Szkolni Przyjaciele Poradnik nauczyciela klasa 2 cześć 1

szkolni 

Poradnik nauczyciela 

klasa 2 część 1

szkolni 

Poradnik nauczyciela 

klasa 2 część 1

Autorzy: Marzena Fałdzińska, Dorota Rączyńska (scenariusze zajęć); Urszula Woźniak (scenariusze 

do gry w szachy); Dorota Preus (scenariusze do programowania); Andrzej Parszuto (doświadczenia) 

Źródła ilustracji i fotografii 

Okładka: (ilustracje dorysowane) Joanna Plakiewicz, (fot. dziecko w słuchawkach) Sunny studio/Shutterstock.com, (fot. chłopiec 

z tabletem) Photodiem/Shutterstock.com, (fot. chmurka) Dragan Milovanovic/Shutterstock.com, (fot. ściana) Koksharov Dmitry/ 

Shutterstock.com, (fot. podłoga) cristovao/Shutterstock.com, (fot. pendrive) fad82/Shutterstock.com, (fot. kobieta) Yuri Shevtsov/ 

Shutterstock.com, (fot. ramka do ekranu) piotr_pabijan/Shutterstock 

Tekst główny: 

Ilustracje: s. 132–134 (pojazdy) Jakub Mazerant, s. 136 (tabliczki) Aleksandra Bąk 

Fotografie: s. 119–129 (szachownica) darsi/Shutterstock.com, (figury szachowe) valeriya_sh/Shutterstock.com 

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że podjęły starania mające na celu dotarcie do właścicieli i dysponentów praw 

autorskich wszystkich zamieszczonych utworów. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, przytaczając w celach dydaktycznych utwory 

lub fragmenty, postępują zgodnie z art. 27 1) Ustawy o prawie autorskim. Jednocześnie Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, 

że są jedynym podmiotem właściwym do kontaktu autorów tych utworów lub innych podmiotów uprawnionych w wypadkach, 

w których twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. 

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 

Warszawa 2018 

Wydanie I (2018) 

ISBN 978-83-02-17418-6 (część 1) 

ISBN 978-83-02-17422-3 (całość) 

Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Agnieszka Więckowska (redaktor koordynator), 

Katarzyna Borecka (redaktor merytoryczny) 

Recenzje scenariuszy szachowych: Tomasz Delega 

Redakcja techniczna: Danuta Hutkowska 

Projekt pierwszej strony okładki oraz strony tytułowej: Joanna Plakiewicz 

Projekt czwartej strony okładki: Paweł Pawiński 

Projekt graficzny: Joanna Wójcicka, Marta Jedlińska 

Skład i łamanie: Shift-ENTER 

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna 

00-807 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 96 

KRS: 0000595068 

Tel.: 22 576 25 00 

Infolinia: 801 220 555 

www.wsip.pl 

Publikacja, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz 

udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj 

ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując jej część, rób to jedynie na użytek osobisty. 

Szanujmy cudzą własność i prawo. 

Więcej na www.legalnakultura.pl 

Polska Izba Książki

SPIS TREŚCI 

Wstęp ................................................................................... 4 

Rozkład tematów w klasie 2 w podziale 

na części, miesiące, tygodnie i dni ........................... 9 

Scenariusze zajęć do klasy 2 ....................................... 13 

WRZESIEŃ 

Tydzień 1. Z powrotem w szkole ......................... 13 

1. Dzień dobry, druga klaso! .................................... 13 

2. Dzień dobry, szkoło! .............................................. 16 

3. Znowu razem ............................................................ 17 

4. Cykl wychowawczy – Nowa ............................... 19 

5. Moje miejsce w gwiezdnej przestrzeni .......... 21 

Tydzień 2. Wakacyjni odkrywcy .......................... 24 

6. Wakacyjne widoki ................................................... 24 

7. Listy dawniej i dziś .................................................. 27 

8. Nad polskim morzem ............................................ 30 

9. Z Czarnym Noskiem po Polsce ......................... 35 

10. Jesteśmy gotowi ...................................................... 37 

Tydzień 3. Bezpieczni w domu, w szkole 

i na drodze ................................................ 40 

11. Bezpieczni w drodze do szkoły ......................... 40 

12. Zapamiętaj te zasady ............................................. 43 

13. Mały ratownik ........................................................... 45 

14. Umowa klasowa ....................................................... 47 

15. Cykl wychowawczy – Wybory ........................... 49 

Tydzień 4. Porządki małe i duże .......................... 51 

16. Strażnicy Ziemi ......................................................... 51 

17. Porządki wokół siebie ............................................ 54 

18. Śmieci językowe ...................................................... 57 

19. Zbieramy plony ........................................................ 59 

20. Jesienne zbiory.......................................................... 63 

PAŹDZIERNIK 

Tydzień 5. Żegnamy się z latem ........................... 68 

21. Do zobaczenia, lato! ............................................... 68 

22. Świat w kolorach ..................................................... 69 

23. Babie lato – pajęcze loty ...................................... 72 

24. Nić Ariadny ................................................................ 74 

25. Jesienna wycieczka ................................................. 75 

Tydzień 6. Jesienne podróże .................................. 78 

26. Jesienne przeprowadzki ........................................ 78 

27. Dookoła świata ......................................................... 81 

28. Odloty ptaków ......................................................... 83 

29. Wędrówki dziesięciu skarpetek ........................ 86 

30. Czym podróżujemy ................................................ 89 

Tydzień 7. Święto edukacji ..................................... 93 

31. Szkolna akademia .................................................... 93 

32. Symbole mojej szkoły ........................................... 95 

33. Listek dla naszej Pani .............................................. 97 

34. Drzewa liściaste ........................................................ 100 

35. Szkoły z różnych stron świata ............................ 102 

Tydzień 8. Wyjazd klasowy .................................... 104 

36. Jedziemy na wycieczkę ......................................... 104 

37. Regulamin.................................................................... 107 

38. Gościmy w lesie ....................................................... 110 

39. Życie w lesie .............................................................. 112 

40. Tajemnica Krzywego Lasu .................................... 116 

Gra w szachy. Scenariusze ........................................... 119 

Lekcje programowania. Scenariusze ........................ 130 

Teksty i nuty piosenek .................................................. 137

Szkolni Przyjaciele | Klasa 2 Szkoła podstawowa 1–3 

WSTĘP 

Szkolni Przyjaciele to cykl dla klas 1–3 przygotowany z myślą o dzieciach rozpoczynających edukację szkolną, które 

odbyły roczne przygotowanie przedszkolne. Ze względu na zastosowanie sprawdzonych metod i technik nauczania 

jest on również przeznaczony dla uczniów o zróżnicowanym poziomie gotowości szkolnej. Dzięki bogactwu pomysłów 

zachęca uczniów do samodzielnego zdobywania wiedzy i doskonalenia wielu umiejętności potrzebnych w kolejnych 

latach nauki. 

Cykl Szkolni Przyjaciele: 

• rozwija samodzielność i kreatywność uczniów przez zastosowanie najbardziej efektywnych i przyjaznych dzieciom 

strategii uczenia się; 

• kładzie nacisk na rozwój umiejętności społecznych, bo to m.in. one gwarantują sukces nie tylko w szkole, ale i w życiu; 

• zapewnia skuteczną naukę i trening czytania dostosowane do możliwości dzieci 7-letnich, które odbyły roczne przygotowanie 

przedszkolne; 

• zapewnia różnorodne ćwiczenia grafomotoryczne oraz atrakcyjne zadania rozwijające percepcję słuchową i wzrokową, 

które przyczynią się do sukcesów dziecka m.in. w nauce pisania; 

• umożliwia uczniom naukę matematyki zgodnie z metodą prof. Jadwigi Hanisz, co nie tylko gwarantuje rzetelne 

techniki i rozwiązania metodyczne, ale także daje szansę na to, że uczniowie uwierzą w swoje matematyczne umiejętności 

i zrozumieją, że matematyka to fascynująca przygoda. 

Główne cele cyklu to: 

• nauka czytania i pisania; 

• nauka podstaw matematyki, w tym myślenia matematycznego; 

• nauka podstaw edukacji przyrodniczej w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego, funkcji życiowych człowieka, 

ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i odpoczynku oraz rozumienia przestrzeni geograficznej; 

• rozwój umiejętności społecznych w zakresie rozumienia środowiska i orientacji w czasie historycznym; 

• nauka podstawowych strategii uczenia się, dzięki którym uczeń rozwija samodzielność i twórczość. 

Cele są osiągane poprzez zastosowanie najbardziej skutecznych metod nauczania – tradycyjnych i nowoczesnych. 

Głównym założeniem cyklu jest podejście konstruktywistyczne, według którego: 

• wiedza tworzona jest przez jednostkę – uczeń nie rejestruje informacji, lecz buduje struktury wiedzy z dostępnych 

informacji; 

• poznanie w procesie nauczania ma naturę bardziej czynną niż bierną – uczeń przekształca napływające informacje; 

• uczenie się przybiera formę poszukiwania rozwiązań sytuacji problemowych, a nie otrzymywania gotowych 

rozwiązań; 

• zdobywanie wiedzy odbywa się poprzez działanie i doświadczanie, a nie przekazywanie dzieciom gotowej wiedzy 

w atmosferze surowej dyscypliny; 

• schematy poznawcze ucznia są jego samodzielną konstrukcją wynikającą z nieustannej eksploracji; 

• wiedza jest nie tylko osobistą konstrukcją człowieka, ale także jest konstruowana społecznie (ma na nią wpływ 

środowisko społeczne, instytucjonalne i interpersonalne); 

• interakcyjny model wiedzy oparty jest na aktywności badawczej dzieci, w którym nauczyciel staje się organizatorem 

sytuacji edukacyjnych mających na celu wyzwolenie działań ucznia; 

• ważniejszy jest sam proces uczenia się (refleksja, interpretacja, dochodzenie do prawdy, rozwiązywanie problemów) 

niż ostateczny efekt w postaci zasobu wiedzy i wymiernych osiągnięć dziecka. 

4 

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 2018


Realizacja tych założeń w cyklu polega na stosowaniu odpowiednich metod aktywizujących i technik kształcenia, 

takich jak: 

• metody integracyjne (zorientowane na ucznia jako indywiduum; metody wprowadzające, ogólnorozwojowe, 

końcowe); 

• metody tworzenia i definiowania pojęć (pojęcia stanowią podstawową jednostkę organizującą logiczne myślenie 

i porozumiewanie się ludzi; wyróżnianie cech istotnych pozwala na zdefiniowanie i odróżnienie jednych pojęć 

od drugich); 

• metody hierarchizacji (uporządkowanie w relacji wyższości – niższości za pomocą wyznaczonego kryterium); 

• metody twórczego rozwiązywania problemów (burza mózgów, metoda tekstu przewodniego, inscenizacja, metoda 

trójkąta); 

• metody pracy we współpracy (układanka/puzzle, bezludna wyspa, drzewko decyzyjne, gry dydaktyczne, metoda 

projektów); 

• metody ewaluacyjne (ewaluacja to nie tylko kontrola, ocena, zbieranie danych, to przede wszystkim refleksja własna 

ukierunkowana na rozwój); 

• metody rozwijające sprawność myślenia (haki pamięciowe, myślografia – sketchnotki, mapy mentalne, mapy myśli). 

Struktura cyklu 

Klasy 1–3 

• Podręcznik – 4 części. 

Umożliwia realizację treści z zakresu edukacji polonistycznej, społecznej i przyrodniczej z elementami edukacji 

muzycznej i plastycznej. Zawiera bogaty materiał ilustracyjny spełniający różnorodne funkcje dydaktyczne. 

• Karty ćwiczeń – 4 części. 

Stanowią bogactwo i różnorodność pomysłów na pracę z uczniami i zawierają: 

– ćwiczenia umiejętności pisania, których celem jest m.in. rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowo-słuchowej, 

– ćwiczenia sprawdzające umiejętność czytania ze zrozumieniem, 

– ćwiczenia utrwalające wiadomości z zakresu edukacji przyrodniczej i społecznej, 

– zadania pobudzające kreatywność, twórcze myślenie i wyobraźnię, rozwijające analizatory: słuchowy i wzrokowy, 

– ćwiczenia utrwalające i powtórzenia materiału na koniec każdego miesiąca. 

• Podręcznik do matematyki – 2 części. 

Umożliwia naukę podstaw matematyki i myślenia matematycznego zgodnie z jedną z najbardziej efektywnych 

metod nauczania tego przedmiotu na etapie wczesnoszkolnym, opracowaną przez prof. Jadwigę Hanisz. Na każdej 

stronie lub rozkładówce określono cel zajęć opisany w pierwszej osobie liczby pojedynczej (np. Rozwiązuję zadania) 

oraz uzupełniony pomocnymi słowami wykorzystywanymi w trakcie lekcji. 

• Matematyka. Karty ćwiczeń – 2 części. 

Zadania w matematycznych kartach ćwiczeń zapewniają gruntowne i rzetelne opracowanie treści wprowadzonych 

w podręczniku. Zadania niestandardowe oraz o podwyższonym stopniu trudności uatrakcyjniają lekcję matematyki. 

Dodatkowe ćwiczenia umieszczone na końcu kart umożliwiają indywidualizację procesu nauczania. 

Treści nauczania 

Doskonalenie nauki czytania i pisania 

Komplet czterech części podręczników oraz czterech części kart ćwiczeń do klasy 2 pozwala na doskonalenie przez 

uczniów umiejętności czytania i pisania. 

Teksty do czytania przez dzieci są pisane większą czcionką, ale bez wyróżnienia kolorystycznego: w części 1 i 2 zastosowano 

3 wielkości czcionki – 18 pkt, 16 pkt i 14 pkt, natomiast w części 3 i 4 – 2 wielkości czcionki – 16 pkt i 14 pkt. 

W poleceniach w podręczniku są wyraźnie zróżnicowane polecenia: Przeczytaj… lub Posłuchaj… 

5 



W klasie 2 w podręczniku rozkładówki elementarzowe z wprowadzaniem liter zostały zastąpione rozkładówkami 

postelementarzowymi. Jeden dzień w tygodniu jest zawsze poświęcony na trening płynnego czytania i doskonalenie 

techniki czytania. Rozkładówka ta oznaczona jest paskami: Ćwicz czytanie oraz Przeczytaj lub posłuchaj. Na tych stronach 

celowo nie ma poleceń, a nauczyciel sam decyduje, w jaki sposób uczniowie będą pracować z każdym tekstem. 

Dodatkowo w kartach ćwiczeń zawsze jedna strona jest przeznaczona na ćwiczenia sprawdzające zrozumienie tych 

tekstów. W bloku Czytam sam na końcu każdego podręcznika znajdują się dodatkowe teksty do czytania przez dzieci. 

W kartach ćwiczeń duży nacisk położono na przepisywanie wyrazów oraz zdań, podpisywanie obrazków, pisanie odpowiedzi 

na pytania, zapisywanie pytań do tekstu, a także tworzenie przez dziecko krótkich samodzielnych wypowiedzi 

pisemnych (zaproszenia, ogłoszenia, życzeń, listu, notatki kronikarskiej). W klasie 2 ważny element stanowi nauka 

zapisywania wyrazów pod względem poprawności ortograficznej oraz zapoznawanie uczniów z elementami gramatyki. 

Kształcenie literackie 

Podręczniki i karty ćwiczeń wprowadzają uczniów w świat literatury, gdyż zawierają różnego rodzaju teksty zachęcające 

dzieci do rozwijania kompetencji czytelniczych: m.in. wiersze Juliana Tuwima, Jana Brzechwy, Joanny Kulmowej, 

Małgorzaty Strzałkowskiej, Agnieszki Frączek, Marcina Brykczyńskiego, fragmenty literatury podróżniczej, fragmen ty 

opowiadań polskich i zagranicznych autorów. Są tu też przykłady tekstów użytkowych, takich jak: afisz teatralny, 

przepisy kulinarne, plan. 

Teksty zostały dobrane tak, aby pozwalały ćwiczyć czytanie ze zrozumieniem (wyszukiwanie wskazanych informacji, 

odnajdywanie związków przyczynowo-skutkowych, uogólnianie myśli przewodniej, wykazanie się umiejętnością interpretacyjno-twórczą). 

Do każdego tekstu dodane są takie polecenia, które wspomagają rozwój mowy i innych umiejętności komunikacyjnych 

uczniów, wspierają dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, tworzą warunki do doświadczeń językowych 

i komunikacyjnych. 

Ponadto w podręcznikach uwzględniono fragmenty wybranych lektur zaproponowanych w podstawie programowej. 

Treści matematyczne 

Komplet dwóch części podręczników do matematyki oraz dwóch części kart ćwiczeń do matematyki do klasy 2 pozwa la 

realizować treści z zakresu edukacji matematycznej. Jest to nauka podstaw matematyki i myślenia matematycznego zgodnie 

z jedną z najbardziej efektywnych metod nauczania matematyki – metodą opracowaną przez prof. Jadwigę Hanisz. 

Najważniejsze cechy tej metody to: 

• kładzenie nacisku na konstruktywistyczny model nadbudowywania wiedzy na już posiadanej, aby w ten sposób 

wzmacniać zaangażowanie uczniów i budzić ich aktywność; 

• stwarzanie sytuacji problemowych; 

• danie dzieciom możliwości tworzenia własnych sposobów wykonywania obliczeń oraz samodzielnego dochodzenia 

do rozwiązania zadania; 

• zachęcanie uczniów do dyskusji, w czasie której mogą pytać, tłumaczyć, objaśniać, argumentować i uzasadniać swój 

sposób rozwiązania zadania; 

• ćwiczenie sprawności rachunkowej, porządkowanie wiedzy i myślenia logicznego; 

• powtarzanie z dziećmi poznanego materiału w różnych formach; 

• wprowadzanie stałych elementów zajęć utrwalających wiedzę oraz umiejętności praktyczne. 

Treści społeczne 

Szkolni Przyjaciele wspierają kształtowanie systemu wartości m.in. w cyklu opowiadań wychowawczych Zofii Staneckiej. 

W opowiadaniach, których głównymi bohaterami w klasie 2 są Antek i nowa uczennica – Cesia, porusza ne są 

ważne zagadnienia z zakresu wychowania i rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci, np. trudność wejścia w nowe 

6 



środowisko; wybór samorządu uczniowskiego w klasie; praca zespołowa – metoda projektu, pomaganie sobie nawzajem; 

rozumienie odczuć zwierząt (porzucone zwierzę, schronisko); pokonywanie lęku przed nieznanym. Opowiadania 

te zachęcają uczniów do podejmowania prób zrozumienia własnych emocji i zachowań. 

Treści przyrodnicze 

Cykl prezentuje i pozwala zrozumieć środowisko przyrodnicze i geograficzne, w którym żyją uczniowie, oraz zagadnienia 

z zakresu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Dzieje się to m.in. za sprawą realistycznych fotografii i ilustracji, 

które przybliżają poruszane zagadnienia i problemy. W kąciku geograficznym Dookoła świata w atrakcyjny sposób 

przedstawiono informacje i ciekawostki o każdym z kontynentów. Kąciki A to ciekawe! czy Dobre rady budzą ciekawość 

uczniów oraz umożliwiają zdobycie wiedzy na poziomie podstawowym i ponadpodstawowym. 

Treści muzyczne 

Treści muzyczne stymulują twórczą aktywność dziecka w działaniu i tworzeniu, kształcą samodzielność w myśleniu 

i działaniu artystycznym, przygotowują do aktywnego słuchania, muzykowania i tworzenia muzyki. W doborze treści 

muzycznych uwzględniono trzy kierunki twórczego kształcenia ucznia: percepcyjny, ekspresyjny oraz recepcję sztuki. 

Treści plastyczno-technicze 

Treści z tego zakresu w dużej mierze bazują na twórczej aktywności dziecka. Do ich realizacji wykorzystuje się różne 

techniki oraz różne formy użytkowe. W klasie 2 w podręcznikach zostały przedstawione dziedziny sztuki użytkowej: 

tkactwo, hafciarstwo, architektura, rzeźba, meblarstwo, grafika komputerowa, ceramika i bukieciarstwo. 

Nauka podstawowych strategii uczenia się 

Jednymi z najważniejszych elementów organizacji procesu uczenia się w klasach 1–3 są takie działania, które prowadzą 

do znalezienia i wypracowania przez uczniów najbardziej efektywnych strategii uczenia się. To m.in. decyduje 

o ich sukcesie na kolejnych etapach edukacji. 

Organizacja materiału i treści poradników 

Poradniki nauczyciela (części 1–4) zawierają: 

• rozkład tematów w podziale na części, miesiące, tygodnie i dni, 

• scenariusze zajęć, 

• scenariusze do gry w szachy, 

• scenariusze do Lekcji programowania, 

• teksty i nuty piosenek. 

Rozkład materiału nauczania i wychowania dla klasy 2 można pobrać ze strony uczę.pl. 

W poradnikach dokonano podziału na 33 tematy tygodniowe, a każdy tydzień podzielony został na 5 tematów dziennych. 

Poszczególne części obejmują tygodnie: 

• część 1 – tygodnie 1–8 (4 tygodnie września, 4 tygodnie października), 

• część 2 – tygodnie 9–16 (3 tygodnie listopada, 3 tygodnie grudnia, 2 tygodnie stycznia), 

• część 3 – tygodnie 17–24 (2 tygodnie stycznia, 2 tygodnie lutego, 3 tygodnie marca), 

• część 4 – tygodnie 25–33 (3 tygodnie kwietnia, 3 tygodnie maja, 3 tygodnie czerwca). 

Raz w miesiącu pojawia się jeden dzień do dyspozycji nauczyciela – w podręczniku przy tym temacie nie ma nowych 

treści, dzięki czemu nauczyciel ma większą swobo dę w realizacji proponowanego materiału. Na koniec każdego miesiąca 

jest powtórzenie materiału. 

7 



Scenariusze zajęć 

Scenariusze realizują wszystkie zagadnienia z zakresu edukacji: polonistycznej, etycznej, społecznej, przyrodniczej, 

matematycznej, muzycznej, plastycznej i technicznej. Ponadto zawierają zabawy ruchowe będące przerywnikami 

w trakcie zajęć. 

Każdy scenariusz ma przejrzystą budowę. Składa się z następujących części: 

• propozycji zapisu w dzienniku, 

• listy materiałów i pomocy edukacyjnych wykorzystanych podczas lekcji, 

• wyszczególnionych celów lekcji, 

• przebiegu zajęć. 

W poradniku znalazły się scenariusze zajęć szachowych zapoznające dzieci z grą w szachy. W każdym miesiącu 

nauczyciel może wykorzystać jeden scenariusz. 

Szachy odgrywają istotną rolę w nabywaniu i kształtowaniu wielu umiejętności wykorzystywanych przez człowieka 

w ciągu całego życia. Wprowadzenie elementów nauki gry w szachy w wieku wczesnoszkolnym wpływa wszechstronnie 

na rozwój uczniów. Dzieci uczące się grać w szachy dostrzegają w tej grze przede wszystkim rozrywkę, nie zdając sobie 

sprawy, że uczą się i doskonalą swoje umysły. Podczas gry w szachy trzeba przestrzegać określonych reguł. Każdy 

szachista powinien więc wykazać się zdyscyplinowaniem, ale i wyobraźnią. 

W poradniku zostały także wydzielone scenariusze do Lekcji programowania, które zawierają wskazówki dla nauczyciela 

dotyczące wykonania nie tylko ćwiczeń z kart ćwiczeń, lecz także ćwiczeń interaktywnych znajdujących się w multibooku 

do klasy 2. 

Zajęcia pomogą uatrakcyjnić instrukcje do przeprowadzenia doświadczeń. Propozycje eksperymentów, które można 

przeprowadzić z dziećmi na lekcji, pomogą również wytłumaczyć w przystępny dla ucznia sposób niezwykłe zjawiska 

przyrodnicze i prawa fizyki. 

W scenariuszach zajęć nauczyciele znajdą również dodatkowe teksty literackie starannie dobrane do tematu lekcji, 

które wspierają promocję czytelnictwa w edukacji wczesnoszkolnej. Nauczyciel może je wykorzystać na zajęciach w dowolny 

sposób. Teksty najlepszych twórców literatury dziecięcej i młodzieżowej mają skutecznie zachęcać uczniów 

do sięgania po książki. 

W poradniku znajdują się też teksty i nuty piosenek pochodzące z płyty „Pomysł na piosenki dla klasy 2”. 

Objaśnienia piktogramów i skrótów występujących w przewodniku 

N. – nauczyciel 

U. – uczeń, uczniowie 

P1 – Podręcznik. Klasa 2 część 1 

KĆ1 – Karty ćwiczeń. Klasa 2 część 1 

MP1 – Matematyka. Podręcznik. Klasa 2 część 1 

MKĆ1 – Matematyka. Karty ćwiczeń. Klasa 2 część 1 

KN – Klub Nauczyciela 

CD – płyta „Pomysł na piosenki dla klasy 2” 

L – lektury 

8 



ROZKŁAD TEMATÓW W KLASIE 2 

W PODZIALE NA CZĘŚCI, MIESIĄCE, 

TYGODNIE I DNI 

CZĘŚĆ 1 

WRZESIEŃ 

TYDZIEŃ 1. 

Z powrotem w szkole 

TYDZIEŃ 2. 

Wakacyjni odkrywcy 

TYDZIEŃ 3. 

Bezpieczni w domu, w szkole 

i na drodze 

TYDZIEŃ 4. 

Porządki małe i duże 

1. Dzień dobry, druga klaso! 

2. Dzień dobry, szkoło! 

3. Znowu razem 

4. Cykl wychowawczy – Nowa 

5. Moje miejsce w gwiezdnej 

przestrzeni 

6. Wakacyjne widoki 

7. Listy dawniej i dziś 

8. Nad polskim morzem 

9. Z Czarnym Noskiem 

po Polsce 

10. Jesteśmy gotowi 

11. Bezpieczni w drodze 

do szkoły 

12. Zapamiętaj te zasady 

13. Mały ratownik 

14. Umowa klasowa 

15. Cykl wychowawczy – 

Wybory 

16. Strażnicy Ziemi 

17. Porządki wokół siebie 

18. Śmieci językowe 

19. Zbieramy plony 

20. Jesienne zbiory 

PAŹDZIERNIK 

TYDZIEŃ 5. 

Żegnamy się z latem 

TYDZIEŃ 6. 

Jesienne podróże 

TYDZIEŃ 7. 

Święto edukacji 

TYDZIEŃ 8. 

Wyjazd klasowy 

21. Do zobaczenia, lato! 

22. Świat w kolorach 

23. Babie lato – pajęcze loty 

24. Nić Ariadny 

25. Jesienna wycieczka 

26. Jesienne przeprowadzki 

27. Dookoła świata 

28. Odloty ptaków 

29. Wędrówki dziesięciu 

skarpetek 

30. Czym podróżujemy 

31. Szkolna akademia 

32. Symbole mojej szkoły 

33. Listek dla naszej Pani 

34. Drzewa liściaste 

35. Szkoły z różnych stron 

świata 

36. Jedziemy na wycieczkę 

37. Regulamin 

38. Gościmy w lesie 

39. Życie w lesie 

40. Tajemnica Krzywego Lasu 

9 



CZĘŚĆ 2 

LISTOPAD 

TYDZIEŃ 9. 

Czas wspomnień 

41. Dni pamięci 

42. O zadumie 

43. Kto z was chciałby rozweselić 

pechowego nosorożca? 

44. Opowieści starych drzew 

45. Drzewa – pomniki przyrody 

TYDZIEŃ 10. 

Wielka rocznica – 11 listopada 

46. Oni walczyli 

o niepodległość 

47. My, Pierwsza Brygada 

48. Znam polski hymn 

49. Spacer po okolicy 

50. Moja mała ojczyzna 

TYDZIEŃ 11. 

Pogoda na listopad 

51. Listopadowa aura 

52. Co mówi meteorolog 

53. Jesienna szaruga 

54. Muzyka wokół nas 

55. Zaproszenie na imprezę 

andrzejkową 

TYDZIEŃ 12. 

Wśród polarników 

56. Współpraca się opłaca 

57. Zaczarowana zagroda 


Projekt fasolka 

59. Antarktyda – najzimniejszy 

kontynent 

60. Jak przetrwać mrozy 

GRUDZIEŃ 

TYDZIEŃ 13. 

Światło 

61. Z Gwiazdą Betlejemską 

62. Święto światła 

63. Świeć, gwiazdeczko! 


Prezent od serca 

65. Każdy dla każdego 

TYDZIEŃ 14. 

Idą święta 

66. Świąteczne ozdoby 

67. Skąd przybyłaś, choinko? 

68. Choinki, choinki 

69. Ślemy świąteczne życzenia 

70. Klasowa Wigilia 

STYCZEŃ 

TYDZIEŃ 15. 

Do siego roku 

71. Nadchodzi Nowy Rok 

72. Z wizytą u zegarmistrza 

73. Dużo zdrowia w nowym 

roku! 

74. Jak w kalendarzu 

75. Noworoczne plany 

TYDZIEŃ 16. 

Czas karnawału 

76. Bal przebierańców 

77. Maskarada 

78. Niezwykłe szaty zwierząt 

79. Zaproszenie na bal 

80. Taniec – niełatwa sprawa 

10 



CZĘŚĆ 3 

STYCZEŃ 

TYDZIEŃ 17. 

W świecie wiecznych śniegów 

81. W krainie zimy 

82. Królowa Śniegu 

83. Na dachu świata 

84. Azja – kontynent 

przeciwieństw 

85. O miłości do gór 

TYDZIEŃ 18. 

Rodzinne historie 

86. Przodkowie i potomkowie 

87. Gdyby cofnąć czas… 

88. Urodziny dziadziusia 

89. Zwierzęce rodziny 

90. Dzień Babci i Dzień Dziadka 

LUTY 

TYDZIEŃ 19. 

Bezpieczni w internecie 

91. Bezpieczeństwo w sieci 

92. Internetowe gry 

93. Netykieta, czyli kultura 

w sieci 

94. Poszukiwacze informacji 

95. Dzień Bezpiecznego 

Internetu 

TYDZIEŃ 20. 

Wzajemna pomoc 

96. Po sąsiedzku 

97. Sąsiedzka pomoc 

98. Uczymy się od innych; 

Cykl wychowawczy – 

Konkurs 

99. Cukierku, ty łobuzie! 

100. Klasowy dzień konkursów 

MARZEC 

TYDZIEŃ 21. 

Człowiek i zwierzęta 

TYDZIEŃ 22. 

Świat kobiet 

TYDZIEŃ 23. 

Marcowe nowiny 

TYDZIEŃ 24. 

O właściwym odżywianiu 

101. Z pomocą zwierząt 

102. W schronisku 

103. Każdy jest inny 


Kudłacz 

105. W świecie zwierząt 

106. O kobietach 

107. Eksperymenty z mamą 

108. Wywiad z poetką 

109. Warto je poznać 

110. W dalekiej Australii 

111. Idzie wiosna 

112. Co kwitnie wiosną? 

113. Czas na rower! 

114. Rowerowa wycieczka 

z tatą 

115. W marcu jak w garncu 

116. Dbamy o nasze zdrowie 

117. Dieta, czyli o sposobach 

odżywiania 

118. Wiem, co jem 

119. Karolcia 

120. Żyj zdrowo! 

11 



CZĘŚĆ 4 

KWIECIEŃ 

TYDZIEŃ 25. 

Ptasie sprawy 

121. Powroty ptaków 

122. Wiosenne obserwacje 

123. Ptasi raj 

124. Kapelusz Pani Wrony 

125. Między nami ptakami 

TYDZIEŃ 26. 

Podróże po Polsce 

126. Legendy o polskich miastach 

127. Z wizytą w najstarszych 

miastach Polski 

128. Palcem po mapie 

129. Stopka królowej Jadwigi 

130. Legenda a baśń 

TYDZIEŃ 27. 

SOS dla Ziemi 

131. Moja planeta 

132. Szanujmy Ziemię 

133. Ja też ratuję Ziemię 

134. Ameryki – kontynenty 

wielu kultur 

135. Dzień Ziemi 

TYDZIEŃ 28. 

Majowe święta 

136. Ważne rocznice 

137. Bez pracy nie ma kołaczy 

138. Majowe wędrówki 

139. Polska w Europie 

140. Europejskie miasta 

MAJ 

TYDZIEŃ 29. 

Wspólne podwórko 

141. Zabawy podwórkowe 

z dawnych lat 

142. Nie jestem sam 

143. Podwórko z królewną 

144. Współpraca w świecie 

przyrody 

145. Drzewo do samego 

nieba 

TYDZIEŃ 30. 

W domu najlepiej 

146. Rodzinne spotkania 

147. Nie ma jak z rodzicami 


Świnka 

149. Bukiet dla mamy 

150. Święto rodziny – dzień 

do dyspozycji nauczyciela 

TYDZIEŃ 31. 

My, dzieci 

151. Święto dzieci 

152. Dzieci świata 

153. Zdjęcia z Afryki 

154. Afryka Kazika 

155. Wycieczka do zoo 

CZERWIEC 

TYDZIEŃ 32. 

Ruch to zdrowie 

156. Dzień sportu 

157. Zdrowe ciało – zdrowy 

duch 


Strach ma wielkie oczy 

159. Najlepsi pływacy 

160. Gry terenowe 

TYDZIEŃ 33. 

Wakacje za pasem 

161. Czekamy na lato 

162. Z plecakiem czy 

z walizką? 

163. Kiedy świeci słońce 

164. Żegnaj, druga klaso! 

165. Witamy się z latem 

12 



TEMAT TYGODNIA: 1. Z POWROTEM W SZKOLE 

Temat dnia 

1. Dzień dobry, druga klaso! 

Zapis w dzienniku • Czytanie wiersza Ewy Skarżyńskiej „Znów urosłem” • Tworzenie tematycznego hasła • Odczy 

tywanie ważnych dat • Układanie i pisanie zdań z rozsypanki wyrazowej • Opowiadanie wydarzenia z ilustracji 

• Sposoby powitania • Łączenie powitań z odpowiednimi nazwami języków • Scenki dramowe o spotkaniach 

• Układanie zdań • Przeliczanie zbiorów w zakresie 10 • Rozwiązywanie zadania z treścią • Słuchanie piosenki 

„Chodźmy do parku” • Długość trwania wartości rytmicznych • Zabawa ruchowa „Kto, tak jak ja…”. 

MATERIAŁY I POMOCE: kartoniki z wyrazami napisanymi wspak: ŃEIZD YRBOD, AGURD 

OSALK!, chusta animacyjna, kartoniki z zapisanymi liczbami od 0 do 9, koperta dla każdego U., 

CD, klocki rytmiczne. 

CELE LEKCJI 

Uczeń: 

– zna słowa powitań 

– czyta na głos i po cichu 

– zna pojęcia: mniej, więcej, tyle samo 

– słucha utworu muzycznego i określa jego nastrój 

Przebieg zajęć: 

1. Zabawa na powitanie „Powitanie wszystkich dzieci”. 

N. wygłasza kolejne wersje powitania: Witam wszystkich na lekcji, a w szczególności tych, którzy: 

– … z ochotą przyszli do szkoły po wakacjach. 

– … ucieszyli się ze spotkania z kolegami z klasy. 

– … wyjeżdżali na wakacje pociągiem. 

– … w czasie wakacji lecieli samolotem. 

– … w czasie wakacji czytali książki. 

– … przywieźli z wakacji pamiątki. 

U. w powitalnym geście machają rękoma. 

2. Wprowadzenie do zajęć – tworzenie tematycznego hasła. 

N. przypina na tablicy kartoniki z wyrazami napisanymi wspak. Zadaniem uczniów jest odczytanie 

hasła. ŃEIZD YRBOD, AGURD OSALK! (DZIEŃ DOBRY, DRUGA KLASO!) 

3. Czytanie fragmentu wiersza Ewy Skarżyńskiej „Znów urosłem”. 

Chętni U. głośno czytają fragment wiersza „Znów urosłem”. Wyjaśniają słowa z wiersza: 

I otwiera swoją bramę tak jak serce. 

4. Układanie i pisanie zdań. 

U. układają zdania z rozsypanki wyrazowej. Starannie piszą zdania w liniaturach. W kratkę 

wpisują, ile jest zdań. Przeliczają, ile jest wyrazów w każdym zdaniu i wpisują odpowiednie 

liczby w kółka. 

5. Odczytywanie ważnych dat. 

U. oglądają ilustrację w P1. Odpowiadają na pytania N.: 

• Co przedstawia ilustracja? 

• Jakie kolory na niej przeważają? 

• Jakie daty widnieją na kartkach z kalendarza? 

• Co oznaczają poszczególne daty? 

P1 s. 5 ćw. 3 

KĆ1 s. 3 ćw. 1 

P1 s. 3 

AUTORKI: Marzena Fałdzińska, Dorota Rączyńska 

13 



6. Słuchanie piosenki „Chodźmy do parku”. 

N. włącza nagranie piosenki „Chodźmy do parku”. U. słuchają uważnie utworu muzycznego, 

określają jego nastrój. Następnie powtarzają treść piosenki i próbują ją zaśpiewać. 

sł. Barbara Lewandowska, muz. Barbara Kolago 

Chodźmy do parku 

1. Chodźmy do parku, 

chodźmy do parku! 

Każdy tam drogę zna. 

Park ma dla dzieci 

wiele podarków. 

Chyba nam kilka da! 

Ref.: W głębokiej ciszy 

usłyszysz bieg myszy 

i spadający liść. 

Zastuka dzięcioł, 

makówki zabrzęczą. 

Jak miło, jak miło 

spacerkiem iść. 



Wszystkich obdarzy park! 

W każdym kąciku 

i zakamarku 

Jesień ukrywa skarb! 

Ref.: W głębokiej ciszy… 



Park to spokojny ląd. 

Dla rannych ptaszków, 

dla nocnych marków 

znajdzie się miły kąt. 


7. Utrwalenie wartości rytmicznych. 

N. układa na podłodze klocki rytmiczne. Przypomina, że każdej wartości rytmicznej przyporządkowane 

są określone sylaby. U. próbują dopasować do określonych klocków rytmicznych 

wartości nut. Następnie N. zapisuje na tablicy schemat. U. próbują go odczytać: 

CD 

P1 s. 102 ćw. 1 

ti ta-a ta ti ta-a-a-a ti ti 

ósemka półnuta ćwierćnuta ósemka cała nuta ósemka ósemka 

8. Ćwiczenia rytmiczne. 

U. wykonują podane schematy rytmiczne tataizacją i tekstem. Następnie wyklaskują i wytupują 

podane rytmy. Liczą całe nuty, półnuty i ósemki, i zapisują ich liczbę. 

9. Podkreślanie i pisanie wyrazów. 

U. czytają wypowiedzi i podkreślają te, którymi można pożegnać wakacje. W liniaturze piszą 

pozostałe wypowiedzi. Nadają im wspólną nazwę. Podają dwa własne przykłady. 

10. Analiza zdania. 

U. czytają zdanie. Dzielą je na wyrazy, sylaby, głoski i litery. N. przypomina U., jaka jest różnica 

między głoską a literą w wyrazie. 

11. Opowiadanie wydarzenia z ilustracji. 

U. oglądają ilustrację w P1. Odpowiadają na pytania N.: 

• Co przedstawia ilustracja? 

• Kto spotyka się po wakacjach? 

• Jakie słowa przywitania kierowane są przez dorosłych do dzieci? 

• Jakie słowa przywitania kierowane są przez dzieci do dorosłych? 

12. Sposoby powitania. 

U. w swobodnej rozmowie opowiadają o tym, jak witamy się w różnych sytuacjach i od czego 

zależy sposób powitania. Pokazują, jak witają się z różnymi osobami. 

KĆ1 s. 90 ćw. 1, 2 

KĆ1 s. 3 ćw. 2 

P1 s. 4 

P1 s. 5 ćw. 1 

P1 s. 5 ćw. 2 


14 



13. Łączenie powitań z odpowiednimi nazwami języków. 

U. czytają, jak się mówi dzień dobry w różnych krajach. Łączą powitania z odpowiednimi 

nazwami języków. 

14. Odgrywanie scenek dramowych o spotkaniach. 

U. dobierają się parami. W parach odgrywają scenki, w których kolega spotyka nowego kolegę, 

przedstawia się i opowiada krótko o swojej klasie. 

15. Układanie zdań. 

U. układają zdanie o pierwszym dniu w szkole. N. zapisuje zdanie na tablicy. U. liczą w nim 

wyrazy. Wskazują najdłuższy wyraz. Podają, ile ma sylab, głosek i liter. U. starannie przepisują 

zdanie do zeszytu. 

16. Uzupełnianie tabeli. 

U. czytają wyrazy. W tabelę wpisują liczbę sylab, głosek i liter. 

17. Uzupełnianie zdania hasłem. 

U. oglądają obrazki i podają ich nazwy. Z każdej nazwy wybierają oznaczoną głoskę. Odczytują 

kolejno głoski i uzupełniają hasłem zdanie. Hasło starannie zapisują w liniaturze. 

18. Kończenie zdań. 

U. wybierają i otaczają pętlą wakacyjne miesiące. Czytają rozpoczęte zdania i kończą je 

nazwami miesięcy. 

19. Zabawa ruchowa „Kto, tak jak ja…”. 

Wszyscy U. stają w kręgu, trzymając chustę animacyjną. Prowadzący rozpoczyna zabawę, 

podając hasło: Kto, tak jak ja… np. lubi wakacje?. Po podaniu hasła osoby, które się z nim 

zgadzają, przebiegają pod chustą animacyjną, zamieniając się miejscami. Kolejne hasła podają 

uczestnicy zabawy. N. sugeruje, aby były to hasła związane z dzisiejszą lekcją. 

20. Poprawne czytanie matematycznych zapisów. 

U. przyglądają się kolorowym kulkom i odczytują poprawnie zapisy. Używają zwrotów: tyle 

samo, mniej, więcej. 

21. Układanie odpowiedzi. 

U. przyglądają się obrazkom i odpowiadają na pytania. 

22. Przygotowanie kartoników z liczbami. 

U. przygotowują kartoniki z zapisanymi liczbami od 0 do 9. Oglądają zbiory pamiątek. Najpierw 

oszacowują liczbę pamiątek w każdym zbiorze, a następnie je przeliczają. Przy każdym 

zbiorze umieszczają kartonik z właściwą liczbą. Wskazują, jakich pamiątek jest najwięcej, 

a jakich najmniej. Odpowiadają, co trzeba zrobić, aby w każdym zbiorze było po tyle samo 

pamiątek. Po zakończonej pracy kartoniki wkładają do kopert. 

23. Kolorowanie drogi podczas spaceru. 

U. oglądają ilustrację lasu, w którym Oskar spacerował z mamą. Czerwonym kolorem kolorują 

drogę, na której spotkają jak najwięcej wiewiórek, a niebieskim – na której spotkają ich 

jak najmniej. U. muszą spełnić warunek, który mówi, że podczas spaceru nie wolno zawracać. 

24. Rozwiązywanie zadania z treścią. 

U. czytają treść zadania. Zapisują działanie i uzupełniają odpowiedź. 

25. Otaczanie pętlami przedmiotów i zapisywanie, ile ich jest. 

U. przyglądają się zdjęciom różnych przedmiotów. Liczą wskazane przedmioty i zapisują, 

ile ich jest. Zapisują działanie i uzupełniają odpowiedź. 

26. Praca domowa. 

U. szukają par wyrazów z taką samą liczbą sylab, a potem głosek. 

KĆ1 s. 3. ćw. 3 

P1 s. 5 ćw. 4 

P1 s. 5 ćw. 5 

KĆ1 s. 4 ćw. 4 

KĆ1 s. 4 ćw. 5 

KĆ1 s. 6 ćw. 6, 7 

MP1 s. 5 ćw. 1 

MP1 s. 5 ćw. 2 

MP1 s. 5 ćw. 3 

MKĆ1 s. 5 ćw. 1 

MKĆ1 s. 5 ćw. 2 

MKĆ1 s. 5 ćw. 3 

P1 s. 5 ćw. 6 


15 



Temat dnia 

2. Dzień dobry, szkoło! 

Zapis w dzienniku • Układanie zdań z sylab • Czytanie tekstu z podziałem na role • Wielka litera w zapisie imion, 

nazwisk, miast • Pisanie zdań • Łączenie obrazków z modelami głoskowymi • Miejsca wakacyjnego wypoczynku 

• Określanie położenia przedmiotów • Rysowanie geometrycznych kształtów • Słuchanie informacji o wybuchu drugiej 

wojny światowej • Zabawa ruchowa „Goniące koło”. 

MATERIAŁY I POMOCE: kolorowe kartony, piórnik. 

CELE LEKCJI 

Uczeń: 

– wypowiada się na tematy związane z wakacjami 

– zna wydarzenia związane z drugą wojną światową 

– potrafi określić położenie przedmiotów 


1. Zabawa na powitanie „Uśmiech”. 

N. i U. siedzą w kręgu. N. zwraca się do U.: Wysyłam do was powitalny promyk uśmiechu, który 

powróci do mnie w pośpiechu. N. kieruje wzrok na wybranego przez siebie U. i uśmiecha się 

do niego. Następnie U., który otrzymał powitalny uśmiech, odwzajemnia go i kieruje do N. 

W drugiej rundzie N. kieruje uśmiech do innego U. Zabawę powtarzamy do momentu, kiedy 

wszyscy U. zostaną powitani. 

2. Układanie i pisanie zdania. 

U. odczytują wyrazy z sylab. Układają zdanie. Zapisują je starannie w liniaturze. Podpisują 

się swoim imieniem. 

3. Trening czytania – czytanie z podziałem na role. 

U. czytają tekst „Wakacyjne wspomnienia” z podziałem na role. 

4. Nalepianie nazw miejsc wypoczynku. 

U. na podstawie tekstu „Wakacyjne wspomnienia” z P1 obok imion dzieci nalepiają nazwy 

miejsc ich wypoczynku. Podkreślają wypowiedź Kostka. 

5. Słuchanie informacji. 

N. czyta tekst „1 września” z P1. U. odpowiadają na pytania N.: 

• Kiedy wybuchła druga wojna światowa? 

• Kto napadł na Polskę? 

• Co jest symbolem bohaterstwa polskich żołnierzy? 

• Jak długo trwała druga wojna światowa? 

U. oglądają fotografie w P1. N. zwraca uwagę na pisownię wielką literą: imion, nazwisk, miast 

i nazw pomników. 

6. Pisanie zdań. 

U. wstawiają brakujące litery. Czytają utworzone zdania. Zdania starannie przepisują do zeszytu. 

7. Łączenie obrazków z modelami głoskowymi. 

U. przyglądają się obrazkom. Dzielą ich nazwy na głoski. Łączą obrazki z odpowiednimi modelami 

głoskowymi. W liniaturze piszą zdanie z wybranym wyrazem. U. czytają definicję liter 

i głosek. N. głośno czyta wiersz Witolda Gawdzika. 

KĆ1 s. 5 ćw. 1 

P1 s. 6 

KĆ1 s. 6 ćw. 3 

P1 s. 7 

KĆ1 s. 6 ćw. 4 

KĆ1 s. 5 ćw. 2 


16 



Witold Gawdzik 

Gramatyka na wesoło 

Gdy ktoś zapyta, powiedz tak: 

litera to jest pisma znak. 

Literę widzę oraz piszę, 

głoskę wymawiam oraz słyszę, 

czyli innymi słowy – 

głoski to dźwięki mowy. 

8. Zabawa ruchowa „Goniące koło”. 

Spośród całego zespołu N. wyznacza dwójkę U. Pozostali U. rozbiegają się w różnych kierunkach. 

Wyznaczona dwójka trzyma się za ręce i stara się złapać uciekających. Każdy złapany U. 

powiększa łańcuch goniących. N. zwraca uwagę na bezpieczeństwo podczas zabawy. 

9. Określanie położenia przedmiotów. 

U. rozglądają się po klasie i podają nazwy przedmiotów, które znajdują się z przodu, z tyłu, 

z lewej strony, u góry, na dole. 

10. Przygotowanie figur geometrycznych. 

U. wycinają z kolorowego kartonu figury geometryczne, jakie są na obrazku. Wykonują polecenia 

zgodnie z instrukcją. Oglądają rysunki w MP1. Wskazują taki sam zestaw figur, jaki ułożyli. 

11. Wykonanie zadania z piórnikiem. 

U. kładą na podłodze piórnik i wykonują polecenia z MP1. 

12. Wskazywanie figur. 

U. przyglądają się różnym figurom geometrycznym. Wskazują dowolną figurę na obrazku 

i określają jej położenie. 

13. Uzupełnianie obrazka. 

U. uzupełniają obrazek zgodnie z instrukcją. Określają położenie kota i płotu na obrazku. 

14. Rysowanie geometrycznych kształtów. 

U. czytają treść zadania. Odpowiadają na pytania i rysują kształty figur geometrycznych. 

15. Rysowanie rytmów. 

U. przyglądają się narysowanym rytmom i je kończą. 


U. przepisują fragment czytanki. 

MP1 s. 6 ćw. 1 

MP1 s. 6 ćw. 2 

MP1 s. 6 ćw. 3 

MP1 s. 6 ćw. 4 

MKĆ1 s. 6 ćw. 1 

MKĆ1 s. 6 ćw. 2 

MKĆ1 s. 6 ćw. 3 

P1 s. 6 

KĆ1 s. 6 ćw. 3 

Temat dnia 

3. Znowu razem 

Zapis w dzienniku • Słuchanie opowiadania Melanii Kapelusz „Wybudujemy wieżę” • Numerowanie obrazków i opowiadanie 

historyjki obrazkowej • Porządkowanie wyrazów w kolejności alfabetycznej • Przepisywanie zdań i uzupełnianie 

informacji • Wyjaśnianie znaczenia dobrych rad • Poznawanie kierunków • Określenie położenia różnych 

przedmiotów • Zabawa ruchowa „Berek w dwójkach”. 

MATERIAŁY I POMOCE: dowolne nagranie muzyczne, gumka do ścierania. 

CELE LEKCJI 

Uczeń: 

– uważnie słucha wypowiedzi innych 

– porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej 

– określa położenie przedmiotów 

– zna zasady pracy w grupie 


17 




1. Zabawa na powitanie „Powiedz coś miłego koledze/koleżance”. 

U. poruszają się swobodnie po sali lub korytarzu przy dowolnej muzyce, witają się i mówią 

sobie coś miłego. 

2. Słuchanie opowiadania Melanii Kapelusz „Wybudujemy wieżę”. 

U. słuchają opowiadania „Wybudujemy wieżę” z książki „Zając zostaje!”. Odpowiadają 

na pytania N.: 

• Jakie zadanie postawiła przed dziećmi nauczycielka? 

• Jaki problem miały dzieci podczas wykonywania zadania? 

• Jak ten problem został rozwiązany? 

U. w swobodnej rozmowie oceniają rozwiązanie problemu. 

3. Numerowanie obrazków i opowiadanie historyjki obrazkowej. 

U. oglądają obrazki. Numerują je według kolejności zdarzeń w opowiadaniu „Wybudujemy 

wieżę” z P1. Opowiadają historyjkę obrazkową. 

4. Porządkowanie imion w kolejności alfabetycznej. 

U. wymieniają imiona dzieci z opowiadania. N. zapisuje imiona na tablicy. U. porządkują 

je w kolejności alfabetycznej. N. przypomina U. o pisowni imion wielką literą. 

5. Wyjaśnianie znaczenia dobrych rad. 

U. czytają „Dobre rady”. Wyjaśniają ich znaczenie. Wymieniają, których z nich można 

by udzielić dzieciom budującym wieżę. 

6. Odczytywanie i zapisywanie hasła. 

U. wykreślają z ciągu liter imiona bohaterów opowiadania. Z pozostałych liter odczytują hasło 

i zapisują je w liniaturze. 

7. Burza mózgów. 

U. siedzą w kręgu i rozmawiają o tym, czy słuszne są słowa: Razem łatwiej, raźniej, weselej. 

Podają swoje przykłady. 

8. Przepisywanie zdania i uzupełnianie informacji. 

U. przepisują starannie pierwsze zdanie opowiadania z P1 i uzupełniają informacje. W liniaturze 

piszą najdłuższy i najkrótszy wyraz. 

9. Nalepianie obrazków. 

U. czytają rady. Do każdej z nich nalepiają pasujący obrazek. Opowiadają o przedstawionych 

sytuacjach. 

10. Odczytywanie wyrazów i uzupełnianie zdań. 

U. odczytują wyrazy z poprzestawianych sylab. Uzupełniają nimi zdanie. 

11. Zabawa ruchowa „Berek w dwójkach”. 

Na wyznaczonym przez N. obszarze U. parami bawią się w berka. Na sygnał N. U., który jest 

berkiem, stara się dogonić swojego partnera. Gdy go złapie, następuje zmiana ról. Zabawę 

powtarzamy. 

12. Poznawanie kierunków. 

U. oglądają ilustrację w MP1. Czytają pomocne słowa. Kładą gumkę na stoliku i wykonują 

czynności zgodnie z poleceniami. Podają, w jaki inny jeszcze sposób można położyć gumkę 

na stoliku. 

13. Określenie położenia pamiątek. 

U. wymieniają przedmioty znajdujące się na ilustracji. Określają położenie przedmiotów 

według wzoru. 

14. Kolorowanie planu. 

U. oglądają plan osiedla. Kolorują go zgodnie z instrukcją. Wyznaczają trasę ulicami osiedla 

zgodnie z poleceniem. 

P1 s. 8–9 ćw. 1, 2 

KĆ1 s. 7 ćw. 1 

P1 s. 9 ćw. 3 

P1 s. 9 ćw. 4 

KĆ1 s. 7 ćw. 2 

P1 s. 9 ćw. 5 

KĆ1 s. 7 ćw. 3 

KĆ1 s. 8 ćw. 4 

KĆ1 s. 8 ćw. 5 

MP1 s. 7 ćw. 1 

MP1 s. 7 ćw. 2 

MKĆ1 s. 7 ćw. 1 


18 



15. Rozmieszczanie zwierząt w klatkach. 

U. oglądają fragment planu zoo. Używają nalepek i zgodnie z instrukcją rozmieszczają zwierzęta 

w klatkach. 


U. kolorują ramki z wyrazami należącymi do tej samej rodziny. Układają i piszą w liniaturze 

zdanie z wybranym wyrazem. 

MKĆ1 s. 7 ćw. 2 

KĆ1 s. 8 ćw. 6 

Temat dnia 

4. Cykl wychowawczy – Nowa 

Zapis w dzienniku • Słuchanie opowiadania Zofii Staneckiej „Nowa” • Pisanie z pamięci • Uzupełnianie informacji 

• Podział wyrazów na sylaby • Czytanie i pisanie objaśnień • Wytyczanie i opisywanie drogi docelowej • Analiza 

planu osiedla mieszkaniowego • Opisywanie swojej drogi do szkoły • Wykonanie zabawki „Gniotek” • Zabawa ruchowa 

„Lawina”. 

MATERIAŁY I POMOCE: lejek, balonik, mąka kukurydziana lub ziemniaczana, mulina, wstążka, 

czarny marker, kolorowe szarfy. 

CELE LEKCJI 

Uczeń: 

– wypowiada się na temat wysłuchanego tekstu 

– pisze zdanie z pamięci 

– wytycza i opisuje drogę do celu 


1. Zabawa na powitanie „Witam sąsiada”. 

U. stoją w luźnej gromadce i witają się z najbliżej stojącymi osobami. Witają się z każdym 

inaczej, ale bez słów (uśmiechem, ukłonem, uściskiem dłoni, uniesioną ręką). 

2. Słuchanie opowiadania Zofii Staneckiej „Nowa”. 

U. słuchają opowiadania „Nowa” czytanego przez N. Odpowiadają na pytania N.: 

• Co zmieniło się w klasie Antka po wakacjach? 

• Jak zareagował Antek na nową uczennicę? 

• Jakie wydarzenie sprawiło, że Antek zmienił swoje zachowanie? 

• Dlaczego Cesia wydawała się dzieciom dziwna? 

3. Burza mózgów – podawanie propozycji. 

U. siedzą w kręgu. N. czyta pytanie zamieszczone na końcu opowiadania. U. swobodnie rozmawiają 

o tym, czy Cesia odnajdzie dla siebie miejsce w nowej klasie. Uzasadniają swoje 

wypowiedzi. U. podają swoje pomysły, co można wspólnie zrobić, aby nowi uczniowie szybko 

odnaleźli się w nowej klasie i zaprzyjaźnili się z innymi dziećmi. 

4. Praca techniczna – zabawka „Gniotek”. 

U. wykonują „Gniotka” do wspólnej zabawy. Wąską końcówkę lejka umieszczają w szyjce 

balonu. Wypełniają balonik mąką kukurydzianą lub ziemniaczaną. Cały czas wpychają mąkę 

do balonika za pomocą np. rurki. Napełniony balonik zawiązują. Wycierają mąkę z balonika. 

U. malują na balonie oczy, usta, nos. Tną mulinę na kawałki. Ustnik balonu odcinają i przywiązują 

mulinę. Do powstałej fryzury doczepiają wstążkę. Po wykonaniu pracy U. prezentują 

swoje zabawki. W parach bawią się „Gniotkami”. 

5. Odczytywanie hasła i uzupełnianie zdań. 

U. na podstawie opowiadania „Nowa” z P1 kolorują litery obok właściwych zakończeń zdań. 

Odczytują hasło i uzupełniają nim zdanie. Podkreślają wszystkie wyrazy napisane wielką literą. 

Wyjaśniają pisownię tych wyrazów. 

P1 s. 10–11 ćw. 1, 2, 3 

P1 s. 11 ćw. 4, 5 

KĆ1 s. 9 ćw. 1 


19 



6. Pisanie imienia. 

U. zapisują w liniaturze swoje imię oraz te formy swojego imienia, których używają ich najbliżsi 

i koledzy. U. podkreślają formę, którą najbardziej lubią. 

7. Uzupełnianie informacji. 

U. uzupełniają informacje o sobie. W podany sposób przedstawiają się nowemu koledze. 

8. Podział wyrazów na sylaby. 

U. czytają wyrazy i dzielą je na sylaby według wzoru. Odpowiadają na pytanie N.: Jak można 

zapytać o te wyrazy?. Układają i zapisują w zeszycie zdania z wyrazami trzysylabowymi. 

9. Czytanie i pisanie objaśnień. 

U. odczytują zapisane wspak wyrażenie. Czytają objaśnienie i dopisują własne w zeszycie. 

10. Zabawa ruchowa „Lawina”. 

U. swobodnie poruszają się po terenie wyznaczonym przez N. Jeden U. oznaczony szarfą, 

biega za uciekającymi, starając się dotknąć kogoś ręką. Każdy złapany U. otrzymuje szarfę 

i pomaga łapać pozostałych U. Liczba chwytających U. zwiększa się jak lawina. Zabawa trwa 

do momentu, aż liczba U. goniących przekroczy liczbę U. uciekających. 

11. Wytyczanie i opisywanie drogi docelowej. 

U. oglądają ilustrację w MP1. Czytają wypowiedź chłopca. Wskazują rysunek pasujący do drogi 

przebytej przez Adama. 

12. Opisywanie drogi. 

U. oglądają ilustrację i opisują drogę zwierząt do ich przysmaków. Używają podanych w poleceniu 

zwrotów. 

13. Analiza planu osiedla mieszkaniowego. 

U. oglądają ilustrację planu osiedla mieszkaniowego. Odpowiadają na pytania zawarte 

w zadaniu. Udzielają odpowiedzi, przy której ulicy stoi dom Piotrka. Odpowiedź zapisują 

w zeszycie. 

14. Opisywanie drogi do szkoły. 

U. w parach opisują swoją drogę do szkoły. 

15. Wyznaczanie drogi. 

U. za pomocą strzałek zaznaczają drogę leśniczego. Opisują słownie, o ile pól i w którą stronę 

szedł leśniczy. Odpowiadają, czy na drodze leśniczego stanęła sarna. Czerwonymi strzałkami 

zaznaczają najkrótszą drogę leśniczego. Zapisują liczbę pól tej drogi. 

16. Rysowanie strzałek i brakujących elementów. 

U. rysują strzałki, które wyznaczają drogę wiewiórki. Następnie rysują na planie brakujące 

elementy według podanych poleceń. 


U. układają i piszą zdania z wyrazami zebranymi w drodze przez labirynt. 

KĆ1 s. 9 ćw. 2 

KĆ1 s. 9 ćw. 3 

KĆ1 s. 10 ćw. 4 

KĆ1 s. 10 ćw. 5 

MP1 s. 8 ćw. 1 

MP1 s. 8 ćw. 2 

MP1 s. 9 ćw. 3 

MP1 s. 9 ćw. 4 

MKĆ1 s. 8 ćw. 1 

MKĆ1 s. 8 ćw. 2 

KĆ1 s. 10 ćw. 6 


20 



Temat dnia 

5. Moje miejsce w gwiezdnej przestrzeni 

Zapis w dzienniku • Czytanie wiersza Danuty Wawiłow „Latem” • Pisownia nazw planet • Tworzenie opowiadania 

– widok Ziemi z kosmosu • Szukanie Polski na globusie lub mapie świata • Wykonanie doświadczenia „Klasowy 

GPS” • Wskazywanie różnic między planetami i gwiazdami • Wycieczka do planetarium • Burza mózgów – spotkanie 

przybysza z kosmosu • Praca plastyczna „Położenie domu we Wszechświecie” • Zabawy ruchowe „Tańce z planetami”, 

„Taniec gwiazd”, „Traf w kolanko”. 

MATERIAŁY I POMOCE: internet, encyklopedia, kartki z nazwami planet, globus, mapa świata, duży 

karton, zdjęcia z gazet lub internetu, dowolne nagranie muzyczne, 2 sznurki w różnych kolorach 

po ok. 15 m, miarka (ok. 30 cm) do odmierzania sznurka. 

CELE LEKCJI 

Uczeń: 

– potrafi wymienić planety Układu Słonecznego 

– wie, jakie są różnice między planetami i gwiazdami 

– potrafi wskazać Polskę na globusie lub mapie świata 


1. Zabawa na powitanie „Ludzie do ludzi”. 

N. mówi komendy: Głowa do głowy!, Dłoń do dłoni!, Ramię do ramienia!, Nos do nosa!, Ucho 

do ucha! itd. U. w parach dotykają się poszczególnymi częściami ciała. 

2. Czytanie wiersza Danuty Wawiłow „Latem”. 

U. czytają wiersz „Latem”. Omawiają jego treść. 

3. Łączenie wyrazów. 

U. na podstawie wiersza „Latem” z P1 łączą liniami pasujące wyrazy. 

4. Pisownia nazw planet. 

N. zwraca uwagę U. na pisownię wyrazu ZIEMIA w wierszu i w tekście pod wierszem. Wyjaśnia, 

że nazwy planet piszemy wielką literą. U. układają zdanie z tym wyrazem. Starannie 

zapisują je w zeszycie. 

5. Tworzenie opowiadania. 

Na podstawie tekstu U. opowiadają, jak wygląda Ziemia widziana z kosmosu. 

6. Planety Układu Słonecznego. 

U. słuchają tekstu z P1 i oglądają ilustrację Układu Słonecznego. Wyjaśniają, dlaczego Słońca 

nie pokazano w całości. Wymieniają planety Układu Słonecznego. Zaczynają od planet położonych 

najbliżej Słońca. 

7. Nalepianie brakujących nazw planet. 

U. czytają zdania i nalepiają brakujące nazwy planet. Kolorują Słońce. Uzupełniają zdanie 

wyrazami z ramki. 

8. Zabawa ruchowa „Tańce z planetami”. 

U. losują kartki z nazwami planet i nazwą Słońce. U. – Słońce – zaprasza planety na zabawę 

taneczną, mówiąc: Zapraszam trzecią planetę Układu Słonecznego. U., który trzyma kartkę 

z napisem Ziemia, wychodzi na środek i się kłania. Słońce w ten sposób zaprasza do środka 

wszystkie planety, nie używając ich nazw. Gdy już wszystkie planety są w środku koła, N. puszcza 

dowolne nagranie muzyczne. U. bawią się, skaczą, robią obroty itp. 

9. Wskazywanie różnic między planetami i gwiazdami. 

U. w różnych źródłach informacji (internet, encyklopedia) szukają definicji planety i gwiazdy. 

P1 s. 12–13 ćw. 1 

KĆ1 s. 11 ćw. 1 

P1 s. 13 ćw. 2 

P1 s. 13 ćw. 3 

P1 s. 14 ćw. 1, 2 

KĆ1 s. 12 ćw. 4 

P1 s. 14 ćw. 3 


21 



10. Szukanie Polski na globusie lub mapie świata. 

U. oglądają zdjęcie Ziemi widzianej z kosmosu. Razem z N. odnajdują Polskę na globusie lub 

mapie świata. 

11. Wykonanie doświadczenia „Klasowy GPS” (według pomysłu Andrzeja Parszuty). 

System GPS pozwala na ustalenie punktu na Ziemi za pomocą pomiarów odległości od satelitów 

systemu GPS. Satelita wysyła sygnały radiowe, a odbiornik (dzięki dokładnemu zegarowi) 

mierzy czas, jaki upłynął od nadania sygnału przez satelitę, i na tej podstawie oblicza 

odległość od niego. Znając odległość od 3 satelitów, odbiornik jest w stanie wyliczyć punkt 

na powierzchni Ziemi, w którym się znajduje. 

U. na dwóch sznurkach zawiązują węzełki w miarę regularnych odstępach (20–30 cm). Przywiązują 

końce sznurków do dwóch przeciwległych rogów klasy na takiej wysokości, aby można 

było je swobodnie złapać. Następnie określają położenie każdej ławki w klasie, naciągając oba 

sznurki tak, aby skrzyżowały się w miejscu, którego współrzędne chcemy określić. Współrzędne 

określamy, licząc, ile węzełków jest pomiędzy punktem przecięcia się sznurków a miejscem, 

gdzie sznurek jest przywiązany do ściany. Współrzędne zapisujemy jako 2 liczby. 

N. na koniec omawia doświadczenie: 

Dzisiaj coraz trudniej wyobrazić sobie życie bez systemu GPS. Jest on używany na statkach, w samolotach 

i samochodach. Zasada jego działania jest podobna do sznurków umożliwiających 

znalezienie ławki na podstawie liczby węzełków na każdym ze sznurków. Odbiornik GPS oblicza 

odległość od satelitów sytemu GPS krążących dookoła Ziemi. Zamiast sznurków używa do tego 

fal radiowych: mierzy, jak długo one biegną od satelity do odbiornika. Aby pomiar był dokładny, 

musi znaleźć odległość od kilku satelitów. System GPS jest tak skonstruowany, aby w każdym 

miejscu Ziemi na niebie znajdowały się co najmniej cztery satelity wysyłające sygnał umożliwiający 

obliczenie od nich odległości. Sygnały nadawane przez satelity są jednak dosyć słabe, dlatego 

odbiornik GPS nie będzie działał w pomieszczeniach i np. w lesie i w innych miejscach, w których 

widoczność nieba jest ograniczona. 

12. Wykreślanie wyrazu. 

U. z ciągu liter wykreślają wyraz ZIEMIA. Odczytują i zapisują starannie rozwiązanie w liniaturze. 

13. Odczytywanie i zapisywanie zdania. 

U. odczytują wyrazy. Powstałe zdanie zapisują starannie w liniaturze. Zapamiętują je. 

14. Słuchanie ciekawostki o ciałach niebieskich. 

U. słuchają tekstu o ciałach niebieskich. Odpowiadają na pytania N.: 

• Co to są gwiazdy? 

• Jakie planety krążą wokół Słońca? 

• Co można jeszcze zobaczyć na niebie oprócz planet i gwiazd? 

• Co to są meteory? 

15. Zabawa ruchowa „Taniec gwiazd”. 

U. poruszają się w rytm dowolnej muzyki. Na polecenie N. tworzą gwiazdozbiory o określonym 

kształcie, składające się z podanej liczby gwiazd, np. gwiazdozbiór w kształcie kwadratu 

składający się z dwunastu gwiazd, gwiazdozbiór w kształcie trójkąta składający się z dziewięciu 

gwiazd. 

16. Numerowanie nazw obiektów. 

U. numerują nazwy obiektów od najmniejszego do największego. Numery zapisują w kratkach. 

17. Burza mózgów – spotkanie przybysza z kosmosu. 

U. siedzą w kręgu. Wyobrażają sobie, że spotykają przybysza z kosmosu. Chętni U. opowiadają 

mu, gdzie znajduje się ich dom. 

P1 s. 14 ćw. 4 

KĆ1 s. 11 ćw. 2 

KĆ1 s. 11 ćw. 3 

P1 s. 15 

KĆ1 s. 12 ćw. 5 

P1 s. 15 ćw. 5 

AUTORZY: Marzena Fałdzińska, Dorota Rączyńska; Andrzej Parszuto (doświadczenie) 

22 



18. Praca plastyczna „Położenie domu we Wszechświecie”. 

N. dzieli U. na 5 zespołów. Każdy zespół na dużym kartonie przedstawia położenie swojego 

domu we Wszechświecie. U. wykorzystują do tego różne zdjęcia z gazet lub internetu. Po wykonaniu 

prac N. dokonuje oceny i umieszcza prace w galerii klasowej. 

19. Zabawa ruchowa „Traf w kolanko”. 

U. dobierają się parami. Na sygnał N. poruszają się w niskiej postawie – starają się dotknąć 

kolana współćwiczącego. Zabawę powtarzamy. 

20. Wycieczka do planetarium. 

N. organizuje wycieczkę do planetarium. Może też zaprosić astronoma, który pokaże na komputerze 

symulację ruchu planet wokół Słońca oraz gwiazdozbiory. 


– U. ustnie układają krótką historyjkę z wybranym powiedzeniem z wyrazem świat. 

– U. z pomocą rodziców odszukują położenie swojej miejscowości na zdjęciach satelitarnych 

dostępnych w internecie. 

P1 s. 15 ćw. 6 

P1 s. 13 ćw. 4 

P1 s. 15 ćw. 6 


23 



GRA W SZACHY. SCENARIUSZE 

Scenariusz 1. 

Temat: Powtórzenie wiadomości z klasy 1. 

CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: 30 minut 

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: tablica demonstracyjna lub interaktywna, sylwety szachowe, magnesy, karty pracy nr 1–4. 

Proponowany przebieg zajęć 

1. N. przypomina U., pokazując na tablicy demonstracyjnej/interaktywnej pola, na których mogą stanąć poszczególne 

bierki szachowe. Na szachownicach zaznaczono te pola za pomocą czarnych kropek. 

król 

wieża 

goniec czarnopolowy 

(porusza się po czarnych liniach skośnych 

niezależnie od koloru bierki) 

goniec białopolowy 

(porusza się po białych liniach skośnych 

niezależnie od koloru bierki) 

AUTORZY: Urszula Woźniak; (fot. szachownica) darsi/Shutterstock.com, (fot. szachy) valeriya_sh/Shutterstock.com 

119 



hetman 

skoczek 

pionek 

(w pierwszym ruchu może ruszyć się (w kolejnych posunięciach może ruszyć się 

o jedno lub o dwa pola do przodu) 

o tylko jedno pole do przodu) 

(bicie pionkiem – oznaczone znakiem – odbywa się 

do przodu po skosie w prawo lub w lewo) 


120 



2. U. wykonują zadania z karty pracy nr 1. N. sprawdza, czy U. poprawnie wykonali zadanie. Pokazuje na szachownicy 

demonstracyjnej prawidłowe ruchy bierek. 

3. N. przypomina U. pojęcia szach i mat. 

– Jak nazywamy atak na króla? (szach) 

N. ustawia na tablicy demonstracyjnej pozycję bierek. 

– Szach jest wtedy, gdy król jest zagrożony zbiciem przez bierkę przeciwnika. 

U. wskazują możliwe szachy wieżą. 

Ruch wykonuje gracz grający czarnymi. Jeśli czarna 

wieża stanie na polach a1 lub e8, biały król będzie 

zagrożony jej atakiem – w tej sytuacji mamy szach. 

4. U. otrzymują kartę pracy nr 2. Zaznaczają strzałkami wszystkie możliwe szachy. Zwracają uwagę, który gracz 

wykonuje ruch: grający czarnymi czy białymi. U. samodzielnie wykonują ćwiczenie. N. pokazuje na szachownicy 

demonstracyjnej możliwe szachy. U. sprawdzają poprawność wykonanej pracy. 

Poprawne odpowiedzi: 

Szachownica 1. Biała wieża z pola e1 szachuje króla na polach: a1, e5. 

Szachownica 2. Biały hetman z pola h6 szachuje króla na polach: a6, c6, e6, c1, f8, h3, h8. 

Szachownica 3. Czarny goniec z pola e8 szachuje króla na polach: c6, g6. 

Szachownica 4. Czarny skoczek z pola f8 szachuje króla na polach: d7, g6. 

5. N. przypomina: 

– Gdy król jest szachowany, trzeba go ratować. Można to zrobić 

na trzy sposoby. Czy pamiętacie jakie? 

U.: 

– Zbić szachującą bierkę. 

– Zasłonić króla bierką. 

– Odejść królem na bezpieczne pole. 

N. ustawia na tablicy demonstracyjnej położenie bierek. 

– Która bierka szachuje czarnego króla? (wieża) 

– Jak obronimy króla przed szachem? 

Chętni U. wskazują rozwiązania. 

1) Skoczek zbija szachującą wieżę. 

2) Goniec zasłania króla, stając na polu e7. 

3) Król odchodzi na bezpieczne pole (d7, f7, d8, f8). 


121 



6. N. rozdaje U. kartę pracy nr 3. Zadaniem dzieci jest obrona króla przed szachem oraz zwrócenie uwagi, jaki kolor 

ma ruch. U. wykonują ćwiczenie, a N. sprawdza prawidłowe wykonanie. 


Szachownica 1. Ruch mają czarne. Czarny król jest atakowany przez gońca. Można go obronić przed szachem, 

przesuwając wieżę z pola a6 na e6 lub odchodząc królem na pola: c7, c6, d8, d6, e8, e7. 

Szachownica 2. Ruch mają białe. Biały król jest szachowany przez skoczka. Można go obronić przed szachem, 

zbijając skoczka pionkiem lub odchodząc królem na pola: d4, d3, d2, e4, e2, f3, f2. 

Szachownica 3. Ruch mają czarne. Czarny król jest szachowany przez hetmana. Można go obronić, zbijając hetmana 

skoczkiem, zasłaniając króla gońcem z pola h1 na d5 lub odchodząc królem na pola: c6, c7, c8, e6, e7, e8. 

Szachownica 4. Ruch mają białe. Biały król jest szachowany przez pionek. Można go obronić, zbijając pionek: 

skoczkiem, królem lub hetmanem. Król może odejść na bezpieczne pola: a4, a6, b4, b5. 

7. N. przypomina: 

Mat to taki szach, przed którym króla nie można zasłonić, przesunąć na bezpieczne pole ani zbić szachującej 

bierki. 

U. otrzymują kartę pracy nr 4. Mają pokazać, jak można dać mata w jednym ruchu. N. sprawdza poprawność 

wykonanego ćwiczenia. 


Szachownica 1. Ruch mają białe. Przesuwamy wieżę z pola b6 na b8. 

Szachownica 2. Ruch mają czarne. Przesuwamy skoczka z pola d4 na c2. 

Szachownica 3. Ruch mają białe. Przesuwamy hetmana z pola c8 na pola: h8, h3. 

Szachownica 4. Ruch mają czarne. Przesuwamy gońca z pola d5 na pola: f3, f7. 

AUTORKA: Urszula Woźniak 

122 



Karta pracy nr 1 

Na każdej szachownicy zaznacz kółkami wszystkie pola, na których mogą stanąć bierki. 


123 




Na każdej szachownicy zaznacz strzałkami wszystkie możliwe szachy. 

1. 

2. 

3. 

4. 


124 




Na każdej szachownicy obroń króla przed szachem. Zaznacz strzałkami wszystkie możliwe posunięcia. 

1. 

2. 

3. 

4. 


125 




Na każdej szachownicy daj mata w jednym ruchu. Zaznacz wszystkie posunięcia strzałkami. 

1. 

2. 

3. 

4. 


126 



LEKCJE PROGRAMOWANIA. SCENARIUSZE 

Scenariusz 1. 

Temat: Środki transportu 

KĆ1 s. 29–30, multibook 

CELE LEKCJI: 

Uczeń: 

– zna środki transportu 

– potrafi oszacować prędkość poszczególnych środków transportu 

– czyta i rozumie instrukcje 

– zna stosunki przestrzenne i sprawnie się nimi posługuje 

– tworzy, rozumie i wykorzystuje kody rysunkowe 

– zna pojęcia: programista, numer rejestracyjny pojazdu 

– zna pojęcie liczby trzycyfrowej (bez konieczności jej odczytywania) 

– tworzy liczby trzycyfrowe z zaproponowanych cyfr 

– działa w zaplanowany i uporządkowany sposób 

– dzieli się z rówieśnikami swoimi spostrzeżeniami i wnioskami 

Wskazówki dla nauczyciela: 

KĆ1 s. 29 ćw. 1 

To ćwiczenie ma na celu utrwalenie u U. znajomości stosunków przestrzennych i sprawdzenie ich poprawnego zastosowania. 

U. otaczają zieloną pętlą samolot z lewej strony kajaka i nad rowerem, a niebieską pętlą – rower znajdujący 

się nad samolotem, między kajakiem a samochodem. 

KĆ1 s. 29 ćw. 2 

Ćwiczenie bazuje na kodach słownych (najwolniejszy, na czterech kołach, najszybszy, latający, wodny) stosowanych 

w mowie potocznej. Przy takim nagromadzeniu mogą one wywołać w U. brak zrozumienia – szczególnie po jednokrotnym 

przeczytaniu polecenia. Zaleca się, by N. odczytał informacje ponownie, a nawet małymi fragmentami w połączeniu 

ze swobodnym ich tłumaczeniem. Poprawne ułożenie obrazków to: rower, samolot, kajak, samochód. 

KĆ1 s. 30 ćw. 3 

W tym ćwiczeniu nakłaniamy dzieci do kreatywnego, a jednocześnie jak najprostszego zastąpienia ilustracji symbolem 

graficznym. To, co U. wymyśli, należy zaakceptować. To dziecko ma przede wszystkim rozumieć swój symbol i go zastosować. 

Jedyną rzeczą, którą N. może zasugerować, jest to, aby była to grafika nieskomplikowana, bo będzie wielokrotnie 

powtarzana. Ważne jest też, aby symbole nie były zbyt podobne, jak np. kwadrat i prostokąt. Podczas wielokrotnego 

powtarzania nie będzie możliwe wykonanie tych symboli na tyle starannie, aby nie upodobniły się do siebie. 

U. przerysowują symbole pojazdów w górnym rzędzie tabeli, a następnie powtarzają je odpowiednio w każdej kolumnie 

i kolorują odpowiednimi kredkami. 

KĆ1 s. 30 ćw. 4 

Ćwiczenie, które mają wykonać U., jest oparte na zagadnieniu sekwencji liczbowych. W pierwszej wersji jest 6 poprawnych 

rozwiązań, a w drugiej – 27. Jeżeli do tej pory U. nie mieli okazji do swobodnego tworzenia liczb dwu- czy 

trzycyfrowych z podanych cyfr, ćwiczenie można uprościć i zacząć od liczby dwucyfrowej oraz zawęzić zakres cyfr 

do np. 2 i 3. 

AUTORKA: Dorota Preus 

130 



Propozycja przebiegu rozwiązywania ćwiczenia: 

– Po wytłumaczeniu przez N. ćwiczenia lub sprawdzeniu stopnia zrozumienia polecenia dzieci zapisują na karteczkach 

swoje propozycje numerów składających się tylko z trzech niepowtarzających się cyfr: 6, 7, i 8. 

– N. przepisuje propozycje U. na tablicę lub większą kartkę (rezygnując z powtarzających się pomysłów). Może też 

poukładać/przypiąć magnesami karteczki wypełnione przez U. i powykreślać powtórki. 

– Następnie U. zastanawiają się nad tym, czy można te liczby jakoś uporządkować (w kolejności rosnącej: 678, 687, 

768, 786, 867, 876). 

– W kolejnym kroku następuje podniesienie stopnia trudności: U. mają dopisać numery z powtarzającymi się cyframi 

(możliwości jest 27). 

– N. ponownie gromadzi propozycje dzieci, zapisuje numery na tablicy, porządkuje je i uzupełnia. 

– W związku z tym, że tego typu zadania powinny być rozwiązywane zgodnie z przyjętym porządkiem/zasadą wypisywania, 

N. prosi U. o próbę ustalenia takiego porządku. Możemy tutaj spotkać się z kilkoma propozycjami. Jeżeli są 

one poprawne i doprowadzają do wypisania wszystkich możliwości, należy je zaakceptować. Niestety może też się 

zdarzyć, że po jednokrotnym przeprowadzeniu takiego ćwiczenia dzieci nie będą potrafiły uogólnić swoich działań. 

Będzie to dla nich za trudne na podstawie zbyt małej liczby doświadczeń. Należy wówczas powtórzyć podobne 

ćwiczenie i dopiero wtedy spróbować określić sposób rozwiązywania takich problemów. 

Ćwiczenie interaktywne w multibooku 

Kontynuacją ćwiczeń z wykorzystaniem środków transportu są ćwiczenia interaktywne w multibooku. Polegają one 

na uzupełnieniu okienek tabeli obrazkami zgodnie z zasadą SUDOKU. SUDOKU obrazkowe jest świetnym wstępem 

do SUDOKU liczbowego. U. uczą się przewidywania, kombinowania, doskonalą spostrzegawczość i wypracowują 

swoje strategie wypełniania pól. 

Jeżeli N. ma obawy dotyczące tego, czy U. poradzą sobie z tymi ćwiczeniami, może przeprowadzić najpierw zabawę 

wprowadzającą na dywanie. 

1. N. układa przed każdym U. 6 kartek tak, aby tworzyły tabelę 2×3. Następnie rozdaje dzieciom po 2 szarfy w 3 kolorach 

(mogą być także 2 kartki lub 2 krążki w zależności od tego, co jest dostępne). Prosi, aby U. ułożyli je na polach 

tak, aby ten sam kolor nie leżał obok siebie w pionie ani w poziomie. 

2. N. dodaje każdemu U. po jeszcze jednym elemencie z każdego koloru i powiększa tabelę do rozmiaru 3×3 pola. 

Ponownie prosi, aby dzieci rozłożyły elementy zgodnie z tą samą zasadą. Prowokuje dokonanie analizy i czeka, 

aż U. zauważą, że w każdym rzędzie i w każdej kolumnie jest po jednym elemencie z każdego koloru. 

AUTORKA: Dorota Preus 

131 



Z tak przygotowanym zespołem klasowym N. może rozpocząć wykonywanie ćwiczeń interaktywnych. Wszystkie 

trzy etapy ćwiczenia polegają na ułożeniu w tabeli obrazków (w tym wypadku środków transportu) zgodnie z zasadą, 

jaką U. zauważyli podczas zabawy na dywanie. W etapie 1 w każdym rzędzie i każdej kolumnie może znaleźć się tylko 

raz każdy z obrazków. Dziecko ma tyle obrazków do przeciągnięcia, ile jest potrzebnych. Może dowolnie przeciągać 

i przekładać obrazki w różne okienka tabeli. Po uzupełnieniu tabeli U. klika przycisk SPRAWDŹ. 

Rozwiązanie ćwiczenia 1, etap 1. 

AUTORZY: Dorota Preus; (rys. pojazdów) Jakub Mazerant 

132 



W etapie 2 polecenie zostało poszerzone o dodatkowy warunek: obrazki nie mogą się powtarzać także w obrębie 

niebieskich prostokątów. Chodzi tutaj o zwrócenie uwagi, że poprawnie rozłożone obrazki różnią się również w składowych 

częściach 2×2 – zaznaczonych niebieskimi liniami. Zwracanie uwagi na ten ważny element zabawy w SUDOKU 

może przydać się w przyszłości przy analizie bardziej skomplikowanych układów. 



133 



W etapie 3 U. może przeciągać obrazki wielokrotnie, ale musi pamiętać o zasadach podanych w poleceniu (wykorzysta 

po 4 obrazki każdego rodzaju pojazdu). 



134 



TEKSTY I NUTY PIOSENEK 

CHODŹMY DO PARKU 

słowa: Barbara Lewandowska 

muzyka: Barbara Kolago 

137 





Każdy tam drogę zna. 

Park ma dla dzieci 

wiele podarków. 

Chyba nam kilka da! 

Ref.: W głębokiej ciszy 

usłyszysz bieg myszy 

i spadający liść. 

Zastuka dzięcioł, 

makówki zabrzęczą. 

Jak miło, jak miło 

spacerkiem iść. 



Park to spokojny ląd. 

Dla rannych ptaszków, 

dla nocnych marków 

znajdzie się miły kąt. 




Wszystkich obdarzy park! 

W każdym kąciku 

i zakamarku 

Jesień ukrywa skarb! 


138 


KRS: 0000595068 

KRS: 0000595068 

KRS: 0000595068 

Nowy wymiar edukacji 

Plansze interaktywne. Nowy wymiar edukacji 

1 

Plansze Edukacja interaktywne. wczesnoszkolna 


2 

Plansze Edukacja interaktywne. wczesnoszkolna 


3 

Edukacja wczesnoszkolna 

PLANSZE INTERAKTYWNE to nowoczesna 

pomoc dydaktyczna, która zabierze twoją 

klasę w niezwykłą podróż multimedialną. 

DOSTĘPNE NA PENDRIVIE 

Plansze interaktywne są pomocą dydaktyczną najwyższej 

jakości. To nowy standard merytoryczny nauczania. 

Stanowią idealne narzędzie multimedialne 

do prezentacji treści edukacyjnych zawartych 

w obowiązującej podstawie programowej. 

Doskonale poszerzają wiadomości uczniów 

i czynią lekcje atrakcyjnymi. 

Plansze interaktywne to również znakomity sposób 

na utrwalanie i powtarzanie zdobytej wiedzy. 

Dowiedz się więcej. Zapoznaj się z pozostałymi planszami: 

planszeinteraktywne.pl 

sklep.wsip.pl 


Plansze interaktywne 



jakości. To nowy standard merytoryczny nauczania. klasa 1 










sklep.wsip.pl 





jakości. To nowy standard merytoryczny nauczania. klasa 2 










sklep.wsip.pl 




klasa 3 

PUBLIKACJE UZUPEŁNIAJĄCE DLA UCZNIÓW KLASY 2 

wsip.pl 

sklep.wsip.pl 

infolinia: 801 220 555

Szkolni Przyjaciele Poradnik nauczyciela klasa 2 cześć 1

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?