Fachowy Instalator 1/2019

www.fachowyinstalator.pl 

LUTY 2019 NAKŁAD 6000 EGZ. WYDANIE NUMER 1/2019 

 

 

 

Free Polska Sp. z. o.o. 

 

Wyłączny importer klimatyzatorów 

marki GREE w Polsce.

Zestawy hydrauliczne PrimoBox 

w szafkach 

 

 

 

 

 

Izolacja termiczna 

 

 

 

PrimoBox 

PrimoBox AJB 

PrimoBox AHB 

620 i PrimoBox AHB 622 

PrimoBox AZB 

Sterownik 

Zestawy PrimoBox AHB 

 

 

 

 

 

- 

 

 

 

- 

 

Zestawy PrimoBox AZB 

 

 

 

Szafki 

PrimoBox 

 

 

PrimoBox 

na

R. 

OD REDAKCJI 

Rozwój branż instalacyjnych wynika głównie z dążenia producentów do wdrażania 

rozwiązań chroniących środowisko i minimalizujących wkład użytkowników 

w obsługę urządzeń. Jak wynika z raportu prognozującego trendy branży HVAC 

przeprowadzonego przez agencję Wills Integrated, najbardziej przełomowym 

kierunkiem jest proces automatyzacji i zdalnego zarządzania jednostkami. To potwierdza 

również silną dynamikę rozwoju automatyki budynkowej czyli tzw. inteligentnych 

domów. Inwestorzy coraz bardziej cenią sobie wygodę i komfort jaki daje 

możliwość zaprogramowania różnych funkcji budynku – wentylacji, klimatyzacji, 

ogrzewania itp. Te coraz bardziej skomplikowane systemy, dobrze zaprogramowane 

podczas instalacji, mogą być sterowanie bez udziału człowieka i nadzorowane 

z każdego miejsca na ziemi, w którym jest dostęp do internetu. Jednak nadal nie 

można zapominać, że tego typu inwestycje to wciąż tylko niewielka część rynku. 

Dla każdego inwestora, niezależnie od skali zlecenia, nadal priorytetem jest jakość 

i terminowość wykonanej usługi. 

Miłej lektury życzy 

Redakcja 

Wydawca: 

Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k. 

Gromiec, ul. Nadwiślańska 30 

32-590 Libiąż 

Biuro w Warszawie: 

ul. Przasnyska 6 B 

01-756 Warszawa 

tel. +48 22 635 05 82 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Redaktor Naczelna: 

Małgorzata Dobień 

malgorzata.dobien@targetpress.pl 

Dyrektor Marketingu i Reklamy: 

Robert Madejak 

tel. kom. 512 043 800 

robert.madejak@targetpress.pl 

Dział Promocji i Reklamy: 

Andrzej Kalbarczyk 

tel. kom. 531 370 279 

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl 

Dyrektor Zarządzający: 

Robert Karwowski 

tel. kom. 502 255 774 

robert.karwowski@targetpress.pl 

Adres Działu Promocji i Reklamy: 

ul. Przasnyska 6 B 

01-756 Warszawa 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Prenumerata: 

prenumerata@fachowyinstalator.pl 

Skład: 

As-Art Violetta Nalazek 

as-art.studio@wp.pl 

Druk: 

MODUSS 

www.fachowyinstalator.pl 

inne nasze tytuły: 

Ryszard Staniszewski 

tel. kom. 503 110 913 

ryszard.staniszewski@targetpress.pl 

Redakcja nie zwraca tekstów nie zamó wionych, zastrzega sobie 

prawo ich re da gowania oraz skracania. 

Nie odpowia da my za treść zamieszczonych reklam. 

4 Fachowy Instalator 1 2019

WYDAJNA REKUPERACJA REKOMENDOWANA 

 

 

• centrale podwieszane 

• centrale z wymiennikiem 

obrotowym 

• wentylacja decentralna 

• wentylatory 

• systemy wentylacyjne 

 

 

WWW.VENTS-GROUP.PL 

VUT/VUE 270 V5B EC 

• 300 m 3 /h 

• 98% 

• lekka obudowa wykonana z EPP, który wykazuje 

 

 

• 

VENTS GROUP Sp. z o.o. ul. Brzozowa 8 64-320 Niepruszewo tel.: +48 61 839 12 31, fax +48 61 830 59 43

ST.SPIS TREŚCI 

Fot. FLOWAIR 

temat numeru 

WODNE 

NAGRZEWNICE 

POWIETRZA 

czytaj od strony 

22 

Info pierwszej wody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 

Nowości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 

Regulacja i równoważenie w instalacjach grzewczych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 

Odpływy liniowe – przestrzeń i wygoda w łazience . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 

Ogień w nowym wydaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 

Wodne nagrzewnice powietrza – charakterystyka nowoczesnych modeli i rozwiązania poprawiające ich efektywność . . . . . . . . 22 

Nagrzewnice wodne Leo z etykietą jakości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 

Prosta w instalacji pompa ciepła All-in-One . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 

Sprawność kolektorów słonecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 

Ekonomiczne ogrzewanie energią z fotowoltaiki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 

Akredytowane Laboratorium Pomiarowe Testo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 

Ciche i ekonomiczne pompy do odprowadzania kondensatu 2-giej generacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 

Odprowadzenie skroplin z kotłów kondensacyjnych i klimatyzatorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 

Sterowanie pompami obiegowymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 

Pytania czytelników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 

Inteligentny system wentylacji z rekuperatorem MISTRAL PRO firmy PRO-VENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 

W dobrej atmosferze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 

Przegląd wentylatorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 

Akcesoria opcjonalne, czyli pełnia możliwości klimatyzatorów Gree . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 

Rodzaje filtrów i sposoby uzdatniania powietrza w nowoczesnych klimatyzatorach typu split . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 

Warsztat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 


30% czasu 

 

 

 

 

 

60% czasu 

serwisu 

Systemy klimatyzacji Haier 

Split, Multi Split i MRV 

 

 

 

 

 

 

 

Refsystem Sp. z o.o. 

+48 695 930 647 haier@haier-ac.pl www.haier-ac.pl

IP. 

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY 

Junkers-Bosch: 25 lat sukcesów na polskim rynku 

Minęło już 25 lat od momentu, kiedy 

dział handlowy Junkers rozpoczął 

sprzedaż urządzeń grzewczych 

w ramach spółki Robert Bosch w Polsce, 

oferując dwie podstawowe grupy 

produktów: termy i kotły gazowe. Dziś 

Junkers-Bosch sprzedaje w Polsce 75 

tys. produktów rocznie i rozwija nowe 

obszary działalności. Marka mocno 

zaznacza swoją obecność na rynku 

urządzeń wykorzystujących energię 

odnawialną, np. pompy ciepła, a także 

na rynku klimatyzacji. 

W ciągu ostatnich 25 lat Junkers-Bosch 

zorganizował w Polsce ponad 100 000 

szkoleń dla instalatorów, serwisantów, 

studentów i uczniów. Eksperci, którzy 

chcą związać się z marką na dłużej, 

przechodzą specjalistyczną ścieżkę 

szkolenia i uzyskują uprawnienia Autoryzowanego 

Instalatora lub Autoryzowanego 

Serwisanta Junkers-Bosch, 

a wraz z nimi – szerokie wsparcie w rozwoju 

własnego biznesu. Wszystkim instalatorom 

marka oferuje natomiast 

udział w programie lojalnościowym, 

w którym do zdobycia są atrakcyjne 

nagrody. Junkers-Bosch prowadzi także 

działalność edukacyjną, realizując m.in. 

program dla uczniów technicznych 

szkół średnich „Junkers szkoli.”. W jego 

ramach już ponad 800 uczniów i nauczycieli 

z całej Polski miało możliwość 

poszerzenia wiedzy z zakresu kondensacji, 

pomp ciepła i technologii solarnej. 

www.junkers.pl 

MATERIAŁY PRASOWE FIRM 

XVII Targi Techniki Wentylacyjnej, Klimatyzacyjnej i Chłodniczej 

FORUM WENTYLACJA – SALON KLIMATYZACJA 2019 

5 i 6 marca w Warszawie odbędzie się kolejna edycja największych 

w Polsce targów FORUM WENTYLACJA – SALON 

KLIMATYZACJA. Specjalistyczna impreza skierowana do profesjonalistów 

– projektantów, instalatorów i użytkowników 

instalacji zgromadzi około 170 wystawców, którzy na powierzchni 

blisko 10 000 m2 zaprezentują swoją ofertę. 

Zapowiadane są dziesiątki nowości. Najciekawsze z nich zostaną 

zaprezentowane w ramach Konkursu NAJCIEKAWSZY 

PRODUKT. Zwiedzający będą mogli oddać w konkursie głos 

na wyroby z czterech kategorii: Wentylacja, Klimatyzacja, 

Bezpieczeństwo pożarowe, Chłodnictwo. 

Na zwiedzających czekają także SEMINARIA EKSPERCKIE 

– bardzo bogaty program wykładów, podczas których będzie 

można wysłuchać wystąpień specjalistów z zakresu 

przepisów, projektowania i wykonawstwa instalacji. Jedną 

z części programu będą WARSZTATY CHŁODNICZE przeznaczone 

dla instalatorów systemów chłodniczych. 

Na instalatorów będzie czekać STREFA INSTALATORA – miejsce 

praktycznych pokazów montażu, pomiarów i regulacji 

instalacji, gdzie będzie można nabyć nowych umiejętności 

i porozmawiać ze specjalistami, którzy podpowiedzą tajniki 

stosowania technologii instalacyjnych. 

W specjalnie wydzielonej strefie o nazwie ARENA TECH- 

NOLOGII będzie można zobaczyć ekspozycję urządzeń 

wielofunkcyjnych: central wentylacyjnych zintegrowanych 

z pompami ciepła, pomp ciepła z funkcją wentylacji, rewersyjnych 

pomp ciepła, systemów automatyki. 

Ponadto w ARENIE zostaną wyeksponowane 

nowości klimatyzatorów split. 

Tegoroczna edycja targów odbędzie się 

w nowej lokalizacji – w Centrum Targowo- 

Kongresowym Global Expo na warszawskim 

Żeraniu. Nowy obiekt zapewni wygodę zarówno 

zwiedzającym jak i wystawcom. Dogodny 

dojazd z tras szybkiego ruchu, duże 

parkingi, wygodne sale konferencyjne, to 

atuty nowego miejsca. 

www.forumwentylacja.pl 

8 

Fachowy Instalator 1 2019

IP. 

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY 

Nowa odsłona www.gree.pl 

Wraz z nowym rokiem wyłączny przedstawiciel Gree w Polsce 

zaprezentował przebudowaną stronę internetową marki. Nowa 

witryna poza odświeżonym wyglądem oferuje nowe możliwości. 

Dla użytkowników końcowych wdrożona została między 

innymi porównywarka produktów oraz formularz, dzięki któremu 

mogą oni otrzymać informacje o autoryzowanych instalatorach 

w swojej okolicy. Ciekawą nowością, jest nowopowstała 

Strefa Instalatora, gdzie zarejestrować darmowe konto mogą 

pracownicy firm branży HVAC. Sama strefa oferuje dostęp m.in. 

do szczegółowej dokumentacji dotyczącej montażu, serwisowania 

czy kodów błędów i ich rozwiązań, a także programów 

komputerowych. Poprzez Strefę Instalatora prowadzone są 

równocześnie zapisy na szkolenia autoryzacyjne. Jak informują 

inżynierowie Free Polska sp. z o.o., pomimo wcześniejszego 

udostępnienia działu dla użytkowników, prace nad rozbudową 

i wzbogaceniem Strefy Instalatora ciągle trwają. 

www.gree.pl 


Akademia Lindab ogłasza zapisy na wiosenną edycję szkoleń 

Koniec zimy to ostatni dzwonek 

i najlepszy czas na zaplanowanie 

branżowego szkolenia w Akademii 

Lindab. Oferta szkoleń skierowana 

jest do osób, które zainteresowane 

są zdobyciem fachowej wiedzy 

i praktycznych umiejętności z zakresu 

wentylacji i klimatyzacji: instalatorów, pracowników firm wykonawczych 

oraz osób chcących zdobyć nowe umiejętności. 

Doświadczeni eksperci Lindab, doskonale wyposażona sala 

szkoleniowa, w której zbudowane są układy wentylacyjne i układy 

pomiarowe oraz możliwość zapoznania się z najnowszymi 

produktami w ofercie firmy, to gwarancja pozyskania merytorycznej 

i praktycznej wiedzy branżowej. Szkolenia trwają jeden 

dzień, a na ich zakończenie uczestnicy otrzymują imienny certyfikat 

potwierdzający udział w szkoleniu. 

Terminy wiosennej edycji szkoleń: 

14 lutego 2019 Seminarium szkoleniowe w Koszalinie 

20 lutego 2019 Akademia Wentylacji Lindab 

20 marca 2019 Praktyczny montaż 

systemów wentylacyjnych Lindab 

i central SALDA 

27 marca 2019 Praktyczny montaż 

i serwis klimatyzatorów 

W ofercie Lindab są także szkolenia 

dla projektantów Warsztaty IT Solutions 

– terminy zajęć są ustalane indywidualnie z uczestnikami 

zainteresowanymi szkoleniem. 

Liczba miejsc jest ograniczona – zapraszamy do zapisów! 

Szczegółowe informacje, programy a także formularze zgłoszeniowe 

znajdą Państwo na stronie: www.szkolenia-lindab.pl. 

Miejsce szkolenia: 

Lindab Sp. z o.o. Siedziba Główna 

Wieruchów, ul. Sochaczewska 144, 05-850 Ożarów Mazowiecki 

Dojazd komunikacją miejską: autobus linii 743 z przystanku 

Cmentarz Wolski. 

www.lindab.pl 

Haier w tym roku grał razem z WOŚP! 

Ekskluzywny klimatyzator Dawn marki Haier został wystawiony 

na aukcji od 1 zł! Licytacja cieszyła się bardzo dużym 

zainteresowaniem, co wskazuje na coraz większą rozpoznawalność 

Haier w Polsce. Aukcja odbywała się na Allegro 

i została zakończona z dniem 15 stycznia. Klimatyzator wylicytowano 

za 3 253,00 zł (cena katalogowa urządzenia to 

4 990 zł netto), a cała suma zostanie przeznaczona na zakup 

nowoczesnego sprzętu medycznego dla specjalistycznych 

szpitali dziecięcych. Haier od wielu lat wspiera wydarzenia 

kulturalne, sportowe i charytatywne na całym świecie. 

Dawn należy do najlepszych klimatyzatorów na rynku. 

Charakteryzuje 

go nowoczesny 

design, cicha 

praca 15(dB), 

sterowanie Wi-Fi 

w standardzie, 

czujniki ruchu 

i natężenia światła słonecznego, klasa energetyczna A+++, 

grzanie przy temperaturze do -30°C, ekologiczny czynnik 

R32, 5 lat gwarancji. 

www.haier-ac.pl 

10 


N. 

NOWOŚCI 

Twój oczyszczacz powietrza NOXA 

Codziennie podawane są alerty smogowe, 

o krytycznych przekroczeniach 

stężenia zanieczyszczenia powietrza. 

Smog to cichy zabójca! Oczyszczacze 

powietrza Noxa, zadbają o dobre 

samopoczucie i komfort w domu, 

biurze, miejscach publicznych przez 

24 godziny/7 dni w tygodniu. Oczyszczacze 

zawierają 3 fi ltry powietrza: 

wstępny, HEPA i z aktywnym węglem. 

Dzięki nim, z powietrza zostają usunięte 

najmniejsze cząsteczki zanieczyszczeń, 

czyli pył zawieszony PM10.0 

oraz PM2.5. Dzięki wbudowanemu 

w urządzenie jonizatorowi powietrza, 

stopniowo uwalniane jony ujemne 

dodatkowo oczyszczają powietrze 

z alergenów i drobnoustrojów, zapewniając 

miłe samopoczucie użytkowników. 

Teraz możesz odetchnąć czystym 

i świeżym powietrzem. 

www.nabilaton.pl 

NOWOŚĆ w ofercie LG – oczyszczacz powietrza 

Czystość powietrza jest jednym z kluczowych 

elementów wpływających na nasze 

zdrowie i komfort, a obecne problemy 

z jakością powietrza w aglomeracjach 

miejskich wymagają skutecznych działań 

w tej kwestii. W tym celu LG Electronics 

włączyło do swojej oferty oczyszczacze 

powietrza LG PuriCare. Urządzenie doskonale 

sprawdza się w najbardziej zanieczyszczonych 

aglomeracjach, strefach 

przemysłowych oraz pomieszczeniach, 

w których jakość powietrza i jego zanieczyszczenie 

mogą negatywnie wpływać 

na zdrowie ludzi. LG PuriCare z wysoką 

skutecznością oczyszcza powietrze z pyłu 

i alergenów oraz organicznych i nieorganicznych 

związków chemicznych precyzyjnie 

monitorując poziom czystości 

Nowe elektryczne kurtyny powietrzne Panasonic 

Panasonic rozszerzył ofertę rozwiazań 

grzewczo-chłodzących o nowe modele 

elektrycznych kurtyn powietrznych 

opracowanych na potrzeby 

obiektów handlowych, przemysłowych 

i komercyjnych. Nowe modele 

elektrycznych kurtyn powietrznych 

Panasonic zapewniają objętościowo 

większy przepływ powietrza niż 

poprzednie modele, dzięki czemu 

strumień jest silniejszy, a działanie 

jednostki efektywniejsze. Kurtyny są 

dostępne w trzech różnych rozmiarach 

i mocach, w tym zupełnie nowy, 

większy model o szerokości 1,5 m. 

Kurtyny zostały zaprojektowane tak, 

by dostęp do nich był jak najprostszy, 

dzięki czemu zarówno instalacja, jak 

i konserwacja przebiegają sprawnie. 

Co więcej, elegancka i prosta kontrukcja 

kurtyn pozwala je bez problemu 

dopasować do większości przestrzeni. 

powietrza dzięki pomiarom stężenia 

pyłów PM1.0, PM2.5 i PM10. Użytkownik 

w każdej chwili może sprawdzić stężenie 

dla każdego z wymienionych poziomów. 

Poziom czystości powietrza prezentowany 

jest również poprzez kolor podświetlenia 

LED bazujący na odczytach 

stężenia pyłu i wskazań czujnika zapachu. 

Ruchomy panel (booster) zapewnia zasięg 

strumienia powietrza powyżej 7,5 m 

i odpowiednią cyrkulację powietrza w pomieszczeniu. 

Niezawodność silnika 

wentylatora podkreśla 10 letnia gwarancja. 

Urządzeniem można sterować 

z podświetlanego panelu frontowego, 

pilota lub za pomocą telefonu z aplikacją 

LG Smart ThinQ. 

www.lg.com/pl 

Dzięki nowemu projektowi i wydajnej 

pracy, elektryczne kurtyny powietrzne 

są doskonałym uzupełnienie portfolio 

Panasonic. 

www.aircon.panasonic.eu/PL_pl 

12 


NOWOŚCI N. 


Nowe nagrzewnice LEO z etykietą jakościową 

Zestawy hydrauliczne PrimoBox w szafkach 

Kompaktowe zestawy hydrauliczne PrimoBox w szafkach to gotowe, estetyczne 

i sprawdzone rozwiązania fi rmy AFRISO oszczędzające miejsce w kotłowni. 

PrimoBox zastępują skomplikowane instalacje ze sprzęgłami hydraulicznymi, 

rozdzielaczami, wymiennikami i układami mieszającymi. Mogą być montowane 

zarówno natynkowo jak i podtynkowo. Dzięki zestawom PrimoBox stworzysz 

kompletną kotłownię zamkniętą w estetyczną obudowę. 

www.primobox.afriso.pl 

Nowe nagrzewnice LEO wyposażone 

są w 3 biegowe wentylatory. Klient 

ma możliwość wyboru zarówno wielkości 

urządzenia, zakresu wydajności 

jak również obudowy – może to być 

obudowa z tworzywa sztucznego EPP, 

stali malowanej proszkowo lub ze stali 

nierdzewnej. Ponadto FLOWAIR jako 

pierwszy wprowadził nowy standard 

w branży – etykiety jakościowe, na których 

widnieją rzetelne parametry urządzenia 

takie jak jego rzeczywista moc, 

zasięg strumienia powietrza czy hałas, 

które zostały określone przy realnych 

warunkach brzegowych oraz potwierdzone 

są przez międzynarodowe, 

akredytowane laboratorium badawcze. 

Do tej pory producenci nagrzewnic podawali 

parametry dla różnych warunków 

brzegowych, bardzo często wybierali 

te, które umożliwiają im przekazanie 

parametrów lepszych niż w rzeczywistości. 

FLOWAIR natomiast wprowadza 

standard podawania parametrów przy 

czynniku grzewczym 70/50 o i temperaturze 

powietrza na wlocie 16 o C czyli 

najbardziej zbliżonych do tych jakie występują 

w większości obiektów. 

www.flowair.pl 

Odwodnienie liniowe 

z odwracalnym 

rusztem 

Jednym z ważniejszych kryteriów 

wyboru rozwiązań sanitarnych 

jest możliwość dostosowania ich 

do indywidualnych preferencji i stylu 

aranżacji łazienki. Przykładem uniwersalnych 

i przemyślanych rozwiązań 

jest nowy system odwodnienia 

TECElinus. Jest to kompletny system, 

złożony z rynny prostej, syfonu 

odpływowego o przepustowości 

0,7 l/s, akcesoriów montażowych 

oraz odwracalnego rusztu. Po zainstalowaniu 

odpływu użytkownik 

może zadecydować, którą „stronę” 

rusztu wybiera – ze stali nierdzewnej 

lub plate, czyli do wypełniania płytkami 

podłogowymi. 

Źródło: TECE 

Fachowy Instalator 1 2019 

13

I. 

instalacje 

Regulacja i równoważenie 

w instalacjach grzewczych 

Dzięki równoważeniu instalacji zyskuje się wymagany przepływ czynnika 

grzewczego w poszczególnych fragmentach instalacji. Właściwy 

przepływ powinien być utrzymany w odbiornikach ciepła – grzejniki, 

nagrzewnice powietrza, pętle ogrzewania podłogowego itp. 

Jeżeli instalacja jest niezrównoważona 

to może wzrosnąć 

poziom hałasu. Niejednokrotnie 

występuje również brak przepływu 

i zmniejszenie mocy. Właściwe 

równoważenie pozwala 

uzyskać zakładane przepływy 

w każdym odbiorniku w momencie 

gdy zawory regulacyjne 

są całkowicie otwarte oraz przy 

oczekiwanych temperaturach 

w pomieszczeniach, przekładając 

się na komfort cieplny. 

Oprócz tego prawidłowe rozdzielenie 

czynnika eliminuje 

przegrzewanie i niedogrzewanie 

pomieszczeń oraz wahania 

temperatury w przypadku gdy 

instalacja nie pracuje z pełną 

mocą. Zrównoważenie hydrauliczne 

zapewni oszczędność energii oraz optymalne 

warunki pracy dla zaworów 

termostatycznych i automatyki. 

W praktyce równoważenie instalacji 

uzyskuje się poprzez odpowiedni 

osprzęt regulacyjny w postaci zaworów, 

kryz i reduktorów. Zapewnia to 

właściwy opór w danej części instalacji. 

Czynności te bardzo często nazywane 

są wyregulowaniem hydraulicznym, 

zrównoważeniem instalacji, 

ustaleniem wydatków, zbalansowaniem 

oporów czy zredukowaniem 

nadciśnienia. 

Równoważenie a regulacja 

Jak już wiadomo równoważenie hydrauliczne 

ma zapewnić prawidłowy 

rozdział czynnika grzewczego 

na wszystkie odbiorniki ciepła 

z uwzględnieniem zapotrzebowania 

na ciepło. Oprócz tego równoważenie 

hydrauliczne ma zagwarantować 

możliwość pełnej regulacji. Można 

więc powiedzieć, że instalacja musi 

być zrównoważona aby można nią 

było optymalnie regulować. 

Przed wykonaniem równoważenia 

warto zadbać o kontrolę szczelności 

wszystkich połączeń. Sprawdza się 

również ciśnienie statyczne w instalacji. 

Nie można zapomnieć o przepłukaniu 

i odpowietrzeniu instalacji. 

Sprawdza się poprawność pracy pompy 

i armatury, natomiast wszystkie 

zawory odcinające powinny być otwarte. 

Na zaworach termostatycznych 

Fot. FERRO 

Fot. CALEFFI HYDRONIC SOLUTIONS 

Fot. 1. 

Zawór regulacyjny. 

Fot. 2. 

Ręczny zawór równoważący. 

14 

Fachowy Instalator 6 2018

instalacje I. 

Fot. ESBE 


Fot. ESBE 

Fot. 3. Przed montażem zaworu należy 

sprawdzić czy została ona wykonana 

zgodnie z projektem. 

Fot. 4. 

Regulator różnicy ciśnienia. 

Fot. 5. Ręczne zawory równoważące 

z nastawą wstępną wykorzystuje się do 

równoważenia hydraulicznego przepływu 

instalacji grzewczych i chłodniczych. 

należy ustawić wstępną nastawę oraz 

całkowicie je otworzyć. 

Konieczne jest sprawdzenie czy instalacja 

została wykonana zgodnie z projektem. 

Trzeba ustalić czy wszelkie 

problemy i zmiany wynikłe na etapie 

montażu instalacji były uzgodnione 

z projektantem. Jeżeli instalacja nie 

jest nowa lecz modernizowana przydatna 

będzie dokładna inwentaryzacja 

zastosowanych w niej urządzeń, 

tak aby móc wykonać niezbędne obliczenia. 

W efekcie takiej inwentaryzacji 

powstaje m.in. schemat instalacji, 

podawane są parametry techniczne 

źródła ciepła, a także typ oraz parametry 

zastosowanej armatury i automatyki. 

Ponadto powstaje opis przegród 

i okien, a także wymagane temperatury 

pomieszczeń. Zebrane dane 

pozwalają wykonać niezbędne obliczenia 

oraz określić zapotrzebowanie 

na ciepło budynku. 

Im zebrane dane są dokładniejsze, to 

obliczenia również są precyzyjniejsze. 

W efekcie równoważenie przebiegnie 

sprawnie oraz przyniesie lepsze 

efekty. Dokładne określenie zapotrzebowania 

na ciepło to podstawa przy 

określaniu obliczeniowego przepływu 

nośnika w poszczególnych miejscach 

instalacji. To z kolei jest podstawą przy 

doborze armatury równoważącej. 

Precyzyjne określenie zapotrzebowania 

na ciepło jest bardzo ważne 

do prawidłowego określenia obliczeniowego 

przepływu nośnika ciepła 

we wszystkich miejscach instalacji 

(tzw. działkach). To z kolei wyznacza 

podstawy do właściwego doboru armatury 

regulacyjnej i równoważącej. 

Zasada działania 

zaworów równoważących 

Typowy zawór równoważący to urządzenie 

hydrauliczne umożliwiające regulowanie 

natężenia przepływu czynnika, 

który przez niego przepływa. Do 

regulacji wykorzystuje się pokrętło 

zarządzające ruchem elementu zamykającego 

celem regulacji przepływu 

czynnika. Natężenie przepływu jest 

regulowane odpowiednio do wartości 

ciśnienia mierzonej poprzez dwa 

przyłącza piezometryczne odpowiednio 

umiejscowione na zaworze. 

Zawory równoważące mają króćce 

pomiarowe. Istotne są również elementy 

samouszczelniające eliminujące 

przecieki wody. Materiały wykonania 

zaworów cechuje wysoki poziom 

odporności na korozję. Stąd też najczęściej 

zastosowanie znajduje stop 

mosiądzu odpornego na wypłukiwanie 

cynku. Z kolei elementy zamykające 

wytwarza się ze stali nierdzewnej, 

która jak wiadomo jest odporna na korozję 

oraz tarcie wynikające z przepływającego 

czynnika termicznego. 

Za uszczelnienia zaworu odpowiada 

O-Ring. Skuteczne uszczelnienie zapobiega 

przedostawaniu się wody do części 

gwintowanej trzpienia regulacyjnego. 

Mechanizm ten pozwala trzpieniowi 

regulacyjnemu na właściwe ustawienie 

elementu zamykającego. 

Niektóre zawory równoważące mogą 

być dostarczane wraz z łupkami izolacyjnymi. 

Zapewnia to dobrą izolację 

termiczną i zapobiega wnikaniu pary 

wodnej. Stąd też zastosowanie zaworów 

może również objąć instalacje 

wody lodowej. 

Pokrętło nastawcze jest ergonomiczne 

i zapewnia precyzyjną regulację. 

Zakres regulacji wynosi zazwyczaj 

5 pełnych obrotów, co przyczynia się 

do dużej dokładności przy regulowaniu 

równoważenia instalacji. Z reguły 

podziałka skali mikrometrycznej jest 

czytelna i duża. Każdy obrót pokrętła 

o 360° to jeden stopień regulacji. 

Ręczne i automatyczne 

zawory równoważące 

Ręczne zawory równoważące 

z nastawą wstępną wykorzystuje 

się do równoważenia hydraulicznego 

przepływu instalacji grzewczych 

i chłodniczych. Zawory z nastawą 

wstępną zapewniają ograniczenie 

przepływu przy czym jest możliwe 

realizowanie maksymalnego przepływu. 

Ręczne zawory równoważące cechują 

się prostą i zwartą budową, co 

ułatwia montaż i późniejszą eksploatację. 

Warto zwrócić uwagę na dostępne 

akcesoria. 

W zaworach automatycznych równoważenie 

wykorzystuje dwa zawory połączone 

rurką kapilarną. W zależności od zaworu 

zyskuje się możliwość utrzymania różnicy 

ciśnień w różnych zakresach – np. 5-25 kPa, 

20-40 kPa, 35-75 kPa lub 60-100 kPa. 


15

I. 

instalacje 

Fot. ESBE 


Fot. ESBE 

Fot. 6. Zawór z wewnętrznymi gwintami 

przyłączeniowymi. 

Fot. 7. Zawór odcinający i zawór 

wstępnej regulacji. 

Fot. 8. Zawór z zewnętrznymi gwintami 

przyłączeniowymi. 

Zawory automatyczne zapewniają 

optymalną pracę również przy 

zmieniającym się obciążeniu układu 

grzewczego lub chłodzącego. Ważna 

jest przy tym możliwość przebudowy 

instalacji bez konieczności ponownego 

równoważenia. Dzięki hydraulicznemu 

odciążeniu grzybka zaworu 

regulacja może odbywać się przy dużych 

ciśnieniach różnicowych. 

W nowoczesnych zaworach nastawę 

ciśnienia różnicowego wykonuje się 

poprzez specjalne pokrętło. Wartość nastawionego 

ciśnienia różnicowego jest 

widoczna na skali. Na czas płukania i napełniania 

instalacji można tymczasowo 

zablokować zawór w pozycji otwartej. 

Wykorzystuje się do tego specjalne pierścienie. 

Zakres regulacji ciśnienia różnicowego 

wynosi 5-25 kPa (0,05-0,25 bar) 

oraz 20-40 kPa (0,20-40 bar). 

Na rynku oferowane są zawory łączące 

w sobie funkcje zaworu regulacyjnego 

i odcinającego. Urządzenia 

tego typu montuje się na przewodzie 

zasilającym. Dzięki opcji ograniczenia 

przepływu na zaworze można ustawić 

maksymalny przepływ w pionie. Przydatne 

rozwiązanie stanowią złączki 

pomiarowe umożliwiające pomiar 

przepływu w instalacji. Ponadto niektóre 

zawory mają gwintowane gniazdo 

rurki impulsowej. 

Zawory równoważące 

ze zwężką Venturiego 

W niektórych zaworach pomiar przepływu 

bazuje na zwężce Venturiego. 

Urządzenie pomiarowe znajduje się 

na korpusie zaworu przed elementem 

zamykającym. Zapewnia to stabilny 

pomiar podczas regulacji natężenia 

przepływu. Króćce do pomiaru ciśnienia 

zaworów równoważących znajdują 

się najczęściej przed i za elementem 

zamykającym. Kiedy zawór jest 

zamknięty w mniej niż 50% swojego 

pełnego zakresu otwarcia turbulencje 

jakie powstają za elementem zamykającym 

mogą powodować niestabilność 

sygnału ciśnienia oraz błędy 

pomiarowe. 

Warto podkreślić, że montaż zaworu 

nie wymaga pozostawienia długiego 

odcinka prostego za zaworem. Oprócz 

tego system Venturiego powoduje 

przyspieszenie procesu pomiaru 

i równoważenie układu. Natężenie 

przepływu jest więc funkcją mierzoną 

przed i po stałej kryzie miernika 

Venturiego, przed elementem zamykającym 

a nie na przestrzeni całego 

zaworu. W praktyce podczas wykonywania 

pomiaru nie trzeba sprawdzać 

nastawy zaworu. 

Zwraca się uwagę, że praca zaworu 

bazującego ma zwężce Venturiego 

jest cicha. Ma to ogromne znaczenie 

jeżeli zawór jest zamontowany w miejscach 

stałego przebywania ludzi. 

Regulacja w grzejnikach 

Grzejniki o tradycyjnej konstrukcji wyposażane 

są w zawory grzejnikowe 

z podwójną regulacją. Pierwsza z nich 

to nastawa wstępna, którą najczęściej 

realizuje się za pomocą kryzy dławiącej 

z odpowiednią średnicą. Drugi 

stopień regulacji wykorzystuje ruch 

grzybka. Ciśnienie reguluje się zmniejszając 

lub zwiększając odstęp pomiędzy 

grzybkiem a jego gniazdem. 

Wykonując nastawę wstępną zaworu 

grzejnikowego uwzględnia się przede 

wszystkim strumień czynnika grzewczego 

oraz ciśnienie jakie ma być 

zredukowane. W przypadku większości 

producentów zaworów grzejnikowych 

nastawy wstępne oznacza się 

od 1 do 6. Najmniejsza nastawa oznacza 

najmniejszy otwór kryzy dławiącej 

a największa nastawa jest pełnym 

przepływem. 

Podsumowanie 

Dzięki równoważeniu instalacji odbiorniki 

ciepła pracują bez zbędnych 

strat zapewniając przy tym komfort 

użytkowania instalacji grzewczej. 

Z kolei pompy obiegowe uzyskują 

lepszą sprawność dzięki czemu eliminowane 

jest ryzyko przegrzania 

i nadmiernego ich zużycia. Ponadto 

eliminuje się głośną pracę instalacji 

oraz szybsze zużycie wynikające 

z tarcia związanego ze zbyt dużą 

prędkością czynnika roboczego. 

Ogranicza się również wartość ciśnienia 

różnicowego jakie występuje 

na zaworach regulacyjnych, co zapobiega 

niepoprawnej pracy zaworów. 

Damian Żabicki 

16 


I. 

instalacje 

Odpływy liniowe 

– przestrzeń i wygoda w łazience 

PROMOCJA 

Strefa prysznica bez brodzika, z odwodnieniem liniowym, sprawdza się 

zarówno w małych łazienkach, jak i dużych salonach kąpielowych. 

Decyzję o „bezbrodzikowej” wersji prysznica, z odwodnieniem 

liniowym, należy podjąć odpowiednio wcześnie 

podczas remontu, gdyż konieczne są pewne przygotowania. 

Chodzi przede wszystkim o wyprofilowanie podłogi. 

Musimy uzyskać właściwy spadek – optymalny to ok. 

2 proc. – w kierunku odpływu wody. 

Odpływ liniowy wąski Perfect Drain 

i niewielką zabudową – 49 mm. Dzięki tym parametrom 

dobrze sprawdzi się też w budownictwie wielorodzinnym. 

Odpływ liniowy Ora 

Odpływ liniowy montowany jest zwykle przy ścianie, 

choć równie dobre okaże się każde inne miejsce. Model 

Ora wyposażony jest w regulowane nóżki, które pozwalają 

na wypoziomowanie i prawidłowe ustawienie rynny. 

Kołnierz hydroizolacyjny uszczelnia konstrukcję odpływu 

wpuszczoną w podłogę, a tym samym zabezpiecza łazienkę 

przed ewentualnym zalaniem. Ruszt został wykonany 

z wysokiej jakości stali nierdzewnej, ręcznie szlifowanej. 

Na całej długości ma otwory o zróżnicowanej wielkości. 

Przepustowość wynosi 54 l/min. 

Odpływ ścienny Wall slim 

Jeśli chcemy mieć na posadzce pod prysznicem idealnie 

gładką powierzchnię, wybierzmy odpływ ścienny. Jest to 

również rozwiązanie doskonale sprawdzające się w łazienkach 

z ogrzewaniem podłogowym, ponieważ montaż takiego 

odpływu nie ingeruje w strukturę posadzki. Model 

Wall slim, dzięki polerowanej maskownicy, z zewnątrz jest 

widoczny jedynie jako estetyczna płytka, a woda odpływa 

wąską szczeliną na granicy ściany i podłogi. 

Odpływ liniowy pod płytkę 

Odpływ liniowy Super slim pro 

Odpływ liniowy 

Easy New 

Jeszcze mniej zakłócającym aranżację okaże się model 

„pod płytkę”. Posiada on te same parametry techniczne co 

Ora, ale można wypełnić go na przykład płytką z podłogi. 

I wtedy właściwie w niej „zniknie”. Choć niewidoczny, 

doskonale będzie jednak pełnił swą funkcję, zapewniając 

komfort podczas korzystania z łazienki. 

Odpływ liniowy wąski Perfect Drain różni się od pozostałych 

m.in. wbudowanym syfonem (inne mają syfon w zestawie), 

nieco niższą przepustowością, wynoszącą 25 l/min, 

Wiele zalet mają najnowsze odpływy liniowe Super slim 

pro i Easy New. Ten ostatni występuje w wersji odwracalnej 

– na lewą i na prawą stronę. Oba, dzięki niskiej zabudowie, nadają 

się do budynków wielorodzinnych. Dużym udogodnieniem 

są stalowe syfony zintegrowane z otworami rewizyjnymi, oraz 

korki rewizyjne, które umożliwiają łatwy dostęp do syfonów. 

Wszystkie wymienione produkty marki Ferro mają 5-letni 

okres gwarancji. 

www.ferro.pl 

18 

Fachowy Instalator 6 2018

5-6 

MARCA 

WARSZAWA 

NOWA 

LOKALIZACJA 

ORGANIZATOR 

NAJWIĘKSZE 

WYDARZENIE 

BRANŻOWE 

BOGATY 

17. EDYCJA FORUMWENTYLACJA.PL 

PROGRAM

O. 

ogrzewanie 

Ogień w nowym wydaniu 

PROMOCJA 

Przez wieki ewolucji człowieka i techniki aż do dziś, ogień dostarcza nam 

tych samych warunków komfortu, co człowiekowi pierwotnemu. Choć 

dzięki nowoczesnym technologiom fizycznie ognia nie widać, to skutki 

jego oddziaływania są wykorzystywane przez człowieka praktycznie na 

każdej płaszczyźnie życia. 

Tak, jak tysiące lat temu jaskinia 

ogrzewana była przez ogień, 

tak dzisiaj również energię 

cieplną do ogrzania naszych 

domów w większości przypadków 

uzyskujemy poprzez 

spalanie paliwa – jednak odbywa 

się to w sposób zamknięty 

w szczelnych komorach spalania. 

A to przecież właśnie widok 

płomienia działa kojąco. Widok 

palących się szczap drewna 

pozytywnie nastraja, relaksuje 

i odpręża. Większość inwestorów 

mając do dyspozycji nowo- 

czesne systemy grzewcze jako główne 

źródło ciepła wybiera urządzenia zaawansowane 

technologicznie. Jednak 

nadal wykazują też chęć posiadania 

urządzenia, które dostarczy widoku otwartego 

ognia. 

Te wymagania świetnie spełniają kominki, 

które dzięki ciekawym formom 

znajdują miejsce w przeróżnych aranżacjach 

wnętrz. Użytkownicy kominków 

chcą również wykorzystywać 

ciepło emitowane przez palące się 

drewno. Rodzi się więc pytanie: „Czy 

do mojej nowoczesnej instalacji 

grzewczej mogę dołączyć zwykły 

kominek, w którym będę palił od 

czasu do czasu?” Żeby odpowiedzieć 

na to pytanie, należałoby zbadać zasadność 

włączenia kominka z płaszczem 

wodnym w istniejący układ grzewczy 

pod kątem istniejącej instalacji oraz 

zagrożeń jakie może spowodować 

włączenie kominka w układ. 

Zalecany dla użytkowników kominka 

z płaszczem wodnym jest system otwarty 

układu ogrzewania. Niestety 

taka instalacja ma kilka znaczących minusów. 

Najważniejszym z nich jest stały 

kontakt czynnika grzewczego z powietrzem 

atmosferycznym. Obecność 

Zestawy separacyjne PrimoBox AHB . 

20 


ogrzewanie O. 

Połączenie kotła gazowego z kominkiem. 

powietrza w instalacjach grzewczych 

jest głównym powodem korozji 

armatury oraz urządzeń obecnych 

w układzie. Dodatkowo stałopalne 

urządzenia grzewcze mocno zabrudzają 

czynnik krążący w instalacji. Jest 

to przyczyną awarii i przedwczesnego 

zużycia takich elementów na instalacji 

jak zawory termostatyczne czy 

pompy. Kolejnym minusem jest niewątpliwie 

konieczność montażu naczynia 

przelewowego w najwyższym 

punkcie instalacji, które niejednokrotnie 

znajduje się w przestrzeniach 

mieszkalnych. Jednak nowoczesne 

instalacje grzewcze to instalacje 

typu zamkniętego, czyli pod ciśnieniem. 

Układy tego typu charakteryzują 

się dużo większą efektywnością i żywotnością 

samej instalacji jak i urządzeń, 

które w niej działają. A to w dużej 

mierze dzięki możliwości usunięcia powietrza 

z instalacji. 

Powstaje więc pytanie. Czy włączyć 

kominek z płaszczem do zamkniętego 

systemu ogrzewania? Przecież 

przy zastosowaniu kilku wymaganych 

form zabezpieczenia prawo pozwala 

na zamknięcie systemu ogrzewania, 

w którym źródłem ciepła jest kocioł 

stałopalny. Należy jednak pamiętać, 

że pomimo zastosowania wszystkich 

wymaganych prawem „bezpieczników”, 

może dojść do niekontrolowanego 

wzrostu ciśnienia, co w wielu 

przypadkach grozi uszkodzeniem elementów 

instalacji. Układ zamknięty 

jest zabezpieczony przed taką sytuacją. 

Naczynie przeponowe wspólnie z zaworem 

bezpieczeństwa chronią całą 

instalację. 

Najrozsądniejszym rozwiązaniem pozostaje 

rozdzielenie tych dwóch różnych 

układów grzewczych za pomocą 

wymiennika płytowego. Dzięki 

niemu możemy przekazać energię 

wytworzoną w kominku, który działa 

w układzie otwartym do naszej 

nowoczesnej instalacji grzewczej 

w układzie zamkniętym. Najważniejszym 

argumentem stojącym za wyborem 

płytowego wymiennika ciepła jest 

separacja układów pod kątem ciśnienia 

oraz jakości czynnika. Wzrost 

ciśnienia po stronie kominka nie wpływa 

w żaden sposób na urządzenia 

po stronie układu zamkniętego. Również 

czynnik grzewczy układu zamkniętego 

nie traci jakości oraz właściwości, 

ponieważ nie ma kontaktu z powietrzem 

oraz płaszczem wodnym kominka. 

Aby to wszystko było możliwe potrzebna 

jest jeszcze pompa obiegowa 

i zabezpieczenie powrotu przed zbyt 

niską temperaturą. Wszystkie te urządzenia 

wspomagane sterownikiem 

znajdują się w niewielkiej szafce, 

którą oferuje AFRISO, to urządzenie 

zwane jest PrimoBoxem. 

Różne warianty wykonania na pewno 

będą bardzo pomocne w kwestii łączenia 

ze sobą dwóch różnych systemów 

ogrzewania. PrimoBox zbudowany 

jest na bazie bardzo wydajnego wymiennika 

płytowego o mocy 35 kW. 

W zależności od wariantu wykonania 

może posiadać wysokiej jakości pompę 

obiegową dla każdego systemu 

oraz zawór temperaturowy do ochrony 

powrotu. Wszystko umieszczone 

jest w zgrabnej metalowej szafce, 

do której pozostaje podłączyć przewody 

zasilające i powrotne łączonych 

systemów. I gotowe. 

Dzięki jednemu kompaktowemu urządzeniu 

jesteśmy w stanie w sposób 

bezpieczny dla użytkowników oraz 

reszty urządzeń będących w instalacji 

podłączyć kominek i korzystać z ciepła 

jakie wytwarza. Wiedząc, że jesteśmy 

bezpieczni możemy oddawać się przyjemności 

wpatrywania w magiczny 

płomień ognia. 

www.afriso.pl 

www.primobox.ariso.pl 


21

O. 

ogrzewanie 

Wodne nagrzewnice powietrza 

– charakterystyka nowoczesnych modeli 

i rozwiązania poprawiające ich efektywność 

Wodne nagrzewnice powietrza są zdecydowanie najpopularniejszymi urządzeniami 

grzewczo-nadmuchowymi, stosowanymi w pomieszczeniach 

o średniej i dużej kubaturze, czyli najczęściej w halach produkcyjnych, magazynach, 

halach wystawowych i sportowych czy też supermarketach. Potrafią 

szybko i skutecznie zapewnić oczekiwany komfort cieplny. W ostatnich latach 

ich konstrukcja i efektywność zostały istotnie ulepszone i podniesione 

dzięki wprowadzeniu ciekawych nowoczesnych rozwiązań. 

Konstrukcja i zasada działania 

nagrzewnic wodnych 

Urządzenia te cieszą się rosnącą 

popularnością nie tylko z uwagi 

na swoją efektywność, łatwą dostępność 

(szeroka oferta rynkowa) 

i coraz niższe koszty konieczne 

do poniesienia na początku 

inwestycji, ale też ze względu 

na niezwykle prostą konstrukcję 

i zasadę działania. Nagrzewnice realizują 

ogrzewanie nadmuchowe, 

czyli proces, w którym powietrze 

omywa wymiennik ciepła, pobiera 

z niego energię cieplną, po czym 

Fot. 1. 

Schemat konstrucji i zasady działania wodnej nagrzewnicy powietrza. 

już nagrzane, zostaje skierowane przy 

pomocy wentylatora do określonych stref 

Fot. 2. Seria mniejszych nagrzewnic daje często lepszy efekt niż jedna duża 

nagrzewnica. 

Fot. FLOWAIR 

Fot. FLOWAIR 

wewnątrz pomieszczenia lub budynku. 

Jest to niejako wymuszona konwekcja, 

znajdująca zastosowanie głównie w budynkach 

wielkokubaturowych (przemysł, 

budynki użyteczności publicznej), choć 

można spotkać się z tym rozwiązaniem 

również w mniejszych obiektach typu: 

sklepy, garaże, warsztaty, myjnie samochodowe. 

Jak sama nazwa sugeruje, 

medium podającym ciepło dla wodnych 

nagrzewnic jest ciepła lub gorąca woda 

dostarczana z reguły z kotła (również 

kondensacyjnego), choć ostatnio coraz 

częściej kocioł zastępowany jest pompą 

ciepła, czyli kolejnym niskotemperaturowym 

źródłem energii cieplnej. Jak z powyższego 

wynika, wodne nagrzewnice 

mogą współpracować z bardzo różnymi 

źródłami ciepła o różnej charakterystyce. 

Ograniczeniem jest tu nie tyle minimalna, 

co maksymalna temperatura medium 

grzewczego, która dla niektórych 

modeli nagrzewnic może sięgać 120 º C 


ogrzewanie O. 

Fot. SONNIGER 

Fot. 3. 

Wiele nagrzewnic wyposaża się w pionowe lotki dla regulacji strumienia w lewo i prawo. 

bądź nawet 130 º C, przy maksymalnym 

ciśnieniu roboczym podawanej wody 

nie przekraczającym wartości w okolicach 

1,5 MPa. Warto zauważyć, że coraz 

częściej nagrzewnice wodne obok funkcji 

ogrzewania realizują również funkcję 

schładzania pomieszczenia, co osiągane 

jest przez układy dualne, czyli nagrzewnice 

posiadające drugie źródło wody 

– tym razem jednak wody lodowej. 

Omówienie konstrukcji typowej nagrzewnicy 

wodnej jest zarazem drogą 

do prześledzenia jej cyklu pracy. Początek 

ma miejsce w momencie, gdy 

wentylator nawiewa pobrane podciśnieniowo 

powietrze bezpośrednio 

na wymiennik ciepła, który powinien 

być nim omywany równomiernie na całej 

swojej powierzchni. Drugi etap to 

przejście powierza przez wymiennik. 

Istotnymi parametrami są tu prędkość 

przepływu powierza przez wymiennik 

i jego temperatura, która powinna 

odbiegać od temperatury medium 

w wymienniku (powinna być niższa) 

– w przeciwnym razie moc grzewcza 

nagrzewnicy drastycznie się obniży. Na- 

z d a n i e m 

E K S P E R T A 

Jakie źródła ciepła mogą współpracować z wodnymi nagrzewnicami 

powietrza? 

Marek Skarżyński product manager LEO, FLOWAIR Głogowski i Brzeziński sp.j. 

Wodne nagrzewnice powietrza potrzebują do prawidłowej pracy 

źródła ciepła, które dostarczy czynnik grzewczy w wymaganej 

ilości oraz temperaturze. Źródłem ciepła może być np. kocioł 

gazowy, kocioł na paliwa stałe, olej czy też pompy ciepła. W przypadku 

coraz powszechniejszych źródeł ciepła o niskich parametrach, 

należy zwrócić uwagę na dobór właściwych nagrzewnic. 

W przypadku źródeł niskotemperaturowych zastosować powinno 

się nagrzewnice z wysokoefektywnym 3-rzędowym wymiennikiem 

wodnym, aby uzyskać odpowiednie temperatury 

nawiewu oraz osiągnięcie wymaganych mocy grzewczych. Kolejnym 

ważnym elementem jest dobór instalacji, armatury oraz 

sterowania źródłem ciepła jak i układem nagrzewnic wodnych. 

Które podzespoły nagrzewnic mają największy wpływ na zwiększanie ich energooszczędności? 

W przypadku nagrzewnic wodnych w największym stopniu 

wpływ na efektywność ma sama konstrukcja urządzenia 

oraz zastosowany wentylator. Nagrzewnica powinna mieć 

właściwie zaprojektowany kształt dyszy i kierownic powietrza. 

Przepływające powietrze napotka wówczas na jak 

najmniejsze opory przepływu oraz zostanie równomiernie 

rozprowadzone na całej powierzchni wymiennika ciepła. 

Dzięki czemu uzyskamy maksymalny odbiór ciepła, które 

zostanie efektywnie dostarczone do pomieszczenia. Istotnym 

elementem pod względem energooszczędności jest 

niewątpliwie zastosowany wentylator. Nowoczesne wentylatory 

zapewniają niski pobór energii elektrycznej oraz możliwość 

regulacji wydajności. Ale aby skutecznie wykorzystać 

taki wentylator potrzebny jest jeszcze inteligentny system 

regulacji. System taki optymalizuje pracę układu w zależności 

od warunków na obiekcie. Dostosowuje wydajność wentylatora, 

umożliwia pracę wybranych urządzeń na podstawie 

odczytu temperatury zadanej i mierzonej a nawet 

umożliwia współpracę nagrzewnic z innymi urządzeniami 

układu ogrzewania hali, takimi jak destratyfikatory, efektywnie 

wykorzystując ciepło gromadzące się pod stropem 

lub ciepło z procesów technologicznych. 


23

O. 

ogrzewanie 

stępnym etapem jest skierowanie już 

nagrzanego w wymienniku strumienia 

powietrza do wnętrza pomieszczenia, 

przy czym po drodze można wpłynąć 

na kierunek jego dystrybucji stosując 

często bardzo estetyczne nakładki 

w postaci żaluzji kierunkowych. Warto 

przy tym zauważyć, że wpływ na kierunek 

nawiewu osiąga się również poprzez 

zdeterminowanie kąta ustawienia 

urządzenia na konsoli, która nieraz pozwala 

na regulację (obrót) nagrzewnicy 

w zakresie np. 120º w poziomie i jednocześnie 

nawet do 45 o w pionie. 

Powyższy opis wymienia trzy najważniejsze 

elementy konstrukcyjne 

nagrzewnic, w których w ostatniej 

dekadzie zastosowano rozwiązania zdecydowanie 

podnoszące efektywność 

tych urządzeń: zarówno rozumianą jako 

skuteczność podczas pracy, jak też rozumianą 

jako efektywność energetyczna 

czy też energooszczędność. Tymi 

podzespołami są wentylator, wymiennik 

ciepła oraz nakładki wpływające 

na kierunki nawiewu powietrza. Do tej 

listy dopisać należy ponadto nie wspomniane 

do tej pory elementy, związane 

z automatyką i elektroniką. Zmiany jakie 

zaszły w nich wszystkich – udoskonalenia 

konstrukcyjne, jak też funkcjonalne 

– opisuje kolejny rozdział. 

Podzespoły i rozwiązania 

sprzyjające zwiększaniu 

efektywności nagrzewnic wodnych 

Sercem każdej nagrzewnicy jest zawsze 

ten sam duet: wentylator i wymiennik 

ciepła. Do niedawna wentylatory napędzane 

były standardowymi szczotkowymi 

silnikami AC (prądu zmiennego), których 

awaryjność oraz pobór energii były zawsze 

znacząco wysokie, co zarazem przekładało 

się na przeciętną sprawność urządzenia. 

Z punktu widzenia podnoszenia ekonomiki 

pracy nagrzewnic od początku 

istotną kwestią była możliwość wpływania 

na moc, a więc i prędkość obrotową 

wentylatora, stąd szybkie wejście na ry- 

z d a n i e m 


Jakie źródła ciepła mogą współpracować z wodnymi nagrzewnicami 

powietrza? 

Mariusz Pilipczuk, Corporate EH Product Manger, VTS Polska Sp. z o.o. 

Istotnym elementem każdej nagrzewnicy powietrznej jest wirnik 

wentylatora. Zoptymalizowany profil łopat oraz ich zwiększona 

powierzchnia gwarantują niskie koszty eksploatacji i cichą pracę 

urządzeń. Sercem nagrzewnicy jest jednak jej silnik – jego 

rodzaj ma największy wpływ na zwiększenie energooszczędności. 

Zastosowanie najnowszej generacji silników EC 

zapewnia zachowanie maksymalnej sprawności nawet przy zredukowanych 

obrotach wentylatora. Płynna regulacja prędkości 

obrotowej silników EC pozwala na dopasowanie się do potrzeb 

każdego pomieszczenia. Wydajne silniki EC potrafią przynieść 

korzyść dla użytkownika w postaci 40% oszczędności energii elektrycznej 

w porównaniu z tradycyjnymi rozwiązaniami. 

Wentylatorowe wodne nagrzewnice powietrza wyposażone 

są w wymienniki ciepła, które zasilane gorącym czynnikiem 

w postaci wody lub mieszanki wodno-glikolowej, oddają 

ciepło do otoczenia. Parametry wejściowe do wymiennika 

ciepła po stronie czynnika, zależą od źródła ciepła oraz związanej 

ze źródłem instalacji rozprowadzającej to ciepło. 

W zależności od kraju zastosowania nagrzewnicy powietrznej 

popularnością mogą cieszyć się źródła konwencjonalne 

typu kocioł na paliwa stałe czy ciekłe oraz ciepło doprowadzane 

z sieci ciepłowniczej. W północnych regionach Europy, 

w których niemniejszym zainteresowaniem cieszą się również 

źródła niekonwencjonalne, możemy spotkać się z instalacjami 

które wykorzystują po odpowiedniej obróbce np. 

wysokotemperaturowe źródła geotermalne. 

Przy wyborze źródła ciepła użytkownik powinien sugerować 

się jakością danego źródła (technologią wykonania 

oraz energooszczędnością), kosztem inwestycji oraz komfortem 

użytkowania. Najważniejsza jest jednak możliwość 

wytworzenia ilości energii określonej przez użytkownika 

oraz sprawne i możliwie najmniej stratne doprowadzenie jej 

do nagrzewnicy powietrza, która zadba o komfort cieplny 

otoczenia. 


Na energooszczędność urządzenia ma również wpływ jego konstrukcja. 

Dopracowana bryła obudowy wyposażona w dyfuzor, 

pozwalająca na optymalną ekspozycję powierzchni wymiennika 

i gwarantująca znakomity odbiór ciepła i całkowitą integrację. 

System łączenia który potwierdza trwałe i precyzyjne dopasowanie 

elementów obudowy, co przekłada się na eliminację 

strat, a także mocowanie kierownic powietrza które umożliwia 

ich indywidualną regulację przy zachowaniu minimalnych oporów 

przepływu. 

Wszystkie powyższe elementy są składową tego w jaki sposób pracuje 

nagrzewnica i czy spełnia oczekiwane przez użytkowników 

standardy energooszczędności. 

24 


ogrzewanie O. 

Fot. VTS 

Fot. 4. W szklarni nagrzewnice nie tylko utrzymują odpowiednią temperaturę, ale także wymuszają 

ruch powietrza. Jeden sterownik VOLCANO EC steruje 8 energooszczędnych nagrzewnic, 

działa według kalendarza i pozwala na płynną zmianę prędkości obrotowej wentylatora. 

nek wentylatorów o kilku stopniach pracy 

– często trzech. Przy większym zapotrzebowaniu 

na ciepłe powietrze wentylatory 

te przełączane były – z reguły manualnie 

– na wyższy bieg, co pociągało za sobą 

zwiększony pobór energii. Oczywiście 

wentylatory, te dawniej jak i obecnie stosowane, 

zawsze muszą być dopasowane 

do wielkości wymiennika i całej nagrzewnicy 

– ich wielkość i moc musi pokonywać 

opory przepływu powietrza na wymienniku 

i zarazem gwarantować skuteczny 

i oczekiwany zasięg strumienia powietrza. 

Rozwój technologii wytwarzania napędów 

poszedł w międzyczasie m.in. w kierunku 

elektronicznie komutowanych silników 

(bezszczotkowe napędy EC łączące cechy 

AC i DC), które nie tylko cechują się wyższą 

sprawnością, nie tylko pobierają znacznie 

mniej energii, ale też świetnie nadają się 

do współpracy z systemami automatyki 

sterowanej komputerowo i pozwalają 

na całkowicie bezstopniowe regulowanie 

ich prędkości obrotowej. Ich zastosowanie 

Fot. 5. Zamocowanie nagrzewnicy na obrotowej konsoli pozwala ją ustawić w optymalnej 

pozycji. 

Fot. FLOWAIR Fot. VTS 

w wentylatorach wodnych nagrzewnic 

było tylko kwestią czasu, a gdy już do tego 

doszło, fakt ten dosłownie zrewolucjonizował 

te urządzenia. Zmiana prędkości 

nawiewanego powietrza poprzez zmianę 

prędkości obrotowej wentylatora to 

podstawowy i najskuteczniejszy sposób 

na regulację mocy grzewczej całej nagrzewnicy. 

Możliwość kontrolowania tego 

parametru w sposób bezstopniowy (w dodatku 

coraz częściej poprzez urządzenia 

elektroniczne współpracujące z wentylatorem 

dzięki zastosowaniu sterowanej 

cyfrowo automatyki) zapewniło właśnie 

użycie modulowanych silników EC. 

To zdecydowanie jedno z najznamienitszych 

usprawnień zwiększających 

efektywność nagrzewnic na przestrzeni 

ostatniej dekady. Innym usprawnieniem, 

często pomijanym w publikacjach branżowych, 

jest zniwelowanie hałasu generowanego 

przez wentylatory – zarówno 

poprzez zmniejszenie hałasu wytwarzanego 

przez napęd, jak też poprzez 

udoskonalenie geometrii samych wirników 

(zwanych czasem śmigłem). Jest 

to usprawnienie nie tyle odczuwalne 

w zwiększonej efektywności tych urządzeń, 

co raczej przekładające się na komfort 

osób pracujących i przebywających 

w halach ogrzewanych przez nowoczesne 

nagrzewnice (supermarkety, duże 

hale handlowe itp.). 

Wymiennik ciepła jest podzespołem, który 

nie tyle wpływa na efektywność elektryczną 

nagrzewnicy, co na efektywność 

wymiany ciepła. Dzisiejsze wymienniki 

są konstruowane tak, by powierzchnia 

lamelek, czyli powierzchnia wymiany 

energii cieplnej, była jak największa 

i zarazem rozkład przepływu powietrza 

kształtował się jak najrównomierniej. Sporym 

usprawnieniem stało się przejście 

na materiały o zwiększonym współczynniku 

przewodzenia, takie jak miedź i aluminium, 

którym nie przeszkadza ewentualna 

dodatkowa powłoka antykorozyjna. 

Jednak największe usprawnienie wymusiło 

stopniowe przechodzenie użytkowników 

nagrzewnic z wysokotemperaturowych 

źródeł ciepła na źródła niskotemperaturowe, 

a więc wspomniane wcześniej piece 

kondensacyjne i pompy ciepła. Sytuacja ta 

sprawiła, że na rynku pojawiły się wymienniki 

o specjalnie zmodyfikowanej geome- 


25

O. 

ogrzewanie 

trii, pozwalającej na skuteczne ogrzewanie 

powietrza energią cieplną pochodzącą 

z niskotemperaturowego czynnika grzewczego. 

Chodzi tu o początkowo dwustopniowe, 

a dziś najczęściej trzystopniowe, czy 

raczej trzyrzędowe wymienniki ciepła, bardzo 

skuteczne przy temperaturach czynnika 

nie sięgających czasem nawet 50 º C. 

Warto zauważyć w tym miejscu, że najlepiej 

z niskotemperaturowymi źródłami 

ciepła współpracują nagrzewnice małej 

i średniej wielkości, zaś te o największej 

wydajności i przeznaczone do bardzo 

dużych obiektów wymagają jednak wody 

o temperaturze od 70 do nawet 90ºC 

na zasilaniu. 

Zwiększona efektywność wodnych nagrzewnic 

powietrza zależy również od 

sposobu wykonania obudowy tych 

urządzeń, czy raczej dokładności jej spasowania 

z wszystkimi pozostałymi komponentami. 

Chodzi tu o wyeliminowanie 

sytuacji takich, jak niepożądane przedmuchy 

poza głównym ciągiem grzewczym, 

które mogą pojawić się zarówno na froncie, 

jak i po bokach nagrzewnicy. Nieszczelne 

zamknięcie wymiennika to straty 

ciepła i zmniejszenie wydajności całego 

układu. Na uwagę zasługuje też wprowadzenie 

nowych i lżejszych materiałów, 

z jakich wykonuje się obudowy i przednie 

maskownice nagrzewnic, ze spienionym 

polipropylenem na czele. Materiał ten 

jest bardzo lekki – pozwala obniżyć masę 

urządzenia nawet o 15-20% w porównaniu 

z obudowami ze stali – a ponadto jest 

odporny w wysokim stopniu na udary. 

Spieniony PP nie pochłania też tak dużo 

ciepła, jak miało to miejsce w przypadku 

tradycyjnych obudów z blachy stalowej 

i bardzo łatwo go formować, co dało projektantom 

nowe pole do popisu (atrakcyjne 

wzornictwo). 

Do przełomowych wręcz usprawnień 

w świecie nagrzewnic wodnych należy też 

zaliczyć powiązanie ich z systemami automatyki 

sterowanej cyfrowo z poziomu 

centralki, czy manipulatora ściennego, jak 

też coraz częściej tabletu bądź smartfona 

z zainstalowaną specjalnie dedykowaną 

aplikacją. W prasie branżowej pisze 

się często o wprzęgnięciu nagrzewnic 

w systemy BMS (Building Management 

System), czyli systemy całościowego sterowania 

budynkiem. Przykładem takich 

systemów jest choćby Modbus RTU, KNX 

czy Dali, które pozwalają powiązać funk- 

z d a n i e m 


W jaki sposób wodne nagrzewnice powietrza najłatwiej jest 

implementować do systemów sterowania budynkiem? 

Przemysław Jęcek Project Manager SONNIGER Polska Sp. z o.o. Sp. K. 

Aparaty grzewczo-wentylacyjne są w swoim złożeniu odbiornikiem, 

eksportujące w kubaturę ciepło pozyskane z czynnika 

dostarczonego do urządzenia. Jej dostosowanie do systemów 

HVAC jest stosunkowo proste. Elementem istotnym odpowiedzialnym 

za sterowanie procesami jest automatyka. Ich szeroka 

paleta pozwala zarządzać systemem zgodnie z oczekiwaniami 

użytkownika. Najbardziej rozwinięte systemy w ofertach 

Aparaty grzewczo-wentylacyjne przy swojej prostocie posiadają 

dwa główne czynniki wpływające na energooszczędność 

w użytkowanym obiekcie. Obecnie główny nacisk postawiono 

na energooszczędność i sprawność wentylatorów. 

Trzeba pamiętać, że głównym założeniem urządzeń jest ich 

efektywna praca, więc wydatek wentylatora oraz zasięg tłoczonego 

powietrza musi pozostawać na jak najwyższym poziomie 

przy obniżeniu głównego parametru tj. poboru prądu. 

Obecnie stosowane wentylatory typu AC, EC muszą spełniać 

rygorystyczne europejskie normy dzięki którym możemy liczyć 

na oszczędności w obiekcie. Nie mniej istotny jest wymiennik 

ciepła który przy właściwej konstrukcji, zachowaniu wysokiej 

jakości materiałów umożliwia najefektywniej wykorzystywać 

dostarczaną temperaturę z czynnika. Głównym założeniem 

czołowych producentów obsługują powszechnie stosowane 

protokoły BMS: Modbus, Bacnet, LON, KNX ich wdrożenie i dostosowanie 

do założeń na obiekcie, nie powinno nastręczać 

większych kłopotów. Zatem najłatwiejszym sposobem implementacji 

wodnych nagrzewnic powietrza do systemów sterowania 

budynkiem, jest dobór kompatybilnej w zarządzaniu 

automatyki z oferty producenta. 


jest uzyskanie określonej temperatury na obiekcie, jednak by 

osiągnąć pożądany efekt należy zweryfikować podrzędne 

oczekiwania względem wymiennika. Moc grzewczą oraz 

przyrost temperatury który jest kluczowy w sprawnym osiąganiu 

zadanej temperatury a zarazem ograniczenie eksploatacji 

źródła ciepła jakim jest gaz, węgiel, prąd. Niezależnie 

od powyższych elementów, można uwzględniać dodatkowo 

kształt i materiał urządzenia który wzmacnia spręż powietrza 

w obudowie a tłoczenie go w strefę użytkowania jest o kilka 

procent skuteczniejsze. 

Reasumując powyższe, głównymi czynnikami mającymi 

wpływ na sprawność są, wymiennik efektywnie wykorzystujący 

każdy dostarczony parametr w czynniku oraz wysoka 

sprawność przy niskim poborze prądu wentylator. 

26 


ogrzewanie O. 

Fot. 6. Obudowom nagrzewnic z serii 

Heater producent udziela dożywotniej 

gwarancji. 

Fot. SONNIGER 

cje nagrzewania pomieszczeń z innymi 

funkcjami i instalacjami. W praktyce najczęściej 

jest to sprzężenie systemu nadzoru 

nad nagrzewnicami z systemami 

wentylacji, sterowania oknami, roletami, 

oświetleniem LED itd. Ogromną korzyścią 

płynącą z takich systemów jest możliwość 

sterowania zachowaniem nagrzewnic 

w sytuacjach kryzysowych. W przypadku 

ulotnienia się groźnego gazu lub innej lotnej 

substancji w hali produkcyjnej, bądź 

wybuchu pożaru w centrum handlowym, 

automatyka wyłącza wentylatory i odcina 

w ten sposób dostawy tlenu lub po prostu 

wyłącza ruch powietrza który powoduje 

zbyt szybie rozprzestrzenianie groźnych 

oparów chemicznych. 

Najważniejszą jednak korzyścią płynącą 

z automatyki powiązanej z nagrzewnicami 

powietrza jest po prostu komfort i wygoda. 

System sterujący w sposób inteligentny 

zarządza nagrzewnicami i uwalnia 

nas od myślenia o nich. Co więcej – robi to 

o wiele lepiej, gdyż nieprzerwanie godzinami 

monitoruje sytuację w ogrzewanym 

pomieszczeniu, reagując natychmiast 

w maksymalnie efektywny sposób. 

Uwadze czytelnika nie powinny też 

umknąć kwestie związane z montażem 

nagrzewnic. Świetnym usprawnieniem 

wpływającym na efektywność działania 

tych urządzeń, stało się wprowadzenie 

specjalnych obrotowych konsoli, które 

umożliwiły łatwy montaż nagrzewnic 

praktycznie w każdym miejscu: pod stropem, 

na ścianie, wsporniku, słupie itd. Co 

jednak najważniejsze – konsole te umożliwiły 

obrócenie nagrzewnicy w określonym 

zakresie kątowym, lub wręcz obrócenie 

całkowicie wokół własnej osi, a ponadto 

ustawienie urządzenia pod wybranym 

przez administratora kątem, który łatwo 

można w każdej chwili zmienić. 

Nagrzewnice i energooszczędność 

Nie ma chyba tak bardzo wpływającego 

na energooszczędność podzespołu, zastosowanego 

w nowoczesnych nagrzewnicach 

wodnych, jak oszczędny silnik EC 

napędzający wentylator. Silniki te pobierają 

nawet do 35-40% mniej energii niż 

tradycyjne silniki AC, zachowując przy 

tym identyczną skuteczność. Ich wysoka 

sprawność (do 95%) i energooszczędność 

wynika z wyeliminowania w ich konstrukcji 

klasycznego komutatora i zastąpienia 

go układem elektronicznym. Silniki te 

świetnie współpracują z automatyką, która 

dała możliwość zwiększenia energooszczędności 

nagrzewnic poprzez zaoferowanie 

funkcji modulowanego sterowania 

pracą wentylatora. Kwestia jest bardzo 

oczywista: automatyczne dopasowanie 

wydajności wentylatora do aktualnego 

zapotrzebowania na ciepło (poprzez wykorzystanie 

sterowników płynnie zmieniających 

wydajność napędu w zakresie 

od zera do 100% mocy) zmniejsza dodatkowo 

zużycie energii elektrycznej, co 

w połączeniu z wcześniej opisanymi atrybutami 

silników EC, potęguje jeszcze bardziej 

efekt energooszczędności. Regulacja 

poziomu ciepła we wnętrzu pomieszczenia, 

w wykonaniu inteligentnych systemów 

sterowania, często polega na szybkim 

i intensywnym dogrzewaniu z pracą 

wentylatora na maksymalnych obrotach, 

po czym przejściu w tryb minimalnej 

wydajności pozwalającej skutecznie podtrzymać 

osiągniętą temperaturę przez 

dłuższy czas. Praktyka wykazuje, że takie 

zarządzanie pracą urządzenia prowadzi 

do uzyskania kolejnych oszczędności 

na polu energetyki. 

Automatyka pozwala też wprogramować 

odpowiednie cykle dobowe lub 

tygodniowe, co dodatkowo może wpłynąć 

na racjonalizowanie wykorzystania 

nagrzewnic powietrza, przy jednoczesnym 

dopasowaniu ich pracy do specyfi ki 

obiektu. W skali roku wszystkie powyżej 

opisane rozwiązania mogą wygenerować 

znaczące i odczuwalne w budżecie 

Fot. VTS 

Fot. 7. Obudowę z tworzywa ABS charakteryzuje 

duża wytrzymałość, odporność na 

wysokie temperatury a także futurystyczny 

wygląd i łatwe utrzymanie czystości. 

oszczędności z tytułu zmniejszonego 

zużycia energii elektrycznej. Nie powinno 

więc nikogo dziwić stale wzrastające 

zainteresowanie implementacją automatyki 

do systemów sterowania ogrzewaniem 

nadmuchowym, pozostające 

w mocnej korelacji z gwałtownym wzrostem 

zainteresowania najpopularniejszymi 

odmianami systemów BMS. 

Podsumowanie 

Nie wspomnianym do tego momentu 

czynnikiem, sprzyjającym wzrostowi 

efektywności wodnych nagrzewnic powietrza, 

jest wysoka jakość podzespołów, 

komponentów i procesów produkcyjnych. 

Inwestor chcąc być pewnym, że wybrał 

dobrze, musi poruszać się w obrębie 

najwyżej notowanych, renomowanych 

marek produktowych, w których stosowanie 

norm jakościowych i najlepszych rozwiązań 

technologiczno-materiałowych to 

oczywistość. Jakość ma swoją cenę, lecz 

inwestycja w nagrzewnice powietrza to 

inwestycja długofalowa, która daje wystarczająco 

dużo czasu produktom topowych 

wytwórców na zwrot poniesionych 

kosztów, a następnie już wyłącznie na generowanie 

oszczędności. 

Łukasz Lewczuk 

Na podstawie materiałów 

publikowanych przez: 

Sonniger Polska Sp. z o.o. Sp. k., 

Flowair Głogowski i Brzeziński Sp.j., 

VTS Polska Sp. z o.o., Nabilaton Sp. z o.o. 

oraz Reventon Group Sp. z o.o. 


27

O. 

ogrzewanie 

Nagrzewnice wodne LEO z etykietą jakości 

Czy bezpieczne inwestycje w ogóle istnieją? Czy można zminimalizować 

ryzyko inwestycyjne, które leży po stronie inwestora? W jaki sposób wspomóc 

inwestora w podejmowaniu właściwych decyzji? I czym się kierować? 

PROMOCJA 

Te pytania – w imieniu instalatora 

– zadała sobie firma FLOWAIR, 

światowy producent nagrzewnic 

powietrza. Firma zwróciła uwagę, 

że klienci szukając nagrzewnic 

powietrza nie są w stanie jednoznacznie 

porównać ich podstawowych 

parametrów technicznych 

przy wyborze najkorzystniejszej 

oferty. Wiedząc, 

że w praktyce wielu producentów 

w branży HVAC podaje 

moc grzewczą, zasięg strumienia 

powietrza, czy hałas 

oferowanych nagrzewnic powietrza 

dla różnych warunków brzegowych, 

nie pokazując przy tym 

kompletnych danych, firma 

zwróciła uwagę na brak standaryzacji 

i uregulowań prawnych. 

Chcemy ułatwić życie naszym 

klientom – podkreśla Grzegorz 

Perestaj, szef zespołu Badań 

i Rozwoju firmy FLOWAIR. 

– Dlatego postanowiliśmy wprowadzić 

nowy standard w branży 

HVAC i jako pierwsi wprowadzamy 

etykiety produktowe 

do typoszeregu nagrzewnic 

wodnych LEO. Dziś najważniejsze 

powinno być rzetelne i jasne 

przedstawienie parametrów technicznych 

urządzeń. Etykieta pokazuje rzeczywistą 

moc danego urządzenia, zasięg 

strumienia powietrza, hałas. 

Firma FLOWAIR poszła o krok dalej. 

Jako członek europejskiego Stowarzyszenia 

Eurovent pracuje obecnie nad 

powołaniem grupy roboczej do przygotowania 

i wdrożenia klarownych 

wytycznych w zakresie informowania 

o parametrach wodnych nagrzewnic 

powietrza. Za podjęciem wskazanej 

inicjatywy przemawia przede wszystkim 

chęć ujednolicenia sposobu podawania 

parametrów wodnych nagrzewnic 

powietrza. To z kolei umożliwi 

klientom łatwe, szybkie i obiektywne 

porównanie urządzeń różnych producentów 

i wybór produktu spełniającego 

ich oczekiwania. 

Produktami objętymi etykietą zostały 

nagrzewnice powietrza z nowego 

typoszeregu LEO, których zmieniony 

wentylator pozwolił na zoptymalizowanie 

wydajności na poszczególnych biegach. 

Klienci zyskali do wyboru 3 wielkości 

urządzeń, 8 mocy grzewczych i aż 

3 warianty obudowy. Wszystkie nagrzewnice 

wodne LEO zostały przebadane 

przez niezależne, międzynarodowe, 

akredytowane laboratorium badawcze. 

Podsumowując, firma FLOWAIR zdecydowała 

się z jednej strony na wprowadzenie 

etykiety jakościowej na produkty, 

w celu rzetelnego potwierdzenia 

parametrów technicznych urządzeń 

i standaryzacji danych w swojej ofercie. 

Z drugiej strony, jako świadomy producent 

i członek Stowarzyszenia Eurovent, 

chce zadbać o uregulowania prawne, 

które pomogą klientom w wyborze 

najlepszego rozwiązania, zapewniając 

obligatoryjne dla całej branży przedstawianie 

parametrów określonych 

przy realnych warunkach brzegowych 

i kluczowych do prawidłowego i świadomego 

doboru: począwszy od mocy 

urządzenia, zasięgów strumienia powietrza, 

po poziom hałasu. 

Takie szerokie podejście FLOWAIR 

do wypracowania standardu w branży 

stanie się gwarancją dla wszystkich 

osób zaangażowanych w inwestycję 

budowlaną i w znacznej mierze wyeliminuje 

ryzyko inwestycyjne. Wprowadzenie 

jednolitej praktyki podawania 

danych to standard w wielu branżach, 

który w perspektywie lat skutkuje 

wzmocnieniem uczciwej konkurencji 

i satysfakcją klienta. 

www.flowair.pl 

28 


O. 

ogrzewanie 

Prosta w instalacji pompa ciepła All-in-One 

Aquarea All-in-One to nowa generacja pomp ciepła firmy Panasonic przeznaczonych 

do ogrzewania, chłodzenia i produkcji ciepłej wody użytkowej. Są odpowiednie 

zarówno dla nowych, jak i modernizowanych budynków, a dzięki 

zintegrowanej konstrukcji mogą być zainstalowane w ograniczonej przestrzeni. 

PROMOCJA 

Jednostka Aquarea All-in-One 

w jednej obudowie integruje moduł 

hydrauliczny z podgrzewaczem 

wody o pojemności 185 l. 

Dzięki temu urządzenie zajmuje 

znacznie mniej miejsca niż układ 

stworzony z oddzielnych komponentów. 

Konstrukcja została 

ograniczona do możliwie najmniejszych 

rozmiarów i zaprojektowana 

na wzór urządzeń AGD, 

dzięki czemu urządzenie z powodzeniem 

można zainstalować 

nie tylko w garażu, ale również 

w kuchni czy łazience. 

Pompy All-in-One dostępne są 

w ramach serii High Performance 

oraz T-CAP. Te pierwsze charakteryzują 

się najwyższymi wskaźnikami 

efektywności energetycznej, 

Fot. 1. 

Jednostka zewnętrzna Panasonic Aquarea All-in-One. 

Fot. 2. 

Do jednostki Aquarea All-in-One można podłączyć zarówno ogrzewanie grzejnikowe, jak i podłogowe. 


ogrzewanie O. 

Fot. 3. Jednostka wewnętrzna Aquarea All-in-One jest zaprojektowana na wzór urządzeń AGD, 

dzięki czemu z powodzeniem można ją zainstalować w kuchni czy łazience. 

o czym świadczy między innymi współczynnik 

COP równy 5 (w przypadku modelu 

o mocy 3 kW). Oferowane w ramach 

linii High Performance jednostki o małej 

wydajności sprawdzą się zwłaszcza 

w przypadku domów energooszczędnych. 

Modele 3 i 5 kW charakteryzują się 

klasą energetyczną A+++ (czyli najwyższą 

według rozporządzenia, które wejdzie 

w życie w sierpniu 2019 r.). Stanowią również 

bardzo dobre rozwiązanie dla domu 

wyposażonego w grzejniki niskotemperaturowe 

lub ogrzewanie podłogowe. 

Nowością w przypadku pomp Aquarea 

All-in-One High Performance jest wbudowany 

zestaw dwustrefowy. Chociaż 

ich obudowa zachowała dotychczasowy 

rozmiar, to mieści w sobie dwie pompy 

wody i dwa fi ltry obsługujące dwa niezależne 

obwody grzewcze. Dzięki temu 

można podłączyć do niej ogrzewanie 

grzejnikowe i podłogowe jednocześnie, 

przy czym dla obu obwodów możliwe 

są dwie różne nastawy temperatury 

wody. To rozwiązanie, w odróżnieniu od 

podstawowej wersji pompy, eliminuje 

konieczność zastosowania zbiornika 

buforowego czy dodatkowego zestawu 

dwustrefowego, a jednocześnie nie 

zwiększa powierzchni, które trzeba poświęcić 

na jego instalację. 

Z kolei urządzenia T-CAP zostały zaprojektowane 

do samodzielnej pracy 

w skrajnie niskich temperaturach. T-CAP, 

czyli Total Capacity oznacza, że jednostki 

są zdolne utrzymać wydajność 

nominalną nawet w temperaturze 

-20°C bez konieczności wspomagania 

grzałką elektryczną. Ponadto mogą 

pracować z bardzo wysoką sprawnością 

w temperaturach do -28°C, dostarczając 

ciepłą wodę o temperaturze 

55°C. Zakres mocy od 9 do 16 kW 

pozwala zaspokoić potrzeby cieplne 

domów o większej powierzchni lub 

wyposażonych w grzejniki. 

Jednostki T-CAP stanowią doskonały 

wybór w przypadku modernizacji. 

Mogą całkowicie zastąpić stare kotły 

gazowe lub olejowe. Z kolei w nowych 

instalacjach z ogrzewaniem podłogowym 

– grzejniki niskotemperaturowe 

czy nawet klimakonwektory. Można 

je także podłączyć do instalacji ogrzewania 

solarnego lub fotowoltaicznej, co 

podnosi sprawność układu i redukuje 

wpływ na środowisko. 

Wszystkie jednostki typu All-in-One są 

fabrycznie wyposażone w podstawowe 

elementy instalacji hydraulicznej 

takie jak manometr, zawór bezpieczeństwa, 

automatyczny odpowietrznik, 

naczynie wzbiorcze, grzałkę przepływową, 

pompę obiegową elektroniczną 

klasy A, fi ltr z zaworami odcinającymi 

oraz zawór trójdrogowy. Dzięki temu 

montaż jednostki jest stosunkowo 

szybki i prosty, co jest atutem z punktu 

widzenia instalatora, jak również właściciela 

budynku, dla którego krótszy 

czas instalacji oznacza niższy koszt. 

Jedną z kluczowych zalet pomp ciepła 

Aquarea, w tym All-in-One, jest zaawansowana 

możliwość sterowania. 

Jednostka wewnętrzna posiada indywidualny 

sterownik z pełnopunktowym, 

podświetlanym wyświetlaczem o przekątnej 

3,5 cala. Co ważne, panel ten ma 

wbudowany czujnik temperatury i można 

odłączyć go w całości od urządzenia, 

a następnie zamontować w dowolnym 

miejscu w odległości do 50 m od jednostki, 

dzięki czemu instalacja termostatu 

nie jest konieczna. 

Panel sterujący oprócz informacji 

o aktualnej temperaturze pomieszczenia, 

ciepłej wody i temperaturze 

panującej na zewnątrz zapewnia dostęp 

do takich parametrów, jak współczynnik 

COP, zużycie energii oraz generowana 

moc grzewcza. Dane te są 

pokazywane w czasie rzeczywistym 

oraz zbierane w skali dnia, tygodnia 

i roku. Wśród jego podstawowych 

funkcji znajduje się również program 

czasowy, funkcja QUIET umożliwiająca 

okresową pracę z obniżeniem hałasu, 

automatyczne przełączanie trybów 

ogrzewania i chłodzenia, automatyczna 

regulacja wydajności w zależności 

od temperatury panującej w pomieszczeniu, 

a także możliwość konfiguracji 

trybu wakacyjnego czy też suszenia 

betonu. 

Dodatkowo sterownik może być zintegrowany 

z funkcją Aquarea Smart 

Cloud, która umożliwia kontrolowanie 

pracy jednostki z dowolnego miejsca 

za pomocą smartfonu, tabletu bądź 

komputera. Narzędzie pozwala zdalnie 

zarządzać wszystkimi parametrami 

związanymi z ogrzewaniem i CWU. 

Oferuje między innymi monitoring zużycia 

energii, powiadomienia o usterkach 

oraz ostrzeżenia o możliwej awarii. Jednocześnie 

Aquarea Smart Cloud umożliwia 

pełną zdalną konserwację systemu 

Aquarea. Dzięki temu specjaliści ds. serwisu 

mogą prowadzić działania z zakresu 

konserwacji zapobiegawczej i precyzyjnie 

regulować ustawienia systemu. 

www.aircon.panasonic.pl 


31

O. 

ogrzewanie 

Sprawność kolektorów słonecznych 

Sprawność kolektorów słonecznych nie jest na tyle wysoka by zabezpieczyć 

całkowicie potrzeby cieplne użytkowników, dlatego z reguły współpracują 

z dodatkowym źródłem ciepła. Jednakże dbałość o ich możliwie najwyższą 

sprawność i jakość oraz optymalne zaprojektowanie instalacji, przekłada się 

z czasem na wymierne oszczędności, których skala po kilku dekadach może 

zrobić spore wrażenie, choć nie zawsze tak się dzieje, mimo najszczerszych 

chęci inwestora. Finalny efekt zależy od wielu czynników, dlatego wybór 

właściwych kolektorów słonecznych nie jest sprawa oczywistą. 

Rodzaje kolektorów: różnice 

w ich konstrukcji i działaniu 

Zróżnicowanie rodzajów kolektorów 

jest niewielkie, gdyż dzielą 

się one na kolektory płaskie i próżniowe, 

zwane rurowymi. Zasada 

działania jest w obu rodzajach 

identyczna: absorber pochłania 

promieniowanie słoneczne 

i zamienia je w energię cieplną, 

a następnie przekazuje ją dalej 

do czynnika roboczego jakim 

jest z reguły płyn niezamarzający 

na bazie glikolu propylenowego. 

W trzecim i ostatnim etapie płyn roboczy 

przepływa do wężownicy znajdującej się 

w zasobniku wody i oddaje do niej własne 

ciepło. Różnice między obydwoma typami 

kolektorów jednak są spore i wynikają 

z innego aspektu niż zasada działania. 

Podyktowane są one inną konstrukcją 

samego absorbera oraz innym sposobem 

zabezpieczania absorbera przed oddawaniem 

ciepła do otoczenia, czyli przed ponoszeniem 

strat cieplnych niweczących 

cały sens tworzenia instalacji solarnej. 

Absorber kolektorów płaskich to płyta 

blaszana wykonana z aluminium lub 

miedzi zabezpieczona szybą z wysokoodpornego 

na nacisk i udary szkła hartowanego. 

Szkło to, o grubości najczęściej 

od 3 do 4 mm, cechuje się ponadto 

doskonałą przepuszczalnością światła 

do wewnątrz (optymalnie 90% lub więcej), 

co uzyskuje się przez wykonanie 

go z surowca o zmniejszonej zawartości 

żelaza i krzemionki. Blaszane płyty absorbujące 

ciepło pokrywa się z reguły 

ciemną powłoką na bazie tlenku tytanu 

(ciemno-niebieska barwa) lub jeszcze 

powszechniej na bazie powłoki PVD, 

która wspomaga pochłanianie promie- 

Fot. HEWALEX 

Fot. 3. 

Kolektory powinno się montować zwrócone ku południu. 


ogrzewanie O. 

niowania słonecznego i zarazem ogranicza 

oddawanie ciepła do otoczenia. Pod 

absorberem czy też raczej w absorberze 

znajduje się instalacja rurek miedzianych 

lub aluminiowych, z płynem niezamarzającym, 

ściśle w niego wbudowana 

i otulona, czy też „zanurzona” w izolującej 

wełnie mineralnej. Rurki mogą być 

położone w różnych układach – to zależy 

od producenta i modelu kolektora 

– spotyka się m.in. układ harfowy (równoległe 

ułożenie rurek) lub meandrowy 

(ułożenie na kształt wężownicy). Czynnik 

roboczy znajdujący się w rurkach przejmuje 

ciepło od absorbera, po czym 

w wężownicy oddaje energię cieplną 

do wody użytkowej. Wspomniana izolacja 

z wełny zapobiega utracie energii 

cieplnej pozyskanej przez czynnik roboczy. 

Całość obudowana jest – od spodu 

i ze wszystkich boków – blachą aluminiową 

(lub tworzywem sztucznym – co 

zdarza się rzadko), przy czym szczelność 

i jednocześnie wytrzymałość obudowy 

to jeden z ważniejszych warunków dla 

skutecznego działania kolektora. 

W przypadku kolektorów próżniowych 

nie ma mowy o absorberze w postaci 

wielkopowierzchniowej płyty, lecz 

o segmentach, swoistych pasach absorbujących, 

z których każdy zamknięty jest 

w rurze próżniowej i które sumarycznie 

tworzą cały absorber. Kolejną różnicą 

– podstawową i nadającą tym kolektorom 

nazwę – jest wykorzystanie próżni jako 

izolatora. Pełni ona rolę identyczną do tej, 

jaką w kolektorach płaskich pełni wełna 

Fot. VIESSMANN 

Fot. 3. 

Schemat konstrukcyjny typowego kolektora płaskiego. 

mineralna, jednak wywiązuje się z tego 

zadania znacznie lepiej. Wynika to z prostego 

faktu: brak powietrza to brak nośnika 

energii, więc przewodzenie cieplne czy 

konwekcja są całkowicie wyeliminowane. 

Jedyna strata, jaka jest notowana, wynika 

wyłącznie z procesu wypromieniowania 

energii cieplnej, a więc jest znikoma i można 

ją wręcz pominąć w kalkulacjach. Fakt 

zastosowania izolatora w postaci próżni 

pozwolił na położenie instalacji z czynnikiem 

roboczym bezpośrednio na absorberze. 

Jest to tzw. ciepłowód, czyli rurka 

przebiegająca centralnie wzdłuż całego 

segmentu (całej rury szklanej) i następnie 

wychodząca poza segment, by tam wraz 

z pozostałymi ciepłowodami połączyć się 

z główną szyną zbiorczą, która dalej doprowadza 

czynnik roboczy aż do zbiornika 

z wodą użytkową, odbierającą od niego 

ciepło. Najsłabszym ogniwem w tym 

Fot. 3. Schemat konstrukcyjny typowego kolektora próżniowego z poszczególnymi pasami 

absorbera w każdej rurze. 


cyklu jest miejsce wyprowadzenia ciepłowodu 

poza segment, a więc miejsce 

styku ciepłowodu i szklanej rury próżniowej. 

Jeśli pojawia się choć mikroskopijna 

nieszczelność, segment błyskawicznie 

wypełnia się powietrzem i wówczas właściwości 

izolacyjne są utracone, co wyraźnie 

odbija się na sprawności kolektora. 

Decydując się więc na kolektory próżniowe 

trzeba mieć na uwadze fakt, iż niższej 

jakości produktom częściej się taka sytuacja 

przytrafia, dlatego warto celować 

w wyroby z najwyższej półki jakościowej 

od renomowanych wytwórców. 

Czynniki wpływające 

na sprawność kolektorów 

Analizując czynniki od których zależy 

sprawność kolektorów słonecznych, 

należy rozróżnić ich dwie grupy: czynniki 

leżące w samych kolektorach, 

w ich konstrukcji, rodzaju, materiałach 

i jakości ich wykonania oraz czynniki 

zewnętrzne, a więc środowiskowe jak 

też dotyczące pozostałych elementów 

instalacji solarnej oraz sposobu jej poprowadzenie 

i ułożenia. 

Zaczynając od tych drugich, uwagę należy 

skierować w stronę samej intensywności 

promieniowania słonecznego i jej cykliczności, 

która wynika z pór roku. W okresie 

zimy nie można liczyć na wysoką wydajność 

kolektorów, gdyż słońce świeci zbyt 

słabo i pod zbyt ostrym kątem, a ponadto 

ilość dni słonecznych jest bardzo niewielka, 

przy czym każdego z takich dni słońce 

świeci przez kilka zaledwie godzin. Oczywiście 

można tu wskazać na pewne różnice 

w efektywności między kolektorami 


33

O. 

ogrzewanie 

Fot. HEWALEX 

Fot. 3. 

Kolektory płaskie można wykonać w wielu różnych wariantach. 

próżniowymi i płaskimi: te pierwsze mimo 

mniejszej powierzchni absorbującej wykazują 

niemal zerową stratę ciepła, więc 

zimą zyskują niewielką przewagę. Jednak 

latem sytuacja się odwraca: kolektory 

płaskie tracą już bardzo niewiele ciepła, 

zaś ich większa powierzchnia absorbcji 

pozwala im objąć palmę pierwszeństwa 

względem próżniowych, przy czym ten 

prymat też nie jest szczególnie duży. Abstrahując 

od tych różnic, trzeba pamiętać 

o tym, że oba typy kolektorów wykazują 

w okresie zimowym gwałtowny spadek 

swej efektywności. 

Kolejnym czynnikiem, który ma kolosalne 

znaczenie dla sprawności każdej 

instalacji solarnej, jest ustawienie absorberów 

względem kierunku, z którego 

padają promienie słoneczne. Chodzi 

tu m.in. o orientację w odniesieniu 

do stron świata. Każde większe od- 

z d a n i e m 


Słyszy się często, że wybierając między średniej jakości kolektorem 

próżniowym i wysokiej jakości kolektorem płaskim, powinno się skłonić 

ku płaskiemu - czy praktyka faktycznie potwierdza taką prawidłowość? 

Ireneusz Jeleń Menadżer ds. marketingu i szkoleń Hewalex 

Biorąc pod uwagę łącznie kryteria efektywności oraz kosztów 

zakupu, dla większości przypadków uzasadnienie znajduje 

stosowanie kolektorów płaskich. Przeważnie sprawność 

tych ostatnich wyraźnie przewyższa sprawność popularnych 

i przystępnych cenowo kolektorów próżniowych. Dostępne 

na rynku nieliczne kolektory próżniowe z wyższej półki technicznej 

cechują się porównywalną do płaskich sprawnością 

optyczną i wyraźnie wyższą sprawnością w większości zakresu 

temperatur roboczych. Jednak cena ich zakupu potrafi być 

nawet 5-6 razy wyższa w porównaniu do kolektorów płaskich 

– przeliczając na powierzchnię. O ile więc technicznie można 

doszukiwać się uzasadnienia zastosowania takich kolektorów 

próżniowych, to już ekonomicznie będzie to bardzo trudne. 

Należy przy tym zwrócić uwagę na okresy gwarancji, które 

pomimo wysokich cen wspomnianych kolektorów próżniowych, 

są zwykle niższe niż dla kolektorów płaskich dobrej klasy. 

W warunkach naszego klimatu podobnie jak np. w Austrii, czy 

Niemczech dochodzi dodatkowo problem zalegania śniegu 

w okresie zimowym. Rury próżniowe mogą być wyłączane 

z pracy nawet na wiele dni przez zaleganie śniegu, podczas gdy 

kolektor płaski samoczynnie rozmrozi szybę (konwekcja ciepła) 

w krótkim czasie. O takiej specyfice pracy od dawna wiedziano 

na doświadczonych rynkach np. Austrii, czy Niemiec. Udział 

kolektorów próżniowych jest w nich bardzo mały (kilka % rynku), 

pomimo większej siły nabywczej społeczeństwa w porównaniu 

do naszego kraju. 

Który element kolektorów próżniowych ma największe znaczenie dla ich wysokiej sprawności? 

Najwyższą sprawność uzyskują kolektory próżniowe zbudowane 

z użyciem rur jednościennych. Wpływa to wprost 

na ilość promieniowania słonecznego docierającego do absorbera. 

Ciekawostką jest fakt, że w świetle nowych zasad 

podawania sprawności w odniesieniu do powierzchni brutto 

(wcześniej do czynnej, czyli apertury), wpływ na nią odgrywa 

geometria kolektora. Ściśle mówiąc dotyczy to odstępów pomiędzy 

rurami próżniowymi. Im większa będzie powierzchnia 

„niepracująca” w powierzchni brutto, tym niższa będzie 

sprawność całego kolektora. W praktyce oznacza to, że kolektor 

próżniowy nawet z wysokiej klasy rurami próżniowymi 

może uzyskiwać mniejszą ilość ciepła z zajmowanej powierzchni 

niż kolektor płaski. Udział powierzchni absorbera 

lub apertury w powierzchni czynnej dla kolektorów płaskich 

często przekracza 90%. W kolektorach próżniowych jest niższy, 

nieraz nawet na poziomie 60-70%. Tak więc wykorzystanie 

powierzchni dachu będzie korzystniejsze przy zabudowie 

kolektorów płaskich. 

34 


ogrzewanie O. 

chylenie od skierowania ku południu 

powoduje słabnięcie efektywności 

kolektorów, które w pewnym stopniu 

można korygować zwiększeniem ich 

powierzchni. Jest tu jednak jeszcze jeden 

czynnik: kąt nachylenia, który powinien 

wynosić 90 stopni względem 

kierunku z którego padają promienie 

słoneczne. Problem w tym, że kąt ten 

się zmienia wskutek wędrówki punktu 

górowania słońca w ciągu roku, dlatego 

optymalnym jest ustawienie płaszczyzny 

kolektorów pod kątem około 45-50 

stopni względem płaszczyzny ziemi – to 

swoisty „złoty środek”. 

Choć jest to często pomijany w publikacjach 

aspekt, to jednak projekt i sposób 

wykonania instalacji solarnej mają duże 

znaczenie dla efektywności i sprawności 

kolektorów. Specjalista odpowiadający 

za jej konfi gurację musi mieć na uwadze 

jak największą prostotę, jak najmniejszą 

długość instalacji rurowej dla ograniczenia 

strat ciepła i jak najwyższą jakość 

poszczególnych elementów i podzespołów. 

Jest to kolejna droga do maksymalizacji 

efektywności instalacji i wspomagania 

sprawności samych kolektorów. 

Na sprawność kolektorów bardzo wyraźnie 

wpływa właściwa izolacja wszystkich 

przewodów łączących i instalacji 

rurowej. Straty ciepła na tych odcinkach, 

spowodowane uszkodzeniem lub 

zestarzeniem się niewłaściwie dobranej 

izolacji, są natychmiast odczuwalne 

w postaci zmniejszonej efektywności 

Fot. HEWALEX 

Fot. 3. 

Fot. 4. 

Fot. VTS 

pracy kolektora. Generalnie jest to sprawa 

oczywista: instalacja musi być skutecznie 

zaizolowana i chroniona przed 

utratą ciepła na całej swojej długości. 

Analizę czynników wpływających 

na sprawność kolektorów i związanych 

z ich konstrukcją warto zacząć od ich 

wielkości, a więc powierzchni absorpcyjnej. 

Z punktu widzenia efektywności 

całej instalacji, do pewnego momentu 

zwiększanie tej powierzchni przekłada się 

na uzyskiwanie większych ilości energii. 

Jest jednak pewna granica powiększania 

liczby zainstalowanych kolektorów, poza 

którą inwestor może zacząć notować 

bardzo szybki przyrost kosztów związanych 

ze zwiększaniem tej powierzchni: 

Większość dachów opada pod kątem 45 stopni - optymalnie dla kolektorów. 


Kolektory mogą stanowić element dekoracyjny nowoczesnej architektury. 

znacznie szybszy niż przyrost energii pozyskiwanej 

z kolejnych kolektorów. Jest to 

klasyczna sytuacja związana z przewymiarowaniem 

inwestycji i tym samym skasowaniem 

sensu stosowania energetyki 

solarnej. Od strony sprawności, w dużych 

instalacjach solarnych pojawia się jeszcze 

jeden problem, dający o sobie znać w sezonie 

letnim w upalne dni: niemożność 

wykorzystania uzyskanej nadwyżki energii 

cieplnej. 

Czynnikiem wpływającym na sprawność 

kolektora jest też obudowa i szkło 

pokrywające go od wierzchniej strony. 

Obudowa nie może ulegać deformacji 

i musi wytrzymywać obciążenia rzędu 

100 kg/m2, co stanowi właściwie zabezpieczenie 

na wypadek mas śniegu 

zalegających zimą na dachu. Optymalne 

jest wykonanie obudowy w sposób 

jak najbardziej jednolity, np. z jednego 

profi lu gwarantującego maksymalną 

sztywność. Szkło kolektora również 

powinno być odpowiednio wytrzymałe, 

powinno znieść silne gradobicie, 

ale przede wszystkim – co szczególnie 

ważne dla sprawności urządzenia – 

musi maksymalnie przepuszczać światło 

słoneczne. Takie cechy posiadają 

na przykład rury próżniowe wykonane 

ze szkła borowo-krzemowego, spotykane 

w próżniowych kolektorach najnowszych 

generacji. 

Automatyka związana z optymalizacją 

przepływu czynnika grzewczego 

i pozwalająca na płynną regulację ob- 


35

O. 

ogrzewanie 

rotów pompy obiegowej, również jest 

czynnikiem wpływającym na sprawność 

kolektorów i całej instalacji. Ma 

ona szczególne znaczenie w sytuacji 

nadmiaru energii pobranej z promieni 

słonecznych, kiedy to na przykład inwestor 

wyjedzie na urlop i nikt nie korzysta 

z wody nieustannie podgrzewanej 

w zasobniku. Automatyka może wówczas 

przełączyć instalację w tryb „urlopowy” 

czyli załączyć funkcje chłodzenia 

lub przekierować nadmiar energii 

na wodę basenową. Jest oczywiście też 

inne rozwiązanie, które świetnie współgra 

z automatyką – pokrycie absorbera 

tlenkiem tytanu, który po nagrzaniu 

się do 70ºC zmienia swoje właściwości, 

traci swoją przezroczystość i zaczyna 

Fot. 4. Kolektory można dopasować 

kolorystycznie do barwy użytej na dachu. 


skutecznie odbijać promienie słoneczne, 

chroniąc absorber przed zbytnim 

nagrzaniem się. Jednak nie zmienia to 

faktu, iż trudno się obyć bez automatyki 

sprzęgniętej ze sterownikami w jeden 

sprawny i niemal bezobsługowy system. 

Jednak najważniejsze czynniki wpływające 

na sprawność kolektorów słonecznych 

i tkwiące w nich samych, w ich konstrukcji, 

to szczelność kolektorów i efekt starzenia 

się absorbera. W odniesieniu do próżniowych 

kolektorów, szczelność każdego 

segmentu (rury próżniowej) to sprawa kardynalna. 

Dopóki rura jest szczelna i próżnia 

wewnątrz jest zachowana, problem 

wnikania powietrza oraz wilgoci – a zatem 

i problem wentylacji – w ogóle nie istnieje. 

Izolacja poprzez próżnię jest wówczas 

w pełni gwarantowana, strat ciepła nie ma, 

zaś różnica temperatur między absorberem 

i otoczeniem – warunkująca jakąkolwiek 

sprawność kolektora – jest utrzymana. 

W przypadku kolektorów płaskich 

z d a n i e m 


Słyszy się często, że wybierając między średniej jakości kolektorem 

próżniowym i wysokiej jakości kolektorem płaskim, powinno się skłonić 

ku płaskiemu - czy praktyka faktycznie potwierdza taką prawidłowość? 

Marcin Ponarski Dział Wsparcia Technicznego i Szkoleń Viessmann Sp. z o.o. 

Na tak postawione pytanie jest bardzo ciężko udzielić jednoznacznej 

odpowiedzi. Odważę się nawet zaryzykować stwierdzenie, 

że taka teza może być błędna. W przypadku zastosowania 

kolektorów słonecznych do wspomagania produkcji c.w.u., 

czy podgrzewania wody w basenie, największa ilość pozyskanej 

energii będzie przypadała na miesiące letnie. W lecie promieniowanie 

słoneczne pada na kolektory płaskie pod kątem zbliżonym 

do kąta prostego. Dzięki takiemu padaniu bardzo mało 

promieniowania jest odbijane lub rozpraszane. W przypadku 

kolektorów próżniowych, w których powierzchnia szkła jest 

obła, idealnie w środku rury promieniowanie pada pod kątem 

prostym, ale już troszkę w bok i wtedy kąt staje się bardzo ostry, 

zwiększając ilość odbitego lub rozproszonego promieniowania. 

Widać to bardzo dokładnie, porównując sprawność optyczną 

kolektora płaskiego Vitosol 200-FM i kolektora próżniowego 

Obecnie stosowane kolektory próżniowe bardzo często wykorzystują 

technologię HeatPipe, czyli nie ma bezpośredniego 

przepływu czynnika solarnego przez rurę kolektora. 

W takich kolektorach bardzo ważny jest sposób wykonania 

połączenia między rurą próżniową a głowicą, w której przepływa 

czynnik solarny. Takie połączenie musi bardzo dobrze 

przewodzić energię cieplną zatem instalator montujący 

300-TM, wynoszące odpowiednio 75,5% dla 200-FM i 51,4% dla 

300-TM. Oczywiście drugim bardzo ważnym parametrem jest 

izolacyjność cieplna kolektora. Im lepiej zaizolowany kolektor, 

tym mniej traci z wcześniej pozyskanej energii. W tym przypadku 

lepsze okazują się kolektory próżniowe (kolektor płaski traci 3,952 

W/(m 2 K), a kolektor próżniowy tylko 1,158 W/(m 2 K)). 

Co to wszystko oznacza dla użytkownika? Jeżeli planujemy, 

że kolektory będą wykorzystywane w znaczącej części w lecie 

do produkcji c.w.u, gdy jest bardzo mała różnica temperatur 

między temperaturą otoczenia a temperaturą powierzchni absorbera, 

wtedy dużo większe znaczenie ma sprawność optyczna 

– czyli w takiej sytuacji lepsze są kolektory płaskie. Jednak gdy 

planujemy wykorzystywać intensywnie kolektory także w zimie, 

np. do wspomagania ogrzewania, wtedy większe znaczenie ma 

izolacyjność – czyli lepsze będą kolektory próżniowe. 

Który element kolektorów próżniowych ma największe znaczenie dla ich wysokiej sprawności? 

takie kolektory musi zwrócić uwagę, by miejsce połączenia 

było dokładnie posmarowane pastą termoprzewodzącą. 

Oczywiście przy montażu należy zwracać uwagę czy rury 

nie są uszkodzone (rozszczelnione). Rozszczelnione rury 

będą, zamiast grzać, wychładzać instalację a dodatkowo 

będą wewnątrz pokrywały się wilgocią, która będzie 

destrukcyjnie oddziaływała na warstwę absorbera. 

36 


ogrzewanie O. 

szczelność ma inne przełożenie. Kluczem 

jest tu obudowa i taka jej szczelność, która 

uniemożliwia wnikanie wilgoci z zewnątrz 

do wewnątrz, ale zarazem pozwala 

na wentylację wnętrza kolektora, gdyż 

materiały izolacyjne cechują się jednak 

minimalną wilgotnością, która wymaga 

skutecznego usuwania. Właściwa wentylacja 

przy jednoczesnej szczelności 

przeciwko wilgoci w postaci choćby siekącego 

deszczu, to gwarancja dobrego 

zaizolowania kolektora płaskiego, a co 

za tym idzie utrzymania jego wysokiej 

sprawności. 

Starzenie się absorbera jest procesem 

naturalnym i powstrzymanie go przez jak 

najdłuższy czas leży w najwyższym interesie 

inwestora. Chodzi tu o stuprocentową 

odporność na starzenie w przeciągu co 

najmniej 20 lat, co jest warunkiem minimalnym 

przy dzisiejszych wymaganiach 

wobec kolektorów słonecznych. Badania 

jakościowe kolektorów obejmują m.in. 

ten aspekt, który w decydujący sposób 

wpływa na jakość i sprawność urządzenia. 

Oczywiście z biegiem lat efekt starzenia 

nieuchronnie nasila się i postępuje coraz 

szybciej, ale dla obecnie stosowanych absorberów 

są to odległe perspektywy. 

Na koniec warto sobie przypomnieć, 

że całościowa ocena sprawności kolektorów 

słonecznych to wypadkowa trzech 

parametrów: sprawności optycznej (skuteczność 

przenikania promieni przez 

szkło i skuteczność ich pochłaniania przez 

Fot. 3. Absorber z meandrowym układem 

rurek wypełnionych płynem roboczym. 

absorber), wytracalności ciepła (współczynnik 

strat spowodowanych m.in. przez 

niewłaściwą izolację) oraz wydajności 

grzewczej, pod którą rozumie się uzysk 

energetyczny. Porównując w ten sposób 

oba rodzaje kolektorów, zauważa się często 

wyższą sprawność kolektorów próżniowych 

w stosunku do płaskich, przy założeniu 

że mają identyczną powierzchnię 

absorbera i pracują w identycznych i optymalnych 

warunkach. 

Dobór właściwego kolektora 

– czym się kierować? 

Fot. 3. Kolektor próżniowy generuje tyle samo ciepła co płaski, przy nieco mniejszej powierzchni 

absorbcji. 

Fot. HEWALEX 


Fot. HEWALEX 

Fot. 3. Miedziane rurki kolektora 

płaskiego w ułożeniu równoległym. 

Ponieważ kolektory słoneczne to inwestycja 

na kilka dekad, podczas których 

ich wytrzymałość i sprawność powinny 

utrzymywać się na niezmienionym 

poziomie, inwestor powinien skupić 

się na produktach, które przeszły badania 

pod kątem wytrzymałości i jakości 

w zgodzie z normami (PN-EN 12975). 

Warto również zwrócić uwagę na ceniony 

w Europie certyfi kat Solar Keymark. 

Ale najważniejszym kryterium wyboru 

jest sposób wykorzystywania energii 

pozyskiwanej przez kolektory. W typowych 

domach jedno- lub wielorodzinnych 

kolektory są dobierane tak, by 

w około 50% były w stanie zapewnić 

energię cieplną potrzebną do ogrzewania 

ciepłej wody użytkowej. Pozostały 

procent zapotrzebowania pokrywany 

jest przez inne główne źródła ciepła, 

z którymi kolektory mogą współpracować. 

Są to choćby kotły olejowe, gazowe, 

coraz popularniejsze kotły na pellety, 

pompy ciepła, kominki czy nawet 

podgrzewacze elektryczne, stosowane 

w sytuacjach, gdy nie ma możliwości 

innej, jak tylko skorzystanie z energii 

elektrycznej. Znając bilans energetyczny 

budynku i wyliczywszy zapotrzebowanie 

cieplne dla konkretnej inwestycji 

solarnej, łatwo jest – opierając 

się na specjalistycznych kalkulatorach 

– oszacować wymaganą powierzchnię 

kolektorów. Jest ona inna dla płaskich 


37

O. 

ogrzewanie 

Fot. HEWALEX 

Fot. 3. 

Optymalne ustawienie kolektora względem promieni słonecznych to kluczowy warunek efektywności. Fot. Hewalex 

i inna dla próżniowych kolektorów, 

zaś proporcja wynosi mniej więcej 

7 do 10. Oznacza to, że jeśli kalkulator 

wskazuje na potrzebę wykorzystania 

10 metrów kwadratowych powierzchni 

absorbera w kolektorach płaskich, to 

podobną ilość energii inwestor osiągnie 

sięgając po kolektory próżniowe 

o powierzchni absorbera wynoszącej 

około 7 metrów kwadratowych. Jednak 

czym innym jest porównywanie 

powierzchni absorbera (w próżniowych 

jest mniejsza przy tych samych 

wymiarach kolektora), a czym innym 

porównywanie powierzchni kolektorów. 

Dlatego w momencie gdy kalkulator 

wskaże wymaganą powierzchnię 

absorbującą, o wyborze decyduje 

w praktyce stosunek powierzchni jaką 

dysponuje na dachu inwestor do wymaganej 

powierzchni absorbującej. 

To dlatego w praktyce niemal zawsze 

instaluje się kolektory płaskie. Natomiast 

ważnym argumentem za wyborem 

kolektorów próżniowych jest ich 

łatwiejsza adaptacja do różnych powierzchni 

i rodzajów dachów – chodzi 

tu o większe możliwości montażowe, 

niż ma to miejsce w przypadku kolektorów 

płaskich, pozwalające również 

na montaż pionowy. 

Część inwestorów kieruje się również 

ceną, zwracając się niejako automatycznie 

w stronę tańszych kolektorów 

płaskich. Jednak cena powinna 

być wyznacznikiem dopiero w drugim 

kroku, ustępując pierwszeństwa 

kryteriom technicznym. Dopiero 

po zwymiarowaniu instalacji i samych 

kolektorów, po dokładnym określeniu 

zapotrzebowania na energię 

cieplną – rozumianym jako pochodna 

wszystkich istotnych czynników 

technicznych dla danej inwestycji 

– oraz porównaniu relacji między 

kosztami inwestycji, a zyskami, można 

zacząć kierować się ceną, ale pod 

warunkiem, że inwestor porusza się 

w obrębie wyselekcjonowanej części 

oferty rynkowej, dopasowanej 

do projektowanej instalacji i wykonanej 

przez renomowanych producentów. 

Praktyka znów wskazuje 

na dominację kolektorów płaskich, za 

którą odpowiada nieraz kilkukrotnie 

wyższa cena odpowiedników próżniowych. 

Inwestorzy rzadko widzą 

uzasadnienie dla poniesienia czterolub 

nawet sześciokrotnie większego 

kosztu i rozciągania okresu oczekiwania 

na ich zwrot z inwestycji. 

Podsumowanie 

Technologia solarna z całą pewnością 

nie jest zagadnieniem raczkującym 

na polskim rynku, lecz jednocześnie 

nadal istnieje dla niej ogromne pole dla 

dalszego rozwoju i ekspansji. Przy odpowiedniej 

polityce i otoczce prawno 

-administracyjnej, jeszcze przez wiele 

lat kolektory słoneczne będą podbijać 

polski rynek i wspomagać działania 

na rzecz zrównoważonego rozwoju 

i odpowiedzialnej oraz ekologicznej gospodarki 

energetycznej w skali zarówno 

mikro jak i makro. 

Łukasz Lewczuk 

Na podstawie materiałów 

publikowanych m.in. przez: 

Viessmann Sp. z o.o., Kospel S.A., 

Nibe-Biawar Sp. z o.o., 

Vaillant Saunier Duval Sp. z o.o. 

oraz Hewalex Sp. z o.o. Sp.k. 

38 


LEPIE J ODDAWAĆ ENERGIĘ 

DO Ł A ZIENK I NIŻ DO SIECI. 

Z FRONIUS OHMPILOT 

WYKORZYSTASZ PRODUKOWANĄ ENERGIĘ 

NAJBARDZIEJ EFEKTYWNIE. 

/ Za pomocą regulatora Fronius Ohmpilot połączonego z instalacją fotowoltaiczną (nie tylko z falownikami Fronius) można 

użyć własnej, generowanej ze słońca energii bezpośrednio do przygotowania ciepłej wody. Tym samym można znacznie 

zwiększyć bezpośrednie zużycie na potrzeby własne i ograniczyć straty wynikające z opustów (1:0.8 lub 1:0.7). 

/ Gdy tylko Twój system PV generuje więcej energii niż jest obecnie zużywane w gospodarstwie domowym, Fronius 

Ohmpilot kieruje dostępny nadmiar do elementu grzejnego, suszarki lub innego rezystancyjnego odbiornika wybranego 

przez użytkownika. 

/ Dzięki zastosowaniu płynnej regulacji mocy od 0 do 9 kW, energia słoneczna generowana przez system PV wykorzystywana 

jest nawet w 100 procentach w gospodarstwie domowym. 

Zainteresowany? Odwiedź www.fronius.pl

F. 

fotowoltaika 

Ekonomiczne ogrzewanie energią z fotowoltaiki 

Niewątpliwie największą zaletą instalacji fotowoltaicznej (PV) jest możliwość 

wykorzystania produkowanej przez nią energii do zasilenia wszystkich urządzeń 

elektrycznych w budynku. Najbardziej energochłonnym z nich jest produkcja 

ciepła: zarówno do ogrzania budynku, jak i ciepłej wody użytkowej (c.w.u.). 

Poniżej wyjaśniamy, jak nawet proste rozwiązania w falownikach PV pomagają 

długookresowo zminimalizować koszty ogrzewania. 

PROMOCJA 

Zmiany w rozliczaniu wyprodukowanej 

energii elektrycznej 

przez prosumentów (właścicieli 

przydomowych mikroinstalacji 

o mocy do 50 kW) w postaci tzw. 

net-meteringu połączonego z systemem 

opustów weszły w życie 

od dnia 1.07.2016 r. 

Klient indywidualny, spełniając 

warunek m.in. posiadania umowy 

kompleksowej, podlega rozliczeniu 

ilości energii elektrycznej 

wprowadzonej do sieci wobec 

ilości energii elektrycznej pobranej 

z sieci w stosunku 1:0,8 (dla 

mocy instalacji PV ≤ 10 kW) lub 1:0,7 

(dla mocy instalacji PV > 10 kW). Aktualny 

stan prawny dla prosumentów przewiduje 

brak zapłaty za nadwyżkę ilości 

energii wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej 

w stosunku do ilości 

energii pobranej z tej sieci. A zatem 

w sytuacji, w której oddamy do sieci 

więcej energii niż będziemy w stanie 

odebrać w okresie 1 roku, energia ta 

„przepada”. 

Fotowoltaika i pompa ciepła 

Profil zużycia energii przez pompę ciepła 

oraz profil produkcji instalacji fotowoltaicznej 

pokrywają się w niewielkim stopniu: 

w miesiącach zimowych, kiedy zapotrzebowanie 

na energię jest największe, produkcja 

z instalacji PV to zaledwie drobna 

część całorocznego uzysku. Ze względu 

jednak na opisany powyżej mechanizm 

net-meteringu, możliwe jest oddawanie 

energii do sieci w miesiącach letnich 

i odbieranie jej zimą. Jest to obarczone 

opustem, a zatem warto zastosować rozwiązania, 

które jak największą część produkowanej 

energii pozwolą wykorzystać 

na bieżąco. 

W rozwiązaniach oferowanych przez 

austriacką fi rmę Fronius zaimplemen- 

Rys. 1. Najbardziej rozbudowana konfiguracja: z pełnym monitorowaniem i zarządzaniem produkowaną energią z PV, inteligentnym 

sterownikiem Ohmpilot oraz pompą ciepła pozwala na znaczne oszczędności na kosztach ogrzewania. 

40 


fotowoltaika F. 

towano kilka mechanizmów niezwykle 

efektywnego sterowania odbiornikami 

energii: od podstawowego w formie 

przekaźnika w falowniku, przez wyjścia 

sygnałowe karty Datamanager 2.0 (standardowo 

preinstalowanej w falownikach 

tej fi rmy) po najbardziej zaawansowane 

z użyciem Fronius Ohmpilot. Dysponując 

inteligentnym licznikiem energii Fronius 

Smart Meter można monitorować zużycie 

energii – na bieżąco lub jako dane historyczne, 

także w formie kosztów. Informacja 

o wypływie energii do sieci może 

być sygnałem do uruchomienia pompy 

ciepła lub innej formy ogrzewania. Dzięki 

takiemu systemowi sterowania energia 

elektryczna zamiast wypływać do sieci 

pozostaje w budynku i jest akumulowana 

w formie ciepła. Dodając kolejne liczniki 

można monitorować zużycie energii 

przez wybrane odbiorniki. 

Ciepła woda jako magazyn energii 

Wiele domów ogrzewanych jest kotłami 

na paliwa stałe. Ich wadą jest dyspozycyjność: 

tj. czas potrzebny na obsługę 

kotła, w tym konieczność uciążliwego 

codziennego rozpalania, oraz związany 

z jego obsługą wysiłek fi zyczny: 

dostarczanie paliwa, wynoszenie 

popiołu czy okresowe czyszczenia kotła. 

Coraz większa jest także świadomość 

negatywnego wpływu takich kotłów 

na środowisko. Okres, który nie wymaga 

ogrzewania budynku, a jedynie podgrzania 

wody na cele użytkowe może 

stanowić problem dla właściciela domu. 

Dla użytkowników posiadających kotły 

na paliwa stałe nasuwa się zatem pytanie, 

czy wodę podgrzewać kotłem czy lepszym 

wariantem jest zainstalowanie grzałki 

elektrycznej w zbiorniku c.w.u. Takie zbiorniki 

(bojlery) są już częścią instalacji grzewczej 

i wymagają jedynie uzupełnienia o dodatkową 

grzałkę elektryczną. W ten sposób 

niedużym kosztem można przystosować 

je do grzania c.w.u. w okresie nazywanym 

„letnim” energią elektryczną pochodzącą 

z własnej instalacji fotowoltaicznej. 

Uzupełniając nasz system o sterownik 

Fronius Ohmpilot pozwalający na płynną 

regulacji mocy grzania c.w.u., energia 

słoneczna generowana przez system PV 

może być w 100% wykorzystana w naszym 

gospodarstwie domowym. W miesiącach 

od kwietnia do października nie 

będzie potrzebny tradycyjny system 

grzewczy (np. kocioł na paliwo stałe), ponieważ 

pełne zapotrzebowanie na gorącą 

wodę może pochodzić z własnej wytworzonej 

energii elektrycznej w systemie PV. 

Dodatkowo, dzięki standardowemu czujnikowi 

temperatury PT1000, Fronius Ohmpilot 

kontroluje również osiągnięcie zadanej 

temperatury w zbiorniku wody. Cały system 

można także wykorzystać do regularnego 

podgrzewania wody do temperatury 

>70°C, czyli dezynfekcji termicznej, która jest 

jedną z podstawowych metod zwalczania 

bakterii Legionella. 

Zobaczyć, znaczy zrozumieć 

Dzięki karcie Datamanager 2.0 możliwe 

jest nie tylko sterowanie, ale również intuicyjne 

w obsłudze i wizualnie atrakcyjne 

monitorowanie działania instalacji fotowoltaicznej 

na portalu Solar.Web (https: 

//www.solarweb.com), gdzie użytkownik 

uzyskuje wgląd we wszystkie najważniejsze 

parametry instalacji. W instalacji 

z licznikami inteligentnymi lub Fronius 

Ohmpilot dodatkowo dostępne są wykresy 

prezentujące bilans energii i stopień 

wykorzystania energii na potrzeby własne. 

Podsumowanie 

Najbardziej kompleksowy system sterowania 

i monitorowania przedstawiono 

na diagramie połączeń (rys. 1). Stosując 

takie rozwiązania przekłada się to bezpośrednio 

na zmniejszenie kosztu energii 

zużywanej w domu: dobrze dobrana 

do mocy i rodzaju odbiorników instalacja 

PV pozwala na zmniejszenie rachunków 

do poziomu kilkuset złotych rocznie. 

Wszystkich zainteresowanych uzyskaniem 

bardziej szczegółowych informacji prosimy 

o przesłanie maila z tytułem „OGRZEWA- 

NIE” na adres pv-sales-poland@fronius.com 

dr inż. Maciej Piliński 

Fronius Polska 


41

P. 

pomiary 

Akredytowane Laboratorium Pomiarowe Testo 

Od dłuższego czasu można zauważyć, iż znacząca ilość użytkowników 

sprzętu pomiarowego przykłada dużą wagę do zachowania ciągłości kontroli 

metrologicznej urządzeń, poprzez regularne wzorcowanie/kalibrację. 

W dużym stopniu przyczyniają się do tego wewnątrzfirmowe procedury 

jakości, jak również zewnętrzne wymagania, takie jak Rozporządzenia Ministra 

czy różnego rodzaju ustawy. 

PROMOCJA 

Szczególnie zobligowane do przestrzegania 

takich wymagań są 

firmy z sektora farmaceutycznego, 

które powinny monitorować 

warunki środowiskowe podczas 

produkcji, przechowywania oraz 

transportu swoich produktów. 

Coraz częściej spotykamy się 

z problemami firm, które wysyłają 

sprzęt do wzorcowania, a tym samym, 

w pewnym stopniu, ograniczają 

ciągłość monitoringu 

warunków w okresie przeznaczonym 

na wzorcowanie urządzeń. 

Laboratorium Pomiarowe Testo, 

wychodząc naprzeciw oczekiwaniom 

klientów, rozszerzyło zakres 

akredytacji o możliwość wzorcowania 

termometrów elektrycznych 

(w tym elektronicznych) 

oraz termohigrometrów i higrometrów 

zarówno w siedzibie 

laboratorium, jak i bezpośrednio 

u klienta. 

Szczegółowy zakres wzorcowania 

Laboratorium Pomiarowego 

Testo w dziedzinach termometrii 

elektrycznej oraz wilgotności 

względnej: 

termometria elektryczna: 

Wzorcowanie termometrów 

elektrycznych (w tym elektronicznych) 

W SIEDZIBIE LABORATORIUM: 

• zakres pomiarowy: (-65÷250)°C 

POZA SIEDZIBĄ LABORATO- 

RIUM: 

• zakres pomiarowy: (-35÷250)°C 

wilgotność względna: 

wzorcowanie termohigrometrów i higrometrów 

W SIEDZIBIE LABORATORIUM: 

• (10÷90)% w temperaturze (10÷40)°C 

POZA SIEDZIBĄ LABORATORIUM: 

• (10÷90)% w temperaturze (10÷40)°C. 

Zakres akredytacji dostępny na stronie: www.pca.gov.pl 

Zarówno firmy z sektora farmaceutycznego, 

spożywczego czy automotive, 

a także i firmy usługowe zobligowane 

są do przestrzegania wymagań klientów. 

Na przykład firmy świadczące usługi 

w obsłudze wentylacji proszone są 

przez klientów o okazanie dokumentu, 

który potwierdzi poprawność działania 

urządzenia, którym wykonywane są pomiary. 

W związku z coraz większym zainteresowaniem 

wzorcowaniami anemometrów 

i termoanemometrów, Laboratorium 

Pomiarowe Testo uzyskało 

akredytację w dziedzinie przepływu, 

by móc spełniać oczekiwania swoich 

klientów również w tym zakresie. 

Szczegółowe informacje związane 

z przepływem przedstawiamy poniżej: 

wzorcowanie przepływu 

wzorcowanie anemometrów i termoanemometrów 

W ZAKRESIE AKREDYTACJI: 

• zakres pomiarowy: (1÷25) m/s 

POZA ZAKRESEM AKREDYTACJI: 

• zakres pomiarowy: (0,5÷40) m/s. 

42 


pomiary P. 

Poza zakresem akredytacji Laboratorium 

Pomiarowe Testo świadczy również 

następujące usługi: 

• wzorcowanie temperatury (czujniki 

na podczerwień) 

wzorcowanie pirometrów i kamer termowizyjnych 

zakresie (-20÷150)°C. 

• wzorcowanie temperatury powierzchni 

wzorcowanie termometrów z sondami 

do pomiaru temperatury powierzchni 

w zakresie (-20÷250)°C. 

• wzorcowanie komór klimatycznych 

i termostatycznych 

wzorcowanie komór termostatycznych 

w zakresie (-60÷180)°C 

• wzorcowanie analizatorów spalin 

kominowych 

wzorcowanie w zakresie CO, NO, NO 2 

do 1000 ppm. 

• sprawdzenie strumienia objętości 

sprawdzenia poprawności wskazań balometrów 

w zakresie (500-3500) m³/h. 

Reasumując, Laboratorium Pomiarowe 

Testo pragnie utrzymywać i rozwijać jakość 

świadczonych przez siebie usług 

poprzez m.in. systematyczny wzrost 

poziomu obsługi klienta, zapewnienie 

wysokiego poziomu jakości metrologicznej 

oraz ciągłe podnoszenie kwalifikacji 

i kompetencji personelu. Działalność Laboratorium 

wspomaga wdrożony System 

Zarządzania, zgodny z wymaganiami normy 

PN-EN ISO/IEC 17025:2005+Ap1:2007. 

Laboratorium Pomiarowe Testo jest odpowiedzialne 

za jakość oraz świadome 

istoty i ważności realizowanych przez 

siebie usług. Zapraszamy do współpracy. 

mgr inż. Dariusz Hys 

Kierownik Laboratorium Pomiarowego 

Testo 

REKLAMA 


43

P. 

pompy i przepompownie 

Ciche i ekonomiczne pompy 

do odprowadzania kondensatu 2-giej generacji 

Od 26 września 2015 roku obowiązują przepisy dyrektyw ErP wprowadzające 

wymogi w zakresie efektywności energetycznej dla kotłów grzewczych 

gazowych i olejowych oraz pomp ciepła itp. Minimalne wymogi dyrektywy 

ErP dotyczące efektywności energetycznej kotłów odpowiadają poziomowi, 

który spełniają tylko kotły kondensacyjne. Wiąże się to w praktyce z wycofaniem 

ze sprzedaży konwencjonalnych kotłów gazowych i olejowych. 

Jedynym wyjątkiem będą kotły z otwartą komorą spalania jednofunkcyjne 

o mocy do 10 kW oraz dwufunkcyjne o mocy do 30 kW. 

PROMOCJA 

44 


pompy i przepompownie P. 

Kondensacja 

Produktem ubocznym działania kotłów 

kondensacyjnych jest powstawanie 

kondensatu (skroplin). Wytrącanie 

wody jest nieuniknione i następuje 

w wyniku osiągnięcia temperatury nasycenia 

pary wodnej, gdy temperatura 

powierzchni jest niższa od temperatury 

otaczającego powietrza. Wymienniki 

ciepła kotłów kondensacyjnych 

charakteryzują się wyższą mocą w porównaniu 

do kotłów konwencjonalnych 

lub mówiąc inaczej, posiadają 

zdolność do schłodzenia spalin do niższej 

temperatury, tj. takiej, poniżej której 

para wodna zawarta w spalinach 

ulega skropleniu i oddaje ciepło, podnosząc 

jednocześnie sprawność energetyczną 

kotła. Im wyższa zawartość 

wodoru w paliwie, tym większa ilość 

pary wodnej spalanym gazie. 

Skropliny ze względu na zmniejszoną zawartość 

składników mineralnych posiadają 

mniejszą zawartość pH niż wartość 

neutralna (wartość neutralna = pH 7). 

Agresywność zwiększa się wraz ze 

zmniejszającą się zawartością składników 

mineralnych. Zgodnie z niemieckimi 

wytycznymi (np. ATV A251) skroplin 

nie należy odprowadzać bezpośrednio 

do kanalizacji, jeśli proporcje mieszanki 

pomiędzy ściekami zawierającymi fekalia 

(wysoki współczynnik pH przed wydzieleniem 

siarkowodoru) a skroplinami 

(niski współczynnik pH) klasyfi kowane 

są jako wątpliwe. 

Odprowadzanie bez neutralizacji: 

• Instalacje o mocy do 25 kW kwalifi - 

kowane są bez zastrzeżeń, ponieważ 

można założyć dostateczne przemieszanie 

powstających skroplin. 

• Instalacje o mocy do 200 kW kwalifikowane 

są jako bez zastrzeżeń, o ile 

25-krotna objętość ścieków w stosunku 

do skroplin wprowadzana jest do tego 

samego punktu wejściowego, gdyż 

również i w tym przypadku stosunek 

przemieszania jest wystarczający. 

• Większe instalacje wymagają ogólnej 

neutralizacji przed wprowadzeniem 

do urządzenia przetłaczającego 

skropliny lub do kanalizacji. 

Współczynnik pH 

Współczynnik pH opisuje kwasowość 

wody lub stężenie jonów wodorowych. 

Składnikami wody mogą być m.in. 

składniki kwasu solnego, azotowego, 

siarkowego lub węglowego. Ponadto 

na agresywność wody wpływ mają siarczany, 

tłuszcze, benzyny i rozpuszczalniki. 

Z drugiej strony brak minerałów jak 

ma to miejsce w skroplinach również 

oznacza wzrost agresywności. 

Orientacyjne właściwości skroplin: 

• Opalanie olejem ~ 1,8 do 3,8 pH 

• Opalanie gazem ~ 3,8 do 5,3 pH 

Oferta pomp Wilo 

do odprowadzania kondensatu 

i skroplin 

Wilo oferuje nowy typoszereg urządzeń 

Wilo-Plavis-...C-2G do odprowadzania 

kondensatu, gdy urządzenia 

grzewcze, chłodnicze bądź klimatyzacyjne 

usytuowane są poniżej poziomu 

spiętrzania, a kondensat nie może być 

odprowadzany z naturalnym spadkiem 

do kanalizacji. Wykonane z tworzywa, 

odporne na korozję a przy tym lekkie 

agregaty pompę są idealnym rozwiązaniem 

do gromadzenia i podnoszenia 

kondensatu z instalacji chłodniczych 

/klimatyzacyjnych w domach mieszkalnych 

jak również obiektach biurowousługowych. 

Zastosowanie wewnętrznej 

konstrukcji oraz elektrodowych 

czujników poziomu sprawia że jest to 

jeden z najbardziej kompaktowych 

urządzeń dostępnych na rynku. Dla 

wygody montażu zbiornik można obrócić 

o 180˚. Dzięki niezwykle ergonomicznej 

budowie są to urządzenia 

niemal niewidoczny w instalacji, a cicha 

praca (

P. 


Odprowadzenie skroplin z kotłów 

kondensacyjnych i klimatyzatorów 

PROMOCJA 

Wszyscy wiemy jak wiele problemów mogą sprawiać skropliny powstałe 

w wyniku pracy kotła kondensacyjnego lub klimatyzatora, zwłaszcza jeżeli 

miejsce montażu urządzenia jest oddalone od pionów kanalizacyjnych. 

W przypadku braku możliwości odprowadzenia skroplin do istniejącej kanalizacji 

pozostaje nam odprowadzenie ich poza budynek na zewnątrz. 

Co jednak w sytuacjach gdy i takiej możliwości nie mamy, ze względu 

na usytuowanie urządzenia lub pomieszczenia w którym się on znajduje? 

Rozwiązaniem tego problemu jest zastosowanie specjalnych pompek 

dedykowanych do tej kategorii urządzeń. 

Dlaczego SFA? 

To my, 60 lat temu, wymyśliliśmy 

ideę pomporozdrabniaczy 

i pomp sanitarnych. Przez ten 

czas staliśmy się światowym liderem 

w branży i zaufały nam miliony 

klientów na całym świecie. 

Nasi inżynierowie od lat prowadzą 

badania nad ciągłym ulepszaniem 

produktów i szukaniem 

nowych rozwiązań. Wszystkie nasze 

urządzenia i podzespoły pochodzą 

z certyfikowanych fabryk 

we Francji. 

W swojej ofercie posiadamy zarówno 

pompki do skroplin z klimatyzatorów 

typu SPLIT, jak i wysokowydajne 

pompki do odprowadzania 

skroplin z urządzeń chłodniczych oraz 

kondensatu powstałego w wyniku pracy 

kotłów kondensacyjnych. Miliony sprzedanych 

pompek na całym świecie i ich niezawodna 

praca w ciężkich warunkach są naszym 

powodem do dumy i zadowolenia. 

SFA posiada w swojej ofercie produkty 

przeznaczone do współpracy z kotłami 

kondensacyjnymi oraz do odprowadzania 

skroplin z dużych agregatów chłodniczych 

i lad chłodniczych, itd. Różnią się 

one przede wszystkim wydajnością i przepływem. 

Pozwala to na dobranie optymalnego 

rozwiązania w zależności od 

rodzaju kotła oraz miejsca jego instalacji. 

SFA proponuje trzy rodzaje produktów 

do współpracy z klimatyzatorami typu 

SPLIT służące odprowadzaniu skroplin. 

Sanicondens CLIM MINI to mała pompka 

o mocy 22 W. Zasilana 220-240 V/50Hz. 

Jest wykonana w klasie ochrony IP20. 

Chroni przed zawilgoceniem pomieszczenia 

i stosowana jest tam, gdzie nie 

ma możliwości odprowadzenia skroplin 

grawitacyjnie lub muszą być one przetłoczone 

w pionie lub poziomie. Pompka 

przetłacza skropliny na maksymalną 

wysokość 6 m (przy odległości tłoczenia 

w poziomie = 0 m) lub 60 m w poziomie 

(wysokość podnoszenia = 0 m) cienką 

rurką elastyczną o średnicy 8 mm. Oczywiście 

oba te parametry są ze sobą ściśle 

związane, to znaczy im wyższa wysokość 

tłoczenia skroplin tym odległość tłoczenia 

w poziomie się zmniejsza. W zestawie 

znajduje się moduł pompowy oraz mo- 

Rys. 1. Tabela wydajności pompki Sanicondens CLIM 

MINI i PACK. Rys. 2. Schemat budowy urządzenia Sanicondens Clim Mini. 

46 



Fot. 1. 

Sanicondens CLIM MINI. 

lana 220-240V/50Hz. Występuje w klasie 

ochrony IP24. Całość znajduje się w jednym 

elemencie montowanym bezpośrednio 

pod klimatyzatorem. Niewielkie wymiary 

oraz nowoczesne wzornictwo tworzą wrażenie 

pełnej integralności z klimatyzatorem. 

Jego wydajność to 12 l/h a maks. wys. 

tłoczenia to 6 m lub 60 m w poziomie. Podobnie 

jak we wcześniejszych modelach 

parametry te są ze sobą ściśle związane. 

Kilka istotnych uwag montażowych 

Podczas instalacji pompek do klimatyzatorów 

typu Sanicondens CLIM mini i CLIM 

PACK składających się z dwóch modułów 

należy pamiętać aby moduł załączający 

był zamontowany w poziomie. 

Rys. 3. Schemat instalacji pompki 

Sanicondens CLIM MINI. 

Rys. 4. Przykład montażu modułu 

pompowego Sanicondens CLIM MINI. 

Fot. 2. 

Sanicondens CLIM Pack. 

Magnes pływaka musi być bezwzględnie 

skierowany ku górze. 

z tego klimatyzatora będzie wynosiła od 

2,5 do 5 l/h. Aby wykonać funkcjonalną 

instalację dostosowaną do klimatyzatora, 

ważne jest aby brać pod uwagę straty 

ciśnienia: odległość modułu sterowania 

od pompki, wysokość tłoczenia i odległość 

poziomą tłoczenia. 

Fot. 3. 

Sanicondens CLIM DECO. 

duł sterujący. Pompka załącza się automatycznie 

poprzez pływak w momencie 

pojawienia się skroplin z tacy ociekowej 

klimatyzatora. Urządzenie montowane 

jest wewnątrz obudowy klimatyzatora. 

Jego maksymalna wydajność to 15 l/h. 

Sanicondens CLIM Pack to urządzenie 

Sanicondens Clim MINI zaopatrzone dodatkowo 

w listwę montażową do instalacji 

pompki poza klimatyzatorem. Pozwala 

ono na odprowadzanie skroplin w przypadku 

klimatyzatorów, które ze względu 

na swoją konstrukcję uniemożliwiają montaż 

pompki bezpośrednio w obudowie. 

Sanicondens CLIM DECO to pompka ze 

zintegrowanymi modułami sterującym 

oraz pompowym. Moc silnika 16 W. Zasi- 

W celu zapewnienia prawidłowej pracy 

pompki instalacja musi zostać odpowietrzona. 

Należy usunąć powietrze 

z przewodu tłocznego podczas pierwszego 

uruchomienia. 

Należy unikać sytuacji w których długość 

przewodu tłocznego prowadzonego 

w poziomie jest krótsza niż długość 

przewodu tłocznego w dół. Taka 

sytuacja może doprowadzić do zapowietrzenia 

się przewodu tłocznego. 

Brak odpowietrzenia instalacji może doprowadzić 

do pracy pompki na sucho 

i powodować jej przegranie, a w konsekwencji 

jej uszkodzenie. 

Informacje dotyczące doboru 

pompki do klimatyzatora 

Przyjmuje się, że ilość skroplin z klimatyzatora 

wynosi około od 0,5 do 0,8 l/h 

na kW chłodzenia (wartość ta może się 

znacznie zwiększyć w pomieszczeniach 

o bardzo wysokiej wilgotności). Dla przykładu 

klimatyzator 5 kW, ilość skroplin 

Fot. 4. 

Fot. 5. 

Sanicondens Mini. 

Sanicondens Plus. 

Fachowy Instalator 1 2019 47

P. 


Fot. 6. Sanicondens PRO. Fot. 7. Sanicondens Best. 

Pompy Sanicondens MINI, PLUS, 

PRO i BEST pozwalają na bardzo proste 

i szybkie podłączenie do kotłów 

kondensacyjnych. Dzięki nim nie ma 

problemu z kondensatem powstającym 

w wyniku pracy kotła. Zdarza się, 

Fot. 8. 

SANINEUTRAL. 

że piony kanalizacyjne oddalone są od 

kotła i odprowadzenie skroplin w sposób 

grawitacyjny nie jest możliwy. 

Częstym przypadkiem jest instalacja 

kotła w piwnicy, a instalacja wod-kan 

znajduje się powyżej kotła, wówczas 

urządzenia z serii Sanicondens, są 

niezbędne do prawidłowego funkcjonowania 

kotłowni. Rozwój techniki 

kondensacyjnej spowodował, że wielu 

inwestorów modernizuje swoje 

dotychczasowe kotłownie, instalując 

kotły kondensacyjne. O ile zamiana 

samego kotła nie jest niczym skomplikowanym, 

to problemy napotykamy 

w momencie pracy urządzenia, które 

generuje kondensat. Urządzenia Sanicondens 

rozwiązują te problemy pozwalając 

na przetłoczenie kondensatu 

cienkimi rurkami zarówno w pionie 

jak i poziomie do oddalonych pionów 

kanalizacyjnych i zapewniają prawidłowe 

funkcjonowanie urządzeń bez 

kosztownych i pracochłonnych prac 

adaptacyjnych. Ma to ogromne znaczenie 

dla inwestora, gdyż w sposób 

prosty, tani i mało inwazyjny pozwala 

na modernizację istniejącej kotłowni. 

Sanicondens Mini jest najmniejszym 

urządzeniem przepompowuje skropliny 

do wysokości 2 m i na odległość 

do 20 m, moc 35 W. Maksymalny prze- 

48 



pływ 144 l/h, pojemność zbiornika 1 l. 

Sanicondens Plus to większe i mocniejsze 

urządzenie o mocy 60 W. Pozwala 

na przetłaczanie kondensatu: 

4,5 m w górę i do 50 m w poziomie. 

Można podłączyć do niego alarm 

(dźwiękowy lub wizualny). Maksymalny 

przepływ 342 l/h, pojemność 

zbiornika 2 l. Sanicondens PRO jest 

to urządzenie o nowej konstrukcji 

i zbiornikiem na kondensat zwiększonym 

do 2 l, parametry tłoczenia ma podobne 

jak PLUS, wydajność to 345 l/h. 

Sanicondens Best jest to pompa zaopatrzona 

w neutralizator skropli, posiada 

moc 60 W. Przetłacza skropliny 

do 4,5 m w pionie i do 50 m w poziomie. 

Dzięki 4 wejściom, przystosowuje 

się do każdego typu instalacji. Dodatkowy 

kabel umożliwia dołączenie urządzenia 

sygnalizującego awarię (np. żarówka, 

syrena, dzwonek 220 V). Pompa 

Sanicondens Best składa się z pompy 

Sanicondens Plus i pojemnika neutralizującego 

wypełnionego granulkami. 

Fot. 9. 

SANINEUTRAL. 

Kwaśny kondensat przechodzi przez 

czynnik zobojętniający (węglan wapnia 

i magnezu), gdzie dalej tłoczony 

jest z neutralnym PH. SANINEUTRAL 

przeznaczony jest do neutralizacji kondensatu 

z kotłów kondensacyjnych. 

Produkt ten służy do eliminacji kwaśnego 

kondensatu, przed jego odprowadzeniem 

do kanalizacji, szamba lub 

oczyszczalni ścieków. Działa na zasadzie 

grawitacyjnego przepuszczenia 

kondensatu przez złoże neutralizujące 

bez użycia pompy. Może być stosowane 

razem z pompami Sanicondens 

MINI, PLUS I PRO. 

Ile kondensatu produkuje kocioł 

Dokonując wyboru pompki ważne jest 

aby wziąć pod uwagę ilość kondensatu, 

który będzie wytwarzany przez kocioł. 

Teoretycznie ze spalania 1 m³ gazu 

ziemnego może powstać 1,2 dm³ wody 

(kondensatu). W praktyce powstaje 

0,8-1,0 dm³ wody. W domu jednorodzinnym 

wyposażonym w kocioł kondensacyjny 

o mocy 20-25 kW w wyniku skraplania 

powstaje przeciętnie 20-25 dm³ 

kondensatu w ciągu doby. 

Wszystkie urządzenia produkowane są 

w naszych fabrykach na terenie Francji, 

co gwarantuje najwyższą jakość potwierdzoną 

przez ISO 9001 AFAQ. Posiadamy 

sieć 55 punktów serwisowych rozmieszczonych 

na terenie całego kraju. 

Więcej informacji na stronie internetowej 

www.sfapoland.pl 

• 

REKLAMA 

Fachowy Instalator 1 2019 49

P. 


Sterowanie pompami obiegowymi 

Nowoczesne pompy obiegowe to urządzenia zaawansowane technologicznie. 

Stąd też ich konstrukcja znacznie różni się od pomp jakie stosowano 

jeszcze kilka lat temu. Przede wszystkim ważne jest odpowiednie 

sterowanie, które przekłada się na komfort użytkowania urządzenia oraz 

oszczędność energii. 

Fot. WILO 

Nowatorskie rozwiązania znajdują 

zastosowanie zarówno w sterowaniu 

jak i konstrukcji silnika. Dawniej 

zastosowanie znajdowały silniki 

asynchroniczne osiągające prędkość 

do 3000 obr./min. Z kolei prędkości 

w nowoczesnych pompach 

wynoszą do 4800 obr./min. Tym 

sposobem zyskuje się lepszą wysokość 

podnoszenia i wydajność, co 

poprawia sprawność całego systemu 

grzewczego oraz samej pompy. 

Wewnętrzne sterowanie pompy 

bazuje na elektronicznej komutacji 

oraz magnesach trwałych znajdujących 

się w wirnikach elektrycznych. 

W efekcie zapewniona jest praca 

synchroniczna. Coraz częściej wykorzystuje 

się tuleje wykonane z tworzywa sztucznego. 

Tuleje mają za zadanie oddzielenie 

części mokrej wirnika od stojana. W nowoczesnych 

konstrukcjach wirniki hydrauliczne 

modeluje się komputerowo. 

Sterowanie trybami pracy 

Wewnętrzne urządzenia sterujące 

pompy pozwalają na jej pracę w kilku 

trybach. Ważny jest przede wszystkim 

tryb automatyczny, samoczynnie 

dostosowujący ciśnienie i wydajność 

pompy z uwzględnieniem zapotrzebowania 

na ciepło. Wszystko dla zapewnienia 

optymalnego zużycia energii 

elektrycznej. 

Warto zwrócić uwagę na tryb HPP 

(High Proportional Pressure) wykorzystujący 

wyższy poziom charakterystyki 

proporcjonalnej ciśnienia względem 

wydajności. Z tego rodzaju pracy korzysta 

się w przypadku zbyt niskiej wydajności 

pompy działającej w trybie automatycznym. 

Z kolei w trybie LPP (Low 

Proportional Pressure) zyskuje się niższy 

poziom charakterystyki proporcjonalnej 

ciśnienie-wydajność. Ten tryb jest zalecany 

w przypadku gdy praca automatyczna 

ma zbyt dużą wydajność. 

Tryb HCP (High Constant Pressure) to 

zapewnienie wyższego poziomu charakterystyki 

powodującej utrzymanie 

stałej wysokości podnoszenia pompy 

bez względu na wydajność. Praca 

w tym trybie szczególnie sprawdzi się 

w instalacjach, gdzie trzeba utrzymać 

stałe ciśnienie bez względu na aktualną 

pozycję zaworów termostatycznych. 

W instalacjach wymagających niższego 

poziomu charakterystyki, która 

utrzymuje stałą wysokość podnoszenia 

pompy bez względu na wydajność 

sprawdzi się tryb pracy LCP (Low Constant 

Pressure). 

Oprócz tego praktycznie każda pompa 

może pracować w trybie ręcznym z zapewnieniem 

stałej prędkości obrotowej. 

Zalety nowoczesnego sterowania 

Nowoczesne sterowanie pompami obiegowymi 

ma za zadanie optymalizowanie 

zużycia energii. Stąd też dzięki możliwości 

dobrania odpowiedniego trybu pracy 

zapotrzebowanie na energię elektryczną 

można zmniejszyć nawet o 2-3 razy 

w odniesieniu do pomp o tradycyjnej 

konstrukcji przy zapewnieniu takiej samej 

wysokości podnoszenia. Szacuje się, 

że różnica w cenie pomiędzy pompą 

50


Fot. FERRO 

Fot. WILO 

Fot. 1. Pompy ze sterowaniem elektronicznym zastępują 

urządzenia o tradycyjnej konstrukcji. 

Fot. 2. Wyświetlacz pompy informuje o aktualnym 

zapotrzebowaniu na moc. 

ze sterowaniem elektronicznym a tzw. 

manualnym powinna zwrócić się już 

po dwóch latach eksploatacji. 

Nowoczesne sterowanie pomp nadzoruje 

odpowietrzaniem. Najczęściej trwa 

ono ok. 10 min., a podczas odpowietrzania 

z reguły jest słyszalny delikatny 

szum dochodzący z pompy. 

Ważna zaleta sterowania elektronicznego 

to redukowanie wydajności pracy 

Fot. 3. Pompa zabudowana 

w instalacji. 

Fot. FERRO 

pompy w czasie gdy zmniejsza się zapotrzebowanie 

na ciepło – np. w porze 

nocnej. W momencie gdy zostanie wykryty 

spadek temperatury w instalacji 

nastąpi przełączenie pompy na minimalną 

charakterystykę. Powrót do normalnego 

trybu pracy następuje w momencie 

wzrostu temperatury cieczy 

w instalacji. 

W efekcie pompy elektroniczne są częstym 

elementem instalacji z zaworami 

termostatycznymi otwieranymi i zamykanymi 

samoczynnie z uwzględnieniem 

zmian temperatury w pomieszczeniach. 

Zamykanie zaworów pociąga 

za sobą zmianę charakterystyki instalacji, 

co powoduje głośną pracę pompy, 

bowiem konieczne jest pompowanie ze 

zmienną wydajnością. 

Za sterowanie pompą odpowiada sterownik 

mikroprocesorowy. Dzięki jego 

zaawansowanej funkcjonalności analizowane 

są parametry i warunki pracy. 

W efekcie odpowiednio dobierana jest 

wydajność oraz moment obrotowy, 

a co za tym idzie, optymalizuje się zużycie 

energii elektrycznej. Jest również 

możliwe ręczne regulowanie wydajności 

pompy i wysokości podnoszenia. 

Sterowanie zewnętrzne 

Oferowane na rynku zewnętrzne sterowniki 

pomp to najczęściej urządzenia 

elektroniczne, których zadaniem jest 

automatyczne załączanie i wyłączanie 

pompy obiegowej uwzględniając określone 

kryteria – np. zadaną temperaturę. 

Sterowniki takie są przeznaczone do instalacji 

bazujących na kotle węglowym 

lub gazowym, które nie mają układu 

Fot. WILO 

Fot. 4. W nowoczesnych pompach stawia 

się na wygodne podłączenie zasilania. 


51

P. 


sterującego pracą pompy. Specjalny 

czujnik podłączony do regulatora mierzy 

temperaturę czynnika roboczego 

w przewodzie instalacji c.o. W instalacjach 

c.o. z kotłem węglowym sterownik 

wyłącza pompę obiegową w momencie 

wygaśnięcia płomienia w piecu. 

Z kolei w instalacjach c.o. wyposażonych 

w kocioł gazowy temperatura jaka 

jest ustawiona na regulatorze nie może 

przekraczać temperatury ustawionej 

na termostacie kotła c.o. Jak wiadomo 

ustawiając pokrętło sterownika na temperaturę 

przekraczającą punkt rosy zapobiega 

się poceniu kotła podczas rozgrzewania 

wody w instalacji c.o. 

Przydatnym rozwiązaniem jest również 

funkcja zapewniająca uruchomienie 

pompy co kilka dni na kilkadziesiąt 

sekund, co zapobiega jej blokowaniu 

w efekcie zastawania wody. 

Fot. 5. 

Pompa zabudowana w instalacji. 

Sterowniki pompy c.w.u. 

Odpowiednie sterowniki dobiera się 

do nadzorowania pracy pomp c.w.u. 

W typowym urządzeniu tego typu zastosowanie 

znajdują dwa czujniki temperatury. 

Sterownik załącza pompy 

w momencie gdy różnica temperatur 

czujników przekroczy zadaną wartość 

z uwzględnieniem minimalnego progu 

załączenia pompy. Urządzenia zostają 

uruchomione w przypadku, gdy minimalny 

próg załączenia pompy nie jest 

przekroczony lub gdy zostanie osiągnięta 

temperatura zadana. Sterowniki 

pompy c.w.u. mają przynajmniej kilka 

zalet. Przede wszystkim eliminuje się 

niepotrzebną pracę pompy oraz zbędne 

wychłodzenie zbiornika wraz ze 

spadkiem temperatury zasilania. Istotną 

rolę odgrywa przy tym oszczędność 

energii elektrycznej oraz wydłużenie 

trwałości pompy. 

Ponadto specjalne funkcje sterowników 

eliminują zastanie pompy w przypadku 

dłuższego postoju. Warto również wspomnieć 

o funkcji ochrony instalacji przed 

zamarzaniem. Tym sposobem jeżeli temperatura 

na czujnikach kotła spadnie 

Fot. GRUNDFOS 

poniżej 6°C pompa zostanie załączona 

na stałe, natomiast zostaje wyłączona 

wraz z osiągnięciem temperatury 7°C. 

Jeżeli warunki instalacyjne tego wymagają 

to można zastosować sterowniki 

nadzorujące pracę trzech pomp. Sterownik 

załączy pompy wraz z przekroczeniem 

wartości progowej załączenia, 

a do wyłączenia dojdzie w momencie 

wychłodzenia kotła. Drugiej pompie 

można ustawić nie tylko temperaturę 

załączenia ale również temperaturę, 

do osiągnięcia której będzie ona pracowała. 

Jest przy tym możliwa współpraca 

z regulatorami pokojowymi. 

Fot. 6. 

Ważna jest prosta obsługa pompy. 

Fot. WILO 

Wymiana danych i obsługa 

Nowoczesne sterowanie pomp obiegowych 

zapewnia szerokie możliwości 

w zakresie wymiany danych. W bardziej 

rozbudowanych instalacjach – np. przemysłowych, 

przyda się interfejs komunikacyjny 

RS-485. Niektóre sterowniki 

współpracują z dedykowanym oprogramowaniem 

komputerowym, które 

dodatkowo poszerza funkcjonalność 

w zakresie sterowania oraz analizowania 

parametrów i trendów. 

Przydatna jest również sygnalizacja optyczna, 

która informuje o funkcjach jakie 

realizuje pompa oraz o zadanych i bieżących 

parametrach. Coraz więcej pomp 

ma wyświetlacze LED lub ciekłokrystaliczne. 

Udostępniają one informacje 

o występujących błędach w pracy urzą- 

52 



Fot. WILO 

Fot. GRUNDFOS 

Fot. 7. 

Pompa z wyświetlaczem LCD.. 

Fot. 8. 

Wymiana pompy obiegowej. 

dzenia, ilości przepracowanych godzin 

oraz aktualnym i maksymalnym poborze 

mocy. Na rynku oferowane są również 

pompy, które parametryzuje się za pomocą 

pilota zdalnego sterowania. 

Parametry pomp obiegowych 

Wybierając pompę obiegową analizuje 

się kilka parametrów. Istotną rolę 

odgrywa zakres funkcjonowania (np. 

maks. 2,4 m³/h), wysokość podnoszenia 

(np. 4,1 m) oraz temperatura cieczy (np. 

od 2 do 110°C). Ponadto odpowiednio 

Fot. 9. Specjalne kształtki izolacyjne 

chronią przed stratami energii cieplnej. 

Fot. WILO 

dobiera się rodzaj pompowanego czynnika 

roboczego. Zazwyczaj jest nim 

ciecz czysta, bez ciał stałych oraz substancji 

oleistych, mineralnych i włókien. 

Oprócz tego ciecz nie może być lekka. 

Ciecz robocza powinna mieć parametry 

zbliżone do wody. Nie może być wybuchowa 

i musi być neutralna. 

Istotny parametr, który określa pracę 

pompy to minimalne ciśnienie na wlocie 

w zależności od temperatury cieczy - np. 

0,5 bar do 85°C, 0,30 bar do 90°C, 1,00 bar 

do 110°C. Ponadto wybierając pompę nie 

Fot. WILO 

Fot. 10. Pompy ze sterowaniem 

elektronicznym produkowane są również 

na potrzeby instalacji przemysłowych. 

można zapomnieć o doborze właściwego 

maksymalnego ciśnienia (np. 1,0 MPa), 

klasy ochronności (np. IP 42), klasy izolacji 

(najczęściej H), a także współczynnika 

efektywności energetycznej (np. 

EEI ≤0,23). Oprócz tego uwzględnia się 

sposób montażu (np. dławik skierowany 

w dół lub w bok, wał w pozycji poziomej). 

Ważne jest napięcie zasilania 

(najczęściej: ~230 V, 50 Hz), a także pobór 

mocy (np. 5-22 W; 0,05-0,19 A), rozstaw 

przyłączy (np. 180 mm), średnica przyłączy 

(np. 1 1/2”) oraz parametry otoczenia 

(np. 0-40°C; RH

w. 

wentylacja 

Ciepłe i czyste 

powietrze domu 

PYTANIA CZYTELNIKÓW 

Wprawdzie zimy mamy łagodniejsze i krótsze niż dawniej, koszty ogrzewania 

zajmują nadal wysoką pozycję w rankingu wydatków domowych. 

Coraz więcej uwagi zwracamy również na jakość powietrza, którym oddychamy. 

Czy te dwa, jakże ważne czynniki naszego życia da się „za jednym 

zamachem” poprawić? Oczywiście! Pomoże nam w tym rekuperacja 

– rozwiązanie łączące ze sobą wentylację mechaniczną i odzysk ciepła. 

Od tysiącleci wentylacja pomieszczeń 

opiera się na prostej 

zasadzie unoszenia się ogrzanego 

powietrza. Trafia ono 

do komina tworząc ciąg zasysający 

świeże powietrze 

z zewnątrz. Proste, sprawdzone 

i tanie. Niestety, rozwiązanie to 

ma swoje wady. Po pierwsze 

– wraz z powietrzem ucieka 

ciepło, czyli dosłownie „pieniądze 

wpakowane w ogrzewanie 

idą w komin”. Po drugie – wentylacja 

grawitacyjna przewietrza 

pomieszczenia, nie usuwa 

jednak z nich wilgoci. Po 

trzecie – zasysane z zewnątrz 

powietrze nie jest filtrowane. 

Nasi przodkowie nie musieli się 

tym wprawdzie martwić, dziś 

jednak, gdy jakość powietrza, 

zwłaszcza w miastach, jest zatrważająco 

niska, chcąc dbać 

o zdrowie musimy zadbać również 

o to, abyśmy oddychali 

czystym powietrzem. 

Wymienione powyżej trzy 

wady wentylacji grawitacyjnej 

można zniwelować używając 

rekuperatora. To wentylacja 

mechaniczna umożliwiająca 

kontrolowanie obiegu powietrza 

w domu, odzyskiwanie cie- 

EKSPERCI FACHOWEGO INSTALATORA 

Piotr Wudarczyk 

Specjalista ds. central 

wentylacyjnych 

LINDAB 

Magdalena Skórska 

Projektant Instalacji 

Sanitarnych 

PRO-VENT 

pła, z nagrzanego już, ale „zużytego” 

powietrza przed wypchnięciem go 

na zewnątrz oraz filtrowanie powietrza 

zasysanego z dworu. 

Dzięki swej uniwersalność rekuperatory 

zyskują coraz większą popularność. 

Zanim jednak zdecydujemy się 

na montaż takiego urządzenia warto 

poznać odpowiedzi na najważniejsze 

(zdaniem naszych czytelników) pytania 

dotyczące rekuperacji. Zacznijmy 

od tego, które nasuwa się na samym 

początku: 

mgr inż. Kamila Skiba 

Specjalista ds. technicznych 

VENTS GROUP Sp. z o.o. 

1. Czy rekuperacja w mieszkaniu 

ma sens? 

A czy oddychanie czystym powietrzem 

w ciepłym mieszkaniu ma sens? Oczywiście, 

że tak! Oddajmy głos Piotrowi Wudarczykowi 

z firmy Lindab: „Montaż systemu 

wentylacji z rekuperacją, niezależnie od 

tego, czy ma miejsce w małym mieszkaniu, 

domku jednorodzinnym czy dużym 

budynku biurowym, zawsze wiąże się 

z licznymi korzyściami dla końcowych 

użytkowników. Dzięki filtracji w rekuperatorze, 

do pomieszczeń dostarczane jest 

54 


wentylacja w. 

Fot. LINDAB 

Fot. 1. Centrala SMARTY 3X P 1.1. 

zawsze czyste powietrze, bez pyłu i zanieczyszczeń 

z zewnątrz. Dzięki ogrzewaniu 

świeżego powietrza na wymienniku ciepła, 

rekuperator pozwala na zmniejszenie 

kosztów ogrzewania, a stała wymiana 

powietrza zwiększa komfort przebywania 

w pomieszczeniu oraz utrzymuje odpowiednią 

wilgotność, przez co zapobiega 

powstawaniu pleśni i grzybów. Montaż 

rekuperacji w mieszkaniu jest więc bardzo 

dobrym pomysłem.” 

Fot. LINDAB 

Trzeba jednaka pamiętać, że centrala wentylacyjna 

wraz z kanałami wentylacyjnymi, 

którymi zasysane i podawane jest powietrze 

zajmuje miejsce, dlatego przed montażem 

urządzenia warto zastanowić się, czy wygospodarujemy 

odpowiednio dużą i wyciszoną 

(wentylatory) przestrzeń. Jednak dla 

chcącego – nic trudnego. Na rynku dostępne 

są rozwiązania które doskonale sprawdzą 

się w mieszkaniach zarówno w standardowym 

budownictwie jak i kamienicach. 

Dzięki kompaktowym wymiarom idealnie 

nadają się do zabudowy w małych przestrzeniach, 

a dzięki zastosowaniu silników 

EC zapewnią energooszczędną i cichą 

pracę. Wbudowane filtry, mimo kompaktowych 

rozmiarów, skutecznie usuwają z powietrza 

kurz i zanieczyszczenia. 

Jednakże jeśli w danym lokalu mieszkalnym 

nie ma miejsca na rozprowadzenie 

kanałów wentylacyjnych lub nie pozwala 

na to sama konstrukcja pomieszczenia, 

nie oznacza to, że zastosowanie 

rekuperacji jest niemożliwe. W takim 

wypadku idealnym rozwiązaniem jest 

wentylacja decentralna. Do zapewnienia 

wymiany powietrza stosowane są 

rekuperatory wyposażone w ceramiczne 

wymienniki ciepła. Montowane są 

one na zewnętrznych ścianach budynków 

w układach jednorurowych lub 

jako ścienne rekuperatory z osobnymi 

kanałami nawiewno-wywiewnymi. 

Fot. 2. Głównym kryterium przy wyborze odpowiedniego wymiennika jest przede 

wszystkim kryterium energetyczne pozwalające na obniżenie kosztów eksploatacji 

i racjonalizację zużycia energii. 

2. Jaki rodzaj wymiennika sprawdzi 

się najlepiej w średniej wielkości 

budynku jednorodzinnym? 

W takim budynku dobrze sprawdzi się 

zarówno wymiennik przeciwprądowy, 

jak i obrotowy, ostateczny wybór zależeć 

więc będzie od konkurencyjności 


55

w. 

wentylacja 

Fot. PRO-VENT 

odzysku ciepła, nawet do 95%, gwarantując 

niemal całkowity brak przenoszenia 

się wilgoci. Wymiennik obrotowy 

odzyskuje nie tylko ciepło, ale także 

wilgoć z powietrza wyciąganego, dzięki 

czemu nie ma konieczności montowania 

systemu odprowadzania skroplin. 

Fot. 3. 

Centrala z dwoma wymiennikami krzyżowymi. 

oferty rynkowej urządzeń o porównywalnych 

parametrach. Głównym kryterium 

przy wyborze odpowiedniego 

wymiennika jest bowiem kryterium 

energetyczne pozwalające na obniżenie 

kosztów eksploatacji i racjonalizację 

zużycia energii. Wymiennik przeciwprądowy 

charakteryzuje się efektywnością 

3. Czy kanały wentylacyjne powinny 

być izolowane na całej długości? 

Kamila Skiba z firmy Vents Group wyjaśnia: 

„Zgodnie z obowiązującym prawem 

kanały wentylacyjne powinny być izolowane 

na całej swojej długości, w przypadku 

rekuperatorów zaizolowana powinna 

być zarówno linia nawiewna, jak 

i wywiewna. Instalacja powinna być tak 

zabezpieczona nie tylko ze względu 

na przepisy, przemawiają za tym również 

inne względy. Często w przypadku nie 

Fot. VENTS GROUP 

Fot. 4. W małych mieszkaniach, gdzie nie ma miejsca na centralę i kanały wentylacyjne idealnym rozwiązaniem jest wentylacja 

decentralna. Rekuperatory montowane bezpośrednio w ścianie zewnętrznej posiadają wentylatory rewersyjne. Dzięki temu cyklicznie 

wymuszana jest zmiana kierunku przepływu powietrza z wywiewu na nawiew i odwrotnie.. 

56 


wentylacja w. 

zaizolowanych kanałów możemy spotkać 

się z zjawiskiem wykraplania się wilgoci 

na zimnych elementach instalacji 

wentylacyjnej, woda może pojawić się 

zarówno wewnątrz kanału jak i na jego 

zewnętrznej powierzchni. Poza tym zła 

izolacja kanałów wentylacyjnych oznacza 

straty ciepła, a więc większe koszty 

ogrzewania. Dodatkowo dobra izolacja 

wygłusza system wentylacyjny.” 


4. Czy musi być zachowany jakiś minimalny 

odcinek prostego kanału 

między centralą, a pierwszym jego 

zgięciem (kolanem)? 

Magdalena Skórska, projektant firmy 

Pro-Vent tłumaczy: „Zdecydowanie tak. 

Stosowanie odcinków prostych między 

centralą a pierwszym kolanem zmniejsza 

opory powietrza, a więc ogranicza straty 

wynikające z turbulentnego przepływu 

powietrza w kanałach. Niezaburzony przepływ 

powietrza ułatwia również pomiar 

parametrów niezbędnych do sterowania 

rekuperatorem oraz ogranicza hałas. 

Minimalna odległość odcinka prostego 

między centralą rekuperacyjną a pierwszym 

zgięciem określana jest przez producenta 

danego urządzenia i znajduje 

się w instrukcji instalacji, przyjmuje się, 

że dla czerpni i wywiewu odległość między 

centralą, a kolanem nie powinna być 

mniejsza niż 1 średnica kanału wentylacyjnego, 

a dla nawiewu i wyrzutni nie 

mniejsza niż 3 średnice kanału.” 

5. Co może być powodem nagłego spadku 

sprawności systemu wentylacji? 

Jednym z głównych podwodów nagłego 

spadku sprawności systemu wentylacji 

jest nieodpowiednia eksploatacja prowadząca 

do zwiększenia oporów przepływu 

powietrza lub zaburzenia strumienia 

powietrza. Powód najczęściej jest banalny 

– to brud. Nie zapominajmy więc, 

o okresowych przeglądach rekuperatora, 

wymianie znajdujących się w nim filtrów, 

jak i kontrolowaniu stanu zabrudzenia 

czerpni. Pamiętajmy – zanieczyszczony 

rekuperator nie będzie charakteryzował 

się takim odzyskiem ciepła jak deklaruje 

producent, a to zwiększy koszty użytkowania 

systemu. Niezwykle ważnym jest 

Fot. 5. Na rynku znajdziemy centrale, które dzięki kompaktowym wymiarom 

idealnie nadają się do zabudowy w małych przestrzeniach, jednocześnie zapewniając 

energooszczędną wentylację. 

więc dbanie o przegląd całej instalacji, 

wraz z kanałami wentylacyjnymi, w których 

zbiera się kurz i inne zabrudzenia. 

Przyczyną spadku wydajności może być 

też zamarzanie wymiennika do odzysku 

ciepła, dlatego centrala wentylacyjna 

powinna być wyposażona w system automatycznie 

zabezpieczający rekuperator 

przed zamarznięciem w okresach niskich 

temperatur zewnętrznych. Innym powodem 

jest nagłe rozbilansowanie strumieni 

powietrza w wyniku przytkania czerpni 

powietrza, rozszczelnienia instalacji czy 

zamknięcia części anemostatów. 

6. Co może być powodem szumów 

w instalacji? 

„Szumy w instalacji wentylacyjnej są generowane 

przez wentylatory czy silnik 

obrotowy wymiennika ciepła oraz sam 

przepływ powietrza. Pytanie, czy użytkownicy 

będą je słyszeć?” – mówi Kamila 

Skiba z firmy Vents Group – „Jeżeli 

system wykonany jest z urządzeń dobrej 

jakości oraz zamontowany i eksploatowany 

właściwie – dźwięki te nie powinny 

być słyszalne. Dlatego gdy mamy 

do czynienia z nadmiernym hałasem 

wynika to z błędów montażowych lub 

błędów przy doborze poszczególnych 

elementów systemu – zarówno urządzeń, 

jak i kanałów wentylacyjnych. 

Pamiętajmy – przepływ powietrza w kanałach 

o zbyt małej średnicy spowoduje 

szumy w całej instalacji. 

Poza dokładnym montażem oraz wykorzystaniem 

odpowiednich komponentów 

szum redukować możemy 

izolując zarówno kanały wentylacyjne 

jak i centralę oraz stosując tłumiki.” 

7. W jaki sposób rozplanować i ustalić 

ilość kratek nawiewnych w różnych 

pomieszczeniach? 

Magdalena Skórska, projektant firmy 

Pro-Vent podpowiada, aby kratki nawiewne 

lokalizować w tzw. pomieszczeniach 

czystych (salon, sypialnia, pokoje 

dzieci, gabinet), a wywiewy w tzw. 

pomieszczeniach brudnych (kuchnia, 

łazienka, toaleta, pralnia itp.). 

„Każde pomieszczenie wentylowane 

powinno mieć ustaloną ilość doprowadzanego 

i odprowadzanego powietrza. 

W zależności od tej wartości tak należy 

dobrać ilość elementów nawiewnych aby 

prędkość przepływu powietrza w strefie 

przebywania ludzi nie była większa niż 

0,2 m/s. Większy strumień powietrza nie 

tylko spowoduje dyskomfort przebywa- 


57

w. 

wentylacja 

Fot. PRO-VENT 

Fot. 6. 

Centrala z wymiennikem przeciwpradowym. 

jących w jego strefie oddziaływania ludzi, 

ale może mieć również niekorzystny 

wpływ na zdrowie. To dlatego nawiewniki 

nie powinny być lokalizowane bezpośrednio 

nad miejscami wypoczynku 

użytkowników – nie należy montować 

ich bezpośrednio nad łóżkami, kanapą 

w salonie, biurkiem, itp. Kolejną rzeczą 

jest takie umiejscowienie nawiewnika aby 

umożliwić łatwy obieg powietrza w pomieszczeniu. 

Przykładem może być montaż 

nawiewnika przy ścianie zewnętrznej, 

w okolicy okna, na przeciw drzwi.” 

8. Gdzie ulokować czerpnię, a gdzie 

wyrzutnię powietrza? 

W kwestii wyboru odpowiedniego 

miejsca na lokalizacje zarówno czerpni 

jak i wyrzutni powietrza zawsze należy 

odwoływać się do wyczerpujących zapisów 

w Rozporządzeniu Ministerstwa 

Infrastruktury w sprawie warunków 

technicznych jakim powinny odpowiadać 

budynki i ich usytuowanie – paragraf 

152. 

Piotr Wudarczyk z firmy Lindab podsumowuje 

w skrócie, aby na lokalizację 

obu tych elementów zwrócić szczególną 

uwagę, ma to bowiem bezpośredni 

wpływ zarówno na nasz komfort, zdrowie 

oraz trwałość systemu wentylacyjnego. 

„Czerpnia powinna być zlokalizowana 

w takim miejscu aby nie zaciągać 

powietrza które może być obciążone zanieczyszczeniami 

(kurz z drogi, spaliny, 

dym z pieca sąsiadów itp.). Dodatkowo 

nie powinna być zlokalizowana w pobliżu 

wyrzutni, aby nie następowało powtórne 

zasysanie usuwanego z domu, 

„zużytego” powietrza. Natomiast lokalizacja 

wyrzutni powinna być podyktowana 

przede wszystkim dyskomfortem 

jaki może powodować szum powietrza 

wydostającego się z wyrzutni. Prawidłowo 

zaprojektowana instalacja wentylacyjna 

powinna uwzględniać zarówno 

dobrą lokalizację czerpni i wyrzutni jak 

i odpowiednio niski poziom szumu wydostającego 

się z instalacji na zewnątrz 

obiektu.” 

9. Czy po zamontowaniu wentylacji 

mechanicznej w modernizowanym 

budynku należy zlikwidować 

wszystkie kanały wentylacji grawitacyjnej? 

W zasadzie tak, a jeżeli likwidacja nie 

jest możliwa powinny być one szczelnie 

zamknięte. 

10. Jak odbywa się wentylacja podczas 

awarii prądu i braku możliwości 

pracy centrali? 

Instalację wentylacji mechanicznej 

wykonuje się na obiektach szczelnych 

(szczelne okna, brak kominów wentylacyjnych 

itp.). Oznacza to, że powietrze 

dostaje się do obiektu tylko dzięki 

działającej instalacji wentylacyjnej, 

a ta z kolei do prawidłowego działania 

wymaga odpowiedniego zasilania. 

Obecność wentylacji grawitacyjnej, 

zdecydowanie zaburzyłaby prawidłową 

pracę wentylacji mechanicznej 

dlatego podczas awarii prądu obiekt 

z pewnością nie jest właściwie wentylowany. 

Najlepszym rozwiązaniem 

w takiej sytuacji jest więc… jak najszybsze 

przywrócenie zasilania. 

• 

58 


Rekuperatory 

MISTRAL 

 

 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

www.pro-vent.pl 

 

FIBARO*

w. 

wentylacja 

Inteligentny system wentylacji 

z rekuperatorem MISTRAL PRO firmy PRO-VENT 

Wybrane modele rekuperatorów MISTRAL firmy Pro-Vent mogą być 

w prosty sposób podłączone do systemu domu inteligentnego FIBARO. 

Jest to wygodne rozwiązanie, które pozwala na pełną kontrolę nad urządzeniami 

działającymi w budynku. Teraz również nad wentylacją mechaniczną. 

PROMOCJA 

Dom Inteligentny, Internet rzeczy, 

Smart Home są przedmiotem 

coraz szerszego zainteresowania 

inwestorów i użytkowników budynków. 

I nie chodzi tutaj wyłącznie 

o sterowanie oświetleniem czy 

roletami zewnętrznymi. Przybywa 

klientów, którzy szukają rozwiązań 

kompletnych i otwartych, które 

umożliwiają zintegrowanie wielu 

urządzeń domowych, w tym 

również wentylacji mechanicznej. 

System FIBARO to sieć bezprzewodowych 

połączeń tworzących 

kompletny ekosystem budynku. 

Umożliwia on zdalną obsługę 

z dowolnego miejsca na świecie 

z dostępem do Internetu. 

stanu filtrów oraz ewentualnych stanów 

alarmowych. Możliwości rozbudowania 

systemu wentylacyjnego zarządzanego 

z aplikacji FIBARO są ograniczone praktycznie 

jedynie wyobraźnią instalatora. 

Rekuperatory MISTRAL PRO oraz 

MISTRAL SLIM to nowoczesne, lekkie, 

ciche i energooszczędne urządzenia 

wyposażone w wymiennik przeciwprądowy. 

Rekuperatory MISTRAL PRO 

produkowane są w wersji stojącej, 

natomiast MISTRAL SLIM w wersji 

podwieszanej. 

Rekuperatory MISTRAL PRO oraz 

MISTRAL SLIM wykonane są z lekkiej, 

lecz szczelnej i sztywnej oraz dodatkowo 

tłumionej obudowy. Ich kompaktowa 

budowa została zaprojektowana tak, 

by minimalizując wymiary zachować 

funkcjonalność i łatwość obsługi. Wymiennik 

o dużej czynnej powierzchni 

charakteryzuje się bardzo wysokim, realnym 

odzyskiem ciepła nawet do 96%. 

Rekuperatory do domu 

inteligentnego 

Firma Pro-Vent opracowała rozwiązanie, 

dzięki któremu możliwa 

jest współpraca wybranych modeli 

rekuperatorów MISTRAL z systemem 

FIBARO. Są to wszystkie 

rekuperatory z serii MISTRAL PRO 

oraz MISTRAL SLIM z automatyką 

RC6 Smart Home. 

Po podłączeniu rekuperatora 

do systemu zarządzania budynkiem 

użytkownik będzie mógł 

z poziomu dedykowanej aplikacji 

zdalnie sterować systemem wentylacji. 

Możliwe będzie np. sterowanie 

wydajnością wentylacji, stanem 

odzysku ciepła czy stanem 

wentylatora nawiewu. Dodatkowo 

rekuperator przekazuje do systemu 

FIBARO informacje na temat Fot. 1. MISTRAL PRO 700EC. 

Centrale wyposażone są w automatyczny 

szczelny bypass z siłownikiem oraz 

niezawodne i ciche wentylatory EC. 

Dzięki temu rekuperatory pracują ekonomicznie, 

zapewniając niskie zużycie 

energii elektrycznej i minimalizację hałasu. 

Wstępne elektryczne nagrzewnice 

powietrza zabudowane są wewnątrz 

urządzenia. 

Dedykowana automatyka 

rekuperatorów MISTRAL 

W ofercie firmy Pro-Vent pojawiła się 

nowa automatyka RC6 Smart Home 

stworzona specjalnie dla komunikacji 

z FIBARO. Manipulator używany jest 

przez instalatora praktycznie wyłącznie 

podczas początkowej regulacji 

wydajności wentylatorów na poszczególnych 

biegach. Po czynnościach 

instalacyjnych można już jednym 

kliknięciem przekazać kontrolę nad 

rekuperatorem do systemu FIBARO. 

60 


wentylacja w. 

W razie ewentualnego braku komunikacji 

z systemem FIBARO, ponownie 

jednym kliknięciem można przekazać 

kontrolę do manipulatora RC6 Smart 

Home. 

Podłączenie rekuperatora 

do systemu FIBARO 

Konfiguracja rekuperatora z systemem 

FIBARO jest prosta i intuicyjna. Dokładnie 

opisano ją w krótkiej instrukcji dostarczanej 

z urządzeniem. W pierwszej 

kolejności należy podłączyć kontroler 

FIBARO do płytki zewnętrznej wyprowadzonej 

na rekuperator. Kolejnym 

krokiem jest import urządzenia wirtualnego 

(rekuperatora) w interfejsie 

FIBARO. W najprostszej wersji centralą 

wentylacyjną można sterować za pomocą 

utworzonego automatycznie „wirtualnego 

pilota”. Jednak możliwe jest powiązanie 

wentylacji mechanicznej z innymi 

urządzeniami, czujnikami, detektorami, 

itd. znajdującymi się w domu. Tworząc 

w ten sposób tzw. sceny. 

Inteligentny system wentylacji 

– przykładowe sceny 

Możliwości sterowania rekuperacją są 

ogromne – ograniczone praktycznie 

jedynie wyobraźnią instalatora. Poniżej 

przedstawiamy przykłady przydatnych 

powiązań w systemie: 

Fot. 2. 

Fot. 3. 

MISTRAL SLIM 400EC. 

RC6 Smart Home. 

• powiązanie wydajności wentylacji 

z obecnością domowników, np. gdy 

domownicy wychodzą wentylacja 

automatycznie pracuje na niższym 

biegu, 


z czujnikami, np. gdy poziom dwutlenku 

węgla rośnie, wentylacja automatycznie 

pracuje na wyższym biegu, 


z pracą urządzeń kuchennych, np. 

gdy pracuje okap wentylacja pracuje 

na maksymalnej wydajności, 


z zegarem/kalendarzem, np. dwa razy 

w tygodniu w godzinach 10.00-12.00 

zmiana wydajności na III bieg, kiedy 

przychodzi osoba sprzątająca dom, 

• powiązanie stanu wentylatora nawiewu 

z czujnikiem otwarcia/zamknięcia 

okien, np. na czas otwarcia okien wyłącza 

się wentylator nawiewu, 

• powiązanie stanu odzysku ciepła 

z temperaturą zewnętrzną, czyli automatyczna 

praca bypassu, 

• ustawienie powiadomień jeśli fi ltry są 

zabrudzone i konieczna jest ich wymiana, 

• ustawienie powiadomień w razie wystąpienia 

stanów alarmowych. 

Jest nieskończenie wiele możliwości 

rozbudowania systemu wentylacji opartego 

o rekuperatory MISTRAL i system 

FIBARO. Każdy instalator po rozmowie 

z klientem będzie w stanie zaproponować 

rozwiązanie idealnie dopasowane 

do potrzeb, które można stopniowo 

rozbudowywać. 

Włączenie wentylacji mechanicznej 

do jednego ekosystemu Domu Inteligentnego 

daje szersze możliwości kontroli 

i jeszcze większe poczucie bezpieczeństwa 

i wygody użytkowników. 

Fot. 4. 

MISTRAL PRO 450EC. 

www.pro-vent.pl 


61

R. 

NA RYNKU 

W dobrej atmosferze 

Dobra atmosfera oznacza przyjazne i bezkonfl iktowe stosunki z otaczającymi 

nas ludźmi. Tym razem potraktujmy to sformułowanie dosłownie – przecież 

dobra atmosfera to czyste i świeże powietrze o odpowiedniej temperaturze. 

Aby tę dobrą atmosferę zapewnić stosujemy różnego typu systemy. Wiele 

z nich wyposażonych jest w wentylatory dachowe. Jak dobrać je, aby jak najlepiej 

służyły naszym potrzebom? 

Aby dobrze dobrać wentylator dachowy 

musimy przede wszystkim określić, 

jakiego typu pomieszczenia będzie obsługiwał 

oraz jakich szkodliwych czynników 

można się spodziewać w wyciąganym 

powietrzu. Z technicznego 

punktu widzenia najważniejszymi parametrami 

są wydajność (ilość metrów 

sześciennych powietrza wyciąganych 

w przeciągu godziny) oraz spręż, jaki 

jest wymagany do pokonania oporów 

instalacji. Ważnym czynnikiem jest 

również poziom hałasu generowany 

przez urządzenie – w pomieszczeniach, 

w których pracują ludzie musi być 

mniejszy, niż np. w magazynach. 

Na rynku dostępne są wentylatory 

zarówno z wyrzutem poziomym jak 

i pionowym. Te pierwsze (z wyrzutem 

poziomym), to zazwyczaj urządzenia 

wykorzystywane w budownictwie 

Fot. ISTPOL 

mieszkaniowym. Mają mniejszą wydajność 

(do 3000 m 3 /h). Wydmuchują 

powietrze na boki, blisko nich nie 

mogą więc znajdować się urządzenia 

Fot. ALNOR 

nawiewające powietrze do pomieszczeń 

– może to skutkować ponownym 

wciągnięciem do pomieszczenia wyrzucanego 

z niego powietrza. 

Wentylatory z wyrzutem pionowym 

to urządzenia do zastosowań przemysłowych. 

Ich wydajność sięga nawet 

17000 m3/h. Ukierunkowują zużyte powietrze 

pionowo w górę – jeżeli w ich 

sąsiedztwie, w odległości bliższej niż 

3 m są jednostki nawiewne unikamy 

wspomnianego wcześniej „zawracania” 

powietrza do pomieszczenia skąd jest 

ono usuwane. Urządzenia te generują 

również mniej hałasu. 

Duże różnice w eksploatacji wentylatorów 

można szczególnie zaobserwować 

przy porównaniu silników AC i EC. Wentylatory 

wyposażone w elektronicznie 

komutowane silniki EC charakteryzują 

się bardzo niskim poborem mocy i ciśnieniem 

akustycznym, które występuje 

w całym zakresie obrotów. Posiadają 

62 


NA RYNKU R. 

Fot. UNIWERSAL 


również wysoką sprawność oraz możliwość 

elektronicznego zaprogramowania 

odpowiednich obrotów dla potrzeb 

wentylowanego obiektu. Silniki te 

cechuje dłuższa żywotność bez ryzyka 

przegrzania uzwojenia. Wszystkie te zalety 

przekładają się oczywiście na cenę 

– wentylatory z silnikami EC są droższe. 

Wentylatory napędzane silnikiem 

AC cechuje większy pobór mocy niż 

w przypadku wentylatorów EC jednak 

tego typu wentylatory posiadają 

możliwość płynnej regulacji obrotów 

w zakresie (10-100%). Dodatkowo wentylatory 

te, ze względu na zastosowane 

silniki o większej mocy, mogą osiągać 

większą wydajność. 

Za efektywność wentylatorów i stopień 

wykorzystania energii w dużej mierze 

odpowiada sposób ich regulacji. Dziś 

mamy praktycznie nieograniczone 

możliwości stosowania regulatorów czy 

przełączników, które są odpowiedzialne 

za pracę wentylatorów. Najczęściej o typie 

zastosowanego urządzenia do regulacji 

wentylatora decyduje przeznaczenie 

danego obiektu, rodzaj prac jakie się 

w nim wykonuje. 

Najprostsze zestawy rozruchowe działają 

na zasadzie „załącz/wyłącz”. Załączenie 

i wyłączenie wentylatora odbywa 

się ręcznie, z miejsca zainstalowania 

włącznika. Nie jest możliwe sterowanie 

pracą wentylatora sygnałem urządzeń 

zewnętrznych (np. czujnik gazu, regulator 

temp. itp.) lub z systemu sterowania 

centralnego. 

Falowniki przeznaczone są do regulacji 

prędkości standardowych trójfazowych 

i jednofazowych silników. Falowniki są 

zabezpieczone przed przeciążeniami 

nadmiernym napięciem i zwarciami 

między fazami a ziemią oraz zwarciami 

międzyfazowymi. Zastosowane w nich 

sterowniki zapobiegają zatrzymaniu 

pracy przy zaistnieniu przypadkowych 

zakłóceń. 

Bardziej skomplikowane systemy sterowania 

działają automatycznie, załączając 

urządzenie zgodnie z programem 

czasowym, na sygnał z systemu 

zarządzania budynkiem czy też za 

sprawą czujników (gazu, temperatury, 

zanieczyszczeń). Sterowanie może odbywać 

się również ręcznie. Takie systemy 

umożliwiają też regulację prędkości 

obrotów wentylatora, a więc jego wydajności. 

Jednak decyzja o włączeniu 

wentylatora w system BMS powinna 

być uzależniona od stopnia skomplikowania 

układu automatyki oraz zasobności 

portfela inwestora. Należy pamiętać, 

że wentylator włączony w system musi 

mieć silnik, który w sposób szybki i płynny 

będzie reagował na sygnały z systemu 

zarządzania budynkiem. W związku 

z czym do takich układów powinno się 

wybierać wentylatory z napędem o dużej 

prostocie regulacji prędkości obrotowej 

silnika. 

Wybór wentylatora to tylko jedna 

z podstawowych kwestii determinujących 

jego właściwą, bezawaryjną pracę. 

Kolejną sprawą jest oczywiście jego 

sterowanie, a w dalszej kolejności ale 

równie ważne jest systematyczne serwisowanie. 

Przeglądy i czynności serwisowe należy 

wykonywać co najmniej tak często, jak 

określa w swych wymaganiach gwarancyjnych 

producent urządzeń. Wszystko 

zależy od rodzaju i przeznaczenia wentylatorów. 

Przeglądów eksploatacyjnych 

dokonuje się zazwyczaj 1-2 razy w ciągu 

roku. Polegają one na określeniu stanu 

ogólnego wentylatora, oczyszczeniu łopatek 

wirnika i sprawdzeniu podłączeń 

elektrycznych silnika. Ocenia się również 

poziom drgań i hałasu. Ważne jest 

też kontrolowanie temperatury silnika 

– wysoka wartość temperatury może 

sugerować zużycie łożysk silnika i konieczność 

ich wymiany lub wymiany 

całego wentylatora. 

Na kolejnych stronach prezentujemy 

wybrane modele wentylatorów dachowych 

dostępne na naszym rynku. 

• 


63

R. 

NA RYNKU 

Przegląd wentylatorów 

Producent ALNOR ALNOR 

Model DV-ROF-R DV-ROF-V 

Przeznaczenie 

Parametry techniczne: 

Wydajność [m 3 /h] 245–2400 830 –7550 

Maksymalny spręż [Pa] 220-550 250-670 

Moc [W] 65–220 130–950 

Napięcie [V] 230 230/400 

Poziom hałasu [dB] 46-65 dB(A) od strony wylotu powietrza 40-62 dB(A) od strony wylotu powietrza 

Budowa 

Rodzaj obudowy 

Obudowa z blachy stalowej ocynkowanej malowana proszkowo, 

poziomy wyrzut powietrza 

Obudowa z blachy stalowej ocynkowanej, pionowy wyrzut powietrza 

Sposób montażu Ustawienie pionowe Ustawienie pionowe 

Ułatwienia serwisowe Łatwy demontaż wentylatora Łatwy demontaż wentylatora 

Rozwiązania 

charakterystyczne 

• cicha i wydajna praca w szerokim zakresie przepływu powietrza 

• stopień ochrony IP X4 

• klasa izolacji uzwojenia B lub F 

• cicha i wydajna praca w szerokim zakresie przepływu powietrza 

• stopień ochrony IP X4 

• klasa izolacji uzwojenia B lub F 

Rodzaj wirnika Łopatki wykonane z blachy ocynkowanej, zakrzywione do tyłu Łopatki wykonane z blachy ocynkowanej, zakrzywione do tyłu 

Wyposażenie 

standardowe 

Zabezpieczenie termiczne silnika przed przegrzaniem 

Zabezpieczenie termiczne silnika przed przegrzaniem 

Wyposażenie 

opcjonalne 

Sterowanie 

Ilość poziomów 

regulacji 

Dodatkowe akcesoria: podstawy dachowe uniwersalne stalowe 

(ocynkowane lub kwasoodporne), podstawy dachowe tłumiące, 

tłumiki akustyczne, przepustnice, klapy zwrotne, fi ltry, elastyczne 

kołnierze tłumiące, regulatory przepływu VAV 

Regulacja bezstopniowa w zakresie 50-100% wydajności 

Dodatkowe akcesoria: podstawy dachowe uniwersalne stalowe 

(ocynkowane lub kwasoodporne), podstawy dachowe tłumiące, 

tłumiki akustyczne, przepustnice, klapy zwrotne, fi ltry, elastyczne 

kołnierze tłumiące, regulatory przepływu VAV 

Regulacja bezstopniowa w zakresie 50-100% wydajności 

Sposób regulacji Regulacja obrotów regulatorem napięciowym DV-REG Regulacja obrotów regulatorem napięciowym DV-REG 

Dane handlowe 

Okres gwarancji 24 miesiące 24 miesiące 

Warunki serwisowe 

Certyfikaty Certyfi kat: deklaracja zgodności CE Certyfi kat: deklaracja zgodności CE 

Inne 

64 


NA RYNKU R. 


HELIOS / ISTPOL Sp. z o.o. 

RD Z WYRZUTEM POZIOMYM 

HELIOS / ISTPOL Sp. z o.o. 

VD Z WYRZUTEM PIONOWYM 

Budynki użyteczności publicznej, szpitale, biura, przemysł 

Budynki użyteczności publicznej, szpitale, biura, przemysł 

550-25 500 540-24 000 

1300 1300 

66-5500 66-5500 

230 lub 400 230 lub 400 

42-69 37-69 

Aluminium 

Aluminium 

Montaż na podstawie dachowej 

Montaż na podstawie dachowej 

Wysokowydajny, promieniowy z tworzywa sztucznego 

Wysokowydajny, promieniowy z tworzywa sztucznego 

Wyłącznik serwisowy 

Wyłącznik serwisowy 

5 stopniowa regulacja 5 stopniowa regulacja 

Bezstopniowy 0-100% lub 5 stopniowym regulatorem 

transformatorowym 

Bezstopniowy 0-100% lub 5 stopniowym regulatorem 

transformatorowym 

2 lata 2 lata 

CE 

CE 


65

R. 

NA RYNKU 


Producent UNIWERSAL Sp. z o.o. UNIWERSAL Sp. z o.o. 

Model HYBRYDOWY WENTYLATOR DACHOWY FENKO-150 WENTYLATOR DACHOWY DO OKAPÓW KUCHENNYCH VERO-150 

Przeznaczenie Budynki mieszkalne, wentylacja indywidualna pomieszczeń Budynki mieszkalne, wentylacja indywidualna pomieszczeń 

Parametry techniczne: 

Wydajność [m 3 /h] 180/120 600 

Maksymalny spręż [Pa] 43/23 120 

Moc [W] 9,5/6,2 34 

Napięcie [V] 230 230 

Poziom hałasu [dB] 41/33 dBA w odległości 1 [m] 40 (1000 obr/min), 46 (1400 obr/min), 52 (1750 obr/min) 

Budowa 

Rodzaj obudowy Laminat poliestrowo-szklany Laminat poliestrowo-szklany 

Sposób montażu 

Na rury PCV, podstawy dachowe B/I-150, pustaki schiedel, pustak typu P 

i wiele innych 

Zintegrowana podstawa dachowa 

Ułatwienia serwisowe Łatwy montaż, demontaż Łatwy montaż, demontaż 

Rozwiązania 

charakterystyczne 

Cichobieżny wentylator dwubiegowy - oraz nasada grawitacyjna w 

jednym. 

Wentylator hybrydowy barwiony w dowolny kolor wg tabeli RAL (bez 

dopłaty 

– za wyjątkiem kolorów metalicznych) 

Cichobieżny wentylator trzybiegowy Wentylator dachowy do okapów 

kuchennych barwiony w dowolny kolor wg tabeli RAL (bez dopłaty – za 

wyjątkiem kolorów metalicznych) 

Rodzaj wirnika Konstrukcja własna, nietypowa Konstrukcja własna, nietypowa 

Wyposażenie 

standardowe 

Podstawa dachowa, przejściówki na pustaki Schiedel, na rury PCV, 

dachówki Brass itp. 

Podstawa dachowa zintegrowana z wentylatorem 

Wyposażenie 

opcjonalne 

Sterowniki Higster, Magster 

Sterowniki Higster, Magster 

Sterowanie 

Ilość poziomów 

regulacji 

2 3 

Sposób regulacji Sterownik Higster, Przełącznik dwupozycyjny. Przełącznik trzypozycyjny 

Dane handlowe 

Okres gwarancji 3 lata 3 lata 

Warunki serwisowe Reklamacje, serwis w siedzibie producenta Uniwersal Reklamacje, serwis w siedzibie producenta Uniwersal 

Certyfikaty 

Inne 

Certyfi kat uprawniający do oznaczenia wyrobu znakiem 

bezpieczeństwa B, Certyfi kat z Europejską Dyrektywą, Deklaracja Zgodności, 

Certyfi kat TR, TS Rosja, Certyfi kat TS Białoruś 

Deklaracja zgodności 

66 


NA RYNKU R. 


VENTS GROUP 

VKV EC 

VENTS GROUP 

VS EC 

Do pomieszczeń wymagających energooszczędnych rozwiązań przy zachowaniu 

efektywnej wymiany powietrza 

Do pomieszczeń o podwyższonych wymogach 

dotyczących zużycia energii oraz poziomu hałasu. 

1 750-11400 2 370-16 740 

650-1100 380-950 

485-2700 150-2750 

200-480 230-400 

47-65 35-50 

Stal z powłoką polimerową 

Bezpośrednio na powierzchni dachu lub na podstawie dachowej izolowanej lub 

tłumiącej 

Szkielet i kątowniki narożniki wykonanie z aluminium oraz ocynkowana 

dwuwarstwowa płyta 

Montaż w dowolnym położeniu do montażu 

z kwadratowymi lub okrągłymi kanałami 

Łatwy montaż 

Łatwy montaż 

Stopień ochrony IP X4, wydajna praca 

w całym zakresie regulacji 

Izolowana obudowa z wełny mineralnej 

o grubości 20 mm 

Zewnętrzny z zagiętymi do tyłu łopatkami 

Zewnętrzny z zagiętymi do tyłu łopatkami 

Wbudowana płyta monrażowa 

Zawór zwrotny, łącznik kanałów elastycznych, kołonierz, podstawa dachowa, regulator 

Króćce przyłączeniowe, elastyczne przejściówki, okap zewnętrzny, daszek ochronny, 

elastyczne wstawki antywibracyjne, regulator 

W pełnym zakresie prędkości obrotowej 

W pełnym zakresie prędkości obrotowej 

Regulator prędkości obrotów R-1/010 

Regulator prędkości obrotów R-1/010 

24 miesiące 24 miesiące 

Deklaracja zgodności CE 

Deklaracja zgodności CE 


67

w. 

klimatyzacja 

Akcesoria opcjonalne, 

czyli pełnia możliwości klimatyzatorów Gree 

PROMOCJA 

Producenci urządzeń klimatyzacyjnych już wiele lat temu zdali sobie 

sprawę, że czasy, gdy klienci cenili sobie w klimatyzatorach jedynie 

wydajną pracę, bezpowrotnie minęły. Użytkownicy, wymuszając rozwój 

możliwości i funkcji urządzeń, sprawiają, że oprócz unowocześnionych 

i nowych modeli urządzeń na rynku pojawiają się także akcesoria, które 

zwiększają możliwości samych klimatyzatorów m.in. w zakresie sterowania 

i kontroli. W ten trend wypisuje się również marka Gree, która z początkiem 

2019 roku wprowadziła na rynek polski opcjonalne sterowniki i moduły 

rozszerzające możliwości swych urządzeń. 

Aby zadowolić swoich odbiorców 

wyłączny przedstawiciel 

marki w Polsce – Free Polska zaprezentował 

aż 5 nowych modułów 

sterujących dla klimatyzatorów 

z serii RAC, U-Match i Free 

Match. 

Pierwszym z nich jest nowoczesny 

sterownik centralny CE52-24/ 

F(C) dla urządzeń kasetonowych, 

kanałowych i przypodłogowosufitowych 

serii U-Match. Niewątpliwą 

przewagą nowego 

kontrolera nad dotychczas dostępnym 

modelem CE50-24/E 

jest możliwość podłączenia 

do 36 jednostek wewnętrznych 

(ograniczeniem CE50-24/E jest 

16 szt.) oraz dotykowy panel. 

Dla wyżej wspomnianych modeli 

z serii U-Match wprowadzony 

został również Moduł Dry Contact 

ME30-42/E1. Dzięki temu 

modułowi użytkownik ma możliwość 

przez sygnały napięciowe 

i beznapięciowe zarządzać klimatyzatorem 

z innych urządzeń, 

a także przesyłać informacje 

i polecenia z urządzenia klimatyzacyjnego. 

Moduł – poprzez 

styki bezpotencjałowe – oferuje 

bowiem możliwości wymuszenia 

Fot. 1. 

Sterownik centralny CE52-24/F(C). 

wyłączenia, nadania polecenia włącz/ 

wyłącz oraz ustawienia trybu pracy 

urządzenia. Wśród sygnałów wyjściowych 

jest m.in. sygnał sterowania przepustnicą 

dopływu świeżego powietrza, 

informacja o trybie pracy, błędach czy 

68 


klimatyzacja w. 

Fot. 2. 

Opis sygnałów wejściowych i wyjściowych Modułu Dry Contact ME30-42/E1. 

stanie ON/OFF klimatyzatora. Co więcej 

dzięki przełącznikom DIP możliwe jest 

ustawienie logiki sygnałów, co pozwala 

na podłączenie do dowolnego urządzenia 

zewnętrznego. 

Kolejną nowością są moduły styku ON/ 

OFF występujące w dwóch wariantach. 

Pierwszy z nich (MK010) dedykowany 

jest dla urządzeń ściennych Amber Prestige, 

Amber Standard, Lomo Luxury 

Fot. 3. 

Interfejs aplikacji sterowania urządzeniami przez WiFi – Gree+. 

(zarówno split jak i multi), a także Lomo 

Eco o wydajności 2,6 i 3,2 kW. Drugi 

(MK03) przeznaczony jest dla wszystkich 

klimatyzatorów z grupy U-Match. Oba 

moduły oferują takie same rozszerzenie 

dla urządzeń, w postaci możliwości sterowania 

włączeniem i wyłączeniem klimatyzatora 

za pomocą sygnału napięciowego 

prądu przemiennego (230 V), 

lub prądu stałego (5-24 V). Dzięki temu 

moduł można stosować z takimi akcesoriami 

jak styki drzwiowe lub okienne, 

czy porty karty hotelowej. 

Trendem, który można określić jako jeden 

z silniejszych jest wyposażanie klimatyzatorów 

w możliwość sterowania 

przez WiFi. Dzięki nowym modułom 

WiFi ME31-00/C4 podłączanych do płyty 

głównej jednostki wewnętrznej jest 

to również możliwe dla pojedynczych 

modeli kasetonowych, kanałowych 

i przypodłogowo-sufitowych. Obsługa 

tych jednostek jest realizowana przez 

uniwersalną dla wszystkich klimatyzatorów 

marki, aplikację Gree+. 

Ostatnim modułem, który jest nowością 

2019 roku dającą wcześniej niedostępne 

możliwości jest bramka ME30-44/D1(B) 

pozwalająca na podłączenie modeli Amber 

Prestige, Amber Standard oraz Lomo 

Luxury i Lomo Eco (tylko modele 2,6 

i 3,2 kW) do systemu BMS budynku. Jako 

protokół komunikacji bramka ME30-44/ 

D1(B) wykorzystuje BACnet. Otwiera to 

drogę do pełnej, zaawansowanej i zdalnej 

kontroli klimatyzatorów ściennych. 

Przykład działań Gree idealnie pokazuje, 

jak szybkie zmiany i nowe rozwiązania 

są wprowadzane w branży klimatyzacyjnej, 

w celu przyciągnięcia klientów. 

Co więcej analizując sytuację rynkową 

nie należy się w najbliższej przyszłości 

spodziewać zwolnienia tempa pogoni 

za nowością i perfekcją, co może tylko 

cieszyć klientów końcowych. 

www.gree.pl 


69

w. 

klimatyzacja 

Rodzaje filtrów i sposoby uzdatniania powietrza 

w nowoczesnych klimatyzatorach typu split 

W nowoczesnych klimatyzatorach typu split stawia się na zaawansowane 

technologie fi ltrowania i uzdatniania powietrza. Ma to pozytywny wpływ 

zarówno na użytkowników klimatyzatora jak i na środowisko panujące 

w pomieszczeniach. 

Fot. ZYMETRIC 

Ważne jest stosowanie w klimatyzatorach 

specjalnych rozwiązań, 

dzięki którym z powietrza 

zatrzymywane są praktycznie 

wszystkie szkodliwe wirusy oraz 

bakterie i pleśnie. Chodzi tutaj 

również o alergeny. Podaje się, 

że niektóre systemy są w stanie 

usunąć z powietrza 99,9% wirusów 

grypy. Ponadto uzyskuje się 

środowisko o właściwościach 

nawilżających dla włosów i skóry 

oraz efekt dezodoryzacji. Istotną 

rolę odgrywa szybkie i skuteczne 

eliminowanie nieprzyjemnych 

zapachów z domowych tkanin. 

Filtr w klimatyzatorze to urządzenie 

przeznaczone do usuwania zanieczyszczeń 

z powietrza. Działanie filtrów wykorzystuje 

zjawiska zarówno fizyczne 

jak i chemiczne tak aby skutecznie zatrzymać 

zanieczyszczenia powietrza. 

Ponadto bardziej zaawansowane filtry 

neutralizują zanieczyszczenia poprzez 

rozłożenie szkodliwych substancji 

na proste związki obojętne dla zdrowia 

ludzkiego. 

Oferowane na rynku klimatyzatory wykorzystują 

kilka rodzajów filtrów. Filtry 

powietrza są standardowym wyposażeniem 

klimatyzatora i mają za zadanie 

usuwanie kurzu i pyłu. Z kolei filtry 

oczyszczające powietrze usuwają zapachy 

i drobniejsze cząstki. Najbardziej 

zaawansowane są filtry antybakteryjne 

usuwające oraz unieszkodliwiające bakterie, 

wirusy i roztocza. 

Filtry mechaniczne 

Filtry mechaniczne mają za zadanie 

oczyszczanie powietrza z kurzu, zanieczyszczeń 

mechanicznych i pyłów. 

Najczęściej są one montowane bezpośrednio 

przed wylotem powietrza 

wdmuchiwanego do pomieszczenia. 

Filtry mechaniczne stosuje się zarówno 

w systemach jedno- jak i wielostopniowej 

filtracji powietrza. Stanowią one 

70 



podstawową barierę dla zanieczyszczeń 

pyłowych, po czym wstępnie oczyszczają 

uzdatniane powietrze wydłużając 

przy tym czas działania dokładnych elementów 

uwzględnianych w kolejnych 

etapach filtracji. 

Z kolei filtry przeciwpyłowe wykorzystuje 

się jako drugi lub trzeci stopień 

filtracji. Konstrukcje niektórych filtrów 

tego typu bazują na nasączaniu filtrów 

przeciwpyłowych za pomocą różnych 

związków chemicznych – wyciągi roślinne, 

srebro itp. Tym sposobem zyskuje 

się barierę dla mikroorganizmów. 

Filtry oczyszczające powietrze 

W nowoczesnych klimatyzatorach zastosowanie 

znajdują rozwiązania gwarantujące 

barierę nie tylko dla bardzo 

drobnych cząstek ale i dla nieprzyjemnych 

zapachów. Pole zatem do popisu 

dla filtrów węglowych i elektrostatycznych. 

Filtry oczyszczające powietrze 

umieszcza się z reguły za filtrami przeciwpyłowymi. 

W efekcie zatrzymywane 

są większe cząstki zanieczyszczeń. 

Warto zwrócić uwagę na filtry elektrostatyczne 

oraz plazmowe, których zasada 

działania wykorzystuje jonizację 

powietrza. Zasada działania filtra elektrostatycznego 

jest prosta. Powietrze 

przechodzi przez specjalną obudowę 

wykonaną z materiału izolacyjnego. 

Znajduje się w niej kondensator wysokiego 

napięcia, przez co powietrze 

ulega jonizacji. Cząstki zanieczyszczeń 

są ładowane dodatnim ładunkiem elektrycznym 

a następnie przyciągane przez 

płytki kondensatora naładowane ujemnie. 

Oczyszczone powietrze wydostaje 

się króćcem wylotowym filtra. Chcąc 

mieć wysoką skuteczność oczyszczania 

powietrza nie można zapomnieć 

o okresowym myciu i czyszczeniu kondensatora. 

Podobną zasadę działania mają filtry 

plazmowe. Proces jonizacji powietrza 

bazuje na wyładowaniach koronnych zachodzących 

pomiędzy dwiema elektrodami. 

Naelektryzowane cząstki osiadają 

na specjalnych siatkach ekranujących. 

Ozon jaki powstaje w efekcie jonizacji 

jest gwarancją oczyszczania powietrza 

z mikroorganizmów. Rzecz jasna poziom 

ozonu w urządzeniu jest monitorowany. 

Przynajmniej kilka zalet cechuje elektryczne 

systemy filtrujące. Przede wszystkim 

z d a n i e m 


Czy filtry powietrza stosowane w klimatyzatorach są w stanie skutecznie 

eliminować z powietrza szkodliwe substancje i zanieczyszczenia? 

Filtry będące standardowym wyposażeniem nowoczesnych klimatyzatorów 

usuwają z powietrza zanieczyszczenia w postaci 

kurzu czy alergenów. Warto jednak rozważyć wsparcie tych 

urządzeń dodatkową pracą oczyszczacza powietrza. Zwłaszcza 

Oczyszczacz AQUA 

mgr inż. Marcin Kapral, Specjalista ds. Serwisu, Free Polska sp. z o.o. 

Filtry stosowane w oczyszczaczu AQUA 

w sytuacjach, kiedy z klimatyzatora korzystamy wyłącznie sezonowo. 

Na przykładzie oczyszczacza powietrza Gree Aqua śmiało można 

stwierdzić, że oczyszczacze są skuteczniejszym narzędziem uzdatniania 

powietrza niż klimatyzatory. Dzięki szeregowi filtrów 

takich jak wstępny, odpylania elektrostatycznego, HEPA, 

węglowy czy jonizator urządzenie jest w stanie oczyszczać 

powietrze z kurzu, mikroorganizmów, alergenów, grzybów, 

niepożądanych związków chemicznych, a także pyłów zawieszonych 

PM występujących w smogu. Jak pokazały testy 

przeprowadzone przez polskiego przedstawiciela marki 

w Krakowie, skuteczność wychwytywania pyłów zawieszonych 

(PM1, PM2,5, PM10) może sięgać nawet 95%. Wydajność 

oczyszczacza Gree pozwala stosować go (zgodnie 

z zaleceniami producenta) w pomieszczeniach do 22 m 2 . 

Na rynku niemniej jednak występują również oczyszczacze 

o większych wydajnościach. Urządzenia dzięki czujnikom 

kurzu i zanieczyszczeń mogą automatycznie regulować 

swoją pracę, przez co ich użytkowanie jest całkowicie bezproblemowe. 

Użytkownik powinien jedynie pamiętać o dbaniu 

o filtry. Część z nich przeznaczona jest do czyszczenia, 

część do wymiany. Wielu producentów, w tym Gree do swoich 

oczyszczaczy dołącza już zapasowe filtry. Oczywiście potrzebę 

wymiany lub czyszczenia filtrów urządzenie również 

jest w stanie użytkownikowi sygnalizować. 


71

w. 

klimatyzacja 

Fot. HAIER Fot. ZYMETRIC 

Fot. 1. Przy wyborze klimatyzatora warto zwrócić uwagę, by 

wbudowany w niego filtr przeciwkurzowy, był filtrem wysokiej 

gęstości. 

należy mieć na uwadze prostą obsługę, 

brak okresowej wymiany oraz stosunkowo 

niski koszt eksploatacji. W efekcie 

filtry elektrostatyczne i plazmowe mają 

szerokie spektrum zastosowania obejmujące 

chociażby szpitale, gabinety, zakłady 

przemysłu spożywczego, restauracje itp. 

Filtry katalityczne 

Filtry katalityczne usuwają z powietrza 

nieprzyjemne zapachy – np. dym papierosowy. 

Oprócz tego eliminowane 

są szkodliwe związki organiczne i lotne 

cząsteczki formaldehydu. Budowa 

filtrów tego typu najczęściej bazuje 

na wielowarstwowej powłoce i włóknie. 

W niektórych filtrach zastosowanie 

znajduje dwutlenek tytanu, który dzięki 

rozdrobnieniu do wielkości nanocząsteczek, 

ma właściwości fotokatalityczne. 

Reakcja chemiczna jaka zachodzi 

Fot. ZYMETRIC 

wewnątrz filtra powoduje rozkładanie 

zabrudzeń organicznych – gazy, spaliny, 

bakterie, itp. Filtr nanokatalityczny 

cechuje się również właściwościami samoczyszczącymi, 

antystatycznymi, bakteriobójczymi 

oraz czyszczącymi. 

Ciekawym rozwiązaniem są filtry antybakteryjne 

zapewniające dezynfekcję 

powietrza. Filtry tego typu najczęściej 

wykonuje się ze szkła spiekanego. 

W efekcie zapewnia to filtrowanie powietrza 

przez pory o wielkości 0,3 μm. 

Ponadto filtry antybakteryjne wykorzystują 

enzymy zapewniające skuteczne 

usuwanie brudu. Należy podkreślić, 

że filtr likwiduje również zanieczyszczenia 

mechaniczne a powietrze jest 

dezynfekowane z pierwotniaków, komórek 

grzybów oraz wirusów. Powietrze 

jakie wychodzi z klimatyzatora ma 

wysoki poziom sterylności. 

Fot. 2. Obecnie produkowane klimatyzatory odpowiadają również 

dodatkowo za filtrowanie, a nawet oczyszczanie i odświeżanie 

powietrza w pomieszczeniach. 

Filtry plazmowe 

Zasada działania filtrów plazmowych 

jest zbliżona do filtra elektrostatycznego. 

W ich wnętrzu zachodzą wyładowania 

elektryczne powodujące powstanie 

plazmy niskotemperaturowej. W efekcie 

wystąpienia reakcji pomiędzy plazmą 

a cząsteczkami tlenu powstają aktywne 

elektrycznie atomy. Neutralizują one 

nieprzyjemne zapachy oraz usuwają 

bakterie, cząsteczki kurzu, grzyby, bakterie 

itp. Ostatnim etapem filtracji jest 

jonizacja powietrza oraz powstanie 

ozonu cechującego się właściwościami 

bakteriobójczymi. 

Filtr z aktywnym węglem 

Filtr z aktywnym węglem oczyszcza 

przepływające przez niego powietrze 

ze szkodliwych gazów. Wykorzystywane 

jest przy tym zjawisko adsorpcji, 

Fot. 3. Systemem filtrów oczyszczających 3M stosowanych w klimatyzatorach Dawn i Flexis gwarantuje powietrze wolne od różnych szkodliwych 

substancji, takich jak włosy, roztocza, pyłki, zarodniki grzybów, bakterie, spaliny i dym. 

72 



z d a n i e m 


Czy wybierając jednostkę wewnętrzną klimatyzatora warto zwracać 

uwagę na wbudowane w nią filtry powietrza? 

Marcin Jaworski, Product Manager Midea, Zymetric Sp. z o.o. 

Obecnie produkowane klimatyzatory oprócz swojego podstawowego 

zadania, czyli chłodzenia bądź ogrzewania pomieszczeń, 

odpowiadają również dodatkowo za filtrowanie, a nawet oczyszczanie 

i odświeżanie powietrza w pomieszczeniach. 

Standardowo klimatyzator jest wyposażony w filtr przeciwkurzowy, 

który wychwytuje wszelkie większe zabrudzenia z powietrza, 

takie jak kurz i pył. Przy zakupie warto zwrócić uwagę, aby był to 

filtr wysokiej gęstości, ponieważ jest on w stanie wychwycić znacznie 

mniejsze cząsteczki, przez co stopień filtracji jest wyższy. 

Wiodący producenci często decydują się na wyposażanie swoich 

urządzeń w filtry dodatkowe, które ze względu na materiały, z których 

są wykonane, rozszerzają możliwości filtracyjne klimatyzatorów. 

Najczęściej spotykany jest filtr z węglem aktywnym, który 

odpowiada za usuwanie przykrych zapachów z powietrza, dymu 

papierosowego czy alergenów. Filtr z jonami srebra z kolei odpowiada 

za usuwanie bakterii. Do wyboru są również oczywiście 

filtry zapachowe, które dodatkowo dostarczają do pomieszczenia 

przyjemny aromat. 

Omawiając kwestię filtrów w urządzeniach klimatyzacyjnych, 

ważne jest również, aby zwrócić uwagę, czy urządzenie posiada 

jonizator. Jest to funkcja, która z powietrza usuwa wszelkie alergeny, 

co jest szczególnie istotnie dla alergików. 

dzięki któremu szkodliwe gazy są przyciągane 

do powierzchni filtra. Ilość węgla 

aktywnego jaka znajduje się w filtrze 

jest w stanie wyeliminować nawet 90% 

gazów takich jak węglowodory, ozon, 

azot oraz związki siarki przez cały okres 

eksploatacji filtra. 

Warto podkreślić, że filtr jest w stanie 

skutecznie eliminować nieprzyjemne 

zapachy. Wytworzona powłoka elektrostatyczna 

wyłapuje również sierść zwierząt 

i cząstki kurzu. 

Filtry z witaminą C 

Na rynku oferowane są filtry, które emitują 

witaminę C. Ta z kolei jest wchłaniana 

przez skórę osób, które przebywają 

w obrębie działania klimatyzatora. 

Jak wiadomo witamina C gwarantuje 

ochronę przed szkodliwym działaniem 

promieni ultrafioletowych. Ponadto 

zmniejsza poziom stresu oraz stymuluje 

wytwarzania kolagenu. 

Nabyć można również filtry będące połączeniem 

filtra z aktywnym węglem 

oraz z witaminą C. 

Filtr z jonami srebra 

Srebro cechuje się bardzo dobrymi 

właściwościami bakteriobójczymi. Jony 

srebra są toksyczne dla wyłapywanych 

mikroorganizmów. Katalityczne właściwości 

srebra powodują utlenianie 

materiału genetycznego mikroorganizmów. 

Podaje się, że w zakresie likwidacji 

bakterii i grzybów filtry z jonami 

srebra mają skuteczność wynoszącą 

prawie 100%. 

Budowa filtrów może bazować również 

na technologii wykorzystującej otwarte 

kanały przepływowe oraz ładunek elektrostatyczny. 

Zapewnia to wysoką skuteczność 

wyłapywania i zatrzymywania 

cząstek. Ważna jest przy tym możliwość 

przechwytywania pyłu i kurzu. Istotną 

rolę odgrywa brak ramek oraz samonośna 

konstrukcja przez co filtr może być 

dostosowany do istniejącej instalacji. 

Biofiltry 

Biofiltry są nasycone wyciągami roślinnymi 

i bardzo często stanowią drugi 

etap oczyszczania po filtracji elektrostatycznej. 

Usuwanie filtrów wykorzystuje 

biokatalizatory będące właśnie 

substancjami nasyconymi. Odpowiednie 

wyciągi zapewniają unieszkodliwienie 

bakterii, a także roztoczy i wirusów. 

Wyciągi zazwyczaj są wytwarzane 

z katechiny i z wasabi. Katechina to środek 

otrzymywany z liści herbaty. Skutecznie 

eliminuje on wirusy i bakterie. 

Z kolei wasabi ma właściwości bakteriobójcze. 

Podsumowanie 

Wybierając odpowiedni filtr warto mieć 

na uwadze jego trwałość. Oprócz tego 

filtr dobiera się pod kątem rodzajów 

zanieczyszczeń jakie występują w pomieszczeniach. 

Filtry powinny przede 

wszystkim wychwytywać pyły i drobnoustroje. 

Należy przy tym wziąć pod 

uwagę indywidualne preferencje użytkowników 

klimatyzatora. 

Nie można zapominać o systematycznym 

czyszczeniu i wymianie filtrów. 

Brak odpowiednich czynności 

konserwacyjnych może spowodować 

zmniejszenie wydajności pracy klimatyzatora 

i wzrost zapotrzebowania 

na energię. Niektóre klimatyzatory 

mają systemy automatycznego 

oczyszczania, które mogą się uruchamiać 

nawet po wyłączeniu jednostki. 

W efekcie zapobiega się rozmnażaniu 

bakterii oraz powstawaniu nieprzyjemnych 

zapachów. 

Wymieniając filtr należy bezwzględnie 

przestrzegać zaleceń producenta 

konkretnego typu klimatyzatora oraz 

filtra. Szczególną uwagę trzeba zwrócić 

na dokładne przyleganie filtra w miejscu 

montażowym. 

Damian Żabicki 


73

W. 

WARSZTAT 

Kamera termowizyjna Amprobe IRC-120, 

z technologią „wyceluj i rejestruj” debiutuje na polskim rynku 

Firma Beha-Amprobe wprowadza do sprzedaży w Polsce wytrzymałą ka-merę termowizyjną 

Amprobe IRC-120 z technologią typu „wyceluj i rejestruj”, dla profesjonalistów. 

Nowe urządzenie poszerza linię kamer IRC-100. W stosunku do modelu IRC-110-EUR zostało 

wyposażone w kilka dodatkowych ważnych funkcjonalności, takich jak: możliwości 

przecho-wywania danych, wskaźnik laserowy, latarka czy lampa UV. 

Kamera termowizyjna Amprobe IRC-120 ułatwia wyszukiwanie i usuwanie awarii 

w zastosowaniach związanych z połączeniami elektrycznymi, silnikami i urządzeniami 

HVAC oraz w zastosowaniach mechanicznych i motoryzacyjnych, a także wykrywanie 

nieszczelności izolacji wokół budynków w celu identyfi kacji możliwości oszczędności 

energii. 

Kamera Amprobe IRC-120 umożliwia nałożenie mapy cieplnej na obraz w paśmie światła 

widzialnego, w celu szybkiej i dokładnej identyfi kacji problemów związanych z temperaturą. 

Źródło: Beha-Amprobe 


Nowa generacja dalmierza laserowego Zamo firmy Bosch 

Bosch wyposażył nową generację dalmierza 

laserowego Zamo w kilka rodzajów 

adapterów, które poszerzają możliwości 

zastosowań tego podręcznego urządzenia 

pomiarowego. W śród nich znajdują się: 

Taśma pomiarowa – dzięki niej można 

błyskawicznie mierzyć krótkie odcinki 

i obwody do 1,5 metra. Wystarczy wysunąć 

elastyczną taśmę z adaptera, zmierzyć 

wybrany obiekt i nacisnąć przycisk – wynik 

pomiaru ukaże się na podświetlanym wyświetlaczu 

dalmierza Zamo. 

Koło pomiarowe – z wyglądu przypomina 

okrągły nóż do pizzy i łatwo przesuwa się 

po każdej powierzchni, mierząc odcinki 

– nie tylko w linii prostej, ale także w linii 

krzywej. Dzięki temu użytkownik może np. 

szybko stwierdzić, ile metrów kabla będzie 

potrzebował montując go przy futrynie 

drzwi. 

Poziomnica laserowa – zamienia on punkt 

laserowy w linię, względem której można 

szybko wyrównać obiekty. 

Dalmierz laserowy Zamo mierzy nie tylko 

odległości – oblicza również powierzchnię 

w metrach kwadratowych z dwóch ostatnio 

zmierzonych wartości. 

Źródło: Bosch 

Cieplej i wygodniej podczas pracy zimą 

Würth Polska przedstawia bluzy polarowe Modyf – nowości 

w kategorii odzieży ochronnej, która charakteryzuje się nie 

tylko wytrzymałością i niezawodnością, ale również modnym 

wyglądem. Bluza polarowa NATURE LINE z linii Modyf 

to propozycja na zimowe chłody. Jest wyjątkowo wytrzymała 

i innowacyjna. Zapewnia wygodę oraz wysoki poziom 

komfortu w pracy i w czasie wolnym. Wykonana z solidnych 

materiałów, gwarantuje dobrą oddychalność i utrzymanie 

ciepła. Wyposażona w dwie przednie kieszenie oraz dwie kieszenie 

wewnętrzne, dodatkowo posiada kieszeń na rękawice 

z zamkiem błyskawicznym. Mankiety i kołnierz wykonane są 

z dzianiny. Barki oraz łokcie odporne są na przetarcia dzięki 

dodatkowym wzmocnieniom. Wnętrze wykonane jest z lekko 

czesanego polaru. 

Źródło: Würth Polska 

74

Fachowy Instalator 1/2019

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?