gazeta e muajit - Kisha dhe Jeta

More documents

Recommendations

Info

tetor 2012 Kisha dhe jeta 6 Koncili ka folur më këmbëngulje për apostullatin e laikëve. Dhe dua të theksoj këtë aspekt të jetës së besimtarëve laikë: kemi nevojë për ju! Kemi nevojë për besimtarë që kuptojnë thirrjen e tyre për të qenë bashkëpunëtorë me ne. Është nder i madh për ju të jeni apostuj të Krishtit në botë, duke shpallur ungjillin e Krishtit me shembullin e jetës, me fjalë, me vepra. Ju jeni dora jona e djathtë. Gëzohuni kur meshtari ju kërkon për ndonjë punë për Kishën. Në Dekretin mbi Mbarështimin Misionar të Kishës, Koncili ka thënë se plani shpëtimtar i Hyjit nuk mund të mbyllet e të kufizohet në brendësinë e zemrës së njeriut. Prandaj edhe Papa Benedikti, në Letrën me të cilën ka shpallur Vitin e Fesë, ka theksuar se feja duhet të shprehet, të kremtohet. Është absurd qëndrimi i atyre besimtarëve, të cilët shfajësojnë vetveten se nuk vijnë kurrë në kishë duke thënë: “Fenë e kam në zemër”! Ja pse në fakt dokumenti i parë i shpallur nga Koncili ishte Kushtetuta mbi Liturgjinë. Atje u vendos se pjesëmarrja e besimtarëve në Liturgji duhet të jetë e plotë, e vetëdijshme dhe aktive. Prandaj u vendos që gjuha e Liturgjisë të mos jetë gjuha latine, por gjuha që e flet populli. Liturgjia është gjuha e besimit tonë, atëherë duhet t’i afrohemi Hyjit në mënyrë që lavdia jonë të jetë me të vërtetë një dialog me Zotin. Dëshiroj t’u referohem edhe dy paragrafëve të rëndësishëm të Kushtetutës së Liturgjisë. I pari është paragrafi ku flitet për pranitë e ndryshme të Krishtit. Krishti është i pranishëm në Kishën e vet në Fjalën e tij, sepse është Ai që flet kur Shkrimi Shenjt lexohet në Kishë. Është i pranishëm kur Kisha lutet dhe këndon, sepse Ai premtoi: “Ku ka dy apo tre të bashkuar në emrin tim, unë jam në mesin e tyre”. Është i pranishëm në sakramentet, sepse, siç thotë shën Augustini, kur njëri pagëzon, është Krishti që pagëzon. E mbi të gjitha, Krishti është i pranishëm në eukaristinë e shenjtë, nën dukjet e bukës dhe të verës. Paragrafi tjetër është ai që flet për sakramentet. Bëhet fjalë për qëllimin e trefishtë të sakramenteve: shenjtërimi i njeriut, ndërtimi i Kishës dhe nderimi i Hyjit. Atëherë njeriu shenjtërohet nëpërmjet sakramenteve. Kisha ekziston në sajë të sakramenteve, kështu që nuk ka Kishë pa sakramente, as ka sakramente pa Kishë. Dhe Zoti do që ne t’i afrohemi jo vetëm në lutjet tona private, por edhe më shumë në mbledhjen liturgjike. Pastaj paragrafi vazhdon duke thënë se sakramentet jo vetëm nënkuptojnë fenë, por edhe, nëpërmjet fjalëve dhe sendeve, e ushqejnë, e forcojnë dhe e shprehin. Ky është një pohim shumë i rëndësishëm dhe dëshiroj që të gjithë ju ta kuptoni mirë. Së pari, sakramentet presupozojnë fenë. Ja pse, veçanërisht pas Koncilit, kërkojmë katekezë para pranimit të sakramenteve. Dhe katekeza nuk është thjesht të mësosh një libër, disa formularë ose disa lutje. Krishtërimi nuk është një ideologji, por është njohja e personit të gjallë të Krishtit. Përgatitja për sakramentet nuk është të mësosh diçka mbi Krishtin, por është një ecje me Krishtin. Sakramentet e ushqejnë dhe e forcojnë fenë: feja jonë vyshket nëse nuk ushqehet dhe forcohet me sakramentet. Së fundi, sakramentet e shprehin fenë. Feja duhet domosdoshmërisht të shprehet në mënyrë të dukshme, të jashtme dhe komunitare. Njeriu patjetër duhet të shprehë konkretisht ndjenjat e veta të brendshme. Dhe kjo vlen edhe për përmasën fetare të jetës së tij. Me fjalë të tjera, i krishteri duhet t’u afrohet sakramenteve. Pa sakramente është i krishterë vetëm me emër. MARRËDHËNIA E KISHËS ME SHOQËRINË NJERËZORE Këtu bëhet fjalë veçanërisht për dokumentin më të gjatë të Koncilit, të miratuar në ditën e fundit të Koncilit, e që sigurisht është ndër dokumentet më të rëndësishme. Është Kushtetuta Baritore mbi Kishën në Botën Bashkëkohore, e cila i përgjigjet pyetjes së botës: “Kishë, çfarë thua ti për veten?” Ishte dashur që Koncili t’i fliste edhe botës, dhe të përshkruante marrëdhëniet e Kishës me botën. Kisha në dhe për botën, dhe jo kundër botës. Qëllimi i dokumentit shprehet në këto fjalë: “për të shndritur misterin e njeriut dhe që të bashkëpunojmë në kërkimin e zgjidhjeve në pyetjet e ngutshme të kohës sonë” (n. 10). Qysh nga fillimi thuhet se dokumenti u drejtohet “të gjithë njerëzve” dhe shikon botën dhe kulturën bashkëkohore me optimizëm, megjithatë nuk mungon të flasë për problemet e mëdha që po përballon njeriu në botën e sotme. Cilësia kryesore e botës së sotme është ndryshimi i shpejtë. Procesi i ndryshimeve po bëhet vazhdimisht më i shpejtë. Por ky ndryshim shkakton më shumë pabarazi, për shembull mes të pasurve dhe të varfërve. Ndërsa gjendja e gruas ende është shumë përulëse në vende të ndryshme. Ndryshimi sjell rritjen e diturisë dhe të fuqisë e ka pasoja jo vetëm për shoqërinë në përgjithësi, por edhe për individin: e bën dyshues (edhe për sa i përket fesë), të pakënaqur, duke kërkuar më shumë. Të gjitha këto ndryshime po çojnë botën drejt një krize: “para saj hapet rruga e lirisë dhe e robërisë, përparimit dhe të prapësimit, vëllazërimit ose të urrejtjes” (9). Megjithatë jemi të bindur se “Krishti, i cili ka vdekur dhe është ngjallur për të gjithë, me Shpirtin e tij i jep njeriut dritën dhe forcën për t’iu përgjigjur thirrjes së tij të lartë ... Kisha beson se në Zotin e saj dhe Mësuesin gjendet çelësi dhe qendra si dhe caku i mbarë historisë njerëzore” (10). Një ide themelore e të gjithë Kushtetutës Baritore mbi Kishën në Botën Bashkëkohore është bindja se “Populli i Zotit dhe njerëzimi, i cili përfshin edhe këtë popull, i shërbejnë anasjelltas njëri-tjetrit” (11). Prandaj Kushtetuta vë shumë në dukje dinjitetin e personit njerëzor. Çfarë është njeriu? Nuk mund t’i përgjigjemi kësaj pyetje duke mohuar ekzistencën e Hyjit, ose pa iu referuar Krishtit, njeriut të përsosur (22). Dinjiteti i njeriut bazohet mbi faktin se ai “është i thirrur në bashkim me Hyjin” (19). Përnjëmend, njeriu “qe krijuar në përngjasim të Hyjit” (12). Mishërimi i Birit të Hyjit, domethënë misteri i Birit të Hyjit që mori natyrën tonë njerëzore, ka shtruar edhe një themel të ri për dinjitetin e veçantë të çdo njeriu, në mënyrë që në çdo njeri të mund të shohim fytyrën e Krishtit. Njeriu është pajisur me ndërgjegjen, që është “thelbi më intim dhe shenjtërorja e njeriut” (16). Ndërgjegja përfshin përgjegjësinë, dhe përgjegjësia përfshin lirinë. Kushtetuta kërkoi të mbrojë dhe të përparojë dinjitetin burimor të martesës dhe vlerën e saj të lartë dhe të shenjtë (47). Mund të theksojmë disa shenja pozitive të gjendjes së martesës në botën e sotme. Për shembull lëvizja për përparimin e gruas ka ndihmuar për një shqyrtim të martesës si bashkim i dy personave të barabartë. Por nuk mungojnë as shenjat negative. Në shumë mjedise, martesa nuk vlerësohet më si një bashkim i shenjte dhe i përjetshëm, por vetëm si një kontratë që mund të zgjidhet kur duan bashkëshortët, me divorcin. Koncili vëren se “denjësia e këtij institucioni nuk shndrit gjithkund e gjithnjë me të njëjtën qartësi” dhe përmend disa rreziqe (47). Pastaj Koncili jep një përkufizim të martesës që thekson dashurinë martesore e marrëdhëniet mes të martuarve (48-49). Martesa është një bashkësi dashurie, që për të krishterët është sakrament dhe pasqyrim i bashkimit të Krishtit dhe Kishës. Martesa ka si qëllime kryesore dashurinë dhe lindjen e fëmijëve. Atëherë Koncili jep disa këshilla praktike dhe
tetor 2012 Kisha dhe jeta 7 shumë të rëndësishme. Flet me këmbëngulje mbi një pikë shumë praktike: liri që domosdosmërisht kërkohet për martesën: “Detyra e prindit apo kujdestarit është të udhëheqin të rinjtë duke i këshilluar urtësisht kur të formojnë familjen, kurse ata duhet të dëgjojnë me kënaqësi, por gjithnjë do të ruhen që mos t’i shtynë me zor në mënyrë të drejtë apo të tërthortë të martohen apo të zgjidhin me kë të martohen” (52). Më parë kishte thënë: “Mjerisht këto të drejta themelore personale ende nuk janë gjithkund të siguruara, si për shembull kur femra pengohet që të zgjedhë lirisht burrin” (29). Fatkeqësisht, deri më sot, pesëdhjetë vjet pas Koncilit, ende ekzistojnë situata të tilla. Koncili vëren zhvillimin e shkencave psikologjike, shoqërore, dhe historike, si edhe lëvizje si industrializimi dhe urbanizimi (54); për më tepër, është duke lindur një humanizëm i ri, “në të cilin njeriu përcaktohet më së pari sipas përgjegjësisë ndaj vëllezërve dhe ndaj historisë” (55). Autoriteti duhet “të sigurojë mjetet për nxitjen e jetës kulturore për të mirën e të gjithëve, por edhe të pakicave kombëtare të çdo shteti” (59). Të gjithëve “do t’iu sigurohen kushtet e punës që nuk i pengojnë, por do t’i nxisin në kulturën e tyre njerëzore” (60). Koncili thekson dinjitetin e punës njerëzore. Sepse puna e njeriut, e kryer me përgjegjësi, ka shumë vlerë kur ndihmon për përparimin njerëzor e shoqëror. Nga ana e saj, Kisha, “edhe pse s’ka gjithmonë përgjigje të gatshme në çdo pyetje, dëshiron të ndërlidhë dritën e Zbulimit me dijen profesionale të të gjithëve për të ndriçuar rrugën të cilën është duke ndjekur njerëzimi” (33). Duke folur për pabarazi mes njerëzve, thuhet se bashkëkohësit tanë janë të bindur “se mundësitë teknike dhe ekonomike, që bota e sotma i ka në dispozicion, mund dhe duhet të ndreqin këtë gjendje të mjerë” (63). Reforma ekonomike dhe shoqërore janë të nevojshme; dhe gabojnë ata që kundërshtojnë reforma të tilla “në emër të kuptimit të gabueshëm të lirisë” dhe ata “që sakrifikojnë të drejtat themelore të individëve dhe të grupeve në favor të organizatës kolektive të prodhimtarisë” (65). Puna e njeriut duhet të vlerësohet, dhe punëtorët mos të bëhen robërit e punës së tyre (67). Punëtorët kanë të drejtë të organizohen në sindikatë të cilat do t’i përfaqësojnë që të mbrohen dinjiteti dhe të drejtat e tyre (68). Të krishterët duhet “të bashkëpunojnë me të gjithë njerëzit për përforcimin e paqes midis tyre në drejtësi dhe në dashuri, dhe që të përgatitet ç’ka nevojitet për paqe” (77). Është rritur shumë prodhimi i armëve të tmerrshme; prandaj duhet “të vështrojmë rishtas pyetjen e luftës nga një aspekt krejtësisht i ndryshëm” (80). “Gara në armatim është një prej plagëve më të rënda të njerëzimit dhe dëmton në mënyrë të padurueshme të varfërit” (81). Është urgjent më shumë bashkëpunim ndërkombëtar për të shmangur rrezikun e luftës (83), për të plotësuar nevojat si ushqim, shëndetësi, edukim, punë, dhe nevojat e popujve në zhvillim, e të mërguarve, etj (84). Popujt e zhvilluar kanë detyrë të ndihmojnë popujt në zhvillim (86). Këtu besoj se duhet të theksoj ato fjalë: “përforcimi i paqes në drejtësi”. Pali VI dhe Gjon Pali II kanë përsëritur atë parim: “Nëse do paqen, angazhohu për drejtësi”. Kisha duhet të bëhet zë për ata që janë pa zë: të bëhet zëri i të mënjanuarve dhe i viktimave të padrejtësisë. Shpeshherë viktimat e para të një sistemi politik të korruptuar dhe të padrejtë janë më të dobëtit dhe më të varfërit. Të fortët dhe të pasurit gjithmonë kanë mundësi të korruptojnë dhe të fitojnë çka të duan, ndërsa të dobëtit e të varfërit s’kanë asnjë mundësi të tillë. Baritorja e Kishës, duke jehuar mesazhin e profet Amos, duhet të ndjekë shembullin e Jezusit dhe të zbatojë udhëzimet e Letrës së shën Jakobit. I krishteri nuk mund të mbetet indiferent përpara situatave të korrupsionit dhe të padrejtësisë, aq më shumë nuk duhet të bëjë asnjë kompromis me korrupsionin dhe padrejtësinë. PËRFUNDIM Të dashur vëllezër dhe motra, jemi duke përuruar Vitin e Fesë. Gjatë këtij viti le t’i pranojmë me kënaqësi porositë e Koncilit të II të të Vatikanit duke kërkuar përtëritjen e jetës sonë të krishterë dhe thirrjen e Zotit për një jetë të shenjtë. Prandaj bëjmë disa apele të veçanta. Dhe së pari u bëjmë apel atyre që ende nuk e kanë njohur Krishtin, por janë duke kërkuar të vërtetën, që me zemër dhe mendje të çiltër ta kërkojnë dhe ta gjejnë. U bëjmë apel atyre që quhen katolikë, ndërsa në fakt nuk janë as të pagëzuar, që të kenë vullnet të mirë të futen në rrugën e së vërtetës dhe të bashkohen me Krishtin e të bëhen anëtarë të Kishës Katolike në sajë të pagëzimit. U bëjmë apel atyre që janë të pagëzuar, por kanë humbur atë entuziazëm që prej shumë kohësh i ka çuar drejt ujrave të pagëzimit, që të rigjejnë atë entuziazëm dhe t’i afrohen Krishtit, i cili i pret me duar të hapura. U bëjmë apel atyre që janë të pagëzuar dhe ndoshta edhe vijnë rregullisht në kishë, por sjellja e tyre tregon një divorc mes fesë dhe jetës, që të kuptojnë dinjitetin dhe përgjegjësinë e tyre, të jenë dëshmitarë të vërtetë e besnikë të Jezu Krishtit që ua ka besuar këtë mision. Dhe së fundmi ju bëjmë apel të gjithë juve, të dashur vëllezër e motra, të cilët keni pranuar ftesën që sot të bashkoheni me ne në këtë ditë të privilegjuar për të përuruar Vitin e Fesë. Ju keni hyrë në këtë Kishë duke kaluar nëpër derën, që është Dera e Fesë, dera që ju lejon të takoheni me Krishtin, i cili na ushqen me Fjalën dhe me Trupin e Tij. Por pas pak do të dilni nëpër të njëjtën derë. Të mos rrimë këtu: duhet të dalim, që t’i shpallim botës Lajmin e Mirë që shpallet brenda këtyre murëve. Le t’i tregojmë botës se vetëm Krishti është rruga jonë, vetëm ai është e vërteta jonë, vetëm ai na dhuron jetën. Nuk është një rrugë qorre, por një rrugë e ndriçuar që ta shohim të vërtetën, një rrugë që na çon drejt jetës. Le t’i tregojmë botës se ka një shpresë të vërtetë për njeriun e sotëm, i cili njeh brenda vetvetes një boshllëk të madh që e çon drejt dëshpërimit ose drejt tekave që nuk janë veç maskë për të fshehur një fytyrë të dëshpëruar. Dhe le t’i tregojmë botës se ka një gëzim të vërtetë, të ndryshëm nga gëzimi që shumë njerëz të sotëm e kërkojnë në drogë ose në gjëra të tjera të kota. Le t’i tregojmë botës se jemi të lumtur, shumë të lumtur, sepse Krishti na ka thirrur, shumë të lumtur sepse kemi pranuar ftesën e tij për ta ndjekur, shumë të lumtur sepse kemi pranuar fjalën e tij çliruese, shumë të lumtur sepse jemi bashkuar personalisht me të nëpërmjet sakramentit të pagëzimit, që është sakramenti i fesë. Dhe jemi të vendosur të vazhdojmë ecjen tonën në këtë rrugë. Nëpër Krishtin, me Krishtin dhe në Krishtin.
Page 1 and 2: Gjatë viteve të Koncilit Shqipër
Page 3 and 4: tetor 2012 Kisha dhe jeta 3 Rrugë
Page 5: tetor 2012 Kisha dhe jeta 5 Dometh
Page 9 and 10: tetor 2012 Kisha dhe jeta 9 Zëri A
Page 11 and 12: tetor 2012 Kisha dhe jeta 11 Bekohe

gazeta e muajit - Kisha dhe Jeta

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?