Ebook2021

WOJEWÓDZKIE KONKURSY EDUKACYJNE

XI EDYCJA 2020/21

WOJEWÓDZKIE KONKURSY

„WĘDRÓWKI SZLAKIEM WARTOŚCI”

Organizator:

Współorganizator:

„Fundacja PAX ET BONUM”

al. Kasprowicza 26, 51-161 Wrocław

tel. 501 33 99 06

www.paxetbonum.pl

Szkoła Podstawowa nr 29 (Wrocław)

Liceum Ogólnokształcące nr X (Wrocław)

Zespół Szkół nr 9 (Wrocław), L’Arche Wrocław

Szkoła Podstawowa nr 83 (Wrocław)

Patronat i mecenat: Prezydent Wrocławia, Marszałek Dolnego Śląska,

Arcybiskup Metropolita Wrocławski, Dolnośląski Kurator

Oświaty, Wojewoda Dolnośląski, Regionalna Dyrekcja

Lasów Państwowych we Wrocławiu, Koleje Dolnośląskie

KILKA FAKTÓW Z HISTORII KONKURSÓW

„Wędrówki szlakiem wartości” to konkursy bardzo pożądane i wyjątkowe. Zostały

powołane do życia w 2011 roku. Ich uczestnicy konfrontowani są każdego roku z innym

tematem, opartym o niezbywalne wartości etyczne. Konkursy jako jedyne na Dolnym

Śląsku, otwarcie poruszają niezwykle ważne tematy wartości w życiu młodych ludzi, które

powinny stanowić ich „kręgosłup” w dobie relatywizmu moralnego.

Różnorodne kategorie konkursu są odpowiedzią na wielorakie talenty, które uczniowie

pragną rozwijać. Konkursy umożliwiają młodym ludziom przemyślenie i twórczy przekaz

tematu, który każdego roku przedstawia inne wartości. W roku 2018/2019 był to temat:

POŻEGNANIA. „– A jeśli pewnego dnia będę musiał odejść? – spytał Krzyś, ściskając

Misiową łapkę. – Co wtedy?

– Nic wielkiego – zapewnił go Puchatek. – Posiedzę tu sobie i na ciebie poczekam. Kiedy

się kogoś kocha, to ten drugi ktoś nigdy nie znika.” A. A. Milne

W konkursach bierze udział każdego roku ok. 1100 uczestników: dzieci i młodzieży w wieku

od 6 do 19 lat, także młodzieży różnych wyznań lub pochodzących z mniejszości

narodowych, młodzieży z rodzin patologicznych, a także młodzieży i dzieci

niepełnosprawnych. Konkursy przyczyniają się do rozwoju ich talentów. Drogą eliminacji

wyłonionych zostaje ok. 100 laureatów we wszystkich kategoriach.

Konkursy obejmują wiele obszarów: konkurs literacki (poezja i proza), recytatorski

(proza, poezja, poezja śpiewana, monodram, krótka forma teatralna), plastyczny,

multimedialny, fotograficzny, filmowy, wiedzy o Dolnym Śląsku (środowisko przyrodnicze

oraz zabytki), a laureaci mają okazję wystąpić na gali laureatów, prezentując swoje

osiągnięcia rodzicom, przyjaciołom, nauczycielom i mieszkańcom Wrocławia. W komisjach

konkursowych zasiadają – w zależności od kategorii – aktorzy, językoznawcy, wykładowcy

j. polskiego na Uniwersytecie Wrocławskim, przedstawiciele Regionalnej Dyrekcji Lasów

Państwowych, plastycy, graficy, artyści fotograficy.

Przy organizacji konkursów współpracują nauczyciele i dyrektorzy szkół

wrocławskich: SP nr 29, LO nr X, ZS nr 9, SP nr 83, L’Arche Wrocław oraz Pracownia

Architektury Krajobrazu „Zielona Metamorfoza”

Konkurs „DOLNY ŚLĄSK – CUDA NATURY I ARCHITEKTURY” (konkurs wiedzy)

Jest najmłodszą kategorią cyklu konkursów „Wędrówki szlakiem wartości”. Konkurs jest

trzyetapowy i opiera się o wybrane każdego roku tematy z obszarów „Natura 2000” i wybrane

zagadnienia dotyczące zabytków na terenie Dolnego Śląska.

Etap szkolny ma formę testu i przeprowadzany jest w szkołach w oparciu o materiały przesłane

przez organizatorów. Za etap szkolny odpowiedzialny jest nauczyciel powołany przez dyrektora

szkoły do przeprowadzenia pierwszego etapu konkursu. Po pierwszym etapie uczeń może uzyskać

maksymalnie 30 punktów. Drogą eliminacji wyłonieni zostają uczestnicy etapu powiatowego: 3-6

uczniów, którzy osiągnęli najlepsze wyniki.

Etap powiatowy opiera się na prezentacjach przygotowanych przez uczestników, którzy zostali

wyłonieni po etapie szkolnym. Uczestnicy przygotowują prezentacje w formie reportażu,

prezentacji multimedialnej lub filmu na wybrany temat z zakresu natury lub architektury regionu.

Prezentacje mają być wykonane samodzielne, w oparciu o własne materiały (fotografie, film) i

powinny uwzględniać następujące kryteria:

- mają stanowić źródło wiedzy dla odbiorców

- wiedza ujęta w prezentacjach powinna być podparta elementami samodzielnych badań,

poszukiwań przeprowadzonych w na prezentowanym terenie, w oparciu o różnorodne źródła

książkowe i internetowe.

- prezentacja powinna wyrażać osobisty stosunek autora do omawianego miejsca/zabytku/terenu

- prezentacja ma być estetyczna, a temat ujęty w kreatywny, ciekawy sposób

- formy prezentacji: film (5-10 min.), reportaż (5 – 10 min.), prezentacja multimedialna (format

ppt, 15-20 slajdów/czas prezentacji 5-8 min)

Prezentacje oceniane są przez komisję konkursową, w której skład wchodzą specjaliści z zakresu

biologii, historii sztuki, geografii, przedstawiciele Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, artyści

fotograficy. Za pełne uwzględnienie powyższych kryteriów, dot. prezentacji, uczeń może uzyskać

30 punktów. Uczniowie, którzy w etapie szkolnym i wojewódzkim uzyskali łącznie 42 punkty

zakwalifikowani zostają do etapu wojewódzkiego.

Etap wojewódzki ma formę testu wiedzy z zakresu podanych wcześniej zagadnień. Test ma

formę 40 pytań zamkniętych: 20 z obszaru natury i 20 z obszaru architektury. W pytaniach

testowych mogą być zastosowane elementy multimedialne (fotografie, fragmenty filmów,

fragmenty dźwiękowe). Test finałowy odbywa się zazwyczaj w SP nr 29. Prace sprawdzane są

przez komisję konkursową w skład której wchodzą specjaliści z zakresu biologii, geografii i historii

sztuki. Za test uczeń może uzyskać maksymalnie 40 punktów. Do finału zakwalifikowani zostają

uczniowie z najwyższą ilość punktów.

Komisja konkursowa wyłania minimum 5 laureatów konkursu, którzy osiągnęli najwyższe wyniki,

sumując punkty uzyskane za test finałowy oraz za prezentację ocenioną na etapie powiatowym. W

przypadku uzyskania przez kilku uczniów takiej samej ilości punktów, laureatami zostają wszyscy

uczniowie, którzy uzyskali dokładnie taką samą ilość punktów, jak uczeń z najniższą ilością

punktów wśród zakwalifikowanych pięciu laureatów.

Warsztaty w ramach konkursu odbywają się każdego roku, prowadzone są przez specjalistów i

mają różnorodną formę: wykładu, konferencji, panelu dyskusyjnego lub gry, połączonych z

działaniami praktycznymi. W warsztatach udział biorą wszyscy uczniowie zakwalifikowani do etapu

wojewódzkiego. Działania praktyczne prowadzone są najczęściej w grupach, co sprzyja nawiązaniu

kontaktów między szkołami oraz integracji uczniów i wymiany doświadczeń. Warsztaty opierają się

na innowacyjnych metodach, np.

- warsztaty 2015 – edukacja w zakresie questingu, tworzenia gier terenowych, wspólny udział w

grze terenowej opartej o tematykę przyrodniczej (drzewa)

- warsztaty 2016 – edukacja w zakresie roślin miododajnych i ochrony owadów zapylających,

wspólny udział w tworzeniu bomb nasiennych i rozrzuceniu ich na terenie szkoły

- warsztaty 2017 – edukacja ekologiczna

- warsztaty 2018 – warsztaty w Muzeum Miedzi w Legnicy

Konkurs organizowany jest przy współpracy z SP nr 29 we Wrocławiu

LISTA KATEGORII

SZKOŁY PODSTAWOWE

1. Kategoria: wiedza o Dolnym Śląsku „Cuda natury i architektury” (klasy VI-VIII)

2. Kategoria: konkurs fotograficzny (klasy VII-VIII)

3. Kategoria: konkurs filmowy (klasy VII-VIII)

4. Kategoria: konkurs plastyczny, grupa I (klasy 0-II)

5. Kategoria: konkurs plastyczny, grupa II (klasy III-IV)

6. Kategoria: konkurs plastyczny, grupa III (klasy V-VI)

7. Kategoria: konkurs plastyczny, grupa IV (klasy VII-VIII)

8. Kategoria: konkurs recytatorski, poezja (klasy IV-VI)

9. Kategoria: konkurs recytatorski, proza (klasy IV-VI)

10. Kategoria: konkurs recytatorski, poezja (klasy VII-VIII)

11. Kategoria: konkurs recytatorski, proza (klasy VII-VIII)

12. Kategoria: konkurs recytatorski, poezja śpiewana (klasy VII-VIII)

13. Kategoria: konkurs literacki, poezja (klasy IV-VI)

14. Kategoria: konkurs literacki, proza (klasy IV-VI)

15. Kategoria: konkurs literacki, poezja (klasy VII-VIII)

16. Kategoria: konkurs literacki, proza (klasy VII-VIII)

17. Kategoria: konkurs multimedialny, prezentacja

SZKOŁY PONADPODSTAWOWE

18. Kategoria: konkurs plastyczny

19. Kategoria: konkurs recytatorski, poezja

20. Kategoria: konkurs recytatorski, proza

21. Kategoria: konkurs recytatorski, monodram, krótka forma teatralna

22. Kategoria: konkurs recytatorski, poezja śpiewana

23. Kategoria: konkurs literacki, poezja

24. Kategoria: konkurs literacki, proza

25. Kategoria: konkurs fotograficzny (klasy I-III)

26. Kategoria: konkurs filmowy (klasy I-III)

NIEPEŁNOSPRAWNI

26 Kategoria: konkurs plastyczny

TEMATY KONKURSÓW „WĘDRÓWKI SZLAKIEM WARTOŚCI”

2011-2021

1 POKÓJ. Pokój w sercu, w domu, w szkole, w kraju i na świecie.

2 PRZEBACZENIE „Jedyną drogą do pokoju jest przebaczenie” (JPII)

3

4

5

6

7

8

9

RADOŚĆ „Ludzie są stworzeni do radości. Słuszne jest zatem pragnienie szczęścia.

(…) jednakże nie można być szczęśliwym «bez innych».” (JP II)

RODZINA Rodzinę łączą wspólnie spędzone chwile. „Rodzinom powierzone jest

zadanie walki przede wszystkim o to, ażeby wyzwolić siły dobra (…)” (JPII)

ZWIERZĘTA „Zwierzęta - bracia nasi najmniejsi. «Jesteśmy życiem, które chce żyć

pośród życia, które chce żyć».” (Albert Schweitzer)

PRZYJACIELE „Przyjaciele są jak ciche anioły, które podnoszą nas, gdy nasze

skrzydła zapomniały jak latać.” (Antoine de Saint-Exupéry)

Konkurs literacki:

ZIEMIA „Ziemia uczy nas więcej o nas samych niż można wyczytać ze wszystkich

książek. To dlatego, że stawia opór, nie poddaje się. Człowiek zmagając się z

przeszkodą obnaża swoje ja i poznaje samego siebie.”

Pozostałe kategorie:

(Ziemia, planeta ludzi, Antoine de Saint-Exupéry)

ZIEMIA „Ziemia to najpiękniejszy Ogród. „Gdybym nawet wiedział, że jutro świat

przestanie istnieć, to jeszcze dziś zasadziłbym drzewko jabłoni.” (Marcin Luter)

MATKA „(…) nieludzkie piękno mistrzów/ a tu zwykła matka/ jej nos okulary i

pacierz na stole/ moczopędna pietruszka/ z selerem sałatka/ i bardzo ludzka miłość

(…)” (ks. Jan Twardowski)

CZŁOWIEK „Codziennie na swej drodze mijamy cudotwórców. Najczęściej są

przebrani za zwykłych ludzi: nauczycieli, fryzjerów, pielęgniarki, sekretarki,

kasjerów, taksówkarzy i tym podobnych.” (Regina Brett)

10 PODRÓŻE Człowiek. „Codziennie na swej drodze mijamy cudotwórców. Najczęściej

są przebrani za zwykłych ludzi: nauczycieli, fryzjerów, pielęgniarki, sekretarki,

kasjerów, taksówkarzy i tym podobnych.” (Regina Brett)

11 POŻEGNANIA „– A jeśli pewnego dnia będę musiał odejść? – spytał Krzyś,

ściskając Misiową łapkę. – Co wtedy? – Nic wielkiego – zapewnił go Puchatek. –

Posiedzę tu sobie i na ciebie poczekam. Kiedy się kogoś kocha, to ten drugi ktoś

nigdy nie znika.” A. A. Milne

Przedstawiamy wybrane prace uczestników konkursów: literackiego,

fotograficznego, plastycznego, konkursu „Dolny Śląsk – cuda natury i

architektury” (wybrane fotografie z prezentacji dolnośląskich zakątków) oraz

konkursu plastycznego dla niepełnosprawnych.

Wszystkie prace są wynikiem twórczej interpretacji tematu konkursu 2020/21:

Człowiek. POŻEGNANIA. „– A jeśli pewnego dnia będę musiał odejść? – spytał

Krzyś, ściskając Misiową łapkę. – Co wtedy? – Nic wielkiego – zapewnił go

Puchatek. – Posiedzę tu sobie i na ciebie poczekam. Kiedy się kogoś kocha, to

ten drugi ktoś nigdy nie znika.” A. A. Milne

Zapraszamy do zapoznania się z dziełami utalentowanych młodych autorów!

1. Mateusz PRĘDKI – „Trwałość pamięci”

2. Anna CIEŚLAK

3. Barbara KAMIŃSKA – „A miała być wieczność”

4. Weronika WITEK

5. Jan STACHOWSKI

6. Michał KOZIOŁ

7.Jakub STAROSTA – „Niko żegna i… czeka”

8.Darek MACHALSKI – „Przyjaźń nigdy nie ustaje”

Konkurs fotograficzny

1. Kacper WOJCIECHOWSKI – „Na zawsze”

2. Blanka PIOTROWSKA – „Współtowarzysz”

3. Natalia ŁĄTKA – „Kruchość porcelany”

4. Amelia MAJ – „Długie warkocze”

5. Maja MATUSIEWICZ – „Pandemiczne rozważania nastolatki - tęsknota...”

6. Maja KILARSKA – „Pomiędzy”

7. Gabriela OSAJDZIŃSKA – „Żegnaj”

8. Nina BANDER – „Nie odejdę”

9. Łukasz LEWANDOWSKI– „Pożegnania”, „Cenne chwile”

10. Kacper WOJCIECHOWSKI

11. Franciszek WOŹNIAK – „Spotkajmy się”

12. Hanna SAPILAK – „Prometeusz Dołęga”

13. Klara KARBOWNICZEK – „Droga dzieciństwa”

14. Dariusz PIWOWAR – „Pożegnanie”

15. Leonia SOLAREK

16. Julia ŚWIERCZOK – „Pozwolić jej odejść”

17. Martyna RUBIK – „Lot ku…?”

18. Julia ŁASISZ – „Książka”

19. Emilia WNUK

20. Zofia DI FELICIANTONIO – „Respirator”

21. Mateusz KOZIOŁ – „Żółty notes

22. Amelia MAJ – „Powrót córki”

23. Kinga DIUG – „Gra”

24. Kaja WYCHOWANIEC – „Ja zawsze jestem”

Konkurs literacki

1. Agnieszka ZAJDEL

2. Piotr ADAMCZEWSKI

3. Konrad KLIMCZAK

4. Małgorzata KRUPKO

5. Robert MUZEJA

6. Karolina BOROWIEC

7. Bruno KLUSIK

8. Andrzej BRUSKI

9. Katarzyna MIERZWIAK

10. Anna KIEŁEK

Konkurs plastyczny dla niepełnosprawnych

1. Mateusz KOZIOŁ

2. Alana MIZGIERA

3. Dawid FURDYKOŃ

4. Aleksandra MRÓZ

5. Pola GRZYBEK

6. Igor GALUS

7. Oliwia MICHALSKA

8. Sofya SLEPAVA

9. Karol THIEM

10. Igor SEREMAK

11. Wiktoria MACKIEWICZ

12. Yeva SIADRYSTA

13. Natalia ŁATA

14. Amelia WALIGÓRSKA

15. Jakub FORMA

16. Natalii PALUCH

17. Natalia KOCHANOWSKA

18. Marlena SZYDŁAK

19. Wojciech JURKOWSKI

20. Zuzanna KAROLIK

21. Julia JABŁOŃSKA

Konkurs plastyczny

NA ZAWSZE

Nie znikniecie?

Pada pytanie.

Nie znikniemy, na zawsze pozostaniemy.

Ale to zależy od Ciebie.

Ode mnie…

Byliście, jesteście i będziecie.

Mienią się obrazy mego życia.

Moje serce mi powie.

Moje oczy roześmiane codziennym widokiem.

Radość spotkań.

Dłoń, którą wyciągam skocznie na powitanie.

Drobne palce zginają się i mówią: do widzenia.

Stosy zdjęć.

Pliki mych myśli.

Wzrok zatrzymany na fotografii.

Pamiętacie?

Tak, pamiętamy.

Wspominam sam w sobie.

Cieszę się chwilą.

Wciąż żyję, choć tęsknię ogromnie.

I czekam na piękne spotkanie.

A te obrazy wciąż rysują ślady.

W mej głowie.

W mym sercu.

W moich oczach.

Kadry życia zmieniają się.

A ja wiem, że codziennie powiem: dzień dobry.

Moim pięknym wspomnieniom.

Jesteście?

Jesteśmy.

1. Konkurs literacki

1. Konkurs plastyczny

WSPÓŁTOWARZYSZ

Mieszka z nami od niespełna 8 lat. Rankiem w pośpiechu zjada śniadanie.

Potem

z mamusią pędzi do pracy, i pozwala, by pomagała młodym ludziom poznawać

świat. Całe życie przy tablicy, a to pech, powiedziałby niejeden niemiłośnik

szkoły! Towarzyszy nam przy obiedzie. Razem wychodzimy na spacer, by poczuć

zapach świeżej trawy, zanurzyć się w dającym ukojenie cieniu dostojnych drzew.

Cieszy się z kolejnych świeczek zdmuchiwanych na tortach naszych bliskich

i przyjaciół. Fizycznie wręcz czujemy jego obecność, gdy te świeczki

zdecydowanym podmuchem gasi mama. Został harcerzem, jak wszyscy w naszej

rodzinie, choć właściwie nigdy nie zapytaliśmy go o zdanie. Często czuje zapach

obozowego ogniska i smak kartofli upieczonych o zachodzie słońca w żarzących

się węgielkach. Szczyty gór też zdobywa, tyle że wsiada do wyciągu, gdy inni

wędrują piechotą. Ale w dół schodzi już ze wszystkimi, słuchając szumiących

potoków i ptasich kłótni. Nie brakuje go na koncertach poezji śpiewanej, we

wrocławskich teatrach, na wystawach i w muzeach. Marzy, by zapalić którąś

z latarni na Ostrowie Tumskim, a potem o świcie ją zgasić i zacząć nowy dzień…

Ciekawe, czy nauczył się już polskiego i polubił wszystkie nasze

szeleszczące głoski? Czy taką samą radość, jak my, odczuwa, gdy pomagamy

innym? Czy rozumie wartość każdego żonkila posadzonego na Polach Nadziei? Czy

smakuje mu bigos i najlepsze, naszym zdaniem, na świecie, gołąbki babci Eli?

Czy, tak jak my, czuje dumę ze zwycięstw Igi Świątek i wzrusza się przy pieśniach

Rubika? Co myśli o mieszkaniu w namiocie? Czy bardziej lubi dźwięki pianina czy

gitary? A może woli ukulele i piosenkę „(…)Najpiękniej wiatr układa pach tam

gdzie nas nie ma wieje wiatr(…)”?

Jest, choć nie chciał…

Nie ma w życiu naszej rodziny chwili, kiedy nie odczuwalibyśmy jego

obecności. To do niego należy puste miejsce przy naszym bożonarodzeniowym

stole. Przypomina, że nawet, jak ma się bardzo mało, można się podzielić

z innymi. Nauczył nas, że z każdej chwili życia można uczynić święto. Że nigdy

nie można zwątpić, stracić wiary. Że „kiedy Bóg zamyka drzwi, to otwiera okno”

i nie jest to tylko zgrabne powiedzonko. Pokazał, że „dobrych ludzi jest więcej”.

Na długo przed tym, jak wybuchła pandemia, on nauczył nas, że maseczka to

wyraz szacunku jednego człowieka do drugiego i okazanie troski o tego słabszego,

którego organizm sam się nie obroni.

A jednak nie od początku zaakceptował siebie w naszym życiu. Nie pasował. Nie

polubił mamy od pierwszego wejrzenia. Kłócił się. Walczył. Zastanawiał?

Potrzebował, najdłuższych w naszym życiu, 5 miesięcy, na decyzję, że zostaje

z nami.

Ale my go pokochaliśmy. Już tamtej nocy, z 16 na 17 lipca 2013 roku, kiedy jego

życie w ciele, do którego przywykł, dobiegło końca. Serce jeszcze biło, wyglądał,

jakby spał, ale mózg już nie żył.

Pożegnał swą rodzinę, by pozostać w naszej…


Wcześniej jednak, kiedy pielęgnował owoce w swoim ogrodzie, tworzył

patchworki w pracowni plastycznej, przyprawiał w kuchni warzywne sałatki,

podjął decyzję, że nie zabierze swoich organów do nieba. Ta jego myśl, że na

spotkanie ze Świętym Piotrem może pójść nieco podziurawiony, a święci wybaczą

mu pewne ubytki w urodzie, zaważyła na tym, że żyje dziś podwójnie. Choć ma

już zapewnione życie wieczne, to po 5 miesiącach walki przyjął w końcu, jak by

powiedziała Noblistka, bez „prawa do przymiarki”, drugie życie, tu na Ziemi, w

ciele mojej mamusi. Z dala od swojego domu, w obcym kraju i w nieidealnej

rodzinie.

Aby mógł z nami żyć, musieliśmy nieco przemeblować nasze

przyzwyczajenia. Zmieniło wygląd nasze mieszkanie. Kwiatki w doniczkach

powędrowały na parapety przyjaciół, nowe domy znalazły też firanki i dywany.

Chcemy, by był z nami jak najdłużej, więc dbamy o niego i stosujemy się do

wskazówek lekarzy transplantologów. Więcej u nas w domu leków, zwłaszcza tych

immunosupresyjnych, a mniej gości. Zwłaszcza wtedy, gdy trwa sezon grypowy

albo w otoczeniu panuje ospa i wszyscy dookoła kichają. No i pandemii…

…został naszym najdroższym przyjacielem, gdy odszedł…

Dawca płuc dla mojej mamy. Nie wiemy, kim był. Chłopcem czy

mężczyzną? A może młodą kobietą? Kaskaderem? Sprzedawcą? Miłośnikiem

książek? Szczęśliwą mamą? Samotną studentką? Wielbicielem kotów? Oddanym

wolontariuszem? Włochem? Niemcem? Hiszpanem? Grekiem? Nie ma dnia, byśmy

się nad tym nie zastanawiali, bo to takie ludzkie, ciekawość. Od 2831 dni

kochamy człowieka, którego nie ma na Ziemi, a jednak tak bardzo jest. Jego dwa

płuca tłoczą krew w klatce piersiowej mojej mamusi. Dzięki temu żyje, choć było

jeż z nią bardzo, bardzo źle. Tylko ecmo podtrzymywało ją przy życiu.

Wiem, że są osoby, które po transplantacji jak najszybciej pragną

zapomnieć o tym, co się wydarzyło. Mówią, że chcą zacząć normalnie żyć. Są też

tacy, co potępiają przyjmujących organy. Jednak dla nas Dawca płuc mamusi stał

się członkiem rodziny. Nie udajemy, że go nie było. Zdajemy sobie sprawę, że

umarł i ta śmierć wywołała rozpacz jego bliskich. Że za nim tęsknią. Dlatego

zawsze modlitwą otaczamy zarówno zmarłego, jak i jego rodzinę i jedna świeca

na grobie naszego dziadka zawsze pali się dla tego, który…

…odszedł, ale nie zniknął…

Papież Polak w encyklice Evangelium Vitae pisał, że „jednym ze sposobów

kształcenia prawdziwej kultury życia jest dawanie organów (…)”. W Polsce

niewielu ludzi dojrzało do tej myśli. Za mało. Dlatego, kiedy mamusia umierała,

musieliśmy wyjechać do Austrii. Było to ogromnie skomplikowane i bardzo drogie.

Niewiele rodzin ma tyle szczęścia, co my. Zebrać pieniądze, zorganizować wyjazd

i przyjęcie do wiedeńskiego szpitala pomagało nam kilka tysięcy ludzi. Dlatego

staramy się w różnych miejscach opowiadać o naszym Przyjacielu.

Bo znamy wiele osób, których życie zależy od tego, czy w najbliższych dniach,

miesiącach ktoś z nimi, w ich ciele, zamieszka… Już dziś zadecyduje o powie

o tym bliskim, że w razie czego u świętego Piotra zamelduje się bez płuc, serca,

wątroby, trzustki, nerek – bo są mu przecież tam, w niebie, niepotrzebne.


1. Konkurs plastyczny dla niepełnosprawnych

KRUCHOŚĆ PORCELANY

Pamiętam… Pamiętam, kiedy powiedziała, że ludzie są jak filiżanki

- głupie, delikatne filiżanki gotowe zbić się w każdej chwili.

– Nawet kiedy sączymy w nich poranną herbatę mogą rozsypać się na wiele

fragmentów wskutek czystego przypadku lub naszej niesforności – rzekła.

Zaśmiałem się wtedy pod nosem, a wraz z tym śmiechem uznałem ją za

specyficzny typ dziwaka. Paradoksalnym byłoby stwierdzić teraz, że mogła mieć

trochę racji, prawda?

Ludzie mówią, że niektóre sprawy powinno się zapomnieć, przemilczeć

i ruszyć dalej. Ja nie zapomnę, nie potrafiłbym oddalić w niepamięć wspomnienia

o niej. Owinęła mnie nicią tęsknoty, nawet jeśli zmyłem jej zapach z mojej

duszy, nawet jeśli żarty, które zwykła opowiadać, utraciły swój cały humor;

nawet jeśli wszystkie miejsca, które odwiedziliśmy, straciły swoje ciepło, to jej

cień nieustannie podąża za moim.

Nie było łatwo ją kochać. Wydawała się nie pasować do tego świata. Ale

czy trudne od razu jest jednoznaczne z czymś gorszym? Z nią czas okazywał się

jedynie teorią, a każda chwila prosiła się, by ją powtórzyć. Będąc przy niej,

czułem, jakbym unosił się nad miastem, jakby wszystko było nieważne i małe.

Wciąż ją widuję. Widuję ją w moich snach, stojącą przy ognisku spalonych

nadziei. Budzę się, krzycząc jej imię, szukając jej uścisku po omacku w

ciemnościach nocy, licząc, że gdzieś go odnajdę. Tonę w moich słonych łzach

naiwności, tonę i tym razem nie odbiję się od dna.

Była jak wiosna. Przynosiła nadzieję i rozkwitała każdego dnia. Gdyby ktoś

mnie zapytał, czym jest dom, wskazałbym właśnie na nią. Ofiarowała mi

wszystkie odcienie radości, by odfrunąć wraz z nimi jak ćma.

Na co więc to było? Jej dziwactwa, sekretna miłość do zespołów lat

dziewięćdziesiątych, kolekcja znaczków pocztowych, układ taneczny wymyślony

podczas urodzin jej brata, receptura na najlepsze leczo na świecie i nasze leśne

spacery? Po co los połączył nasze serca, by tak szybko mi ją odebrać? Czy tym jest

właśnie cena miłości? Pożegnaniem?

Nie tylko mnie jej brakuje. Gdziekolwiek bym nie był, czuję, jak świat do

niej tęskni. Ale życie toczy się dalej, bez dylematów, bez zakorzenionego w głębi

poczucia winy.

Tak młoda i pełna energii duszyczka odebrała swoje życie, natomiast

niewielu wie, że wraz z nim część cudzego.

Teraz nawet powietrze ma jej zapach, a bzy, które żywiła tak

niezrozumiałą dla mnie sympatią, kwitną wokół jej grobu. Pies sąsiadów już do

nas nie zagląda, odkąd przestała przychodzić, a te sam park rodzi się na nowo w

kolorach szarości.

Chciałbym chwycić jej dłoń, siedząc tuż obok, ale ubrany w żal, czuję pod

palcami jedynie szorstki i zimny nagrobek.


Nie na wszystkie pożegnania będziemy gotowi, ja nie byłem na to. Bo

przecież ludzie są ulotni i czasami nawet za wszelką cenę nie moglibyśmy

utrzymać ich przy sobie.

Stale gonimy za pieniędzmi, sukcesem i nieważnymi błahostkami, żyjąc w

przekonaniu, że stanowią priorytet w naszym życiu. Ale czy największym

bogactwem jakie mamy nie są ludzie trwający przy nas? Czy musimy stracić

kogoś, by zrozumieć, co się naprawdę liczy i za jakimi wartościami powinniśmy

podążać?

Ja zrozumiałem dopiero teraz, teraz kiedy jest już za późno.

Żegnaj Różo, żegnaj moja ukochana. Bo chyba właśnie to wypadałoby teraz

powiedzieć.


1. Konkurs fotograficzny

DŁUGIE WARKOCZE

Długie warkocze

Oglądała codziennie w lustrze

Uśmiechała się do siebie

Uśmiechała się do wszystkich

Kochała życie

Choć twarz jej pokrywały zmarszczki

Oczy dawno wyblakły

Drżące ręce nie mogły już zapiąć guzików fartuszka

Marzyła

By świat stał się lepszy

By zatańczyć

Zostać królową balu

Pandemia

Wcisnęła jej koronę

Nie zdążyła się z nami pożegnać


PANDEMICZNE ROZWAŻANIA NASTOLATKI - TĘSKNOTA...

Wałbrzych, kwiecień 2021r.

Drogi Pamiętniku!

To nasze pierwsze spotkanie i nie do końca wiem, jak je rozpocząć. Zatem

może zacznę tak tradycyjnie:

Za oknem szaro i ponuro. Nawet pies nie chce wyjść na dwór, ani myśli

o spacerze. Przygnębiająca pogoda, nastrój nie lepszy… Na jutro znów mam tyle

zadań, a motywacji brak… Szukam w sobie resztek sił i chęci, by zabrać się za

pracę, ale jakoś mizernie mi to wychodzi. Nigdy nie myślałam, że będę tak

tęskniła za szkołą, normalnymi lekcjami czy dźwiękiem dzwonka. Za koleżankami

i kolegami z klasy. Nawet nie mam z kim porozmawiać, więc wymyśliłam sobie,

że będę rozmawiała z Tobą. Zgoda? Będziesz tylko słuchał.

Telewizja od kilku dni bombarduje informacjami na temat „rocznicy”

pandemii, jakby było co świętować… Ale to mimo wszystko skłania do refleksji.

Już kilkanaście miesięcy trwa to „coś”, z czym świat zupełnie sobie nie radzi. Ja

chyba też…

Za kilka dni będą moje kolejne urodziny. I niestety wszystko wskazuje na

to, że wcale nie weselsze niż te 11. Pewnie znów w nielicznym gronie, bez

koleżanek. Nawet Hania i Zuzia, te z przedszkola, nie będą mogły przyjść. Bo

zasady, zakazy, ograniczenia… Kiedy to się skończy?!

Codzienne raporty przerażają. Relacje z oddziałów covidowych też. Medycy

wciąż walczą z pandemią, a na ich oczach umierają ludzie, którym nie są w stanie

pomóc. Tymi, którzy odchodzą, są nie tylko obcy - to również ich oraz nasi bliscy,

znajomi, przyjaciele. Za każdym z nich ktoś płacze… Każdego dnia ktoś zostaje

sam i za kimś tęskni.

Tęsknota to uczucie, którego i ja doświadczam w czasie pandemii. Świetnie

znam jej gorzki smak. Towarzyszy mi od kilku miesięcy. Niestety wirus, mimo że

nikt z najbliższych nie zachorował, wywrócił życie mojej rodziny do góry nogami.

Najpierw wszyscy stacjonowaliśmy w domu, pracując i ucząc się zdalnie, każdy

w swojej „dziupli”, jak mawia mama. I wydawało się, że gorzej już nie będzie,

kiedy nagle okazało się, że tata musi praktycznie z dnia na dzień wyjechać na

drugi koniec Polski. Owszem, mieliśmy się przeprowadzić nad morze, ale dopiero

za pewien czas, jak skończę szkołę. A tu proszę! Nagle potrzebne było wsparcie

i tata zamieszkał w Ustce. Przyjeżdża do domu co dwa tygodnie, zaledwie na trzy

dni. I zupełnie nie rozumiem, dlaczego wtedy czas tak szybko mija… Nadchodzi

szybko poniedziałkowy poranek i znów trzeba się rozstać na kilkanaście dni. To

zawsze takie trudne pożegnanie. Drżąca broda, mokre oczy, mocny uścisk,

zaciśnięte usta… - każdy na swój sposób reaguje na rozstanie. Potem tylko

trzaśnięcie drzwiami i biały samochód rusza.


Powolutku znika z oczu i zostaje tylko żal. I jeszcze zapach perfum w korytarzu.

Wtedy często przypomina się mi rozmowa Krzysia i Puchatka: „– A jeśli pewnego

dnia będę musiał odejść? – spytał Krzyś, ściskając Misiową łapkę. – Co wtedy?

– Nic wielkiego – zapewnił go Puchatek. – Posiedzę tu sobie i na ciebie poczekam.

Kiedy się kogoś kocha, to ten drugi ktoś nigdy nie znika.”

I ja też tak sobie poczekam, pocieszając się tylko tym, że mój tata wróci.

Nie za kilka godzin, jak inni rodzice. Ja będę czekała dłużej. Kilkanaście dni. Ale

dam radę! Inni mają gorzej. Ich czekanie będzie bezowocne. Moje na szczęście

nie… A od dziś mam już także Ciebie, Drogi Pamiętniku!

Twoja przyjaciółka Maja



Magdalena Kaczmarska:

Arboretum w Wojsławicach

Dolny Śląsk – cuda natury i architektury

POMIĘDZY

stoję w korytarzu

drzwi do dzieciństwa – zamknięte

drzwi do dorosłości – jeszcze nieotwarte

jestem pośrodku

strach mnie obleciał

ruszyć czy jeszcze zostać

mama mówi, że zawsze będę jej małą córeczką

robię pierwszy krok

tata mówi, że będzie obok

robię drugi krok

trzeci i czwarty dopiero zrobię

zabieram ze sobą to dziecko w sobie

w tę podróż nie wiadomo jak długą



ŻEGNAJ

Leży na biurku Samsung Galaxy,

zgrabny, cieniutki w etui ubrany.

Emotki dostaję i łapki w górę

z tym się doskonale czuję.

Tik Tok, What'sApp i messenger

właśnie sobie na nich siedzę.

Sprawdzam dziennik, się loguję

RANY BOSKIE! SAME DWÓJE!

Wczoraj była kartkóweczka

myślę sobie, że czwóreczka.

Mama pyta: co trójeczka?

Wchodzę w dziennik...Jedyneczka...

Urodziny fajna sprawa

siedzą goście jest zabawa.

Nagle dzięcioł

stuka, puka.

Wrzasnął:

Chyba padła mi komórka!

Tyle czasu mi zabrałaś i się w końcu doigrałaś.

Ładowarkę poszukuję,

albo nie,

za te pały no i dwóje,

już cię nigdy nie naładuję!

Żegnaj necie,

żegnaj świecie w internecie.

Pójdę na dwór w ciepłym lecie.

Rozmyślała...

Czy z Iphonem się rozstała?...


3. / 4. Konkurs fotograficzny

NIE ODEJDĘ

Z kubkiem parującej, owocowej herbaty w ręce otworzyła drzwi do sali.

Pomieszczenie nie różniło się niczym od innych pokoi, w których tymczasowo

mieszkali pacjenci szpitala. Stały tam dwa łóżka, oba zajęte przez mężczyzn

w podeszłym wieku. Przy każdym z nich znajdowały się mały taboret i prosty,

drewniany stolik.

Starając się zachować ciszę, postawiła naczynie na blacie, przy którym

siedziała dziewczynka odwiedzająca swojego dziadka.

- Pamiętaj, kochanie, że za godzinę zamykamy oddział - poinformowała ją z nutą

smutku w głosie. - To jeszcze nic nie znaczy, zawsze możesz spróbować jutro.

Młodsza zadarła głowę, spoglądając przymrużonymi oczyma na zegar.

- Chciałabym zaczekać do samego końca - odparła. - Została mi ostatnia historia.

Pielęgniarka pogłaskała ją czule po głowie i z westchnieniem podeszła do

drugiego pacjenta. Dzisiaj zdarzył się jeden z tych dni, kiedy to dziadek

dziewczynki był w gorszym stanie, nie reagując na chociażby gesty.

Kątem oka widziała, jak wnuczka ponownie wraca z ożywieniem do swojej

opowieści. To było jeszcze naprawdę małe dziecko! Z kilku wspólnych rozmów

dowiedziała się, że chodziło dopiero do szkoły podstawowej. Zawsze jednak -

jakkolwiek mogłoby być mu trudno - przychodziło do szpitala po lekcjach.

Czasami dziewczynka nie odezwała się nawet ani słowem przez całą wizytę, nie

chcąc przeszkadzać śpiącemu mężczyźnie. Nieraz widziała ją z paroma zeszytami,

gdy starała się jak najwolniej i najciszej przewracać kartki, rozwiązując zadania

domowe.

Minął już miesiąc od przybycia karetki z jej dziadkiem, a ona wciąż przychodziła.

Dziesiątkami minut mogła mówić o wszystkim, co jej się danego dnia przydarzyło,

jak za czasów, gdy była jeszcze w przedszkolu. Zostawała tak długo, aż ten

obudzi się ze swojej paskudnej choroby i chociaż przez chwilę z nią porozmawia.

Chociaż na chwilę znów będzie dawnym sobą.

Pielęgniarka chwyciła posłanie pana obok, poprawiając je delikatnie pod

głową. Codziennie myślała o dziewczynce, czasem czując podziw dla jej

dorosłego zachowania, a innymi razy - przejmujący smutek, wiedząc, że stan

pacjenta z dnia na dzień się pogarsza.

- Muszę iść kogoś odwiedzić, Emilio - usłyszała niewyraźny, rozgorączkowany

męski głos.

- Emilia to moja mama - wytłumaczyła spokojnie siedząca przy łóżku wnuczka.

W jej tonie słychać było cień nadziei. - A kim ja jestem? Powiesz, dziadku?

Kobieta, nie mogąc się powstrzymać, odwróciła się w stronę głosów, przyglądając

się scenie przed nią. Dziewczynka, nie zwracając na nią uwagi, złapała starca za

dłoń.


- A pani jest... - zaczął zapytany mężczyzna, wpatrując się w nią pustym

spojrzeniem. - A pani jest... Marysiu, czy to ty?

Dziecko przyłożyło sobie jego rękę do policzka, powstrzymując wzbierający się

szloch. Wyglądało na takie szczęśliwe, jakby strach o stracenie Najdroższego

momentalnie opuścił je na zawsze.

- Tak! - odparła podniesionym głosem z entuzjazmem. - Wróciłeś! Nawet nie

wiesz, jak się cieszę! Tyle się dzisiaj w szkole działo. Słyszałeś, że będę mieć

pieska? Nie martw się, i tak nie zapomnę cię odwiedzać.

Pielęgniarka przycisnęła dłoń do warg, aby powstrzymać odgłosy świadczące o jej

wzruszeniu. Potok słów wciąż wylewał się z ust dziewczynki, która chciała

opowiedzieć swojemu dziadkowi wszystko, co go ominęło. Na kilka minut znów

stał się tym samym kochającym mężczyzną, który odbierał wnuczkę ze szkoły

i wychowywał przez wiele lat.

- Spędź trochę czasu ze znajomymi - odpowiedział jej ze słabym uśmiechem. - Ja

zawsze poczekam, tak jak ty na mnie codziennie.

Marysia spojrzała na niego z oburzeniem.

- Przecież to ty jesteś moim najlepszym przyjacielem! - rzuciła pewnie.

Już otworzyła usta, by coś dopowiedzieć, jednak, spoglądając na dziadka, szybko

je zamknęła. Z jego oczu zniknęły ciepłe iskierki, a w ich miejsce ponownie

zawitała pustka. Puściła trzymaną wciąż rękę starszego, odsuwając się o parę

kroków.

- Przepraszam bardzo - oznajmiła, spuszczając głowę. - Musiałam pomylić pana

z kimś dla mnie ważnym.

Dziadek podniósł się agresywnie z poduszek, gwałtownie uciekając od wnuczki.

Ta, nie unosząc głowy, wymaszerowała sztywno z pomieszczenia, łapiąc po

drodze plecak. Kobieta bez chwili zastanowienia pobiegła za nią, wykrzykując jej

imię w holu.

- Wszystko w porządku? Rodzice tu czekają? - spytała, przyglądając się jej bladej

twarzyczce.

- Wrócę jutro - zapewniła dziewczynka drżącym głosem.

Pielęgniarka spoglądała na swoją rozmówczynię szeroko otwartymi oczyma, gdy

ta odwracała się już z zamiarem odejścia. Ocknęła się dopiero chwilę później,

ponownie zadając jej pytanie.

- Jesteś pewna, że dasz radę? Wciąż jesteś mała. Nie powinnaś widzieć stanu

swojego dziadka.

- Nie potrafię pani wyjaśnić, dlaczego tu codziennie wracam - zaczęła

z wahaniem nastolatka. - Jestem gotowa widzieć go takim przez następne

godziny, wiedząc, że mimo wszystko do mnie wróci. Za każdym razem mogą to

być nasze ostatnie minuty, ale nigdy tego nie żałuję. To w końcu moja najbliższa

osoba, bez względu na to, kim się stała!

Tym razem pozwoliła dziewczynce odejść do zapewne czekających za drzwiami

rodziców. Każde spotkanie tej dwójki było swego rodzaju pożegnaniem

z mężczyzną.


Zawsze trudno było jej patrzeć na cierpienie tej młodej istoty. Nie mogła jej

jednak powstrzymać, wiedząc, że w ten sposób radzi sobie ze stratą.

Nie używa słów, aby opisać swoją miłość do dziadka. Z zapartym tchem

obserwowała, jak co jakiś czas przynosi mu kwiaty, układane kiedyś wspólnie gry

i związane ze wspomnieniami przedmioty.

Uśmiechnęła się ze zrozumieniem, spoglądając na pacjenta za otwartymi

drzwiami sali chorych. Dostrzegła w tym piękno.

Tylko dla prawdziwej miłości można tyle wycierpieć. Tylko takiej miłości ludzie

nie chcą pozwolić odejść.

* * *

W tym opowiadaniu dziewczynka nie żegna się z dziadkiem, puszczając

jego dłoń. Nie żegna się z nim, wychodząc z sali chorych czy wracając do domu ze

szpitala. Dla kochającej wnuczki pożegnaniem był każdy dzień ostatniego

miesiąca i chciałaby, aby to pożegnanie trwało jak najdłużej. Coraz krótsze

i krótsze chwile, w których widziała swojego prawdziwego dziadka, pozwalały

powoli oswoić się z nieuniknioną stratą. Właśnie te chwile, dla których zjawia się

tu codziennie, sprawiają, że dziadek zostanie z nią na zawsze i tak naprawdę

nigdy nie odejdzie.



Apolonia Sowa: „Park Szczytnicki

we Wrocławiu”


POŻEGNANIA

Przybyłem, byłem, zobaczyłem,

Lecz tylko się odwróciłem

Prysk, znów patrzę, ale nie ma

Ponieważ kręci się wciąż wokół ziemia

Jest, ale coś innego, niezwykłego,

Coś nowego- chcę się przyjrzeć,

Znów ucieka,

Widać kurz tylko z daleka

Nie ma chwili zatrzymania,

Pożegnania? Powitania?

Krótkie, zwięzłe, bez wahania

Znika świat, widać kolejny,

Taki świat,

Zysków i strat

Beznadziejny…

CENNE CHWILE

Każde spotkania,

W końcu prowadzą,

do pożegnania

i moją radą

Jest:

„Nie bój się tego,

bo właśnie dlatego,

to co między nimi

owocuje chwilami cennymi


5. / 6. Konkurs fotograficzny


***

Nie znam Go? A właściwie coś wiem o Nim, ale tylko z opowieści, ze zdjęć. Czuję,

jakby był razem ze mną i z całą rodziną. Obecny ale niewidoczny. Jest, ale nie

można przytulić, porozmawiać, pośmiać się…Dobry człowiek! Słyszę od innych.

I dzięki tym wspomnieniom, odczuwam Jego obecność. Żal, że coś się skończyło.

A ja myślę, że wszystko nadal trwa, bo nasze życie biegnie dalej, dalej i dalej…

Moim myślom zaczęła towarzyszyć senność. Odłożyłem książkę

i tak od dłuższej chwili już nie czytałem, bo na słowo POŻEGNANIE, gdzieś

pojawiło się w powieści, po którą ostatnią sięgnąłem, pomyślałem o moim

Dziadku. Zwyczajnym, starszym panu, ale dla mnie tak niezwykłym, jak siedem

cudów świata. Nieobecny materialnie, ale…

Dziadek, jeden z moich cudów świata. Jest częścią mojej rodziny, ważną

częścią, a to właśnie bliscy to dla mnie wyjątkowi ludzie i dziękuję, że mam z kim

być, cieszyć się chwilą, przeżywać porażki i cieszyć sukcesami. Dziadek -

Człowiek, za którym tęsknię, ale też mam Go na co dzień, dzięki mojej mamie

i babci, które często wspominają, ale robią to tak, że czuję, że jest ze mną.

- Hej Kapi. – usłyszałem nagle głos. Chyba mi się coś wydaje, to niemożliwe

przecież w pokoju jestem sam. Nawet krople deszczu mocno uderzające o szybę,

zakłóciłby rozmowę, bo właśnie zaczęła się potężna burza.

- Witaj chłopie. – do moich uszu dobiegł wyraźny głos. – Nieładnie tak, nie

przywitasz się ze mną? – podło pytanie.

O rany, burza mózgów, o co tu chodzi, jestem sam, nie ma nikogo w domu,

z moją głową w porządku, nie było silniejszego uderzenia, a tu słyszę głosy,

a nikogo nie widzę.

- Myślałeś właśnie o mnie. Prawda? – znów pytanie.

- Hej, kim jesteś? Gdzie jesteś, bo ja nikogo nie widzę. I zaczynam się

zastanawiać, czy ze mną wszystko w porządku. – odważyłem się wyszeptać jakieś

słowa. Sam nie wiem, jak one wydobyły się z mojego gardła.

- W porządku, w porządku. A o kim przed chwilą rozmyślałeś?- zapytał Głos.

- Hm…o moim Dziadku, którego nie poznałem osobiście, bo urodziłem się rok po

jego śmierci. – powiedziałem lekko zmieszany, że tak się odkrywam, a nie wiem

przed kim.

- No to jestem. Przyszedłem cię odwiedzić i poprosić, abyśmy razem spędzili

popołudnie – wyjaśnił … kto?, mój Dziadek. Oszalałem, duchy mnie nawiedzają.

O rany, jak mama wróci i jej opowiem, pomyśli, że zmyślam lub… Sam nie wiem,

co powie, ale na pewno mi nie uwierzy.

Jeszcze nie skończyła się moja myśl, a już słyszę:

- Nie oszalałeś. Nie jestem duchem. Nie bój się mnie. – zaśmiał się serdecznie.

A ja zobaczyłem, Go takim jaki był na zdjęciu, znajdującym się w kuchni na stole.

Uśmiechnięty, przyjaźnie patrzący na świat. Ten śmiech przywołał właśnie taki

obraz.


- Jak to się stało, że do mnie przyszedłeś? – wydusiłem z ciekawością.

- Przecież nie miałem daleko. – powiedział tajemniczo.

- Jak to? Co to znaczy, że nie miałeś daleko? – zapytałem zdziwiony.

- Jestem zawsze z Tobą, z całą rodziną, bo tak ciepło o mnie zawsze myślicie

i mówicie. Wasze życie to też i moje. Dzięki temu, że wciąż żyję w waszych

sercach, wcale nie pożegnaliśmy się, jestem.

- Masz rację Dziadku. – jak miło było zwrócić się w taki sposób do bliskiej mi

osoby. – Odkąd pamiętam zawsze nam towarzyszysz. Czuję Twoją obecność. To

niesamowite, że mogę z Tobą porozmawiać, być teraz razem.

- To super. Pamiętaj, że zawsze Cię słyszę, może nie odpowiem, ale ciepło

pomyślę i wtedy wyobraź sobie, że wędruje do ciebie uścisk, „żółwik” lub jakiś

inny dobry gest, o którym pomyślisz. Wiesz, widzę, jak rośniesz. Byłeś takim

słodkim chłopczykiem lubiącym układanie puzzli, a teraz już młody mężczyzna.

- Nie przesadzaj, jaki ze mnie mężczyzna, mam dopiero 12 lat – zaśmiałem się, bo

nigdy tak o sobie nie pomyślałem.

– Faktycznie, jak byłem mały, dużo czasu spędzałem na zabawach z puzzlami.

Zresztą do tej pory to lubię. Może jakaś gra planszowa? Zagrasz ze mną? -

zapytałem.

- Dobrze. – zgodził się.

Bawiłem się w towarzystwie Dziadka doskonale. W grach planszowych

jest dobry, stawiał mnie za równego sobie gracza, nie dawał forów, jak babcia.

Miło spędziłem z nim czas. W rozmowie pojawiły się różne tematy. Opowiadał mi,

o sobie jako małym chłopcu, że wtedy bardzo ciężko, bo wtedy zaczęła się II

wojna światowa. Słuchałem o tych czasach z ogromnym zainteresowaniem.

Świetnie opisywał tamte chwile, a ja poznawałem Go nie tylko z opowieści mamy

i babci, ale teraz sam mi mówił, jak to było kiedyś.

Potem ja opowiedziałem o swoich kolegach, o szkole i o wielu różnych sprawach,

które akurat przyszły mi do głowy. Śmialiśmy się. Czasem mam wrażenie, że

wzruszaliśmy się, ale jak to mężczyźni nie pokazywaliśmy łezki w oku, no bo

„facet nie płacze”. Czułem się tak, jakby takie rozmowy były codziennością. Nie

czułem skrępowania, zakłopotania. Moja małomówność gdzieś zniknęła. Sam

siebie nie poznawałem.

W pewnym momencie uścisnął mnie serdecznie, poczułem silne, ciepłe dłonie.

Otrzymałem buziaka w czoło. Jak miło było przytulić się do Dziadka, znanego mi

tylko z opowieści i ze zdjęć. Chwilę tak siedzieliśmy w ciszy, nie zapomnę tego

wyjątkowego popołudnia.

- Wiesz, mam fajnego wnuczka – powiedział.

- Tak, a którego? – zażartowałem.

Uśmiechnął się i dłonią zburzył mi fryzurę. Moje włosy, nie powiem, żebym

układał „trzy dni”, ale jednak zerknąłem do lusterka rano, aby poskromić je po

nocy.


Zrobił to w taki sposób, jak zdarza się mamie, pomyślałem, a ja wtedy w żartach

niby się złoszczę. No tak przecież to jej tato. Fajne takie podobieństwa. Ciekawe,

czy jestem lub będę do Dziadka choć odrobinę podobny. A może mam jakieś

zdolności, które miał i On. Babcia zawsze opowiada, że jej mąż potrafił wiele

rzeczy, mnie najbardziej interesowałoby majsterkowanie. Wiem, że to lubił,

a w garażu czeka wiele narzędzi, niektóre to nie wiem nawet do czego służą.

Chętnie więc z nim spędził trochę czasu w taki sposób. Hm…no można z tatą, ale

mój niestety często wyjeżdża, a jak jest, to szalejemy na rolkach, rowerach…

Z Dziadkiem też pewnie byłoby miło, tak aktywnie spędzać czas, bo był

wysportowany, więc pewnie poradziłby sobie.

Moje myśli przerwał głos Dziadka.

- Wiesz wnusiu, późno się zrobiło, zobacz, jak już jest ciemno za oknami,

a i burza mija, zrobiło się na zewnątrz spokojnie, chyba czas spać. Jesteś na

pewno zmęczony po całym dniu. Prawda? – zapytał troskliwie.

- Nie, skąd – choć czułem, że oczy mi się kleją, a powieki robią się ciężkie.

Chciałem, żeby był ze mną i żeby to trwało i trwało. Chyba usłyszał moje myśli,

bo powiedział:

- Nie znikam nigdzie. Jestem. Czekam, gdy wracasz ze szkoły. Przysłuchuje się,

gdy rozmawiacie w domu. Towarzysze wielu czynnościom, żyje razem z wami.

- Żyjesz w nas? – zapytałem.

- No, coś w tym stylu. – odpowiedział pogodnie. – W twoim sercu mieszkam

i czekam na ciebie.

- Tak jesteś tam. – uścisnęliśmy się mocno.

Coś stuknęło za oknem, a może mi się wydawało. Albo to ostatnie

odgłosy burzy. Sam nie wiem. Ale nagle obudziłem się. Leżałem przez chwilę

przytulony do ciepłej poduszki, a w sercu wciąż czułem niezwykłe ciepło.

- Tak, tam mieszkasz Dziadku. – powiedziałem dosyć głośno.

A z drugiego pokoju dobiegł mnie głos mamy:

- Coś mówiłeś synku?

- Nie, nic. – odpowiedziałem szybko.

- Kładź się spać, bo już późno. – jeszcze tylko usłyszałem.

- Dobrze. Dobranoc.

A w moim sercu na dobre rozgościł się wyjątkowo mi bliski Człowiek, który nigdy

nie zniknie z mojego życia. Zawsze będzie. Dobranoc Dziadku. Do jutra.


4. / 5. Konkurs plastyczny

Julia Hryniewicz: „Zamek Książ”



SPOTKAJMY SIĘ

Każdy chciałby być tu i teraz

I zawsze

Żyjemy, biegniemy

Jogging, półmaraton

Sprint, trucht, galop

Bieg krótki, średni i długi

Bieg dla zdrowia

Bieg przez płotki

Bieg o puchar

Bieg szybki z kijkami lub bez

Żyjemy – biegniemy

Nie wiemy kiedy i po co

I nagle… Ni stąd ni zowąd…

Jak grom z jasnego nieba…

Niespodziewanie, bez uprzedzenia…

Dziwnym trafem i wbrew oczekiwaniom…

Umieramy

Wyścigi nie są potrzebne, bo jutro jest niepewne

Tylko Dziś jest ważne, ono jest tu i teraz i zawsze

Więc bądźmy razem

I nie pędźmy tak


PROMETEUSZ DOŁĘGA

Był pamiętny październik roku panieńskiego 1850.

Czuję głęboki smutek. Kto nie doznał, nie zrozumie mojej męki. Od prawie

roku ja - Stanisław Dołęga - jestem daleko od konającej Ojczyzny. Ból jest taki,

jakoby pasożyt wysysał ze mnie radość, przypominając

o utracie Domu ukochanego, Ojczyzny…, która zagarnięta trwa w ciągłych

cierpieniach. Kocham ją, więc w mym sercu drzemie i nie znika, ale ogrom

tęsknoty mię nęka każdej nocy.

Kiedy na niebie zawitają pierwsze gwiazdy, widzę trzy czarne orły, jedynie jeden

biały wzlatuje. Nie pofrunie jednak daleko, bo pozostałe ptaki rzucą się na niego

zachłannie. Podzielą na trzy części, podetną skrzydła i stłamszą, a każdy

sprzeciw stłumią krwią gorącą. Biały orzeł stanie się czerwonym…, ale najgorsze

jest to, że ja nie splamię choćby najmniejszego piórka ptaka, uciekam…

Nakazano mi emigrację, emigrację z ziem moich ojczystych! Zostawiam coś, co

kochałem, kocham i będę kochać! Sam jeden powożę swój wóz, jadąc do

Francji. Opuszczam ledwie żywego ptaka. Odchodzę, a on samotnie będzie

toczyć bój.

A gdzie będzie mój Ojciec? Zostanie i powalczy dzielnie do końca. Pewnego dnia

przyjdzie żółta depesza… będzie napisane: „Jenerał Dołęga poniósł klęskę, był

odważnym sługą narodu, będziemy go zawsze wspominać”. Czemu sny tak

często stają się rzeczywistością?! On zginął, za nasze państwo, za Białego

Orła… Jak tu nie ronić rzewnych łez? Mówił, że kiedyś tak będzie, że to normalne,

że tak naprawdę zawsze będzie przy mnie, nieważne gdzie będę…, dlaczego ja

nie potrafiłem podobnie? Opowiadał, że jeśli się kogoś kocha, to ten drugi nigdy

nie znika…, ale czemu ja zniknąłem?

Nadejdzie więcej takich depesz… Nie tylko do mnie, bo to właśnie smutne oblicze

wojny… Pamiętam czasy me dziecięce. Parę lat temu bawiłem

się jeszcze z Wieśkiem Rawiczem oraz Józkiem Puchałą… oboje leżą teraz

w grobach, a ich matki opłakują dzielnych weteranów… A ja? Gdy im przyszło

umierać, siedziałem najpewniej przed kominkiem albo piłem herbatę… Wolałbym

dostać ostrzem od moskala, miast być bitym przez sumienie, aż po kres mego

marnego końca. Bo miecz wykuty w tym wstydzie, zmieszany z dodatkiem

piekielnej tęsknoty, ma najbardziej bolesną klingę we świecie całem. Nie

znajdziesz gorszej…

Kiedy nareszcie nastaje wyczekiwany poranek, by skrócić moje boleści, mój

koszmar się urywa. Wstaje tedy z łoża i idę. Gdzie? - Przed siebie a dokładniej

gdzie mię nogi poniosą. Często słyszę jakieś Bonjour, rzucone mi w pośpiechu. Ale

czy dzień może być dobry? Nadal jestem daleko od kraju i choć błąkam się to tu,

to tam, nigdzie nie czuję się jak swój. Wędrując tak od budynku, po parki,

spotkam czasem Pana dobrodzieja. Siedzi on na ławce i czy to właśnie nastaje

zima czy też lato, pisze swoje poematy. Piękne są, prawdę głoszą, ale płacz

powodują. Łzy lecą mimowolnie, kiedy słucha się o Polskiej krainie lub

o bohaterach - rodakach. Patriota z tego dobrodzieja. Adam się nazywa,

choć zwracam się do niego per Panie Mickiewiczu. Razu jednego podszedłem doń

i zapytałem, czy mu nie zimno tak siedzieć dzień i noc pod tą lipą.


Odpowiedział, że nie, że rozgrzewa go miłość do Polski, którą przesiąknięte są

jego zżółkłe już kartki. Spytałem, więc czy te papiery pełne uczucia cel jakiś

mają… Odparł tedy, że dzieci w szkołach polskich zapominają o języku

Kochanowskiego… Stara się, więc, by ta mowa nigdy nie wygasła, lecz została w

sercach przyszłych pokoleń. Sprawia, że w duszach dziatek Chrobrego gości

tęsknota za domem, by ojczyzna zawsze była w naszych sercach. Dostałem tedy

przebłysku. Pan dobrodziej wzmacnia moją miłość do Polski, bo tak jak rzekł mój

ojciec, świętej pamięci, jeśli się kogoś kocha, to ten drugi ktoś nigdy nie

zniknie.

Dużo zastanawiałem się po tej rozmowie. Myśli kłębiły mi się w głowie. Jeśli

inszy tęsknią za Polską równie mocno jak ja, to może kiedyś mój sen będzie miał

szczęśliwe zakończenie?

Błąkałem się jeszcze po paryskich ulicach z lat siedemdziesiąt parę. A czas

przeraźliwie mnie gonił. Włosy przybrały kolor srebrzysty, a na twarzy pojawiły

się zmarszczki. Pan Dobrodziej odszedł dawno, lecz nie umarł naprawdę, ja

przecie nadal nosiłem go w sercu. W końcu nadeszła wyczekiwana gazeta. Ledwo

przeczytałem, bom okulary zostawił w pokoju. Na okładce widniał biały orzeł,

a napis głosił, że Polska odzyskała niepodległość. Zerwałem się tedy i nie czekając

długo byłem już w moim kraju. Jakaż była moja radość! Płakałem, płakałem ze

szczęścia godzinami. Niedługo potem podzieliłem los Pana Mickiewicza,

ale ja umarłem w moim Domu, wyzwolonej Polsce.




DROGA DZIECIŃSTWA

Gdy spojrzysz na morze, nie widać jego kresu. Błękitne fale wydają się nigdy

nie uderzać o brzeg po drugiej stronie, a plaża przykryta złocistym, parzącym

w stopy piaskiem, również zdaje się nie mieć końca. Gdy patrzysz na to wszystko,

wydaje się, że będziesz to robić ciągle, bez końca. Jednak to chwila, a chwila tak

jak morze i plaża, choć tego nie widać, ma kres.

Z czasem będzie trzeba się z tym pożegnać na zawsze. I choć w małej, dziecięcej

głowie nie mieści się to wszystko, nikt tego nie zmieni. Tak po prostu jest…

Latarnicy zapalali lampy, które swym ciepłym blaskiem ogrzewały serca

smutnych

i zmęczonych po całym dniu pracy przechodniów. Był wieczór, jeden z takich

zwykłych, ponurych, zimnych, jesiennych wieczorów. Każdemu robiło się

nieprzyjemnie, gdy myślał, że ma wyjść z ciepłego schronienia na ciemne

i ponure podwórze. W oddali było słychać cichy stukot kopyt. Zza zakrętu

wynurzyła się mała sylwetka, która pędem przebiegła przez kamienny murek

i mknęła dalej przez kręte uliczki. W końcu zatrzymała się obok niedużej

kamienicy. Przez drewniane drzwi weszła do środka. Z góry budynku dało się

słyszeć skrzypiące, stare stopnie, po których ktoś najwyraźniej schodził. Nie

minęła nawet sekunda, gdy pod drzwiami stały dwie dziewczynki. Trwały tak w

ciszy, uśmiechając się do siebie, po czym pędem pobiegły na poddasze starej

kamienicy. Trzymając się mocno za ręce, przekroczyły próg małych drzwi, które

zapraszały, by wejść do środka.

- Jesteśmy, babciu! - krzyknęła jedna z dziewczynek.

- Wejdźcie, wejdźcie - z głębi pokoju rozległ się miły głos.

Przez mały korytarzyk wchodziło się do oświetlonego pokoju, w którym na

regałach poustawiano pełno książek, a oszklony sufit sprawiał, że widać było

świecące w oddali małe punkciki. Na środku pokoju stał fotel, a w jego głębi

zanurzona była staruszka. Na kolanach miała album, który przeglądała z wielkim

zainteresowaniem. Obok lunety, która ustawiona była na środku pokoju, stał

starzec o gęstej brodzie, która zakrywała połowę jego twarzy. Wystawał z niej

tylko haczykowaty nos, na którego czubku oparte były okulary. Z wielkim

zainteresowaniem obserwował gwiazdy na niebie i co chwila notował coś w

kieszonkowym notesie. To była niezwykła para staruszków. Starzec wykładał na

uniwersytecie, a oprócz tego wciąż dokonywał nowych odkryć. Zaś staruszka nie

była babcią dziergającą na drutach, lecz słynną geolożką, która za swoją pracę

otrzymała już wiele ważnych nagród a jednak wciąż dokonywała kolejnych badań

naukowych. Mimo, że oboje zajmowali tak wysokie i poważne stanowiska,

rozumieli i wierzyli w najdziwniejsze i niemożliwe sytuacje.

Ich wnuczka Jagna nie bardzo znajdowała wspólny język ze swoimi rodzicami.

A zaczęło się tak dziać, gdy poznała Gretę. Ta dziewczynka, z prostymi,

brązowymi włosami jaśniejącymi w słońcu, była uważana przez rodziców Jagny za

zwykły wybryk dziecięcej wyobraźni, ale dla Jagny była prawdziwą przyjaciółką.

W Gretę wierzyli tylko Joanna i Jonasz, dziadkowie Jagny. Tak, ci słynni

naukowcy!


Wierzyli, że ich wnuczka ma naprawdę niewidzialną przyjaciółkę. Tak mocno

wierzyli wnuczce, że nawet widzieli Gretę. Zaprzyjaźnili się z nią tak, że zyskali

drugą, wspaniałą wnuczkę. Co wieczór nierozłączne przyjaciółki przychodziły do

mieszkania na poddaszu starej kamienicy.

Joanna powoli podniosła się z głębokiego fotela a Jonasz przerwał swoje

obserwacje. Uszczęśliwione dziewczynki z wypiekami na twarzy zaczęły oglądać

rozmaite książki, od których uginały się półki. Babcia Joanna postanowiła

przygotować herbatę, jednak wnuczki wyprzedziły ją i zostawiając książki,

pobiegły do małego pokoju, gdzie mieściła się kuchenka gazowa, niewielki stół

i mnóstwo ziół, które stały w wielkich szklanych słojach poustawianych na

półkach. W pokoju unosił się delikatny zapach lawendy, która stała na parapecie,

a z sufitu zwisała lampa, której światło nadawało temu pomieszczeniu

szczególnego ciepła. Przyjaciółki zabrały się do przygotowań podwieczorku.

- Greto… - odezwała się niespodziewanie Jagna.

- Słucham - rumiana twarzyczka z czarnymi rzęsami i mocnymi brwiami odwróciła się

w jej stronę.

- Czy będziemy na zawsze razem? - spytała Jagna.

- Naturalnie! Skąd ci w ogóle przyszło do głowy, że mogłabym cię opuścić? -

odpowiedziała

ze śmiechem Greta.

- Nie wiem, ale dziś trochę cię zgubiłam i zaczęłam się zastanawiać, czy zawsze

będziemy razem.

- Na pewno.

Na twarzy Jagny pojawił się radosny uśmiech, choć jej niebiesko - zielone oczy wciąż

wyglądały na smutne. Dziadkowie, którzy słyszeli całą tą rozmowę, wymienili

porozumiewawcze spojrzenia. Reszta wieczoru upłynęła na wesołych rozmowach.

Wreszcie nadszedł czas powrotu do domu. Dziewczynki wyszły z ciepłego mieszkania

i ruszyły do domu. Jonasz i Joanna czekali na ten moment, by wreszcie w spokoju

odbyć rozmowę. Jonasz odezwał się pierwszy:

- Co sugerujesz?

Joanna uśmiechnęła się, po czym spokojnym tonem odparła:

- Sugeruję, że Jagna dorasta. Oznacza to, że dziecięce chwile powoli mijają,

a wraz z nimi … Kobieta zawiesiła głos. Cień smutku przebiegł po zmarszczonych

twarzach staruszków. Nie musieli wypowiadać tego słowa, oboje wiedzieli, że

wraz z dziecięcymi chwilami znika też Greta. Księżyc zasłonił chmury, a ludzi

uśpił sen.

Mijały lata, zmieniało się otoczenie, temperatura, ale jedna rzecz nie

zmieniała się w życiu Jagny. Po jej mieszkaniu właśnie niósł się pogłos pukania do

drzwi. Każdego ranka Greta pukała do drzwi przyjaciółki, a chwilę potem obie

biegały po rynku lub pomiędzy starymi kamienicami, które znały historie ludzi,

którzy kiedyś w nich mieszkali. Lecz dziś, po otwarciu drzwi i wyjściu z Gretą, coś

jej nie pasowało. Nie śmiały się tak jak zawsze, chodź Greta próbowała

wszystkich sposobów, by ją rozbawić.


Nie poszły do cukierni, gdzie pracowała mama Jagny i zawsze dostawały darmowe

przekąski. Greta zaczęła się martwić, że jej przyjaciółka zachorowała. Sama

Jagna zaczęła myśleć, że się rozchorowała, a te rozmyślania pochłonęły ją całą.

Przykucnęła na murku i zaczęła myśleć o tym wszystkim, co ją otacza. Czy to się

kiedyś skończy? Ćwierkanie ptaków, stukot kopyt, przyjaźń z Gretą… Na szczęście

zerwał się mocny wiatr i rozwiał te myśli w dalekie strony. Jagna wróciła myślami

na ziemię

i zobaczyła, że Grety nie ma! Pędem pobiegła do dziadków. “Pewnie tam się

skryła” - pomyślała Jagna uspokajając samą siebie. Zdyszana pobiegła na

poddasze kamienicy. Dziadek był w domu, bo dziś nie wykładał na uniwersytecie,

a babcia pojechała na krótką rozmowę

i zaraz miała wrócić. Widząc, że i tu nie ma Grety, z płaczem wpadła w ramiona

swojego dziadka.

- To wszystko moja wina, wszystko wskazywało na to, że będę musiała ją

pożegnać! Od kilku dni nie zwracałam na nią uwagi - wydusiła z siebie przez łzy.

Jonasz objął ją opiekuńczo ramieniem. Wiatr umilkł. Umilkły też ptaki i stukot

kopyt. Wszystko straciło swój blask i kolor. Umilkł również płacz Jagny. Podniosła

swoje błękitno - zielone oczy i westchnęła, po czym przez łzy zapytała:

- Czy popełniłam jakiś błąd?

- Drogie dziecko, nie zrobiłaś nic złego. Tak musiało być. Pożegnałaś się

z dzieciństwem.

Teraz Jagna zrozumiała, co ją tak ostatnio dręczyło. Nie była chora ani nie była

już małą dziewczynką. Wyrosła z zabaw i dzieciństwa. Dzieciństwem również była

Greta. Czy ją też musiała pożegnać?

- Dziadku, gdzie ona jest? Czy ona zniknęła?

„Tak nie mogło być” - pomyślała w głębi serca dziewczyna.

- Nie, ona nie zniknęła. Ona jest głęboko w nas, wraz z dzieciństwem. Teraz jest

wspomnieniem.

Choć ta chwila minie, ona nie zniknie z naszej pamięci. Nie zwieje jej nawet

chłodny wiatr, mocno wiejący od morza. Ona po prostu w nas będzie. Zawsze.



Julia Kożuch: „Krzeszów”



POŻEGNANIE

Ten wyrok spadł

jak grom z jasnego nieba.

Nagle cały świat runął

jak domek z kart.

Wszytko, co do tej pory przeżył

zaczęło mu się

przewijać przed oczami

jak jakiś film

z okrutnym zakończeniem.

Dwanaście dni,

cóż to jest dla całego życia?

Nagle uświadomił sobie,

że pozostało mu

dwanaście dni cudu,

bo przecież życie jest cudem,

lecz dlaczego doceniamy je tak późno?

Wydawało mu się,

że żyć będzie wiecznie,

że śmierć go nie dotyczy.

Mówili coś do niego,

lecz on nie słyszał,

wstał, spojrzał raz jeszcze

i wyszedł, by zacząć żyć.

Tyle planów, nadziei, rozterek,

teraz to wszystko nie miało już znaczenia.

Wyszedł z myślą,

że idzie spełniać swoje marzenia.

Po raz pierwszy, jak nigdy dotąd,

poczuł, że żyje.

Cały drżał.

Ptaki, drzewa, niebo,

ten błękit otulający.

Wpatrywał się z zachwytem

i nie wierzył,

jak mógł wcześniej nie doceniać tego,

co go otacza.


Lecz, gdy nadszedł dzień,

by pożegnać się z tym wszystkim,

zrozumiał, że otrzymał prezent,

cudowny prezent od Boga,

dwanaście dni,

podczas których

docenił życie.

Więc, gdy przyszło mu

pożegnać się

nie czuł bólu, żalu i pretensji,

czuł radość i wdzięczność.

Zamknął oczy, już czas,

by zgłębić tajemnicę

wieczności.

Dziękuję Ci Boże

za każdy dzień życia.

(wiersz inspirowany książką E.E. Schmitt

„Oskar i pani Róża”)



Justyna Ząbek: „Dolina Baryczy”


***

Czytam, nawiązuję kontakty, rozmawiam. Dlaczego? Bo kocham ludzi. Mam to

szczęście, że mam rodziców, także dziadków. Jest nas pełna ósemka. Mama, tato,

brat, ja i dziadkowie. Ośmioosobowa, szczęśliwa rodzina.

Jak długo, nie wiem. Wiem jednak, że zawsze będą wszyscy w moim sercu,

na pewno.

Nawet jeśli ktoś odejdzie, usiądę sobie, “...poczekam.” Już wiem, że “Kiedy się

kogoś kocha, to ten drugi ktoś nigdy nie znika.” Skąd ten Puchatek miał tyle

mądrości, skąd wiedział, że ważna jest pamięć? Dlaczego uważał, że nie

zapomina się o bliskich, ukochanych?

Chyba napiszę list do babci, dziadka, mamy, taty i brata. I opowiem im o tym,

dlaczego ich kocham.

Właściwie jeszcze nie wiem, jak można pogodzić się ze stratą. Choć

nauczył mnie wiele Mały Książę, gdy zrozumiał, że musi odejść, dać się ukąsić,

aby wrócić na swoją planetę, do swej Róży. Był ciekawy świata, chciał zrozumieć

istotę istnienia, poszukiwał i znalazł sens życia - odpowiedzialność, przyjaźń

i miłość.

Sądzę, że rozumiem rozterki Oskara, który dowiedział się, że nie ma dla

niego ratunku. Szukał otwartego i odważnego człowieka, który mu powie co go

czeka. Chciał otwartej, szczerej informacji, ale się zawiódł na lekarzu oraz

rodzicach. Jedynie wspaniała wolontariuszka, Pani Róża, umiała po prostu

powiedzieć co go czeka. Zrobiła to z miłością, rozważnie, z szacunkiem do

młodego pacjenta, Przyjaźń i zdolność do towarzyszenia człowiekowi w trudnej

sytuacji jest skarbem. To docenił Oskar. Chciał przecież godnie żyć i umrzeć.

Listy pisane do Pana Boga pozwoliły mu na opis uczuć, wskazanie oczekiwań,

opisanie wątpliwości, wyrażenie rozpaczy, buntu i pogodzenia się z losem.

Teraz, jako nastolatka uwielbiam spotykać się z koleżankami,

przyjaciółkami, lubię z nimi rozmawiać. Brakuje mi codziennych kontaktów,

pandemia pokazała mi, że życie jest kruche, czasem okrutne. Codziennie

dowiaduję się o bohaterstwie lekarzy i nieodpowiedzialności części

społeczeństwa. Ta sytuacja, jak w czasie wojny, wymaga od nas, młodych ludzi,

szybkiego dojrzewania do zastanawiania się nad sensem i ulotnością każdego

życia.

Przypominam sobie postawę bohaterów “Kamieni na szaniec” Aleksandra

Kamińskiego. Młodzi chłopcy, pełni życia, nadziei. Marzyli, by budować, tworzyć,

wzmacniać kraj. Dlatego się znakomicie uczyli. A kiedy przyszła wojna, okupacja

poczuli się odpowiedzialni za innych. Natychmiast dojrzeli, w galopującym

tempie. Uczyli się wyrażać solidarność z ojczyzną w inny sposób niż planowali.

Musieli nienawidzić, żeby obudzić nadzieję, własną i innych Polaków. Ich

patriotyzm przybrał inną formę, walki i sprzeciwu przeciw okupantowi i pogardzie

do innych niż Niemcy narodów. Ci chłopcy bohaterowie, odważni,

odpowiedzialni, bronili się. Wiedzieli, że się narażają, idą na śmierć, ale chcieli,

by inni nie tracili nadziei, I by ich walka nie poszła na marne. Rudy trzymając

rękę kolegi, zanim odszedł, poprosił o zacytowanie fragmentu “Testamentu”

Słowackiego:


“Lecz zaklinam - niech żywi nie tracą nadziei

I przed narodem niosą oświaty kaganiec;

A kiedy trzeba; na śmierć idą po kolei,

Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec! “

Pozostawili po sobie wdzięczność i pamięć. Książka Kamińskiego i zapiski Zośki są

tego dowodem. Pozostali w sercach kolegów, ale i naszych. Nie jestem sobie

w stanie wyobrazić ich bohaterstwa poświęcenia i odwagi.

Myślę, że warto szanować, naśladować, cenić ludzi, szczególnie bliskich. Ksiądz

Jan Twardowski pisał o tym “ Spieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą.”

Bliscy nauczyli mnie, że trzeba to ciagle sygnalizować, nie bać się nazywać uczuć,

dawać dowody prawdziwej przyjaźni i miłości.

Jednak napiszę te listy. Może ich nigdy nie pokażę, może tylko się zastanowię,

może … Od kogo zacznę? Pewnie od mamy, potem w kolejności takiej jak kiedyś

rysowałam rodzinę na moich portretach.

Kochana Mamusiu! Nie wiem jak opisać Ci moją miłość do Ciebie, bo

ona jest tak oczywista. Mam najukochańszą mamę na świecie. Czasem wydaje mi

się, że ona mi się należy, ta Twoja milość. Nie zawsze potrafię docenić to co dla

mnie, dla nas robisz. Może dlatego tak często się z Tobą nie zgadzam?

Proszę, bądź ze mną zawsze!

Drogi Tato! Jesteś dla mnie bardzo ważny. Poświęcasz mi dużo czasu,

doceniam to. Imponujesz mi wiedzą, umiejętnościami i bardzo często się na

Tobie wzoruję. Zależy mi na Twoim zdaniu, liczę się z nim. Chętnie spędzam

z Tobą czas. Dziękuję Ci za cierpliwość, za starania o nas, o rodzinę.

Jesteś moim autorytetem.

Braciszku, cieszę się, że przy mnie jesteś. Młodszy, ale jaki mądry. Nawet jak

mówię czasem, że nie jesteś najmądrzejszy, to wiesz przecież, że tak nie myślę.

Bardzo mi pomagasz kiedy trudno mi nawiązać kontakt z innymi. Tobie to

przychodzi z łatwością , ja mam z tym problemy. Potrafisz też ustąpić, gdy

jestem zadziorna, czy zła. Zawsze stajesz po mojej stronie, bronisz mnie,

przecież słyszę. Myślę, że to robisz dla mnie, żeby mi było miło. Umiesz mnie też

rozładować, rozśmieszyć. Godzinami wieczorem ze mną rozmawiasz, jesteś moim

powiernikiem, chyba o tym nie wiesz. Nie wszystko można powiedzieć rodzicom.

Bardzo Ci za to dziękuję.

Babciu B. Od Ciebie uczę się wielu rzeczy. Potrafisz spokojnie, cierpliwie

wyjaśniać, wybaczać, rozsądzać. Nigdy się nie obrażasz. Tłumaczysz, że ciągle się

uczysz być z ludźmi i ich tolerować, rozumieć, choć nie jest Ci też łatwo. Za

każdym razem mówisz mi, że nas, mnie i brata, kochasz. Często Ci też to

mówimy. Uwielbiam te słowa. Czuję się spokojna, zaopiekowana.

A jednocześnie wymagasz od nas . Namawiasz do wysiłku, pracy, ale nigdy,

niczego nie rozkazujesz. Jak ty to robisz? Kocham Cię.

Dziadku E! Nie jesteś wylewny, ciągle żartujesz. Znasz się na wielu sprawach,

ciekawie opowiadasz, pomagasz mi zrozumieć chemię, czasem matematykę.

Bądź z nami jak najdłużej.


Babciu J ! Jesteś moją drugą mamą, cierpliwą, ale wymagającą. Uczysz mnie

wielu drobnych, ale ważnych umiejętności. Wiele dla nas robisz. Rozmawiasz ze

mną, jesteś sprawiedliwa. Uwielbiam nasze wieczory, które spędzamy

rozmawiając lub robiąc quizy. Ten czas jest wyjątkowy!

Dziadku Z! Akceptujesz mnie taką jaka jestem. Dużo czasu spędzam z Tobą,

z wami, lubię jak dla nas malujesz. Nigdy się z wami nie nudzę. Jesteś mistrzem

w rozładowywaniu atmosfery swoimi wyszukanymi żartami. Podziwiam Cię za

wytrzymałość i cierpliwość, gdy jesteśmy nie do wytrzymania.

Jak długo, będziemy razem? Nie wiem.

sercu. na pewno.

Nawet jeśli ktoś z bliskich odejdzie, usiądę sobie, “...poczekam.”

Zawsze, wszyscy będą w moim

Wiem już, że “Kiedy się kogoś kocha, to ten drugi ktoś nigdy nie znika.”

Rozumiem też mądrość Puchatka, wiem, że warto być przygotowanym na

odchodzenie. Nigdy nie zapomnę o bliskich, ukochanych. Będą ze mną, bo ich

kocham i szanuję.



6. / 7. Konkurs plastyczny dla niepełnosprawnych

POZWOLIĆ JEJ ODEJŚĆ

Pierwszą rzeczą, jaką Kacper zrobił po przebudzeniu, było sięgnięcie po

smartfona. Chciał sprawdzić, czy Natalka jeszcze śpi i zapytać, o której się

spotkają. Zaniepokoiło go jednak kilkanaście nieodebranych połączeń od

przyjaciela. Po wybraniu numeru po drugiej stronie usłyszał roztrzęsiony głos:

- Kacper… Słyszałeś co się stało dziś w nocy? – wymamrotał chłopiec po drugiej

stronie. – Natalia miała okropny wypadek.. Jechała z Aśką i dziewczynami… To

była ciężarówka, nie miały z nią szans… Tak mi przykro, Kacper… Ona nie żyje –

wychrypiał i połączenie zakończyło się. Odsunął telefon od ucha. Na jego twarzy

nie było widać żadnych emocji, mimo tragicznej wiadomości, jaką właśnie

przekazał mu kolega.

O…

Kacper wiedział, że musi jak najszybciej wyjść z domu. Wskoczył na rower

i skierował się w stronę domu Natalii. Rzucił rower pod ogrodzenie i dobiegł do

drzwi, po czym zadzwonił agresywnie dzwonkiem. Otworzył mu ojciec Natalii. W

jego oczach ujrzał pustkę, lecz jeszcze gorszy widok czekał go za plecami

mężczyzny. W głębi domu zobaczył zgarbioną z bólu sylwetkę mamy Natalii.

Ostatnie co Kacper pamiętał to jej pełen cierpienia szloch. Potem była już tylko

cisza.

On…

Chłopiec pamiętał parę kolejnych dni jak przez mgłę. Całe jego ciało było

odrętwiałe, a w głowie zamiast myśli pustka. Wiele ludzi pojawiało się obok

niego, mówiąc do niego spokojnym, kojącym głosem. Lecz każdy z nich

rezygnował z prób dotarcia do umysłu Kacpra, któremu wydawało się, że tylko

dryfuje w tej rzeczywistości, że to się nie dzieje naprawdę.

Ona…

Od tamtego ranka wysłał Natalce chyba milion wiadomości i próbował się

do niej dodzwonić. Jednak bez skutku. Nie rozumiał co się stało, przecież od

ostatnich ośmiu miesięcy nie było dnia, żeby nie zamienili ze sobą choć słowa.

Kochał ją i bardzo mu na niej zależało, a ona nie raczyła mu nawet odpisać.

„Natalia, nie wygłupiaj się.” – wysłał kolejnego sms-a.

Ona n…

Ubrał czarny garnitur i wsiadł z rodzicami do auta. Pojechali do kościoła,

gdzie odbyła się uroczystość pogrzebowa. Wokół widział wiele twarzy kolegów

i koleżanek, każdy ściskał mu dłoń i patrzył na niego ze szczerym współczuciem.

Jego umysł był jednak zablokowany, czuł jakby całe jego ciało było puste,

a dźwięki wokół niego przytłumione.

Ona ni…

Wszedł na Facebooka. Na samej górze wyświetliły mu się posty, jakie jego

znajomi wstawili na tablicę Natalii. „Miła koleżanka”, „dobra uczennica” ,

„piękna dziewczyna” – tak nazywano ją we wpisach pełnych żalu z powodu jej

tragicznej śmierci. Kacper wysłał do niej kolejną wiadomość.


Zapytał jak się czuje, co porabia. Jednak znów nie doczekał się odpowiedzi

zwrotnej. Rodzice chłopca widząc, co się dzieje, próbowali zabrać mu telefon,

ale reagował na to agresją i zamykał się w pokoju.

Ona nie…

Codziennie brał rower i przejeżdżał pod jej domem, ale bał się zadzwonić

do drzwi. Coś go przed tym powstrzymywało. Wydawało mu się jednak, że widzi

Natalię stojącą w oknie swojego pokoju, z uśmiechem na twarzy, który tak dobrze

znał. Mimo to, gdy zaczynał przyglądać się szybie, wrażenie znikało.

Ona nie ż…

Kacper czuł się coraz gorzej, stracił kompletnie poczucie czasu. Nie

wiedział też czy śpi, czy śni na jawie, ale nie chciał wyrywać się z tego amoku, bo

w końcu stało się to, na co tak bardzo czekał – przyszła do niego Natalia. Było

jednak inaczej niż zwykle, nie czuł jej obecności obok, wyglądała jak wyblakła

wersja siebie. Kacper bał się odezwać, nie wiedząc, czy dziewczyna znów nie

ucieknie. Jednak ona cały czas przy nim była, mimo że nie mógł jej dotknąć.

Czasem widział tylko błysk światła odbitego od jej włosów, czasem słyszał jej

śmiech, a czasem tylko wydawało mu się, że widzi ją kątem oka.

Ona nie ży…

W końcu Natalia przemówiła do niego, a przynamniej tak mu się wydawało,

bo głos dobiegał gdzieś z tyłu jego głowy. Prosiła, żeby poszedł za nią. A on to

zrobił. Doprowadziła go do miejsca wypadku, gdzie teraz przy drodze stał krzyżyk

i paliło się mnóstwo zniczy. Kacprowi przypomniało się, że już tu był, tego

samego dnia, gdy odebrał telefon. Ukląkł przy krzyżu i zaczął coraz ciężej

oddychać. Miał wrażenie, jakby jakaś okropna siła próbowała zmiażdżyć mu mózg

i serce.

Ona nie żyj…

Natalia stała cały czas przy krawędzi drogi. Poprosiła go, by odwrócił się w

jej stronę, po czym pochyliła się nad nim i wyszeptała mu do ucha: „Kocham cię,

Kacper. Nie chciałam umierać, ale jeszcze gorszą męką jest dla mnie patrzenie

jak cierpisz. Dlatego przyszłam, żeby się pożegnać. Musisz pozwolić mi odejść

i zacząć znowu żyć. Żyć za nas dwojga.” Uśmiechnęła się, po czym położyła się na

drodze. I nagle znikła. A wraz z nią znikła mgła, która otaczała przez te wszystkie

dni Kacpra. Wróciła mu też świadomość. I przyszedł ból.

Ona nie żyje – pomyślał.



LOT KU…

Odkąd pamiętam, zawsze miałem jeden cel – uciec z klatki. Rodzina

Skowrońskich, gdzieś w zapomnianej przez Boga wiosce na krańcu Polski, mogła

poszczycić się dorobkiem w postaci uznania proboszcza i sympatii sąsiadów. Nie

mieliśmy ambicji, wiedliśmy skromne życie od pokoleń kręcące się wokół naszych

pól. Każdy członek rodu skrzydlatych kończył w jeden i ten sam sposób – na

traktorze. Wyższe wykształcenie było nam równie obce jak polityka. Z kim

mielibyśmy prowadzić intelektualne debaty? Z kurami? Po co nam świadomość, na

co idą pieniądze, które wpłacamy rządowi. Mniej wiedzy równa się mniej

problemów. Tak prymitywna wegetacja całkowicie wystarczała moim rodzicom

i dziadkom, ale nie mnie.

Wiele naturalnych predyspozycji, takich jak inteligencja, jest dziedzicznych.

Można powiedzieć, że ten fakt podciął mi skrzydła już na samym początku.

Mojemu rodzeństwu, które proces kształcenia zakończyło na podstawówce,

absolutnie to nie przeszkadzało. Jednak ja nie zamierzałem pójść w ich ślady.

Gdy oni szli bawić się w polu, ja siedziałem z nosem w książkach, spędzając

długie godziny na nauce, by dogonić klasowych liderów. Z całą pewnością nie

dorównywałem inteligencją najlepszym uczniom, jednak zawziętością i ciężką

pracą wywalczyłem sobie miejsce na podium. Byłem stałym bywalcem w szkolnej

bibliotece, ulubieńcem nauczycieli, uczniem zawsze przygotowanym. Wszystko po

to, by dostać się do dobrego liceum i uciec z tej stolicy ograniczonych

możliwości. Rzecz jasna rodzice nie brali moich ambicji na poważnie, sądzili, że

prędzej czy później skończę na wsi. Pozwolili mi uczestniczyć w rekrutacjach do

najlepszych szkół na Podkarpaciu, lecz nie przypuszczali, że którakolwiek z nich

mnie przyjmie. Jakie było ich zaskoczenie, gdy dostałem się do wymarzonego

numeru jeden w całym województwie.

Moje liceum było oddalone od wioski o kilkadziesiąt kilometrów.

Codzienne dojeżdżanie byłoby zbyt czasochłonne, więc pozostawała tylko jedna,

ubłagana przeze mnie opcja – internat. Nauka kosztuje, a Skowrońscy nie

przywykli do wydawania pieniędzy w ten sposób. Solidne argumenty i obietnica

zwrócenia kosztów były wystarczające, bym mógł uciec z końca świata. Wizja

życia wielkim mieście napawała mnie motywacją do pięcia się jeszcze wyżej,

jednak wielkie marzenia legły w gruzach już podczas pierwszej klasy. Poziom,

z jakim miałem do czynienia, przyćmił niejednego ambitnego uciekiniera.

Musiałem potroić wysiłki, by chociażby zaliczyć przedmioty na półrocze. Moje

licealne życie ograniczało się do ciągłej nauki, najczęściej nocnej, oraz

dorywczych prac. Wakacji praktycznie nie miałem, musiałem zarobić

wystarczająco, by oddać przynajmniej część pieniędzy rodzinie i zachować dla

siebie na przyszłość. Nawet jeśli znalazłbym czas wolny, to i tak nie miałbym

z kim go spędzać. Nie utworzyłem ani jednej, głębszej relacji przez całe liceum.

Pasji również nie posiadałem, za to wyznaczyłem sobie cel, który mi ją zastąpił –

studia.

Po czterech latach katorgi, dotrwałem do matury, z której uzyskałem

wystarczającą ilość punktów, by móc kontynuować edukację. Jako że zarabiałem

i byłem już pełnoletni, rodzice przychylniej podeszli do tej kwestii.


Zamieszkałem w akademiku, gdzie jakimś cudem udało mi się znaleźć znajomych.

Ekonomia wszystkim studentom dawała w kość, więc kontakt z towarzyszami

niedoli był swego rodzaju ostoją. Nieraz zdarzało się, że wspólnymi siłami

mogliśmy zdziałać więcej, dlatego współpraca bardzo mi pomagała. Nie mogę

powiedzieć, że było mi lżej niż w liceum, wręcz przeciwnie, wymagania

względem mnie znacznie wzrosły, jednak otoczenie składające się z dojrzałych,

mających realne plany na przyszłość ludzi, dawało mi względne poczucie

zrozumienia. Nadal miałem problemy w dorównaniu innym studentom, jednak

udawało mi się zdobywać całkiem przyzwoite oceny. Pogodzenie studiów

z zaoczną pracą również nie należało do najłatwiejszych zadań, na szczęście

miałem wyrozumiałych pracodawców.

Czwarty rok na uczelni obfitował w najważniejsze wydarzenia, które miały

miejsce na studiach. Wkupiłem się w łaski zarządu firmy, która zatrudniła mnie

na drugim roku i szanse na szybki awans znacznie wzrosły, dlatego też miałem

zagwarantowaną dobrze płatną pracę, nie kończąc nawet uczelni. Nauczyłem się

rozmawiać z ludźmi, a także używać głęboko ukrytej charyzmy. Przyniosło mi to

posadę w firmie budowlanej, mającej wpływy w całej Polsce oraz pozyskałem

bardzo przydatne kontakty. Jednak dobra passa nie kończyła się wyłącznie na

życiu zawodowym. Poznałem dziewczynę – Klaudię. Pomimo faktu, że studiowała

inny kierunek w najdalszej części uniwersytetu, nie mogłem nie wypatrzeć jej

z tłumu. Rude, bujne włosy przykuwały uwagę każdego, a mnie wręcz zawróciły

w głowie. Już na pierwszym spotkaniu wiedzieliśmy, że dobraliśmy się idealnie.

Mieliśmy wiele wspólnego, Klaudia również wychowała się na wsi, a na

uniwersytet przywiały ją marzenia. Zakochaliśmy się w sobie, a trzy lata później

wzięliśmy ślub.

Imię Artur Skowroński znał praktycznie każdy na polskim rynku budowlanym.

Awanse po studiach zaczęły przychodzić coraz szybciej, aż w końcu zasiadłem na

krześle wiceprezesa. Czułem, że nie mogłem wymarzyć sobie lepszego życia.

Kilka lat po ślubie Klaudia urodziła naszego synka – Michała. Niestety, po urlopie

macierzyńskim została zwolniona, więc moja praca stała się jedynym źródłem

utrzymania. Na szczęście zarabiałem wystarczająco, by wybudować dom na

obrzeżach miasta i zapewnić mojej rodzinie dobrobyt. Chciałem, aby Michał

doświadczył dzieciństwa zgoła odmiennego od mojego. Pragnąłem dać im

wszystko, spełnić ich każde marzenie.

Klaudia długo nie mogła znaleźć pracy, więc finalnie ustaliliśmy, że dopóki Michał

nie podrośnie, będzie zajmowała się nim i domem, a ja - zarabianiem pieniędzy.

Nie groziło nam bankructwo, ponieważ firma prosperowała naprawdę dobrze,

a nowy projekt miał zapewnić ogromne zyski. Zleceniodawca polecił

wybudowanie biurowca na dopiero zagospodarowywanych terenach miasta

znajdujących się blisko rzeki. Całkowicie oddałem się pracy, wiedząc, że klient

ten może znacznie poszerzyć wpływy firmy. Teren był niepewny, jednak miasto

było zbyt przeludnione, by budować kolejny sporych rozmiarów budynek.

Zaczęliśmy więc działać zgodnie z planem i pierwsze prace ruszyły wraz z wiosną.

Nawet nie zauważyłem, kiedy coraz rzadziej bywałem w domu. Klaudia była

wyrozumiała, wiedziała, że muszę pracować, aby nas utrzymać. Jednak miesiące

mijały, a z nimi zaczęły pojawiać się pierwsze kości niezgody. Potem nastąpiły

kłótnie i ciche dni. Frustrację rozładowywałem, poświęcając się pracy. Biurowiec

miał już pierwsze piętro, kiedy to niepewny teren dał o sobie znać. Pojawiały się

pierwsze pęknięcia, a trwałość fundamentów budziła zastrzeżenia. Nie

poddawaliśmy się jednak i, kontynuując pracę, zwiększyliśmy zabezpieczenia.

Zapewnialiśmy zleceniodawcę, że projekt zostanie ukończony.


Nic nie było w stanie przysłonić mi szczęścia, jakie odczuwałem w tamtym

czasie. Konflikt z Klaudią był swego rodzaju ciężarem, jednak świadomość, że

osiągnąłem tak wiele, startując praktycznie z niczym, popychała mnie ciągle do

przodu. Mimo wszystko uderzał mnie fakt, że Michał zaczął traktować mnie jak

obcą osobę. Usprawiedliwieniem stało się przekonanie, że robię to wszystko dla

jego dobra i, że kiedyś mi podziękuje. Budowa biurowca okazała się bardziej

problematyczna niż przypuszczaliśmy. Ziemia, na której miał stanąć, różniła się

od standardowego, miastowego podłoża. Bliskość rzeki powodowała zwiększoną

wilgotność, która prowadziła do niestabilności konstrukcji. Drugie piętro

musieliśmy budować na wielokrotnie wzmocnionym parterze, który stał na

niepewnych fundamentach. Wizja ukończenia go w idealnym stanie wciąż się

oddalała, jednak ja nie zamierzałem odpuścić.

To był krytyczny moment w naszym małżeństwie. W domu bywałem raz, może

dwa razy w tygodniu. Kłótnie nasilały się, powoli trawiąc nas od środka. Aż do

pewnego popołudnia, kiedy to będąc w pracy, dostałem telefon. Dotyczył on

zawalenia się mostu. Mostu, po którym w tym czasie jechała Klaudia wraz

z Michałem. Najpierw nastąpił szok. Informacje, jakie uzyskałem, pozwoliły

rozwiać wszelkie wątpliwości. W zatopionym samochodzie odnaleziono walizki.

Drogę prowadzącą do rodzinnej wioski Klaudii przecinała rzeka. Chciała odejść

bez pożegnania, zabrać dziecko i po prostu odjechać. Potem czułem tylko rozpacz

i wściekłość. Uczucie niedowierzania, którego nie da się opisać. W jednej chwili

straciłem rodzinę, dla której poświęciłem życie. Tak wtedy myślałem.

Pogrzeb był wydarzeniem nie z tego świata. Stałem tępo wpatrzony w dwie

trumny, nie mogąc wychwycić ani jednego słowa ze składanych kondolencji.

Rodzice, z którymi praktycznie nie miałem kontaktu, również się zjawili, jednak

ich obecności w żaden sposób nie odczuwałem. Nigdy jeszcze nie czułem się tak

wyobcowany. Miałem ochotę krzyczeć, wyładować się na czymś. Proszę bardzo,

dopiąłem swego, wspiąłem się na szczyt, ale co z tego. Nagle to wszystko

przestało mi wystarczać. Na czyje szczęście miałem pracować?

W domu praktycznie przestałem mieszkać. Włóczyłem się po hotelach, byleby

nie wracać do miejsca, gdzie wszystko mi o nich przypominało. W któryś wieczór,

kolejny spędzony na bezmyślnym patrzeniu w okno, poczułem potrzebę

zobaczenia miejsca, które zabrało mi rodzinę. Wsiadłem więc do samochodu

i pojechałem nad rzekę. Była już noc, jednak księżyc idealnie wszystko oświetlał,

wskazując mi drogę. Po dotarciu na miejsce zgasiłem silnik i przystanąłem na

skraju przepaści. Szum rwącej rzeki, oświetlonej białą łuną w dziwny,

niewytłumaczalny sposób uspokajał mnie. Moment kulminacyjny nastąpił, gdy

moje spojrzenie skrzyżowało się ze wzrokiem sarny stojącej po przeciwnej stronie

wody. W jednej chwili cały świat się zatrzymał. Nie widziałem niczego oprócz

wzroku łani. Nie słyszałem dźwięków innych od tych wydawanych przez rzekę.

Nagle uświadomiłem sobie, że… przegrałem. Poczułem się bezsilny.

Nie wiem, ile czasu spędziłem nad wodą. Do świata żywych przywrócił mnie

telefon z pracy. Biurowiec runął, fundamenty nie wytrzymały. Po prostu się

rozłączyłem. Czas najwyższy wracać na koniec świata.




Emilia Wojdyło: „Pałac Marianny

Orańskiej w Kamieńcu Ząbkowickim”


KSIĄŻKA

Słyszę go coraz głośniej, jest bezlitosny. Już trzy minuty próbuje mnie

obudzić. Po co on mnie budzi?! Nagle zrywam się, siadam na brzegu łóżka

i przypominam sobie, co wczorajszego wieczoru nie dało mi zasnąć. Jeszcze

chwilę się zastanawiam, jaki mamy dziś dzień. Poniedziałek… Po dłuższym czasie

jestem pewna, że to poniedziałek. Pędzę do łazienki, później do kuchni.

Jeszcze tornister. Gdzie on jest?! Sprawdzam, czy wszystko mam, wsiadam na

rower i ruszam. Jadę do szkoły cała w skowronkach, bynajmniej nie z powodu

lekcji.

Na lekcjach nie mogę się skupić, myślę tylko o niej. Godziny mijają bardzo

wolno, już nie wytrzymuję. Nagle dzwoni ostatni dzwonek, wypadam z klasy jak

torpeda i biegnę do szatni przebrać się, a później wskakuję po rower. Do celu

brakuje mi tylko trzysta metrów. Uff... dotarłam.

- Dzień dobry – witam panią bibliotekarkę cała rozpromieniona, z uśmiechem

od ucha do ucha.

- Dzień dobry, Juleczko! Co cię tym razem do nas sprowadza? – wita mnie

bardzo dobra i miła pani Małgorzata.

- Szukam książki pod tytułem “Gdyby jutro miało nie nadejść” – wypowiadam

ten tytuł z ekscytacją w głosie i nadzieją, że książka czeka na mnie.

Chwila wyczekiwania… Pani bibliotekarka klika coś w komputerze, czas

jakby się zatrzymał. Nagle podnosi głowę, szeroko się do mnie uśmiecha i mówi,

że książka jest w bibliotece, podaje dział i rząd, gdzie mogę ją znaleźć. Dziękuję

pani i biegnę w pośpiechu do miejsca, w którym czeka na mnie wyczekiwany

egzemplarz.

Nerwowo przeszukuję wszystkie półki, ale na próżno. Myślę sobie: „nie ma

jej, nigdzie jej nie ma, pani Małgorzata chyba się pomyliła”. Zaczynam się

niepokoić. Biorę dwa głębokie wdechy i zaczynam poszukiwania od nowa, tym

razem bardziej dokładnie, książka po książce. Nagle widzę ją, staję w bezruchu,

sięgam po nią i już wiem, że resztę dnia spędzę przy niej. Czuję, że przepełnia

mnie radość, pędzę do lady załatwić wszystkie formalności jak najszybciej

i wyfruwam z biblioteki jak na skrzydłach.

W drodze do domu w głowie zadaję sobie mnóstwo pytań związanych

z książką. Czy będę nią zachwycona? Czy będzie tak dobra, jak zapewniała Ala?

Czy będzie najlepszą książką, jaką czytałam? Ech, pędzę do domu.

Gdy docieram do celu, rodziców jeszcze nie ma. Uff, będę miała chwilę dla

siebie. Otwieram drzwi, rzucam plecak, siadam wygodnie na kanapie i zaczynam

czytać...

Po kilku stronach czułam się tak zachwycona, że mogłabym skakać

z radości, książka okazała się lepsza, niż mówiła Ala, czytałam, czytałam i nie

mogłam przestać. Strona za stroną wciągała mnie coraz bardziej. Czułam, że

przenoszę się do świata przedstawionego w książce. Oderwałam się od

rzeczywistości. Nagle usłyszałam zgrzytanie zamka, ktoś otwierał drzwi. Rzuciłam

książkę na kanapę i szybko pobiegłam do swojego pokoju.

W popłochu wyciągnęłam zeszyty z zadaniami domowymi z historii

i matematyki. I udawałam, że odrabiam prace domowe, o których na śmierć

zapomniałam. Rodzice weszli do pokoju.


- Hej, Juleczko! Co tam u ciebie? Co robisz? Jak ci minął dzień? – spytali.

- Wszystko dobrze – odpowiedziałam drżącym i niepewnym głosem.

- Widzę, że odrabiasz lekcje. Dużo czasu ci to jeszcze zajmie? – spytał tata.

- Nie – odpowiedziałam w pośpiechu. – Jeszcze jakieś piętnaście minut.

Gdy rodzice wyszli z mojego pokoju, zaczęłam odrabiać lekcje. Zazwyczaj

nie sprawia mi to problemu, ale przez to, że ciągle myślałam o książce, zadania

wydawały się nie do zrobienia. Zaczęłam od matematyki. Hym... Ułamki

niewłaściwe… Niby proste, ale czy na pewno, gdy myśli krążą wokół czegoś

innego? Dobra, zadanie pierwsze: zamień podane ułamki na liczby mieszane.

Piętnaście dziewiątych… Pomyślmy... Jeden i sześć dziewiątych? Niech będzie. W

pośpiechu zrobiłam inne zadania, nawet nie wiedząc, czy poprawnie i zabrałam

się za historię. Co pan mówił na lekcji? Nic nie pamiętam, pustka w głowie. Chyba

będę musiała przeczytać cały rozdział od początku. Ale to tak dużo czasu zajmie!

Mogłam słuchać na lekcji… Julia, skup się, zadanie domowe to zadanie domowe,

trzeba je zrobić, przeczytam ten rozdział od początku. Czytam, czytam i myślę

sobie: „ale to nudne w porównaniu do mojej książki”. Powstanie kościuszkowskie

miesza mi się z ostatnimi stronami czytanej lektury. Jeszcze tylko opis Tadeusza

Kościuszki, jeszcze chwila i odkładam zeszyty na bok.

Z powrotem zatapiam się w książce, strona za stroną przemijają, nagle

dochodzę do ostatnich stron i momentalnie uświadamiam sobie, że tak mnie

wciągnęła powieść, że przeczytałam ją jednym tchem. Ogarnia mnie smutek, żal,

poczucie rozstania z czymś, na co tak długo czekałam, a co tak szybko minęło.

Delektuję się ostatnimi stronami i następuje pożegnanie, na które nie byłam

przygotowana. Zamykam książkę, patrzę na nią z uśmiechem i myślę... „do

zobaczenia!”.




Mimo, że nie znaliśmy wspólnego języka, często się kłóciliśmy.

Kiedyś poszliśmy na spacer o zachodzie słońca.

Złote promienie oblewały morze trawy, a w powietrzu wisiała już burza,

ale stwierdziliśmy, że zdążymy przed nią. A burza jednak nadeszła

i to prędzej niż się jej spodziewaliśmy.

Znów pokłóciliśmy się bez słów, tak, że z boku nikt by kłótni nie dostrzegł,

ale odczuwaliśmy ją oboje tak samo, jak kłótnie łatwo dostrzegalną.

Nie rozmawialiśmy całą drogę, przyglądając się burzowym chmurom w oddali,

idąc blisko, ale zarazem najdalej od siebie jak kiedykolwiek byliśmy.

I szliśmy w milczeniu, ale z burzami w głowach.

Mimo, że zawsze porozumiewaliśmy się bez słów,

to tym razem nie byłam w stanie usłyszeć o czym myślał.

I wróciliśmy do domu. Na dworze rozpętała się na dobre burza,

podobna do tej naszej.

Wiedziałam, że nadszedł czas pożegnania, więc przemówiłam do niego,

mimo że nie rozumiał słów.

„Teraz jeszcze nie odchodzę, ale co, jeżeli kiedyś będę musiała odejść?”.

I spojrzał na mnie, a spojrzenie spokojnych oczu przeszyło mnie

i wtedy wreszcie usłyszałam.

W jego głowie już ucichła burza.

W jego świecie już sobie wybaczyliśmy.

Usłyszałam, jak mówi „Nic. Usiądę tu sobie i na ciebie poczekam”.

I w mojej głowie momentalnie zapadł spokój, cisza,

jakby dyrygent zatrzymał batutę i na jeden sygnał cała orkiestra umilkła.

I odeszłam.

Nie na zawsze, bo nigdy nie mogłam tak na prawdę odejść od istoty,

która postanowiła na zawsze na mnie czekać.

Istocie, która nie rozumiała słów,

nigdy nie mogłabym wytłumaczyć, dlaczego odeszłam,

więc nigdy nie odeszłam naprawdę.


Mimo, że nie znaliśmy wspólnego języka, często się kłóciliśmy.

Kiedyś poszliśmy na spacer o zachodzie słońca.

Złote promienie oblewały morze trawy, a w powietrzu wisiała już burza,

ale stwierdziliśmy, że zdążymy przed nią. A burza jednak nadeszła

i to prędzej niż się jej spodziewaliśmy.

Znów pokłóciliśmy się bez słów, tak, że z boku nikt by kłótni nie dostrzegł,

ale odczuwaliśmy ją oboje tak samo, jak kłótnie łatwo dostrzegalną.

Nie rozmawialiśmy całą drogę, przyglądając się burzowym chmurom w oddali,

idąc blisko, ale zarazem najdalej od siebie jak kiedykolwiek byliśmy.

I szliśmy w milczeniu, ale z burzami w głowach.

Mimo, że zawsze porozumiewaliśmy się bez słów,

to tym razem nie byłam w stanie usłyszeć o czym myślał.

I wróciliśmy do domu. Na dworze rozpętała się na dobre burza,

podobna do tej naszej.

Wiedziałam, że nadszedł czas pożegnania, więc przemówiłam do niego,

mimo że nie rozumiał słów.

„Teraz jeszcze nie odchodzę, ale co, jeżeli kiedyś będę musiała odejść?”.

I spojrzał na mnie, a spojrzenie spokojnych oczu przeszyło mnie

i wtedy wreszcie usłyszałam.

W jego głowie już ucichła burza.

W jego świecie już sobie wybaczyliśmy.

Usłyszałam, jak mówi „Nic. Usiądę tu sobie i na ciebie poczekam”.

I w mojej głowie momentalnie zapadł spokój, cisza,

jakby dyrygent zatrzymał batutę i na jeden sygnał cała orkiestra umilkła.

I odeszłam.

Nie na zawsze, bo nigdy nie mogłam tak na prawdę odejść od istoty,

która postanowiła na zawsze na mnie czekać.

Istocie, która nie rozumiała słów,

nigdy nie mogłabym wytłumaczyć, dlaczego odeszłam,

więc nigdy nie odeszłam naprawdę.


RESPIRATOR

Ignacy od samego rana niecierpliwie oczekiwał na wynik badania – miał

kontakt z osobą zakażoną koronawirusem. Wieczorem przyszedł „wyrok”. Test

okazał się pozytywny. Dwudziestoletni chłopak często poważnie chorował,

dlatego od początku epidemii bał się infekcji. Spodziewał się, że jego młody, ale

już nieco „nadwyrężony” organizm może mieć kłopoty ze stawieniem czoła

nowemu przeciwnikowi. Jego obawy po kilku dniach zaczęły stawać się

rzeczywistością. Ignacy coraz trudniej łapał oddech, aż pewnej nocy trafił do

zatłoczonego szpitala.

Zdążył zabrać z domu tylko kilka najpotrzebniejszych rzeczy. Położono go

w dużej sali, w której przebywało już siedmiu innych mężczyzn. Wszyscy byli od

niego dużo starsi. Ignacy nie rozmawiał z nimi za wiele, gdyż nie miał na to ani

siły, ani ochoty. Przerażał go widok przechadzających się korytarzem lekarzy

w białych kombinezonach. Któregoś dnia, gdy poczuł się nieco lepiej, zaczął

z nudów przeszukiwać szpitalną szafkę. Nie miał przy sobie nic oprócz telefonu,

więc nawet tak „przyziemne” zajęcie wydawało mu się ekscytujące.

Pod kilkoma papierkami zauważył niedużą książeczkę. Wyciągnął ją z dna szuflady

i przetarł z kurzu. Na okładce widniał tytuł niepozornie wyglądającej lektury –

„Poznaj rodzinę franciszkańską!”. Ignacy uważał się za osobę wierzącą, ale nie od

razu zainteresowało go to znalezisko. Odkąd rozpoczął studia i wyprowadził się

z rodzinnego domu, w kościele bywał raczej sporadycznie. Nie dlatego, że stracił

wiarę, ale w niedzielę zwyczajnie zajmował się czymś innym – musiał się uczyć

albo pomóc koledze w projekcie i wydawało mu się, że nie znajdzie już czasu na

udział w Eucharystii.

W końcu jednak zaczął czytać, a książka okazała się bardzo ciekawa.

Ignacy przez kilka kolejnych dni studiował życiorys św. Franciszka. Zajmowało mu

to wiele czasu, ponieważ często ledwo łapał oddech i przez to trudno było mu

dłużej skupić uwagę na tekście pisanym. Pewnego dnia stan chłopaka gwałtownie

się pogorszył, co zdziwiło lekarzy, którzy spodziewali się, że student niedługo

wróci do zdrowia. Każde kolejne zaczerpnięcie powietrza stawało się coraz

większym wyzwaniem. Organizm chłopaka powoli się poddawał. Dla

obserwujących go medyków sytuacja ta była zaskakująca, gdyż tak ciężki

przebieg choroby u młodej osoby zdarzał się niezwykle rzadko. Siódmego dnia od

przyjęcia Ignacego do szpitala podjęto decyzję o podłączeniu go do respiratora.

Student przed swoimi oczami zobaczył najpierw zaniepokojoną twarz

anestezjologa, a potem stracił świadomość.

Nagle ocknął się. Wokół niego nie było jednak szpitalnych łóżek. Pod

stopami poczuł miękką trawę, a lekki wiatr rozwiewał mu włosy. Nie wiedział,

jakim cudem znalazł się na zarośniętej kwiatami łące. Najbardziej zaskoczyło go

jednak to, że pierwszy raz od jakiegoś czasu mógł swobodnie oddychać. „Chyba

umarłem” – pomyślał Ignacy. W oddali spostrzegł szeroką, wydeptaną ścieżkę

i postanowił udać się w jej stronę. Wtem zauważył wóz zaprzęgnięty w dwa

dostojne konie. Furmanka pędziła w kierunku chłopaka. Zatrzymał ją i nieco

rozkojarzony zapytał woźnicę: „Co to za miejsce, drogi panie? Czy trafiłem do

nieba?”. Mężczyzna trzymający lejce aż otworzył usta ze zdziwienia. „To droga

do Asyżu, miasto jest za trzy mile. Bracie, wyglądasz na obłąkanego. Wsiadaj!” –

rozkazał Ignacemu, a ten jeszcze nie do końca zdając sobie sprawę z tego, co

usłyszał, usadowił się tuż obok furmana. Gdy ruszyli, chłopak nareszcie odzyskał

zmysły: „Chwila, Asyż? Czyli jestem we Włoszech? A pan kim jest?”. Dopiero teraz

dokładnie przyjrzał się starszemu mężczyźnie, który prowadził wóz.


Był ubrany w szarą tunikę i przepasany białym sznurem. „Nie wiem,

dlaczego cię to dziwi, bracie, ale tak – znajdujemy się w Italii. Jestem Tomasz.

Jadę z lekami dla ojca Franciszka, który niestety chyba niedługo umrze. To święty

człowiek. Spotkałeś go kiedyś?” – odpowiedział z troską. „Nie… Który mamy rok?!”

– wykrzyknął Ignacy. „Tysiąc dwieście dwudziesty szósty po Chrystusie”. Młody

chłopak przetarł oczy ze zdziwienia.

Gdy słońce zaczęło chować się za horyzontem i mrok powoli ogarniał

ziemię, furmanka zatrzymała się przy małym kościele, obok którego zebrało się

kilkunastu mężczyzn w różnym wieku. Wszyscy mieli na sobie szare tuniki.

Niektórzy z nich klęczeli, inni stali, ale łączyło ich jedno – ogromny smutek.

W przejmującej ciszy od czasu do czasu słychać było jedynie ciche pochlipywanie.

Pośród żalu nagle ktoś zaintonował psalm. Ignacy skojarzył fakty z książką, którą

czytał w szpitalu. Zaczął przepychać się wśród braci – chciał zobaczyć

umierającego Franciszka i usłyszeć z jego ust choćby jedno słowo. Wtem

spostrzegł świętego leżącego na ziemi i przykrytego całunem. Któryś ze stojących

blisko zakonników krzyknął: „Umarł! Widzę, jak jego dusza wznosi się do nieba!”.

Wybuchnął płaczem. „To był prawdziwie cnotliwy i pokorny człowiek. Przyjmij

go, Panie, od razu do Twego królestwa” – powiedział inny z braci. „I co my teraz

zrobimy? Jak sobie bez niego poradzimy?” – Ignacy usłyszał zatrwożony głos

Tomasza. „Spokojnie, gdy kogoś się kocha, to ta osoba na zawsze pozostanie

z nami. Ojciec na pewno będzie nam wskazywał drogę z nieba” – rzekł kolejny

mężczyzna. „Nawet nie wiecie, jak bardzo ten zakon rozprzestrzeni się po

świecie…”– szepnął Ignacy. Nagle kilku zebranych popatrzyło na niego

z zainteresowaniem. Widzieli go pierwszy raz w życiu, na pewno nie mieszkał

w Asyżu ani nie należał do grona towarzyszy Franciszka. Chłopak, czując na sobie

wzrok braci, zdał sobie sprawę, że nie powinien tego mówić. Nagle zakręciło mu

się w głowie, upadł na ziemię i znów stracił przytomność.

Poczuł, że leży wśród traw. Gdy otworzył oczy, momentalnie wstał. Była to

inna okolica niż poprzednio. Znalazł się w środku małego parku albo właściwie

skwerku tuż przy małej, drewnianej kaplicy. Zza pleców usłyszał głos: „Bracie,

nie depcz zieleni!”. Odwrócił się i zobaczył zakonnika - ubranego tym razem

w czarny habit. „Przyszedłeś, by wstąpić do zakonu? Akurat dziś przyjmujemy

kandydatów” – powiedział roześmiany franciszkanin w okularach. „Nie, jestem w

ogóle z innej planety” – rzekł Ignacy. – „Mogę wiedzieć, co to za miejsce?”. „To

Niepokalanów, klasztor, który niedawno założyłem. Wydajesz się trochę

zdezorientowany, potrzebujesz czegoś?”. „Mnie chyba nie da się pomóc…” -

odparł chłopak i odszedł w stronę drogi. Właśnie zdał sobie sprawę, że znalazł się

w dwudziestowiecznej Polsce. Zaczął przechadzać się po okolicy i zastanawiać,

co się właściwie z nim dzieje: „Podróżuję w czasie, w końcu jestem zdrowy,

spotykam różnych ludzi, a wszystko łączą w całość franciszkanie”. Nie rozumiał

tego, dziwne zdarzenia zaczynały go męczyć. Usiadł na ławce przy drodze

i rozmyślał. Wtem zobaczył, że biegnie do niego zakonnik, z którym wcześniej

rozmawiał. „Przyniosłem Ci chleba, zjedz. Z daleka przyjechałeś?” – rzekł

zdyszany brat. „Można powiedzieć, że z innego wymiaru. Niech mi ojciec szczerze

powie, co jest takiego w św. Franciszku, że ludzie po tylu latach nadal chcą żyć

tak jak on?”. „To temat na bardzo długą rozmowę! Fascynuje mnie na przykład

fakt, że mimo możliwości odziedziczenia dużego majątku on porzucił wszystko dla

Chrystusa. Swoim życiem pokazał, że służba innym może przynieść więcej radości

niż smutku. Na przestrzeni wieków pociągnął za sobą tyle osób! Jest ciągle

obecny w naszej pamięci – pozostał z nami”. Ignacy zamknął oczy i rozważał

słowa zakonnika. Sprawa ta wydawała mu się rzeczywiście nadzwyczajna.


Nagle usłyszał znajomy, spokojny głos: „Panie Ignacy, budzimy się. Właśnie

odłączamy respirator, już nie będzie potrzebny. Do pełnego zdrowia jeszcze długa

droga, ale jesteśmy dobrej myśli”. Chłopak znów leżał w szpitalnym łóżku na

oddziale zakaźnym. Był zdziwiony, że zobaczył lekarza w białym kombinezonie.

Łagodnie się uśmiechnął. Po kilku kolejnych tygodniach walki z chorobą w końcu

usłyszał radosną wieść – może zostać wypisany do domu. Gdy opuszczał szpital,

podjął decyzję, że chce kontynuować dzieło św. Franciszka. Stanął przed

głównymi drzwiami kliniki i wziął głęboki oddech. W czasie długiego pobytu w tym

miejscu pogrzebał w sobie starego człowieka – teraz jest już kimś innym. Ignacy

uświadomił sobie, że ludzie, których poznał w Asyżu i Niepokalanowie na zawsze

pozostaną z nim. Nikt nie odbierze mu tych doświadczeń oraz żywej wiary, którą

właśnie odzyskał. Idzie w świat, by głosić pokój i dobro. Teraz zaczyna oddychać

pełną piersią.



Bartłomiej Kaczmarczyk:

„Śnieżka”


ŻÓŁTY NOTES

- Do widzenia. - powiedział Abel wychodząc z piekarni Pana Marcina. Uwielbiał

chleb z tej piekarni, był ciepły, ładnie pachniał, a w dodatku miał twardą skórkę.

- A czy nie zapomniałeś o ciepłych pączuniach z marmoladą. – powiedziała Pani

Ewa, żona właściciela cukierni.

- Och nie, nie w tym tygodniu, jestem na diecie. – odpowiedział Abel.

- Co za szkoda, akurat dla ciebie Marcin wymyślił pączki z różą polane lukrem

i obsypane pistacjami.

- Niech mnie Pani nie kusi, postanowiłem przejść na dietę, chociaż na tydzień.

- No dobrze, tylko jak skończysz dietę przyjdź, bo wycofamy je z sprzedaży.

Abel był chłopcem. Miał 21 lat, mieszkał we Wrocławiu, dużym mieście, w którym

studiował na Uniwersytecie już 3 lata. Wyprowadził się z rodzinnego miasta, gdy

miał 18 lat. Zamieszkał w małej drewnianej chatce ze swoim psem Turrutem.

Tęsknił za swoją rodziną, ale nie mógł opuścić studiów. Każdego ranka Abel szedł

do piekarni i kupował świeży bochenek chleba cebulowego i dwie bułki z ziarnami

na parze. Pan Marcin z Panią Ewa byli dla niego jak drudzy rodzice, opiekowali się

nim i byli bardzo mili.

- Muszę poprosić Pana Piekarczyka, żeby dodawał więcej cebuli do chleba

cebulowego – powiedział Abel do Turruta, kiedy wrócił do domu – albo, żeby piekł

babeczki cytrynowe jak robiła to babcia Klementyna, aaaa jestem na diecie –

przypomniał sobie Abel – chociaż, mały pączuś nie zaszkodziłby…

- Mam nadzieję, że Państwo Piekarczykowie mają jakieś produkty z małą ilością

kalorii.

Pewnego dnia, gdy Abel poszedł do piekarni jak co dzień, piekarnia była

zamknięta, a Państwo Piekarczykowie pakowali swoje rzeczy do taksówki, która

stała przed ich domem.

- O jesteś – powiedziała Pani Ewa – przepraszam, że cię nie powiadomiliśmy

o naszym wyjeździe. Mamy duże problemy finansowe i stwierdziliśmy, że może

lepiej będzie nam się powodziło w Warszawie.

- Ale…

- Masz wszystkie nasze przepisy w zeszycie, nawet te tajne. – odparła Pani Ewa

podając mu gruby, żółty notes. Dostałam go kiedyś od swojego taty w czasie

wojny. Dał mi go. To jedyna pamiątka po nim.

- Ale jak to wyjeżdżacie!?

- Wyjeżdżamy do Warszawy.

Taksówka odjechała, a Abel został sam w deszczu, przemókł do suchej nitki.

Wieczorem zrobił keksa na pocieszenie, ale to nie pomogło, więc położył się spać.

Następnego dnia nie był taki smutny, ale nie był też wesoły. Nawet przyjaciele

nie mogli go pocieszyć. Niedługo potem zrozumiał, że Państwo Piekarczykowie też

nie chcieli się rozstawać, ale musieli i teraz im się dobrze powodzi, a on nie musi

się o nich martwić.


Abel w każdy poranek robił chleb z przepisu Państwa piekarczyków. Skończył

studia i niedługo po tym wyjechał do Prusic, jego rodzinnego miasta. Powodziło

mu się dobrze, jego rodzicom bardzo smakował chleb z przepisów Państwa

Piekarczyków. Wkrótce ożenił się i miał dwójkę dzieci Marcela i Ewę. Oni też po

ojcu odziedziczyli zainteresowanie do wypieków. Robili co tydzień jeden losowy

wypiek z książki państwa Piekarczyków. Losowali na zmianę, raz Marcel, raz Ewa.

W końcu Ewa i Marcel wyjechali na studia, zostawili puste pokoje i zeszyt

z przepisami. Nawet Turrut jakoś posmutniał i nie chciał jeść. Kiedy Ewa i Marcel

byli już w połowie studiów okazało się, że Turrut zachorował i wkrótce umarł

z tęsknoty za Marcelem i Ewą. Kiedy przyjechali odwiedzić rodziców zasmucili

się, chodzili markotni przez cały dzień. Rodzice postanowili zrobić im

niespodziankę, żeby ich rozchmurzyć.

- Dokąd jedziemy? – spytał Marcel.

- Do niespodzianki. – odpowiedziała mama.

- Jestem pewna, że rodzice chcą nam kupić bilety samolotem. – szepnęła Ewa.

- Nie, chcą nam kupić nowiutkie szare Porsche. – drażnił się Marcel.

- Ani to, ani to, zgadujcie dalej. – odparł tata.

- Już wiem, chcą nam kupić psa – rzekła triumfalnie Ewa – inaczej w ogóle nie

jechali byśmy na Ogrodową.

- Nie, chcą zabrać nas na potrójną pizzę z chili. – odparł Marcel.

- Przypominam ci, że ostatnio ta pizzeria została zamknięta. – odpowiedziała

Ewa.

- Może rodzice wykupili specjalny karnet i jest otwarta tylko dla nas? – nie dawał

za wygraną Marcel.

Dojechali do schroniska ,,Wesołe Słomki”. Wybrali małego czarnego psa psotnika,

nazwali go Rumplestillskin, jak krasnolud, który prządł złoto ze słomy, dlatego, że

ich pies porywał wszystko co się świeci.

- Powinniśmy go nazwać Rozbójnik – powiedział Marcel, kiedy po raz

dziewiętnasty psiak zrzucał figurkę klauna, nagrodę za zwycięstwo w konkursie

żonglerskim.

Te czasy już dawno minęły i były zapisane w albumach. Teraz Ewa i Marcel byli

dorośli i mieli dzieci. Wyjechali z rodzinnego domu i kupili własne domy. Ewa

i Marcel zastanawiali się, czy nie założyć własnej piekarni i tak właśnie zrobili.

Nazwali ją ,,U Piekarczyków”. Wzięli od rodziców stary, żółty zeszyt i piekli

z przepisów. Mieli bardzo dużo odwiedzających i wielu ludzi składało zamówienia,

zaczęli nawet wymyślili własne torty, truskawkowy, o smaku kiwi i wiśniowy.



POWRÓT CÓRKI

Aurelia wspinała się po schodach, taszcząc wielką walizkę. Właśnie wracała do

domu po kilkunastoletnim pobycie w Anglii. Wyjechała jeszcze jako nastolatka,

zbuntowana i zakochana. Rodzice nie zgadzali się na jej związek z Filipem, więc

gdy tylko zdała maturę po prostu uciekła.

Nie było jej łatwo. Oprócz Filipa nie znała nikogo w Londynie. Zamieszkali z jego

znajomymi w mieszkaniu, w którym już mieszkało kilkanaście osób. Aurelia, która

doskonale znała angielski, szybko znalazła pracę. Niestety, była to kiepska praca

w kiepskiej knajpie, której właściciel kiepsko też płacił, ale pieniędzy

wystarczało na bardzo oszczędne życie.

Wkrótce Filip pokazał swoje prawdziwe oblicze – lenia i pasożyta, więc Aurelia

rozstała się z nim, choć wiązało się to z koniecznością szukania nowego

mieszkania. Pomogła jej znajomość angielskiego: znalazła nowych znajomych,

mieszkanie i lepszą pracę. Skończyła studia – wprawdzie nie na Cambridge,

o którym marzyła, ale takie, po których zatrudnienie z całkiem niezłą pensją nie

było szczególnie trudne.

Z domem nie nawiązała kontaktu po swojej ucieczce. „Wracam jak córka

marnotrawna” – pomyślała, uśmiechając się w myślach, bo przecież nie wracała

po łaskę rodziców. Właściwie – wcale nie wracała. Wzięła urlop, by odwiedzić

swoje miasto i szkolne koleżanki. Umówiły się przez internet na spotkanie przy

kawie i plotki o szkolnych czasach. Jedynie przyzwoitość kazała jej wstąpić do

rodziców. A może nie przyzwoitość, tylko chciała przekonać ich, że poradziła

sobie bez nich a ich zakazy związane z Filipem sprawiły, że tym bardziej wzięła

swój los we własne ręce i sama nim pokierowała.

To te drzwi. Nic się nie zmieniły. Nacisnęła dzwonek. A potem drugi raz. I trzeci.

Dziwne, że o tej porze mogłoby rodziców nie być w domu. Może poszli po zakupy?

Tak, zwykle razem chodzili do sklepu. Wspólnie ustalali co kupić i co ugotować –

dzięki temu nie było kłótni o to, że na obiad jest coś, czego ktoś z rodziny nie

lubi. Spojrzała na swoją wypchaną modnymi londyńskimi ciuchami walizkę –

w końcu miała w planach kilka spotkań z dawno niewidzianymi koleżankami,

które wiodły lepszy lub gorszy żywot w miasteczku, do którego Aurelia właśnie

przybyła z wielkiego świata, więc chciała zrobić wrażenie ubiorem.

Zadzwoniła jeszcze raz, bez większego przekonania. Coś zachrobotało i otworzyły

się drzwi. Ale nie te, do których dzwoniła Aurelia, tylko te od mieszkania obok.

- Pani Kogutowa?! – ucieszyła się na widok sąsiadki, u której spędzała czasem

popołudnia, gdy rodzice musieli wyjść do pracy na drugą zmianę.

- Aurelia? – pani Kogutowa nie wydawała się być zachwycona widokiem kobiety

z walizką.

- Tak, pani Basiu, to ja.

- Wróciłaś na stałe?

- Na kilka dni.

- Aha. Poczekaj, mam coś dla ciebie – powiedziała sąsiadka i zniknęła w mroku

swojego mieszkania. Po chwili podała zaskoczonej kobiecie nieco zakurzoną

kopertę. – Przepraszam, na szafie leżała.


Otarła kurz z koperty dłonią i poprawiła łokciem.

– A tu są klucze – wcisnęła do ręki Aurelii pęk kluczy z breloczkiem w kształcie

ramki ze zdjęciem, na którym młoda kobieta rozpoznała siebie z czasów

przedszkolnych.

- Do widzenia – powiedziała sąsiadka, po czym zacisnęła usta i z hukiem

zatrzasnęła drzwi swojego mieszkania.

Aurelia trochę żałowała, że nie spytała, kiedy rodzice wyszli do tego sklepu

i o której godzinie wrócą, ale pomyślała, że przecież dzisiaj się nigdzie nie

spieszy i weszła do swojego domu. Niby wszystko było w nim jak dawniej, ale

jakieś takie obce. Właściwie jedyne co się zmieniło to ilość jej zdjęć: wielkie

portrety uśmiechały się ze ściany, ramki stały na stole, na komodzie, na szafce

przy łóżku, na biurku a nawet na kuchennym blacie.

Usiadła przy kuchennym stole i spojrzała w uśmiechnięte oczy dziewczynki

z fotografii. Była zrobiona nad morzem, kiedy wszystko było proste i oczywiste,

a świat kolorowy i piękny. Aurelia położyła zdjęcie twarzą w dół. Ta uśmiechnięta

dziewczynka była jej obca, a świat – choć pozornie szczęśliwy, całkowicie zmienił

barwy od tamtej pory.

Nie była głodna – obiad zjadła w samolocie, ale zaparzyła sobie herbaty. Nawet

była nieco zaskoczona, że tak doskonale pamięta, w której szafce są filiżanki,

herbata, cukier i w której szufladce szukać łyżeczek.

Usiadła z herbatą w kuchni. Zawsze piła ją przy kuchennym stole, by móc na luzie

pogadać z mamą o codziennych zdarzeniach i opowiedzieć szkolne plotki. Gdyby

nie Filip, pewnie…

Aurelia westchnęła i sięgnęła po kopertę, tak niecodziennym sposobem

pozbawioną kurzu przez sąsiadkę.

- To list – stwierdziła zaskoczona. - Najwyraźniej do mnie.

Aurelio, moja kochana Córeczko!

Dzisiaj są Twoje urodziny. Pomyślałam sobie, że zazwyczaj składając Ci

życzenia z tej okazji zapominam o wielu rzeczach, które chciałabym

opowiedzieć. Zapominam, albo może tak naprawdę – pomijam, a z pewnością

powinnaś o nich wiedzieć, dlatego zdecydowałam się napisać do Ciebie list,

w którym powiem Ci to wszystko, czego nie zdołałam Ci jeszcze opowiedzieć.

Przede wszystkim musisz wiedzieć, że jesteś naprawdę wspaniała osobą.

Pewnie powiesz, że nigdy Ci tego nie powiedziałam, ale jestem przekonana, że

mówiłam albo chociaż dawałam Ci to odczuć. Jeśli nie – piszę to teraz, żebyś

mogła to sobie przeczytać w każdej chwili, bo przecież życie nie składa się

wyłącznie z chwil pięknych i czarujących, bywają też chwile trudne,

nieprzyjemne i smutne. Takie chwile, w których biegnie się do mamy, żeby

przytuliła, pocieszyła i wysłuchała. Zdarza się jednak, że mamę trudno wziąć ze

sobą wszędzie, więc czasem może być zbyt daleko – tak jak teraz u nas.

Chciałabym, żebyś wiedziała, że bardzo Cię kocham. Zwykle, kiedy mówi się o

miłości rodziców do dzieci, wskazuje się nieprzespane noce, zupki, wycieranie

zasmarkanego nosa, czuwanie przy chorobie i niepokój o to, czy dziecko poradzi

sobie w życiu. Moja miłość do Ciebie nie potrzebowała nieprzespanych nocy, bo

Twoje małe łapki owinięte wokół mojej szyi sprawiały, że spałam spokojnie.


Tak, tak – Ty dawałaś mi poczucie bezpieczeństwa przez to, że przytulałaś się

do mnie i wiedziałam, że ufasz mi i nie zrobisz czegoś niebezpiecznego.

Pamiętasz? Wiele razy Ci opowiadałam, że nawet jeśli obudziłaś się wcześniej

ode mnie, siadałaś na łóżku i bawiłaś się własnymi rękami, czekając aż się

obudzę. A przecież mogłaś skorzystać z okazji i pójść w miejsca, do których nie

powinnaś była iść. Może właściwiej byłoby napisać: do miejsc, do których

zabranialiśmy Ci iść, ale Tobie nie trzeba było zabraniać, wystarczyło

wytłumaczyć, że w kuchni jest niebezpiecznie i Ty do niej nie wchodziłaś. Nigdy

nie wysypałaś mąki albo cukru, nie powyjmowałaś garnków z szafki i nie potłukłaś

talerzy i nadal mam poczucie, że nie zrobisz w życiu niczego głupiego, bo masz

niezwykły dar, który pozwala Ci odróżniać dobro od zła i dobrych ludzi od złych

ludzi. Pamiętaj o tym darze i ufaj sobie.

Nie zdołamy już razem świętować Twoich urodzin. Nie złożę Ci życzeń, nie

popatrzę jak zdmuchujesz świeczki (czy Ty jeszcze w ogóle stawiasz świeczki na

torcie?). Pamiętam każde Twoje urodziny i choć nigdy nie zorganizowaliśmy

z tego powodu wielkiego przyjęcia – zawsze to były dni niezwykłe. Pamiętasz

chyba swoje piętnaste urodziny: zakaziłaś się wiatrówką i leżałaś w domu. Nie

było szkoły w tym czasie, bo strajkowali nauczyciele, ale Ty – oprócz tego

martwiłaś się, że nie zdążysz wyzdrowieć przed egzaminem ósmoklasisty i nie

dostaniesz się do wymarzonej szkoły. A szesnaste i siedemnaste urodziny?

Na świecie szalała pandemia i nic nie było normalne. To chyba najbardziej

samotne urodziny, jakie kiedykolwiek miałaś – bez cukierków rozdanych klasie,

w ciszy i domowym zamknięciu.

A potem tak nagle wyjechałaś. Powiesz, że wcale nie nagle, że zawsze

marzyłaś o studiach za granicą. Ale dla matki rozstanie z dzieckiem zawsze jest

za szybko i za wcześnie. I nie ma takich słów, które wyrażą ból pożegnania,

zwłaszcza kiedy takiego pożegnania nie było. To prawda, że może nam było

łatwiej – zostaliśmy przecież we dwoje z Twoim Tatą, a Ty ruszałaś w świat

sama, kompletnie sama, do obcego kraju. Powiesz, że przecież jechałaś

z Filipem, ale jestem pewna, że ten człowiek nie był Ciebie wart i zapewne

szybko zniknął z Twojego życia.

Dzisiaj nie ma przy Tobie ani mnie ani Taty. Nie zdążyliśmy się z Tobą

pożegnać. Tata zginął na budowie, na której pracował. Przygniótł Go kawałek

betonu. Komisja ustaliła, że to był wypadek, ale moje serce wie, że nigdy nie

pogodził się z Twoim odejściem i nie potrafił żyć bez Ciebie. Ja też nie zdołałam

doczekać dnia kiedy wróciłaś i nie pożegnałam się z Tobą, kiedy sama

odchodziłam do obcego świata, w którym nigdy nie byłam i z którego nie da się

wrócić. Jeśli bowiem czytasz mój list, to znaczy, że jestem po drugiej stronie

życia. Potraktuj więc go jako pożegnanie, w którym chcę powiedzieć Ci, że

bardzo Cię kocham i że wiem, że sobie poradzisz.

Nigdy nie przestałam Cię kochać, Córeczko.

Całuję Cię mocno

Mama



GRA

Słychać dźwięk. Szum wiatraków komputera, który dopiero zaczyna

pracować. Krótkie kliknięcie informuje o uruchomieniu systemu. Monitor rzuca

niebieską poświatę, charakteryzującą ekran startowy. Twarz na chwilę nabiera

kolorów. Kursor myszy przemieszcza się po pulpicie. Klika w niepozorną ikonkę.

Nagle komputer na chwile cichnie. Pojawia się czarny ekran. Oczy atakowane są

przez wyskakujący na monitorze napis „START”. Kliknięcie myszki.

Jestem lisem. Moja misja to dotrzeć na koniec drogi. Dookoła mnie jest

dużo zieleni. Biegnę. Moje łapy poruszają się lecz krajobraz tkwi w miejscu.

Podpowiedź: POSZUKAJ SPRZYMIERZEŃCÓW.

Rozglądam się. Mogę wejść w krzaki. Znikam na chwilę w gęstwinie. Gdy

wychodzę, jest ze mną mała latająca krówka. Ma łaciate ciałko z kopytkami i

główkę wielkości brukselki. Od innych krów poza rozmiarem odróżnia ją para

pięknych białych skrzydełek.

Jestem Magdalena, pomogę Ci znaleźć drogę.

Ruszamy ku przygodzie.

Misja pierwsza.

Magdalena pokazuje mi, jak biegać szybciej, jak podnosić przedmioty oraz jak

skakać wyżej. Biegniemy, a przed nami wyrasta góra. Moja towarzyszka mówi, że

muszę na nią wejść, ale będą przeszkody, które chcą mi to uniemożliwić. Na

początku spadają na mnie drewniane bele, które zwinnie przeskakuję, tak jak

Magdalena mi pokazywała. Później krajobraz się zmienia i slalomem omijam

gejzery wybuchające spod ziemi. Na końcu tego etapu przeprawiam się przez

rzekę, skacząc po śliskich kamieniach.

Przez całą drogę mogę liczyć na wsparcie mojej towarzyszki, służy mi radą,

a gdy podwinie mi się łapa, to pomimo swojego małego wątłego ciałka próbuje

mnie jak najszybciej podnieść, aby lis mógł biec dalej.

Poziom pierwszy ukończony. Osiągnięcia odblokowane: podwójny skok, empatia.

Misja druga.

Znów biegnę. Magdalena leci przy moim boku. Jest bardzo podobnie jak za

pierwszym razem. Biegnę, a gdy pojawiają się nowe przeszkody, zawsze mogę na

nią liczyć.

…

Misja setna ukończona.

Podsumowanie dotychczasowych osiągnięć.

Podwójny skok, empatia, przyjaciel, układanka, kłótnia, samotność,

niebezpieczeństwo, misja ratunkowa, miłość.

…

Misja sto-pierwsza.

Wiem, że to ostatni etap naszej przygody. Trochę mi smutno, ale doceniam

czas spędzony z Magdaleną. Na zawsze ją zapamiętam. Po tych tygodniach

zostanie w moim sercu. Godzę się na to wszystko. Na to, że to już koniec.


Docieramy na wzgórze. Szaro brązowa, twarda ziemia pod łapani, raczej

nieprzyjemne uczucie, za to niebo jest dzisiaj piękne. Jakimś cudem piksele

monitora oddają mnogość barw zachodzącego słońca. Przysiadamy z Magdaleną

na zboczu. Jej małe ciałko jest coraz bliżej mojego rudego futra. Nie

potrzebujemy już słów, znamy się aż za dobrze. Zapada zmierzch. Ziemię spowija

mrok. Cisza. Z krzaków za nami wynurza się biały lis. Nie zauważamy go. Skrada

się i gdy jest już blisko, łapie w swój pysk, tak podobny do mojego, moją

Magdalenę. Jego białe futro nabiera szkarłatnej barwy. Słyszę swój krzyk, ja – lis

jednak milczy. Białe zwierzę splamione krwią odchodzi. Rudy lis siedzi na tle

nocnego nieba. Jego ogon faluje swobodnie. Pojawiają się napisy. Twórcy

dziękują za wybranie ich gry. Jakieś bzdurne nazwiska. Nie mogę patrzeć na

monitor, który przed paroma sekundami przedstawił mi tak makabryczny widok.

Nagle w ekran wbity jest długopis. Oddycham ciężko. Oczy bolą mnie od

wzbierających w nich łez. Płaczę.

Następnego ranka idę do piwnicy. Znajduję stary telewizor. Nada się.

Podłączam wszystkie kable, działa. Ekran startowy, pulpit, znowu ta niepozorna

ikonka, wygląda tak samo, jak w dniu, gdy poznałem Magdalenę.

Pojawia się czarny ekran. Oczy atakowane są przez nagle wyskakujący

napis „START”. Kliknięcie myszki.

Jestem lisem. Moja misja to dotrzeć na koniec drogi.

Jestem Magdalena, pomogę Ci znaleźć drogę.

Tym razem nie dopuszczę, aby zachód słońca miał miejsce...


18. /19. Konkurs plastyczny



20. /21. Konkurs plastyczny

PATRONI, MECENASI I WSPÓŁORGANIZATORZY

Ebook2021

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?