Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Michał i Jacek Fiszer, Jerzy Gruszczyński<br />
M46 i M47:<br />
pierwsze czołgi Patton<br />
1<br />
Po II wojnie światowej amerykańskie<br />
czołgi rozwijały się<br />
bardzo powoli, konstruktorzy<br />
i producenci mieli do pokonania<br />
wiele trudności. Niektórzy<br />
w ogóle kwestionowali potrzebę<br />
posiadania czołgów.<br />
Później uległo to zmianie,<br />
kiedy okazało się, że pojazdy<br />
pancerne to najskuteczniejszy<br />
środek walki na lądzie na atomowym<br />
polu walki. Dlatego<br />
właśnie nowy czołg rodził się<br />
w bólach, a jego możliwości<br />
bojowe początkowo nie<br />
spełniały oczekiwań dowódców<br />
pancernych. To się jednak<br />
miało stopniowo zmienić,<br />
a wóz M47 był jaskółką zwiastującą<br />
pozytywne zmiany.<br />
wobec dwóch pozostałych. Dlatego nowe<br />
uzbrojenie dla Wojsk Lądowych powstawało<br />
po woli, ponieważ dostępnych środków<br />
nie było zbyt wiele.<br />
2 stycznia 1945 r. Army Ground Forces Equipment<br />
Review Board (komisja przeglądu wyposażenia<br />
komponentu lądowego Wojsk Lądowych,<br />
istniała od końca 1944 r. do grudnia<br />
1945 r., kierował nią gen. mjr Gilbert R. Cook)<br />
zebrała się w Waszyngtonie, by przedyskutować<br />
kwestię czołgów dla US Army na okres<br />
powojenny. Właśnie ta komisja zarysowała<br />
wymagania dla trzech nowych typów czołgów<br />
bojowych: lekkiego o masie do 25 t, średniego<br />
o masie do 45 t i ciężkiego o masie do 75 t.<br />
Czołg średni, 45-tonowy, miał mieć pancerz<br />
czołowy o grubości 203 mm, boczny<br />
o grubości 76 mm i miał być uzbrojony<br />
w działo kal. 76 mm lub większego o zdolności<br />
przebicia pancerza walcowanego<br />
o grubości do 203 mm pod kątem 30 o z odległości<br />
co najmniej 1000 jardów (ok. 900 m).<br />
Zakładano zastosowanie stabilizatora armaty<br />
w płaszczyźnie pionowej, ale także w poziomie<br />
(na kierunek) oraz dalmierza optycznego<br />
w układzie celowniczym. Rozważano też zastosowanie<br />
dalmierza radiolokacyjnego, który<br />
miał w dodatku mieć typowe urządzenie<br />
identyfikacji „swój-obcy”. W zakresie napędu<br />
miał to być silnik wielopaliwowy (a zatem<br />
wysokoprężny). Nakazano też rozważenie<br />
52<br />
Powojenne lata były dla US Army trudne.<br />
Pojawienie się broni jądrowej wywołało<br />
duże przewartościowania w poglądach<br />
na prowadzenie wojny. Główny nacisk położono<br />
na rozwój strategicznych, jądrowych<br />
środków uderzeniowych, opracowywanych<br />
w ramach programów Sił Powietrznych<br />
(z tego powodu we wrześniu 1947 r. wydzielono<br />
je ze składu Wojsk Lądowych w samodzielny<br />
rodzaj sił zbrojnych w ramach ustawy<br />
o obronie narodowej) oraz programów Marynarki<br />
Wojennej. Dla US Army nie przewidywano<br />
żadnych działań strategicznych, a zatem<br />
główny jak dotąd rodzaj sił zbrojnych stał<br />
się niespodziewanie ubogim kopciuszkiem<br />
Jeden z sześciu prototypów T40, z którego wywodzi się M46 Patton. Miała to być maszyna przejściowa<br />
przed opracowaniem docelowego czołgu średniego.<br />
zastosowania turbiny gazowej do napędu<br />
wozu. Plany jak widać, były dość ambitne, ale<br />
w styczniu 1945 r. nikt się jeszcze nie spodziewał,<br />
że wojska lądowe mogą przestać być<br />
„królową” rodzajów sił zbrojnych.<br />
Dlatego jesienią 1945 r. wszystko uległo<br />
zmianie. Została powołana nowa komisja