Myśli i słowa

19
8. Wskaż elementy paralelne w pieśni Czego chcesz od nas, Panie. W jaki sposób wpływają one na odbiór
dzieła?
9. Zacytuj pytania zadawane przez osobę mówiącą. W jakim celu je formułuje? Wyjaśnij, jak nazywamy
pytania tego rodzaju.
10. Przypomnij, czym cechuje się hymn jako rodzaj pieśni. Które cechy utworu Jana Kochanowskiego
wskazują, że jest on hymnem? Przygotuj notatkę na ten temat.
11. Za co ty możesz dziękować Panu, a o co Go prosić? Zapisz w zeszycie swoje propozycje.
MAM POJĘCIE
Paralelizm to zjawisko równoległości, powtarzalności, analogii między kolejnymi częściami konstrukcji utworu
literackiego. Może to być podobieństwo budowy wersów, na przykład rozpoczynanie ich tym samym wyrazem.
Jan Kochanowski
Pieśń III (Księgi wtóre)
Nie wierz Fortunie 1 , co siedzisz wysoko 2 ;
Miej na poślednie koła pilne oko 3 :
Bo to niestała pani z przyrodzenia 4 ,
Często więc rada sprawy swe odmienia.
Nie dufaj w złoto i w żadne pokłady 5 ,
Każdej godziny obawiaj się zdrady:
Fortuna, co da, to zasię wziąć może,
A u niej żadna dawność 6 nie pomoże.
A ci, co z tobą teraz przestawają,
Twej się Fortunie, nie tobie kłaniają;
Skoro ta zniknie, tył każdy podawa 7 ,
Jako cień, kiedy słońca mu nie zstawa 8 .
1
Fortuna – rzymska bogini ślepego przypadku;
przedstawiano ją z rogiem obfitości, trzymającą ster
i zazwyczaj niewidomą
2
siedzieć wysoko – zajmować wysoką pozycję społeczną
3
Miej na poślednie koła pilne oko – dosłownie: zwracaj
uwagę na tylne koła, czyli myśl o tym, co się może zdarzyć
4
z przyrodzenia – z natury
5
pokład – skarb
6
dawność – termin oznaczający prawo do własności
z tytułu zasiedzenia
7
podawać tył – uciekać
8
nie zstawać – nie wystarczać
Hans Sebald Beham, Fortuna (1541), miedzioryt,
Rijksmuseum (Muzeum Państwowe), Amsterdam