizujemy w pomieszczeniach<br />
typu salon, sypialnia, pokoje gościnne,<br />
a wywiewne – w garderobach, łazienkach,<br />
toaletach, kuchni, itp.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
67
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
Fot. PRO-VENT<br />
Fot. 10. Rozprowadzenie kanałów wentylacyjnych ( faza budowy).<br />
minimalne opory instalacji, niską emisję<br />
hałasu, minimalizację strat ciepła/chłodu<br />
w kanałach, prawidłową lokalizację<br />
centrali wentylacyjnej czy właściwe<br />
zbilansowanie przepływów powietrza.<br />
Zdarza się, że instalatorzy popełnią błędy<br />
skutkujące niedotrzymaniem wyżej<br />
wymienionych założeń.<br />
W kontekście minimalnych oporów<br />
instalacji częstym błędem jest stosowanie<br />
zbyt małych czerpni i wyrzutni<br />
powietrza czy brak montażu skrzynek<br />
rozprężnych za nimi. Skutkuje to<br />
zmniejszeniem wydajności systemu,<br />
wzrostem zużycia energii elektrycznej<br />
oraz generacją dodatkowych hałasów<br />
tłoczenia.<br />
Kolejna sprawa to niewłaściwe usytuowanie<br />
elementów systemu i ich złe dopasowanie.<br />
Aby dźwięki generowane<br />
prze centralę nie przeszkadzały mieszkańcom<br />
sugerujemy montaż urządzeń<br />
z dala od sypialni oraz tak dobierać<br />
kanały wentylacyjne by prędkość przepływającego<br />
powietrza nie przekraczała<br />
3 ÷ 4m/s. Nie powinno się również<br />
montować wyrzutni powietrza<br />
w bliskim sąsiedztwie okien sypialni.<br />
Dobrą praktyką jest stosowanie przepustnic<br />
powietrza przed anemostatem,<br />
najbliżej centrali, w celu zdławienia<br />
wysokiego ciśnienia i zapobieganiu<br />
„szumienia” nawiewnika.”<br />
Fot. ZEHNDER<br />
Fot. 11. Zastosowanie pompy ciepła współpracującej z rekuperatorem jest warunkowane<br />
jakością budynku – ekonomiczna praca jest możliwa tylko w domu o dobrej izolacji<br />
i małych stratach ciepła.<br />
Pamiętajmy – wszystkich błędów da<br />
się uniknąć, gdy system wykonany jest<br />
w oparciu o plan sporządzony przez<br />
fachowca. Niestety, często mamy<br />
do czynienia ze spontanicznym, pozbawionym<br />
planu podejściem do takiej<br />
inwestycji. Wprawdzie instalacja wentylacyjna<br />
w domku nie jest skomplikowanym<br />
systemem, ale jak każda inna<br />
wymaga projektu lub przynajmniej planu<br />
wykonawczego opartego o bilans<br />
powietrza.<br />
Dobrym sposobem na uniknięcie wielu<br />
błędów wynikających ze wspomnianego<br />
wcześniej niedopasowania elementów<br />
jest trzymanie się rozwiązań<br />
systemowych – kluczowi producenci<br />
rozwiązań wentylacyjnych posiadają<br />
komplet rozwiązań niezbędny do wykonania<br />
nawet bardzo skomplikowanych<br />
systemów wentylacyjnych. Pamiętajmy<br />
– koszty poprawiania źle wykonanej<br />
wentylacji mechanicznej mogą znacznie<br />
przekroczyć te, które poniesiemy<br />
stosując dobre i sprawdzone rozwiązania<br />
oraz działając według planu sporządzonego<br />
przez doświadczonego<br />
fachowca.<br />
•<br />
68<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
www.pro-vent.pl<br />
<br />
<br />
Slim<br />
<br />
<br />
Rodzaje central MISTRAL Slim od 300 do 1100 m 3 /h<br />
Sprawność odzysku ciepła MISTRAL Slim 91–84%<br />
Klasa energetyczna A, SFP ~ 0,19 W/(m 3 /h)<br />
Wbudowany 100% szczelny bypass wymiennika w standardzie<br />
Płynna niezależna regulacja wydajności wentylatorów<br />
Wąska obudowa i lekka konstrukcja doskonała w strefach<br />
sufitu podwieszanego<br />
PRO-VENT SYSTEMY WENTYLACYJNE
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
Wentylacja w budynkach<br />
energooszczędnych i pasywnych<br />
Budynki energooszczędne i pasywne to obiekty o niskim i bardzo niskim<br />
zapotrzebowaniu na energię. Charakteryzują się dużą szczelnością, znacząco<br />
ograniczonymi stratami ciepła przez przegrody i infiltrację oraz relatywnie<br />
dużymi powierzchniami przeszklenia od strony południowej.<br />
PROMOCJA<br />
Jak w każdym budynku, również<br />
w tego typu obiektach wentylacja<br />
powinna być ciągła, skuteczna<br />
i energooszczędna. W celu maksymalnego<br />
ograniczenia strat<br />
ciepła w skutek wymiany powietrza,<br />
jedynym rozsądnym rozwiązaniem<br />
jest wentylacja mechaniczna<br />
z wysokosprawnym<br />
wymiennikiem (rekuperatorem),<br />
najlepiej wspomagana bezprzeponowym,<br />
płytowym gruntowym<br />
wymiennikiem ciepła.<br />
Wentylacja mechaniczna<br />
Wentylacja w budynkach powinna być<br />
ukierunkowana. Nawiewy należy lokalizować<br />
w pomieszczeniach czystych<br />
(sypialnie, pokoje dzienne, gabinety, itp.)<br />
natomiast wywiewy w tzw. pomieszczeniach<br />
brudnych (łazienki, WC, kuchnie,<br />
garderoby, itp.). Jest to zalecane nie tylko<br />
dla budynków pasywnych czy niskoenergetycznych<br />
– każdy projekt wentylacji<br />
z wymuszonym ruchem powietrza<br />
powinien zakładać przepływ powietrza<br />
z pomieszczeń czystych do brudnych.<br />
Kwestią bardzo istotną dla budynków<br />
pasywnych i niskoenergetycznych jest<br />
natomiast wybór odpowiedniej jednostki<br />
wentylacyjnej.<br />
Centrala wentylacyjna przeznaczona<br />
dla budynków pasywnych i niskoenergetycznych<br />
powinna charakteryzować<br />
się:<br />
• wysokim odzyskiem ciepła (> 80%),<br />
najlepiej z wykorzystaniem wymiennika<br />
przeciwprądowego,<br />
• niskim poborem energii elektrycznej<br />
przez wentylatory,<br />
Rys. 1.<br />
Geo-System połaczenie współpracy GWC i rekuperatora.<br />
70<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
wentylacja i klimatyzacja w.<br />
• automatycznym, 100% szczelnym bypassem,<br />
• możliwością płynnej i niezależnej regulacji<br />
wydajności nawiewu i wywiewu,<br />
• możliwością współpracy z GWC.<br />
Dowodem potwierdzającym spełnienie<br />
przez rekuperator wymagań budownictwa<br />
energooszczędnego i pasywnego<br />
jest certyfikat NF40/NF15. Przy wyborze rekuperatora<br />
warto więc sprawdzić czy dana<br />
jednostka ma przyznany ten certyfikat.<br />
Inne przydatne cechy rekuperatora, na które<br />
warto zwrócić uwagę to czynniki związane<br />
z cichą pracą, kompaktową budową<br />
(niewielkie wymiary i waga) oraz rozbudowanymi<br />
możliwościami automatyki.<br />
Bardzo dobrze będą się tu spełniać<br />
centrale MISTRAL PRO, które zaspokoją<br />
potrzeby wentylacyjne i dotyczące<br />
oszczędności nawet najbardziej wymagających<br />
klientów.<br />
Stosowanie w budynkach energooszczędnych<br />
i pasywnych wentylacji<br />
bez odzysku ciepła jest niedopuszczalne.<br />
Brak odzysku ciepła może generować<br />
straty wentylacyjne rzędu<br />
30 kWh na każdy 1 m 3 /h powietrza wentylacyjnego!<br />
Przy zastosowaniu central<br />
MISTRAL PRO (produkcji Pro-Vent) straty<br />
wentylacyjne będą utrzymywane<br />
na minimalnym poziomie, co przynosi<br />
realne korzyści fi nansowe w trakcie eksploatacji<br />
obiektu.<br />
Fot. 1.<br />
Fot. 2. Centrala wentylacyjna ( rekuperator) MISTRAL PRO 400.<br />
Wymiennik płytowy ( GWC) Pro-Vent Geo.<br />
Częstą niewłaściwą praktyką przy projektowaniu<br />
wentylacji mechanicznej<br />
do budynków pasywnych i energooszczędnych<br />
jest minimalizacja ilości<br />
świeżego powietrza wentylacyjnego.<br />
Jednak przy tak niewielkich stratach<br />
wentylacyjnych (przy założeniu współpracy<br />
centrali wentylacyjnej z dedykowanym<br />
gruntowym, płytowym<br />
wymiennikiem ciepła Pro-Vent Geo)<br />
kwestia obniżania ilości powietrza<br />
wentylacyjnego kosztem zdrowia<br />
i komfortu użytkowników wydaje się<br />
być nieuzasadniona. Warto zapoznać<br />
się z wytycznymi zawartymi w normie<br />
PN-EN 15251 odnośnie kwestii komfortu<br />
i sugerowanych ilości powietrza<br />
wentylacyjnego.<br />
Podsumowanie:<br />
W budynkach pasywnych i energooszczędnych<br />
najlepszym kompleksowym<br />
rozwiązaniem, które może<br />
radykalnie ograniczyć straty ciepła<br />
w sezonie grzewczym czy też dostarczyć<br />
darmowy chłód w sezonie letnim<br />
dodatkowo obniżając koszty eksploatacyjne<br />
jest bezprzeponowy przepływ<br />
powietrza wentylacyjnego przez GWC<br />
Pro-Vent Geo i zastosowanie rekuperatora<br />
Mistral Pro z wymiennikiem<br />
przeciwprądowym.<br />
Zastosowanie GWC gwarantuje również<br />
obniżenie ilości bakterii i grzybów<br />
w powietrzu wentylacyjnym co potwierdzają<br />
badania Sanepidu.<br />
Dlatego już na etapie projektu warto<br />
pomyśleć o takim systemowym i całościowym<br />
rozwiązaniu problemu wentylacji<br />
budynku.<br />
•<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
71
R.<br />
NA RYNKU<br />
Przegląd wentylatorów<br />
Producent ALNOR ALNOR<br />
Model DV-ROF-R DV-ROF-V<br />
Przeznaczenie<br />
Parametry techniczne:<br />
Wydajność [m 3 /h] 245–2400 830 –7550<br />
Maksymalny spręż [Pa] 220-550 250-670<br />
Moc [W] 65–220 130–950<br />
Napięcie [V] 230 230/400<br />
Poziom hałasu [dB] 46-65 dB(A) od strony wylotu powietrza 40-62 dB(A) od strony wylotu powietrza<br />
Budowa<br />
Rodzaj obudowy<br />
Obudowa z blachy stalowej ocynkowanej malowana proszkowo,<br />
poziomy wyrzut powietrza<br />
Obudowa z blachy stalowej ocynkowanej, pionowy wyrzut powietrza<br />
Sposób montażu Ustawienie pionowe Ustawienie pionowe<br />
Ułatwienia serwisowe Łatwy demontaż wentylatora Łatwy demontaż wentylatora<br />
Rozwiązania<br />
charakterystyczne<br />
• cicha i wydajna praca w szerokim zakresie przepływu powietrza<br />
• stopień ochrony IP X4<br />
• klasa izolacji uzwojenia B lub F<br />
• cicha i wydajna praca w szerokim zakresie przepływu powietrza<br />
• stopień ochrony IP X4<br />
• klasa izolacji uzwojenia B lub F<br />
Rodzaj wirnika Łopatki wykonane z blachy ocynkowanej, zakrzywione do tyłu Łopatki wykonane z blachy ocynkowanej, zakrzywione do tyłu<br />
Wyposażenie<br />
standardowe<br />
Zabezpieczenie termiczne silnika przed przegrzaniem<br />
Zabezpieczenie termiczne silnika przed przegrzaniem<br />
Wyposażenie<br />
opcjonalne<br />
Sterowanie<br />
Ilość poziomów<br />
regulacji<br />
Dodatkowe akcesoria: podstawy dachowe uniwersalne stalowe<br />
(ocynkowane lub kwasoodporne), podstawy dachowe tłumiące,<br />
tłumiki akustyczne, przepustnice, klapy zwrotne, fi ltry, elastyczne<br />
kołnierze tłumiące, regulatory przepływu VAV<br />
Regulacja bezstopniowa w zakresie 50-100% wydajności<br />
Dodatkowe akcesoria: podstawy dachowe uniwersalne stalowe<br />
(ocynkowane lub kwasoodporne), podstawy dachowe tłumiące,<br />
tłumiki akustyczne, przepustnice, klapy zwrotne, fi ltry, elastyczne<br />
kołnierze tłumiące, regulatory przepływu VAV<br />
Regulacja bezstopniowa w zakresie 50-100% wydajności<br />
Sposób regulacji Regulacja obrotów regulatorem napięciowym DV-REG Regulacja obrotów regulatorem napięciowym DV-REG<br />
Dane handlowe<br />
Okres gwarancji 24 miesiące 24 miesiące<br />
Warunki serwisowe<br />
Certyfikaty Certyfi kat: deklaracja zgodności CE Certyfi kat: deklaracja zgodności CE<br />
Inne<br />
72<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
NA RYNKU R.<br />
Przegląd wentylatorów<br />
HARMANN POLSKA SP. Z O.O. HARMANN POLSKA SP. Z O.O. HELIOS / ISTPOL SP. Z O.O.; EL-TEAM SP. Z O.O.<br />
SENSOVENT DUCT CAPP.P PT RD z wyrzutem poziomym<br />
Wentylacja wywiewna budynków wielorodzinnych Wentylacja wywiewna budynków wielorodzinnych Budynki użyteczności publicznej, szpitale, biura, przemysł<br />
15 - 850 30 - 1370 550 – 25 500<br />
170 - 220 520 - 660 1300<br />
26 - 113 103 - 204 66-5500<br />
1~230 V / 50 Hz 1~230 V / 50 Hz 230 lub 400<br />
Zmienny w zależności od aktualnej prędkości obrotowej Zmienny w zależności od aktualnej prędkości obrotowej 42-69<br />
Wykonana z tworzywa na bazie polimeru odpornego<br />
na uderzenia i promieniowanie UV<br />
Zabudowa kanałowa, montaż pod dowolnym kątem,<br />
pionowo lub poziomo<br />
Tworzywo ASA odporne na działanie czynników<br />
zewnętrznych i promieniowania UV<br />
Montaż na dachu, dedykowana podstawa dachowa z<br />
przyłączem dolnym lub bocznym<br />
Aluminium<br />
Montaż na podstawie dachowej<br />
• możliwość montażu w dowolnej pozycji ułatwia instalację<br />
w miejscach o ograniczonej przestrzeni,<br />
• modułowa budowa – dostęp do silniko-wirnika bez<br />
konieczności demontażu wentylatora<br />
• utrzymywanie stałej wartości podciśnienia w kanale<br />
wentylacyjnym,<br />
• elastyczna, stabilna, cicha i ekonomiczna praca w szerokim<br />
zakresie charakterystyki przepływowej,<br />
• programowalna funkcja różnicowania wartości zadanej<br />
ciśnienia dla pory dziennej i nocnej,<br />
• energooszczędne silniki,<br />
• płynna regulacja,<br />
• możliwość zdalnego sterownia<br />
Diagonalny, profi lowane kierownice ograniczają burzliwość<br />
strumienia powietrza, oraz wyrównują prędkości<br />
przepływu w całym przekroju kanału<br />
• zintegrowany moduł kontroli ciśnienia Sonsofl ow<br />
Advance+<br />
• kompaktowa podstawka montażowa<br />
• zintegrowana puszka przyłączeniowa<br />
• tłumik hałasu<br />
• wyłącznik serwisowy<br />
• fi ltr powietrza<br />
• aktywne kratki wentylacyjne<br />
• uchylna obudowa wentylatora<br />
• zintegrowany wyłącznik serwisowy<br />
• utrzymywanie stałej wartości podciśnienia w kanale<br />
wentylacyjnym<br />
• elastyczna, stabilna, cicha i ekonomiczna praca w szerokim<br />
zakresie charakterystyki przepływowej<br />
• możliwość zdalnej aktywacji trybu obniżenia nocnego<br />
• energooszczędne silniki EC, płynna regulacja<br />
Wyważany dynamicznie wirnik typu B, łopatki pochylone<br />
do tyłu<br />
• zintegrowany moduł kontroli ciśnienia<br />
• wyłącznik serwisowy zabudowany w obudowie<br />
• wylot powietrza zabezpieczony siatką<br />
• podstawa dachowa<br />
• tłumik hałasu<br />
• fi ltr powietrza<br />
• aktywne kratki wentylacyjne<br />
Wysokowydajny, promieniowy z tworzywa sztucznego<br />
Wyłącznik serwisowy<br />
Płynna regulacja w pełnym zakresie charakterystyki Płynna regulacja w pełnym zakresie charakterystyki 5-stopniowa regulacja<br />
Zintegrowany moduł kontroli ciśnienia<br />
Sensofl ow Advance+<br />
Zintegrowany moduł kontroli ciśnienia<br />
Bezstopniowy 0-100% lub 5 stopniowym regulatorem<br />
transformatorowym<br />
24 miesiące 24 miesiące 2 lata<br />
Zgodnie z OWG Harmann<br />
Zgodnie z OWG Harmann<br />
Deklaracja zgodności Deklaracja zgodności CE<br />
W razie dodatkowych pytań prosimy o kontakt z działem<br />
technicznym Harmann Polska Sp. z o.o.<br />
W razie dodatkowych pytań prosimy o kontakt z działem<br />
technicznym Harmann Polska Sp. z o.o.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
73
R.<br />
NA RYNKU<br />
Przegląd wentylatorów<br />
Producent HELIOS / ISTPOL SP. Z O.O.; EL-TEAM SP. Z O.O. SALDA<br />
Model VD z wyrzutem pionowym VSV/VSVI EKO<br />
Przeznaczenie<br />
Parametry techniczne:<br />
Budynki użyteczności publicznej, szpitale, biura, przemysł<br />
Wentylatory dachowe z pionowym wyrzutem do wyciągu powietrza<br />
z różnych pomieszczeń. Wirniki są osłoniete blachą perforowaną,<br />
która chroni przed zewnętrznymi czynnikami, mogącymi powodować<br />
mechaniczne uszkodzenie wirnika. Nie nadają się do zastosowań<br />
w środowiskach agresywnych chemicznie oraz zagrożonych wybuchem.<br />
Nie zaleca się stosować w instaacjach zanieczyszczonych cząstakami<br />
stałymi, pyłami i odpadami technologicznymi. Nie stosować<br />
w instalacjach oddymiania, przeciwpożarowych, spalinowych.<br />
Wydajność [m 3 /h] 540 – 24 000 2185-14500, 7 wielkości w typoszeregu<br />
Maksymalny spręż [Pa] 1300 800<br />
Moc [W] 66-5500 0,32-2,87<br />
Napięcie [V] 230 lub 400 230 V / 50 Hz / 1f lub 400 V / 50 Hz / 3f<br />
Poziom hałasu [dB] 37-69 74-83<br />
Budowa<br />
Rodzaj obudowy<br />
Aluminium<br />
Z galwanizowanej stali, izolowana wełną mineralną o grubości 50 mm<br />
(VSVI)<br />
Sposób montażu Montaż na podstawie dachowej Zewnętrzny<br />
Ułatwienia serwisowe<br />
Rozwiązania<br />
charakterystyczne<br />
Rodzaj wirnika Wysokowydajny, promieniowy z tworzywa sztucznego Promieniowy, silnik z wirnikiem zewnętrznym<br />
Wyposażenie<br />
standardowe<br />
Wyposażenie<br />
opcjonalne<br />
Wyłącznik serwisowy Regulator MTP 010<br />
Sterowanie<br />
Ilość poziomów<br />
regulacji<br />
Sposób regulacji<br />
Dane handlowe<br />
5-stopniowa regulacja<br />
Bezstopniowy 0-100% lub 5 stopniowym regulatorem transformatorowym<br />
Płynny<br />
Okres gwarancji 2 lata 24 miesiące<br />
Warunki serwisowe<br />
Zgodne z warunkami gwarancji Lindab Sp. z o.o.<br />
Certyfikaty CE Deklaracja zgodności CE, atest higieniczny PZH<br />
Inne<br />
Silnik klasy IP54, wydajny i cichy EC, bezobsługowe łożyska kulkowe<br />
74<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
NA RYNKU R.<br />
Przegląd wentylatorów<br />
SALDA UNIWERSAL SP. Z O.O. UNIWERSAL SP. Z O.O.<br />
KF T120 EC Hybrydowy wentylator dachowy FENKO-150 Hybrydowy wentylator dachowy MAG-200/EC<br />
Wentylatory kuchenne do instalacji z tłustym lub<br />
gorącym powietrzem o temperaturze do 120⁰C.<br />
Typowe zastosowanie kuchenne, a także hale<br />
produkcyjne i inne obiekty, z których wywiewane jest<br />
zanieczyszczone powietrze. Cechą szczególną jest silnik<br />
umieszczony poza strumieniem powietrza.<br />
Budynki mieszkalne,<br />
wentylacja indywidualna pomieszczeń<br />
Instalacje wentylacji budynków mieszkalnych,<br />
wentylacja zbiorcza<br />
1052-6687, 8 wielkości w typoszeregu 180 / 120 430 / 260<br />
650 43 / 23 25 / 13<br />
0,15-2,6 9,5 / 6,2 27 / 12<br />
230 V / 50 Hz / 1f lub 400 V / 50 Hz / 3f 230 V 230 V<br />
58-76 36 / 32 dBA w odległości 1 [m] 42 / 31 dBA w odległości 1 [m]<br />
Z galwanizowanej stali, izolowana wełną mineralną<br />
o grubości 50 mm<br />
Wewnętrzno/zewnętrzny<br />
Laminat poliestrowo-szklany<br />
Na rury PCV, podstawy dachowe B/I-150,<br />
pustaki Schiedel, pustak typu P i wiele innych<br />
Laminat poliestrowo-szklany<br />
Do podstawy dachowej za pomocą śrub montażowych<br />
Otwierana klapa serwisowa na zawiasach Łatwy montaż, demontaż Łatwy montaż, demontaż<br />
Cichobieżny wentylator dwubiegowy – oraz nasada<br />
grawitacyjna w jednym.<br />
Wentylator hybrydowy barwiony w dowolny kolor<br />
wg tabeli RAL (bez dopłaty – za wyjątkiem kolorów<br />
metalicznych)<br />
Cichobieżny wentylator dwubiegowy – oraz nasada<br />
grawitacyjna w jednym.<br />
Wentylator hybrydowy barwiony w dowolny kolor<br />
wg tabeli RAL (bez dopłaty – za wyjątkiem kolorów<br />
metalicznych)<br />
Promieniowy, silnik z wirnikiem zewnętrznym Konstrukcja własna, nietypowa Konstrukcja własna, nietypowa<br />
Podstawa dachowa, przejściówki na pustaki Schiedel,<br />
na rury PCV, dachówki Brass itp.<br />
MultiConektor<br />
Regulator MTP 010 Sterowniki Higster, MagSter Podstawa dachowa B/I-200<br />
2 1400 / 1000 obr/min 2 1400 / 1000 obr/min<br />
Płynny<br />
Sterownik Higster, Przełącznik dwupozycyjny.<br />
Elektroniczny regulator obrotów „WIR-S”, „WIR-DN”<br />
z funkcją dzień-noc, Sterownik Higster,<br />
Przełącznik dwupozycyjny.<br />
24 miesiące 3 lata 3 lata<br />
Zgodne z warunkami gwarancji Lindab Sp. z o.o. Reklamacje, serwis w siedzibie producenta Uniwersal Reklamacje, serwis w siedzibie producenta Uniwersal<br />
Deklaracja zgodności CE, atest higieniczny PZH<br />
Certyfi kat uprawniający do oznaczenia wyrobu znakiem<br />
bezpieczeństwa B, Certyfi kat z Europejską Dyrektywą,<br />
Deklaracja Zgodności, Certyfi kat TR, TS Rosja,<br />
Certyfi kat TS Białoruś<br />
Certyfi kat uprawniający do oznaczenia wyrobu znakiem<br />
bezpieczeństwa B, Certyfi kat z Europejską Dyrektywą,<br />
Deklaracja Zgodności, Certyfi kat TR, TS Rosja,<br />
Certyfi kat TS Białoruś<br />
Silnik klasy IP54, wydajny i cichy EC – –<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
75
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
Wentylacja hybrydowa<br />
w aspekcie wykorzystania urządzeń<br />
wentylacyjnych firmy Uniwersal<br />
Szeroko stosowany system wentylacji naturalnej od dawna zakorzeniony<br />
w naszym budownictwie ma szereg zalet. Niestety ma również i wady.<br />
Są chwile, gdy nie spełnia swej funkcji. Co wtedy? Wentylacja mechaniczna<br />
– odpowiedź wydaje się prosta. Prosta, ale z różnych przyczyn<br />
kosztowna. Dodajmy więc nieco fi nezji i praktycznie wykorzystajmy<br />
system mieszany, tym systemem jest wentylacja hybrydowa.<br />
PROMOCJA<br />
Fot. 1. Praktyczne wykorzystanie wentylacji mechanicznej przy pomocy wentylatorów dachowych MAG.<br />
76<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
wentylacja i klimatyzacja w.<br />
Fot. 2.<br />
Przykład wykorzystania nasad grawitacyjnych DUO do wentylacji szkoły w Bielsku-Białej.<br />
Zacznijmy od początku. W wielu domach,<br />
zarówno jednorodzinnych jak i wielorodzinnych<br />
oraz w wielu obiektach biurowych<br />
i w halach produkcyjnych szeroko<br />
stosowany jest obecnie system wentylacji<br />
naturalnej, zwanej również grawitacyjną.<br />
Praktycznie sprowadza się to do:<br />
kratki wentylacyjnej w pomieszczeniu<br />
wentylowanym, kanału wentylacyjnego<br />
wykonanego z różnego materiału od<br />
cegieł począwszy, poprzez pustaki wentylacyjne,<br />
kształtki metalowe, przewody<br />
Spiro, na bloczkach typ Schiedel kończąc<br />
oraz nasady wentylacyjnej, która wieńczy<br />
tak zbudowany system.<br />
Zadaniem takiego układu jest zapewnienie<br />
norm higienicznych wymiany<br />
powietrza w pomieszczeniach w ilościach<br />
odpowiednio:<br />
• kuchnia z oknem zewnętrznym wyposażona<br />
w kuchenkę gazową lub<br />
węglową – 70 m 3 /h<br />
• kuchnia z oknem zewnętrznym, wyposażona<br />
w kuchenkę elektryczną<br />
• w mieszkaniu do 3 osób – 30 m 3 /h,<br />
• w mieszkaniu dla więcej niż 3 osoby<br />
– 50 m 3 /h<br />
• kuchnia bez okna zewnętrznego wyposażona<br />
w kuchenkę elektryczną<br />
– 50 m 3 /h<br />
• kuchnia bez okna zewnętrznego, wyposażona<br />
w kuchenkę gazową, obowiązkowo<br />
z mechaniczną wentylacją<br />
wywiewną – 70 m 3 /h<br />
• łazienka z wc lub bez – 50 m 3 /h<br />
• oddzielny wc – 30 m 3 /h<br />
• pomieszczenie bezokienne (garderoba)<br />
– 15 m 3 /h<br />
• pokój mieszkalny oddzielony od pomieszczeń<br />
kuchni, łazienki i wc więcej<br />
niż dwojgiem drzwi lub pokój<br />
znajdujący się na wyższym poziomie<br />
w wielopoziomowym domu jednorodzinnym<br />
lub w wielopoziomowym<br />
mieszkaniu domu wielorodzinnego<br />
– 30 m 3 /h. Wymiana powietrza w ciągu<br />
godziny powinna być równa co<br />
najmniej kubaturze pokoju.<br />
Pytanie jest jednak czy zapewnia?<br />
Zdawać musimy sobie sprawę ze zmiennej<br />
skuteczności działania takiej wentylacji.<br />
Wielu użytkowników obserwuje<br />
w swoich mieszkaniach bezruch powietrza<br />
w kanałach wentylacyjnych, a w skrajnych<br />
przypadkach ciągi wsteczne, w których<br />
kratka wentylacyjna wywiewna zamienia<br />
się nagle w nawiewną i nieprzyjemne<br />
chłodne powietrze z różnymi zapachami<br />
w sposób niekontrolowany rozchodzi się<br />
po pomieszczeniu. Odpowiada za to wiele<br />
czynników, usytuowanie budynku względem<br />
najczęściej występujących kierunków<br />
wiatru, jego wysokość, umiejscowienie wywietrznika<br />
na dachu – częste są przypadki<br />
gdy wywietrznik jest zabudowany w strefie<br />
występujących zawirowań powietrznych,<br />
temperatury powietrza zewnętrznego,<br />
temperatury pomieszczenia, jak również<br />
sposobu doprowadzenia powietrza do budynku<br />
czy pomieszczenia.<br />
Oczywiście można zaradzić tym negatywnym<br />
efektom wentylacji naturalnej,<br />
spełniając wszystkie kryteria dobrego<br />
jej doboru i właściwego podejścia<br />
do niej już na etapie projektowym.<br />
Mamy jednak w naszej świadomości<br />
zakorzenioną termomodernizację i tym<br />
samym stosujemy ciepłą, wręcz hermetyczną<br />
stolarkę okienną i trudno jest nas<br />
przekonać do stosowania nawiewnej<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
77
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
Fot. 3.<br />
Fot. 4.<br />
Wywietrznik grawitacyjny WLO.<br />
Wywietrznik grawitacyjny BORA.<br />
Producenci wywietrzników prześcigają<br />
się w pomysłach, konstrukcje Zefi r, Bora,<br />
Bryza, Sir, każdy z nich odpowiednio<br />
użyty, potrafi zapewnić normatyw wentylacyjny<br />
w pomieszczeniu. Ale nie sam<br />
. Konieczny jest odpowiednio skonstruowany,<br />
o dużym przekroju kanał wentylacyjny,<br />
dobrze oczywiście zaizolowany,<br />
niskooporowa kratka wentylacyjna zamontowana<br />
w pomieszczeniu wentylowanym<br />
i właściwie rozwiązany sposób<br />
dopływu powietrza zewnętrznego<br />
do pomieszczenia i, wreszcie jakże istotny<br />
punkt – duża świadomość użytkownika,<br />
że bez spełnienia tych kryteriów<br />
dobrze nie będzie.<br />
Efekty negatywne widoczne są bardzo<br />
szybko, skraplająca się wilgoć na ścianach<br />
tworzy na początku nieciekawe zacieki,<br />
woda strużkami płynie po wewnętrznych<br />
szybach okna a wkrótce na ścianach,<br />
gdzie niedawno było mokro, pojawiają się<br />
czarne punkciki, początkowo małe, tworząc<br />
z czasem całą kolonię czarnych plam<br />
– zarodniki pleśni i grzybów.<br />
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)<br />
już ma na to defi nicję – ten budynek<br />
jest chory – a mieszkający w nim ludzie<br />
stają się mimowolnie ofi arami syndromu<br />
chorego budynku. Ogólna apatia, częste<br />
bóle głowy, niezadowolenie z występującego<br />
w pomieszczeniu mikroklimatu.<br />
Należy dodać, że wilgotność w pomieszczeniu<br />
już od 70 %, powoduje kłopoty<br />
z dotlenieniem organizmu, człowiek<br />
czuje się zmęczony, rozkojarzony<br />
i ma wrażenie „duszności”.<br />
Przejść na wentylację mechaniczną,<br />
chciałoby się powiedzieć, uwaga jak najbardziej<br />
trafna. Tutaj ciągła praca wentylatorów<br />
stworzy właściwe strumienie powietrza<br />
w kanałach wentylacyjnych i jeśli<br />
projektant przeliczył dokładnie opory<br />
sieci i właściwie dobrał wentylatory, normatywy<br />
higieniczne ilości powietrza wywiewanego,<br />
będą spełnione.<br />
Pojawia się problem hałasu i zasilania<br />
elektrycznego, te dwa czynniki<br />
Fot. 6.<br />
Wywietrznik grawitacyjny BRYZA.<br />
Fot. 5.<br />
Wywietrznik grawitacyjny DUO.<br />
kratki wentylacyjnej. A przecież nawet<br />
najlepiej zaprojektowany na świecie<br />
wywietrznik nie wytworzy, przy optymalnych<br />
dla jego pracy warunkach<br />
pogodowych, takiego podciśnienia,<br />
które wystarczy by przeciągnąć powietrze<br />
z pomieszczenia na zewnątrz. Skąd<br />
bowiem na jego miejsce ma napłynąć<br />
powietrze świeże, przecież nie ma możliwości<br />
przedostać się przez szczelną<br />
stolarkę, a mikroszczeliny okienne są<br />
zazwyczaj niewystarczające.<br />
Jak temu zaradzić ?<br />
Oczywiście zapewnić właściwą wymianę<br />
powietrza. Bardzo dobrze, kiedy myśli się<br />
o tym już na etapie projektowym, kiedy<br />
jest jeszcze przestrzeń, kiedy można wyobrazić<br />
sobie i wykonać system wentylacyjny<br />
tak, by powietrze w niczym nie<br />
skrępowany sposób mogło swobodnie<br />
przepływać przez nasze mieszkania i biura,<br />
zapewniając higieniczne normatywy.<br />
Jeśli można rozwiązać to przy pomocy<br />
wentylacji naturalnej to mamy zysk w postaci<br />
niskiej ceny eksploatacyjnej i komfort<br />
wynikający z jej bezgłośnej pracy. Co<br />
jednak gdy mimo starań projektowych<br />
ten typ wentylacji nie wystarczy?<br />
Fot. 7.<br />
Fot. 8.<br />
Wywietrznik grawitacyjny ZEFIR.<br />
Wywietrznik grawitacyjny SIR.<br />
78<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
wentylacja i klimatyzacja w.<br />
zmuszają do stosowania urządzeń nowoczesnych<br />
wyposażonych w energooszczędne<br />
silniki, a wentylatory<br />
nierzadko muszą być wyposażane<br />
w tłumiki akustyczne i to zarówno<br />
od strony wlotowej jak i wylotowej.<br />
Co jednak będzie, gdy z różnych powodów<br />
następuje zatrzymanie pracy<br />
koła wirnikowego wentylatora? Oczywiście<br />
do czasu usunięcia usterki, pomieszczenia<br />
są całkowicie „zakorkowane”,<br />
wirnik wentylatora, wraz z całą<br />
jego konstrukcją, skutecznie blokuje<br />
drogę dla ruchu powietrza w kanale<br />
wentylacyjnym i wentylacja w sposób<br />
naturalny ustaje.<br />
Wróćmy więc do początku tekstu<br />
tego artykułu i „dodajmy nieco finezji”.<br />
Wykorzystajmy system wentylacji<br />
hybrydowej.<br />
Jest to swoisty znak czasu w rozwoju<br />
technik wentylacyjnych, wykorzystujący<br />
zalety działania obu systemów – mechanicznego<br />
i naturalnego.<br />
System taki działa naprzemiennie, wykorzystując<br />
siły natury, gdy potrafi ą być<br />
na tyle wydolne by zapewnić poprawną<br />
jakość powietrza w budynku lub<br />
mechanikę pracy wirnika wentylatora,<br />
stwarzającego w tym przypadku warunki<br />
podobne jak siły natury. Wentylacja<br />
hybrydowa, działa więc naprzemiennie<br />
w sposób mechaniczny lub naturalny.<br />
Pozwala to użytkownikowi czerpać<br />
z zalet tych dwóch systemów w sposób<br />
jednoczesny, zarazem minimalizując<br />
Fot. 9.<br />
Wentylator dachowy SZTIL.<br />
Fot. 10. Wentylator dachowy FEN.<br />
Fot. 11. Wentylator dachowy DAs 160.<br />
Fot. 12. Nasada hybrydowa FENKO na pustak wentylacyjny Schiedel.<br />
koszty wynikające z uciążliwości pracy<br />
mechanicznej wentylatora. Jeśli dodamy<br />
do Tego układ automatyki sterującej,<br />
otrzymamy system, który w zależności<br />
od wybranego sposobu kontroli będzie<br />
nadzorował poziom i kierunek przepływu<br />
powietrza w kanale wentylacyjnym<br />
lub poziom wilgotności względnej w pomieszczeniach,<br />
w których będzie czujnik<br />
zamontowany.<br />
Wentylatory hybrydowe są urządzeniami<br />
energooszczędnymi, wystarczy<br />
powiedzieć, że dwubiegowy silnik wen-<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong><br />
79
w.<br />
wentylacja i klimatyzacja<br />
Fot. 13. Nasady hybrydowe FENKO w wariantach montażowych na pokrywach cokołów wentylacyjnych wg indywidualnych potrzeb wymiarowych<br />
inwestora.<br />
tylatora FENKO zużywa odpowiednio<br />
9.5 [W] lub 6.2 [W] w zależności od wybranego<br />
biegu pracy silnika i zapewnia<br />
dla jednego pomieszczenia wydajność<br />
na poziomie 180 [m 3 /h] lub odpowiednio<br />
na niższym biegu 120 [m 3 /h]. Proste<br />
przeliczenie cen mówi , że nawet<br />
w przypadku gdyby wentylator pracował<br />
ciągle na wyższym biegu łączny<br />
Fot. 15. Układ automatyki dla wentylatora<br />
FEN.<br />
Fot. 16. Sterownik HIGSTER.<br />
Fot. 14. Międzynarodowe Targi Budownictwa<br />
„BUDMA” 2009. Złoty Medal<br />
Międzynarodowych Targów Poznańskich<br />
za Nasadę hybrydową FENKO.<br />
koszt zużytej energii elektrycznej wynosiłby<br />
nieco ponad 30 zł rocznie.<br />
Niebagatelną zaletą jest również jego<br />
cicha praca 41 dBA lub 33 dBA bezpośrednio<br />
przy nim, powoduje, że w pomieszczeniu<br />
jest praktycznie niesłyszalny.<br />
Można go również montować na przewodach<br />
wentylacyjnych różnej konstrukcji,<br />
jest wariant montowany na:<br />
kanale tradycyjnym z cegły, pustak wentylacyjny<br />
typ P, rurę wentylacyjną o średnicy<br />
160 mm, istnieją adaptację na dachówkę<br />
typ Brass, jak również szeroko<br />
rozpowszechnione bloczki wentylacyjne<br />
typ Schiedel, na który w zależności<br />
od konfi guracji budowlanej stworzono<br />
kilka odmian wentylatora.<br />
Co z regulacją pracy wentylatora. Wydaje<br />
się, że zaproponowany przez producenta<br />
system HIGSTER, jest sposobem najwłaściwszym.<br />
Pozwala on automatycznie<br />
wybrać między pracą mechaniczną<br />
a grawitacyjną wentylatora FENKO. Jego<br />
działanie polega bowiem na ciągłym pomiarze<br />
wilgotności względnej panującej<br />
w pomieszczeniu. Przekroczenie progu<br />
nastawionego przez użytkownika, powoduje<br />
automatyczne włączenie pracy<br />
mechanicznej. Dodatkową funkcją jest<br />
wykorzystanie czujnika światła, w który<br />
również wyposażony jest HIGSTER.<br />
W tym przypadku wentylator pracuje<br />
mechanicznie. Tak długo jak czujnik<br />
światła „wychwytuje” działające oświetlenie,<br />
nie jest aktywna funkcja pomiaru<br />
wilgotności. Wilgoć przejmuje kontrolę<br />
nad pracą wentylatora w chwili gdy<br />
oświetlenie jest wyłączone. W przypadku<br />
gdy próg wilgotności względnej nie jest<br />
przekroczony, wentylator hybrydowy<br />
FENKO pracuje jako nasada wentylacyjna<br />
grawitacyjna, gdyż tak w swoim zamyśle<br />
projektowym został przez swoich<br />
konstruktorów stworzony.<br />
•<br />
80<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
W.<br />
WARSZTAT<br />
Nowa rodzina niwelatorów laserowych<br />
Firma Fluke nie miała do tej pory w swojej ofercie przyrządów z tej kategorii<br />
produktowej. Teraz wprowadza na rynek całą rodzinę niwelatorów<br />
laserowych – dedykowaną przede wszystkim elektroinstalatorom<br />
i instalatorom HVAC – z laserami koloru zielonego i czerwonego. Konstrukcja<br />
niwelatorów laserowych Fluke cechuje się dużą wytrzymałością<br />
– urządzenia te zostały zaprojektowane tak, by nie uległy uszkodzeniu<br />
przy upadku z wysokości 1 metra (co zostało potwierdzone testami).<br />
Precyzja tych przyrządów dla profesjonalistów jest również zgodna<br />
z wysokimi standardami fi rmy Fluke. W przypadku 3-punktowych niwelatorów<br />
laserowych Fluke dokładność wynosi 6 mm przy odległości<br />
30 metrów, a w przypadku liniowych niwelatorów laserowych – 3 mm<br />
przy odległości 10 metrów. Szybkonastawne, samopoziomujące zawieszenie<br />
kardanowe gwarantuje dokładne i błyskawiczne wyznaczanie<br />
punktów oraz linii odniesienia, co znacznie ułatwia długie i żmudne<br />
prace traserskie.<br />
Źródło: Fluke<br />
MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />
Mały i wytrzymały<br />
Do wykonywania czynności w obrębie połączeń śrubowych w warunkach niezapewniających<br />
swobodnego dostępu, potrzebne są bardzo małe i krótkie narzędzia<br />
ręczne, które muszą być nie tylko precyzyjne, ale i bezpieczne. Stubby electric,<br />
to prawdziwa nowość na skalę światową – ten, posiadający certyfi kat VDE, wkrętak<br />
o długości nieco ponad 10 cm zapewnia 100% poziom bezpieczeństwa i mobilność<br />
nawet podczas najtrudniejszych zadań wykonawczych. To niewielkie, ale wysoce<br />
skuteczne narzędzie składa się z dwóch komponentów – krótkiego uchwytu<br />
na bity (SoftFinish® electric slimVario Stubby) oraz trzech bitów Wiha slimBit wchodzących<br />
w skład zestawu.<br />
Źródło: Wiha<br />
Wzmocnione szczypce do cięcia<br />
Wzmocnione szczypce od Würth Polska<br />
z linii Zebra do cięcia twardych, hartowanych<br />
i miękkich drutów. Narzędzie<br />
do pracy z zachowaniem przepisów<br />
bezpieczeństwa przy urządzeniach<br />
pod napięciem<br />
do 1.000 (AC),<br />
do 1.500 (DC). Cięcie<br />
niewymagające<br />
dużego wysiłku,<br />
czyste cięcia<br />
dzięki frezowanym<br />
i szlifowanym<br />
ostrzom. Stal narzędziowa wysokiej jakości<br />
gwarantuje długą żywotność i precyzję<br />
cięcia przy najcięższych pracach.<br />
Ergonomiczne i antypoślizgowe komfortowe<br />
rękojeści z dwukomponentowego<br />
tworzywa sztucznego. Ostrza posiadają<br />
precyzyjną geometrię i są hartowane indukcyjnie.<br />
Powierzchnia jest szlifowana<br />
i chromowana.<br />
Źródło: Würth Polska<br />
82<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Instalator</strong> 1 <strong>2017</strong>
I D E A L N E K L I M A T Y Z A T O R Y<br />
INNOWACYJNA<br />
MARKA SYSTEMÓW<br />
KLIMATYZACYJNYCH<br />
www.rotenso.pl<br />
INNOWACYJNA TECHNOLOGIA<br />
SKY R <br />
<br />
JEDNOSTKI KOMERCYJNE<br />
SPLIT I MULTI SPLIT<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
NOWOCZESNY DESIGN<br />
<br />
<br />
<br />
JEDNOSTKI<br />
POKOJOWE<br />
SYSTEMY<br />
KLIMATYZACYJNE