Fachowy Elektryk 2019/3

fachowy 

L 

TEMAT NUMERU 

Oznakowanie 

przewodów 

3/2019 

Czerwiec 2019 

ISSN 1643-7209 

Gniazda z technologią 

Push-in 

System MasterIN 

Zaciski sprężynowe dla szybszego 

okablowania i pewnego trzymania 

podczas ruchu i wibracji. 

FINDER Polska Sp. z o.o. ul. Malwowa 126, 60 - 175 Poznań Tel. 61 865 94 07 Fax 61 865 94 26 finder.pl@findernet.com findernet.com

Kompleksowe badania 

jakości zasilania 

i poboru energii 

Rejestratory parametrów zasilania Fluke 1736 

i 1738 umożliwiają podejmowanie kluczowych 

decyzji w czasie rzeczywistym. 

Szersza perspektywa. 

Automatyczne pobieranie i rejestracja ponad 500 parametrów jakości 

zasilania pozwalają na zgromadzenie wszelkich niezbędnych danych 

i pomagają w optymalizacji niezawodności systemu i oszczędności. 

Większa pewność. 

W celu łatwiejszej konfiguracji rejestrator jest zasilany bezpośrednio 

z linii poddawanej pomiarowi, a inteligentna funkcja weryfikacji, cyfrowo 

eliminująca typowe problemy z połączeniem, ogranicza możliwość błędnego 

pomiaru. 

Trafniejsze decyzje. 

Aplikacja Fluke Connect ® zapewnia zdalny dostęp i wymianę danych, co 

umożliwia zachowanie bezpiecznej odległości podczas pracy i pozwala 

podejmować krytyczne decyzje w czasie rzeczywistym, zmniejszając 

zapotrzebowanie na wyposażenie ochronne oraz wizyty terenowe i kontrolne. 

Oprogramowanie Fluke Energy Analyze Plus umożliwia tworzenie w szybki 

i prosty sposób wielu wykresów na podstawie parametrów, pomagając 

w identyfikacji problemów, a także tworzenie szczegółowych raportów. 

Dowiedz się więcej: 

www.fluke.pl/powerlogger 

©2015 Fluke Corporation. 

6006029A_PL

Badania przeprowadzone przez jedną z firm, poszerzających swoją ofertę 

o automatykę budynkową, pokazują, że aż 97% zapytanych instalatorów 

dostrzega ewidentny wzrost zainteresowania tematem inteligentnego domu 

wśród swoich klientów. Prawie tyle samo ankietowanych fachowców potwierdza, 

że świadomi inwestorzy poszukują produktów wysokiej jakości i cena nie 

jest już kluczowym argumentem przy ich wyborze. Z badań wynika również, 

że w branży instalacyjnej liczy się obecnie jakość, trwałość, niezawodność 

i komfort użytkowania. Konsumenci mają już świadomość, że tani produkt, 

to w efekcie dodatkowe koszty związane z jego wcześniejszą wymianą. Jest 

to dobre również dla środowiska – im dłużej coś użytkujemy, tym generujemy 

mniej śmieci. A wygoda użytkowania? W zabieganym świece jest to wartość 

bezcenna. 

Małgorzata Dobień 

redaktor naczelna 

www.fachowyelektryk.pl 

Wydawca: 

Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k. 

Gromiec, ul. Nadwiślańska 30 

32-590 Libiąż 

Biuro w Warszawie: 

ul. Przasnyska 6 B 

01-756 Warszawa 

tel. +48 22 635 05 82 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Redaktor Naczelna: 

Małgorzata Dobień 

malgorzata.dobien@targetpress.pl 

Dyrektor Marketingu i Reklamy: 

Robert Madejak 

tel. kom. 512 043 800 

robert.madejak@targetpress.pl 

Dział Promocji i Reklamy: 

Andrzej Kalbarczyk 

tel. kom. 531 370 279 

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl 

Dyrektor Zarządzający: 

Robert Karwowski 

tel. kom. 502 255 774 

robert.karwowski@targetpress.pl 

Adres Działu Promocji i Reklamy: 

ul. Przasnyska 6 B 


tel./faks +48 22 635 41 08 

Prenumerata: 

prenumerata@fachowyinstalator.pl 

Skład: 

As-Art Violetta Nalazek 

as-art.studio@wp.pl 

Druk: 

MODUSS 

inne nasze tytuły: 

Redakcja nie zwraca tekstów nie zamó wionych, zastrzega sobie prawo ich re da gowania 

oraz skracania. Nie odpowia da my za treść zamieszczonych reklam.

www.spelsberg.pl 

Nowe obudowy przemysłowe i zewnętrzne GEOS 

Certyfikowane na zgodność z normami: IEC 61439, UL 50 UL, 50E, CSA 22.2 – jako puste 

obudowy odporne na korozję, udary mechaniczne oraz promieniowanie UV. Łącznie 10 wymiarów: 

od 300x300 do 400x500 mm (głębokość 180 lub 226 mm). 

IP66/IP67, IK09, 1000 V AC, 1500 V DC 

poliwęglan, jakość przemysłowa IQ, bezhalogenowe 

pokrywy przeźroczyste lub szare zamykane na plombowane śruby z tworzywa 

certyfikat UL US / Canada (Underwriter Laboratories) 

NEMA 4x (National Electrical Manufacturers Association) tzn. obudowa do zastosowań 

zewnętrznych zabezpieczona przed uszkodzeniami spowodowanymi oblodzeniem 

unikatowe rynny spustowe na bokach dla odprowadzania wilgoci na zewnątrz 

zatyczki kanałów śrub pokrywy zapobiegające wnikaniu zanieczyszczeń 

beznarzędziowy system zabudowy płyt montażowych lub szyn TH (akcesoria) 

zestaw do cyrkulacji powietrza zapobiegający kondensacji pary wodnej (akcesoria) 


robert.marzec@spelsberg.pl 

+48 512 090 745

TEMAT NUMERU 

Oznakowanie 

przewodów 

czytaj od str. 38 

Fot. PHOENIX CONTACT 

Spis treści 

6 Aktualności 

8, 68 Nowości 

12 Obudowy instalacyjne 

16 Obudowy Spelsberg TK do pracy w trudnych 

warunkach 

18 X-CONTACT: liczy się to, co jest w środku... 

20 Inteligentna technologia – RiLine Compact 

22 Instalacje elektryczne w obiektach medycznych 

24 Nowoczesne kable do instalacji wykonywanych 

wewnątrz budynków 

26 Złączki elektrotechniczne ETB dla dużych prądów 

i złączki z układem elektronicznym firmy ELEKTRO 

28 IMED Secure – energo-efektywny system kontroli 

i zasilania urządzeń elektromedycznych, na bloku 

operacyjnym szpitala, w sieci IT 

30 Liczniki zużycia energii elektrycznej KDEM 

32 FINDER SMARTimer 84.02 – nowoczesne 

technologie dla każdego 

34 Falowniki w instalacjach fotowoltaicznych 

38 Systemy oznaczeń przewodów 

41 Brother prezentuje profesjonalną drukarkę etykiet 

dla elektryków i instalatorów 

42 Oznaczniki firmy Kurant 

44 Kluczowa rola etykietowania 

46 Wszechstronna drukarka oznaczników THM MMP. 

Jedno urządzenie do wszystkich zadań 

48 Płaskie połączenia masy i wyrównawcze 

50 Agregaty prądotwórcze 

54 Pomiar jakości energii elektrycznej z wykorzystaniem 

przyrządów Fluke 

56 Kamery termowizyjne Sonel: idealne dla elektryka 

58 Diagnostyka to podstawa 

61 Przegląd kamer termowizyjnych 

66 Suprema LED i Vella LED – duże możliwości 

dla systemów ewakuacyjnych 

70 TRAFFIK LED - potencjał najlepszej technologii LED, 

prościej niż kiedykolwiek! 

72 Oprawy oświetleniowe LED 

76 Warsztat 

77 Energetab – promocje 

78 Włókna szklane i systemy do przeciągania kabli 

i przewodów z energotytanu 

80 Pozytywna energia 

4 Fachowy Elektryk

AKTUALNOŚCI 

FACHOWEGO ELEKTRYKA 

32. Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie 

ENERGETAB 2019 

ENERGETAB to największe w Polsce 

targi nowoczesnych urządzeń, aparatury 

i technologii dla przemysłu energetycznego. 

Jest to zarazem jedno z najważniejszych 

spotkań czołowych przedstawicieli 

sektora elektroenergetycznego. Targom 

towarzyszyć będą konferencje, seminaria 

i prezentacje wystawców – zatem jest to 

także doskonałe forum dla rozmów o aktualnych 

kierunkach rozwoju branży oraz 

wdrażanych innowacjach. 

Targi ENERGETAB to doskonała okazja 

do nawiązania bezpośrednich kontaktów biznesowych 

między wystawcami, a projektantami, 

dostawcami usług i czołowymi przedstawicielami 

przedsiębiorstw energetycznych 

– zarówno z Polski, jak i z zagranicy. 

Tradycyjnie już podczas targów odbędzie się 

konkurs nagradzający prestiżowymi medalami 

i pucharami „szczególnie wyróżniające 

się produkty”, zgłoszone przez wystawców. 

W ubiegłym roku targi ENERGETAB odwiedziło 

ponad 20 tysięcy zwiedzających 

z kraju i zagranicy, którzy mogli zapoznać się 

z ofertami 733 wystawców, nie tylko z Polski, 

ale i 23 krajów Europy i Azji. 

Ekspozycje targowe zajmują prawie 4 ha 

urokliwie położonego terenu u stóp Dębowca 

i Szyndzielni, zarówno w nowoczesnej hali 

wielofunkcyjnej, jak i w pawilonach namiotowych 

czy terenach otwartych – na których 

wystawcy mają możliwość ekspozycji wielkogabarytowych 

eksponatów oraz prezentacje 

nowych technologii np. w zakresie prac 

pod napięciem w liniach napowietrznych niskiego 

i średniego napięcia. 

Warto zatem odwiedzić targi Energetab 

2019 w dniach od 17-19 września 2019 r. 

Więcej informacji na stronie www.energetab.pl 

Źródło: ZIAD Bielsko-Biała 

MATERIAŁY PRASOWE FIRM 

Inteligentny budynek – poradnik dla instalatorów i projektantów 

Inteligentny budynek jest poradnikiem dla osób 

zainteresowanych nowoczesnymi instalacjami. 

Oprócz zdefiniowania, na czym polega „inteligencja” 

domu, opisane są w nim trzy systemy: 

LCN, KNX, BACnet. W zależności od zaawansowania 

czytelnika w tę tematykę, Poradnik 

pomoże w dokonaniu decyzji o zastosowaniu 

zintegrowanej instalacji, pomoże w dokonaniu 

wyboru instalacji, a także wyjaśni „filozofię” 

jej działania. Praktycy instalatorzy znajdą tam 

wymagania i wskazówki dotyczące specyficznego 

układania przewodów. Projektanci elektrycy 

skorzystają z informacji na temat doboru 

urządzeń i projektowania instalacji elektrycznej 

z uwzględnieniem aparatów specyficznych dla 

inteligentnych instalacji. Natomiast początkujący 

integratorzy systemów poznają oprogramowania 

narzędziowe i sposoby korzystania 

z nich. Znajdą też opisane projektowanie najczęstszych 

funkcji, pozwalające na poczynienie 

samodzielnych prób projektowania oprogramowania 

systemowego. 

Celem książki jest szerzenie wiedzy na temat 

automatyki budynkowej, obalanie mitów 

i obaw. Po przeczytaniu czytelnik sam oceni 

korzyści płynące z ich stosowania. 

Książka prezentuje dwa obszary wiedzy: teoretyczną 

i praktyczną. Wiedza teoretyczna obejmuje 

wprowadzenie do tematyki inteligentnych 

budynków (definicje, stan obecny, perspektywy 

rozwoju) instalacje i wyposażenie techniczne 

budynków oraz syntetyczną prezentację trzech 

należących do wiodących na rynku światowym 

systemów: LCN, KNX, BACnet. 

Aspekt praktyczny, stanowiący zasadniczą 

część książki, obejmuje zalecenia i wytyczne 

w zakresie opracowywania założeń projektowych, 

realizacji projektu, instalowania i serwisowania 

instalacji oraz korzystania z oprogramowań 

narzędziowych, dedykowanych dla 

trzech przedstawionych systemów. Książka 

prezentuje całościowe podejście do procesu 

tworzenia inteligentnego budynku. Od prezentacji 

możliwości realizacji określonych funkcji, 

przez przygotowanie i realizację projektu, instalowanie 

i serwisowanie, aż do wskazówek 

dotyczących użytkowania. 

Książka również może stanowić cenne źródło 

informacji dla studentów uczelni technicznych, 

na Wydziałach Elektrycznych i Elektroniki 

o kierunkach: Elektrotechnika, Automatyka 

i Robotyka, Informatyka. 

Źródło: PWN 


AKTUALNOŚCI 


FIBARO z nowymi 

korzyściami dla instalatorów. 

Poznaj Smart Rangers 

Certyfikowani instalatorzy FIBARO mogli do tej pory liczyć 

na bogaty pakiet korzyści ze współpracy – m.in. profesjonalny 

kurs, oficjalny certyfikat, zniżki na zamówienia oraz wsparcie 

techniczne dla obsługi pierwszych klientów. Teraz uruchomiono 

dla nich program partnerski, w którym nagrodą główną są śródziemnomorskie 

wycieczki. 

REKLAMA 

Jak to działa? Każdy instalator może przystąpić do programu 

Smart Rangers, który potrwa do końca września 2019. Wystarczy, 

krok po kroku, spełnić proste warunki: 

1. Posiadać certyfikat instalatora FIBARO. Można go zdobyć 

uczestnicząc w jednym ze specjalnie organizowanych w tym celu 

szkoleń (szczegóły są dostępne na stronie www.fibaro.com). 

2. Otrzymać dostęp do aplikacji Installer App. 

3. Przystąpić do programu Smart Rangers. 

Instalator, włączony w program, za każde zamówienie urządzeń 

otrzymuje odpowiednią liczbę punktów. Przybliżają go one 

do zdobycia nagrody głównej. 50 uczestników programu, którzy 

osiągną najlepsze wyniki (powyżej 350 punktów) wygra wyjątkowy, 

7-dniowy śródziemnomorski wyjazd w pakiecie all inclusive. 

Dodatkowo uczestnicy programu mogą liczyć na comiesięczną 

rywalizację o nagrody w ramach Misji Specjalnych. Wszelkie 

szczegółowe informacje na temat programu Smart Rangers dla 

instalatorów są dostępne na stronie: www.smart-rangers.pl 

Ale nagrody i program partnerski stanowią jedynie część korzyści, 

jakie wynikają ze współpracy z FIBARO. Ukończenie profesjonalnego 

kursu i zdobycie certyfikatu instalatora systemu oznacza 

możliwość dogłębnego poznania jego elementów, projektowania 

i instalacji inteligentnego domu. Bycie partnerem FIBARO to 

przede wszystkim poszerzenie zakresu usług instalatora, uatrakcyjnienie 

oferty dla klientów, a także dostęp do platformy wiedzy 

i materiałów szkoleniowych. Instalatorzy mogą też liczyć na pełne 

wsparcie techniczne przy montażu lub projektowaniu systemu 

u pierwszych klientów. 

Każdy certyfikowany instalator FIBARO otrzymuje dostęp 

do aplikacji Installer App, dzięki której może zdalnie obsługiwać 

system klienta, zarządzać listą klientów, otrzymywać natychmiastowe 

powiadomienia o awariach, a także generować zamówienia. 

Warto dodać, że zamówienia składane za pośrednictwem aplikacji 

są objęte preferencyjnymi zniżkami. 

Źródło: FIBARO 

Fachowy Elektryk 

7

NOWOŚCI 


Drukowanie oznaczników – usługa firmy Phoenix Contact 

Trwałe i jednoznaczne oznakowanie złączy, 

instalacji, urządzeń, przewodów i kabli 

wpływa nie tylko na przejrzystość, ale ułatwia 

również prace montażowe i konserwacyjne 

oraz jest pomocne podczas prac 

serwisowych. Zgodnie z obowiązującymi 

normami, trwałe oznaczenie jest nie tylko 

wymagane, ale też oczekiwane przez klienta, 

jako standard jakości nowoczesnych produktów 

w erze przemysłu 4.0. 

W ofercie Phoenix Contact znajdziesz 

oznaczniki w postaci etykiet i tabliczek 

w różnych formatach z tworzywa sztucznego, 

aluminium, czy stali nierdzewnej. 

Teraz możesz zaprojektować i zamówić 

indywidualne nadruki na oznacznikach. 

To proste i wygodne. 

Wystarczą trzy kroki: 

Krok 1. Pobierz oprogramowanie PROJECT 

COMPLETE 

Krok 2. Zaprojektuj opis 

Krok 3. Zamów 

Wyślij projekt bezpośrednio z PROJECT 

COMPLETE dzięki wbudowanej funkcji 

e-mail lub zapisany plik z projektem wyślij 

na adres phoenixcontact@phoenixcontact.pl. 

www.phoenixcontact.pl 


Interfejsowe przekaźniki elektromagnetyczne z ATEX 

– bądź bezpieczny z produktami Ex Findera 

Finder jako jeden z najnowocześniejszych producentów przekaźników zawsze 

tworzy produkty o najwyższej jakości, niejednokrotnie wyprzedzając rynek swoją 

innowacyjnością. Produkty z certyfikatem ATEX zostały stworzone po to, 

by zwiększyć bezpieczeństwo w układach automatyki, które mogą być narażone 

na kontakt z wybuchowymi parami, gazami lub mgłami (zgodnie z kategorią 3G). 

Jednym z najciekawszych rozwiązań w ofercie jest Seria 66 Ex. Silnoprądowy 

przekaźnik pozwalający łączyć na 2 stykach nawet 25 A przy 24 V DC lub 230 V 

AC zapewnia niejednokrotnie możliwość zdecydowanego uproszczenia układu. 

Szczelna obudowa zapewnia poziom bezpieczeństwa Ex nC. Dzięki konstrukcji, 

która umożliwia (zależnie od wykonania) montaż przewlekany do elektroniki lub 

podłączenie za pomocą konektorów Faston 250, stają się one niesamowicie uniwersalnym 

narzędziem do budowy układów automatyki i elektroniki przeznaczonych 

do pracy w strefach zagrożonych wybuchem. 

Kod oznaczenia kategorii EX: ATEX, II 3G Ex nC IIC Gc. 

www.findernet.com 


NOWOŚCI 


Rozdzielnice do instalacji 

fotowoltaicznych 

Analizując najnowsze trendy na rynku, firma Doktorvolt zaprojektowała 

specjalne rozdzielnice do instalacji fotowoltaicznych. 

Produkowane są w wariantach dostosowanych do pracy zarówno 

z prądem zmiennym (AC), jak i stałym (DC) oraz przeznaczone 

do instalacji o napięciu sięgającym do 600 V. Ważny komponent, 

który wchodzi w skład rozdzielnic, to obudowy firmy Marlanvil. 

Cechują się hermetycznością (IP65), wytrzymałością do 1000 V 

oraz brakiem szkodliwych halogenów. Występują w wersjach 

z obudowami 4-, 8- i 12-modułowymi. Modele rozdzielnic dostosowane 

do pracy z prądem stałym wyposażone są w jednoi 

trójfazowe ochronniki przepięć. Produkty dedykowane do prądu 

zmiennego, oprócz ograniczników, posiadają też wyłączniki 

różnicowoprądowe 300 mA z wytrzymałością do 10 kA firmy 

SEZ Krompachy oraz wyłączniki nadprądowe typu B. Dodatkowym 

atutem rozdzielnic do instalacji DC jest okablowanie firmy 

LAPP Kabel – przewody solarne Ölflex Solar. Ponadto wszystkie 

modele wyposażone są w złącza fotowoltaiczne. 

REKLAMA 

Żródło: Bartosz Plewa 

www.doktorvolt.pl 

18-to funkcyjne przekaźniki czasowe 

W ofercie Eti Polam znajdziemy nowe przekaźniki czasowe 

CRD-18. Aparaty służą do sterowania odbiornikami energii elektrycznej 

wg wybranej funkcji czasowej. Pozwalają na realizację 

jednej z 18 funkcji (wyzwalanie napięciem zasilającym, sygnałem 

sterującym S, zboczem narastającym lub opadającym, itp.). Przekaźnik 

wyposażony jest w 2 liniowy, 3 cyfrowy wyświetlacz LCD 

umożliwiający precyzyjne nastawienie 

odliczanego czasu oraz jednoczesny odczyt 

pozostałego czasu do odmierzenia. 

Parametry 

• szerokość – 1 moduł 18 mm 

• 18 funkcji czasowych 

• zasilanie od 24 do240 V AC/DC 

• szeroki zakres nastaw czasu od 0,1 s 

do 999 godz. 

• możliwość odliczania czasu narastająco 

lub malejąco 

• funkcja blokady klawiszy 

• wyposażony w styk przełączny 8 A (AC1) 

www.etipolam.com.pl 


9

NOWOŚCI 


Sterowanie bezprzewodowe 

Postaw na rozwiązania dostępne dla każdego wnętrza 

Komfortowy dom, w którym żyje się wygodnie, bezpiecznie i oszczędnie jest marzeniem nas 

wszystkich. 


Inteligentne budynki wyręczają lub znacząco 

ułatwiają domownikom sterowanie różnymi 

urządzeniami i funkcjami. Jeśli jednak 

na etapie budowy domu lub dużego remontu 

nie została podjęta decyzja o instalacji „systemu 

domu inteligentnego” to nic straconego. 

Firma OSPEL S.A. we współpracy z firmą 

F&F wprowadza na rynek bezprzewodowe 

elementy sterowania oparte na transmisji radiowej. 

Tak prosta modernizacja istniejącej instalacji 

pozwala na rozbudowanie funkcji sterowania: 

oświetleniem, roletami i bramami. 

Łączniki do sterowania bezprzewodowego to 

rozwinięcie flagowej serii osprzętu Sonata. 

Twój dom może być 

wygodniejszy już teraz! 

Instalacja radiowego systemu sterowania jest 

szybka, prosta i całkowicie bezinwazyjna. Nie 

ma konieczności kucia ścian, układania kabli, 

nie ma nawet potrzeby wykuwania puszki instalacyjnej. 

Proponowane przez firmę Ospel 

zestawy łączników bezprzewodowych Sonata 

składają się z dwóch elementów: 

• nadajnika (w formie łącznika natynkowego), 

• modułu wykonawczego (montowanego 

w puszce podtynkowej lub przy odbiorniku). 

Fot. 1. 

Moduły wykonawcze. 

System zasilany jest baterią wmontowaną 

w łącznik, a jej przewidywana żywotność to 

3 lata bezawaryjnej i stabilnej pracy. System 

jest modułowy i może być uzupełniany 

o kolejne funkcje. Sterowanie nawadnianiem, 

wentylacją czy cyrkulacją ciepłej 

wody użytkowej, to tylko kilka przykładów 

z olbrzymiej gamy zastosowań, których 

ilość ogranicza jedynie pomysłowość użytkownika 

Sterowanie oświetleniem 

Podstawową i najczęściej wybieraną funkcją 

systemu bezprzewodowego jest zwiększenie 

ilości punktów sterowania oświetleniem. Zainstalowanie 

dodatkowych łączników przy łóżku 

w sypialni lub na dogodnej wysokości w pokoju 

dziecka, poprawi funkcjonalność i ułatwi 

nam życie. Wykorzystując w pełni możliwości 

systemu, możemy zaprogramować go tak, aby 

pracował w trybie łącznika czasowego. Dzięki 

temu w holach, korytarzach czy na schodach 

będzie bezpieczniej i wygodniej. Rozwiązanie 

doskonale sprawdzi się również do oświetlenia 

zewnętrznego. 

Sterowanie roletami 

Czasami dopiero w trakcie użytkowania pomieszczeń 

jesteśmy w stanie ustalić, gdzie 

jest optymalne miejsce dla punktu sterowania. 

Chcemy z łatwością dostosować ilość wpadających 

promieni słonecznych w ciągu dnia, 

a wychodząc z domu szybko zabezpieczyć 

wszystkie okna opuszczając rolety jednym 

przyciskiem. Dzięki wykorzystaniu technologii 

komunikacji radiowej do sterowania roletami, 

nadajniki możemy przenosić w dowolnym 

czasie eksploatacji budynku. Jego moduł 

wykonawczy przeznaczony jest do sterowania 

zarówno roletami jak i innymi urządzeniami 

napędzanymi silnikiem elektrycznym. 

Sterowanie bramami 

Moduły wykonawcze idealnie nadają się 

do urządzeń pracy takich jak bramy wjazdowe. 

Dzięki takiemu rozwiązaniu możemy otworzyć 

bramę z dowolnego pomieszczenia mającego 

okno z widokiem na wjazd do posesji. 

Łączniki (nadajniki) bezprzewodowe do serii 

Sonata współpracują również z systemami 

Exta Free firmy Zamel oraz F&Wave firmy 

F&F, firmami które od dłuższego czasu postrzegane 

są jako niekwestionowani liderzy 

dostarczający na rynek radiowe systemy inteligentnego 

domu. 

Fot. 2. 

Zestaw w podwójnej ramce szklanej Sonata, z łącznikiem bezprzewodowym. 

www.ospel.pl 


weź udział w mistrzostwach 


WYG 

RAJ 

NAGRODY 

 

ZAPRASZA ORGANIZATOR 

fachowy 

L 

PARTNERZY 

Przyjedź na targi Energetab i weź udział 

w MISTRZOSTWACH FACHOWEGO ELEKTRYKA. 

W strefie Mistrzostw przeprowadzane będą 

konkursy dla elektryków, polegające na montażu 

osprzętu elektroinstalacyjnego. Oceniana będzie 

szybkość i sprawność wykonywanych prac. 

Na wszystkich uczestników czekają upominki, 

a dodatkowo, trzej najlepsi każdego dnia trwania 

zawodów, otrzymają nagrody główne. 

Targi Energetab, Bielsko-Biała 

17-19 września 2019 

pawilon F 

19 września przeprowadzane będą specjalne 

konkursy z myślą o uczniach, którym wręczane 

będą drobne nagrody.

obudowy 

i rozdzielnice 

Obudowy instalacyjne 

Oferta rynkowa w zakresie obudów instalacyjnych jest bardzo bogata. Stąd też odpowiednie 

rozwiązanie dobiera się ściśle pod kątem konkretnej aplikacji. Na etapie wyboru obudowy należy 

więc wziąć pod uwagę, między innymi, materiał wykonania, stopień ochrony IP, wymiary oraz 

sposób wprowadzenia kabli do wnętrza. 

W nowoczesnych obudowach stawia się 

na szereg rozwiązań poprawiających montaż. 

Przede wszystkim trzeba mieć na uwadze 

specjalne śruby pokrywy. Niektóre z nich są 

wykonane ze stali nierdzewnej i mają konstrukcję 

umożliwiającą szybkie zamknięcie 

lub otwarcie pokrywy obudowy poprzez obrót 

tylko o 45° (w prawo lub w lewo). Ważne są 

przy tym zawiesia pokryw w postaci dodatkowych 

pasków dostarczanych wraz z obudową. 

W efekcie po zamontowaniu (zatrzaskowo) 

między pokrywą a podstawą same utrzymują 

otwartą pokrywę obudowy. Pozwala to zachować 

wolne ręce, co szczególnie sprawdzi się 

podczas prac prowadzonych na wysokości. 

Trzeba mieć na uwadze funkcjonalną formę 

obudów. Chodzi tutaj przede wszystkim 

o odpowiedni kształt samej pokrywy, na której 

może być zamontowana np. klawiatura 

membranowa lub naklejka. Rant o odpowiedniej 

konstrukcji oddziela wyraźnie część roboczą 

od obrysu pokrywy, co ułatwia montaż. 

Oprócz tego utrudnione jest odklejanie przyklejonych 

elementów podczas eksploatacji. 

Przydatne rozwiązanie stanowią uniwersalne 

przetłoczenia dla dławnic metrycznych 

umieszczone najczęściej na ściance tylnej 

i bocznej. Dzięki nim po wybiciu powstaje 

otwór umożliwiający szybki montaż metrycznej 

dławnicy kablowej bez konieczności wiercenia, 

czyli stosunkowo szybko i już w miejscu 

instalacji, a nie na warsztacie. Jeden punkt 

pozwala wybić od 1-do 2 otworów. 

Obudowy i puszki o dobrej jakości wytwarza 

się z jednolitych materiałów nie zawierających 

PVC (polichlorek winylu). Ponadto 

materiały te są bezhalogenowe i nie 

mają w składzie metali ciężkich i silikonu. 

Wszystko to przekłada się na bezpieczeństwo 

użytkowania zwłaszcza w odniesieniu 

do wydzielania się gazów trujących. 

Oferta rynkowa w zakresie obudów jest bardzo 

bogata. Są to, między innymi, obudowy 

dwuczęściowe, z panelami bocznymi, a także 

modułowe na szynę DIN. Obudowy modułowe 

przeznaczone do montażu na szynie DIN 

bardzo często wytwarza się z polistyrenu oraz 

materiału typu ABS i ABS V0 (samogasnący). 

W razie potrzeby można nabyć obudowy z filtrami 

transparentnymi w kolorze czerwonym 

zamiast panelu górnego. 

Specjalne obudowy są również przeznaczone 

do zasilaczy i do montażu na ścianę. Z kolei 

obudowy hermetyczne sprawdzą się w aplikacjach 

narażonych na działanie czynników 

zewnętrznych. Obudowy mogą mieć również 

wylewane uszczelki. Materiałem wykonania 

bardzo często jest poliwęglan. Oprócz tego 

obudowy mogą mieć miejsce pod wyświetlacz. 

Specjalne obudowy są przeznaczone 

do urządzeń zdalnego sterowania oraz pozwalają 

na montaż baterii. 

co otwory wycina się nożem lub mogą być 

bezpośrednio przebite kablem przy użyciu 

dostarczonej końcówki wlotowej. 

Trzeba mieć również na uwadze obudowy 

przeznaczone do instalacji podziemnych. 

Istotną rolę odgrywają w nich odpowiednie 

rozwiązania, które zapewniają skuteczną 

ochronę przed wilgocią. Obudowy można 

szybko zamontować zarówno na ścianie jak 

i na korytach kablowych. Stąd też ważne są 

odpowiednio dobrane elementy mocujące. 

W wielu obudowach przewidziano konstrukcję 

gdzie pokrywy nakłada się bez konieczności 

użycia dodatkowych narzędzi. Ważna 

jest odpowiednia ilość miejsca we wnętrzu. 

Przy połączeniu przewodów mogą być użyte 

szybkozłączki lub zaciski śrubowe. 

Fot. SPELSBERG 

Fot. 1. 

Obudowa modułowa na szynę DIN. 

Fot. KRADEX 

Obudowy instalacyjne – przegląd 

Dużym uznaniem cieszą się skrzynki symetryczne 

z pokrywą, która jest samozatrzaskująca. 

Obudowy tego typu można 

instalować w dowolnej pozycji. Odpowiednie 

rozwiązanie dobiera się w zależności 

od ilości wpustów oraz średnicy wprowadzanych 

kabli. Niejednokrotnie zastosowanie 

znajdują wpusty elastyczne. Oprócz tego 

wpusty mogą być zakończone gwintem. 

Nabyć można również wersje puszek z wytłoczonymi 

osłabieniami pod kable, przez 

Fot. 2. 

Wybijanie przetłoczeń. 


obudowy 


EKSPERT Fachowego 

Elektryka 

Jakie rozwiązania konstrukcyjne wprowadza się w nowoczesnych obudowach 

w celu poprawy jakości montażu i przyspieszenia prac instalacyjnych? 

Robert Marzec 

Sales Director 

Spelsberg 

W ofercie Spelsberg warto zwrócić uwagę na kilka 

ważnych udogodnień, które można znaleźć zarówno 

w typowych puszkach instalacyjnych i/lub 

w obudowach : 

• Uniwersalne przetłoczenia dla dławnic metrycznych 

na ścianach bocznych i tylnej – po 

wybiciu powstaje otwór (jeden punkt umożliwia 

wybicie od 1 do 2 otworów) umożliwiający 

szybki montaż metrycznej dławnicy kablowej 

bez konieczności wiercenia, czyli stosunkowo 

szybko i już w miejscu instalacji, a nie na warsztacie. 

• Śruby pokrywy typu „quick-lock” – metalowe, 

sprężynowe i nierdzewne umożliwiające szybkie 

zamknięcie lub otwarcie pokrywy obudowy 

poprzez obrót tylko o 45° (w prawo lub w lewo). 

• Zawiesia pokryw – dodatkowe „paski” dostarczane 

wraz z obudową, które po zamontowaniu 

(zatrzaskowo) między pokrywą, 

a podstawą same utrzymują otwartą pokrywę 

obudowy pozwalając zachować wolne ręce, co 

jest szczególnie doceniane np. podczas pracy 

na wysokości. 

• Funkcjonalna forma – dotyczy np. specyficznego 

kształtu samej pokrywy, gdzie może być 

umieszczana klawiatura membranowa lub 

naklejka. Zlokalizowany tam tzw. rant oddzielający 

wyraźnie część roboczą od obrysu pokrywy 

ułatwia montaż oraz utrudnia odklejanie 

się takich elementów podczas późniejszej 

eksploatacji. 

Ważne: markowe puszki i obudowy produkowane 

są z wysokiej klasy bezhalogenowych i jednolitych 

materiałów bez zawartości PVC (polichlorek 

winylu), metali ciężkich i silikonu, co jest kluczowe 

dla kwestii bezpieczeństwa – głównie w kontekście 

wydzielania podczas spalania trujących gazów. 


O odporności obudowy na działanie czynników 

zewnętrznych decyduje m. in. stopień ochrony 

IP. Oprócz tego na etapie wyboru odpowiedniego 

rozwiązania trzeba wziąć pod uwagę materiał 

wykonania, wymiary oraz średnicę otworu 

przeznaczonego na ewentualny dławik. Ważna 

jest ilość oraz rodzaj wpustów na przewodu, 

sposób montażu puszki i połączenia przewodów 

oraz pojemność wnętrza. 

Fot. 3. 

Zawiesia pokrywy w obudowie TG. 

Obudowy zewnętrzne 

Specjalne puszki nabyć można pod kątem 

wyjątkowo trudnych warunków pracy. Chodzi 

tutaj przede wszystkim o miejsca montażu 

znajdujące się na zewnątrz budynków. 

Ważna jest przy tym odporność na działanie 

promieniowania UV. Ponadto dobrane 

materiały muszą być odporne na działanie 

wysokich temperatur oraz dużej wilgotności 

powietrza. Szereg rozwiązań oferuje się 

do aplikacji pracujących w miejscach narażonych 

na wystąpienie mieszaniny wybuchowej 

oraz substancji agresywnych. W takich 

aplikacjach istotną rolę odgrywa stopień 

ochrony IP oraz odpowiednia klasa izolacji. 

Materiałem wykonania takich obudów najczęściej 

jest poliwęglan wzmocniony włóknem 

szklanym. Pokrywy również wytwarza 

się z poliwęglanu a uszczelki mogą być wykonane 

z elastomeru. W zależności od wersji 

śruby są metalowe lub poliamidowe. 

Jednak obudowy stosowane na zewnątrz 

pomieszczeń określa również szereg 


13

obudowy 


Fot. 4. 

Fot. KRADEX 

Obudowa na szynę DIN z filtrami 

transparentnymi w kolorze czerwonym 

zamiast białego panelu górnego. 

Fot. KRADEX 



Czy, a jeśli tak, to w jaki sposób 

rodzaj wykorzystanego materiału 

przekłada się na cechy obudowy instalacyjnej 

przeznaczonej do montażu na szynie DIN? 

Robert Radzikowski 

Prezes Kradex 

Z uwagi na wysokie napięcie w szafach rozdzielczych, 

podstawowym materiałem dla 

obudów na szynę DIN, jest ABS UL 94 o klasie 

palności V0. Oznacza to, że obudowy wykonane 

z tego materiału palą się otwartym ogniem nie 

dłużej niż 10 sekund po odjęciu źródła ognia. 

Klasa V0 bardzo często jest wymagana przez 

certyfikacje urządzeń i firmy ubezpieczeniowe. 

Fot. 5. 

Obudowa na szynę DIN z maskownicami 

do różnych zastosowań (na zdjęciu 

maskownica pod zaślepki). 

innych parametrów. Chodzi tu między innymi 

o wytrzymałość udarową, rodzaj ochrony, 

palność, a także znamionowe napięcie 

izolacji AC (np. 1000 V), znamionowe 

napięcie izolacji DC (np. 1500 V), temperaturę 

otoczenia (minimalną/maksymalną). 

W zakresie temperatury podaje się również 

temperaturę otoczenia działającą przez 

24 godziny (np. 60°C), a także maksymalną 

względną wilgotność powietrza w temp. 

25°C działającą przez krótki czas (np. 95%). 

Ważna jest również maksymalna względna 

wilgotność powietrza w temp. 40°C 

(np. 50%). 

Obudowy mogą być zalane specjalną masą, 

która zwiększa ich szczelność. Tym sposobem 

poprawia się poziom bezpieczeństwa 

połączenia elektrycznego. Takie rozwiązania 

są szczególnie ważne w miejscach gdzie występują 

wibracje, wstrząsy oraz wilgoć. Aplikowanie 

substancji odbywa się przy użyciu 

typowego pistoletu budowlanego. Masa tego 

typu cechuje się wysokim stopniem ochrony, 

wynoszącym IP68. Podkreśla się również 

napięcie znamionowe osiągające 400 V. Nie 

mniej istotna pozostaje odpowiednia wytrzymałość 

na przebicie elektryczne. Zakres temperatury 

pracy substancji jest szeroki i mieści 

się pomiędzy -40 a 90°C. Ze względu na to, 

że masę stosuje się w miejscach narażonych 

na wilgoć, typowe miejsca użycia stanowią 

np. pompownie wody. Substancja ma konsystencją 

miękką i elastyczną. 

Wyposażenie dodatkowe obudów 

Jako wyposażenie dodatkowe obudów zastosowanie 

znajdują płyty montażowe, 

Fot. 6. 

Funkcjonalna pokrywa w obudowie TG. 


które również dostępne są jako wersje wykonane 

z materiału izolacyjnego. Płyty 

przykręca się na podłożu śrubami mocującymi. 

W niektórych wersjach jest możliwy 

montaż na różnej wysokości obudowy przy 

użyciu uchwytu montażowego. 

Wyposażeniem dodatkowym może być również 

zestaw łączników wykonanych z tworzywa 

sztucznego przeznaczonych do mocowania 

zewnętrznego pod kątem 0°, 45° lub 

90°. Warto również wspomnieć o obejmach 

montażowych, płytach wzorniczych i przegrodach. 

Przydadzą się także frezy do otworów 

do wiertarek ręcznych i słupowych. Konstrukcja 

narzędzi tego typu bazuje na płytkach skrawających 

wykonanych z hartowanego metalu 

dla dużej mocy skrawania, z nawiertakiem 

(wymiennym) i sprężyną wyrzutową. Wyposażenie 

do obudów to także dławnice kablowe 

oraz osłony przed dotknięciem. 

Obudowy przemysłowe 

Dzięki specjalnym obudowom można 

montować urządzenia sterowania i dystrybucji 

energii elektrycznej na potrzeby 

instalacji przemysłowych. Odpowiednie 

rozwiązania są dobierane z uwzględnieniem 

stopnia rozbudowy instalacji 

oraz miejsca zabudowy. W oferowanych 

na rynku obudowach stawia się na dużą 

elastyczność zwłaszcza w odniesieniu 

do wprowadzania kabli. Ważna jest przy 

tym możliwość szybkiej zmiany zawiasów 

bez konieczności wykonywania obróbki 

mechanicznej. Warto wspomnieć 


obudowy 


Fot. 7. 


Zamknięcie quick-lock w obudowie TG. 

o listwach z otworami montażowymi 

w drzwiach, co pozwala szybko mocować 

mostki montażowe, wsporniki węży 

kabli i osłon. 

Przydatne rozwiązanie stanowią pojedyncze 

obudowy z dwoma zintegrowanymi 

płaszczyznami montażowymi. W takiej 

konstrukcji dach i boki z wyprofilowaną 

ramą tworzą całość. Trzeba mieć na uwadze 

bezstopniową regulację płyt montażowych, 

dzięki kilku płaszczyznom montażowym 

w obudowie. 

Ekranowane i ocynkowane 

Specjalne obudowy oferuje się do aplikacji 

wymagających ekranowania. W rozwiązaniach 

tego typu ważna jest specjalna 

powłoka przewodząca chroniąca przed 

zakłóceniami, które mogą być skutkiem 

emisji oraz promieniowania wykorzystującego 

elektryczne pole przemienne. 

W zależności od potrzeb instalacyjnych 

obudowy tego typu dobiera się również 

jako osprzętowo-rozgałęźne. Istotną rolę 

odgrywa pokrywa z przewodem, który 

pozwala wykonać połączenie elektryczne 

z obwodem odprowadzającym zakłócenie. 

Nabyć można również wersje ogniotrwałe 

a w wielu instalacjach przemysłowych 

wykorzystywane są ekranowane 

skrzynki łączeniowe. 

Z kolei na potrzeby łączenia sygnałowych 

obwodów przeciwpożarowych zastosowanie 

znajdują obudowy wykonane z blachy 

ocynkowanej. W wielu wersjach przewiduje 

się kostki ceramiczne. Nie mniej 

ważny jest również bezpiecznik przeciążeniowy 

jednorazowego zadziałania. 

Linie sygnałowe podłącza się do osobnych 

zacisków. Montaż typowej puszki 

bazuje na dwóch otworach. Przydać może 

się również przelotowy prosty sposób prowadzenia 

linii sygnalizacyjnej. 

Obudowy dobrej jakości mają wysoki poziom 

odporności i są trwałe. W zależności 

od wersji różne są stopnie ochrony IP. 

Ponadto obudowy uzupełnia się m. in. szynami 

montażowymi, złączami i oznacznikami 

czy dławnicami kablowymi. 

• 

REKLAMA 


15

osprzęt 

elektroinstalacyjny 

Obudowy Spelsberg TK 

do pracy w trudnych warunkach 

PROMOCJA 

Firma Spelsberg jako światowy lider w produkcji wysokiej jakości obudów, skrzynek i puszek 

odgałęźnych z tworzyw sztucznych w swojej ofercie posiada liczne rodziny produktów dedykowane 

dla wymagających obszarów zastosowań, a jedną z nich są obudowy TK. Dostępne w rozmiarach od 

52x50 mm do 360x254 mm i oferowane w wersji z polistyrenu (oznaczenie TK PS…) lub z poliwęglanu 

wzmocnionego matą szklaną (oznaczenie TK PC…). 

Podstawa każdej obudowy TK może posiadać 

łatwe do wybicia przetłoczenia dla 

dławnic metrycznych (wtedy zawiera „m” 

na końcu symbolu), co ze względu na niską 

pracochłonność przy montażu dławnic kablowych, 

powinno być doceniane szczególnie 

przez elektroinstalatorów. Dostępne są 

także wersje z gładkimi bokami podstawy 

(wtedy posiadają „o” na końcu symbolu). 

Zarówno podstawy jak i pokrywy obudów 

TK mogą być przystosowane wg potrzeb 

klienta już w fabryce, co np. dla obróbki 

mechanicznej na maszynach CNC gwarantuje 

perfekcyjną jakość oraz powtarzalność 

wykonanych operacji. Pokrywa obudów TK 

przykręcana jest do podstawy za pomocą 

śrub wykonanych z tworzywa sztucznego 

z możliwością plombowania i do wyboru 

mamy wersję nieprzeźroczystą lub przeźroczystą 

(przyciemnioną). 

Fot. 1. 

Rodzina TK. 

Fot. 2. Łączenie w zestawy. 

Fot. 3. Osłabienia do wybijania. 

Fot. 4. 

Kolory na zamówienie. 


osprzęt 


Rodzina obudów TK charakteryzuje się 

następującymi parametrami: 

• 13 rozmiarów [mm] od 52 x 50 do 

360 x 254 mm, 

• 3 wysokości pokryw oraz wersje „flat”, 

• IP-66, 

• II klasa ochronności, 

• 690 V AC; 1000 V DC, 

• IK07 dla TK PS lub IK08 dla TK PC, 

• odporność na uderzenia mechaniczne 

• wolne od halogenów, 

• kolor szary, zbliżony do RAL 7035 – indywidualne 

kolory możliwe na zamówienie, 

• ścianki boczne gładkie lub wstępnie 

osłabione pod wpusty metryczne (jak 

przy typowych puszkach odgałęźnych), 

• szeroki wybór akcesoriów, 

• możliwość łączenia ze sobą w obrębie 

rodziny TK (zawsze tylko równymi, sąsiadującymi 

ze sobą bokami). 

Wśród akcesoriów stanowiących 

wyposażenie dodatkowe dostępne są m.in.: 

• stalowe lub izolacyjne płyty montażowe, 

• zestawy zawiasów zewnętrznych 

– umożliwiają otwieranie obudowy jak 

tradycyjnej szafki, 

• szyny TS-15 lub TS-35 – do montażu 

wewnątrz obudowy np. zacisków, aparatów, 

• zewnętrzne uchwyty montażowe – bez 

nich obudowy montowane są do podłoża 

poprzez otwory w tzw. kanałach śrub 

lub na ścianie tylnej (dostęp tylko bez 

pokrywy), 

• płyty montażowe lub uchwyty dedykowane 

dla elementów PCB – dostępne 

tylko dla 2 najmniejszych rozmiarów, 

• zestaw do zamykania pokrywy na kłódkę 

– dla zapewnienia ochrony dostępu, 

• nakładki na śruby pokrywy umożliwiające 

obsługę bez użycia narzędzi 

– dla TK standardem jest wkrętak 

krzyżakowy, 

• dedykowane śruby pokrywy – zapobiegają 

otwarciu przez osoby niepowołane 

• zestawy umożliwiające łączenie obudów 

TK między sobą, 

• ścianki działowe wewnętrzne. 

Podstawowe cechy wersji 

adresowanych dla przemysłu 

wykonanych z poliwęglanu 

– (oznaczenie TK PC): 

• Spełniają wymagania certyfikacji UL 

(Underwriters Laboratories), co jest 

Industrie Qualitität – jakość przemysłowa 

Ten znaczek znajduje się na produktach Spelsberg, których cechami 

charakterystycznymi są: 

• praca w temperaturach od -35°C do +80°C, 

• odporność na oddziaływanie benzyny, olejów mineralnych, tłuszczy, oleju napędowego, 

terpentyny oraz niektórych kwasów i alkoholi, 

• stopień ochrony aż do IP-68, 

• odporność na promieniowanie UV oraz zmienne warunki atmosferyczne, 

• wykonane z tworzyw trudnopalnych i samogasnących, test tzw. rozżarzonym 

prętem w temp. 960°C (wg EN60695/VDE0471/UL94), 

• odporność na uszkodzenia mechaniczne aż do IK09, 

• bezhalogenowe, pozbawione obecności metali ciężkich, PCV (polichlorek winylu) 

oraz silikonu. 

szczególnie przydatne na rynku amerykańskim 

i kanadyjskim. 

• Ze względu na ponadprzeciętne parametry 

techniczne dedykowane są dla 

zastosowań w przemyśle i dlatego zostały 

opatrzone specjalnym piktogramem 

„IQ”. 

Ma to ułatwić Państwu odnalezienie 

wśród naszych produktów tych, które 

skonstruowane są z myślą o pracy w trudnych 

warunkach. 

Więcej szczegółów na 


Robert Marzec 

Spelsberg 

Fot. 5. Fot. 6. Fot. 7. 

Plombowanie pokrywy. Zewnętrzne zawiasy. Uchwyty do PCB. 


17

osprzęt 


X-CONTACT: liczy się to, co jest w środku... 

Jako specjalista od przemysłowych wtyczek i gniazd, firma MENNEKES, przedstawia ‚X-CONTACT’ 

– całkowicie nowe rozwiązanie styków. Innowacyjne, proste, trwałe i bezpieczne. 

PROMOCJA 

Gniazda i wtyczki przemysłowe są często narażone 

na pracę w najtrudniejszych warunkach. 

Na budowach, w kopalniach i w przemyśle 

ciężkim muszą działać niezawodnie, często gdy 

pokryte są brudem lub zalewane wodą. 

Konstrukcja konwencjonalnych złącz i gniazd 

jest kompromisem pomiędzy łatwością obsługi, 

a jakością połączenia. Łatwa obsługa jest 

możliwa tylko kosztem jakości styku i viceversa. 

Problem ten wydawał się być do tej pory 

nierozwiązywalnym. 

Jednakże specjaliści firmy Mennekes opracowali 

kompletnie nowy system, pod nazwą 

handlową X- CONTACT, który łączy w sobie 

całkowicie niezawodne połączenie elektryczne 

z wyjątkową łatwością obsługi. 

Lepszy kontakt... 

W przypadku połączenia gniazdo-wtyczka, 

tuleje wewnątrz gniazda to najważniejszy 

element stanowiący o dobrej jakości połączenia. 

Ważne jest, aby osiągnąć możliwie 

najlepszą równowagę pomiędzy zapewnieniem 

dobrego kontaktu elektrycznego, a łatwością 

łączenia. Udało się to osiągnąć za 

pomocą systemu tulei X-CONTACT w całkowicie 

innowacyjny sposób. 

Ze względu na zupełnie nowy proces produkcji, 

tuleja X-CONTACT uzyskuje 

właściwości sprężyste tylko dzięki cechom 

materiału z jakiego jest wykonana. Nie ma 

potrzeby stosowania dodatkowych elementów 

sprężynowych. Dzięki swojemu kształtowi, 

X-CONTACT zapewnia wyjątkowo 

dobry styk elektryczny oraz mechaniczny. 

Fot. 1. 

Obecnie wszystkie gniazda firmy MENNEKES dla prądów 63 i 125 A są wyposażone 

w technologię X-CONTACT. 

…mniejszy wysiłek! 

Specjalna konstrukcja X-CONTACT nawet 

o 50% redukuje siłę potrzebną do wprowadzania 

i wyciągania wtyczki z gniazda. Jest to zaleta, 

która upraszcza obsługę i zwiększa bezpieczeństwo, 

szczególnie w przypadku rozwiązań 

na duże prądy. Dzięki X-CONTACT, MEN- 

NEKES oferuje dobre połączenie i łatwą obsługę 

na nowym, zawsze wysokim poziomie. 

W jaki sposób X-CONTACT osiąga te korzyści 

przy tak dużych prądach jak 63 lub 125 A? 

Głównym czynnikiem jest tu specjalny materiał 

poddawany obróbce, innowacyjny proces 

produkcyjny oraz oczywiście nowy kształt. 

Już pierwszy rzut oka na powierzchnię czołową 

styku X-CONTACT ujawnia inteligentne rozwiązanie: 

nacięcia w kształcie litery „X” i rowki 

na ściance wewnętrznej. Daje to cztery zalety 

tego nowego projektu: innowacyjność, prostotę, 

trwałość i bezpieczeństwo. Rozwiązanie X. 

Niezawodne nawet 

w najtrudniejszych warunkach 

Rozwiązanie X – innowacyjne, proste, trwałe 

i bezpieczne – to nie obietnica, to fakt. Jednak to 

nie wszystko. Tuleje łączeniowe X-CONTACT 

wytrzymują najtrudniejsze warunki poprzez 

swoją prostotę oraz genialny patent funkcjonalny. 

Współdziałanie sprężystego materiału 

i kształtu szczelin tulei gwarantują nie tylko 

nadzwyczajne możliwości łączeniowe, lecz 

także praktyczność eksploatacji – wszelkie 

zanieczyszczenia usuwane są podczas podłączania 

i odłączania wtyczki. Nawet korozja 

powierzchniowa jest usuwana dzięki sprężynującemu 

działaniu tulei X-CONTACT. 

Dla środowisk szczególnie korozyjnych 

– zawierających np. chemiczne substancje 

drażniące takie jak amoniak – oferowane 

są niklowane tuleje łączące, których zalety 

są już szeroko znane. 

Fot. 2. 

X-CONTACT – nacięcia w kształcie 

litery X. 

Fot. 3. 

X-CONTACT – nowa generacja tulei 

łączących firmy Mennekes. 

Podsumowanie 

Dzięki technologii X-CONTACT, firma 

MENNEKES bardzo wysoko podnosi 

poprzeczkę jakości i niezawodności dla 

gniazd i wtyczek przemysłowych. Obecnie 

wszystkie gniazda 63 i 125 A firmy 

MENNEKES są wyposażone w technologię 

X-CONTACT. Oznacza to, że każdy 

z klientów firmy Mennekes będzie miał 

możliwość skorzystania z zalet sytemu 

X-CONTACT w połączeniach gniazdowtyczka 

od najmniejszych do największych 

prądów. 

• 


AMAXX® 

ROZDZIELNICE ODPOWIADAJĄCE WSZYSTKIM POTRZEBOM 

IP 44 lub IP 67 

Wyjątkowo prosty i 

szybki montaż 

Kompletne 

wyposażenie 

Bezkonkurencyjna 

wytrzymałość obudów 

Więcej informacji o AMAXX® na : 

www.MENNEKES.com 

Hensel Polska Sp. z o.o. 

61-248 Poznań 

ul. Wiktora 

Jankowskiego 1 

tel.: +48 61 876 61 46 

fax: +48 61 879 93 50 

e-mail: hpl@hensel.com.pl 

www.hensel-electric.pl

obudowy 


Inteligentna technologia 

– RiLine Compact 

PROMOCJA 

Firma Rittal to światowy dostawca rozwiązań systemowych stosowanych we wszystkich 

dziedzinach przemysłu. Oferuje szeroki wybór rozwiązań, które mają za główne zadanie ułatwić 

pracę osób montujących, zwiększając przy tym ich efektywność oraz bezpieczeństwo. Według tych 

samych zasad został zaprojektowany system RiLine Compact – modułowy, całkowicie osłonięty 

system szyn zbiorczych. Można go stosować zarówno w pojedynczych szafach sterowniczych, jak 

i w kompletnych systemach. Podstawę systemu RiLine Compact stanowi tablica rozdzielcza ze 

zintegrowanymi szynami miedzianymi i pełną siatką stykową, a dzięki zastosowaniu adapterów 

i aparatów konstruktorzy zyskują jeszcze więcej zalet! 

Już od 2017 roku jest dostępny system dystrybucji 

mocy RiLine Compact, który został 

zaprojektowany, aby ułatwić pracę konstruktorom 

i użytkownikom kładąc szczególny 

nacisk na ich bezpieczeństwo i zwiększając 

efektywność oraz szybkość montażu. Nie poprzestając 

na tym, co roku Rittal wprowadza 

coraz nowsze i innowacyjne elementy systemu, 

które przynoszą dodatkowe korzyści. 

To zasady systemu RiLine Compact, czyli 

sprawdzonego rozwiązania dla kompaktowych 

rozdzielnic w szafach sterowniczych 

i małych obudowach. Dzięki siatce otworów 

o wymiarze 4,5 mm nie traci się cennej przestrzeni 

na wsporniki szyn zbiorczych, a to dlatego, 

że tablica rozdzielcza jest pokryta siatką 

perforowaną na całej szerokości. Umożliwia 

to podłączenie na jej całej szerokości adapterów 

i aparatów. W standardowych systemach 

szynowych stosowane są izolatory szyn, które 

zajmują przestrzeń do zabudowy na moście 

szynowym. Dzięki systemowi RiLine Compact 

można bezpiecznie i zgodnie z normami 

stosować różne rodzaje urządzeń, nie tracąc 

przy tym przestrzeni. A jakie konkretnie urządzenia? 

„Adaptery przyłączeniowe kabli 80 A 

i 125 A, dzięki którym możemy doprowadzić 

zasilanie do tablicy rozdzielczej, jak i wykonać 

podłączenie odpływów. Kolejnymi adapterami 

są adaptery urządzeniowe pod zabudowę 

wyłączników nadprądowych 1-, 2-, i 3-biegunowych 

oraz takie, które umożliwiają montaż 

konwencjonalnych układów rozruchowych 

i nawrotnych. Nie możemy również zapomnieć 

o module sterującym silnika, który niedawno 

został wprowadzony do naszej oferty” 

– mówi Bartosz Kaźmierczyk, Product Manager 

firmy Rittal. 

Podstawę systemu RiLine Compact stanowi 

tablica rozdzielcza ze zintegrowanymi szynami 

miedzianymi i pełną siatką stykową. „Tablica 

wyposażona jest w perforowany system 

osłon i szyn miedzianych, który stanowi siatkę 

stykową. Umożliwia beznarzędziowe podłączenie 

adapterów przyłączeniowych, urządzeniowych 

czy modułów sterujących silnika. 

Tablica montowana jest bezpośrednio do płyty 

montażowej lub do szyny TS35. Sam jej montaż 

wymaga zastosowania narzędzi, natomiast 

montaż aparatów na tablicy rozdzielczej już 

nie – następuje ona na zasadzie technologii 

wtykowej. Wraz z zabudową komponentów 

tworzy się połączenie elektryczne z całkowicie 

zabezpieczoną przed dotykiem tablicą rozdzielczą” 

– dodaje Bartosz Kaźmierczyk. 

Hybrydowy układ sterowania silnikiem 

Niedawno portfolio produktów poszerzyło się 

o innowacyjny, hybrydowy układ sterowania 

silnikiem. Jest to małogabarytowy, wielofunkcyjny 

moduł przeznaczony do instalacji 

na systemie szyn RiLine Compact. Pozwala 

zaoszczędzić znaczną przestrzeń w szafie 

sterowniczej oraz charakteryzuje się łatwym 

i szybkim montażem. Moduł łączy ze sobą 

zalety technologii półprzewodnikowej z zaletami 

technologii przekaźnikowej, zapewniając 

minimalizację strat mocy oraz uzyskanie 

10-krotnie większej żywotności w porównaniu 

z konwencjonalnymi układami rozruchowymi. 

Realizuje cztery podstawowe 


obudowy 


Bartosz 

Kaźmierczyk, 

Product Manager 

fi rmy Rittal. 

funkcje - rozruchu silnika, 

układu nawrotnego, zabezpieczenia 

przed przeciążeniem i zabezpieczenia 

przed zwarciem. Jest wyposażony w funkcje 

diagnostyczne wykrywające różnego rodzaju 

awarie, co zapewnia optymalną ochronę 

silnika. Dostępne są wersje na trzy zakresy 

prądowe: 0,6 A, 2,4 A i 9 A. Montaż na systemie 

szyn RiLine Compact jest szybki i prosty 

– nie wymaga skomplikowanych czynności 

łączeniowych kabli, jak w przypadku standardowych 

rozwiązań. Potwierdzeniem jego 

wszystkich tych zalet jest nagroda zdobyta 

w prestiżowym konkursie „Produkt Roku 

2018” w kategorii innowacyjności! 

Moduły funkcyjne RiLine Compact znajdują 

zastosowanie w sterowaniu napędami silnikowymi 

lub w regulacji elementów grzewczych. 

Moduł sterujący silnika ma szczególnie zwartą 

konstrukcję i zajmuje o 50% mniej miejsca niż 

konwencjonalnie okablowana jednostka sterująca. 

Dzięki technologii hybrydowej urządzenie 

działa bezstratnie, a styki przełączające 

nie ulegają nadmiernemu zużyciu. System 

szyn zbiorczych RiLine Compact umożliwia 

realizację bardzo zwartych rozdzielni o prądzie 

znamionowym do 125 A. Łatwe wtykanie 

komponentów na tablicy przyczynia się 

do zmniejszenia pracochłonności instalacji. 

„System RiLine Compact znajduje zastosowanie 

w aplikacjach wymagających małej 

przestrzeni zabudowy – do mniejszych instalacji 

sterowniczych i rozdzielczych, a także 

do bezpośredniej integracji z maszynami 

i urządzeniami. System ten ujawnia swoje 

główne zalety podczas montażu, który jest 

bardzo szybki. Jego komponenty montuje się 

łatwo i bez użycia narzędzi. Użytkownik jest 

chroniony przed częściami pod napięciem 

dzięki działającemu od samego początku 

zabezpieczeniu przed dotykiem. To zwiększa 

bezpieczeństwo zarówno systemu, jak i użytkownika, 

a dodatkowo pozwala zaoszczędzić 

czas i zredukować koszty” – podsumowuje 

Bartosz Kaźmierczyk. 

Rittal Sp. z o.o. 

Krakowiaków 48 



21

osprzęt 


Instalacje elektryczne w obiektach medycznych 

Pomieszczenia sklasyfikowane jako miejsca zgromadzeń (szpitale, metro, hale dworców kolejowych 

lub lotnisk, centra zakupowe oraz kulturowe, teatry, kina, areały sportowe, szkoła, 

drogi awaryjne) oraz obiekty o podwyższonych wymaganiach odnośnie ochrony przedmiotów 

i urządzeń (strategiczne źródła zasilania, elektrownie) są miejscami, które wymagają najwyższej 

klasy zabezpieczeń. W związku z tym obowiązujące normy określają dla tych obiektów wysokie 

wymagania pod kątem właściwości zastosowanych materiałów. 

PROMOCJA 

Jednym z tych wymagań jest bezpieczeństwo 

przeciwpożarowe oraz wynikające 

z niego przepisy dla instalacji elektrycznych. 

Jeśli chodzi o szpitale, można wymienić 

kilka kluczowych przyczyn dla 

których poziom bezpieczeństwa elektrycznego 

w tych obiektach musi przewyższać 

poziom bezpieczeństwa w innych obiektach 

budowlanych. Przede wszystkim naturalne 

odruchy obronne organizmu pacjenta są 

albo osłabione albo też zupełnie wyeliminowane, 

a zakłócenia w działaniu instalacji 

elektrycznej mogą stanowić zagrożenie 

dla jego życia. Wiele zabiegów nie może 

zostać nagle przerwanych bez narażenia 

zdrowia i życia pacjenta, a brak lub zakłócenia 

w działaniu instalacji mogą wpływać 

na zapisy wyników badań lub nawet spowodować 

ich utratę. 

Zgodnie z normami, materiał elektroinstalacyjny 

stosowany w pomieszczeniach zaklasyfikowanych 

jako pomieszczenia zgromadzeń 

o dużej koncentracji ludzi, musi 

posiadać takie właściwości, jak np. odporność 

na rozszerzanie się ognia, możliwość 

samogaszenia, niski wskaźnik wydzielenia 

dymu oraz wysoka wytrzymałość temperaturowa 

(do 105°C, krótkoterminowo nawet 

do 140°C). Warunki takie spełniają bezhalogenowe 

materiały elektroinstalacyjne. 

Firma Kopos produkuje plastikowe, bezhalogenowe 

materiały elektroinstalacyjne już 

od roku 2003. W chwili obecnej nasza oferta 

wyrobów bezhalogenowych obejmuje sztywne 

oraz giętkie rurki, puszki elektroinstalacyjne 

oraz listwy z akcesoriami. Sztywne, bezhalogenowe 

rurki plastikowe (z tworzywa 

sztucznego) można zastosować dla układania 

przewodów na powierzchni. Ich odporność 

na działanie temperatury zawiera się w granicach 

od -45°C do +90°C. Rurki te można 

instalować na materiale budowlanym posiadającym 

stopnie palności A-C3 (zastosowany 

materiał produkcyjny jest samogasnący i odporny 

na rozprzestrzenianie się płomienia). 

Rurki można łatwo łączyć dzięki kielichowi. 

Rurki mogą być stosowane do pomieszczeń 

strefy niebezpiecznej 2 – środowisko z zagrożeniem 

wybuchu. Rurki produkowane są 

w trzech klasach wytrzymałości mechanicznej: 

Fot. 1. 

Fot. 2. 

Rurki sztywne RL bezhalogenowe. 

Rurki giętkie bezhalogenowe. 

niska wytrzymałość (320 N), średnia (750 N) 

oraz wysoka (1250 N). 

Giętkie rurki bezhalogenowe przeznaczone 

do mechanicznej ochrony kabli można instalować 

zarówno pod tynkiem, jak i na powierzchni 

ścian. W przypadku stałego ułożenia, ich wy- 


osprzęt 


Fot. 3. 

Kanał PK..D HF. 

Fot. 4. 

Puszki ogniodporne. 

trzymałość temperaturowa zawiera się w granicach 

od -40°C do +120°C. W przypadku ułożenia 

ruchomego (np. w maszynach) ich zakres 

temperaturowy sięga od -5°C do +120°C. 

Dla dopełnienia oferty w zakresie bezhalogenowego 

materiału elektroinstalacyjnego 

firma Kopos produkuje listwy bezhalogenowe, 

łącznie z szerokim zakresem akcesoriów 

osłon oraz puszek listwowych. Listwy 

posiadają dla instalacji oraz zastosowania 

odporność cieplną od -15°C do +60°C 

i można je instalować na materiale budowlanym 

o stopniu palności A-C3. 

Instalacje elektryczne muszą zabezpieczać 

obiekty budowlane przed pożarem. 

Firma Kopos produkuje puszki elektroinstalacyjne 

ze stopniem ochrony IP 54 

w wielu wymiarach. Są one wyposażone 

w listwę zaciskową odporną na działanie 

pożaru. Mocuje się je do muru przy pomocy 

kotew, także odpornych na działanie 

ognia. Kotwy te stanowią część opakowania. 

Puszki PO mogą być stosowane 

tylko z kablami mającymi udokumentowaną 

zdolność funkcjonowania w warunkach 

pożaru. 

Materiały elektroinstalacyjne grupy Kopos 

Kolín zastosowane zostały między innymi 

przy budowie Szpitala Świętej Anny 

w Brnie, Szpitala Dziecięcego „Ohmatid” 

w Kijowie, Polikliniki Dziecięcej w Witebsku, 

Polikliniki w Mińsku, Szpitalu Merkur 

w Zagrzebiu. W Polsce materiały te zostały 

użyte m.in. w budynku Uniwersyteckiego 

Szpitala Klinicznego we Wrocławiu oraz 

w Dolnośląskim Szpitalu Specjalistycznym 

im. T. Marciniaka. 

www.kopos.pl 

REKLAMA 


23

kable 

i przewody 

Nowoczesne kable do instalacji 

wykonywanych wewnątrz budynków 

PROMOCJA 

Zapewnienie szeroko rozumianego bezpieczeństwa osób przebywających w budynkach, to zadanie 

projektanta dobierającego kable i przewody do instalacji wykonywanych wewnątrz obiektów 

budowlanych. 

Fot. 1. 

Fot. 2. 

Fot. 3. 

Fot. 4. 

Fot. 5. 

Fot. 6. 

Fot. 7. 

N2XH B2ca 0,61/1 kV. 

NHXH-J FE180 PH90/E90 0,6/1 kV. 

NHXCH FE180 PH90/E90 0,6/1 kV. 

NHXCH FE180 PH30/E30 0,6/1 kV. 

NHXHRHX FE180 PH30/E30 0,6/1 kV. 

(N)HXCH-J-SERVO FE180 PH90/E90 0,6/1 kV. 

HDGs-W FE180 PH90/E30-E90. 

Szczególną uwagą powinny być objęte budynki 

użyteczności publicznej, supermarkety 

i wysokościowe budynki biurowe, gdzie 

mamy do czynienia z dużym zagęszczeniem 

ludzi i utrudnioną ewakuacją w czasie pożaru. 

W takich obiektach zalecane jest stosowanie 

kabli i przewodów bezhalogenowych, 

które w przypadku pożaru nie rozprzestrzeniają 

płomienia, nie wydzielają podczas palenia 

trujących i korozyjnych substancji oraz 

nie wydzielają gęstego, czarnego dymu. 

Wśród kabli i przewodów oferowanych przez 

Technokabel S.A. dużą grupę stanowią kable 

do instalacji przeciwpożarowych. Spełniają 

one niezwykle ważną rolę w systemach bezpieczeństwa 

i ze względu na przeznaczenie 

instalowane są w następujących rodzajach 

instalacji przeciwpożarowych: 

• sygnalizacji alarmu pożarowego (SAP) 

– HTKSH, HTKSHekw 

• dźwiękowych systemach ostrzegawczych 

(DSO) – HTKSH FE180 PH90/ 

E30-E90, HTKSHekw FE180 PH90/ 

E30-E90 

• oświetlenia awaryjnego – HTKSH 

FE180 PH90/E30-E90, HTKSHekw 

FE180 PH90/E30-E90 

• zasilania obwodów bezpieczeństwa 

(pompownie, wentylatory, klapy odcinające 

i oddymiające, drzwi i bramy ppoż. 

oraz windy strażackie) – HDGs(żo) 

FE180 PH90/E30-E90, HDGsekw(żo) 

FE180 PH90/E30-E90, HLGs(żo) 

FE180 PH90/E30-E90, HLGsekw(żo) 

FE180 PH90/E30-E90, NHXH FE180 

PH90/E90 0,6/1 kV, NHXH FE180 

PH30/E30 0,6/1 kV, NHXCH FE180 

PH90/E90 0,6/1 kV, NHXCH FE180 

PH30/E30 0,6/1 kV, (N)HXH FE180 

PH90/E90 0,6/1 kV, (N)HXH FE180 

PH30/E30 0,6/1 kV, (N)HXCH FE180 

PH90/E90 0,6/1 kV, (N)HXCH FE180 

PH30/E30 0,6/1 kV. 

Wszystkie przewody i kable przeznaczone 

do instalacji przeciwpożarowych bezwzględnie 

muszą posiadać Świadectwo Dopuszczenia 

oraz Certyfikat Zgodności wydany przez 

Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony 

Przeciwpożarowej PIB w Józefowie. 

Gdy zachodzi potrzeba ułożenia kabla ognioodpornego 

w ziemi zastosowanie mają 

kable: 

• NHXHX-J 0,6/1 kV FE180 PH90/E90 

• opancerzone NHXHRHX FE180 PH90/ 

E90 0,6/1 kV. 


kable 

i przewody 

HDGsekw FE180 PH90/E30-E90 300/500 V; HDGsekwżo FE180 PH90/ 

E30-E90 300/500 V 

B2ca -s1a, d1, a1 

HDGs FE180 PH90/E30-E90 300/500 V; HDGsżo FE180 PH90/E30-E90 

300/500 V 

B2ca -s1b, d0, a1 

N2XH-O B2ca 0,6/1 kV, N2XH-J B2ca 0,6/1 kV – wielożyłowe B2ca -s1b, d0, a1 

HKSLHekwżo 300/500 V; HKSLHekw 300/500 V; HKSLHekwżo-Nr 300/500 

V; HKSLHekw-Nr 300/500 V 

Dca -s1a, d0, a1 

HKSLHekw-P 300/500 V; HKSLHekw-P-Nr 300/500 V Dca -s1a, d0, a1 

HKSLHekw-T 300/500 V; HKSLHekw-T-Nr 300/500 V Dca -s1a, d0, a1 

HvKSLHekwżo 300/500 V; HvKSLHekw 300/500 V; HvKSLHekwżo-Nr 

300/500 V; HvKSLHekw-Nr 300/500 V 

Dca -s1a, d0, a1 

HvKSLHekw-P 300/500 V; HvKSLHekw-P-Nr 300/500 V Dca -s1a, d0, a1 

HvKSLHekw-T 300/500 V; HvKSLHekw-T-Nr 300/500 V Dca -s1a, d0, a1 

YnKSLYekw 300/500 V; YnKSLYekwżo 300/500 V; YnKSLYekw-Nr 300/500 V; 

YnKSLYekwżo-Nr 300/500 V 

Dca -s3, d2 

YnKSLYekw-P-Nr 300/500 V; YnKSLYekw-P 300/500 V Dca -s3, d2 

YnvKSLYekw 300/500 V; YnvKSLYekw-Nr 300/500 V; YnvKSLYekwżo 300/500 

V; YnvKSLYekwżo-Nr 300/500 V 

Dca -s3, d2 

YnvKSLYekw-P 300/500 V; YnvKSLYekw-P-Nr 300/500 V Dca -s3, d2 

YnKSLY-Nr 0,6/1 kV; YnKSLYżo-Nr 0,6/1 kV; YnKSLY 0,6/1 kV; YnKSLYżo 

0,6/1 kV 

Dca -s3, d0 

YnKSLY-P-Nr 0,6/1 kV; YnKSLY-P 0,6/1 kV Dca -s3, d0 

YnKSLYekw-Nr 0,6/1 kV; YnKSLYekwżo-Nr 0,6/1 kV; YnKSLYekw 0,6/1 kV; 

YnKSLYekwżo 0,6/1 kV 

Dca -s3, d1 

YnKSLYekw-P-Nr 0,6/1 kV; YnKSLYekw-P 0,6/1 kV Dca -s3, d1 

YnvKSLY 0,6/1 kV; YnvKSLY-Nr 0,6/1 kV; YnvKSLYżo 0,6/1 kV; YnvKSLYżo-Nr 

0,6/1 kV 

Dca -s3, d0 

YnvKSLY-P 0,6/1 kV; YnvKSLY-P-Nr 0,6/1 kV Dca -s3, d0 

YnvKSLYekw 0,6/1 kV; YnvKSLYekwżo 0,6/1 kV; YnvKSLYekw-Nr 0,6/1 kV; 

YnvKSLYekwżo-Nr 0,6/1 kV 

Dca -s3, d2 

YnvKSLYekw-P 0,6/1 kV; YnvKSLYekw-P-Nr 0,6/1 kV Dca -s3, d2 

Nowymi konstrukcjami oferowanymi do instalacji 

przeciwpożarowych są: 

• kable z izolacją silikonową typu HDGs 

-W FE180 PH90/E30-E90 300/500 

V, które dzięki odpowiedniej budowie 

mogą być również stosowane w strefach 

tryskaczowych chronionych stałymi 

wodnymi urządzeniami gaśniczymi 

• kable do przekształtników częstotliwości 

zachowujące swoje funkcje w pożarze 

typu (N)HXCH-J-SERVO FE180 

PH90/E90 0,6/1 kV, również dopuszczone 

do stosowania w strefach tryskaczowych. 

Poza instalacjami przeciwpożarowymi instalacje 

elektroenergetyczne w budynku 

powinny być realizowane przy użyciu elektroenergetycznych 

kabli bezhalogenowych 

typu N2XH-J 0,6/1 kV i N2XCH 0,6/1 kV 

z koncentryczną żyłą ochronną, zaś instalacje 

elektryczne pomieszczeń za pomocą 

bezhalogenowych przewodów zasilających 

H05Z1Z1-F, H05Z1Z1H2-F, HDHp 

300/500 V i HDHp 450/750 V. 

Obok kabli zasilających w budynkach znajdują 

się duże ilości kabli strukturalnych. 

Budowa sieci komputerowej może być zrealizowana 

nieekranowaną skrętką komputerową 

UTP-H kat. 5E lub UTP-H kat. 6, 

a w przypadku otoczenia silnie zakłócającego 

ekranowanym FTP-H kat. 5E. Oba typy 

posiadają powłokę bezhalogenową wykonaną 

na ośrodku z żył izolowanych polietylenem, 

który również nie zawiera halogenków. 

Coraz częściej, w tak zwanych „inteligentnych 

budynkach”, mamy do czynienia 

z Europejską Magistralą Instalacyjną. Jest to 

nowoczesny system sterowania, sygnalizacji, 

nadzoru i regulacji urządzeń elektrycznych 

zainstalowanych w budynku. Połączenia zapewniające 

bezpieczeństwo i komfort takich 

budynków realizowane są za pomocą kabli 

EIB BUS-H. 

Sieci telewizji kablowej mogą być zbudowane 

przy użyciu kabli koncentrycznych 

HWDXpek (T1) 75 1,0/4,8 oraz 11F-H 

75 1,63/7,25. Muszą one spełniać wymogi 

Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa 

i Gospodarki Morskiej nr 1289 

z dnia 6 listopada 2012 r. zmieniającego 

rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, 

jakim powinny odpowiadać budynki 

i ich usytuowanie – czyli zawierać 

żyłę wewnętrzną o średnicy co najmniej 

1 mm oraz podwójny ekran wykonany 

z taśmy i oplotu o minimalnej gęstości krycia 

77%. Tłumienie torów utworzonych z kabli 

współosiowych w tego rodzaju instalacjach 

nie powinno przekraczać wartości 12 dB 

przy częstotliwości 860 MHz. 

Przy budowie sieci monitoringu wykorzystywane 

są często kable koncentryczne 

typu RG-59 B/U-H oraz HWD 75 0,59/3,7 

i HWL 75 0,63/3,7. 

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego 

i Rady (UE) nr 305/2011 (CPR) wprowadziło 

nowe wymagania dotyczące kabli i przewodów, 

które traktowane są jako wyroby budowlane. 

Zgodnie z nimi kable do zastosowań ogólnych 

poddawane są ocenie w zakresie reakcji 

na ogień, emitowanego podczas palenia dymu, 

spadających kropli i korozyjności produktów 

spalania. Na podstawie takiej oceny projektant 

może dobrać odpowiedni rodzaj kabla do określonego 

zastosowania. Szczególnie wysokie 

wymagania stawiane są kablom stosowanym 

w budynkach użyteczności publicznej, budynkach 

wysokościowych i wszędzie tam gdzie 

występują duże skupiska osób, których ewakuacja 

w razie pożaru może być utrudniona i wymagać 

więcej czasu. Wśród kabli oferowanych 

przez Technokabel wyższymi klasami reakcji 

na ogień charakteryzują się wymienione w tabeli 

obok. Technokabel prowadzi ciągłe badania 

w celu poszerzenia oferty kabli z wyższymi 

klasami reakcji na ogień. 

Wieloletnie doświadczenie w stosowaniu 

i współpraca z renomowanymi producentami 

materiałów bezhalogenowych sprawiają, 

że oferowane przez Technokabel wyroby 

spełniają najwyższe standardy. Wyposażenie 

fabryki, duże nakłady na badania i rozwój, 

oraz ponad 30-letnie doświadczenie załogi 

w produkcji zaawansowanych technicznie 

wyrobów kablowych, łącznie z obejmującym 

fazę projektowania zintegrowanym systemem 

zapewnienia jakości zgodnym z normami 

ISO 9001:2015, ISO 14001, stanowią wystarczającą 

rękojmię satysfakcji najbardziej 

wymagających odbiorców. 

mgr inż. Dariusz Ziółkowski 

Technokabel S.A. 


25

łączenie 

kabli i przewodów 

Złączki elektrotechniczne ETB dla dużych prądów 

i złączki z układem elektronicznym firmy ELEKTRO 

Znany czeski producent złączek elektrotechnicznych – firma ELEKTRO – rozpoczęła produkcję 

złączek ETB. Rozpoczęcie produkcji jest odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku, a w szczególności 

firm prefabrykujących rozdzielnie elektryczne. 

PROMOCJA 

Nowe złączki ETB są całkowicie zabudowane 

ze wszystkich stron solidną obudową wykonaną 

z polyamidu, tworzywa bezhalogenkowego. 

Typoszereg podłączanych przewodów to 50, 

95, 150 i 240 mm 2 . Dla każdego z tych przekrojów 

wykonane są jako jednotorowe (jedno 

wejście jedno wyjście) i bloki rozdzielcze (jedno 

wejście i trzy wyjścia). Dla tych parametrów 

każdy rodzaj złączki jest oferowany w trzech 

kolorach: szarym, niebieskim N i żółto-zielonym. 

Ponadto, dla przekroju 50 mm 2 , oferuje się blok 

rozdzielczy 6-cio zaciskowy (jedno wejście, 

pięć wyjść), wykonany w 3-ch kolorach, szarym, 

niebieskim i żółto-zielonym, oraz wykonanie 

jako 3 tory rozwarte, do podłączenia faz 

L1, L2, L3. 

Złączki 50, 95, 150 mm 2 , jednotorowe i dwutorowe 

przystosowane są do montażu na szynie 

nośnej TH35, natomiast złączki 240 mm 2 

montuje się przy pomocy dwóch śrub na płycie 

montażowej. Masywne części przewodzące 

złączek wykonane są z pocynowanego stopu 

aluminium. Przewody przykręcane są solidnymi 

śrubami ampulowymi. 

Do złączek można podłączać przewody miedziane 

(EN 60947-7-1:2009) i aluminiowe 

(EN 61238-1:2004). 

Wszystkie złączki ETB posiadają certyfikat 

CE. W celu zapoznania się z dokładnymi 

parametrami technicznymi zapraszamy na stronę: 

www.istpol.pl. 

Ponadto w ofercie firmy Elektro znajdziemy 

podstawowe moduły elektroniczne 

umieszczone w typowych obudowach 

złączek elektrotechnicznych przystosowanych 

do montażu na szynie TH 35 i TH 15. 

Typoszereg RSE D 

RSE D R1A – złączka z diodą ochronną 

i diodą separacyjną. Podstawą zacisku jest 

jedna dioda krzemowa NP 1000 V / 1 A. 

Zastosowanie: ładowanie akumulatorów 

z zewnętrznego źródła, ochrona przed niepożądanym 

przenoszeniem sygnału napięciowego 

(obwody logiczne), ochrona przed 

przepięciami (włączanie cewek elektromagnetycznych 

np. styczniki, zawory elektromagnetyczne), 

testowanie obwodów 

lamp kontrolnych. RSE D S1A – złączka 

z ochronną diodą Schottky’ego. Podstawą 

zacisku jest krzemowa dioda Schottky`ego 

1000 V / 1 A. 

Typoszereg RSE LD 

W złączce zainstalowano diodę LED 

i stabilizator prądu zapewniający jej stałe 

świecenie w całym zakresie napięcia 

roboczego. 

Zastosowanie: aygnalizacja świetlna z częstym 

włączaniem urządzeń (długa żywotność). 

Maksymalne napięcie wejściowe 

-30 V ÷ 30 V. Napięcie robocze 3 VDC... 

30 VDC, pobór prądu < 5 mA. 

Typoszereg RSE PC 

W złączce zainstalowano jeden polimerowy 

bezpiecznik wielokrotnego użytku z dodatnim 

współczynnikiem ciepła (PPTC) 30 VDC 

od 0,05 do 1,5 A i 24 VDC od 2 do 3 A. Maksymalne 

napięcie robocze wynosi 30 VDC. 

Zastosowanie: ochrona przeciążeniowa sieci 

danych, zastępuje bezpieczniki rurkowe (wyjścia 

PLC, przekaźniki, styczniki, czujniki, 

zawory elektromagnetyczne). Złączka z bezpiecznikiem 

polimerowym PC i diodą LED 

W złączce zainstalowano jeden polimerowy 

bezpiecznik wielokrotnego użytku z dodatnim 

współczynnikiem ciepła (PPTC) 30 VDC 

od 0,05 do 1,5 A i 24 VDC od 2 do 3 A i diodą 

sygnalizacyjną LED informującą o rozłączeniu 

bezpiecznika. Aby sygnalizacja rozłączenia 

działała, należy zachować polaryzację podłączenia 

modułu zgodnie ze schematem. Maksymalne 

napięcie robocze 30 VDC. 

Typoszereg RSE TL 

W złączce zainstalowano dwukierunkową diodę 

transil 1,5 kW / 1 ms (400 W / 10 ms). Charakterystyka 

diody jest podobna do dwóch połączonych 

szeregowo i przeciwnie diod Zenera. 

Zastosowanie: Ochrona przeciwprzepięciowa 

podłączonych obwodów od 5 do 440 V. 

Przede wszystkim jako EMI (Electromagnetic 

Interference), ochrona przed wyładowaniami 

antystatycznymi, szybkimi przełączeniami, falą 

udarową itp. 

Fot. 1. RSE 4D R1A. Fot. 2. RSE D R1A. Fot. 3. RSE KT U8A. 


łączenie 

kabli i przewodów 

ciążeniu 2A z ochroną przeciwprzepięciową 

(bezpiecznik wielokrotnego użytku). 

Fot. 4. ETB 2 x 50. 

Typoszereg RSE 4D 

RSE 4D R1A - złączka z mostkiem prostowniczym. 

W złączce zainstalowano cztery krzemowe 

diody NP 1000 V / 1 A połączone w mostek 

Graetza. Zastosowanie: zasilania elementów 

i obwodów prądu stałego (kontrolki, zawory 

elektromagnetyczne, stabilizatory napięcia). 

RSE 4D S1A – złączka z mostkiem prostowniczym 

na diodach Schottky’ego. 

W złączce zainstalowano cztery krzemowe 

diody Schottky`ego 30 V / 200 mA połączone 

w mostek. Zastosowanie: podobne jak 

w przypadku RSE 4D R1A, ale w ekstremalnie 

szybkich obwodach wyłączających 

Fot. 5. ETB 3 x 50. Fot. 6. ETB 95. 

(MHz). W stosunku do standardowych diod 

mają wyraźnie niższy spadek napięcia. Zastosowanie: 

zasilanie sprzętu komputerowego, 

urządzeń radarowych. 

Konstrukcyjnie moduł mostkowy jest przeznaczony 

do montażu na standardowej listwie 

nośnej o szerokości 30 mm. Obudowa modułu 

zapewnia stopień ochrony IP20. 

RSE KT U – złączka z wyłącznikiem mocy 

względem zasilania. 

W złączce zainstalowano tranzystor mocy, 

z otwartym kolektorem (30 V / 2,5 A), sygnalizacyjną 

diodę LED, ochronną diodę do włączania 

obciążenia indukcyjnego i moduł o ob- 

Typoszereg RSE SSR, RSE KT 

RSE SSR AC1A – złączka z przekaźnikiem 

półprzewodnikowym. W złączce zainstalowano 

półprzewodnikowy przekaźnik mocy 

z galwaniczną separacją (wytrzymałość izolacji 

1500 VAC), sygnalizacyjną diodę LED, 

ochronną dwukierunkową diodę transil. 

Zastosowanie: włączanie obciążenia do 

250 VAC / 1 A. RSE KT DC – złączka z półprzewodnikowym 

przekaźnikiem 24 VDC. 

W złączce zainstalowano przetwornicę, transformator 

operacyjny (wejście 40 VDC, wytrzymałość 

izolacji 1500 VDC), tranzystor mocy 

(30 V / 2, 8, 15 A), sygnalizacyjną diodę LED, 

ochronną diodę transil do włączania obciążenia 

indukcyjnego. Zastosowano ochronę nadmiarowo-prądową 

(bezpiecznik wielokrotnego 

użytku). 

mgr inż. Bogdan Mędrek 

ISTPOL Sp. z o.o. 

www.istpol.pl 

PRODUKTY DLA 

WYMAGAJĄCYCH 

www.istpol.pl 

REKLAMA 

Przedstawicielstwo 

w Polsce 

ISTPOL Sp. z o.o. 


ul. Kolonijna 3 

tel./fax: 22 663 48 15, 639 86 48 

fax: 22 743 69 77 

e-mail: istpol@istpol.pl, www.istpol.pl 


27

zasilanie 

gwarantowane 

IMED Secure – energo-efektywny system kontroli 

i zasilania urządzeń elektromedycznych, 

na bloku operacyjnym szpitala, w sieci IT 

PROMOCJA 

Noratel wprowadza na rynek polski rozwiązania, które z powodzeniem dostarcza od lat do szpitali 

w Norwegii i Finlandii. IMED Secure zapewnia ciągłość zasilania i kontrolę instalacji systemu 

IT dla pomieszczeń medycznych grupy 2. System jest zaprojektowany zgodnie ze standardem 

60364-7-710 co zostało przebadane przez TÜV. 

Na szczególną uwagę zasługuje unikatowa konstrukcja 

medycznego transformatora toroidalnego 

(zgodny ze standardem IEC61558-2-15), 

którego prąd rozruchowy nie przekracza prądu 

nominalnego. W rezultacie system może 

być uruchamiany bezpośrednio przy zasilaniu 

z UPSa i nie ma potrzeby stosowania dodatkowych 

by-passów. Nie występuje przełączanie 

zasilania w trakcie uruchamiania, co często 

Fot. 2. 

Prąd rozruchu transformatora 5 kVA 7,53 A (1 V=100 A). 

w rozwiązaniach konkurencyjnych wiąże się 

np. z niepożądanym przygaszeniem oświetlenia. 

Transformator wyposażony jest w dwa 

czujniki temperatury PT100. Zgodnie z ogólnym 

standardem transformator można obciążyć 

na poziomie 150% prądu nominalnego 

przez 30 minut. 

Dodatkowo, wyjątkowo niskie straty biegu 

jałowego i obciążeniowe transformatora, 

czynią z IMED Secure system efektywny 

energetycznie i obniżający koszty eksploatacji. 

Oszczędności energii elektrycznej 

dla transformatora firmy Noratel o mocy 

8 kVA, w porównaniu z innymi rozwiązaniami 

dostępnymi na rynku, osiągają 1,8 kWh 

na dobę (zakładając 8 godzin pracy pod obciążeniem 

i 16 godzin w trybie czuwania). 

Fot. 3. MED Secure TrafoGuard (TG-0118) . 

Fot. 4. 

MED Secure IsoLocator (IL-0118). 

Fot. 1. 

Wszystkie elementy mogą zostać 

zamontowane w standardowej rozdzielnicy. 

Niewielkie wymiary transformatora 

o mocy 10 kVA pozwalają na 

montaż w szafie o głębokości 240 mm. 

Składowe systemu: 

MED Secure TrafoGuard (TG-0118) 

– monitoruje pracę transformatora separacyjnego 

z uwzględnieniem jego temperatury, 

prądu obciążenia i stanu izolacji. 

Fot. 5. 

IMED Secure SwitchoverUnit (SU-0118). 


zasilanie 

gwarantowane 

Fot. 6. IMED Secure GateWay (GW-0118) . 

MED Secure IsoLocator (IL-0118) 

– jeden moduł umożliwia kontrolę 16 obwodów 

ze względu na stan izolacji (detekcja 

prądów upływu >0,5mA), zwarcie i przeciążenie. 

Jeżeli wymagana jest kontrola większej 

ilości obwodów należy zastosować 

dodatkowy moduł IMED Secure IsoLocator. 

Sygnalizacja LED stanu pracy. 

IMED Secure SwitchoverUnit (SU-0118) 

– możliwość skonfigurowania 3 linii 

zasilających z kontrolą ich parametrów 

i możliwością przełączenia w czasie poniżej 

0,5 sekundy. Przełączanie odbywa 

Fot. 7. IMED Secure AlarmPanel (API-0118) . 

się za pośrednictwem styczników wyposażonych 

w bloki zatrzaskowe z potwierdzeniem 

stanu załączenia. Sygnalizacja 

LED stanu pracy. 

IMED Secure GateWay (GW-0118) 

– moduł odpowiedzialny za komunikację 

Modbus RTU/RS485 i TCP/IP (możliwość 

wysyłania powiadomień na 5 adresów 

e-mail). Dodatkowo moduł pozwala 

na zaprogramowanie wszystkich pozostałych 

modułów za pośrednictwem przeglądarki 

internetowej. 

IMED Secure AlarmPanel (API-0118) 

– panel alarmowy montowany zwykle 

w sali operacyjnej 

Poszukujemy partnerów zainteresowanych 

dystrybucją sytemu na rynku polskim. 

Marek Szwonek 

Dyrektor sprzedaży 

marek-s@noratel.pl tel. 507 790 930 

REKLAMA 

Zapraszamy do odwiedzenia: 

www.noratel.com oraz www.noratelpolska.pl 

dział sprzedaży: 91 425 06 74/75 sekretariat: 91 432 81 60 

@: sprzedaz@noratel.pl 

@: noratel@noratel.pl 


29

pomiar 

energii 

Liczniki zużycia 

energii elektrycznej KDEM 

PROMOCJA 

Marka Ideal TS powstała specjalnie dla elektroinstalatorów. To Wasze opinie bierzemy pod uwagę 

przy wprowadzaniu nowych produktów. Tak było też przy wprowadzaniu liczników zużycia energii 

elektrycznej: KDEM-3P LCD oraz KDEM-1P LCD. Są to pierwsze tego typu produkty w ofercie Ideal TS. 

KDEM-3P LCD, to licznik 3 fazowy, a KDEM-1P LCD 1 fazowy. 

Obydwa produkty dobraliśmy zgodnie 

z wymogami rynku i bieżącymi trendami. 

Co ważne, nowe liczniki energii elektrycznej 

zgodne są w wymaganiami dyrektywy 

EU i posiadają certyfikację MID. Co to dokładnie 

oznacza? 

Decyzją Parlamentu i Rady Unii Europejskiej 

w dniu 31 marca 2004 r. została ustanowiona 

dyrektywa o przyrządach pomiarowych, 

zwana potocznie MID (2004/22/WE). 

MID należy do grupy dyrektyw nowego podejścia, 

wdrażających system oceny zgodności, 

zastępujący – w przypadku przyrządów 

pomiarowych – dotychczasowy system 

prawnej kontroli metrologicznej, w zakresie 

zatwierdzenia typu i legalizacji pierwotnej. 

To kolejne rozwiązanie prawne UE, które 

wspierać ma realizację swobody przepływu 

towarów w obrębie Unii. Nie był to jednak 

jedyny powód wprowadzenia MID. Regulacje 

wprowadzone w dyrektywie MID 

zniosły krajowe systemy prawnej kontroli 

metrologicznej i wprowadziły w ich miejsce 

jednolity system oparty o system oceny 

zgodności (okres przejściowy zakończył się 

29 października 2016). Dlatego też tak ważne 

jest aby nowowprowadzane do obrotu 

w EU produkty posiadały certyfikat MID. 

Certyfikowane produkty można stosować 

w instalacjach bez dodatkowych dokumentów 

legalizacyjnych (podlegają tylko ocenie 

zgodności). 

Obydwa produkty marki Ideal TS, posiadają 

wspomnianą certyfikację MID, odpowiednio 

KDEM-3P LCD T11332, a KDEM-1P 

LCD T11331. 

Czym charakteryzują się nasze nowe liczniki? 

Na ten temat krótko odpowiadamy 

poniżej. 

KDEM-3P LCD to urządzenie służące do monitorowania zużycia 

energii elektrycznej sieci trójfazowej w zastosowaniach 

komercyjnych i przemysłowych. Mierzy i wyświetla pobór 

mocy czynnej (kWh). Licznik wykorzystuje metodę pomiaru 

bezpośredniego 10 A (100 A). KDEM-3P LCD, to licznik 

zgodny z dyrektywą MID (klasa dokładności B). Dzięki 

wyposażeniu licznika w dodatkowe wyjście impulsowe, istnieje 

możliwość zdalnego zliczania zużycia energii. Licznik 

przystosowany jest do montażu na szynach DIN (TH35) 

i fabrycznie zaplombowany. Dodatkowo istnieje możliwość 

plombowania pokrywy zacisków pod przewody zasilające. 

KDEM-3P LCD posiada cyfrowy wyświetlacz 6+2 (A) 

i 3 diody wskazujące obciążenie poszczególnych faz (F). 

Dodatkowa dioda LED wskazuje stan wyjścia impulsowego 

(E – zliczanie pomiaru 400 imp/kWh). Samo wyjście impulsowe 

to zaciski 22/23. 

Podstawowe parametry KDEM-3P LCD: 

• prąd rozruchowy (mA) – 0,4% Ib 

• częstotliwość znamionowa – 50 Hz 

• pobór mocy – =

- 

pomiar 

energii 

Dane techniczne: 

Dimensions / Wymiary 

Description / Opis 

Installation / Sposób montażu 


A 

D 

L1 L2 L3 

70 

E 

G 

F 

110 

C 

48,5 

64,5 

B 

45 

A LCD Display (6+2) / 

 

B 

C 

D 

E 

F 

G 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

L1 L2 L3 N 

SO 

+ - 

22 23 

L1 L2 L3 N 

L1 

L2 

L3 

 

 

 

 

 

 

N 

 

22,23 

 

KDEM-1P LCD, to urządzenie służące do monitorowania zużycia energii 

elektrycznej sieci jednofazowej w zastosowaniach komercyjnych i przemysłowych. 

Mierzy i wyświetla pobór moc czynnej (kWh). Licznik wykorzystuje 

metodę pomiaru bezpośredniego 5 A (45 A) i jest zgodny z dyrektywą 

MID (klasa dokładności B). Dzięki wyposażeniu licznika w dodatkowe 

wyjście impulsowe, istnieje możliwość zdalnego zliczania zużycia energii. 

Licznik przystosowany jest do montażu na szynach DIN (TH35) i zaplombowany 

fabrycznie. Dodatkowo istnieje możliwość plombowania pokrywy 

zacisków pod przewody zasilające. 

Licznik wyposażony jest w cyfrowy wyświetlacz 5+2 (A). Dodatkowo 

posiada diodę wskazującą na zużycie energii (G). Wyjście impulsowe 

2000 imp/kWh to zaciski 20/21. 

Podstawowe parametry KDEM-1P LCD: 

• częstotliwość znamionowa – 50Hz 

• wyjście impulsowe (zaciski 21&20) - 1000/2000 imp/kWh 

• wskaźnik zużycia energii elektrycznej (czerwona dioda LED – miga 

przy aktywnym zużyciu energii elektrycznej) 

Dane techniczne: 

Dimensions / Wymiary 


Installation / Sposób montażu 


G 

17,5 

A 

113 

E 

F 

D 

48 

64 

C 

B 

45 

A 

B 

C 

D 

E 

F 

G 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ 

SO 

N 

6 4 

20 21 

12345,6 

22 23 

1 3 

L-IN 

L-OUT 

1 

 

4 

 

3 

 

6 

 

20,21 

 


31

aparatura 

modułowa 

FINDER SMARTimer 84.02 

– nowoczesne technologie dla każdego 

Od 1954 r. zajmujemy się projektowaniem i produkcją przekaźników elektromagnetycznych, 

czasowych, gniazd i komponentów do szaf sterowniczych. W procesie badania i rozwoju 

szczególną uwagę zwracamy na jakość i innowacyjność produktów wprowadzanych do produkcji. 

Artykuł poświęcony jest nowej generacji przekaźników cyfrowych SMARTimer. 

PROMOCJA 

Obecnie przekaźniki czasowe stosowane 

są w wielu aplikacjach przemysłowych, 

budynkowych, automatyce i sterowaniu. 

Przed instalacją musimy zastanowić się 

jakiej precyzji wymagamy od urządzenia 

i jak często zamierzamy zmieniać ustawienia, 

parametry lub funkcje przekaźnika. 

Taki dobór pozwoli nam uniknąć ewentualnych 

dodatkowych kosztów związanych 

z koniecznością zmiany funkcji lub 

instalacji kolejnego kanału z niezależną 

funkcją. 

Warto zwrócić uwagę na kilka aspektów 

dotyczących samych parametrów elektrycznych, 

a także odporności na zakłócenia 

EMC oraz temperatury pracy itd. 

Na podstawie takich danych możemy 

ocenić jakość wybranego produktu. Wyższa 

jakość oznacza natomiast większą 

wydajność i mniejszą awaryjność urządzenia, 

a co za tym idzie niższe koszty 

serwisowania. 

W ofercie firmy Finder można znaleźć 

przekaźniki czasowe w bardzo szerokim 

zakresie zastosowań, funkcji, zakresów 

czasowych: od prostych modułów elektronicznych 

montowanych w korelacji 

z przekaźnikiem elektromagnetycznym 

poprzez rozwiązania zaawansowane 

z możliwością programowania po technologię 

NFC. 

Seria 84.02 to duży krok naprzód w prostszym, 

elastycznym i szybkim programowaniu 

poprzez smartfon z NFC dzięki 

aplikacji na Androida ‘Finder Toolbox’ . 

Finder rozszerzył ofertę produktów programowalnych 

za pomocą smartfonu przy 

użyciu technologii NFC wraz z wprowadzeniem 

SMARTimera – nowego, wielofunkcyjnego 

przekaźnika czasowego, 

z dwoma wyjściami, o obciążalności 

16 A i całkowicie niezależnymi kanałami. 

SMARTimer posiada duży podświetlany 


aparatura 

modułowa 

wyświetlacz LCD dla łatwego wglądu 

w parametry użytkowe, takie jak: nastawiony 

czas, aktualny czas i odliczanie 

czasu; równocześnie wyświetlane są stany 

sygnału sterującego i wyjść przekaźnika. 

Programowanie jest elastyczne, pozwala 

stworzyć specyficzne kombinacje spośród 

30 dostępnych funkcji dla każdego 

z kanałów. Wszystkie programy mogą 

być zabezpieczone kodem PIN. 

SMARTimer Findera, dzięki dużemu wyborowi 

funkcji, szerokiemu zakresowi 

nastaw czasowych i możliwości nastawienia 

czasu co 0,1 sekundy, sekundę, 

minutę i godzinę, zapewnia precyzję 

i umożliwia konfigurację w przedziale 

od 0,1 sekundy aż do 9999 godzin (to ponad 

rok!). 

Dodatkowo kanały wyposażone są 

w funkcję dwóch niezależnych sygnałów 

wejściowych: Start (jeden dla każdego 

z kanałów), jeden wspólny sygnał wejściowy 

Reset (do wyboru dla jednego lub 

dwóch kanałów), jeden wspólny sygnał 

wejściowy Pauza (do wyboru dla jednego 

lub dwóch kanałów). Dzięki czemu 

mamy możliwość dodatkowego wpływania 

na proces sterowania, kiedy tylko 

tego chcemy. 

SMARTimer dostępny jest w dwóch wersjach: 

- typ 84.02.0.230.0000 ze znamionowym 

napięciem zasilania: 110 ... 240 V AC/DC 

- typ 84.02.0.024.0000 ze znamionowym 

napięciem zasilania: 12 ... 24 V AC/DC. 

Obydwa modele dla napięć DC nie mają 

sprecyzowanej polaryzacji. 

Prezentowany przekaźnik to idealne rozwiązanie 

w procesach wymagających 

znacznej dokładności nastaw czasowych 

np. w urządzeniach takich jak zgrzewarki, 

pompy ciśnieniowe, autoklawy, a także 

w systemach dozowania etc. 

Gdziekolwiek pojawi się potrzeba zastosowania 

łatwego w dostosowaniu, 

prostego w instalacji, wielofunkcyjnego, 

modułowego przekaźnika czasowego, 

lub takiego o precyzyjnej i szerokiej skali 

czasów, SMARTimer Findera będzie 

idealny. 

Robert Soliński 


33

fotowoltaika 

elektryka 

Falowniki w instalacjach fotowoltaicznych 

Fotowoltaika to termin kojarzony głównie z panelami fotowoltaicznymi, widywanymi coraz częściej 

na dachach. Gdyby jednak zapytać specjalistów o najistotniejszy element w całej instalacji 

fotowoltaicznej, z pewnością nie wskazaliby na ogniwa, ale na falowniki (zwane też inwerterami). 

Choć stanowią one najtańszy element inwestycji, to warunkują jej prawidłowe działanie i pełnią 

rolę swoistego mózgu. 

Fot. FRONIUS 

Fot. 1. 

Dzięki komunikacji poprzez WiFi kontrolę stanu przeprowadzić można z poziomu tabletu. 

Konieczność pojawienia się falowników 

w instalacjach PV wymogły parametry 

prądu, jaki wykorzystujemy w naszych domach. 

Jak wiadomo moduły fotowoltaiczne 

produkują prąd stały (DC), który doskonale 

magazynuje się w akumulatorach, ale który 

wymaga przetworzenia na prąd zmienny 

AC (50 Hz) przed wpuszczeniem go do sieci 

w budynku. Właśnie tu pojawiło się pole 

dla falowników, które dziś spełniają kilka 

dodatkowych funkcji, nie mniej ważnych 

od konwersji prądu z DC na AC. Warto przy 

tym pamiętać, że ich żywotność jest znacznie 

niższa niż ma to miejsce w przypadku 

modułów solarnych (średnio około 10 lat), 

zaś ich montaż odbywa się równocześnie 

z montażem paneli solarnych i ma z reguły 

miejsce w niewielkiej od paneli odległości 

(im bliżej paneli tym lepiej i zawsze w pozycji 

pionowej). 

Na współczesne falowniki składają się, 

w dużym uproszczeniu, takie kluczowe 

moduły jak: układy wejściowe, układ śledzenia 

MPPT, układ konwersji napięcia 

z DC na AC, elektroniczny układ sterowania 

i komunikacji oraz układ wyjściowy. 

Każdy z nich spełnia swoje zadanie: układy 

wejściowe to nic innego jak brama dla prądu 

DC wpływającego do falownika i zarazem 

miejsce lokalizacji drugiego z wymienionych 

układów czyli MPPT. Układ odpowiadający 

za zamianę prądu z DC na AC 

nie wymaga chyba komentarza, natomiast 

o układzie sterowania i komunikacji warto 

nieco wspomnieć, gdyż jego rola znacznie 

wzrosła w ostatniej dekadzie. Dziś jest on 

już nie tylko prostym podzespołem elektronicznym 

komunikującym najważniejsze 

parametry poprzez wyświetlacz LCD, ale 

wręcz całym mikrokomputerem sprzężonym 

z lokalną siecią i zapewniającym 

dwustronną komunikację poprzez np. Wi- 

Fi, Bluetooth czy inne popularne protokoły 

i gwarantującym bardzo rozbudowane dane 

o działalności i stanie całej instalacji PV. 

Do tego dochodzi inteligentne zarządzanie 

całościową pracą inwertera i instalacji 

oraz kształtowanie relacji z lokalną siecią 

energetyczną, co szczególnie uwidacznia 

się przy współpracy inwestora-prosumenta 

z dostawcą energii elektrycznej. Układ 


fotowoltaika 

elektryka 

Fot. 2. 

Fot. SMA SOLAR TECHNOLOGY AG 

Inwerter SMA SB 3600TL jest 

beztransformatorowym falownikiem 

łączącym się z lokalnym Wi-Fi. 

wyjściowy – ostatnia ze wspomnianych powyżej 

podstawowych składowych falownika, 

to nic innego jak brama wyjściowa dla 

uzyskanego prądu AC, którego pozostałe 

parametry poza napięciem, takie jak choćby 

kształt sinusoidy, zostały uprzednio ukształtowane 

przez stosowne moduły elektroniczne. 

W tym układzie znajduje się też moduł 

bezpieczeństwa dbający o bezpieczną dla 

falownika i modułów solarnych współpracę 

z siecią energetyczną funkcjonującą w budynku, 

co oznacza m.in. ciągłą obserwację 

napięcia i częstotliwości prądu w sieci oraz 

rejestrację każdej zmiany tych parametrów 

i stosowną do tej zmiany reakcję. 

Rodzaje inwerterów dla instalacji PV 

– systematyka falowników 

Jeszcze kilka dekad temu pierwsze falowniki 

były na tyle prostymi urządzeniami, 

że trudno było stworzyć ich jakąkolwiek systematykę 

– wszystkie były konstruowane 

podług podobnego schematu. Z czasem sytuacja 

bardzo się zdynamizowała, za co odpowiada 

technologiczny boom i gwałtowny 

rozwój technik cyfrowych – w efekcie dziś 

wyróżniamy wiele rodzajów inwerterów 

stosowanych w instalacjach fotowoltaicznych, 

definiowanych w oparciu o różne 

kryteria. 

W zależności od wielkości instalacji i osiąganych 

mocy rozróżnia się inwertery 1-fazowe 

i 3-fazowe. Te pierwsze znajdują 

zastosowanie w instalacjach o niewielkich 

mocach i cechują się niższym stopniem 

wpływania na stabilność sieci, natomiast 

inwertery 3-fazowe, to urządzenia przeznaczone 

dla instalacji o średnich lub dużych 

mocach i pozytywnie wpływające na stabilność 

lokalnej sieci, co przekłada się m.in. 

na mniejsze wahania napięcia. 

Kolejny podział inwerterów dokonywany 

jest z uwagi na rodzaj zabezpieczenia izolacyjnego 

między wejściowym napięciem 

DC, a siecią energetyczną funkcjonującą za 

układem wyjścia. Mowa tu o inwerterach 

transformatorowych i tych, które transformatora 

są pozbawione. Transformator 

musi się pojawić w sytuacji, gdy zaistnieje 



Czy można wskazać wiodącą na rynku metodę chłodzenia falowników? 

dr inż. Maciej PILIŃSKI 

Sales Manager 

Fronius Polska Sp. z o.o. 

Jest faktem, że wysoka temperatura 

negatywnie wpływa na czas 

życia komponentów elektronicznych. 

Zgodnie z równaniem Arrheniusa, 

każde dodatkowe 10°C to 

skrócenie czasu życia komponentu 

o połowę w stosunku do jego czasu 

życia projektowanego dla optymalnych 

warunków. 

Istotnym aspektem jest zabezpieczenie 

falownika przed przegrzaniem. 

Prawie wszyscy producenci 

stosują metodę obniżenia mocy 

wyjściowej falownika w sytuacji 

przekroczenia pewnego progu 

temperatury wewnętrznej – zależnej 

głównie od temperatury 

otoczenia. Chronimy w ten sposób urządzenie przed uszkodzeniem. 

Różnica pomiędzy falownikami z chłodzeniem aktywnym 

i pasywnym polega na wartości temperatury otoczenia, przy 

której falownik zaczyna ograniczać moc wyjściową. W przypadku 

chłodzenia aktywnego możliwa jest praca z pełną mocą nawet 

przy 45°C, w przeciwieństwie do falowników z chłodzeniem 

pasywnym, które zwykle zaczynają ograniczać swoją moc wyjściową 

już przy 25°C. Ma to niebagatelne przełożenie na uzyski 

w słoneczne, gorące dni. Argumentem często podnoszonym 

„przeciw” aktywnemu chłodzeniu bywa rzekoma wysoka awaryjność 

elementu, jakim jest wiatrak wymuszający przepływ 

powietrza. Statystyki wskazują jednak, że w rzeczywistości nie 

jest to prawda. Innym powtarzanym mitem jest konieczność 

regularnego czyszczenia falownika z wentylatorem, jednak lektura 

warunków gwarancji różnych producentów dowodzi, że to 

właśnie falowniki z chłodzeniem pasywnym wymagają częstego 

czyszczenia radiatora. Wynika to z prostego faktu, że osiadający 

na radiatorze kurz nie jest „wydmuchiwany” w naturalny sposób 

przez działający wiatrak i osadza się w znacznie większych 

ilościach oraz trwalej do niego przywiera. Ostatnim argumentem 

„za” aktywnym chłodzeniem jest dość kuriozalna praktyka 

wielu producentów falowników z chłodzeniem pasywnym: 

mimo obrony pasywnej metody chłodzenia nadal wewnątrz 

swoich urządzeń stosują wentylator, który ma za zadanie zapobiegać 

tzw. „hot-spotom”, czyli punktom lokalnego przegrzewania 

się komponentów elektronicznych falownika (zbieżność 

nazw z hot-spotami w modułach nie jest przypadkowa, w obu 

przypadkach chodzi o punktowe nagrzewanie się elementu do 

bardzo wysokiej temperatury). 

Czy szybkość działania układów MPPT wpływa na uzysk energii w stopniu 

podobnym jak sprawność inwertera? 

Naszym zdaniem ten wpływ jest nie tyle podobny, co wręcz 

większy, i w dużej mierze zależy od zastosowanego algorytmu. 

W przypadku naszych produktów został on opracowany 

w taki sposób, aby osiągał wyjątkową wydajność. 

Należy jednak pamiętać, że kwestia jest nieco bardziej 

złożona, gdyż oprócz szybkości liczy się także precyzja 

lokalizacji punktu MPPT w całym zakresie napięć oraz 

umiejętność wyszukiwania tzw. Globalnego Punktu Mocy 

Maksymalnej (GMPP) – funkcję tę nazywamy Dynamic 

Peak Manager. Ma ona kluczowe znaczenie dla poprawy 

uzysków w instalacjach częściowo zacienionych, co jest 

sytuacją wcale przecież nierzadką. 


35

fotowoltaika 

elektryka 

konieczność uziemienia jednego z biegunów 

instalacji, żeby zapewnić galwaniczną 

izolację pomiędzy wejściowym napięciem, 

a siecią zewnętrzną. Natomiast zdecydowanie 

lepszym, choć droższym rozwiązaniem, 

są inwertery beztransformatorowe, które 

zawierają w sobie elektronikę z układami 

zabezpieczającymi. 

Powszechnym podziałem z jakim poczatkujący 

inwestor na pewno się spotka, to podział falowników 

na centralne i łańcuchowe. Jednak tu 

sytuacja jest bardzo jasna: falowniki centralne 

przeznaczone są dla farm słonecznych, dlatego 

z perspektywy inwestującego w instalację dla 

domu jednorodzinnego, intersujące są tylko 

falowniki łańcuchowe. Ich nazwa to pochodna 

ich sposobu działania, gdyż falowniki współpracują 

z wieloma szeregami modułów o różnych 

wielkościach tzw. małych mocy. 

Z punktu widzenia przyłączenia do sieci 

publicznej i współpracy z nią, falowniki stosowane 

w instalacjach PV dzieli się na wyspowe 

oraz sieciowe. Jak łatwo się domyślić, 

te drugie oferują przyłączenie do publicznej 

sieci i synchronizację z nią, jednak nie dają 

możliwości ładowania opcjonalnych akumulatorów, 

gdy pojawi się nadprodukcja energii 

czyli po prostu nadwyżka. Wyspowe natomiast 

nie synchronizują się z siecią, co oznacza, 

że nie oddają do niej energii elektrycznej, 

lecz zamiast tego wyprodukowaną nadwyżkę 

energii magazynują w akumulatorach. Współczesność 

wymogła jednak jeszcze jeden typ 

falowników w tej kategorii, stanowiących 

hybrydę obu omówionych rodzajów, dlatego 

coraz częściej w tej systematyce pojawiają się 

falowniki wyspowo-sieciowe, które jednocześnie 

współpracują z siecią publiczną i zarazem 

w przypadku okazjonalnych nadwyżek, 

są w stanie zmagazynować energię w akumulatorach, 

czyniąc to wszystko oczywiście pod 

kontrolą inteligentnej elektroniki. 

Poszukiwania sposobów na maksymalne 

pozyskiwanie energii z promieni słonecznych 

doprowadziły do powstania jeszcze 

jednego rodzaju falowników, tzw. mikrofalowników, 

które współpracują z pojedynczym 

ogniwem fotowoltaicznym. Wiele 

wskazuje na to, że mają szansę wyprzeć 

inwertery centralne, gdyż systemy oparte 

na nich, przy bardzo podobnych kosztach 

inwestycyjnych są w stanie wyprodukować 

nawet o 20% energii więcej, niż gdy ma to 

miejsce w przypadku zastosowania inwerterów 

centralnych. Dochodzi tu też aspekt 

Fot. 3. 

Moduły fotowoltaiczne produkują prąd stały (DC), który doskonale magazynuje się 

w akumulatorach. Aby mógł być wykorzystany w sieci elektrycznej konieczne jest 

jego przetworzenie na prąd zmienny (AC 50 Hz). Zadanie konwertera spełniają 

falowniki, które odpowiadają jeszcze za kilka dodatkowych funkcji. 

bezpieczeństwa: awaria pojedynczego 

inwertera ma niewielki wpływ na działanie 

całej instalacji, co wynika z samej idei rozproszenia 

inwerterów. Gdy instalacja działa 

z jednym centralnym falownikiem, jego 

uszkodzenie oznacza zatrzymanie pracy 

całego systemu i duże koszty dla inwestora. 

Podstawowe zasady 

doboru falowników 

Niezależnie od tego, czy inwestor dobiera 

falownik do już wiadomych modułów, czy 

też odwrotnie, relacja między mocą modułów 

i mocą falownika powinna być teoretycznie 

taka, żeby był on w stanie obsłużyć 

od ~ 85 do ~115% mocy instalacji. Problem 

w tym, że w Polsce instalacje PV prawie 

w ogóle nie pracują ze swoją nominalną 

mocą, gdyż uzyskiwana energia zawsze 

będzie niższa wskutek wielu czynników 

o charakterze atmosferycznym i wynikających 

z naszej szerokości geograficznej. 

Dlatego lepiej oprzeć się na tzw. optymalnej 

wartości mocy instalacji, która jest bardziej 

realnym punktem odniesienia przy 

ocenianiu potrzebnej mocy falownika. Ten 

sam parametr inwestor powinien wziąć pod 

uwagę, gdy szacuje minimalną sprawność 

falownika dla swojej instalacji. Sprawność 

ta wyliczana jest z ilorazu prądu wyjściowego 

AC i prądu początkowego DC i choć 

teoretycznie dobrze jest, jeśli jej wartość 

osiąga jak najwyższy poziom, w praktyce 

trzeba pamiętać, że falownik sporadycznie 

będzie pracował ze swoja maksymalną 

sprawnością. Ponadto trzeba mieć świadomość, 

że w grę wchodzą tu również inne 

czynniki wpływające na finalną sprawność 

pozyskiwanej energii, takie jak choćby jakość 

modułów solarnych, jakość podzespołów 

z których złożony jest falownik, jakość 

przewodów do przesyłania prądu, czy też 

szybkość wyszukiwania i utrzymywania 

punktu mocy maksymalnej MPPT. 

Na co więc, w dużym skrócie, zwracać uwagę 

przy doborze inwerterów i które parametry 

szacować najuważniej? Praktyka wskazuje, 

że kluczowymi kryteriami są: 

1) jakość produktu, pozycja producenta 

w rankingu najlepszych renomowanych 

wytwórców i jakość współpracy 

z lokalnym dystrybutorem oraz serwisem 

(w tym odległość do serwisu i szybkość 

jego reakcji w razie problemów) 

2) szybkość wyszukiwania i czas utrzymywania 

punktu mocy MPPT 

3) sprawność falownika przy silnym obciążeniu 

– niekoniecznie przy maksymalnym 

w warunkach polskich 

4) zakres temperatur w jakich falownik 

może pracować oraz jego szczelność 

i odporność na warunki atmosferyczne 

(zalecany przedział temperatur to 

od -30ºC do +65ºC) 

5) łatwość obsługi i kontroli urządzenia oraz 

komunikacja z nim. 


fotowoltaika 

elektryka 

Fot. FRONIUS 

WAŻNE 

Falowniki to serca i zarazem mózgi instalacji fotowoltaicznych. Ich jakość, wytrzymałość 

i stopień zaawansowania technologicznego (komunikacja), to kwestie przy 

których ekonomika powinna być rozważana w dłuższym przedziale czasu. Kierowanie 

się wyłącznie jak najniższą ceną czy najogólniej mówiąc minimalnymi kosztami 

ponoszonymi w momencie wejścia w inwestycję, to droga do pozornych oszczędności. 

Inwestycja, która ma ponad 20 lat na to by się zwrócić, powinna być inwestycją 

mądrą, otwartą na wyższe koszty początkowe i zarazem świadomą, że przy maksymalnej 

jakości wszystkich podzespołów zwrot tych kosztów nastąpi relatywnie 

szybciej niż w przypadku inwestowania w produkty tanie, lecz zarazem awaryjne. 

Z tych pięciu punktów dwa wymagają 

nieco szerszego omówienia: MPPT 

i komunikacja z falownikiem. Zaczynając 

od drugiego z nich, należy sobie 

uzmysłowić – przynajmniej każdy inwestor 

powinien to zrobić – że kontrola 

i monitoring parametrów instalacji PV, to 

rzecz niezwykle istotna, gdyż pozwala to 

na odpowiednio szybką reakcję w przypadku 

wszelkich nieprawidłowości. Dziś 

coraz częściej dane wyświetlane na panelu 

LCD inwertera to za mało, gdyż nie 

pozwalają wychwytywać trendów i drobnych 

niepożądanych zmian, które kumulując 

się mogą obniżyć sprawność 

instalacji i znacznie wydłużyć czas zwrotu 

kosztów na nią poniesionych. Idealne 

rozwiązanie to falownik sprzężony 

z oprogramowaniem (aplikacją) pozwalającym 

analizować wszystkie zapisane 

parametry w określonym przedziale czasu, 

takie jak choćby parametry falownika 

na wejściu i wyjściu. Z pomocą przychodzi 

tu oczywiście internet, połączenie 

z lokalną siecią i zapis zebranych danych 

na określonym dysku lub w chmurze, 

gdzie można je przeglądać lub wyciągać 

z nich statystyki i trendy poprzez wspomniany 

dedykowany program lub poprzez 

przeglądarkę www. 

Pod skrótem MPPT (Maximum Power 

Point Tracker) kryje się elektroniczny 

system śledzący maksymalny punkt 

mocy modułów solarnych, który wpływa 

na zwiększenie uzysku energii o kilka 

lub nawet kilkanaście procent – zależnie 

od producenta i zastosowanego algorytmu. 

Jego obecność jest konieczna, ponieważ 

punkt mocy maksymalnej modułów 

solarnych zmienia się w ciągu dnia m.in. 

w zależności od nasłonecznienia czyli 

natężenia promieniowania oraz od temperatury. 

Zmienność tych parametrów 

wpływa na zmiany w prądzie docierającym 

do falownika i właśnie to powinno 

być monitorowane przez system MPPT, 

który śledząc i szybko namierzając nowy 

punkt MPP powinien natychmiast dopasować 

się do jego wartości i w ten sposób 

optymalizować działanie całego systemu. 

Warto przy tym zauważyć, że skuteczność 

takich systemów – ich precyzja i szybkość 

– ma niebagatelny wpływ na uzysk energii 

oraz że ich ilość powinna w polskich warunkach 

wynosić z reguły minimum dwa. 

Z czego wynika ta liczba? – otóż z zasady 

identycznych łańcuchów modułów przyłączanych 

na wejściu falowników. Moduły 

łączy się w łańcuchy dla zwiększenia 

łącznej wartości napięć i mocy, tak by te 

wartości były dopasowane do falownika 

(każdy moduł z osobna jest zbyt słaby), 

zaś łańcuchy te powinny być identyczne 

pod każdym względem (ilość, jakość, 

typ modułów), również z punktu widzenia 

zlokalizowania na dachu, nachylenia 

do promieni słonecznych i wystawienia 

na ich identyczną ilość. Szkopuł w tym, 

że w polskich warunkach moduły najczęściej 

znajdują się na różnych połaciach dachu 

bądź w ciągu dnia częściowo zostają 

zacienione przez okoliczne drzewa albo 

też łańcuchy muszą być stworzone z różnych 

ilości modułów – generalnie niemal 

zawsze inwestor napotyka na niemożność 

stworzenia całkowicie identycznych łańcuchów. 

Wówczas najsensowniejszym 

wyjściem jest zastosowanie dwóch lub nie 

raz i trzech systemów MPPT. 

Łukasz Lewczuk 

Fot. 4. 

Regularna kontrola i konserwacja to podstawa długiej żywotności falownika. 

Na podstawie materiałów publikowanych 

m.in. przez: SMA Solar Technology AG, 

Instytut Energetyki Odnawialnej, 

Soldar Systemy Solarne, 

Fronius Polska Sp. z o.o., Sunsol, 

Electricom Engineering Sp. z o.o., 

Free Volt, EcoSolar, Solaris OZE, 

IBS Solar, Benq oraz Caldoris Polska 

i Solgen Sp. z o.o. 


37

oznakowanie 

przewodów 

Systemy oznaczeń przewodów 

Oferta rynkowa w zakresie systemów oznaczeń przewodów jest bardzo bogata. Stąd też odpowiednie 

rozwiązanie dobiera się ściśle pod kątem konkretnej aplikacji. Ponadto specjalny system 

wybrać można do instalacji przemysłowych. Mowa tu nawet o miejscach narażonych na występowanie 

paliw, kwasów czy rozpuszczalników używanych zarówno w procesie produkcji, jak i podczas 

konserwacji aparatów oraz urządzeń elektrycznych. 

Jako inne zalety oferowanych na rynku 

oznaczników należy wymienić zastosowanie 

rozwiązań zapewniających stabilność na przewodzie, 

a specjalne technologie są gwarancją 

trwałych napisów. Poszczególne elementy systemów 

oznaczeń wytwarza się z materiałów 

nie zawierających kadmu i ołowiu. Trzeba 

również wspomnieć o właściwościach samogasnących. 

Ważna jest odporność na działanie 

promieni UV oraz skrajnych i zmiennych warunków 

atmosferycznych. Wszystko to przekłada 

się na szerokie spektrum zastosowania 

oznaczeń – przewody hydrauliczne, pneumatyczne, 

teletechniczne, elektryczne itp. Można 

oznaczać pojedyncze przewody, listwy zaciskowe, 

osłony kablowe, miejsca lokalizacji 

sprzętu, a także sygnalizatory, przyciski, aparaturę 

sterowniczą itp. 

Oznaczanie przed podłączeniem 

przewodów 

Oznaczniki jakie znajdują zastosowanie zanim 

przewody zostaną podłączone mają najczęściej 

kształt zamknięty. Dzięki specjalnej 

konstrukcji jest możliwe stosowanie z przewodami, 

które mają różne średnice. Zapewnia 

to specjalny profil wewnętrzny. Stąd też 

na etapie wyboru odpowiedniego oznacznika 


oznakowanie 

przewodów 

istotną rolę odgrywa jego kształt. Niektóre rozwiązania cechują się 

budową w kształcie strzałki. co zapobiega zjawisku przekręcania 

oznaczników. Szczególnie przydaje się to przy montażu oznaczeń 

wieloznakowych. 

Oprócz tego na etapie wyboru odpowiedniego rozwiązania warto 

zadbać o dedykowane aplikatory pozwalające nakładać oznaczniki 

na przewody. Aplikatory tego typu, w zależności od rozwiązania, 

są wykonane z tworzywa sztucznego lub z metalu. Przy montażu 

najpierw wprowadza się oznaczniki do narzędzia a później wprowadza 

do niego przewód a następnie zsuwany jest przygotowany 

ciąg znaków. 

REKLAMA 

Oznaczanie przewodów podłączonych 

Specjalne oznaczniki są stosowane do oznaczania przewodów podłączonych. 

Chodzi tu przede wszystkim o oznaczniki otwarte zatrzaskowe 

wykonane ze sprężystego materiału. Oznaczniki tego typu 

montuje się już po zainstalowaniu i podłączeniu przewodów oraz 

światłowodów. Rozwiązania tego typu bardzo często są montowane 

w czasie remontów urządzeń i maszyn kiedy trzeba rozłączać instalację 

elektryczną i sterowniczą. 

Należy podkreślić, że oznaczniki zatrzaskowe mają sprężystość 

i kształt, który zapewni stabilne połączenie z przewodem. Elementy 

nie przesuwają się w miejscu ich nałożenia. W razie potrzeby 

można zastosować oznaczniki przezroczyste zamknięte z kieszenią 

na etykietę. Tym sposobem zyskuje się możliwość indywidualnego 

opisywania. 

Warto wspomnieć o specjalnych szyldach, których niejednokrotnie 

używa się razem z oznacznikami. Trzeba pamiętać, że szyldy mogą 

być używane na kablach z dowolną średnicą. 

Dużym uznaniem cieszą się również tabliczki identyfikacyjne. Najczęściej 

są one wytwarzane z poliamidu o dużej odporności na działanie 

wielu substancji chemicznych. Tabliczki przytwierdza się do kabli 

lub wiązek opaskami zaciskowymi. Specjalne otwory pozwalają 

na mocowanie w poprzek lub wzdłuż kabla a do wykonywania napisów 

służą specjalne pisaki. Dla zapewnienia trwałości opisu powierzchnia 

tabliczki jest matowa. Znaki mogą być również wykonane 

za pomocą cechowania termicznego. 

Etykiety 

Najprostsze rozwiązania w zakresie etykiet są przeznaczone 

do wykonywania ręcznego opisu. W typowej etykiecie zastosowanie 

znajduje pole opisowe oraz przezroczysta folia ochronna. 

Tekst nanosi się pisakiem w okienku zasobnika. Należy podkreślić, 

że tusz ma krótki czas schnięcia. Etykieta jest oklejana wokół 

przewodu a ostatnim etapem jest naklejenie folii ochronnej mającej 

za zadanie zabezpieczenie przed niekorzystnym działaniem 

warunków środowiskowych. 

Przydatne rozwiązanie stanowią etykiety samolaminujące, gdzie nadruk 

może być wykonany z użyciem drukarki laserowej. Pomimo 

tego, że nadruk jest wykonany technologią tradycyjną to powstała 

w ten sposób etykieta ma bardzo dobre właściwości wytrzymałościowe 

zachowane również w warunkach przemysłowych. 

Etykiety samolaminujące bardzo często stosuje się przy oznaczaniu 

elementów o okrągłym kształcie. Chodzi tutaj przede wszystkim 

o okrągłe przewody, rury i kable. Wraz z nałożeniem etykiety na ele- 


39

oznakowanie 

przewodów 

ment znakowany pole opisowe ma ochronę 

zapewnioną przez laminowanie. 

Istotną rolę odgrywa specjalne oprogramowanie 

komputerowe pozwalające na projektowanie 

oznaczeń oraz ich wydruk. Jednak 

proste etykiety mogą być wykonane z użyciem 

tradycyjnych programów służących 

do edycji tekstu. 

Etykiety 

do druku termotransferowego 

W oferowanych na rynku etykietach przeznaczonych 

do druku termotransferowego 

stawia się przede wszystkim na trwałość opisu. 

W dużej mierze jest ona uzyskana dzięki 

zastosowaniu kilku warstw materiałów. Dla 

zachowania ochrony etykiety istotną rolę odgrywa 

przezroczysty laminat polietylenowy. 

Znaki nanosi się metodą termotransferową 

wykorzystując do tego specjalne taśmy. 

Oferowane na rynku taśmy termotransferowe 

są odporne na ścieranie wodą i działanie 

substancji chemicznych. Ważna jest przy tym 

wytrzymałość na działanie skrajnych temperatur. 

W efekcie taśmy termotransferowe 

mogą być używane w różnych środowiskach 

wraz z działaniem skrajnych temperatur 

(od -80 do +150°C). Grubość taśmy to zaledwie 

160 mikrometrów. W razie potrzeby taśmę 

można łatwo usunąć z oznaczonego elementu 

– kabla, przewodu, urządzenia. A jeżeli pozostaną 

jakieś fragmenty taśmy to można je łatwo 

usunąć zmywając etanolem. 

Drukarki do druku 

termotransferowego 

Druk termotransferowy jest wykonywany za 

pomocą specjalnych drukarek. Umożliwiają 

one drukowanie kilku linii tekstu oraz najczęściej 

używanych symboli elektrycznych oraz 

znaków audio/wideo. Do wyboru są również 

style druku, forma obramowania oraz rozmiar 

czcionki. Trzeba mieć na uwadze prostą 

obsługę urządzenia wraz z łatwym dostępem 

do parametryzowania. Przygotowana etykieta 

jest do wglądu na wyświetlaczu. Można 

na nim przeprowadzić również edycję informacji. 

Wyświetlacze tego typu najczęściej są 

wykonywane w technologii LCD. Przydatne 

jest jego podświetlanie. 

Drukarki mają lekkie, kompaktowe, ergonomiczne 

obudowy. Przydatny jest gumowy 

uchwyt a do transportu drukarki służy wytrzymała 

walizka. Pasek pozwala na noszenie 

drukarki na szyi lub ramieniu. Do ergonomii 

obsługi z pewnością przyczyni się przycisk 

w drukarce pozwalający na wykonanie etykiety 

do najbardziej powszechnych zastosowań. 

Do dyspozycji użytkownika jest również 

system tnący. Pamięci drukarki mogą 

być wykorzystane do przechowywania m. in. 

szablonów przygotowanych etykiet. 

Wybierając odpowiednią drukarkę warto 

zadbać o odpowiednie wyposażenie dodatkowe. 

Chodzi tutaj m. in. o akumulatory czy 

konwertery służące do podłączenia drukarki 

z komputerem. Przydatnym rozwiązaniem 

jest również dedykowane oprogramowanie 

komputerowe, które wspomaga proces przygotowania 

etykiet z uwzględnieniem symboli 

elektrycznych i logo firmy. 

Jednak druk termotransferowy może być użyty 

nie tylko do tworzenia etykiet. Jest bowiem 

możliwe wykonanie nadru na rurkach termokurczliwych, 

które nakłada się na kabel lub 

przewód a następnie podgrzewa. Jak wiadomo 

elementy termokurczliwe najczęściej wykonuje 

się z poliolefinu. Większość produktów 

tego typu nie zawiera halogenu. Materiał ten 

cechuje się wysokim poziomem odporności 

na działanie czynników mechanicznych 

i rozpuszczalników. Ważne jest odpowiednie 

spłaszczenie rurek. Na potrzeby wykonywania 

opisów za pomocą drukarek termokurczliwych 

rurki mają postać rolek. 

Oznakowanie do trudnych 

warunków eksploatacyjnych 

Specjalne systemy oznaczeń są oferowane 

z myślą o działaniu skrajnych warunków środowiskowych. 

Za podstawę w tym zakresie 

można uznać oznaczniki wykonane ze stali 

nierdzewnej (łącznie ze stalą kwasoodporną). 

Rozwiązania tego typu bardzo dobrze 

sprawdzają się w miejscach gdzie występują 

agresywne substancje chemiczne – platformy 

wiertnicze, stocznie, zakłady petrochemiczne, 

budownictwo. Oznaczniki stosuje się również 

w podziemnych zakładach górniczych oraz 

na masztach radiowych. 

Na rynku oferowane są również szyldy nośne. 

Rozwiązania tego typu bardzo często 

sprawdzają się w miejscach gdzie występują 

skrajnie trudne warunki. Do montażu wykorzystywane 

są specjalne klamry pozwalające 

na wprowadzanie opasek. Szyld nośny jest 

przystosowany do montażu dwóch zaślepek 

końcowych. Zatrzaskuje się je na końcach 

szyldu zapewniając pewne przytwierdzania 

do kabla. Końce szyldu można zacisnąć wykorzystując 

do tego specjalne szczypce. Do 

montażu mogą być również wykorzystane otwory 

pozwalające na przytwierdzenie szyldu 

za pomocą nitów lub wkrętów. 

Do wykonywania napisów na płytkach ze stali 

nierdzewnej wykorzystuje się specjalne automaty. 

Typowe urządzenia tego typu nie potrzebują 

do zasilania sprężonego powietrza. Na 

uwagę zasługuje cicha praca uzyskana dzięki 

zastosowaniu w konstrukcji specjalnych elementów 

tłumiących. Podczas wykonywania 

opisów nie powstają odpady takie jak opiłki 

metalowe. Urządzeniem steruje dedykowane 

oprogramowanie komputerowe. 

Damian Żabicki 


oznakowanie 

przewodów 

PROMOCJA 

Brother prezentuje profesjonalną drukarkę etykiet 

dla elektryków i instalatorów 

Brother P-touch E110VP to łatwa w użyciu profesjonalna drukarka etykiet, skierowana do 

elektryków i instalatorów. Urządzenie charakteryzuje się szybką pracą i wygodną w eksploatacji 

konstrukcją, oferując możliwość łatwej edycji treści drukowanych na etykietach. 

Drukarka etykiet Brother PT-E110VP oferuje 

szereg funkcji, dzięki którym drukowanie 

czytelnych etykiet jest proste i wygodne przy 

oznaczaniu kabli czy powierzchni płaskich. 

Model może drukować standardowe etykiety, 

jak również flagi i owijki. Specjalna 

klawiatura QWERTY z dużym graficznym 

wyświetlaczem LCD oraz wyróżnionymi 5 

klawiszami skrótowymi pozwala na obsługę 

urządzenia w szybki i intuicyjny sposób. 

Pozwala m.in. na wygodną zmianę wielkości 

i kroju czcionki oraz szerokości tekstu. Urządzenie 

oferuje obsługę języka polskiego. 

Model PT-E110VP charakteryzuje się wysoką 

prędkością druku, wynoszącą aż 20 

mm na sekundę. Dostępna funkcja drukowania 

sekwencyjnego pozwala otrzymać 

do 9 etykiet, a wbudowana ręczna gilotyna 

Fot. 1. 

Drukarka etykiet w zestawie z zasilaczem sieciowym i walizką. 

umożliwia szybkie odcinanie wydrukowanych 

etykiet. Model drukuje do 2 linijek 

tekstu i oferuje 200 symboli, w tym oznaczenia 

elektryczne, teleinformatyczne, audio-wizualne 

i bezpieczeństwa. Umożliwia 

szybkie przywołanie 7 ostatnio wykorzystanych 

symboli. Urządzenie oferowane jest 

w pomarańczowo-czarnej wersji kolorystycznej. 

Może być zasilane 6 bateriami typu AAA 

lub za pomocą zasilacza sieciowego. 

Drukarka etykiet P-touch E110VP jest kompatybilna 

z taśmami o szerokości: 3.5, 6, 9 i 12 mm 

oraz może drukować na taśmach Brother TZe, 

które wyróżniają się opatentowaną przez producenta 

technologią laminowania, zapewniającą 

odporność na zarysowania. Tego typu 

rozwiązanie zabezpiecza wydruk przed działaniami 

cieczy, tarcia, temperatury, chemikaliów 

i światła słonecznego. Laminowane taśmy TZe 

składają się z sześciu warstw, tworzących cienką 

i wytrzymałą etykietę. Charakteryzują się 

łatwą w odklejeniu warstwą zabezpieczającą 

i dobrą przyczepnością. Taśmy TZe dostępne 

są w wielu różnych kolorach i rozmiarach. 

Nowa drukarka jest sprzedawana w komplecie 

ze standardową białą taśmą TZe-231 o szerokości 

12 mm i długości 4 m, zasilaczem sieciowym 

oraz pojemną, twardą walizką. Wszystkie 

drukarki etykiet Brother objęte są 3-letnią 

gwarancją. Więcej informacji na stronach 


41

oznakowanie 

przewodów 

Oznaczniki firmy Kurant 

PROMOCJA 

Profesjonalne i trwałe oznaczenie przewodów, kabli, złączek i zacisków zapewnia szeroka gama 

oznaczników produkowanych w Wytwórni Artykułów z Tworzyw Sztucznych – Dariusz Kurant. 

Produkcję oznaczników firma Kurant prowadzi 

już czwartą dekadę – od 1982 roku. 

Do produkowanych od początku oznaczników 

serii MZ i DK, dołączyły w kolejnych 

latach, nowe wersje dostosowane do aktualnych 

potrzeb klientów. Rodzina tzw. „koralików” 

z trwałym i nieścieralnym nadrukiem 

powiększyła się o wykonania krótkie 

MZ/K, wąskie MZ/W, końcówki adresowe 

MZ/KA, czy oznaczniki w międzynarodowym 

kodzie kolorów MZ/MKK oraz kolejne 

MZ-AS, MZ-MO i MZ-DE. 

Oznaczniki serii MZ oraz DK wielokrotnie 

zdobywały uznanie i nagrody międzynarodowych 

imprez targowych. 

Oznaczniki MZ wykonane są z materiałów 

izolacyjnych, nie przesuwają się na przewodzie. 

Mogą pracować w szerokim zakresie temperatur 

od -30 do +100°C. Nadruk na oznacznikach 

MZ to litery, cyfry oraz typowe znaki 

i symbole stosowane do adresowania przewodów 

w przemyśle. Nadruk może być także indywidualnie 

uzgadniany z klientem. 

Oznaczniki MZ posiadają właściwości samogasnące, 

są odporne na działanie światła, 

paliw, oleju, smarów, kwasów oraz typowych 

rozpuszczalników stosowanych przy 

czyszczeniu i konserwacji aparatów i urządzeń 

elektrycznych. Odporność na zasolenie, 

pleśnie i wilgoć powoduje, że oznaczniki 

MZ mogą być stosowane do kabli 

układanych w ziemi oraz w innych trudnych 

warunkach środowiskowych i klimatycznych, 

co potwierdza atest PRS dopuszczający 

oznaczniki typu MZ do stosowania 

w urządzeniach elektrycznych na statkach 

budowanych pod nadzorem Polskiego Rejestru 

Statków. Ponadto oznaczniki posiadają 

certyfikat zgodności z normą europejską 

IEC oraz atest BBJ-SEP. Produkowane są 

zgodnie z dyrektywą RoHS2. 

Oznaczniki MZ produkowane są w wersjach 

o specjalnych wykonaniach dedykowanych 

do określonych potrzeb. 

Oznaczniki MZ-MKK wykonane zgodnie 

z międzynarodowym kodem kolorów (poszczególnym 

cyfrom przypada określony kolor 

oznacznika). Oznaczniki tego typu są zalecane 

do stosowania w miejscach o dużym 

zapyleniu lub narażonych na zabrudzenie, 

gdzie trudno odczytać (bez oczyszczenia) 

symbole na oznacznikach oraz wszędzie tam, 

gdzie wymaga tego dokumentacja. 

Oznaczniki MZ/W o zmniejszonej szerokości, 

umożliwiające wykonanie oznaczeń 

i adresowania gęsto ułożonych przewodów, 

gdzie ilość miejsca na umieszczenie oznaczników 

jest ograniczona. Jest to rozwiązanie 

do współpracy ze złączkami Wago. 

Oznaczniki MZ/K o zmniejszonej długości, 

umożliwiające wykonanie znacznie 

krótszych adresów, opisów składających się 

z wielu oznaczników umieszczonych obok 

siebie na jednym przewodzie lub opasce 

kablowej zapiętej na wiązce przewodów. 

Oznaczniki MZ/KA stosowane jako końcówki 

adresowe, gdzie na jednym oznaczniku 

można umieścić wieloznakowy opis. 

Znakowanie końcówek adresowych można 

wykonać we własnym zakresie lub zlecić 

wykonanie napisów w formie trwałego 

i nieścieralnego nadruku firmie Kurant. 

Oznaczniki MZ/MO dostępne jako czyste, 

niezadrukowane profile oznacznika o przekroju 

zamkniętym przygotowane do zadrukowania 

we własnym zakresie przy użyciu 

drukarki termotransferowej. Profil oznacznika 

MZ/MO produkowany jest w kilku 

rozmiarach dopasowanych do rozmiarów 

najczęściej używanych przewodów, dzięki 

czemu ich pozycja na przewodzie jest stabilna 

i oznaczniki nie przesuwają się. 

Oznaczniki MZ-AS kolejny profil 

oznacznika o przekroju zamkniętym przeznaczony 

do oznaczania przewodów we 

własnym zakresie lub zadrukowania i kon- 


oznakowanie 

przewodów 

fekcji w firmie Kurant wg dostarczonej listy 

adresów. 

Oznaczniki MZ-DE wykonane z przezroczystego 

PCV w formie spłaszczonej rurki 

z otworami przystosowanymi do montażu 

przy pomocy opasek kablowych. W oznacznikach 

tego typu można umieszczać zaadresowane 

etykiety, napisane we własnym 

zakresie odręcznie lub przygotowane 

na drukarce. Montaż przy użyciu opasek 

pozwala na opisywanie kabli, wiązek przewodów, 

kabli, rur, słupów i itp. 

Oznaczniki MZ-E wykonane z przezroczystego 

PCV i przeznaczone do zakładania 

na przewody o małej średnicy do 16 mm. Są 

to oznaczniki o przekroju zamkniętym z kieszonką 

na etykietę. Etykiety dostarczane są 

w postaci arkuszy A4 z perforacją ułatwiającą 

odrywanie pojedynczych etykiet. Opisy 

etykiet można przygotować samodzielnie 

przy użyciu drukarki lub odręcznie. Przygotowane 

etykiety umieszcza się w górnej 

kieszonce oznacznika. 

Oznaczniki MZ-T wykonane są z odcinków 

rurek termokurczliwych z naniesionym 

fabrycznie trwałym i nieścieralnym nadrukiem 

wykonanym zgodnie ze zleceniem 

klienta. Oznaczniki termokurczliwe zapewniają 

trwałe, dobrze dopasowane i nieprzesuwające 

się oznakowanie końcówek 

przewodów, skrętek komputerowych, przewodów 

koncentrycznych, światłowodów, 

przewodów pneumatycznych oraz hydraulicznych. 

Oznaczniki termokurczliwe wykonane 

z rurek o większej średnicy można 

nakładać na przewody zakończone końcówkami, 

wtykami, złączkami. 

Oznaczniki PCC zatrzaskowe do zakładania 

na podłączone przewody. Oznaczniki wykonane 

ze sprężystego surowca w kształcie zapewniającym 

ich stabilność po montażu. Oznaczniki 

z pojedynczymi znakami, z których dzięki 

specjalnym wypustkom z boku możliwe jest 

składanie adresów wieloznakowych. 

Tabliczki identyfikacyjne TI wykonane 

są z poliamidu 6, odpornego na większość 

substancji chemicznych stosowanych 

w technice i obecnych w środowisku naturalnym 

(z wyjątkiem kwasów). Opisy 

można nanosić przy pomocy specjalnych 

pisaków, albo przez cechowanie termiczne 

– wypalanie (zalecane) dające gwarancję 

„wiecznej” trwałości znakowania. 

Tabliczki mocuje się na kablu lub wiązce 

przewodów przy pomocy opasek kablowych. 

Tabliczki identyfikacyjne są przeznaczone 

do znakowania kabli i przewodów 

elektrycznych i telekomunikacyjnych. 

Przede wszystkim zgodnie z obowiązującymi 

normami i przepisami stosowane są 

do adresowania kabli ziemnych, wzdłuż 

ich trasy przy mufach oraz z każdej strony 

przepustu kablowego. Rozmiar tabliczki 

pozwala umieścić na niej wszystkie wymagane 

informacje: napięcie nominalne sieci, 

oznaczenie ciągu kablowego, typ i przekrój 

kabla, rok budowy linii oraz nazwę operatora 

sieci. 

www.kurant.pl 

PRODUCENT 

ATESTOWANYCH 

OZNACZNIKÓW 

DO KABLI, PRZEWODÓW 

I ZŁĄCZEK 

REKLAMA 

www.oznaczniki.pl 

www.kurant.pl 

www.cablemarkers.eu 

info@kurant.com.pl 

tel. 42 634 72 60 


43

oznakowanie 

przewodów 

Kluczowa rola etykietowania 

PROMOCJA 

Trwałe i jednoznaczne oznakowanie złączy, instalacji, urządzeń, przewodów i kabli wpływa nie 

tylko na przejrzystość, ale ułatwia również prace montażowe i konserwacyjne oraz jest pomocne 

podczas prac serwisowych. Zgodnie z obowiązującymi normami, trwałe oznaczenie jest nie 

tylko wymagane, ale też oczekiwane przez klienta jako standard jakości nowoczesnych produktów 

w erze przemysłu 4.0. 

Firma Phoenix Contact oferuje oznaczniki 

w postaci etykiet i tabliczek w różnych 

formatach z tworzywa sztucznego, aluminium, 

czy stali nierdzewnej. W zależności 

od zastosowań, oznaczniki można mocować 

poprzez przyklejenie, zatrzaśnięcie, nawleczenie 

lub za pomocą opasek kablowych. 

Dzięki kompatybilnym systemom drukowania 

i oznacznikom, zyskujemy gwarancję 

wysokiej jakości i odporności na warunki 

zewnętrzne. 

Dobór odpowiedniego materiału 

do aplikacji 

Wskazanie właściwego oznacznika, który 

byłby uniwersalny do każdych zastosowań 

i przy tym jego cena nie byłaby wygórowana 

jest bardzo trudne. Na rynku możemy 

znaleźć szereg różnego rodzaju oznaczników, 

które – według wielu opisów – nadają 

się do instalacji praktycznie wszędzie. 

Dźwignia marketingowa jest ogromna 

i tylko nasze zdroworozsądkowe podejście 

Tabela 1. Odporność poszczególnych materiałów na czynniki środowiskowe. 

Materiał 

Poliwęglan 

(PC) 

Poliamid 

(PA) 

Aluminium 

(AL) 

Stal szlachetna 

(V4A) 

Poliolefi ny 

(PO) 

Poliuretan 

(PUR) 

Polichlorek 

winylu 

(PCW) 

Poliester 

(PET) 

Folia poliuretanowa 

Przykładowy 

oznacznik 

PxC 

Wytrzymałość 

mechaniczna 

Odporność 

na warunki 

pogodowe 

Odporność 

na promieniowanie 

UV 

Odporność 

na chemikalia* 

Odporność 

na oleje* 

UCT… +++ +++ + ++ + 

UC… +++ ++ +++ +++ +++ 

(LS-)…-AL… ++ +++ +++ +++ +++ 

LS-…-V4A… ++ ++++ +++ ++++ +++ 

(MM-) 

WMS… 

+++ ++ + +++ ++ 

WMTB HF… +++ ++ + +++ ++ 

US-EM(LS) 

P… 

+++ ++ ++ +++ ++ 

(US-) EML… ++ ++ + ++ + 

EMLPR +++ +++ +++ +++ ++ 

* konieczne jest precyzyjne sprawdzenie dla konkretnego typu 

Skala odporności: + mała, ++ średnia, +++ dobra, ++++ bardzo dobra 

Tabela 2. Odporność typu drukowania na czynniki środowiskowe. 

Wydruk 

termotransferowy 

Wydruk atramentowy 

utwardzalny 

UV-LED 

Warunki pogodowe Promieniowanie UV Chemikalia* Oleje* 

++ ++ ++ + 

+++ +++ +++ +++ 

Wydruk laserowy ++++ ++++ ++++ ++++ 

* konieczne jest precyzyjne sprawdzenie dla konkretnego typu 

Skala odporności: + mała, ++ średnia, +++ dobra, ++++ bardzo dobra 

może uchronić użytkownika przed nieodpowiednim 

doborem materiału, dlatego też 

istotnym elementem jest uprzednia analiza 

środowiska, w którym zastosujemy dany 

oznacznik, jego funkcjonalność, w tym i odporność 

oraz zastanowienie się, jaki system 

drukujący mógłby być zastosowany w danej 

aplikacji. Dopiero po uwzględnieniu powyższego, 

będziemy mogli odpowiednio 

dopasować produkt do konkretnej aplikacji. 

Poniżej zestawienie materiałów wraz z opisem 

ich ogólnych właściwości i odporności 

na czynniki środowiskowe. 

Dobór odpowiedniego systemu 

drukującego do aplikacji 

Określenie środowiska, w jakim będzie zastosowany 

konkretny oznacznik wskazuje 

nam niejednokrotnie, który materiał będzie 

najodpowiedniejszy. Jednak, aby cały system 

mógł sprostać zadanym wymaganiom, 

niezbędne jest również określenie odpowiedniego 

systemu drukującego. Poniżej 

znajduje się zestawienie poszczególnych 

typów drukowania wraz z ich odpornością 

na czynniki zewnętrzne. 

Wiktor Jędrzejak 

Menadżer Produktu 

Phoenix Contact 


oznakowanie 

przewodów 

PROMOCJA 

Wszechstronna drukarka oznaczników THM MMP 

Jedno urządzenie do wszystkich zadań 

Przemysłowa drukarka THM MMP firmy Weidmüller wykorzystuje efektywną technologię druku 

termotransferowego. Umożliwia szybki i niezawodny druk wszystkich typów etykiet do opisu 

elementów szafy sterowniczej. 

Fot. 1. 

Gama oznaczników MultiMark współpracujących z drukarką THM jest idealnie dostosowana 

do wszystkich typowych funkcji znakowania przewodów i kabli. 

W ramach systemu oferujemy kompletną 

gamę etykiet i oznaczników do opisu złączy, 

przewodów i urządzeń. Oznaczenia 

charakteryzują się doskonałą jakością, wysoką 

czytelnością (rozdzielczość 300 dpi) 

i odpornością na czynniki zewnętrzne. 

Zaawansowane oprogramowanie konfiguracyjne 

M-Print ® PRO zapewnia intuicyjną 

obsługę i dopasowanie do potrzeb. 

Importowanie, edycja i zarządzanie danymi 

– wszystkie te operacje są proste. 

Zintegrowane narzędzia do cięcia i perforacji 

umożliwiają tworzenie oznaczników 

o dowolnej długości z rolki, ułatwiając tym 

samym prace z przyporządkowywaniem 

poszczególnych etykiet. Drukarka może 

pracować z oznacznikami i etykietami 

z serii MultiMark, a także z innymi materiałami 

ciągłymi, etykietami tekstylnymi 

i poliestrowymi, opaskami termokurczliwymi 

czy etykietami sterowników PLC. 

Kompaktowa budowa i mała waga (3,5kg) 

umożliwiają jej stosowanie praktycznie 

wszędzie, np. jako przenośną drukarkę 

na hali produkcyjnej. Ponad 220 dedykowanych 

oznaczników MultiMark, w 100% 

pokrywa zapotrzebowanie na oznaczenia 

w szafach sterowniczych oraz innych aplikacjach, 

wymagających identyfikacji. Jest 

to efektywne i ekonomiczne rozwiązanie, 

które świetnie sprawdza się zwłaszcza 

w małych i średnich projektach. 

Więcej informacji: 

www.weidmuller.pl/MultiMark 


oznakowanie 

przewodów 

REKLAMA 

Fot. 2. SFX: Elastyczne oznaczniki kablowe – 

maksymalną średnicę przewodu determinuje 

długość opaski zaciskowej. 

Fot. 3. 

TM-I: Wpinane oznaczniki przewodów 

– łatwe do instalacji zarówno przed 

jak i po montażu wiązki. 

Fot. 4. 

WM: Oznaczniki przewodów – nie 

wymagają narzędzi podczas montażu 

– po prostu stwórz etykiety na komputerze, 

a potem wydrukuj je na rolce. 

Fot. 5. 

ESG: Uniwersalna identyfikacja aparatury 

– proste etykietowanie z wykorzystaniem 

oznaczników umożliwia 

szybką identyfikację komponentów. 

 

 

 

Fot. 6. 

MF: Oznaczniki do złączek innych 

producentów – zapewniają większą 

uniwersalność systemu opisowego. 

Fot. 7. 

HSS – HF: Bezhalogenowe Oznaczniki 

termokurczliwe - ułatwiają 

oznaczenie przewodów i kabli. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Fot. 8. 

DEK/WS: Elastyczne oznaczniki 

złączek – wydrukuj, wepnij i gotowe. 

Fot. 9. 

SM/CC: Przyciągające wzrok i silnie 

przylegające etykiety – gwarantują 

właściwe wykorzystanie urządzeń. 


47

połączenia 

wyrównawcze 

Płaskie połączenia masy i wyrównawcze 

Wraz z ciągłym wzrostem ilości elektronicznych urządzeń elektrycznych i elementów nieliniowych, 

w przemyśle oraz w obszarze komercyjnym i mieszkalnym, narasta problem zjawisk pasożytniczych 

wynikających z oddziaływania wyższych harmonicznych prądu i napięcia. 

PROMOCJA 

Można powiedzieć, że w wielu obiektach 

tradycyjne pojęcia związane z dobrą praktyka 

techniczną, czy też inżynierską, straciły 

na wartości. Do najbardziej „bolesnych” 

(w praktyce i przenośni) w tej kwestii należą: 

• Przewód neutralny (N) nie powinien być 

traktowany jako bezpieczny w sensie 

akceptowalnego napięcia dotykowego. 

Wynika to z faktu, iż często płyną przez 

niego znaczące prądy, nawet w obwodach 

trójfazowych, a w konsekwencji 

pojawia się w nim napięcie o wartości 

niebezpiecznej. 

• Przewód uziemiający (PE) przenosi 

niekiedy znaczne prądy pasożytnicze 

w sytuacji normalnej, bezawaryjnej pracy 

układu. W nim również coraz częściej 

spotykamy napięcia niebezpieczne. 

Te wszystkie wspomniane powyżej fakty 

i zjawiska wymagają zmiany podejścia 

do prowadzenia pomiarów ochrony przed 

porażeniem, stosowania środków ochrony 

podstawowej i dodatkowej oraz dostosowanie 

się do faktu, iż przebiegi elektryczne 

coraz częściej mają wysokie częstotliwości. 

Nawet prądy i napięcia stałe zawierają znaczące 

pulsacje o wyższych częstotliwościach 

lub nawet są w praktyce ciągami prostokątnych 

impulsów wyższych częstotliwości 

o zmiennym współczynniku wypełnienia, 

które dopiero po poddaniu filtracji można 

uważać w przybliżeniu za stałe w czasie. 

Zjawiska będące wynikiem wyższych częstotliwości 

napięcia i prądu muszą być brane 

pod uwagę w systemach elektrycznych 

z dwóch zasadniczych powodów: 

Rys. 3. 

Rys. 1. 

Rys. 2. 

Połączenia drzwi szaf sterownic i rozdzielnic. 

A 

Sposoby łączenia litych koryt kablowych (wg. PN-EN 60204-1). 

Sposoby realizacji połączeń wyrównawczych przy przejściu izolacyjnych barier 

pożarowych (wg PN-EN 60204-1); A – niezgodne; B – zalecane. 

• ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym 

• kompatybilności elektromagnetycznej 

urządzeń elektrycznych. 

Na szczęście środki służące do redukcji 

skutków w obu powyższych obszarach są 

podobne. 

B 

Jednym z głównych środków ochrony są we 

współczesnych systemach nieliniowych (obarczonych 

wyższymi harmonicznymi) są skuteczne 

połączenia masy i wyrównawcze. Skuteczność 

w tym przypadku zapewniona jest przede 

wszystkim za pomocą trzech parametrów: 

• właściwego rozmieszczenia połączeń 

• właściwej ich długości oraz przekroju 

(rezystancja) 

• właściwego ich kształtu (samego połączenia 

oraz styku z elementami łączonymi 

– indukcyjność). 

Wiedza o wadze powyższych parametrów 

jest znana od dość dawna. Producenci przekształtników 

i/lub ich wyposażenia dodatkowego 

od dawna zwracali uwagę na fakt, 

iż połączenia wyrównawcze powinny być 

realizowane płaskimi wstęgami plecionymi, 


połączenia 

wyrównawcze 

REKLAMA 

Rys. 4. 

Przykłady prawidłowych dławic silnikowych i taśm połączeniowych 

minimalizujących impedancje przejścia 

dla wyższych harmonicznych, tak dobrze jak dla prądu 

stałego i przemiennego 50 Hz. 

a nie przewodami o przekroju okrągłym. Powinny też być jak 

najkrótsze. Świadczą o tym liczne zapisy i szkice w instrukcjach 

obsługi urządzeń. W większości były one wykonywane z myślą 

o kompatybilności elektromagnetycznej, lecz obecnie skala zjawisk 

tak wzrosła, że znaczący stał się też aspekt bezpieczeństwa 

porażeniowego. Wiedza dotycząca ochrony przed porażeniem 

dla prądu stałego i przemiennego o częstotliwości 50 Hz stała 

się już niewystarczająca dla skutecznej ochrony porażeniowej. 

Obecnie uwaga środowiska inżynierskiego na te zjawiska została 

dodatkowo zwrócona przez nowe wydanie normy PN-EN 60204-1: 

2018-12 „Bezpieczeństwo maszyn. Wyposażenie elektryczne 

maszyn. Część 1: Wymagania ogólne.” Norma ta poprzez powołania 

w innych dokumentach ma duże znaczenia również dla rozdzielnic 

i instalacji, to znaczy znacznie szersze niż przy budowie 

maszyn i ich zespołów (linii technologicznych). 

W dodatku H normy omówiono szereg aspektów podnoszonych 

powyżej, oraz pokazano wiele przykładów współczesnych 

dobrych praktyk. 

Na rysunkach 1., 2. pokazano zalecenia normy, na rysunku 3. 

zalecenie producenta systemu rozdzielczego, a na rysunku 4. 

przykłady wysokiej jakości produktów, pozwalających budować 

urządzenia i instalacje spełniające wymagania. 

Marek Trajdos 

Konsultant techniczny 

Helukabel 

Plecionka 

uziemiająca Cu 

DANE TECHNICZNE: 

Temp. pracy: od -20 C do +125 C 

 

 

 

ZASTOSOWANIA: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


49

zasilanie 

gwarantowane 

Agregaty prądotwórcze 

Generatory prądu, nazywane również agregatami prądotwórczymi, to urządzenia znajdujące zastosowanie 

na tak wielu polach, że właściwie trudno byłoby je tu wyliczyć. Za każdym jednak razem ich podstawowa 

rola jest taka sama: wygenerować prąd elektryczny, dzięki konwersji jednej energii na drugą. 

Czy oznacza to zarazem, że wszystkie agregaty prądotwórcze są takie same? Nic bardziej mylnego. 

Fot. 1. 

Konstrukcja 

agregatów prądotwórczych 

i ich podstawowe zadania 

Choć z pozoru wszystkie agregaty prądotwórcze 

robią to samo i konstruowane są identycznie, 

to jednak różnią się istotnie między sobą. 

Oczywiście istnieje cała grupa wspólnych dla 

wszystkich generatorów kluczowych elementów 

i wśród nich należy wymienić prądnicę, 

silnik napędowy, zbiornik paliwa, ramę lub 

obudowę (czasem tylko podstawę) oraz panel 

przyłączy (gniazda). Jednak również te elementy 

są różne w zależności od rodzaju generatora, 

co obrazują choćby prądnice, które 

mogą być synchroniczne, jak i asynchroniczne. 

Inne różnice to choćby ilość uzwojenia 

na cewkach, zmieniająca się w zależności 

od tego czy mamy do czynienia z agregatem 

1-fazowym, czy 3-fazowym. 

Objaśniając ogólną zasadę działania generatorów 

prądu optymalnie jest robić to 

na przykładzie agregatów z prądnicami synchronicznymi, 

które dominują na rynku. Ich 

najważniejszym trwałym (nieruchomym) 

podzespołem jest stojan na którego obwodzie 

znajduje się uzwojenie i cewki, na których indukowane 

jest zmienne napięcie elektryczne, 

co w efekcie daje prąd zmienny. Jak już zostało 

to wspomniane, prąd ten może być 1-fazowy 

lub 3-fazowy, co zależy od liczby uzwojeń 

na cewkach. Najważniejszym ruchomym 

elementem tego układu jest wirnik czyli rdzeń 

magnetyczny umieszczony wewnątrz stojana. 

Zamocowany jest on na wale, na samym wirniku 

zaś mocuje się cewkę wzbudzającą. Ponieważ 

prąd stały wytwarza pole magnetyczne 

w wirniku, jego ruch obrotowy wywołuje jednocześnie 

zmianę strumienia pola magnetycznego, 

które przenika do cewki (pole niejako 

podąża za wirnikiem). Dzięki temu, w drodze 

indukcji elektromagnetycznej, na uzwojeniu 

stojana pojawia się prąd zmienny. Synchronizacja 

szybkości obrotowej wirnika i pola 

magnetycznego to rozwiązanie, które nadało 

nazwę agregatom prądotwórczym synchronicznym, 

stojącym w opozycji do asynchronicznych, 

pozbawionych tego usprawnienia. 

Uważny czytelnik zastanawia się teraz zapewne 

co jest przyczyną ruchu obrotowego rdzenia 

wewnątrz stojana. Odpowiedź jest oczywista: 

napęd zastosowany w agregacie, którym 

może być silnik spalinowy na benzynę lub olej 

napędowy, ale też i zasilany gazem LPG lub 

CNG. Niektóre agregaty zamiast napędu spalinowego 

posiadają na wyposażeniu pojemne 

akumulatory Li-Ion, lecz jest to rozwiązanie 

nieczęste i dotyczące mniejszych modeli. 

Oprócz wyżej opisanych podstawowych części, 

w skład generatorów prądu mogą – lecz 

nie muszą – wchodzić takie elementy, jak m.in. 

wyciszająca obudowa z dźwiękoszczelną powłoką 

i systemem antywibracyjnym, układ sterowania 

zdalnego, układ automatycznego startu, 

różne czujniki (przeciążeniowy, poziomu 

paliwa, temperatury itp.), wyłącznik awaryjny 

czy też wyłącznik różnicowoprądowy. 

Agregaty prądotwórcze znajdują zastosowanie 

w miejscach, w których z jakiejś przyczyny 

zasilanie sieciowe zanikło i wówczas 

te urządzenia muszą przez maksymalnie 

długi czas służyć jako zastępcze źródło prądu. 

Potrzebne są też w miejscach, w których 

po prostu nie ma dostępu do stałego źródła 

prądu, a z jakiś przyczyn w danej chwili jest 

on niezbędny by zasilić jakieś urządzenie lub 

grupę odbiorników. Z powyższego wynika, 

że generatory mogą spełniać rolę podstawowego 

źródła prądu w sytuacjach awaryjnych 

(awaria lokalnej sieci), jak też i doraźnego 

(małe agregaty turystyczne używane na kempingach). 

Oczywiście nie ulega wątpliwości, 

że rola zastępcza względem podstawowego, 

czyli sieciowego źródła prądu, to dla generatorów 

prądu rola najbardziej typowa i najczęstsza. 

O jakie sytuacje więc tu chodzi? 

Bardzo typowe – choćby zanik prądu w sieci 

wskutek zerwania linii zasilającej podczas 

silnej burzy. Nic wówczas w domu nie działa: 

ani oświetlenie, ani sprzęt AGD podobnie jak 

system alarmowy, pompa gruntowa, klimatyzacja 

czy brama wjazdowa, nie wspominając 

już o sprzęcie elektronicznym z komputerami 

i ruterami na czele. Przez jakiś czas można 

się wówczas wspierać zasilaczami UPS, 

lecz prędzej czy później trzeba się będzie 

ratować agregatem prądotwórczym by móc 

EU70i S AUTO mimo swej wagi sięgającej 118 kg jest wyjątkowo mobilnym agregatem. 

Fot. HONDA 


zasilanie 

gwarantowane 

podtrzymać działanie najważniejszych systemów 

i automatyki domowej. Zresztą sytuacja 

opisana wyżej nie musi dotyczyć tylko domu 

jednorodzinnego, ale również biura, małego 

zakładu produkcyjnego, jak też sporego obiektu 

przemysłowego. We wszystkich tych sytuacjach 

najlepszym sposobem zabezpieczenia 

ciągłości pewnych procesów i funkcjonowania 

całych budynków (obiektów) jest odpowiednio 

dobrany agregat prądotwórczy. 

Ciekawostką jest to, że w dobie rozwoju motoryzacji 

elektrycznej i przy jednoczesnym braku 

podstawowej infrastruktury potrzebnej tym 

pojazdom (zbyt mało szybkich ładowarek przy 

trasach w całej Polsce), agregaty prądu coraz 

częściej znajdują zastosowanie właśnie przy 

e-samochodach, stanowiąc „ratunkowe” źródło 

energii dla rozładowanych akumulatorów w samochodach 

takich, jak słynna Tesla czy bardzo 

popularny Nissan Leaf. To nowa i dość zaskakująca 

rola tych urządzeń, przy czym warto 

pamiętać, że do bagażników wymienionych 

pojazdów mieszczą się mniejsze modele generatorów 

prądu o wadze w okolicach 20-25 kg, 

mocy oscylującej wokół 2 kW, ze zbiornikami 

na około 3-4 litry paliwa i oczywiście z gniazdem 

prądu DC. 

Podstawowe rodzaje generatorów prądu 

i ich krótka charakterystyka 

Nie ma jednej systematyki generatorów prądu, 

gdyż zmienia się ona w zależności od przyjętego 

kryterium. Warto jednak przyjrzeć się kilku 

najczęściej stosowanym podziałom, gdyż to 

pozwala swobodniej poruszać się w świecie 



tych urządzeń potencjalnym przyszłym ich 

użytkownikom. 

Pierwszy podstawowy podział to ten, który 

opiera się na źródle zasilania. Przyjmując taki 

punkt widzenia należy dokonać rozróżnienia 

pomiędzy generatorami wyposażony w silniki 

spalinowe, czyli benzynowe, silniki diesla zasilane 

olejem napędowym i napędy spalające 

LPG, oraz generatorami wyposażonymi w akumulator. 

Te drugie to najczęściej małe i przenośne 

agregaty zwane czasem podróżnymi 

i znajdujące zastosowanie na kempingach lub 

po prostu podczas długich podróży. Ich podstawowa 

wada wynika z niewielkiego zapasu 

Czy agregaty z automatyką to ciągle nowość 

na rynku polskim, czy też rynek odbiorców 

już do nich dojrzał ? 

Sebastian Brzozowski, 

Menadżer Produktu 

w Dziale Agregaty Prądotwórcze, 

Aries Power Equipment 

– Generalny Dystrybutor maszyn 

i urządzeń Honda w Polsce 

Fot. 2. 

Rynek agregatów stale się rozwija. Dotyczy to zarówno 

prostych urządzeń jak również bardziej zaawansowanych 

modeli z układem automatyki SZR/ATS. Agregaty 

z automatyką mają ugruntowaną pozycję na rynku 

w segmencie urządzeń średniej i dużej mocy, ale także 

coraz częściej występują w segmencie poniżej 15 kVA, 

jako zasilanie awaryjne dla domu lub małej firmy. 

Wzrost udziału w rynku agregatów wyposażonych w automatykę moim zdaniem 

jest podyktowany wzrostem świadomości i zwiększonymi potrzebami użytkowników. 

Jeżeli agregat będzie służył jako awaryjne źródło zasilania dla domu lub 

firmy to użytkownik oczekuje, że uruchomi się on automatycznie w przypadku 

zaniku zasilania w sieci, a także samoczynnie wyłączy po wznowieniu dostawy 

prądu. Wszystko dzieje się automatycznie bez udziału człowieka. Należy tylko 

zadbać o paliwo do agregatu. Coraz częściej układy automatyki wyposażone są 

w moduł GSM, który pozwala sterować i monitorować pracę agregatu za pomocą 

mobilnej aplikacji z poziomu smartfona. 

Agregat PP 220 jest chłodzony wodą i generuje prąd 1-fazowy (15A) oraz 3-fazowy (10A). 

Fot. HUSQVARNA SP. Z O.O. 

energii zgromadzonej w akumulatorze, co skutkuje 

maksymalnie kilkudziesięciominutowym 

działaniem. Zaletą jest możliwość ich stosowania 

w pomieszczeniach zamkniętych, czego nie 

można powiedzieć o agregatach spalinowych, 

wśród których benzynowe dzielą się na podgrupę 

agregatów z silnikami 2-suwowymi oraz 

agregatów z silnikami 4-suwowymi. Te drugie, 

choć droższe, cechują się większą wydajnością, 

dlatego jeśli inwestor przewiduje częstą konieczność 

korzystania z agregatu, bardziej opłacalna 

będzie dla niego właśnie ta opcja. Uwaga 

inwestorów kieruje się jednak równie często ku 

agregatom z silnikami diesla, gdyż są o wiele 

bardziej ekonomiczne na skutek spalania nawet 

do 50% mniej paliwa od tych wyposażonych 

w silniki benzynowe. 

Zdecydowanie największe zużycie paliwa cechuje 

agregaty pracujące na silnikach spalających 

płynny gaz, czyli LPG. Ekonomika jest tu 

podobna jak w przypadku samochodów przestawianych 

z benzyny na LPG: choć zużycie 

gazu wzrasta w stosunku do zużycia benzyny 

nawet o 40% (w litach na określoną jednostkę 

czasu), to jednak procentowa różnica w cenie 

litra paliwa wciąż przemawia na korzyść płynnego 

gazu, pozwalając osiągnąć per saldo największe 

oszczędności. 

Jak już zostało to zasugerowane, największą 

wadą agregatów spalinowych jest ich niemożność 

działania w pomieszczeniach zamkniętych 

z uwagi na produkowane przez nie spaliny. 

Jednak praktyka wskazuje, że stosowanie 

ich w pomieszczeniach jest niezbyt częste. 


51

zasilanie 

gwarantowane 

Te przeznaczone dla ekip budowlanych z reguły 

w sposób naturalny zawsze pracują na wolnym 

powietrzu, zaś stosowane w domach 1-rodzinnych 

z reguły uruchamiane są na zewnątrz 

budynku, lub w przypadku bardzo ostrego 

padającego deszczu bądź śniegu, w otwartych 

garażach, pod wiatami lub innym zadaszeniami 

(przy niewielkim deszczu zabudowane mogą 

stać na zewnątrz niezasłonięte). 

Podziału agregatów można dokonać również 

z punktu widzenia miejsca, w którym będą 

stosowane. Bardzo często katalogi lub cenniki 

producentów i dystrybutorów preferują taką 

systematykę, wyróżniając tu takie kategorie 

jak agregaty podróżne (kempingowe), agregaty 

dla gospodarstw domowych – w domyśle 

domów jednorodzinnych lub przy nieco większych 

modelach dla domów wielorodzinnych 

oraz agregaty dla małej, średniej i dużej wytwórczości. 

Kolejna systematyka to podział na agregaty 

przenośne czyli przenoszone ręcznie, zmobilizowane 

dzięki umieszczeniu na platformach 

kołowych (różnego rodzaju podwozia kołowe, 

przyczepki, wózki transportowe itp.) oraz stacjonarne. 

Ten podział w pewnym sensie współgra 

z systematyką opisaną wcześniej, gdyż 

jak łatwo się domyślić, agregaty przenośne to 

te dedykowane dla domów 1-rodzinnych lub 

na przykład pracowników ekip budowlanych, 

zaś stacjonarne od razu łatwo skojarzyć ze średnim 

i dużym przemysłem lub choćby obiektami 

takimi jak szpitale, stacje PKP lub PKS czy też 

duże serwerownie. Często producenci stosują 

podział na agregaty zabudowane oraz odkryte 

i zarazem wyciszone oraz pozbawione izolacji 

dźwiękowej. I tu znów pojawia się pewna 

zbieżność, polegająca na tym, że najczęściej 

agregaty zabudowane to zarazem agregaty wyciszone 

(w mniejszym lub większym stopniu), 

zaś odkryte są pozbawione tego atrybutu. 

Jak można się domyślić, znacząca większość 

sprzedawanych na rynku agregatów, to urządzenia 

spalinowe. Te najpopularniejsze generatory 

prądu, niezależnie od rodzaju paliwa 

występują w wersjach jedno- i trójfazowych, 

wyciszonych lub nie, nieraz z modułem spawalniczym 

– wówczas dedykowane są konkretnej 

grupie specjalistów – i z mniej lub bardziej 

złożonym systemem automatyki, zwanej 

w branży „systemem samoczynnego załączania 

rezerwy”. Automatyka ta ma za zadanie 

uruchomić samoczynnie agregat w przypadku 

zaniku napięcia w sieci oraz wyłączyć go gdy 

napięcie powraca, a wraz z dokładanymi często 

Fot. 3. 

AVR EG2250A to klasyczny agregat z silnikiem 4-suwowym o mocy 2,2 kW. 

systemami stabilizacji napięcia i zabezpieczenia 

przed przepięciami (by chronić wrażliwe 

urządzenia elektroniczne przed uszkodzeniem) 

znacznie uwalnia użytkowników danego 

obiektu – domu lub pracowni czy zakładu produkcyjnego 

- od zamartwiania się sytuacjami 

awaryjnymi, jakimi niewątpliwie są zaniki napięcia 

w lokalnej sieci. 

Zalecenia 

dotyczące prawidłowego doboru 

Dobór agregatu zaczyna się od określenia jego 

mocy i łącznej mocy wszystkich urządzeń 

które będzie zasilał. Relacja tych parametrów 

powinna być taka, że łączna moc zasilanych 

urządzeń po zwiększeniu o dodatkowe około 

30% powinna stanowić około 60-70% mocy 

agregatu. O ile pozostawienie pewnego zapasu 

mocy dla agregatora jest czytelne, o tyle 

nie wszyscy rozumieją trik z podnoszeniem 

znamionowej mocy przyłączanych do agregatu 

urządzeń o dodatkowe ~30%. Tymczasem 

chodzi tu o bardzo prostą zasadę: podczas rozruchu 

większość urządzeń, narzędzi czy maszyn 

wykazuje zwiększony pobór mocy. Trwa 

to bardzo krótko, lecz istotnie zwiększa obciążenie 

źródła prądu. To właśnie dla wyeliminowania 

tego zjawiska coraz więcej urządzeń 

wyposaża się w tzw. łagodny start (w świecie 

elektronarzędzi budowlanych jest to standard). 

Gwałtowne zwiększenie zapotrzebowania 

na prąd w momencie rozruchu cechuje 

szczególnie sprzęty z silnikami indukcyjnymi 

(pompy, wentylatory, elektronarzędzia i wiele 

innych). Na tym jednak nie koniec – po ustaleniu 

łącznego poboru mocy przyłączanych 

urządzeń należy dodatkowo określić jaką jego 

część stanowią urządzenia 1-fazowe, a jaką 

Fot. MAKITA SP. Z O.O. 

3-fazowe. W przypadku każdego generatora 

wyposażonego w gniazda z prądem 230 V 

i 400 V producent określa łączne dopuszczalne 

obciążenie dla każdego z nich i tego parametru 

trzeba przestrzegać. Należy też pamiętać, 

że korzystanie z agregatu trójfazowego 

i jednoczesne przyłączanie do niego urządzeń 

1-fazowych i 3-fazowych to nie najlepszy pomysł: 

generalnie nie powinno się ich łączyć. 

Dobierając agregat trzeba też mieć na uwadze 

rodzaj urządzeń które będą do niego przyłączane. 

Jeśli wśród nich znajduje się wrażliwa elektronika 

(komputery, serwery, dyski zewnętrze, 

routery itd.), wówczas należy skierować uwagę 

ku agregatom wyposażonym w systemy elektronicznego 

stabilizowania napięcia (AVR). 

Warto też zainwestować w agregat z elektronicznym 

rozrusznikiem dla samej wygody 

korzystania z niego. Taka decyzja oszczędzi 

inwestorowi każdorazowego szarpania linki 

rozruchowej, gdyż uruchomienie urządzenia 

sprowadzać się będzie do naciśnięcia odpowiedniego 

przycisku. 

Bardzo ważną kwestią dla niezawodności i żywotności 

maszyny oraz dla jakości generowanego 

prądu, jest pochodzenie i jakość napędu 

oraz prądnicy zainstalowanych w generatorze. 

Oba elementy powinny pochodzić od któregoś 

z renomowanych światowych wytwórców, 

których jest dosłownie kilku i których poprzez 

przeglądanie właściwych stron w sieci łatwo 

jest wyselekcjonować. 

Znając typowe okresy zaniku napięcia w sieci 

możemy łatwo określić na ile godzin przeciętnie 

będziemy za każdym razem „zatrudniać” 

nasz agregat. Tą wiedzę zaś powinniśmy przełożyć 

na odpowiednio dobraną pojemność 

zbiornika na paliwo w agregacie. 


zasilanie 

gwarantowane 

Podsumowanie – zasady dbania 

o agregaty prądotwórcze 

To absolutna oczywistość na granicy banału, 

jednak trzeba o tym wspomnieć: każdy 

agregat powinien być systematycznie konserwowany 

i przeglądany. Chodzi tu nie tylko 

o jego ogólny stan, lecz również dokładną 

kontrolę i wymianę filtrów powietrza, 

które z czasem się zapychają i wymagają 

regularnej wymiany. Podobnie z wymianą 

oleju, który powinien być zawsze czysty 

i niezużyty. To bardzo podobne do dbania 

o silnik samochodowy, w którym zużyty 

olej traci swoje właściwości smarne i może 

doprowadzić do blokady ruchomych podzespołów 

i ostatecznie uszkodzenia silnika 

wskutek ciepła wytwarzanego przez tarcie. 

Tu również zachodzi to samo zjawisko 

zużywania się oleju i dlatego należy go 

regularnie wymieniać – najlepiej gdy jest 

ciepły i łatwo uchodzi przez otwór wlewowy. 

Poziom oleju też jest istotną kwestią, 

którą należy kontrolować, chyba że sprzęt 

wyposażony jest przez producenta w czujnik 

poziomu oleju, który w odpowiednim 

momencie zasygnalizuje konieczność dokonania 

dolewki. 

Filtr paliwa to element często ignorowany, 

a przecież jakże ważny, zwłaszcza gdy użytkownik 

agregatu ma skłonność do pozostawiania 

paliwa w zbiorniku na czas długich 

przestojów sprzętu. Znów trzeba się tu odwołać 

do analogii z motoryzacją: paliwo pozostawione 

w baku na dłuższy czas nie tylko 

zaczyna tracić swoje właściwości, ale przede 

wszystkim wykazuje skłonność do wytrącania 

osadu, który nie dość że zapycha 

filtr paliwa, to – co gorsza - trafia do gaźnika 

zatykając jego dysze. W efekcie agregat 

ląduje w serwisie, który w przypadku tych 

urządzeń nie należy do najtańszych. 

Korzystając z agregatów prądu należy też pamiętać 

by regularnie sprawdzać stan urządzeń 

do nich przyłączanych – jeśli są nie w pełni 

sprawne, nie powinny być w ogóle brane 

pod uwagę. Ponadto warto mieć na uwadze 

podłoże na którym stoi sam agregat – nie powinno 

być pochyłe ani niestabilne. W każdej 

instrukcji obsługi agregatu prądu pochodzącego 

od dowolnego wytwórcy znajduje się 

jeszcze więcej wskazówek dotyczących obsługi 

i konserwacji danego modelu i egzemplarza. 

W interesie nabywców i użytkowników 

agregatów leży dokładne zapoznanie się 

z nimi i przestrzeganie ich. Taka praktyka to 

większe bezpieczeństwo i wyższa niezawodność 

generatora prądu. 

Łukasz Lewczuk 

Na podstawie materiałów publikowanych 

m.in. przez: Fast Group, Ramirent S.A., 

F.P.H. Akmel Mielec, Comex S.A., 

Aries Power Equipment Sp. z o.o., 

Fogo Sp. z o.o., Sumera Motor Sp. z o.o. Sp.k., 

Elmeco S.C. oraz Agregaty PEX-POOL Plus. 

REKLAMA

pomiary 

elektryka 

Pomiar jakości energii elektrycznej z wykorzystaniem przyrządów Fluke 

Na rynku istnieje szeroka oferta przyrządów pomiarowych, służących pomiarom jakości energii 

elektrycznej, począwszy od prostych przyrządów takich jak jednofazowy rejestrator napięcia, po 

wielofazowe rejestratory jakości energi elektrycznej. 

Między przyrządami różnych producentów, 

niczym nieróżniących się na pierwszy rzut 

oka, często istnieje duża różnica cenowa 

wynikająca ze szczegółowych parametrów 

technicznych. Na co zwrócić uwagę podczas 

wyboru analizatora sieci i skąd biorą się, często 

nawet kilkudziesięcioprocentowe różnice 

cenowe pomiędzy analizatorami sieci? 

Przystępując do wyboru analizatora sieci 

powinniśmy dokładnie określić aplikację 

urządzenia. 

Chcąć analizować jakość energii pod kątem 

wymogów i limitów zapisanych w normie 

PL-EN50160 powinniśmy pochylić się nad 

trójfazowym analizatorem jakości energii 

z serii Fluke 430-II, który pozwala 

na pomiar następujących parametrów jakości 

energii elektrycznej: 

• napięcia: zapady, zaniki, wzrosty 

• częstotliwość 

• przepięcia 

• asymetria 

• harmoniczne i interharmoniczne. 

Fot. 1. Pomiar jakości energii elektrycznej z wykorzystaniem Fluke 345 (partner portal 6177). 

PROMOCJA 

Fot. 2. 

Wykorzystanie Fluke Connect 

z rejestratorem energii Fluke 1736. 

Poza zaimplementowanymi limitami 

kalkuluje moc zgodznie ze standartem 

IEE-1459-2000, a także posiada kalkulator 

strat energii, który po wprowadzeniu 

informacji o typie, przekroju oraz 

długości kabla obliczy straty związane 

z występowaniem harmonicznych rzędu 

3-n, a także asymetrii obciążania, które 

generują prądy w przewodzie neutralnym. 

Analizatory z serii Fluke 430-II są w pełni 

zgodne z normą EN61000-4-30 w zakresie 

pomiaru w klasie A. 

Wersja analizatora Fluke 437-II dedykowana 

jest pomiarom w sieciach o częstlitiwości 

400 Hz, przez co została wyposażona 

w znacznie szybszy procesor 

umożliwiający analizę tego typu sieci 

elektroenergetycznych. 

W przypadku pomiarów, w których zależeć 

będzie nam przede wszystkim na czasie 

przeprowadzenia badania, możemy wykorzystać 

cęgowy miernik jakości energii elektrycznej 

Fluke 345. Miernik ten, dzięki wykorzystaniu 

czujnika hallotronowego, daje 

możliwość pomiarów zarówno w sieciach 

prądu stałego, jak i przemiennego z wykorzystaniem 

metody cęgowej. Przy jednoczenym 

pomiarze prądu metodą cęgową i podłączeniu 

sądy napięciowej da to możliwość 

pomiaru mocy czynnej, biernej i pozornej 

w zakresie 0-1250 kVAR. Częstotliwość 

próbkowania urządzenia pozwala na pomiar 

do 30. harmonicznej. W cęgowym mierniku 

jakości energii elektrycznej znajdziemy 

również funkcję oscyloskopu, przydającą 

się w diagnostyce zakłóceń w sieciach elektroenergetycznych. 

Alternatywą dla zaprezentowanych wcześniej 

urządzeń pomiarowych jest trójfazowy 

rejestrator energii elektrycznej 1736. Przyrząd 

ten umożliwia pomiar i rejestrowanie 

następujących parametrów: 

• wartość napięcia i natężenia prądu 

• zawartość harmonicznych do 50 oraz 

współczynnik THDu, THDi 

• moc czynna, bierna oraz pozorna, 

współczynnik PF 

• asymetria sieci. 


pomiary 

elektryka 

Fot. 2. 

Magnetyczne sondy napięciowe. 

Fot. 3. Mocowanie magnetyczne analizatora oraz zasilacza (Partner portal 16503). 

Rejestrator wyposażony jest również w dodatkowe 

wejście, które przykładowo może 

być skonfigurawone do pomiaru wartości napięcia 

z zakresie 0-10 V lub natężenia prądu 

4-20 mA. Jest to przydatne w korelowaniu 

wpływu załączania dużych odbiorów energii 

Fot. 5. 

Wykorzystanie cęgi Rogowskiego do 

pomiaru natężenia prądu. 

elektrycznej lub baterii kondensatorów na rejestrowane 

wartości parametrów sieci. 

Rejestrator energii 1736 został również wyposażony 

w funkcjonalność Fluke Connect 

(Rys. 2), która umożliwa połączenie z aplikacją 

zaisntalowaną na urządzeniu mobilnym 

poprzez WiFi. Zebrane z urządzenia 

dane pomiarowe mogą zostać przypisane 

do danego urządzenia wcześniej zdefiniowanego 

w aplikacji, nadając mu daną kategorię 

oraz zdjęcie. Dane z przyrządów pomiarowych 

przesyłane są na smartfon, który 

stanowi hub pomiędzy urządzeniami pomiarowymi 

a chmurą danych. Po wykonaniu 

pomiaru i przypisaniu danych do urządzenia 

mamy możliwość podzielenia się danymi 

z innymi użytkownikami aplikacji, będącymi 

w naszym zespole. Dzięki temu jesteśmy 

w stanie nadać komunikat do naszego członka 

zespołu mówiący o tym, że konieczna 

jest jego interwencja. Fluke Connect to również 

oprogramowanie dostępne z poziomu 

przeglądarki internetowej, która dostępna 

jest pod adresem: https://connect.fluke.com/ 

Po zalogowaniu się do naszego konta 

dostajemy dostęp do całej bazy danych. 

Została tu również zaszyta funkcja analityczna 

wskazująca na stan diagnozowanego 

urządzenia elektrycznego. Fluke 

Connect pozwala na optymalizację samych 

pomiarów elektrycznych oraz analizę 

zebranych danych. 

Dostępne akcesoria, takie jak magnetyczne 

zawieszki, ułatwiają mocowanie 

urządzenia w rozdzielnicach podczas pomiarów 

(Rys. 3). Z pewnością przez wielu 

praktyków zostaną docenione magnetyczne 

sondy napięciowe, które pomagają 

w pomiarach na aparatach modułowych, 

poprzez przyczepienie sond do śruby 

na aparacie elektrycznym (Rys. 4). 

Warta uwagi jest również możliwość rozłączenia 

zasilacza od rejestratora, dzięki czemu 

rejestrator z łatwością zmieści się w rozdzielnicach, 

gdzie przestrzeń po zamknięciu 

drzwi jest mocno ograniczona. 

Należy również wspomnieć o funkcjonalności 

pozwalającej na zasilenie rejestratora 

bezpośrednio z układu pomiarowego napięcia. 

Umożliwiają to dołączone do zestawu 

przewody mostkujące. Wykorzystując tę 

możliwość, możemy rejestrować parametry 

sieci elektroenergetycznej bez obawy o stan 

naładowania baterii. 

Wiele analizatorów Fluke wykorzystuje 

do pomiarów natężenia prądu cewki Rogowskiego, 

które dzięki wysokiej elastyczności 

zyskały ogromną popularność wśród 

osób dokonujących pomiarów. Poza dużą 

wygodą cewka Rogowskiego cechuje się 

również wysoką dokładnością podstawową. 

Cęgi te umożlwiają tylko i wyłącznie 

pomiar napięcia przemiennego. Chcąc 

mierzyć prąd stały metodą cęgową powinniśmy 

pochylić się nad wyborem cęgi 

z modułem hallotronowym. 

Karol Bielecki 


55

pomiary 

elektryka 

Kamery termowizyjne Sonel: 

idealne dla elektryka 

PROMOCJA 

SONEL S.A. wprowadził nową serię niedrogich, funkcjonalnych kamer termowizyjnych, 

przygotowanych do profilaktycznych kontroli sieci elektroenergetycznych. 

Już od 25 lat dostarczamy profesjonalnych 

urządzeń pomiarowych dla elektryków. 

Teraz, specjalnie pod ich potrzeby, 

przygotowaliśmy nową serię kamer termowizyjnych. 

Przy badaniu sieci elektrycznych, termografia 

jest najczęściej wykorzystywana 

do kontroli prewencyjnych, w celu znalezienia 

przegrzewających się elementów. 

Każdy wie, że przeciążoną fazę najszybciej 

można wykryć na podstawie jej promieniowania 

termicznego. Istotą badania 

jest analiza porównawcza temperatur podobnych 

obiektów. W tym celu wystarczy 

nam względnie proste narzędzie, bez 

przesadnie rozbudowanych bądź zbędnych 

funkcji. Takie właśnie są kamery 

Sonel KT-165, KT-250 i KT-320. Posiadają 

parametry optymalne dla elektryki, 

co pozwoliło zapewnić rozsądny poziom 

cenowy. 


pomiary 

elektryka 

Szukając przeciążonego zabezpieczenia, 

nie musimy wiedzieć, jaka jego część stanowi 

problem. Po prostu wystarczy nam 

informacja, że to zabezpieczenie przegrzewa 

się jako całość. Dlatego odpowiednio 

dopasowaliśmy do potrzeb rozmiary matryc 

IR, utrzymując ceny na atrakcyjnym 

poziomie. Oferujemy kamery o rozdzielczości 

160x120 pix (KT-165), 256x192 pix 

(KT-250) oraz 320x240 pix (KT-320). Dzięki 

nim bez problemu zidentyfikujemy przegrzewającą 

się część transformatora, izolator, 

zabezpieczenie czy inny element sieci. 

Wszystkie wspomniane modele posiadają 

wbudowaną kamerę światła widzialnego 

5 Mpix. Dzięki niej możemy łączyć obraz 

podczerwony i widzialny w kilku trybach, 

co pozwala łatwiej rozpoznać przegrzewający 

się element. Zakres mierzonej temperatury 

też został dopasowany do potrzeb badań 

w elektryce i wynosi od -20°C do +350°C. 

Przecież przegrzewający się izolator nie 

osiągnie 1700°C. 

Kamery Sonel KT-165, KT-250 i KT-320 

posiadają wbudowany zestaw podstawowych, 

a zarazem niezbędnych narzędzi analizy 

i korekcji obrazu/pomiarów. Dla uzyskania 

właściwych wyników należy ustawić 

odpowiedni współczynnik emisyjności, 

odległość, wilgotność względną oraz temperaturę 

otoczenia. Ponadto jesteśmy w stanie 

wyznaczyć minimalną lub maksymalną 

temperaturę badanego obiektu. Możemy 

również ustalić alarm temperaturowy, przez 

co szybko namierzymy wszystkie elementy 

o temperaturze wyższej lub niższej niż dopuszczalna. 

Istnieje też możliwość dobrania 

jednej z sześciu palet barw - ułatwi to interpretację 

analizowanych obrazów. 

Termogram jest wyświetlany na czytelnym 

3,5” ekranie o regulowanym poziomie 

podświetlenia, które pozwala pracować 

w terenie – nawet przy mocnym lub słabym 

oświetleniu. Wyniki pomiarów zapisywane 

są na karcie SD w formacie JPG. Możemy 

je łatwo przesłać do komputera kablem 

USB, jak również bezprzewodowo poprzez 

interfejs Wi-Fi. Dalszą i bardziej rozbudowaną 

analizę przeprowadzimy za pomocą 

bezpłatnego oprogramowania: Sonel ThermoAnalyze 

2 dla PC bądź Sonel KT Mobile 

dla urządzeń mobilnych. 

Całości dopełnia solidna i poręczna obudowa, 

a także niewielka waga, pozwalająca 

na obsługę jedną ręką. Litowo-jonowy akumulator 

wystarcza na co najmniej 4 godziny 

ciągłej pracy. 

Dzięki najnowszym technologiom i rozwiązaniom 

kamery termowizyjne Sonel KT 

gwarantują elastyczność i pełen obraz sytuacji. 

Są idealnym narzędziem zarówno 

dla początkujących użytkowników, jak 

i profesjonalnych termografistów. Pozwalają 

na prowadzenie dokładnych kontroli prewencyjnych, 

a funkcjonalność dopasowana 

do codziennych potrzeb elektryka pozwoliła 

zachować przyzwoity poziom cen. 

Zapraszamy do odwiedzenia strony www. 

sonel.pl. Można tam znaleźć więcej informacji 

o kamerach termowizyjnych Sonel KT, 

jak również bezpłatnie pobrać programy 

do analizy termogramów. 

mgr inż. Piotr Pawlik 

SONEL S.A. 

REKLAMA 


57

PRZEGLĄD 


Diagnostyka to podstawa 

Kamery termowizyjne bardzo często stanowią wiodące narzędzia przy diagnostyce maszyn 

i urządzeń elektrycznych. Niektóre z nich to urządzenia, które wielkością są zbliżone do smartfonów. 

Niewielkie wymiary nie wpływają jednak na utratę funkcjonalności kamer. 

Fot. FLIR 

Nowoczesne technologie zapewniają coraz to 

większe rozdzielczości kamer termowizyjnych. 

Oprócz tego warto zwrócić uwagę na oprogramowanie 

wewnętrzne urządzenia wykorzystujące 

obrazy, które powstają w kamerze 

w efekcie naturalnych ruchów ręki podtrzymującej 

kamerę. Urządzenie przez 0,5 s rejestruje 

równocześnie 5 zdjęć ze standardową rozdzielczością, 

wykorzystując przy tym odpowiedni 

logarytm zdjęcia i zapis w podwyższonej rozdzielczości. 

Specjalne funkcje pozwalają na ocenę wad 

konstrukcyjnych budynków oraz mostków 

termicznych. Urządzenie jest w stanie samoczynnie 

ustawić odpowiednią skalę dla 

obrazu termowizyjnego uwzględniając warunki 

panujące zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz 

budynku. W przypadku wystąpienia 

skrajnych wartości temperatur w postaci tła, 

kamera je filtruje i usuwa z obrazu termowizyjnego. 

Wartości te mogą być widoczne 

tylko gdy faktycznie wystąpią w danym 

obiekcie. Tym sposobem można porównać 

obrazy przy zmianie warunków otoczenia, co 

jest szczególnie przydatne przy analizowaniu 

obrazów z różnych stanów. 

W nowoczesnych kamerach chcąc ustawić 

emisyjność mierzonego materiału i temperatury 

odbitej wystarczy nakleić na obiekcie 

pomiarowym dostarczony z kamerą jeden 

z markerów. Wykorzystując zintegrowany 

aparat cyfrowy kamera rozpozna naklejony 

marker i samoczynnie ustawi określoną 

emisyjność i temperaturę odbitą. 

Niektóre modele kamer są w stanie bezprzewodowo 

współpracować z innymi przyrządami 

pomiarowymi wykorzystując technologię 

Bluetooth. 

Typowe funkcje kamer termowizyjnych 

Podczas prac związanych z oceną procesów 

termicznych z pewnością przyda się techno- 


PRZEGLĄD 


logia poprawy jakości obrazu o jedną klasę. 

Z kolei dzięki wysokiej rozdzielczości zyska 

się uwidocznienie nawet najdrobniejszych 

różnic temperatury. Nie mniej ważne jest 

szerokie pole widzenia, które pozwala na rejestrowanie 

sekcji obrazu o większych rozmiarach. 

Kluczową rolę odgrywa przy tym 

szybkie rejestrowanie dużych sekcji obrazu 

oraz błyskawiczne rozpoznawanie temperatury 

obiektu pomiarowego. W niektórych 

wersjach kamer przewiduje się tzw. asystenta 

obrazu panoramicznego. Tym sposobem 

w przypadku dużych obiektów pomiarowych 

asystent ujęcia panoramicznego zapewnia 

analizę i dokumentację całkowitego obrazu, 

skompilowanego z szeregu obrazów indywidualnych. 

Nie ma więc potrzeby zarządzania, 

podglądania i porównywania kilku obrazów. 

Oczywiście przydatny jest szeroki zakres badanych 

temperatur. 

W czasie prac obejmujących ocenę procesów 

termicznych warto zadbać o kamery o wysokim 

stopniu IP, a co za tym idzie, dużej odporności 

na działanie wody i kurzu. W efekcie 

Fot. SONEL 

REKLAMA 


59

PRZEGLĄD 


zyskuje się możliwość pracy niemal w każdych 

warunkach pogodowych. Przydatne rozwiązanie 

stanowi funkcja stabilizacji pracy kamery 

w temperaturze mieszczącej się pomiędzy 

-40°C a 50°C. 

Fot. FLUKE 

Przebieg badania termowizyjnego 

Czynności diagnostyczne wykonywane z użyciem 

kamer termowizyjnych, należy dobrze zaplanować. 

Odpowiednio trzeba dobrać zespół 

prowadzący badanie. Bardzo często w skład 

takiego zespołu wchodzą osoby prowadzące badanie 

oraz znające budowę urządzenia lub maszyny. 

Podczas badania uwzględnia się analizę 

komparatystyczną, stąd też jest porównywana 

praca przynajmniej dwóch urządzeń, które pracują 

w zbliżonych warunkach i podobnej wartości 

obciążenia. Na termografie są zaznaczane miejsca 

o podwyższonej temperaturze. Tym sposobem 

zyskuje się dane wejściowe do oceny stanu technicznego 

maszyny, a co najważniejsze, do podjęcia 

działań korygujących lub zapobiegawczych. 

Podwyższone temperatury elementów powinny 

być odpowiednio sklasyfikowane z uwzględnieniem 

rangi ważności. Kluczową rolę odgrywają 

również badania powykonawcze. 

Kamery miniaturowe 

Na rynku oferowane są kamery o wielkości 

telefonu komórkowego, które zazwyczaj znajdują 

zastosowanie w diagnostyce mobilnej, 

zwłaszcza w branży budowlanej. 

Fot. TESTO 

Jako ogólne cechy kamer tego typu należy wymienić 

przede wszystkim lekką i płaską obudowę. 

Oprócz tego trzeba wspomnieć o szeregu funkcji 

ułatwiających diagnostykę – np. odczytywanie 

liczb, etykiet i innych elementów. Pomimo niewielkich 

wymiarów urządzenia zapewniono wysoki 

poziom czułości i szerokie pole widzenia. 

Budowa typowej kamery tego typu wykorzystuje 

detektor podczerwieni o rozdzielczości 

80 x 60 pikseli, dając 4800 pikseli pomiarowych. 

Z kolei wyświetlacz ma przekątną 3” 

i rozdzielczość 320 x 240 pikseli. Urządzenia 

zazwyczaj są obsługiwane za pomocą ekranu 

pojemnościowego. Czułość termiczna wynosi 

PRZEGLĄD 


w miejscu pracy mogą być tworzone raporty 

i przesyłane pocztą elektroniczną. 

Producent/dystrybutor 

Przegląd kamer termowizyjnych 

FLIR SYSTEMS 

Oprogramowanie 

Funkcjonalność kamer termowizyjnych 

znacznie rozszerza odpowiednie oprogramowanie 

komputerowe. To właśnie dzięki niemu 

są tworzone raporty z przeprowadzonych 

badań. Wiele aplikacji komputerowych ma 

możliwość dostosowania raportu do indywidualnych 

potrzeb użytkownika. Można więc 

stworzyć optymalny formularz raportu, łącznie 

z logo firmy, przy czym wiele programów 

współpracuje z edytorami tekstów umożliwiając 

również wykonanie automatycznych obliczeń 

z narzędziami formuły. 

Oprogramowanie komputerowe przeznaczone 

do obróbki danych pozwala wyszczególnić dowolną 

ilość punktów na zapisanym zdjęciu. Jest 

możliwe również wykonanie histogramu i linii 

profilu. Przydatne rozwiązanie stanowi funkcja 

nakładania obrazu termowizyjnego na obraz 

rzeczywisty. Warto zwrócić uwagę na możliwość 

wprowadzenia emisyjności i odbić dla 

całego zdjęcia, wybranej powierzchni i punktu. 

Coraz częściej wykorzystuje się bezpłatne aplikacje 

instalowane na urządzeniach mobilnych 

z systemem iOS i Android. Programy tego typu 

pozwalają np. na przygotowanie i wysyłanie 

e-mailem raportów pomiarowych. Ponadto 

zyskuje się szereg narzędzi przeznaczonych 

do analizowania w miejscu pomiaru. Można zatem 

m. in. wstawić dodatkowe punkty pomiarowe, 

określić liniowy profil temperatury czy dodać 

komentarze do zdjęć termowizyjnych. Jest 

również możliwy bezpośredni przesył obrazów 

z kamery do urządzenia mobilnego, które służy 

wtedy jako dodatkowy wyświetlacz. 

Podsumowanie 

W nowoczesnych urządzeniach pomiarowych, 

w tym w kamerach termowizyjnych, uwzględnia 

się szerokie możliwości w zakresie wymiany 

danych z urządzeniami zewnętrznymi. 

Standard Bluetooth pozwala na przesył informacji 

do komputera osobistego czy też urządzeń 

takich jak iPhon lub iPad. Przyda się także 

komunikacja w standardzie Wi-Fi. Interesujące 

rozwiązanie stanowi możliwość przesyłania 

do kamer danych, które są uzyskane z innych 

przyrządów pomiarowych. Stąd też parametry 

takie jak wilgotność powierzchniowa, temperatura 

powietrza a nawet wielkości elektryczne 

mogą być zapisywane bezpośrednio na obrazie 

termowizyjnym. 

• 

Model 

Zastosowanie 

FLIR E95 

Energetyka, przemysł, budownictwo 

Zakres pomiarowy temperatury 

-20°C do +1500°C 

Zakres temperatury 

eksploatacji 

-15°C do +50°C 

Dokładność pomiarów 

±2°C lub ±2% odczytu 

Minimalna/maksymalna 

odległość pomiaru 

150 mm do nieskończoności 

Kompensacja odbitej 

temperatury tła na 

Tak 

wyświetlaczu 

Typ detektora 

Niechłodzony mikrobolometr, 

464 x 349 pikseli 

Częstotliwość odświeżania 

30 Hz 

Rozdzielczość przestrzenna 

obiektywu podczerwieni 

0,90 mRad/piksel 

Kąt widzenia 24° x 18° 

Sposób regulacji ostrości 

Ręcznie, automatycznie, ciągłe 

Rodzaj i wielkość wyświetlacza 

4”; LCD; dotykowy 

Rozdzielczość wyświetlacza 640 x 480 

Rodzaj akumulatora i czas jego 

pracy 

Li-Ion, 4 godziny 

Nośniki danych i możliwości 

eksportu do innych urządzeń 

Formaty zapisywanych plików 


Masa z akumulatorem 

Szczelność obudowy 

Długość gwarancji 

Menu w języku polskim 

Zalecana częstotliwość kalibracji 

Cechy charakterystyczne 

Karta SD 8GB 

JPEG dla IR i Foto, csq dla sekwencji, MPEG-4 dla wideo 

FLIR Tools/Tools+ 

1 kg 

IP54 

2 lata na kamerę, 10 lat na detektor 

Tak 

1x / rok 

Wbudowany dalmierz laserowy, pomiar pola powierzchni, alarm 

punktu rosy, alarm izolacji, Wi-Fi, Bluetooth, GPS, Kompas, MSX, 

Ultramax, Monitor czytelny pod kątem 120°, inteligentne obiektywy 

niewymagające kalibracji producenta 

Wyposażenie opcjonalne 

Obiektyw szerokokątny 42° x 32° 

Obiektyw tele 14° x 10° 

Cena katalogowa netto 9995 € 


61

PRZEGLĄD 



Producent/dystrybutor FLIR SYSTEMS 

Model 

FLIR T1020 

Parametry zobrazowania 

Detektor podczerwieni 

1024 × 768 (786 432 pikseli pomiarowych) 

Czułość termiczna/NETD 

< 0,02°C przy +30°C 

Wybór obiektywów 

12°, 28°, 45°, close-up 3x 

Minimalna odległość ostrzenia 

0,2 m do 0,8 m zależnie od obiektywu 

Częstotliwość detektora 

30 Hz 

Zakres widmowy 

7,5–14 μm 

Ekran 4,3 cala 

800 x 480 pikseli 

Automatyczna orientacja 

Tak 

Ekran dotykowy 

Tak 

Tryby prezentacji obrazu 

Obraz termowizyjny 

Tak 

Obraz foto 

Tak 

UltraMax 

Wyjątkowy proces zwiększający czterokrotnie liczbę pikseli do 3,1 MP 

MSX ® 

Wprowadzanie szczegółów z obrazu foto na obraz termiczny dla łatwiej identyfikacji miejsc i opisów 

Galeria 

Tak 

Pomiar 

Dokładność Większa z dwóch wartości: ±2°C lub 2% przy nominalnej temperaturze 25°C 

Analiza pomiaru 

Narzędzia pomiaru 

10 punktów pomiarowych, obszary 5+5 (prostokąty, okręgi) z odczytem T min/maks/średnia 

Korekcja emisyjności 

Zmienna od 0,01 do 1,0 lub wybór z listy materiałów 

Korekcja pomiaru 

Emisyjność, temperatura odbita, wilgotność względna, temperatura powietrza, odległość od obiektu, kompensacja 

zewnętrznego okna podczerwieni 

Palety kolorów 

Żelazo, tęcza, tęcza wysoki kontrast, biały gorący, czarny gorący, arktyczny, lawa 

Nośnik pamięci 

Nośnik pamięci Wymienna karta SD (Class 10) 

Format obrazu IR 

Standardowy JPEG ze zdjęciem foto i danymi pomiarowymi 

Nagrywanie i przesył sygnału wideo 

Rejestracja pomiarowego wideo w podczerwieni 

Rejestracja w czasie rzeczywistym na karcie SD 

Rejestracja niepomiarowego wideo w podczerwieni 

H.264 na karcie SD 

Przesył pomiarowego sygnału wideo w podczerwieni 

Przesył sygnału przez USB 

Przesył niepomiarowego sygnału wideo w podczerwieni 

Wideo H.264 przy użyciu Wi-Fi lub USB 

Kamera foto 

Kamera foto 

Pole widzenia dopasowujące się do obiektywu kamery termowizyjnej 

Lampa doświetlająca 

Wbudowana dioda LED 

Dodatkowe informacje 

USB, typ złącza 

Micro-AB; transfer nieskompresowanego wideo między urządzeniem i komputerem 

Bateria 

Litowo-polimerowa 

Czas pracy baterii > 2,5 h przy 25°C 

System ładowania 

W kamerze (zasilacz sieciowy lub gniazdo zapalniczki 12 V w samochodzie) albo ładowarce dwukomorowej 

Czas ładowania 

2,5 godziny do 90% pojemności 

Praca na zasilaniu zewnętrznym 

Zasilacz sieciowy, wejście 90-260 V AC, 50/60 Hz lub wyjście 12 V w samochodzie (kabel ze standardową wtyczką; opcjonalnie) 

Zarządzanie energią 

Automatyczne wyłącznie zasilania, konfigurowane przez użytkownika 

Zakres temperatur przechowywania 

od -40°C do +70°C 

Waga 

od 1,9 kg do 2,1 kg w zależności od obiektywu 

Mocowanie statywu 

UNC ¼”-20 

Zawartość systemu 

Kamera termowizyjna 

Baterie (2 szt.) 

Ładowarka baterii 

Kabel HDMI-HDMI 

Walizka transportowa 

Duża osłona okularu 

Osłona na obiektyw 

Pasek na szyję 

Zasilacz sieciowy z różnymi wtyczkami 

Przewód USB, standardowe A na Micro-B 

Certyfikat kalibracji 

Karta licencyjna na oprogramowanie FLIR Tools+ 

Dokumentacja użytkownika na płycie CD-ROM 

Dokumentacja drukowana 

Zestaw słuchawkowy Bluetooth 

Karta SD 


PRZEGLĄD 


Producent/dystrybutor FLUKE FLUKE 

Model PTi120 Ti401 


Zastosowanie Inspekcja instalacji elektrycznych, hydraulicznych, HVAC Przemysł, R&D, Energetyka, Budownictwo 

Zakres pomiarowy temperatury -20°C do +150°C -20°C to +650°C 

Zakres temperatury eksploatacji -10°C do +50°C -10°C do +50°C 

Dokładność pomiarów ±2°C lub ±2% ±2°C lub ±2% 

Minimalna/maksymalna odległość 

pomiaru 

min 228 mm / maks. Brak (DS 130:1) Min. 150 mm / maks. D:S 1065:1 

Kompensacja odbitej temperatury 

tła na wyświetlaczu 

TAK 

TAK 

Typ detektora 

Częstotliwość odświeżania 9 kHz 9 lub 60 kHz 



7,6 mRad 0.93 mRad 

Kąt widzenia 50° w poziomie, 38° w pionie 34° w poziomie, 24° w pionie 

Sposób regulacji ostrości Stała ogniskowa Automatyczny lub ręcznny 

Rodzaj i wielkość wyświetlacza LCD 3.5” LCD 3.5” 

Rozdzielczość wyświetlacza 120x90 640 x480 


pracy 



Wewnętrzny akumulator litowo-jonowy, conajmniej 2h 

ciągłej pracy bez WiFi 

2 GB wewnętrznej pamięci flash, eksport po WiFi, 

Fluke Connect lub poprzez USB 

Wymienny z możliwością ładowania akumulator litowo-jonowy 

(2 w zestawie) conajmniej 3h ciągłej pracy bez WiFi 

Wymienna karta pamięci micro SD o pojemności 4 GB, 

wewnętrzna pamięć flash o pojemności 4 GB, możliwość 

zapisu na dysk flash USB, przesyłanie w celu trwałego 

przechowywania 

Formaty zapisywanych plików JPG, is2 bmp, jpeg, is2 eksport do bitmap (.bmp), GIF, JPEG, PNG, TIFF 


Oprogramowanie komputerowe Fluke Connect ® — pełna 

wersja oprogramowania do analizy i tworzenia raportow 

z dostępem do systemu Fluke Connect 

Oprogramowanie komputerowe Fluke Connect ® — pełna 

wersja oprogramowania do analizy i tworzenia raportow 

z dostępem do systemu Fluke Connect 

Masa z akumulatorem 0.23 kg 1.04 kg 

Szczelność obudowy IP54 IP54 

Długość gwarancji 2 lata 2 lata 

Menu w języku polskim TAK TAK 

Zalecana częstotliwość kalibracji Co 2 lata Co 2 lata 


Funkcja oznaczania zasobow (Asset Tagging) Fluke 

Connect ® pomaga uniknąć żmudnego sortowania i 

porządkowania termogramów. Po zeskanowaniu kodu 

QR lub kodu kreskowego urządzenia termogram oraz 

wszystkie zapisane informacje dotyczące daty i godziny 

trafią do wstępnie zdefiniowanych folderow. 

Funkcja oznaczania zasobow (Asset Tagging) Fluke Connect ® 

pomaga uniknąć żmudnego sortowania i porządkowania 

termogramów. Po zeskanowaniu kodu QR lub kodu 

kreskowego urządzenia termogram oraz wszystkie zapisane 

informacje dotyczące daty i godziny trafią do wstępnie 

zdefiniowanych folderow. 


brak 

Teleobiektyw FLK-LENS / TELE2 (2-krotne powiększenie), 

Teleobiektyw FLK-LENS / 4XTELE2 (4-krotne powiększenie), 

Obiektyw szerokokątny FLK-LENS / WIDE2, FLK-LENS / 25MAC2 

Makro 25, Ładowarka samochodowa TI-CAR-CHARGER, Osłona 

przeciwsłoneczna FLK-TI-VISOR3, Akcesoria do montażu 

statywu TI-TRIPOD3, Zestaw słuchawkowy Bluetooth FLK-TI- 

BLUETOOTH, Dodatkowy akumulator Smart FLK-TI-SBP3, 

FLK-TI-SBC3B Dodatkowa ładowarka Smart Battery, Dodatkowy 

akumulator Smart FLK-TIX5XX-SBP4, FLK-TI-SBC3B Dodatkowa 

ładowarka Smart Battery 

Cena katalogowa netto 750 € 6999 € 

Fachowy Elektryk 63

PRZEGLĄD 



Producent/dystrybutor SONEL S.A. SONEL S.A. 

Model KT-165 KT-400 

Zastosowanie 

Energetyka, budownictwo, przemysł, utrzymanie ruchu, 

medycyna, inne 

Energetyka, budownictwo, przemysł, utrzymanie ruchu, 

medycyna, inne 

Zakres pomiarowy temperatury 

od -20°C do +350°C 

Zakres 1: od -20°C do +150°C 

Zakres 2: od +150°C do +650°C 

Zakres 3: od +650°C do +1500°C (opcja) 

Zakres temperatury eksploatacji od -10°C do +50°C Od -10°C do +50°C 

Dokładność pomiarów 

±2°C lub 2% odczytu (dla temp otoczenia pomiędzy 

15°C…35°C 

i temp. obiektu powyżej 0°C) 

±2°C lub 2% odczytu (dla temp otoczenia pomiędzy 15°C…35°C 

i temp. obiektu powyżej 0°C) 

Minimalna/maksymalna odległość 

pomiaru 

od 0,5 m do ∞ 

od 0,5 m do ∞ 

Kompensacja odbitej temperatury 

tła na wyświetlaczu 

TAK 

TAK 

Typ detektora 160x120 pikseli 384 x 288 pikseli 

Częstotliwość odświeżania 25 Hz 25 Hz 



3,30 mrad 1,29 mrad 

Kąt widzenia 

30,0°x23,0° 

28,4°x21,5° 

(opcja: 57,0°x45,0° oraz 13,7°x10,3°) 

Sposób regulacji ostrości Stała ogniskowa Ręczna 

Rodzaj i wielkość wyświetlacza 3,5", LCD wysokiej jasności 4”, dotykowy LCD wysokiej jasności 

Rozdzielczość wyświetlacza 320 x 240 480x800 


pracy 

Litowo-jonowy, >4 godziny 

Litowo-jonowy, >4 godziny (2 szt. w standardzie) 



karta SD, micro USB 2.0, Wi-Fi 

karta microSD, mini HDMI, micro USB 2.0, Wi-Fi 

Formaty zapisywanych plików 


Obrazy: JPG (z informacją o temp.) 

Darmowe Sonel ThermoAnalyze 2, darmowa aplikacja 

mobilna Sonel KT Mobile 

Obrazy: JPG (z informacją o temp.) 

Filmy: AVI, IRV (z informacją o temp.) 

Darmowe Sonel ThermoAnalyze 2, darmowa aplikacja mobilna 

Sonel KT Mobile 

Masa z akumulatorem ok. 0,72 kg ok. 0,84 kg 

Szczelność obudowy IP43 IP54 

Długość gwarancji 2 lata 2 lata 

Menu w języku polskim TAK TAK 

Zalecana częstotliwość kalibracji 1/rok 1/rok 


Kamera zdjęć wizualnych 5 Mpix, 4 tryby prezentacji 

obrazu, 

Wi-Fi, pamięć wewnętrzna, karta SD 16 GB, wbudowane 

w kamerze narzędzie do podstawowej analizy 

Kamera zdjęć wizualnych 5 Mpix, 4 tryby prezentacji obrazu, 

latarka LED, wskaźnik laserowy, mikrofon, głośnik, Wi-Fi, 

pamięć wewnętrzna 150 MB, karta microSD 16 GB, wbudowany 

w kamerze program do analizy, generowanie raportów PDF w 

kamerze 


Dodatkowy akumulator 

Zewnętrzna ładowarka akumulatorów, teleobiektyw 40 mm, 

szerokokątny obiektyw 8,8 mm, filtr wysokotemperaturowy do 

1500°C, futerał miękki 

Cena katalogowa netto 6 350 zł 17 600 zł 


PRZEGLĄD 



TESTO Sp. z o.o. 

TESTO Sp. z o.o. 

testo 865 testo 872 

Wykrywanie wycieków, identyfikacja przegrzanych połączeń elektrycznych, 

wykrywanie mostków cieplnych lub wad strukturalnych. Jest idealnym 

rozwiązaniem do prac instalacyjnych i w przemyśle 

od -20 do +280°C 

od -15 do +50°C 

Wykrywanie przegrzań połączeń elektrycznych, identyfikacja wad 

konstrukcyjnych, wykrywanie mostków cieplnych i miejsc zagrożonych 

występowaniem pleśni 

od -30 do +650°C 

od -15 do +50°C 

±2 °C, ±2 % mierzonej wartości ±2 °C, ±2 % mierzonej wartości 

< 0,5 m < 0,5 m 

Tak 

Tak 

160 x 120 pikseli 320 x 240 pikseli 

9 Hz 9 Hz 

3,4 mrad 2,3 mrad 

31° x 23° 42° x 30° 

automatyczny 

automatyczny 

8,9 cm (3.5") TFT, QVGA 8,9 cm (3,5") TFT, QVGA 

320 x 240 pikseli 320 x 240 pikseli 

litowo-jonowo, 4 godziny 

wbudowana pamięć, eksport danych poprzez USB 

.bmt i .jpg; możliwość eksportu do .bmp, .jpg, .png, .csv, .xls 

tak 

Li-Ion, 4 godziny 

wbudowana pamięć, eksport danych poprzez USB, Wi-Fi + aplikacja mobilna 

.bmt and .jpg; możliwość eksportu do .bmp, .jpg, .png, .csv, .xls 

tak 

0,51 kg 0,51 kg 

IP54 

IP54 

2 lata 2 lata 

Tak 

Tak 

– – 

Funkcja SuperResolution – rozdzielczość 320 x 240 pikseli. 

Asystent ScaleAssist – automatyczne dopasowanie skali obrazu 

termograficznego do panujących warunków otoczenia. Asystent IFOV-warner 

– obrazuje rzeczywistą wielkość plamki pomiarowej na ekranie, pozwala na 

uniknięcie błędów pomiarowych związanych z pomiarem zbyt małego obiektu. 

Funkcja Delta T – pomiar różnicowy dla dowolnych punktów pomiarowych 

Funkcja SuperResolution – rozdzielczość 640 x 480 pikseli. Asystent ScaleAssist 

- automatyczne dopasowanie skali obrazu termograficznego do panujących 

warunków otoczenia. Asystent IFOV-warner – obrazuje rzeczywistą wielkość 

plamki pomiarowej na ekranie i pozwala na uniknięcie błędów pomiarowych 

związanych z pomiarem zbyt małego obiektu. Delta T - pomiar różnicowy 

dla dowolnych punktów pomiarowych. Asystent ε-Assist – automatycznie 

określa emisyjność badanego obiektu oraz wartość temperatury odbitej 

RTC. Bezprzewodowa komunikacja WLAN ze smartfonem lub tabletem z 

zainstalowaną aplikacją „testo Thermography App” 

Dodatkowy akumulator Li-Ion, szybka ładowarka do akumulatora, taśma 

samoprzylepna o określonej emisyjności 

Dodatkowy akumulator litowo-jonowy, szybka ładowarka do akumulatora, 

taśma samoprzylepna o określonej emisyjności 

4 500 zł 12 000 zł 

Fachowy Elektryk 65

oświetlenie 

awaryjne 

Suprema LED i Vella LED 

– duże możliwości dla systemów ewakuacyjnych 

PROMOCJA 

Suprema LED i Vella LED to serie opraw oświetlenia awaryjnego, które dzięki specjalnej konstrukcji 

umożliwiają różnorodne zastosowanie w dowolnym systemie ewakuacyjnym. 

Przemyślana konstrukcja zapewnia wiele 

wariantów mocy i optyki, umożliwiając 

zastosowanie opraw serii Suprema LED 

i Vella LED, w dowolnych strefach otwartych 

(SO), korytarzach (SC), w tym bardzo 

wysokich (SOH lub SCH), a także doświetlenie 

punktów bezpieczeństwa (SCA). 

Mnogość sposobów montażu umożliwia instalację 

w dowolnym środowisku, np. montaż 

natynkowy sufitowy, ścienny, a także 

natynkowy (sufitowy) zwieszany i sufitowy 

wpuszczany. 

Fot. 1. Suprema LED SO zainstalowana Fot. 2. 

jako NT 

Suprema LED SO zainstalowana 

jako PT 

Specyfikacja techniczna opraw Suprema LED: 

Napięcie zasilania 

230 V AC lub 230 V AC / 220 V DC 

Częstotliwość napięcia 

zasilającego 

50 Hz AC 

Czas pełnej gotowości do 

pracy awaryjnej 

max. 24 h 

Czas pracy awaryjnej 1 h, 3 h 

Źródło światła (typ) LED 

Wbudowany akumulator LiFePO4 

Sposób mocowania 

Typ oprawy 

Test ręczny/automatyczny 

Klasa ochronności 

Stopień ochrony IP 

obudowy 

Materiał oprawy 

Wymiary zewnętrzne 

(wys.×szer.×dł.) 

Temperatura pracy 

(otoczenia) 

Uwagi techniczne 

Montaż sufi towy natynkowy lub wpuszczany, 

dostępne akcesoria do montażu 

oprawy natynkowej na ścianie, fl agowo 

lub na zwieszakach 

Do oświetlania dróg ewakuacyjnych, 

wskazywania kierunków ewakuacji, 

oznaczania wyjść awaryjnych i podświetlania 

punktów bezpieczeństwa 

AT – autotest, CT – test centralny 

(monitoring WELLS) 

Klasa II 

IP54, IP44 

Korpus z PC/ABS, klosz z PC, płyta 

kierunkowa z PMMA 

52x60x335, 217x60x335 mm 

Od 10 do 50 ºC 

widoczność znaku dla wersji kierunkowych 

– 30 m 

Specyfikacja techniczna opraw Vella LED: 

Napięcie zasilania 230 V AC lub 230 V AC / 220 V DC 

Częstotliwość napięcia 

zasilającego 

50 Hz AC 

Czas pełnej gotowości do 

pracy awaryjnej 

max. 24 h 

Czas pracy awaryjnej 1 h, 3 h 

Źródło światła (typ) LED 

Wbudowany akumulator LiFePO4 lub NiCd 

Sposób mocowania 

Typ oprawy 

Test ręczny/automatyczny 

Klasa ochronności 

Stopień ochrony IP 

obudowy 

Materiał oprawy 

Wymiary zewnętrzne 

(wys.×szer.×dł.) 

Temperatura pracy 

(otoczenia) 

Uwagi techniczne 

Montaż sufi towy natynkowy lub wpuszczany, 

dostępne akcesoria do montażu 

zwieszanego 

Do oświetlania dróg ewakuacyjnych, wskazywania 

kierunków ewakuacji, oznaczania 

wyjść awaryjnych i podświetlania punktów 

bezpieczeństwa 

MT – test ręczny, AT – autotest, CT – test 

centralny (monitoring WELLS) 

Klasa II 

IP65, IP44 

Korpus z PC/ABS, klosz z PC, płyta kierunkowa 

z PMMA 

42x144x269 mm 

Od 10 do 50ºC 

widoczność znaku dla wersji z kierunkową 

płytą rozpraszającą (zestaw DS Vella) 

– 24 m 


oświetlenie 

awaryjne 

Fot. 3. 

Vella LED SO zainstalowana 

jako NT 

Obok funkcji oświetlania antypanicznego 

i dróg ewakuacyjnych, dostępne są wykonania 

przeznaczone do wskazywania kierunków 

ewakuacji, dzięki zastosowaniu kierunkowej 

płyty rozpraszającej z odpowiednim 

piktogramem. 

Fot. 4. 

Vella LED SO zainstalowana jako PT 

Oprawy posiadają wysoki stopień szczelności 

IP54 (Suprema) i IP65 (Vella) oraz 

nowoczesne akumulatory o zwiększonej 

żywotności – litowo-żelazowo-fosforanowe 

(LiFePO4) i są przystosowane do współpracy 

z bezprzewodowym monitoringiem 

opraw awaryjnych WELLS. 

Vella LED to nowoczesna oprawa, która 

dzięki wyjątkowej konstrukcji pozwala 

na montaż np. podtynkowy, natynkowy oraz 

w obydwóch wersjach z kierunkową płytą 

rozpraszającą. Instalacja przebiega szybko 

i sprawnie, dzięki uchylanej na zawiasach 

płytce z diodami, co ogranicza do minimum 

konieczność demontowania elementów 

oprawy. Wystarczy zdjąć tylko klosz. 

Duży wybór optyki daje szeroką gamę zastosowań, 

między innymi w strefach otwartych, 

korytarzowych, w wysokich pomieszczeniach. 

• 

Fot. 5. 

Suprema LED D 

zainstalowana 

jako NT 

Fot. 6. Suprema LED D Fot. 7. Suprema Led D Fot. 8. Vella LED SO Fot. 9. 

zainstalowana 

zainstalowana 

zainstalowana 

jako NT-S 

jako PT 

jako NT 

Vella LED 

zainstalowana 

jako DS NT 

REKLAMA 

Producent oświetlenia LED 

awaryjnego i przemysłowego 

Chcesz wiedzieć więcej? Zadzwoń lub napisz! 

+48 22 100 35 10 | sprzedaz@intelight.pl | www.intelight.pl 


67

OŚWIETLENIE NOWOŚCI 


Debiut nowej generacji żarówek akumulatorowych Beghelli 

Podwyższona skuteczność opraw 

infrastrukturalnych LUG Light Factory 

Dzięki zastosowaniu nowej technologii diod oraz pracom rozwojowym 

z tym związanym, oprawy infrastrukturalne LUG 

Light Factory otrzymały nowe zakresy dostępnych skuteczności 

[lm/W]. Rodzina URBANO z oprawami URBINO LED 

i URBANO LED oraz ekonomiczna linia opraw TRAFFIK LED 

zostały rozszerzone o nowe indeksy ze skutecznością wynoszącą 

do 155 lm/W oraz niezmienioną żywotnością LED (L90) 100 000 h. 

Dodatkowe informacje oraz zaktualizowane karty katalogowe są 

dostępne na stronie internetowej lug.com.pl w zakładce Produkty. 

www.lug.com.pl 

Nowoczesne oświetlenie ledowe to nie 

tylko niższe rachunki za prąd czy lepsze 

parametry. Producenci z myślą o poprawie 

komfortu użytkowników wdrażają kolejne 

udogodnienia. Jedną z nowości na rynku 

jest seria innowacyjnych żarówek, które 

świecą nawet po zaniku napięcia. 

Pierwszą firmą, która wprowadziła tego 

typu inteligentne rozwiązanie był włoski 

producent oświetlenia LED – marka 

Beghelli. Model żarówki z akumulatorem 

Zafiro LED to kolejna generacja źródeł 

światła z akumulatorem, które działają 

bez przeszkód do 2 godzin po zaniku 

napięcia. Dzięki klasycznej budowie 

gwintu (E27) pasują do większości popularnych 

gniazd w domach czy obiektach 

komercyjnych. 

Model Zafiro zaprojektowany jest 

w technologii szafirowej. Charakteryzuje 

się modnym designem (m.in. kształt 

bańki oraz przeźroczyste wykonanie) 

i z pozoru przypomina zwykłą żarówkę 

ledową. Klasa efektywności energetycznej 

wynosi w tym przypadku A++, dzięki 

czemu rozwiązanie pozostaje energooszczędne. 

Akumulatorowa żarówka 

Beghelli znajdzie zastosowanie zwłaszcza 

w takich pomieszczeniach, jak kuchnia, 

salon, przedpokój, łazienka czy klatka 

schodowa. 

Źródło: Beghelli 


Moduły LINEARlight Rigid NICHE idealne do oświetlania 

przestrzeni domowych, biurowych i komercyjnych 

Dzięki swoim cechom moduły OSRAM 

LINEARlight Rigid NICHE pozwalają 

na wyjątkową elastyczność w projektowaniu 

oświetlenia wnętrz. Nowe moduły 

LED zasilane napięciem 24 V mają cechy 

sprawiające, że ich stosowanie jest bardzo 

wygodne i przynosi dobre efekty. Przede 

wszystkim wyglądają elegancko i są bardzo 

smukłe. Emitują miękkie, przyjemne 

dla oczu światło, które nie wywołuje 

olśnienia. Kąt rozsyłu światła to 120o, 

do wyboru jest pięć długości modułów 

(od 10 do 119 cm) oraz diody o szerokiej 

gamie temperatur barwowych światła. 

Moduły LINEARlight Rigid NICHE 

zostały zaprojektowane z wykorzystaniem 

najnowocześniejszych komponentów, 

które pozwalają na regulację strumienia 

świetlnego oraz użycie jednego układu 

zasilającego do linii świetlnej o długości 

nawet 3 m, złożonej z kilku modułów. 

Nowe produkty można mocować przy użyciu 

magnesów albo wkrętów, co pozwala 

na używanie ich przy najróżniejszych 

aplikacjach. LINEARlight Rigid NICHE 

mogą być stosowane w charakterze 

oświetlenia bezpośredniego albo ukryte 

w elementach wystroju wnętrza.Do regulacji 

strumienia świetlnego można stosować 

układy zasilające OPTOTRONIC. 

Dzięki uniwersalności i wysokiej jakości 

wykonania moduły LINEARlight Rigid 

NICHE są idealne do oświetlania przestrzeni 

domowych, biurowych i komercyjnych. 

Emitowane przez nie miękkie 

światło tworzy dobrą atmosferę do wypoczynku, 

nauki, pracy i zakupów. 

www.osram.pl 


oświetlenie 

elektryka 

TRAFFIK LED - potencjał najlepszej technologii LED, 

prościej niż kiedykolwiek! 

PROMOCJA 

Oprawa infrastrukturalna TRAFFIK LED polskiej firmy LUG Light Factory to kwintesencja 

energooszczędności i wydajności technologii LED. Nowatorskie podejście do projektowania, 

w połączeniu z wieloletnim doświadczeniem LUG, pozwoliły stworzyć oprawę o wysokiej 

skuteczności i optymalnych parametrach, które pozwalają wykorzystać natychmiastowe korzyści 

inteligentnej technologii LED. 

Nowa oprawa infrastrukturalna TRAFFIK 

LED od LUG Light Factory charakteryzuje się 

skutecznością dochodzącą do 155 lm/W oraz 

żywotnością (L90) 100 000 h i objęta jest 

5-cio letnią gwarancją producenta. 

Pakiet korzyści, dostępny od ręki 

Oprawa TRAFFIK LED stanowi uzupełnienie 

rodziny opraw infrastrukturalnych UR- 

BANO firmy LUG Light Factory w obszarze 

ekonomicznych rozwiązań miejskich. 

Dzięki swoim cechom, oprawa TRAFFIK 

LED doskonale nadaje się zarówno do bezpośredniej 

modernizacji istniejącej infrastruktury 

(regulowany uchwyt montażowy), 

jak i nowych projektów oświetleniowych 

(dedykowane optyki). TRAFFIK LED 

współdzieli technologiczne DNA z linią 

opraw URBANO, udostępniając najwyższą 

jakość technologii LED w ekonomicznym 

segmencie rynku. 

Regulowany uchwyt montażowy 

Dzięki zastosowaniu regulowanego uchwytu 

w zakresie od -10° do +90°, samodzielnie 

dostosujesz kąt nachylenia oprawy – zarówno 


oświetlenie 

elektryka 

Tabela 1: przykładowe indeksy opraw z rodziny TRAFFIK LED 

przy wymianie dotychczasowego oświetlania, 

jak i nowej inwestycji. Oprawa TRAFFIK 

LED może być w związku z tym z powodzeniem 

zostać zamontowana zarówno na wysięgnikach, 

jak i słupach ø60/48 mm. 

Zabezpieczenie przepięciowe 

Montowane w standardzie zabezpieczenie 

przeciwprzepięciowe 6 kV wyróżnia oprawę 

TRAFFIK LED i gwarantuje jej bezpieczeństwo 

(10 kV dostępne na zamówienie). 

Dedykowane optyki 

Oprawa TRAFFIK LED została wyposażona 

w dedykowane optyki, które umożliwiają elastyczną 

i efektywną pracę. 14 optyk pozwoli 

efektywnie i precyzyjnie oświetlić każdy typ 

drogi – począwszy od dróg gminnych, poprzez 

ekspresowe, aż do parkingów i parków. 

Wysoka jakość wzornictwa 

Wielokrotnie nagradzane wzornictwo LUG 

to gwarancja optymalnego połączenia cech 

użytkowych z nowoczesnym uniwersalnym 

designem, dzięki czemu łatwa i przyjemna 

w montażu oprawa będzie wyglądać atrakcyjnie 

i estetycznie. 

Proste podłączenie, 

bez otwierania oprawy 

TRAFFIK LED wyposażony jest w kabel 

długości 60 cm, który łączymy z przewodem 

w słupie oświetleniowym przy pomocy złącza 

(poza zestawem). Dzięki temu instalator 

nie musi obawiać się nieszczelnego dławika, 

czy problemu z montażem okablowania. Jest 

to korzystne zarówno w przypadku modernizacji, 

jak i przy nowej instalacji. 

Technologia SMART-Ready 

Oprawa TRAFFIK LED może być wyposażona 

w standardowe złącza NEMA lub ZHAGA, 

dzięki czemu Twoja oprawa będzie przygotowana 

na przyszłe wyzwania SMART CITY. 

W przyszłości zamontujesz zewnętrzny kontroler 

inteligentnego oświetlenia, sensory IoT 

(np. czujniki jakości powietrza) lub inne urządzenia 

bez konieczności wymiany całej infrastruktury 

oświetleniowej. Oprawa TRAFFIK 

LED współpracuje z autorskim systemem klasy 

smart city LUG URBAN. 

Więcej informacji o nowej oprawie 

TRAFFIK LED znajdziesz na stronie: 

www.lug.com.pl/nowe-produkty/traffik-led 

Więcej informacji nt. systemu LUG URBAN 

znajdziesz na stronie. www.lug.com.pl/urban 


71

oświetlenie 

elektryka 

Oprawy oświetleniowe LED 

Oprawy oświetleniowe bazujące na źródłach światła LED to już niemalże podstawa w nowoczesnych 

systemach oświetleniowych. Nic w tym dziwnego, bowiem za takim źródłem światła przemawiają 

niskie koszty eksploatacyjne przy zachowaniu dobrych parametrów oświetlenia. 

Oprawy liniowe 

Specjalne oprawy są oferowane pod kątem 

montażu ściennego. Oprócz tego może być 

wykorzystana specjalna linka. Obudowa 

niektórych lamp jest oparta na profilach aluminiowych. 

Ponadto oferowane są oprawy 

przeznaczone do sufitów podwieszanych, 

które montuje się przy pomocy uchwytów. 

Klosz najczęściej jest zawieszony na spinkach, 

co zdecydowanie ułatwia ewentualną 

wymianę źródła światła. Podstawę i zapinki 

zazwyczaj wytwarza się z tworzywa ABS, 

a klosz z poliestru (PS). Ważne są uchwyty 

przeznaczone do montażu oprawy do podłoża 

przy użyciu dołączonych uchwytów 

mocujących. Przewód wprowadza się dławikiem 

uszczelniającym. 

Specjalne oprawy liniowe są dostępne z myślą 

o montażu w warunkach przemysłowych. 

Urządzenia tego typu bardzo często mają 

I klasą ochronności przy stopniu ochrony 

IP 65. Współczynnik mocy wynosi z kolei 

≥ 0,85. Urządzenie, w zależności od zastosowanego 

źródła światła, może pracować 

w temperaturze mieszczącej się pomiędzy 

-35 a 40°C. Korpus oprawy zazwyczaj jest 

wykonany z poliwęglanu stabilizowanego 

UV, a klosz z przezroczystego poliwęglanu 

stabilizowanego UV. W niektórych modelach 

klamry zamykające wytwarza się ze 

stali nierdzewnej. Odbłyśnik najczęściej 

stanowi ocynkowaną blachę stalową malowaną 

proszkowo. 

Hale, magazyny, przemysł 

Oprawy jakie projektuje się z myślą 

o oświetlaniu hal i magazynów najczęściej 

mają konstrukcję nadbudowaną oraz obudowę 

aluminiową z jedno- lub dwuliniowym 

źródłem światła. Istotną rolę odgrywa 

przy tym przezroczysta pokrywa ochronna 

wykonana z materiału, który jest odporny 

na pękanie. Wewnętrzny odbłyśnik najczęściej 

jest aluminiowy i ma adapter przeznaczony 

do mocowania wymiennej pokrywy 

pryzmatycznej. Takie rozwiązanie gwarantuje 

optymalną redukcję ciśnienia. Oprawy 

mogą być podłączone jako instalacje oświetlenia 

awaryjnego. Nabyć można wersje ze 

ściemnianiem, z trybem pracy na pół mocy 

oraz z trybem nocnego oświetlenia czuwającego. 

Ponadto specjalne oprawy oferowane 

są do miejsc, gdzie występuje środowisko 

agresywne – zasady, kwasy, smary, oleje, 

paliwa itp. W takich rozwiązaniach stopień 

ochrony osiąga nawet IP 69K. Warto wspomnieć 

również o oprawach typu floodlight, 

które mają bardzo wysoki strumień świetlny 

niejednokrotnie przekraczający 46 tys. lm. 

Systemy oświetleniowe przeznaczone 

do pracy w magazynach powinny spełniać 

szereg wymagań, bowiem obiekty tego typu 

bardzo często nie mają dostępu do światła 

dziennego. Oprócz tego dostępowi do światła 

dziennego nie sprzyjają wąskie przejścia 

znajdujące się między regałami przy wysokich 

konstrukcjach dachowych. Zgodnie 

z normą PN-EN 12464-1, która zawiera 

wymagania względem oświetlenia w magazynach 

średnie natężenie oświetlenia powinno 

mieścić się pomiędzy 100 lx a 200 lx. 

Fot. PHILIPS 

Praktyka jednak pokazuje, że poziom ten powinien 

być nieco wyższy i wynosić 300 lx, 

po to aby zapewnić bezproblemowe czytanie 

etykiet i dokumentów magazynowych. 

Wyższy poziom natężenia oświetlenia 

jest również ważny w obszarach wjazdów 

do magazynów celem dobrej widoczności. 

Oprawy oświetleniowe przeznaczone dla 

przemysłu muszą spełniać odpowiednie wymagania 

norm i przepisów z jednoczesnym 

zachowaniem efektywności energetycznej. 

Oprawy oświetleniowe ze źródłami LED 

zapewniają niskie koszty eksploatacyjne 

a do tego nie pogarszają jakości światła. Jak 

wiadomo w wielu miejscach jakość oświetlenia 

ma szczególne znaczenie. Ważne jest 

przy tym ograniczenie zjawiska oświetlenia 

oraz poziom wartości natężenia oświetlenia 

zwłaszcza w obiektach przemysłowych, 

gdzie wykonywana jest praca ciągła. Istotną 

rolę odgrywa tutaj ograniczenie zjawiska 

olśnienia. W obiektach przemysłowych 

oświetlenie, które spełnia odpowiednie 

Fot. 1. 

Oprawy liniowe LED pozwalają stworzyć ciągłą linię świetlną często stosowaną 

w podziemnych garażach Fot. Philips 


oświetlenie 

elektryka 



„Rynek zalewa masa produktów różnego pochodzenia i, co za tym idzie, 

różnej czasem skrajnej jakości. Czym się kierować przy wyborze opraw 

LED by mieć pewność, że otrzymamy produkt dobrej jakości, spełniający 

najwyższe standardy?” 

Monika Guzek 

Product Marketing Manager 

LUG Light Factory 

Duża różnorodność produktów dostępnych na 

rynku powoduje trudności w podjęciu decyzji 

o zakupie właściwego oświetlenia. Wybierając 

rozwiązanie należy zastanowić się nad jego aplikacyjnością, 

użytecznością i korzyściami jakie 

nam daje. Również należy odpowiedzieć sobie 

na pytanie „co jest dla nas ważniejsze – jakość 

czy cena?”. Bardzo często uważamy, że kupując 

tanie produkty LED zyskujemy, bo przecież wydajemy 

znacznie mniej pieniędzy. Jest to pozorna 

oszczędność, bo bierzemy pod uwagę tylko sam 

koszt zakupu, nie zwracając uwagi na jakość, 

parametry i długość życia produktu. Podstawą 

takich obliczeń powinna być kalkulacja TCO 

– Total Cost of Ownership tzn. całkowity koszt posiadania, 

który obejmuje koszty zakupu, montażu, 

koszty napraw oraz koszty zużytej energii w całym 

czasie trwania projektu. Dopiero uwzględnienie 

wszystkich parametrów pozwala na określenie, 

jakie rozwiązanie jest najbardziej korzystne. 

Na jakość opraw LED wpływ ma wiele aspektów 

niewidocznych dla końcowego klienta m.in. 

proces i miejsce produkcji, konstrukcja oprawy 

oświetleniowej, zastosowany układ optyczny czy 

układ zasilający a także rodzaj użytych modułów 

i chipów LED. Jeżeli nie mamy możliwości 

uzyskania informacji na temat tych aspektów 

przy wyborze rozwiązania LED powinniśmy 

zwrócić uwagę na skuteczność [lm/W] i strumień 

światła (lm), a nie tylko na moc oprawy. 

Ważny jest także wskaźnik oddawania barw 

i temperatura barwowa oraz trwałość wyrażona 

w godzinach (h) wraz z utrzymaniem strumienia 

świetlnego w czasie (L). To co wyróżnia 

produkty spełniające najwyższe standardy to 

przeprowadzone badania fotobiologiczne wg 

normy PN-EN 62471:2010. Spełnienie wymagań 

stawianym oprawom LED w zakresie BLH 

(Blue Light Hazard) jest niezwykle istotne dla 

zdrowia i komfortu użytkowników. 

parametry to gwarancja wysokiej jakości 

produkcji, wydajności pracy a co najważniejsze 

bezpieczeństwa ludzi. Przekłada się 

to bowiem na komfort wykonywanej pracy 

oraz mniejszą liczbę wypadków. 

Fot. ES-SYSTEM 

Fot. 2. 

Oprawy VERSO LED-HO VDN do stosowania w ciągach komunikacyjnych mogą oferować 

wąski, eliptyczny i szeroki rozsył. 

Oprawy do terenów zewnętrznych 

W nowoczesnych oprawach, jakie są przeznaczone 

do oświetlania terenów zewnętrznych 

łącznie z parkami i ulicami, oprócz 

właściwości funkcjonalnych stawia się również 

na walory estetyczne. Ważne jest przy 

tym uzyskanie wysokiej ochrony przed działaniem 

czynników zewnętrznych. Z kolei 

odpowiednio dobrana optyka musi zagwarantować 

właściwą ilość i rozsył światła. 

W niektórych systemach oświetleniowych 

znajdujących zastosowanie chociażby przy 

drogach głównych, drugorzędnych, lokalnych, 

a także węzłach drogowych wykorzystuje 

się oprawy bazujące na precyzyjnej 

regulacji kierunku wiązki światła. W niektórych 

miejscach warto zadbać o rozwiązania 

z tzw. konstrukcjami wandaloodpornymi. 

Ponadto poszczególne oprawy różnią się 

między sobą optyką i sposobem mocowania. 

W standardowym oprawach mocowanie 

najczęściej wykorzystuje wysięgnik lub 

można wykorzystać pionowy słup. 

Płytę, na której mocowany jest osprzęt najczęściej 

wykonuje się ze stalowej blachy ocynkowanej 

ogniowo a źródło światła ma dodatkowe 

zabezpieczenie ze szkła hartowanego. Istotną 

rolę odgrywają stateczniki z zabezpieczeniem 

termicznym. Pozycję światła można regulować. 

Korpus wraz z płytą mocującą optykę 

i uchwytem wykonuje się z aluminium odlewanego 

ciśnieniowo. Odbłyśnik jest zamocowany 

na aluminiowej ramie. Układy elektryczne 

instaluje się na płycie montażowej, wykonanej 

z blachy ocynkowanej ogniowo. 


73

światła tak aby został zapewniony określony 

poziom natężenia oświetlenia. Pamiętać należy, 

że czynnik ten przekłada się na zużycie 

energii elektrycznej. Stąd też na etapie wyboru 

oprawy przydatne będą diagramy znajdujące 

się w karcie katalogowej konkretnej oprawy. 

Konstrukcja oprawy również wpływa na natężenie 

oświetlenia. Warto podkreślić, że bardzo 

często zakłada się instalowanie liniowych źródeł 

światła LED do tradycyjnej oprawy. Jednak 

zamontowanie nowoczesnych zamienników 

świetlówek do opraw starego typu bazujących 

na odbłyśniku może spowodować biegunowy 

rozsył światła przy niestandardowej równomierności 

oświetlenia. 

Fot. ADOBESTOCK, Autor: ARTUR HENRYK 

Fot. 3. 

W instalacjach, gdzie nie ma możliwości poprowadzenia sieci elektroenergetycznej, 

zastosowanie znajdują lampy hybrydowe, zasilane energią odnawialną wytwarzaną 

dzięki panelom słonecznym i turbinom wiatrowym. 

Coraz większym uznaniem cieszą się oprawy 

uliczne z fotowoltaiką. Do dyspozycji użytkownika 

jest wyświetlacz LCD. W kontrolerze 

bardzo często przewiduje się wbudowany 

czujnik zmierzchu. Przydatne jest sterowanie 

radiowe za pomocą pilota bezprzewodowego. 

Akumulator lampy z ogniwami fotowoltaicznymi 

najczęściej stanowi baterię żelową 

całkowicie uszczelnioną. Specjalna skrzynka 

na baterie może być zamontowana pod ziemią 

lub na słupie. Standardowo uwzględnia 

się słup o wysokości 6 m wykonany ze stali 

ocynkowanej ogniowo z uchwytem na panel 

słoneczny i lampę. Typowa uliczna lampa 

fotowoltaiczna jest w stanie pracować 10 h 

dziennie przy 6 h pełnej mocy oświetlenia i 4 h 

w trybie tzw. półmocy oświetlenia. 

W niektórych instalacjach wykorzystywane 

są lampy hybrydowe. Chodzi tutaj zwłaszcza 

o miejsca, gdzie nie ma możliwości poprowadzenia 

sieci elektroenergetycznej. Lampy tego 

typu łączą w sobie energię odnawialną wytwarzaną 

dzięki panelom słonecznym i turbinom 

wiatrowym. W górnej części latarni umieszczony 

jest panel fotowoltaiczny oraz turbina 

wiatrowa a poniżej znajdują się źródła światła. 

Wybór opraw 

Na etapie wyboru odpowiedniej oprawy należy 

wziąć pod uwagę jednorodność i skuteczność 

oświetlenia. W praktyce, między innymi, 

na potrzeby doboru opraw oświetleniowych 

przyjmuje się klasyfikację obiektów pod 

względem wysokości. Tym sposobem obiekty 

wysokie mają do 25 m a wysokość średnich 

pomieszczeń mieści się pomiędzy 4 a 8 m. 

Obiekty niskie mają natomiast 2 – 4 m wysokości. 

Ważna jest odpowiednia ilość źródeł 

Montaż i konserwacja opraw 

Montując oprawę trzeba pamiętać aby zastosować 

takie źródło światła, jakie jest podane 

przez producenta w dokumentacji technicznej 

oprawy. Dodatkowo informacje w tym zakresie 

są podane na tabliczce znamionowej. Jeżeli 

oprawy mają moduły awaryjne to ważne 

jest zastosowanie dedykowane pakietu akumulatorów. 

Ponadto w przypadku systemów 

awaryjnych zaleca się okresowe sprawdzenie 

poprawności jego działania. Szczegółowe postępowanie 

w tym zakresie podaje producent 

ale najczęściej odbywa się to poprzez odłączenie 

napięcia sieciowego i wykonanie pomiaru 

czasu świecenia. W przypadku zbyt krótkiego 

czasu świecenia awaryjnego konieczne jest 

sprawdzenie działania poszczególnych obwodów 

elektrycznych i wymiana akumulatorów. 

Niektóre oprawy mają specjalny przycisk, 

który wymusza pracę awaryjną poprzez zasymulowanie 

zaniku napięcia. Zwalniając przycisk 

urządzenie powraca do normalnej pracy. 

Z reguły zaleca się aby po czterech latach 

od instalacji oprawy oświetleniowej wymienić 

pakiet akumulatorów. 

Wraz z podłączeniem urządzenia sprawdza 

się zapalenie właściwej diody sygnalizującej 

obecność napięcia 230 V, zaś inna kontrolka 

sygnalizuje ładowanie akumulatorów. Warto 

podkreślić, że pełen test poprawnej pracy 

oprawy można wykonać po 24 h ładowania 

pakietu akumulatorów. Chcąc wykonać test 

odłącza się napięcie w obwodzie podłączenia 

oprawy, a w momencie zaniku napięcia zasilania 

oprawa powinna się przełączyć w tryb 

pracy awaryjnej. W chwili podania napięcia 

230 V oprawa powinna kontynuować pracę 

tak, jak typowa oprawa oświetleniowa. 

Damian Żabicki 


warsztat 

elektryka 

Lasery liniowe dla 

profesjonalistów 

Linia laserów liniowych Bosch zapewnia 

większa wydajność pracy na budowach. 

Oferta obejmuje trzy urządzenia: model 

podstawowy GLL 3-80 Professional oraz 

modele z opcją komunikacji przez internet 

GLL 3-80 C Professional i GLL 3-80 CG 

Professional. Wszystkie trzy urządzenia 

emitują jedną linię poziomą i dwie linie 

pionowe 360°, przy czym krzyżujące 

się linie pionowe dodatkowo wyświetlają 

punkt w pionie na podłodze i suficie. 

Modele GLL 3-80 Professional i GLL 3-80 C 

Professional są wyposażone w wysokiej 

mocy diody, dzięki którym czerwone linie 

laserowe są dobrze widoczne także 

w jasnym otoczeniu. Natomiast model 

GLL 3-80 CG Professional emituje zielone 

linie laserowe, które są do czterech 

razy lepiej widoczne dla oka ludzkiego 

niż czerwone linie laserowe porównywalnych 

urządzeń. 

Lasery posiadają Bluetooth, dzięki czemu 

można nimi sterować za pomocą aplikacji. 

Aplikacja Bosch Levelling Remote umożliwia 

użytkownikom włączanie i wyłączanie 

linii laserowych bez konieczności 

dotykania urządzenia i ryzyka przypadkowej 

zmiany ustawienia wyświetlanych 

linii. Sterowanie urządzeniem za pomocą 

aplikacji ułatwia także pracę w miejscach 

trudno dostępnych. Użytkownik może 

także wygodnie ustawić jasność linii laserowych, 

np. aby poprawić ich widoczność 

lub zmniejszyć zużycie energii akumulatora. 

Aplikacja Bosch Levelling Remote 

jest dostępna bezpłatnie w sklepach 

Google Play Store i Apple App Store; jest 

także częścią aplikacji Bosch Toolbox. 

Źródło: Bosch 

Nowy miernik cęgowy prądu upływu 

Firma Beha-Amprobe wprowadza 

do swojej oferty w Polsce miernik cęgowy 

ALC-110-EUR. Urządzenie jest przeznaczone 

do pomiaru prądów upływowych 

w instalacjach oraz do testowania urządzeń 

w zastosowaniach przemysłowych. 

Miernik cęgowy ALC-110-EUR, zaprojektowany 

zgodnie z normami IEC/EN61557-13 

Automatyczny odkurzacz przemysłowy 

do pyłów suchych i mokrych 

Firma Würth Polska powiększyła swoją ofertę 

o linię odkurzaczy przemysłowych. Profesjonalne 

urządzenia przeznaczone są do zbierania 

pyłów suchych i mokrych. Spełniają wysokie 

standardy jakości, które potwierdzone są certyfikatami. 

Zaawansowane techniki zastosowane 

podczas produkcji urządzeń gwarantują 

ich długą żywotność. 

Ten uniwersalny odkurzacz przemysłowy 

dedykowany jest pracom budowlanym. 

Posiada system automatycznego 

czyszczenia filtra i gwarancję odpylania 

na poziomie 99,9%, zgodnie 

z normą EN 60335-2-69. Dzięki 

płaskiej obudowie silnika istnieje 

opcja przechowywania 

i montażu walizek systemowych 

Würth. Ergonomiczny 

projekt 

umożliwia przechowywanie 

w obudowie urządzenia akcesoriów. 

Odkurzaczem można sterować za pomocą 

podłączonego elektronarzędzia, ponieważ posiada 

gniazdo z czujnikiem Halla. Urządzenie 

i VDE 0413-13 jest przeznaczony do pomiaru 

prawdziwej wartości skutecznej prądu 

upływu – ułatwia wykrywanie, dokumentowanie 

i porównywanie odczytów prądu 

upływu wykonanych w danym okresie, co 

umożliwia zapobieganie nieplanowanym 

przestojom oraz wykrywanie nieregularnych 

przypadków zadziałania wyłączników różnicowoprądowych 

bez konieczności 

wyłączania urządzeń. 

Wśród zastosowań miernika 

ALC-110-EUR wymienić można: 

pomiar doziemnego prądu 

upływu, pomiar różnicowego 

prądu upływu, pomiar prądu 

upływu w przewodzie uziemienia 

ochronnego (PE), śledzenie 

źródła doziemnego prądu upływu 

czy pomiar prądu pobieranego 

przez pracujące urządzenia 

bez przerywania obwodu. 

Źródło: Beha-Amprobe 

posiada także opcję odsysania antystatycznego 

przy użyciu dodatkowych akcesoriów spoza 

zestawu. 

Źródło: Würth Polska 



warsztat 

elektryka 

PROMOCJA 

ENERGOTYTAN - LETNIE PROMOCJE 

 

• 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7999 zł netto* 

 

• 

• 

• 

• 

• 


 

• 

 

• 

• 

 

• 



 


77

warsztat 

elektryka 

Włókna szklane i systemy do przeciągania kabli 

i przewodów z energotytanu 

PROMOCJA 

Wprowadzanie przewodów w rury osłonowe, przepychanie kabli pod drogami, prowadzenie instalacji 

w sufitach podwieszanych, a także przeciąganie przewodów pomiędzy studzienkami teletechnicznymi 

zawsze sprawiało trudność i zajmowało dużo cennego czasu. Problemy te jednak zostały rozwiązane 

dzięki wprowadzeniu najnowszej serii włókien szklanych o wyjątkowej sprężystości i wytrzymałości na 

zagięcia oraz innowacyjnej końcówce początkowej RUNPOGLEITER. 

System wprowadzania przewodów z zastosowaniem 

prętów z włókna łączy w sobie 

solidność wykonania, łatwość obsługi i niezawodność 

w każdych warunkach. Zwiększa 

także wydajność prac kablowych 

w kanałach, rurach i trudnodostępnych 

przepustach. Doskonale nadaje się także 

do czyszczenia i przepychania kanalizacji. 

Włókna pozwalają na przeciągnięcie liny 

tzw. „pilota” lub bezpośrednio, lżejszych 

i krótszych odcinków kabli, na maksymalnym 

odcinku do 400 m. Zastosowany pręt 

pokryty jest najwyższej jakości tworzywem 

sztucznym, wzmocnionym oplotem zapewniającym 

długoletnie użytkowanie i ochronę 

przed ścieraniem. Zastosowane tworzywo 

jest niezwykle śliskie więc podczas prac nie 

ma potrzeby stosowania żeli poślizgowych. 

Rdzeń wykonany jest z niezwykle wytrzymałych 

kompozytów zapewniających dużą 

sprężystość i odporność na zrywanie. 

Stojaki z Energotytanu charakteryzują się 

wytrzymałą konstrukcją, przy bardzo niskiej 

wadze. Każdy stojak wyposażony jest 

w ręczny hamulec bębna oraz innowacyjny, 

podwójny (wolny i szybki) system odwijania 

włókna. Rozmiar stojaka dobierany jest 

do objętości włókna i indywidualnych potrzeb 

klienta. 

Najnowszy system przeciągania kabli z zastosowaniem 

prętów z włókna szklanego 

został podzielony na sześć zasadniczych kategorii 

użytkowych: 

• Zestawy PROFI-SET w skład których 

wchodzi pręt z włókna szklanego Ø=4,5 

lub 6 mm, o długości 30, 40, 50, 60 

i 80 m, umieszczony na ultralekkim stojaku 

z rozsuwanymi stopami pozycjonującymi 

oraz zintegrowany schowek 

z akcesoriami (głowica Runpogleiter, 

końcówki oczkowe, szekla, rolka prowadząca, 

tulejka łączeniowa oraz klej). 

(fot.1) 

Fot. 1. 

• Zestawy STANDARD-SET w skład 

których wchodzi pręt z włókna szklanego 

Ø=4,5 lub 6 mm, o długości 30, 40, 

50, 60 i 80 m, umieszczony na ultralekkim 

stojaku z rozsuwanymi stopami pozycjonującymi. 

(fot.2) 

• Zestawy BIG-SET w skład których 

wchodzi pręt z włókna szklanego 

Ø=7,5/9/11/15 mm, o długości od 40 

do 400 m, umieszczony na stojaku 

wraz z końcówkami początkowymi. 

(fot.3) 

Fot. 3. 

Fot. 2. 


warsztat 

elektryka 

Fot. 4. 

Fot. 5. 

• Pręty z włókna szklanego Ø=7,5/9/11/ 

/15 mm, o długości od 40 do 400 m, wraz 

z końcówkami początkowymi. (fot.4) 

• Zestaw RUNPOSTICKS w skład którego 

wchodzi dziesięć gwintowanych 

prętów z włókna szklanego o podwyższonej 

wytrzymałości i długości 1 m 

oraz pokrowiec z akcesoriami w postaci 

końcówki oczkowej, końcówki magnesowej, 

latarki, haka i łańcuszka. Zestaw 

ten idealnie nadaje się do przeprowadzania 

przewodów w sufitach podwieszanych. 

(fot.5) 

• Zestawy POWER REX – czyli włókno 

szklane Ø=3, o długości 20, 30, 40, 50 m, 

umieszczone w tworzywowej kasecie 

z akcesoriami (złączki, końcówki, opończa, 

klej). (fot.6) 

Fot. 8. 

Fot. 6. 

Fot. 7. 

Przy przeciąganiu przewodów na krótkich 

dystansach lecz w bardzo krętym i trudnym 

przepuście przydatnym wyposażeniem dodatkowym 

jest automatyczny popychacz 

RT 2008 do spirali metalowych (rys.7). Urządzenie 

to wyposażone jest w adaptery prowadzące 

20/25/32/40 oraz walizkę transportową. 

Umożliwia ono wprowadzanie specjalnej 

spirali metalowej do kanału w sposób ciągły 

na odległość do 30 m. (np. wprowadzenie 

przewodu do zwiniętego 30 m odcinka rury 

karbowanej bez rozwijania jej). 

Gdy przepusty przekraczają długość poszczególnych 

prętów z włókna szklanego 

zalecane jest użycie koszy łączeniowych, 

dzięki którym możliwe jest połączenie wewnątrz 

kanału dwóch prostych odcinków 

przewodu wprowadzanych z przeciwnych 

stron. Połączone włókna mogą być następnie 

wyjęte z jednej strony. 

Ze względu na dostępność wielu różnych 

typów wymiennych końcówek, zestawów 

naprawczych oraz innych dodatkowych akcesoriów, 

paleta zastosowań włókien jest 

bardzo szeroka – od przeciągania przewodów 

lub linek wciągarek, poprzez sprawdzanie 

ciągłości kanałów kablowych po ich 

czyszczenie i udrażnianie (rys.8). 

Jak zwykle zapraszamy do kontaktu z naszym 

Działem Handlowym biuro@energotytan.pl, 

tel. 33 84 27 538, który pomoże dobrać najbardziej 

odpowiedni do danego zastosowania 

rodzaj przewodu oraz oprzyrządowanie. 

Adrian Zając 

www.energotytan.com 


79

POZYTYWNA ENERGIA :–) 

SNOWBOARDZISTOM 

EFEKT CIEPLARNIANY 

NIE STRASZNY! 

Rozmawiają dwie pchły: 

– Gdzie byłaś na wakacjach? 

– Na krecie... 

Żona do męża: 

– Co to za dziewczyny?! 

– Sama chciałaś, żebym poszukał pary 

Japonek na lato... 

Wakacyjnie! 

Pewien przewodnik w Górach Skalistych 

w USA miał bardzo złą sławę. Co zabierał jakąś 

grupę turystów na wyprawę, zawsze ktoś 

ginął. W końcu zainteresowała się tym policja. 

W śledztwie wyszło na jaw, że zły przewodnik 

jest patologicznym mordercą. Sąd orzekł karę 

śmierci. W dniu wykonania wyroku posadzono 

go na krześle elektrycznym. Włączono prąd, 

ale po dziesięciu minutach okazało się, 

że delikwent wciąż żyje i z tajemniczym 

uśmiechem stwierdza: 

– Przecież wszyscy wiedzą, że jestem złym 

przewodnikiem. 

Żona mówi do męża: 

– Kochanie, marzy mi się, żeby założyć 

na plażę coś takiego, co sprawi, że wszyscy 

osłupieją… 

–Kochanie, łyżwy załóż! 

Jaka jest różnica między wczasami 

w górach, a wczasami nad morzem? 

W górach ceny są wysokie, 

a nad morzem – słone. 

Grupa turystów błądzi w górach. 

Wieczór zapada, a tu ani śladu człowieka 

i nadziei na nocleg. 

– Mówił pan, że jest najlepszym 

przewodnikiem po Tatrach! – wścieka się 

jeden z uczestników wycieczki. 

– Zgadza się. Ale to mi już wygląda 

na Bieszczady... 

Dyrektorka domu wczasowego 

wita w progu wczasowicza: 

– Postaramy się, by czuł się pan tutaj, 

jak u siebie w domu! 

– Zwariowała pani?! Ja tu przyjechałem 

wypocząć! 

Przewodnik w zamku 

zwraca uwagę uczestniczce wycieczki: 

– Proszę nie siadać na tronie Ludwika Filipa! 

– Niech się pan nie złości. Jeśli przyjdzie, 

to zejdę.

Fachowy Elektryk 2019/3

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?