Myśli i słowa
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
344 Wiemy więcej. Jan Kochanowski i jego epoka<br />
344 <br />
Jeden z najwybitniejszych polskich poetów – Jan Kochanowski żył i tworzył<br />
w okresie zwanym w historii kultury odrodzeniem lub renesansem (fr. renaissance<br />
– odrodzenie). Nazwa ta nawiązuje do powrotu (czyli odrodzenia się)<br />
zainteresowania dorobkiem cywilizacji antycznej, jej ideami filozoficznymi<br />
i osiągnięciami w sztuce. Pierwsze sygnały zmian kulturowych pojawiły się<br />
we Włoszech już na przełomie XIV i XV wieku i tam właśnie okres odrodzenia<br />
rozpoczął się najwcześniej. W innych krajach, w tym także w Polsce, renesans<br />
trwał przez cały wiek XVI.<br />
Główny prąd umysłowy tych czasów to humanizm (łac. humanus – ludzki). Zgodnie z deklaracją antycznego<br />
rzymskiego pisarza Terencjusza: „Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce”, humanizm<br />
stawiał w centrum zainteresowania filozofii i sztuki człowieka oraz to wszystko, co go dotyczy.<br />
Przekonanie ludzi żyjących we wcześniejszej epoce zwanej średniowieczem, że to Bóg jest przyczyną i celem<br />
istnienia wszystkich bytów, zostało zastąpione odrodzeniowym antropocentryzmem (gr. anthropos –<br />
człowiek) uznającym, że to człowiek stanowi centrum i cel istnienia Wszechświata.<br />
Ideałem osobowościowym epoki odrodzenia był humanista – człowiek wszechstronnie wykształcony,<br />
oczytany, znający grekę, łacinę, kilka języków nowożytnych, ciekawy świata, interesujący się wieloma dziedzinami<br />
sztuki, nauki, a jednocześnie – jak w antyku radzili stoicy – zachowujący umiar i spokój, niepoddający<br />
się skrajnym uczuciom i emocjom. Przykładem humanisty może być jeden z najsłynniejszych włoskich<br />
twórców epoki renesansu, Leonardo da Vinci – malarz, rzeźbiarz, konstruktor, architekt, naukowiec,<br />
badacz. Inni ważni twórcy epoki to Michał Anioł Buonarroti i Rafael Santi.<br />
Wynalezienie ruchomej czcionki<br />
drukarskiej przez Jana Gutenberga (1450)<br />
Dama z gronostajem<br />
Leonarda da Vinci<br />
Wystąpienie Marcina Lutra – początek reformacji<br />
i podziałów w Kościele katolickim<br />
XV w.<br />
Zdobycie Konstantynopola przez Turków (1453) – upadek<br />
cesarstwa bizantyjskiego (wschodniorzymskiego)<br />
Odkrycie Ameryki<br />
przez Krzysztofa Kolumba<br />
Dawid Michała Anioła<br />
Wyprawa Ferdynanda<br />
Magellana dookoła świata
Change language