8zpz7dxQc

Nisma për Transparencë në Industrinë Nxjerrëse në Shqipëri | 2. Pamje e përgjithshme
e industrisë nxjerrëse dhe sektorit të hidro-energjisë në Shqipëri
Sektori minerar
Si një vend tradicional minerar, Shqipëria ka një numër në rritje të
shoqërive të vogla dhe të mesme në këtë sektor, si dhe numëron vetëm
disa shoqëri të mëdha industriale. Në dhjetor 2015, AKBN raportoi 597
licensa minerare, ku 116 licensa prodhonin krom në minierat e Bulqizës.
Prodhimi minerar në vitin 2015 u vlerësua me rreth 230.2 milion USD, duke
përfshirë vlerën e shtuar në vend nëpërmjet përpunimit të mineraleve.
Prodhimi i kromit zinte pjesën më të madhe të prodhimit minerar vendas
me rreth 55% në vitin 2015. Guri gëlqeror dhe mineralet e tjera të
ndërtimit përfaqësonin grupin e dytë më të madh të mineraleve pas kromit.
Pesha e tyre në prodhimin minerar vendas ishte rreth 31% në vitin 2015.
Sektori minerar punësoi rreth 5,000 punonjës në vitin 2015 (0.4% të fuqisë
punëtore të regjistruar në vend), ku punësimi në nën-sektorin e kromit, në
veçanti, zinte rreth 66% të totalit të fuqisë punëtore punësuar në sektorin
minerar në vitin 2015.
Miniera e Kromit, Albchrome Bulqizë
Të ardhurat me natyrë fiskale dhe jo-fiskale nga sektori nxjerrës i naftës
përbënin jo më pak se 1% të totalit të të ardhurave regjistruar në Buxhetin
e Shtetit.
Sektori i hidro-energjisë
Prodhimi hidro-energjitik në Shqipëri dominohet nga sektori publik. Në fund
të vitit 2015, Shteti Shqiptar zotëronte dhe administronte Korporatën
Elektroenergjetike Shqiptare (KESH), Operatorin e Sistemit të Transmetimit
(OST) dhe Operatori Shpërndarjes së Energjisë Elektrike (OSHEE).
Miniera e Kromit, Albchrome Bulqizë
KESH është prodhuesi më i madh në vend. Me një kapacitet të instaluar
prej 1,448 MW, ndërtuar në kaskadën e lumit Drin në veri, KESH gjeneroi
rreth 76% të prodhimit të energjisë në vitin 2015 raportuar në 5,866 GWh.
Prodhimi vendas i energjisë përbënte rreth 81% të flukseve të energjisë
transmetuar dhe shpërndarë për konsum të brendshëm në vitin 2015. Një
pjesë e konsiderueshme e energjisë së transmetuar humbet për shkak të
për shkak të kushteve të dobta teknike dhe lidhjeve informale në rrjet.
Qeveria e Shqipërisë dhe OSHEE punojnë vazhdimisht për të ulur si
humbjet teknike ashtu edhe humbjet financiare të cilat përllogariteshin në
31.7% në vitin 2015.
Qeveria e Shqipërisë kërkon vazhdimisht të shfrytëzojë potencialet
hidroenergjetike në vend nëpërmjet investimeve private dhe me kocension.
Në fund të vitit 2015, AKBN raportoi rreth 533 HEC-e të dhëna më
kocension, nga të cilat vetëm 74 prodhuan energji në vitin 2015. Sipas
AKBN, një numër i madh i HEC-ve dhënë me kocension nuk kanë filluar
ende të ndërtohen ose janë në ndërtim e sipër në datën e këtij raporti,
duke shfaqur vonëse mbi dy vjet.
HEC Koman, KESH Koman
12