Myśli i słowa
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
XV – XVI wiek 345<br />
<br />
W dziedzinie nauki pamiętać należy o Mikołaju Koperniku, autorze m.in. rewolucyjnego opracowania<br />
dowodzącego słuszności teorii heliocentrycznej (czyli stawiającej w centrum naszego świata Słońce, nie –<br />
jak dotychczas uważano – Ziemię). Warto także poznać postać myśliciela, propagatora kultury antycznej –<br />
Erazma z Rotterdamu, zwanego „księciem humanistów”, czy Marcina Lutra – niemieckiego teologa, który<br />
zainicjował ruch reformacji w Kościele chrześcijańskim.<br />
Głównym celem sztuki – nawiązującej do wzorców starożytnych Greków i Rzymian – stało się naśladowanie<br />
natury, odzwierciedlanie jej harmonii, toteż podstawowe zasady estetyczne wymagały od twórcy<br />
przestrzegania reguł ładu, idealnych proporcji, równowagi wszystkich elementów.<br />
Widać to wyraźnie w architekturze epoki odrodzenia. W budowlach z tego okresu odnajdujemy porządki<br />
architektoniczne i elementy konstrukcyjne charakterystyczne dla antyku: kolumny, kopuły, arkady oparte<br />
na łuku półkolistym, krużganki. Także formy zdobień rzeźbiarskich i malarskich pochodziły z repertuaru<br />
antycznego. Były to na przykład profilowane gzymsy, arkady oraz malowidła wykorzystujące perspektywę<br />
linearną i światłocień.<br />
W literaturze nawiązywanie do antyku polegało na stosowaniu zrodzonych wówczas gatunków i motywów.<br />
Przywoływanie starożytności łączyło się z poszukiwaniem nowych sposobów artystycznego wyrazu.<br />
Twórcy renesansowi wprowadzali innowacje gatunkowe, łączyli motywy mitologiczne z biblijnymi,<br />
a przede wszystkim – zaczęli pisać w językach narodowych. W Anglii wybitne dzieła tworzył William<br />
Szekspir, w Polsce – Mikołaj Rej i Jan Kochanowski.<br />
Epoka odrodzenia do dziś wpływa na kształt i rozwój kultury – jest zarówno źródłem naśladowania<br />
klasycznych wzorów, jak również kontrapunktem dla nowatorskich, awangardowych<br />
rozwiązań.<br />
345<br />
Żywot człowieka poczciwego<br />
Mikołaja Reja<br />
Villa Rotonda w Rzymie – wzorcowa<br />
budowla renesansu europejskiego<br />
Kazania sejmowe Piotra Skargi<br />
XVI w.<br />
XVII w.<br />
O obrotach sfer niebieskich<br />
Mikołaja Kopernika<br />
Pierwsze wydanie Trenów<br />
Jana Kochanowskiego<br />
Pierwsze wydanie Fraszek<br />
Jana Kochanowskiego<br />
Pierwsze wydanie Romea<br />
i Julii Williama Szekspira
Change language