Wojsko i Technika Historia 4/2019 short

More documents

Recommendations

Info

Jacek i Michał Fiszer, Jerzy Gruszczyński Supermarine Spitfire Legendarny myśliwiec RAF 3 32 Pierwszą jednostką wyposażoną w samoloty myśliwskie Spitfire był 19. Dywizjon stacjonujący w Duxford, niedaleko od Cambridge. Lotnisko to leży ok. 80 km na północ od Londynu, nieco na wschód. Pierwsze Supermarine Spitfire dotarły do jednostki 4 sierpnia 1938 r., zaczęła się wówczas wymiana dwupłatowych samolotów myśliwskich Gloster Gauntlet na szybkie nowoczesne myśliwce. 19. Dywizjon latał na różnych wersjach Spitfire do lutego 1944 r., kiedy to przezbrojono go na Mustangi. Niemal równolegle z 19. Dywizjonem na Spitfire zaczęto przezbrajać drugi z dywizjonów w Duxford, 66. Dywizjon. Także i on był wyposażony w Gloster Gauntlet. Ten dywizjon latał na Spitfire prawie do końca wojny. Prawie, został bowiem rozwiązany 30 kwietnia 1945 r. w Twente w Holandii, w obliczu zakończenia konfliktu, na Spitfire XVI. Jako trzeci Spitfire w grudniu 1938 r. otrzymał 41. Dywizjon RAF, stacjonujący w Catterick w północnej Anglii, niedaleko od szkockiej granicy. Do lutego 1939 r. dywizjon całkowicie przezbrojono z Hawker Fury na Spitfire. Również i on latał na Spitfire przez całą II wojnę światową, choć później były to Spitfire XII i XIV z silnikami Rolls-Royce Griffon. W marcu 1939 r. także 54. Dywizjon, również stacjonujący w Catterick, zaczął wymianę dwupłatowych myśliwców Gloster Gladiator na nowoczesne Spitfire. Była to kolejna jednostka latająca na Spitfire przez całą wojnę, od 1942 r. operowała jako dywizjon obrony powietrznej Australii na Spitfire VIII. Trzecią bazą RAF, gdzie trafiły Spitfire, był Hornchurch na wschodnich przedmieściach Londynu. Jako pierwszy w nowe myśliwce wyposażono 74. Dywizjon latający na Gauntletach, już w lutym 1939 r. Od 1942 r. dywizjon ten operował na Bliskim Wschodzie, w Iraku i Palestynie, w 1944 r. wrócił do Wielkiej Brytanii. Do końca wojny latał na Spitfire XVI i IX. W Hornchurch stacjonował też 65. Dywizjon wyposażony w Gladiatory, przezbrojony w drugiej kolejności. Na Spitfire jednostka latała do grudnia 1943 r., po czym został przezbrojona na Mustangi. Potem przyszła kolej na bazę Tangmere, niedaleko od ważnych baz Royal Navy Southampton i Portsmouth (na wschód od nich). Tutaj latem 1939 r. Spitfire otrzymał 72. Dywizjon wyposażony dotąd w Gladiatory. Pod koniec 1942 r. wziął udział w walkach o Tunezję, a później do końca wojny latał na Spitfire na Półwyspie Apenińskim. Pierwszy dywizjon rezerwowy, jaki wyposażono w Spitfire to 602. Dywizjon City of Glasgow. Stacjonował on pod Glasgow, w bazie Abbotsinch w Szkocji. Spitfire zaczęły tu napływać w maju 1939 r., zastępując Gauntlety. Co ciekawe, dywizjon ten nie tylko latał na Spitfire do końca wojny, pod koniec w składzie 2. Taktycznej Armii Lotniczej w Europie północno-zachodniej, ale też i długo po wojnie. Późne wersje Spitfire były w nim eksploatowane do 1951 r. Bliźniaczy 603. Dywizjon City of Edinburgh został przezbrojony z Gladiatorów na Spitfire w sierpniu 1939 r. Stacjonował on w bazie Turnhouse, która dziś jest Portem Lotniczym Edynburg, po zachodniej stronie miasta. Latem 1942 r. dywizjon walczył na Malcie, ale niedługo później został przeniesiony na Cypr i wyposażony w dwusilnikowe myśliwce Bristol Beaufighter, którymi zwalczał niemiecką żeglugę na Morzu Egejskim. Po powrocie do Wielkiej Brytanii, w styczniu 1945 r., znów został wyposażony w Spitfire LFXVI. Także i on latał na kolejnych wersjach Spitfire do 1951 r. Zanim jednak 603. Dywizjon otrzymał Spitfire, w samoloty te przezbrojono 611. Dywizjon West Lancashire z Duxford, gdzie były już dwie regularne jednostki na tym typie. 611. Dywizjon przezbrajał się z Hawker Hind w okresie maj-czerwiec 1939 r. Latał na Spitfire do marca 1945 r. kiedy to przezbrojono go na Mustangi, pozostając w Wielkiej Brytanii do końca wojny. Ogółem do wybuchu II wojny światowej (3 września 1939 r.) Brytyjczycy zdołali wyposażyć w Spitfire dziesięć dywizjonów myśliwskich: 19., 41., 54., 65., 66., 72., 74., 602., 603. i 611. Jedenasty, wybuch wojny zastał w trakcie konwersji, był to 609. Dywizjon West Riding, stacjonujący w Yeadon po północno zachodniej stronie Leeds. Jednostka ta w 1942 r. otrzymała myśliwce Hawker Typhoon. Trzeba przyznać, że tempo przezbrojenia było całkiem dobre. W ciągu roku w Spitfire wyposażono 10 dywizjonów, a jedenasty był w trakcie. Przemysł dostarczył do 3 września 1939 r. 306 nowych samolotów myśliwskich, spośród których 187 było w jednostkach bojowych. Kolejne 83 było w trakcie wyposażania w warsztatach w osprzęt dostarczany przez RAF (radiostacje, uzbrojenie itp.), w remoncie lub służyło w innych jednostkach. Daje to 270 Spitfire. Brakujące 36 rozbito do tego czasu, co świadczy o trudnościach z opanowaniem nowego myśliwca przez pilotów – przeskok bowiem był bardzo duży.
Mikołaj Łuczniewski Kołobrzeg 1945 50 Chociaż obecnie Kołobrzeg kojarzy się głównie z nadmorskim kurortem, pamięć o stoczonych w nim ciężkich walkach w marcu 1945 r. przez kolejne pół wieku była pielęgnowana w państwie polskim. Dla jednych miasto było symbolem poświęcenia i heroizmu żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego, dla innych natomiast stanowiło legitymację przyłączenia Ziem Odzyskanych do powojennej Polski. Jakkolwiek różnie można interpretować znaczenie tej bitwy, jednak bezspornie Kołobrzeg zapisał się na kartach historii jako jeden z najważniejszych punktów na szlaku bojowym Wojska Polskiego podczas II wojny światowej. Próbując zrozumieć, dlaczego w marcu 1945 r. żołnierze 1 Armii Wojska Polskiego (1 AWP) uwikłali się w krwawe boje uliczne w tym mieście, należy cofnąć się o dwa miesiące wstecz, gdy w styczniu 1945 r. znad Wisły ruszała radziecka operacja wiślańsko- -odrzańska. W przeciągu trzech tygodni oddziały 1 Frontu Białoruskiego (1 FB) zbliżyły się do Odry, odsłaniając tym samym swoją prawą flankę. Chcąc zlikwidować zagrożenie ze strony znajdującej się na Pomorzu Zachodnim niemieckiej Grupy Armii „Wisła”, dowodzący 1 FB marsz. Gieorgij Żukow w stronę Jastrowia skierował oddziały 1 AWP, która przez kolejne tygodnie przełamywała pozycje Wału Pomorskiego. Prawie miesięczne walki o „Pommernstellung” nie zlikwidowały zagrożenia ze strony GA „Wisła” – pod koniec lutego 1945 r. Pomorza nadal broniły dwie armie niemieckie, liczące w sumie 430 000 ludzi oraz 1500 czołgów i dział szturmowych. To właśnie przeciwko nim Naczelne Dowództwo Armii Czerwonej zaplanowało operację pomorską, w której miała wziąć udział również 1 AWP. 24 lutego 1945 r. 2 FB marsz. Rokossowskiego ruszył w kierunku Koszalina, a kilka dni później, 1 marca natarcie w kierunku Kołobrzegu i Szczecina rozpoczął 1 FB. Nacierające na prawym skrzydle 1 FB polskie dywizje odnosiły sukcesy, szybko zbliżając się ku Bałtykowi. Po drodze napotykaliśmy, wałęsające się po lasach, niedobitki oddziałów niemieckich. Ranni, brudni, bez żadnych szans, sami poddawali się całymi grupami, napisał później Czesław Sztajnert z 3 Dywizji Piechoty (DP). Maszerując ku morzu, żołnierze co jakiś czas spoglądali na mijane drogowskazy, na których coraz częściej królowała jedna nazwa. Niemiecka nazwa brzmiała Kolberg. To jak to po naszemu? zadawano w kompaniach pytanie […]. Nie wszyscy potrafili odpowiedzieć, po wojnie wspominał Alojzy Sroga, który w stopniu chorążego ds. polityczno- -wychowawczych z 3 DP maszerował przez Pomorze na początku marca 1945 r. 5 marca oddziały 2 FB zdobyły Koszalin i wyszły na brzeg Bałtyku. Poprzedniego dnia do leżącego nieopodal Kołobrzegu dotarły czołgi radzieckiej 45 Brygady Pancernej gwardii (BPanc. gw.). Opanowanie rejonu Koszalina i Kołobrzegu rozcięło GA „Wisła” na dwie części – resztki 2 Armii Polowej wycofały się w stronę Zatoki Gdańskiej, natomiast 3 Armia Pancerna została rozbita na szereg mniejszych grup, które szukały ocalenia na statkach, odpływających z Kołobrzegu do Rzeszy. Widząc sukces operacji pomorskiej, Kwatera Główna Naczelnego Dowództwa Armii Czerwonej (Stawka) 5 marca wydała dyrektywę, zgodnie z którą 2 FB miał zawrócić spod Koszalina w kierunku Trójmiasta, tymczasem 1 FB miał prowadzić pościg za wycofującymi się oddziałami niemieckimi i oczyścić Pomorze Zachodnie. Podsumowując mijający tydzień działań 1 AWP, jej dowódca gen. Stanisław Popławski miał powód do radości – w ciągu tego czasu oddziały 1 AWP pokonały 60-100 km, biorąc przy tym do niewoli ok. 6 tys. jeńców (jedynie 6 marca 1 AWP wzięła do niewoli 1,5 tys. żołnierzy) i zabijając ponad drugie tyle. Operacja pomorska jawiła się jako sukces, szybko zbliżający wszystkich do niechybnego końca III Rzeszy. W tym samym czasie marsz. Żukow uszczegółowił zadania podległych mu jednostek 1 FB. Wieczorem 6 marca do gen. Popławskiego
Page 1 and 2: www.zbiam.pl Niszczyciel czołgów
Page 3 and 4: Janusz Ledwoch Bitwa warszawska 192
Page 5: BITWY I KAMPANIE Włoskie wojska w
Page 9 and 10: MONOGRAFIA LOTNICZA 6 Marek J. Mura
Page 11 and 12: WOJNA NA MORZU Tadeusz Kasperski Bi

Wojsko i Technika Historia 4/2019 short

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?