Odkryj Beskid

GÓRY ZIMĄ - NIE TYLKO NA NARTACH / MOUNTAINS IN WINTER - NOT ONLY ON SKIS
Tekst © Wiktor Potok
Szlaki na
rakiety śnieżne
i nordic walking Snowshoes
and nordic walking routes
Długość trasy:
11,4 km
Ilość przewyższeń:
543 m
Najwyższy punkt:
Kraczonik 936 m n.p.m.
Trudność trasy:
średnio trudna
Noclegi:
Muszyna, Powroźnik
Szlaki:
niebieski (z Leluchowa do Powroźnika)
Czas przejścia z uwzględnieniem
warunków zimowych: 5 godz. 45 min
Distance:
11.4 km (a one-way trip)
Walk up:
543 m
Highest point:
Kraczonik Mountain 936 m
Difficulty:
moderately difficult
Accommodation facilities:
Muszyna, Powroźnik
Trails:
the blue trail (from Leluchów to Powroźnik)
Time under winter
conditions: 5.45h
1. Szlak cerkwi łemkowskich / the Route of Lemko Orthodox Churches
Fot. © freepik.com/@sandimage
Fot. © Bogdan Mitro
Leluchów
Wieś położona u podnóży Kraczonika nad potokiem Smereczek.
W 2 połowie XVI w. Łukasz Lulek otrzymał od biskupów
krakowskich przywilej lokacyjny na prawie wołoskim. Do
1947 r. wieś zamieszkana była przez Łemków, tutaj zwanych
Wengrinami. W Leluchowie znajduje się cerkiew z 1861 r. pw.
św. Dymitra. Jest tu także przejście graniczne ze Słowacją, co
zdecydowanie ożywiło życie gospodarcze w wiosce.
Cerkiew św. Dymitra
Cerkiew zbudowana w 1861 r. w miejscu wcześniejszej świątyni
z 1780 r., która prawdopodobnie została przeniesiona na
Słowację do wsi Venecia niedaleko Lukova. Ikony z leluchowskiej
cerkwi zostały napisane przez artystę z Bardejowa, Viktora
Zompha. Wieża kościelna jest miejscem bytowania podkowca
małego, nietoperza zagrożonego wyginięciem.
Kraczonik 936 m n.p.m
Najwyższy szczyt Gór Leluchowskich, prawie całkowicie porośnięty
lasem, aczkolwiek i tu można znaleźć miejsca, z których
widać m.in. Tatry czy Lackową – najwyższy wierzchołek
Beskidu Niskiego po stronie polskiej. Poniżej szczytu można
dostrzec ślady umocnień prawdopodobnie z czasów II wojny
światowej. Góry Leluchowskie to również świetne miejsce
do obserwacji ptaków: występuje tu m.in jastrząb zwyczajny
i dzięcioł czarny.
Rezerwat Hajnik
Rezerwat chroniący fragment jodłowej puszczy karpackiej.
Rozciąga się na powierzchni ponad 16 ha na wschodnim stoku
Dubnego. W rezerwacie znajdują się ogromne jodły, których
wiek dochodzi do 200 lat. Swoje badania prowadzi tu Leśny
Zakład Doświadczalny Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja
w Krakowie. Rezerwat jest także idealnym miejscem dla
miłośników zimowej fotografii – przykryte śnieżnym puchem
jodły sprawiają, że można się poczuć się jak w bajce.
Powroźnik
Powroźnik to duża wieś połemkowska położona w dolinie
Muszynki. W dawnych czasach mieszkańcy tego regionu zajmowali
się przede wszystkim wyrabianiem powrozów, stąd
nazwa wsi. W XVI w. funkcjonowała tu również huta szkła,
która dostarczała szyby dla zamku w Muszynie. Wieś znana
jest także z wód mineralnych – dotychczas zlokalizowano tutaj
13 źródeł szczaw, a po opadach deszczu w kałużach dostrzec
można ekshalacje dwutlenku węgla.
Leluchów
It is a village located at the foot of Kraczonik mountain by the
Smereczek stream. In the second half of 16th century Łukasz
Lulek received a foundation charter under the Vlach Law. Until
1947 it was dwelled by Lemko people called here Wengrini.
There is the Orthodox Church of St. Demetrius dated back to
1861 and a border crossing with Slovakia (which has revived
an economic life in the village).
The Orthodox Church of St. Demetrius
The church was erected in 1861 on the grounds of a former
temple from 1780 which probably had been moved to Slovakia
to Venecia, close to Lukova. The icons from the Orthodox
Church in Leluchów were written by an artist from Bardejov,
Viktor Zomph. The church tower is a house for the lesser horseshoe
bat which is an endangered species.
Kraczonik 936 m
It is the highest mountain in the Leluchowskie Mountains,
almost completely forested, nevertheless, you will find here
spots from which you will be able to see the Tatra Mountains
or Lackowa Mountain - the highest peak of the Low Beskid
on the Polish side. Near the peak, you may come across the
remains of fortifications probably from the period of the Second
World War. The Leluchowskie Mountains are also a great
spot for watching birds such as the Northern Goshawk and the
Black Woodpecker.
Hajnik Reserve
It is a reserve which protects a fragment of the fir Carpathian
forest. It spreads on the area of 16 ha on the eastern slope of
Dubne. We will find there large fir trees which are up to 200
years old. The Forest Experimental Institute of the Agricultural
University in Cracow conducts its research here. The Reserve
is also an ideal place for winter photography enthusiasts
- covered in snow fir trees make you feel like in a fairy tale.
Powroźnik
Powroźnik is a big post-Lemko village located in the valley of
Muszynka. In the past, the dwellers of this region mainly made
ropes (powróz) hence the name of the village. In 16th century,
there was also a glass factory which delivered glass to the castle
in Muszyna. The village is also known for mineral waters – up
to the present 13 springs of sorrels have been found. What is
more, after rainfall CO2 exhalations are visible in puddles.
Rejon: Beskid Sądecki, Pogórze Nadpopradzkie (Góry Leluchowskie)
Trasa: Leluchów - Kraczonik - Powroźnik (wycieczka w jedną stronę)
Powroźnik
Fot. © Konrad Rogoziński
Region: the Beskid Sądecki, the Poprad Foothills (the Leluchów
Mountains)
Trails: the blue trail (from Leluchów to Powroźnik)
Cerkiew św. Jakuba w Powroźniku
To najstarsza cerkiew w polskich Karpatach. W 2013 r. została
wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego
i Naturalnego UNESCO. Najstarszą częścią świątyni jest zakrystia
(1607 r.), bogato zdobiona polichromiami figuralnymi,
i dzwon z 1615 r. Malowidła zachowały się w świetnym stanie,
a część historyków w strojach przedstawionych na nich postaciach
doszukuje się lokalnych strojów łemkowskich.
The Orthodox Church of St. Jacob the Younger in Powroźnik.
It is the oldest Orthodox Church in the Polish Carpathian Mountains.
In 2013 it was listed as a UNESCO site. The oldest part
of the church is the vestry (1607) encrusted with polychromy
and a bell dated back to 1615. The paintings have been preserved
in a great condition and some historians claim that the
figures visible in them are wearing local Lemko outfits.
39