Lotnictwo Aviation International 6/2019 short
Zespół Badań i Analiz Militarnych
Zespół Badań i Analiz Militarnych
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PORTY LOTNICZE<br />
Jerzy Liwiński<br />
Porty lotnicze świata 2018<br />
Największym europejskim<br />
portem lotniczym<br />
jest Londyn Heathrow,<br />
który obsłużył<br />
80,1 mln pasażerów<br />
i 478 tys. operacji<br />
startów i lądowań. Do<br />
obsługi pasażerów<br />
wykorzystywane są<br />
cztery terminale,<br />
a największym jest<br />
otwarty w 2008 r.<br />
T5 (na zdjęciu).<br />
Największym na<br />
świecie towarowym<br />
portem lotniczym<br />
jest Hongkong, który<br />
obsłużył 5,12 mln ton<br />
ładunków. W regularnym<br />
ruchu towarowym<br />
obsługuje 39<br />
przewoźników cargo,<br />
a do największych należą:<br />
Cargolux, Cathay<br />
Pacific Cargo, DHL<br />
<strong>Aviation</strong>, UPS Airlines<br />
i FedEx Express (na<br />
zdjęciu).<br />
Rynek transportu lotniczego odgrywa kluczową rolę w rozwoju globalnej gospodarki, będąc<br />
trwałym elementem nowoczesnych społeczeństw. Jest krwioobiegiem współczesnego<br />
świata, uzależnionym od globalnych przemian i trendów. Ruch lotniczy w poszczególnych<br />
regionach świata jest rozłożony nierównomiernie i zależy głównie od poziomu gospodarczego<br />
leżących państw (np. duży azjatycki lub amerykański port ma większy ruch cargo niż wszystkie<br />
porty afrykańskie razem wzięte). Kluczowym elementem rynku są lotniska komunikacyjne<br />
i działające na nich porty lotnicze. Funkcjonuje ich 2500, od największych obsługujących<br />
dziennie po kilkaset samolotów, do najmniejszych gdzie lądują one sporadycznie.<br />
Lotniska są głównie zlokalizowane przy<br />
aglomeracjach miejskich, a ze względu<br />
na: bezpieczeństwo, duże zajmowane<br />
powierzchnie i uciążliwości związane z hałasem<br />
znajdują się w znacznej odległości od<br />
ich centrów (dla europejskich lotnisk średnia<br />
odległość od centrum miasta wynosi<br />
18,6 km). Pod względem cech eksploatacyjno-technicznych<br />
i zdolności do obsługi<br />
poszczególnych typów samolotów, lotniska<br />
zostały skategoryzowane przez system kodów<br />
referencyjnych. Składa się on z cyfry<br />
i litery, z tego cyfra 1 do 4 odzwierciedla<br />
długość pasa startowego, a litera A do F determinuje<br />
parametry techniczne samolotu.<br />
Typowe lotnisko, które może przyjmować<br />
np. samoloty Airbus A320, powinno posiadać<br />
minimum kod referencyjny 3C (tj. droga<br />
startowa 1200-1800 m, skrzydła o rozpiętości<br />
24-36 m). W Polsce najwyższe kody referencyjne<br />
„4E” mają: Lotnisko Chopina i Katowice,<br />
a najniższy „3C” – Radom.<br />
Przychody finansowe portów lotniczych<br />
z rocznej działalności kształtują się na poziomie<br />
160-175 mld dolarów (np. 2018 r.<br />
– 172,2 mld dol.). Wygenerowane środki<br />
finansowe związane z działalnością lotniczą<br />
(tzw. aeronautical revenue) są głównie<br />
z opłat za: portową obsługę pasażerów<br />
i ładunków, lądowanie i ponadnormatywny<br />
postój samolotu, a także: odladzanie i odśnieżanie,<br />
specjalną ochronę i inne. Stanowią<br />
one 55-57% całkowitych przychodów<br />
portu (np. w 2018 r. – 96,1 mld dol.). Przychody<br />
pozalotnicze (non-aeronautical revenue)<br />
stanowią około 40% i są pozyskiwane<br />
głównie z: koncesjonowania działalności<br />
(usługi, gastronomia i handel), prowadzenia<br />
parkingów oraz wynajmowania powierzchni.<br />
Na przykład w 2018 r. w skali globalnej<br />
przychody te wyniosły 68,7 mld dolarów,<br />
z tego z: koncesji – 20,7 mld dol., opłat parkingowych<br />
– 13,8 mld dol. oraz wynajmu<br />
budynków i gruntów – 10,3 mld dol. Pozostała<br />
działalność (non-operating) to 3-5%<br />
całkowitych przychodów (2018 r. – 7,4 mld<br />
dol.). Koszty własne wynikające z działalności<br />
stanowią rocznie około 60% przychodów,<br />
z tego jedna trzecia to wynagrodzenia<br />
dla pracowników. Porty zatrudniają 6,5 mln<br />
osób, co przedkłada się na relację: 800-1000<br />
pracowników na milion obsłużonych pasażerów.<br />
Organizacją zrzeszającą porty lotnicze na<br />
świecie jest założona w 1991 r. ACI Airport<br />
Council <strong>International</strong>. Reprezentuje ona ich<br />
interesy w rozmowach i negocjacjach z organizacjami<br />
międzynarodowymi (np. ICAO<br />
i IATA), służbami ruchu lotniczego i przewoźnikami,<br />
a także opracowuje standardy<br />
portowej obsługi. W styczniu <strong>2019</strong> r. ACI<br />
zrzeszało 646 operatorów zarządzających<br />
1960 lotniskami w 176 krajach. Odbywa się<br />
w nich 95% globalnego ruchu, co pozwala<br />
66 <strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> <strong>International</strong> CZERWIEC <strong>2019</strong>
Change language