WiT 11_2021 (74)_promo

OERLIKON SKYNEX ❙ ZSMU Z PIRATEM ❙ PGZ STOCZNIA WOJENNA W PROGRAMIE MIECZNIK 

Wojsko 

i Technika 

11/2021 

Listopad 

CENA 14,50 zł 

w tym 8% VAT 

INDEKS 407445 

ISSN 2450-1301 

WWW.ZBIAM.PL 

BEZPIECZEŃSTWO•UZBROJENIE•PRZEMYSŁ 

Wystawa Samoobrona-2021 

w Pjongjangu 

W październiku 2021 r. w stolicy Koreańskiej 

Republiki Ludowo-Demokratycznej 

zorganizowano po raz pierwszy w historii 

wystawę sprzętu wojskowego – Samoobrona-2021. 

Dotąd jedynym źródłem 

oficjalnych informacji na temat nowego 

uzbrojenia Koreańskiej Armii Ludowej 

były defilady wojskowe i oficjalne komunikaty 

północnokoreańskich mediów. 

str. 34 str. 66 

Dassault Rafale w Grecji 

Grecja jako pierwsze państwo w Europie 

i NATO, nie licząc oczywiście lotnictwa 

francuskiego, stała się w 2021 r. użytkownikiem 

samolotów Dassault Aviation Rafale. 

Wkrótce jej śladem podąży Chorwacja. 

Dobra passa Francuzów na Bałkanach 

trwa nadal, ponieważ – idąc za przykładem 

Egiptu i Kataru – greckie Polemikí 

Aeroporía zadeklarowało chęć zakupu 

drugiej transzy Rafale.

N O W A P R E N U M E R A T A 2 0 2 2 

Lotnictwo Aviation International 

Cena detaliczna 17,99 zł | Prenumerata roczna: 198,00 zł 

12 numerów w tym 1 numer GRATIS 

Obejmuje numery od 1/2022 do numeru 12/2022. 

NOWE 

CENY 

OBOWIĄZUJĄ: 

OD 1 STYCZNIA 2022 

Wojsko i Technika Historia 

+ numery specjalne (6+6) 

Cena detaliczna 19,50 zł | Prenumerata roczna: 215 zł 


Obejmuje 6 numerów regularnych 

i 6 numerów specjalnych wydawanych w 2022 roku. 

PRENUMERATA 

OSZCZĘDZAJ 

I BĄDŹ 

NA BIEŻĄCO 

Wojsko i Technika 

Cena detaliczna 16,50 zł | Prenumerata roczna: 182,00 zł 


Obejmuje numery od 1/2022 do numeru 12/2022. 

Prenumeratę zamów na naszej stronie internetowej www.zbiam.pl lub dokonaj wpłaty 

na konto bankowe nr 70 1240 6159 1111 0010 6393 2976

W październiku 2021 r. w stolicy Koreańskiej 

Republiki Ludowo-Demokratycznej 

zorganizowano po raz pierwszy w historii 

wystawę sprzętu wojskowego – Samoobrona-2021. 

Dotąd jedynym źródłem 

oficjalnych informacji na temat nowego 

uzbrojenia Koreańskiej Armii Ludowej 

były defilady wojskowe i oficjalne komunikaty 

północnokoreańskich mediów. 

Grecja jako pierwsze państwo w Europie 

i NATO, nie licząc oczywiście lotnictwa 

francuskiego, stała się w 2021 r. użytkownikiem 

samolotów Dassault Aviation Rafale. 

Wkrótce jej śladem podąży Chorwacja. 

Dobra passa Francuzów na Bałkanach 

trwa nadal, ponieważ – idąc za przykładem 

Egiptu i Kataru – greckie Polemikí 

Aeroporía zadeklarowało chęć zakupu 

drugiej transzy Rafale. 

w tym 8% VAT 

INDEKS 407445 

ISSN 2450-1301 

20 

40 

Vol. VII, nr 11 (74) 

LISTOPAD 2021, NR 11. 

Nakład: 14 990 egzemplarzy 

Spis treści 

OERLIKON SKYNEX 

Wojsko 

❙ ZSMU Z PIRATEM ❙ PGZ STOCZNIA WOJENNA W PROGRAMIE MIECZNIK 

i Technika 

11/2021 

Listopad 

CENA 14,50 zł 

WWW.ZBIAM.PL 

BEZPIECZEŃSTWO•UZBROJENIE•PRZEMYSŁ 

Spis treści WiT Listopad 2021 

Nowości z armii świata 

Przemysław Juraszek, Bartłomiej Kucharski, 

Adam M. Maciejewski, Łukasz Pacholski str. 4 

Konferencja Wyzwania i Rozwój Obrony Powietrznej RP 

Andrzej Kiński str. 9 

Założenia Ustawy o obronie Ojczyzny 


System obrony powietrznej Oerlikon Skynex 

Miroslav Gyűrösi str. 12 

Pirat zintegrowany z ZSMU – propozycja do pojazdów 

załogowych i bezzałogowych 


Nowe rakiety Seulu 

Cz.1 Pociski balistyczne i rakiety nośne 

Krzysztof Nicpoń str. 26 

Nowe uzbrojenie Koreańskiej Armii Ludowej 

na wystawie Samoobrona-2021 w Pjongjangu 

Tomasz Szulc str. 34 

Wojskowe plany Tatry 

Jarosław Brach str. 50 

Nowości z sił powietrznych świata 

Adam M. Maciejewski, Łukasz Pacholski str. 52 

Bezzałogowe systemy powietrzne na wystawie MILEX-2021 

Miroslav Gyűrösi str. 54 

Polska premiera M28 SOMA 

Łukasz Pacholski, współpraca Andrzej Kiński str. 60 

Flota samolotów Sił Powietrznych 

do przewozu VIP-ów w komplecie 

Łukasz Pacholski str. 64 


Marek Łaz str. 66 

Nowości z flot wojennych świata 

Tomasz Grotnik, Andrzej Nitka, Łukasz Pacholski str. 72 

Modernizacja PGZ Stoczni Wojennej w programie Miecznik 

Tomasz Grotnik str. 74 

Wystawa Samoobrona-2021 

w Pjongjangu 

str. 34 str. 66 


Na okładce: 35 mm armata Oerlikon Revolver 

Gun Mk3 na podwoziu trzyosiowego samochodu 

ciężarowego wysokiej mobilności Rheinmetall MAN 

Military Vehicles GmbH HX 6×6 42M – element 

systemu Oerlikon Skynex. 

Fot. Rheinmetall Air Defence. 

Redakcja 

Andrzej Kiński – redaktor naczelny 

andrzej.kinski@zbiam.pl 

Adam M. Maciejewski 

adam.maciejewski@zbiam.pl 

Tomasz Grotnik 

tomasz.grotnik@zbiam.pl 

Łukasz Prus 

lukasz.prus@zbiam.pl 

Korekta 

Monika Gutowska, zespół redakcyjny 

Redakcja techniczna 

Wiktor Grzeszczyk 

Stali współprawcownicy 

Piotr Abraszek, Jarosław Brach, Marcin Chała, 

Jarosław Ciślak, Robert Czulda, Maksymilian Dura, 

Miroslav Gyűrösi, Jerzy Gruszczyński, 

Przemysław Juraszek, Bartłomiej Kucharski, 

Hubert Królikowski, Marek Łaz, Krzysztof Nicpoń, 

Andrzej Nitka, Łukasz Pacholski, Paweł Przeździecki, 

Tomasz Szulc, Tomasz Wachowski, 

Michal Zdobinsky, Gabor Zord 

Wydawca 

Zespół Badań i Analiz Militarnych Sp. z o.o. 

ul. Anieli Krzywoń 2/155, 01-391 Warszawa 

office@zbiam.pl 

Biuro 

ul. Bagatela 10 lok. 17, 00-585 Warszawa 

Dział reklamy i marketingu 

Andrzej Ulanowski 

andrzej.ulanowski@zbiam.pl 

Dystrybucja i prenumerata 


Reklamacje 


Forum Armija 2021 cz. II 

Tomasz Szulc str. 40 

60 

Fregata MEKO A-300 bez tajemnic 

Tomasz Grotnik str. 77 

77 

Prenumerata 

realizowana przez Ruch S.A: 

Zamówienia na prenumeratę w wersji 

papierowej i na e-wydania można składać 

bezpośrednio na stronie 

www.prenumerata.ruch.com.pl 

Ewentualne pytania prosimy kierować 

na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl 

lub kontaktując się z Telefonicznym 

Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 

801 800 803 lub 22 717 59 59 

– czynne w godzinach 7.00–18.00. 

Koszt połączenia wg taryfy operatora. 

Copyright by ZBiAM 2021 

All Rights Reserved. 

Wszelkie prawa zastrzeżone 

Przedruk, kopiowanie oraz powielanie na inne 

rodzaje mediów bez pisemnej zgody Wydawcy 

jest zabronione. Materiałów niezamówionych, 

nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo 

dokonywania skrótów w tekstach, zmian tytułów 

i doboru ilustracji w materiałach niezamówionych. 

Opinie zawarte w artykułach są wyłącznie opiniami 

sygnowanych autorów. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności 

za treść zamieszczonychogłoszeń i reklam. 

Więcej informacji znajdzieszna naszej nowej stronie: 

www.zbiam.pl 

www.facebook.com/wojskoitechnika 

www.zbiam.pl Listopad 2021 • Wojsko i Technika 3

Siły Zbrojne RP 

Założenia projektu Ustawy o obronie Ojczyzny 

Andrzej Kiński 

26 października wicepremier Jarosław 

Kaczyński, przewodniczący Komitetu 

Rady Ministrów ds. Bezpieczeństwa 

Narodowego i Spraw Obronnych oraz 

Mariusz Błaszczak, minister obrony 

narodowej, przedstawili założenia 

projektu nowej Ustawy o obronie 

Ojczyzny. Jej przyjęcie premier 

Kaczyński ogłosił 14 lipca, podczas 

konferencji prasowej, na której 

przedstawiciele rządu zapowiedzieli 

zakup czołgów Abrams 

w Stanach Zjednoczonych. 

Ilustracje w artykule Ministerstwo Obrony Narodowej. 

Wicepremier Jarosław Kaczyński, przewodniczący Komitetu Rady Ministrów ds. Bezpieczeństwa Narodowego 

i Spraw Obronnych oraz Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej, prezentują założenia projektu nowej 

Ustawy o obronie Ojczyzny. 

Celem nowej, bardzo obszernej – liczącej 

720 artykułów – ustawy ma być kompleksowe 

uporządkowanie przepisów dotyczących 

Sił Zbrojnych RP poprzez zastąpienie kilkunastu aktów 

prawnych, w tym m.in. ustawy z 21 listopada 

1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej 

Polskiej. Poza tym wskazuje ona mechanizm, 

który daje możliwość pozyskania dodatkowych 

funduszy na modernizację techniczną Sił 

Zbrojnych RP i na zwiększenie ich liczebności. Dokument 

powstał w wyniku pracy zespołu w Ministerstwie 

Obrony Narodowej i został już omówiony 

podczas posiedzenia Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego 

i Spraw Obronnych Rady Ministrów. 

Od razu należy poczynić zastrzeżenie, że na 

obecnym etapie nie można przeprowadzić szczegółowej 

analizy projektu ustawy, ponieważ do 

chwili zamknięcia tego numeru „Wojska i Techniki” 

nie został on opublikowany. Jej treść można 

przedstawić tylko na podstawie informacji przekazanych 

w dniu prezentacji projektu, a te dotyczą 

jej głównych założeń. 

A zatem główne cele nowej ustawy to: 

❙ uporządkowanie przepisów dotyczących SZ RP, 

❙ zwiększenie budżetu na obronność, 

❙ wdrażanie koncepcji obrony powszechnej, 

❙ zwiększenie liczebności Wojska Polskiego, 

❙ odtworzenie systemu rezerw, 

❙ lepsze wyszkolenie żołnierzy, 

❙ zwiększenie zainteresowania służbą wojskową 

i studiami wojskowymi, 

❙ stworzenie zachęt dla kandydatów do służby 

wojskowej, 

❙ uelastycznienie zasad awansów w SZ RP, 

❙ likwidacja „szklanego sufitu” dla szeregowych 

i podoficerów, 

❙ wprowadzenie dodatkowych regulacji dyscyplinujących, 

antykorupcyjnych i antynepotycznych, 

❙ uporządkowanie przepisów regulujących zasady 

pełnienia służby wojskowej. 

Zacznijmy od pierwszego i ostatniego punktu. Nowy 

dokument ma zastąpić 14 ustaw i wiele powiązanych 

z nimi regulacji prawnych, przyjętych na przestrzeni 

ponad trzech dekad – w latach 1966–2009. 

Kolejny punkt dotyczy zwiększenia budżetu na 

obronność, co jest niezbędne, jeśli ma zostać 

osiągnięta, zapisana w dokumencie liczebność Sił 

Zbrojnych na poziomie 250 000 żołnierzy zawodowych 

i 50 000 żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej 

(harmonogram tego procesu nie został podany), 

a także przyspieszone tempo modernizacji 

technicznej i zakupów uzbrojenia. Zwiększone finansowanie 

miałby zapewnić Fundusz Wsparcia 

Sił Zbrojnych, którego operatorem miałby być 

Bank Gospodarstwa Krajowego. Fundusz byłby zasilany 

przez: wpływy ze skarbowych papierów 

wartościowych, środki z obligacji wyemitowanych 

przez BGK i objętych gwarancją Skarbu Państwa, 

wpłaty z budżetu państwa i wpłaty z zysku Narodowego 

Banku Polskiego. 

Zwiększenie liczebności wojska miałoby zapewnić 

uproszczenie rekrutacji i wprowadzenie systemu 

zachęt dla kandydatów do służby zawodowej. 

W ramach zasadniczej służby wojskowej (nie została 

ona bynajmniej zlikwidowana, a jedynie zawieszona) 

miałaby zostać wprowadzona dobrowolna 

zasadnicza służba wojskowa. Obejmowałaby 

ochotników, którzy mieliby odbyć 28-dniowe szkolenie 

podstawowe i 11-miesięczne szkolenie specjalistyczne. 

Po zakończneiu szkolenia podstawowego 

szeregowy służby dobrowolnej miałby 

otrzymywać uposażenie w wysokości 4400 PLN 

brutto. Po zakończeniu cyklu służby dobrowolnej 

żołnierz mógłby przejść do zawodowej służby wojskowej 

bądź zasilić rezerwy. Pracodawca nie będzie 

mógł rozwiązać umowy o pracę z osobą odbywającą 

dobrowolną zasadniczą służbę wojskową zarówno 

podczas trwania tej służby, jak i w okresie 

12 miesięcy po jej zakończeniu. Odbycie dobrowolnej 

służby wojskowej dawałoby pierwszeństwo 

przy zatrudnieniu w administracji. 

Wykaz aktów prawnych, które ma docelowo zastąpić nowa ustawa. 

Jedną z propozycji jest wprowadzenie nowych rodzajów zasadniczej i rezerwowej służby 

wojskowej. 

10 Wojsko i Technika • Listopad 2021 

www.zbiam.pl

Obrona przeciwlotnicza 

System obrony powietrznej krótkiego zasięgu Oerlikon Skynex został opracowany nie tylko z myślą o wykorzystaniu podczas pełnoskalowych konfliktów zbrojnych, 

ale także asymetrycznych i misji ekspedycyjnych. Jego otwarta architektura umożliwia łatwe dołączanie nowych sensorów i efektorów w miarę ewolucji zagrożeń. 

System obrony powietrznej Oerlikon Skynex 

Miroslav Gyűrösi 

Firma Rheinmetall Air Defence AG, 

wchodząca w skład znanej na całym 

świecie grupy przemysłowej Rheinmetall 

AG, oferuje od niedawna swoje 

najnowsze rozwiązania w ramach 

kompleksowego systemu obrony 

powietrznej krótkiego zasięgu 

Oerlikon Skynex Air Defence System. 

Jego elementy są m.in. przedmiotem 

propozycji firmy w programie Sona, 

zainicjowanym przez Inspektorat 

Uzbrojenia w 2020 r., który dotyczy 

pozyskania systemów przeciwlotniczych 

bardzo krótkiego zasięgu, dysponujących 

zdolnością do rażenia z ziemi pocisków 

artyleryjskich, moździerzowych 

i rakietowych na torze lotu (C-RAM, 

counter rocket artillery and mortar), 

pilotowanych środków napadu 

powietrznego oraz bezzałogowych 

statków powietrznych. 

Ilustracje w artykule: Rheinmetall Air Defence, 

Halcon. 

W 

istocie Skynex to złożony system 

o otwartej architekturze, zbudowany 

zasadniczo z gotowych i często znajdujących 

się w produkcji oraz użyciu komponentów, 

ale do którego można łatwo dodawać nowe, 

perspektywiczne rozwiązania. To zaś umożliwia 

jego nieustanne ulepszanie i rozszerzanie możliwości 

w zakresie walki z istniejącymi oraz przewidywanymi 

zagrożeniami. Otwarta architektura 

i kompleksowość Skynexa wyznaczają nowy 

standard wśród podobnych rozwiązań dostępnych 

na rynku i zdolność do szybkiej oraz relatywnie 

prostej i efektywnej kosztowo adaptacji 

do walki z nowymi zagrożeniami. 

„Mózgiem” i zasadniczym elementem systemu 

Oerlikon Skynex jest system zarządzania walką 

Oerlikon Skymaster (Oerlikon Skymaster Battle Management 

System). Z nim połączone są poszczególne 

moduły środków wykrywania (sensorów) 

i środków przeciwdziałania (efektorów), które wykorzystuje 

się do realizacji konkretnych zadań. 

Jedna lub więcej stacji radiolokacyjnych średniego 

zasięgu, w tym przypadku taktyczny radar wykrywania 

celów powietrznych Oerlikon X-TAR3D, 

zapewnia generowanie obrazu sytuacji powietrznej, 

który trafia do centrum zarządzania walką 

i wraz z danymi z innych sensorów służy do wytworzenia 

jednolitego zobrazowania sytuacji powietrznej. 

Centrum dystrybuuje informacje do 

wybranych autonomicznych środków ogniowych 

za pomocą sieci komunikacji i transmisji 

danych Skymaster, i przydziela im cele do zwalczania. 

Tymi efektorami, oprócz armat automatycznych 

Oerlikon Revolver Gun Mk3 i Oerlikon Twin 

Gun GDF009 TREO oraz przeciwlotniczych pocisków 

kierowanych, mogą być także aktywne i pasywne 

środki walki radioelektronicznej, a w perspektywie 

także systemy laserowe wielkiej mocy 

HEL (High Energy Laser). Taka kombinacja różnorodnych 

systemów oddziaływania kinetycznego 

i niekinetycznego tworzy wielowarstwową „tarczę”, 

która z wysoką efektywnością osłania chroniony 

obiekt/obszar przed szerokim spektrum 

zagrożeń z powietrza. W zamyśle swych twórców, 

w nieodległej przyszłości zapewni także skuteczną 

odpowiedź na ataki saturacyjne, w tym z wykorzystaniem 

rojów bezzałogowców. 

Wśród głównych cech systemu Oerlikon 

Skynex należy wymienić: 

❙ otwartą, modułową architekturę systemową; 

❙ dużą odporność na ataki saturacyjne; 

❙ dobór poszczególnych elementów niezbędnych 

do wykonania zadania (sensorów i efektorów) 

w zależności od zwalczanych celów 

oraz typu misji; 

❙ elastyczny (łatwo adaptowalny) system dowodzenia 

i kierowania ogniem; 

❙ zdolność do integracji znajdujących się w eksploatacji 

jednostek ogniowych Oerlikon Skyguard 

i Oerlikon Skyshield, a faktycznie także innych 

standardowych systemów. 

Poniżej został bliżej zaprezentowany system 

Oerlikon Skynex Air Defence System w kolejnych 

konfiguracjach – od bazowej i jej odmian, dostępnych 

dziś niemal od ręki, po perspektywiczny 

system o pełnych zaplanowanych możliwościach, 

wykorzystujący nowe rozwiązania 

w obszarze sensorów i efektorów. 

❚ Zagrożenia 

Pomimo że niniejszy artykuł jest pisany z perspektywy 

2021 r., to już od ponad stu lat niezmienne 

pozostaje, że ataki z powietrza są jednym z głównych, 

jeśli nie największym, zagrożeń dla wojsk 

lądowych i sił morskich, miast oraz wojskowej 

i cywilnej infrastruktury krytycznej. Wydaje się nieprawdopodobne, 

aby stan ten w bliskiej przyszłości 

miał ulec zasadniczej zmianie. Dziś zagrożenia 

z powietrza obejmują bardzo szerokie spektrum 

środków napadu powietrznego i systemów 


www.zbiam.pl

Broń przeciwpancerna 

Pirat zintegrowany z ZSMU – propozycja 

do pojazdów załogowych i bezzałogowych 

Andrzej Kiński 

Jedną z premier wrześniowego XXIX 

Międzynarodowego Salonu Przemysłu 

Obronnego był demonstrator zdalnie 

sterowanego stanowiska uzbrojenia 

ZSMU A3B zintegrowanego z przeciwpancernym 

zestawem rakietowym Pirat. 

Propozycję tę przedstawiły wspólnie 

Zakłady Mechaniczne „Tarnów” S.A. 

wraz z Centrum Rozwojowo-Wdrożeniowym 

Telesystem-Mesko Sp. z o.o. 

z Lubiczowa i z MESKO S.A. ze Skarżyska-Kamiennej. 

Chociaż podczas 

pierwszej prezentacji stanowisko zostało 

zamontowane na platformie bezzałogowej, 

to przewidywany zakres jego zastosowań 

może być oczywiście znacznie 

szerszy i obejmować także obiekty 

stacjonarne, pojazdy wojskowe oraz 

wozy bojowe z załogą na pokładzie 

różnych typów i rodzajów, a nawet 

niewielkie jednostki pływające. 

Ilustracje w artykule: Andrzej Kiński, ZM „Tarnów”, 

PIAP/CRW Telesystem-Mesko, US Army/Markus 

Rauchenberger, Aselsan. 

Pojawienie się systemów kierowanego 

uzbrojenia przeciwpancernego zintegrowanych 

z wieżami seryjnie produkowanych 

wozów bojowych datuje się na lata 60., 

a najlepszymi przykładami tej tendencji mogą 

być sowiecki bojowy wóz piechoty BMP-1 

(Obiekt 765), wprowadzony do uzbrojenia 

w 1966 r., czy – nieco młodszy – zachodnioniemiecki 

Marder w wersji 1A1. Obydwa uzbrojone 

zostały w wyrzutnie lekkich, przenośnych przeciwpancernych 

pocisków kierowanych – Malutka 

i MILAN – których przewożony we wnętrzu 

Zdalnie sterowane stanowisko uzbrojenia ZSMU A3B z wyrzutnią ppk Pirat zaprezentowano na MSPO 2021 na 

platformie bezzałogowej Perun. 

wozu zapas mógł być wykorzystany także przez 

spieszoną drużynę desantu, z wykorzystaniem 

wyrzutni wynośnej. Warto w tym miejscu wspomnieć, 

że także w Polsce zintegrowano ppk Malutka 

z wieżą, i to można rzec lekką – chodzi 

o kołowy transporter opancerzony SKOT-2AM, 

który otrzymał dwie wyrzutnie ppk po obu 

bokach standardowej jednoosobowej wieżyczki 

z 14,5 mm wkm KPWT sprzężonym z 7,62 mm 

km PKT. Prace rozwojowe przeprowadzono 

w Wojskowym Instytucie Technicznym Uzbrojenia, 

a niewielka liczba takich pojazdów (ok. 30) 

powstała pod koniec lat 70., podczas remontów 

SKOT-ów wersji 2A w Wojskowych Zakładach 

Motoryzacyjnych nr 5 w Poznaniu. 

W kolejnych dekadach tego typu zestaw 

uzbrojenia stał się standardem dla większości 

kołowych i gąsienicowych bojowych wozów 

piechoty, znacząco rozszerzając ich możliwości 

zwalczania czołgów oraz innych silnie opancerzonych 

pojazdów przeciwnika na odległościach 

nieprzekraczających 4 km, ale także 

umocnień polowych oraz stanowisk ogniowych 

na dystansach przekraczających możliwości ich 

uzbrojenia strzeleckiego i artyleryjskiego. Poza 

sowieckimi Malutkami, Fagotami i Konkursami 

(a także ich klonami), najczęściej w tej roli wykorzystywano 

amerykańskie pociski rodziny TOW 

i europejskie MILAN. 

W latach 90. przeciwpancerne pociski kierowane 

kolejnych generacji zaczęto integrować 

także z bezzałogowymi systemami wieżowymi 

– początkowo z „dużymi”, uzbrojonymi w armaty 

średniego kalibru (np. Rafael OWS-25R 

Zdalnie sterowane stanowisko uzbrojenia Kongsberg CROWS-J z wyrzutnią ppk Javelin. 

Zdalnie sterowane stanowisko uzbrojenia Aselsan SARP zintegrowane z wyrzutniami 

ppk RK-2S systemu Skif ukraińskiego KB Łucz. 


www.zbiam.pl

Broń rakietowa 

Systemy uzbrojenia rakietowego zaprezentowane 15 września przez Ministerstwo Obrony Narodowej Republiki Korei i Instytut Badawczo-Naukowy Obrony (DSRI). 

Nowe rakiety Seulu 

Krzysztof Nicpoń 

15 września 2021 r. 

południowokoreańskie media 

z dumą ogłosiły, że Republika Korei 

została siódmym państwem, w którym 

dokonano odpalenia pocisku 

balistycznego z okrętu podwodnego. 

W przeciwieństwie do poprzednich 

komunikatów w tej sprawie pokazano, 

udostępniony przez Ministerstwo 

Obrony Narodowej, materiał filmowy. 

Oprócz testu K-SLBM pokazano 

też ujęcia z prób trzech innych 

systemów uzbrojenia, a także próbę 

silnika rakietowego rakiety nośnej, 

rozwijanej w ramach programu 

kosmicznego. 

Ilustracje w artykule: Ministerstwo Obrony Narodowej 

Republiki Korei, DSRI/ADD, DRDO, US Air Force, 

Maxar, Krzysztof Nicpoń. 

Choć sama próba K-SLBM, jak twierdzą 

źródła rządowe, była od dawna planowana, 

trudno nie odnieść wrażenia, że materiał 

filmowy resortu obrony, rozszerzony o informacje 

o innych systemach rakietowych 

i związanych z nimi technologiach, jest odpowiedzią 

na kolejne testy rakietowe Pjongjangu, 

zwłaszcza nowych pocisków manewrujących, 

których odpalenia miały miejsce 11 i 12 września 

(szerzej w WiT 10/2021), a także próbą wywarcia 

odpowiedniego wrażenia na innych sąsiadach 

– Chińskiej Republice Ludowej i Japonii. 

❚ K-SLBM – pocisk balistyczny odpalany 

z okrętów podwodnych 

Najważniejszym z zaprezentowanych systemów 

uzbrojenia jest unikatowy K-SLBM (wcześniejsze 

informacje o nim w WiT 9/2021). Jego test, z naziemnego 

stanowiska kontroli w ośrodku badawczym 

DSRI (Defense Science Research Institute, 

Instytut Naukowo-Badawczy Obrony, inna 

używana nazwa to Agency for Defense Development, 

ADD – Agencja ds. Rozwoju Obrony) 

Cz.1 Pociski balistyczne i rakiety nośne 

w Anheung obserwował prezydent Republiki 

Korei Moon Jae-in, który następnie osobiście 

kontaktował się z dowódcą okrętu podwodnego 

Dosan Ahn Chang-ho i gratulował mu pomyślnie 

wykonanego zadania. 

Poza materiałem ilustracyjnym, jak łatwo było 

przewidzieć, południowokoreańskie MON nie 

podało żadnych szczegółów, danych taktyczno- 

-technicznych ani oznaczenia pocisku, chociaż 

Hyunmo-4-4 jako nazwa K-SLBM „wypłynęła” 

w kwietniu ub.r., przy okazji obchodów 50. rocznicy 

powstania ADD. 

Brak szczegółowych informacji nie oznacza, 

że poza prawdopodobną nazwą, nadal nic nie 

wiadomo o tej rakiecie. Na podstawie komunikatów 

ostrzegawczych dla żeglugi morskiej i zamknięciu 

przestrzeni powietrznej dla ruchu lotniczego 

wydanych przez agencje rządowe 

Republiki Korei można wywnioskować, że pocisk 

w locie testowym pokonał odległość ok. 

400 km, co potwierdzają też „anonimowe źródła” 

w południowokoreańskim resorcie obrony. 

Zapewne nie jest to maksymalny zasięg pocisku, 

lecz maksymalna odległość, na jaką Republika 

Korei może wystrzelić rakiety, by nie spadły 

poza wodami terytorialnymi i nie wywołały protestów 

sąsiadów, tj. ChRL i Japonii. Jednak wiele 

interesujących szczegółów, które sporo mówią 

o konstrukcji, jak też sugerują pochodzenie niektórych 

rozwiązań, można dostrzec analizując 

pokazany materiał filmowy. 

Na filmie ukazującym start K-SLBM widać kolejno: 

wyjście pocisku nad powierzchnię wody, szybkie 

przejście z konfiguracji „podwodnej” do lotnej – 

– odstrzelenie „czepca hydrodynamicznego”, odstrzelenie 

zabezpieczeń dna pocisku, uruchomienie 

silnika rakietowego, odstrzelenie pokryw 

bocznych i rozłożenie sterów aerodynamicznych. 

Dalej film pokazuje początkową fazę wznoszenia 

Start koreańskiego pocisku balistycznego K-SLBM 

z okrętu podwodnego Dosan Ahn Chang-ho 15 września 

2021 r., zaledwie miesiąc po oficjalnym przyjęciu okrętu 

do służby. 

rakiety, a następnie uderzenie w cel na morzu (obszar 

oznaczony bojami). Dodatkowo pokazano 

również „elektroniczne uderzenie w cel” widziane 

na ekranie systemu telemetrycznego (?), rejestrującego 

parametry toru lotu. 

Co ciekawe, tajfun zbliżający się do Półwyspu 

Koreańskiego, według wstępnych ocen miał 

przyczynić się do zmniejszenia dokładności trafienia, 

z czym liczyli się specjaliści nadzorujący test. 

Pocisk mimo to uderzył w zaplanowany punkt 

z odchyleniem zaledwie 3 m. 

Jak wcześniej przewidywano w materiale 

o południowokoreańskich morskich pociskach 

balistycznych (WiT 9/2021), K-SLBM nie przypomina 

lądowych rakiet Hyunmo-2B, co sugerowały 

praktycznie wszystkie wcześniejsze informacje 


www.zbiam.pl

Broń rakietowa 

Nowe uzbrojenie Koreańskiej Armii Ludowej 

na wystawie Samoobrona-2021 w Pjongjangu 

Tomasz Szulc 

Niegdyś jedynym źródłem oficjalnych 

informacji na temat nowego uzbrojenia 

Koreańskiej Armii Ludowej były defilady 

wojskowe, organizowane co najmniej 

raz w roku w stołecznym Pjongjangu. 

Z czasem kolejnym stały się oficjalne 

komunikaty Koreańskiej Centralnej 

Agencji Prasowej i materiały Koreańskiej 

Centralnej Telewizji, w których chwalono 

się nowymi osiągnięciami w tej 

dziedzinie, często z Kim Dzong Unem na 

pierwszym planie. Na defiladach 

pokazywano jednak sprzęt w ruchu 

i z daleka, a materiały z poligonów 

budziły często wątpliwości co do 

swej wiarygodności. 

Fotografie w artykule: KCNA, KCTV. 

W 

październiku 2021 r. pojawiła się 

nowa możliwość – w północnej części 

Kraju Porannej Świeżości zorganizowano 

po raz pierwszy wystawę sprzętu wojskowego! 

Nazwano ją Samoobrona-2021, 

a odbyła się ona 11 października w Pjongjangu, 

oficjalnie dla uczczenia 76. rocznicy powstania 

Partii Pracy Korei. Wszystko wskazuje na to, że 

dostęp do niej mieli jednak tylko nieliczni, „wybrani 

przedstawiciele narodu”: funkcjonariusze 

partii, wyżsi oficerowie, przedstawiciele przemysłu. 

Wydaje się więc, że nie ma nadziei na wykonane 

tam amatorskie fotografie. Północnokoreańskie 

media poświęciły jednak wiele uwagi 

pobytowi na wystawie Najwyższego Przywódcy 

Partii, Armii i Narodu Kim Dzong Una, a „za jego 

plecami” na zdjęciach i materiałach filmowych 

można było zobaczyć znaczną część ekspozycji. 

Na pewno nie był to pokaz pełnego spektrum 

uzbrojenia Koreańskiej Armii Ludowej, nie 

Wystawa Samoobrona-2021, zorganizowana 11 października br. w Pjongjangu, była pierwszą możliwością zapoznania 

się z najnowszym uzbrojeniem i sprzętem Koreańskiej Armii Ludowej poza defiladami oraz doniesieniami medialnymi. 

były to też – w większości przypadków – konstrukcje 

dotąd nieznane lub sprawiające wrażenie 

prototypów. Trudno zrozumieć zasady, jakimi 

kierowali się organizatorzy wystawy. 

Niewykluczone, że głównym, a może jedynym 

kryterium był imponujący wygląd prezentowanego 

na niej sprzętu. Dominowały zatem różnorodne 

wyrzutnie rakiet, głównie „ziemia–ziemia”, 

choć nie tylko, a także pociski do nich. 

❚ Pociski balistyczne 

Wśród pocisków „ziemia–ziemia” były dwie ewidentne 

nowości – system Hwasong-8 z blokiem 

aerobalistycznym, znany dotąd z jedynego oficjalnego 

zdjęcia, celowo wykonanego pod światło 

w chwili startu, zrealizowanego 28 września 

2021 r. (patrz WiT 10/2021) i „Pershing-2 Kima”. 

Pierwszy z tych pocisków spoczywał na wyrzutni, 

umieszczonej na siedmioosiowym nośniku kołowym, 

czyli o jedną parę kół dłuższym, niż wyrzutnia 

rakiety Hwasong-12 i o jedną parę krótszym, 

niż nośnik Hwasonga-14 (ich opis znajdą czytelnicy 

w WiT 05/2017 i 11/2017). Jego kabina przypomina 

zastosowaną w tym ostatnim, a więc ze 

stropem obniżającym ku płaszczyźnie wzdłużnej 

pojazdu. To środkowe wcięcie jest jednak stosunkowo 

szerokie, a sama kabina bardziej spłaszczona, 

co wskazuje na jej dostosowanie do rakiety 

z niecylindryczną głowicą. Sam szybujący blok 

bardzo przypomina z wyglądu konstrukcję chińską, 

demonstrowaną dotąd tylko jako defiladowa 

makieta z oznaczeniem DF-17 i wyraźnie mniejszą 

od północnokoreańskiej. Ten kształt jest podobny 

nieco do wizji rakietoplanów z końca lat 

50. – ma nośny kadłub, niewielkie trójkątne skrzydła 

o dużym skosie i małym wydłużeniu oraz pojedynczy 

statecznik pionowy. O jego realnych 

możliwościach będą świadczyć kolejne testy, 

kiedy zagranicznym służbom wywiadowczym 

uda się precyzyjnie prześledzić jego trajektorię 

Pocisk Hwasong-8 z blokiem aerobalistycznym na samobieżnej wyrzutni. 


www.zbiam.pl

Przemysł obronny 

Wyrzutnia zestawu przeciwlotniczego Sosna na transporterze opancerzonym BTR-82. 

Forum Armija 2021 cz. II 

Tomasz Szulc 

Jeszcze kilka lat temu najlepszą okazją 

do zapoznania się z rosyjskimi 

nowinkami z dziedzin obrony 

przeciwlotniczej, radiolokacji, łączności 

i zautomatyzowanych systemów 

dowodzenia był Międzynarodowy Salon 

Lotniczo-Kosmiczny MAKS. Prezentacja 

na nim systemów radiolokacyjnych 

i przeciwlotniczych nie była niczym 

zaskakującym, gdyż taki sprzęt jest 

pokazywany na największych salonach 

lotniczych na świecie: Le Bourget, 

Farnborough, ILA Berlin. Spowodowane 

jest to m.in. tym, że firmy oferujące 

elektronikę czy uzbrojenie lotnicze 

zajmują się równolegle sprzętem 

przeciwlotniczym, a nierzadko 

i wyposażeniem oraz uzbrojeniem 

okrętowym czy uzbrojeniem 

przeciwpancernym. 

Fotografie w artykule, jeśli nie zaznaczono inaczej, 

Wiktor Druszlakow. 

Od kilku lat Ministerstwo Obrony Federacji 

Rosyjskiej „szykanuje” salon MAKS, 

m.in. nie wyrażając zgody na prezentację 

na nim nowego sprzętu elektroniczno-przeciwlotniczego, 

uzbrojenia lotniczego, a nawet 

samolotów wojskowych! Oficjalnym powodem 

jest chęć zgromadzenia wszystkich nowości na 

„konkurencyjnym” salonie Armija, ale istnieją zapewne 

także inne, nieujawniane przyczyny takiej 

absurdalnej polityki. Fakt pozostaje faktem, 

że tegoroczne Międzynarodowe Forum Militarno-Techniczne 

Armija 2021 było pod tym 

względem ciekawsze i bogatsze od zorganizowanego 

miesiąc wcześniej MAKS-a 2021 (szerzej 

w WiT 8 i 9/2021). 

❚ Obrona przeciwlotnicza 

Po raz pierwszy na Armii 2021 pokazano wyrzutnię 

zestawu przeciwlotniczego Sosna, której 

nośnikiem był transporter opancerzony BTR-82A. 

Nie ma w tym jednak nic wyjątkowego – Sosna 

to system bliskiego zasięgu, jego wyrzutnia jest 

niewielka i dość lekka, a więc jej montaż na niemal 

dowolnym nośniku nie powinien przedstawiać 

problemów. Historia Sosny jest na dodatek 

tak długa, że należy zastanawiać się nad celowością 

kontynuacji prac nad nią. Tymczasem 

potwierdzono oficjalnie informację, że trwają 

próby wojskowe prototypu Sosny na nośniku z rodziny 

BMD-4M (zestaw Pticełow), które mają zakończyć 

się dopiero w 2024 r. Nie sposób zrozumieć, 

dlaczego ma to trwać tak długo, skoro 

zarówno nośnik, jak i wyrzutnia oraz pociski są 

znane i sprawdzone. Sosna ma zastąpić zestawy 

rodziny Strieła-10, ale najwyraźniej nie nastąpi to 

szybko, gdyż podczas tegorocznej Armii podpisano 

kontrakt na dostawę dużej partii pocisków 

9M333, które mogą być odpalane przez wszystkie 

pozostające w służbie odmiany Strieły-10. Sosna 

różni się od Strieły-10 i większości innych rosyjskich 

zestawów/systemów przeciwlotniczych tej klasy 

wykorzystaniem wyłącznie optoelektronicznych 

urządzeń wykrywania i śledzenia celów. Chroni to 

przed ujawnieniem wyrzutni poprzez emisję, zakłóceniami 

elektronicznymi i ewentualnością rażenia 

przez pocisk przeciwradiolokacyjny, ale źle 

sprawdza się przy dużym zachmurzeniu, we mgle 

i podczas opadów. 


www.zbiam.pl

Pojazdy wojskowe 

Jarosław Brach 

20 października czeska firma Tatra 

trucks a.s. zorganizowała w swojej 

siedzibie w Kopřivnicy spotkanie dla 

przedstawicieli lokalnych mediów, 

którego celem było przedstawienie 

obecnej sytuacji i projektów 

rozwojowych przedsiębiorstwa. 

Elementem prezentacji był także 

dynamiczny pokaz wybranych 

produktów. Wśród zaprezentowanych 

pojazdów znalazły się zarówno wersje 

wojskowe, jak i cywilne, w tym specjalna 

rajdowa, używana przez zespół Tatra 

Buggyra Racing w rajdach terenowych. 

Reprezentant „Wojska i Techniki” 

był jedynym zagranicznym 

dziennikarzem zaproszonym 

na tę imprezę. 

Ilustracje w artykule: Jarosław Brach, Tatra. 

Wojskowe plany Tatry 

Podwozie rodziny T815-7 Force w układzie 8×8 z integralnie opancerzoną kabiną izraelskiej firmy Plasan. 

Niestety, nie pokazano żadnych nowych 

aut typowo militarnych. Generalnie spotkanie 

dotyczyło promocji modeli już 

zamawianych przez Siły Zbrojne Republiki Czeskiej, 

w tym jako: środki wsparcia logistycznego, 

nośniki różnorodnych nadwozi i wozy bojowe 

(powstały wraz z francuskim Nexterem Titus). 

Dlatego znacznie ciekawsze były przekazane 

przez organizatorów informacje na temat planów 

rozwoju, w tym odnośnie kabin, układów 

napędowych i samej filozofii kompletowania 

pojazdów w przyszłości. 

Przede wszystkim, przy obecnym relatywnie 

niewielkim wolumenie produkcji, powoli nieopłacalne 

staje się wytwarzanie własnych kabin typowo 

cywilnych, swoimi korzeniami wywodzących 

się z rodziny T815, dostępnej od 1982 r. Oczywiście, 

kabiny te przez bez mała 40 lat modernizowano, 

odmładzając ich wnętrze i – nieco – wygląd 

zewnętrzny, ale obecnie są już one silnie zdeprecjonowane 

moralnie i powstają we względnie 

małych ilościach. Czynniki te negatywnie 

wpływają na koszt jednostkowy i czynią kompletnie 

nieopłacalnymi dalsze modyfikacje czy 

tym bardziej przygotowanie od podstaw następcy. 

Dlatego właśnie w sferze kabin do wersji 

cywilnych nawiązano współpracę z DAF-em. 

W jej ramach fabryka w Kopřivnicy otrzymuje 

najnowsze wydania kabin, stosowane przez Holendrów 

w ich typoszeregu CF. Analogiczna sytuacja 

odnosi się do silników. Własne, chłodzone 

powietrzem jednostki Tatry V8 przy dużym 

wysiłku są w stanie spełniać co najwyżej normę 

czystości spalin Euro 5. W takich realiach przyjęto, 

że własne kabiny, trafiające do serii TERRNo/ 

/TERRA, i własne silniki V8 przeznaczone do linii 

cywilnej TERRNo/TERRA oraz wojskowej Force, 

będą jeszcze wytwarzane przynajmniej do roku 

2024–2025. Kluczowe w przedłużeniu cyklu życia 

tych leciwych komponentów pozostają: utrzymanie 

eksportu do Indii zestawów montażowych 

modeli z gamy T815, dalszy eksport linii TERRA na 

rynki pozaeuropejskie/pozaunijne, w tym rosyjski 

oraz arabskie i afrykańskie, jak również zakupy – 

– w pierwszym rzędzie przez siły zbrojne Czech 

i Słowacji – zmilitaryzowanych TERRA i hybrydowych-militarnych 

Force z chłodzonymi powietrzem 

jednostkami V8 i własnymi skrzyniami biegów. 

Tatra bynajmniej nie zamierza rezygnować 

z produkcji własnych kabin, a jedynie ją zrestrukturyzować. 

W takim układzie dojdzie do zaprzestania 

produkcji kabin czysto cywilnych, ale 

utrzymana zostanie produkcja własnych kabin 

typu wojskowego. W przypadku Tatry kabiny 

typu wojskowego są przeznaczone do dwóch 

serii – średniotonażowej Tactic i ciężkiej Force. 

Warto nadmienić, że linia Tactic, poprzednio nazywana 

T810 i jako jedyna mająca klasyczną 

ramę podwozia typu drabinowego oraz sztywne, 

portalowe osie, bazowo miała montowane 

zmilitaryzowane przez Tatrę kabiny wywodzące 

się z cywilnych, długich kabin Renault/DAF. Niemniej 

trzy lata temu Tatra przygotowała ich własny, 

militarny zamiennik. Natomiast co się tyczy 

kabin ciężkotonażowego typoszeregu Force, to: 

❙ są stosowane własne – firmowane przez Tatra 

Defence – nieopancerzone i integralnie opancerzone 

kabiny o zredukowanej wysokości 

i militarnych kształtach w wykonaniach: krótkim 

dziennym, długim oraz wydłużonym, załogowym, 

czterodrzwiowym; 

❙ są nadal proponowane w opcji integralnie opancerzone 

kabiny izraelskiej firmy Plasan, dostępne 

jako krótkie dzienne i wydłużone załogowe; 

❙ własne nieopancerzone kabiny Tatry w trzech 

odmianach – tzn. krótka dzienna, długa i wydłużona 

załogowa – mogą trafiać do wybranych 

klientów cywilnych. 

Przy czym w sferze kabin integralnie opancerzonych, 

ponieważ Tatra wprowadziła własne udane 

odpowiedniki wyrobów Plasana, to właśnie je instaluje 

jako podstawowe. 

Tatra chce występować przede wszystkim 

jako dostawca specjalistycznych, terenowych 

podwozi, do których – ze względu na niezależność 

podmiotu – będzie istniał pewien wybór 

co do komponentów takich jak: silniki, kabiny 

i skrzynie biegów oraz kompletne układy napędowe, 

w tym alternatywne. Koncepcja bazowo 

polega więc na łączeniu własnych podwozi Tatry 

z układem napędowym i ewentualnie kabiną 

od dostawców zewnętrznych. Przy czym 

wystąpią tu pewne odmienności w zakresie rynku 

cywilnego i wojskowego. 

W odniesieniu do kabin wojskowych zastosowana 

zostanie strategia dualna, dotycząca serii 

Force. Przede wszystkim firma wciąż widzi sens 

opracowywania i budowy kabin specjalnych, gdyż 

ze względu na niszowy i małoskalowy charakter 

tego wyrobu wykazuje to sens ekonomiczny, 

techniczny i użytkowy. W dodatku, uwzględniając 

przewidywany wolumen przyszłego zbytu, zapadła 

decyzja o opracowaniu takich kabin następnego 

pokolenia. W trakcie październikowej konferencji 

ujawniono ich wstępne grafiki z dwoma 

możliwymi wykonaniami. Przy czym w obydwu 

przypadkach kabiny te pokazano w cywilnych typach 

aut – długą w wywrotce, a wydłużoną załogową 

czterodrzwiową w wariancie ratowniczo- 

-gaśniczym. Grafiki te sugerują, że zachowane 

zostaną podstawowe militarne atrybuty dotychczasowych 

specjalnych kabin, takie jak: zredukowana 

wysokość, płaskie powierzchnie, wysunięcie 

do przodu i mocno pochylona do tyłu szyba 

przednia. Jednocześnie stylistyka ma być bardziej 

nowoczesna. Na obecnym etapie przyjęto, że 

w 2023 r. powinien zostać ukończony prototyp 


www.zbiam.pl

Systemy bezzałogowe 

Bezzałogowy aparat latający Belar YS SW klasy MALE w układzie dwupłata tandem, napędzany dwoma silnikami tłokowymi z dwułopatowymi śmigłami ciągnącymi. 

Miroslav Gyűrösi 

Fenomen bezzałogowych systemów 

powietrznych, w tym miniaturowych 

i wielowirnikowców, nie ominął także 

Republiki Białorusi. Rozwojem 

systemów, aparatów wchodzących 

w ich skład, wyposażenia i uzbrojenia 

do nich zajmuje się wiele 

państwowych i prywatnych 

przedsiębiorstw, a także placówek 

badawczo-rozwojowych. 

Ilustracje w artykule: Miroslav Gyűrösi, Indela UAV. 

Także goście czerwcowej wystawy MI- 

LEX-2021 w Mińsku (WiT 7 i 9/2021) mogli 

zapoznać się z kilkoma nowościami 

w tym obszarze, nie tylko zresztą pochodzącymi 

z podmiotów białoruskich, ale także rosyjskich. 

Swoją światową premierę miał np. rozpoznawczo-bojowy 

system bezzałogowy ze śmigłowcem 

Hunter, który rozwija białoruska firma 

Indela UAV z Mińska, należąca do holdingu Biespiłotnyje 

Wiertoloty (UAV Heli). Jego zadaniem 

ma być: poszukiwanie i niszczenie pojazdów 

opancerzonych; zwalczanie siły żywej przeciwnika 

na terenach otwartych oraz zalesionych 

Bezzałogowe systemy powietrzne 

na wystawie MILEX-2021 

i zurbanizowanych, a także wykrywanie oraz 

zwalczanie wolno lecących statków powietrznych, 

w tym innych bezzałogowców. Wyposażenie 

awioniczne śmigłowca umożliwia wykonywanie 

lotów w trybie autonomicznym, jak też 

zabezpiecza pełny cykl wykorzystania uzbrojenia. 

Napęd zapewnia silnik spalinowy o mocy 

197 kW/268 KM. Średnica wirnika głównego to 

7000 mm, długość z wirnikiem 8300 mm, rozpiętość 

płata 2380 mm, zaś wysokość 2263 mm. 

Masa własna wynosi 400 kg, standardowy zapas 

paliwa to 180 kg, a ładunek użyteczny 200 kg. 

Maksymalną masę startową Huntera określono na 

750 kg. Prędkość maksymalna sięga 180 km/h, pułap 

statyczny 1500 m, a maksymalny 3500 m. W locie 

na wysokościach 100÷500 m czas przebywania 

aparatu w powietrzu sięga dziewięciu godzin. 

Prędkość wznoszenia to 8 m/s. Maksymalną prędkość 

wiatru podczas startu i lądowania śmigłowca 

określono na 15 m/s. 

Wystawiony prototyp śmigłowca był uzbrojony 

w ruchome stanowisko z 7,62 mm karabinem 

maszynowym PKT, umieszczonym pod 

nosową częścią kadłuba, a także w dwa zasobniki 

do łącznie ośmiu rakiet niekierowanych, podwieszone 

na końcach skrzydeł. Zasobnik amunicyjny 

w kadłubie maszyny mieści maksymalnie 

550 nabojów do karabinu maszynowego. Istnieje 

też możliwość podwieszenia pod kadłubem 

16 bomb przeciwpancernych o masie po 2,5 kg. 

Elementem wyposażenia śmigłowca Hunter 

jest system samoobrony, składający się ze: stacji 

ochrony przed pociskami „powietrze–powietrze” 

i „ziemia–powietrze” naprowadzanymi 

radiolokacyjnie, stacji ostrzegającej przed opromieniowaniem, 

radaru monitorującego strefę 

wokół maszyny oraz systemu automatycznego 

wystrzeliwania pułapek termicznych i radiolokacyjnych. 

Zasadnicze wyposażenie wiropłata 

stanowi stabilizowana głowica optoelektroniczna, 

zamontowana pod przednią częścią kadłuba 

i integrująca: kamery dzienną i nocną oraz dalmierz 

laserowy. Współpracuje ona z systemem 

celowniczym z komputerem balistycznym. 


www.zbiam.pl

Samoloty bojowe 

Łukasz Pacholski, 

współpraca Andrzej Kiński 

26 października na warszawskim 

lotnisku Babice odbyła się prezentacja 

jednej z najciekawszych w ostatnich 

latach konstrukcji lotniczych o polskich 

korzeniach. Mowa o wielozadaniowym 

samolocie wsparcia sił specjalnych 

M28 SOMA, który jest promowany 

w amerykańskim programie Armed 

Overwatch przez spółkę Sierra Nevada 

Corporation i należące do korporacji 

Lockheed Martin Polskie Zakłady 

Lotnicze Sp. z o.o. z Mielca. 

Polska premiera M28 SOMA 

Ilustracje w artykule: Andrzej Kiński, Sierra Nevada. 

Demonstrator samolotu wsparcia sił specjalnych M28 SOMA/MC-145B Coyote w całej okazałości podczas pokazu na 

lotnisku Babice 26 października. 

Prezentacja została zapowiedziana jeszcze 

w czasie tegorocznego Międzynarodowego 

Salonu Przemysłu Obronnego 

w Kielcach i obok celów czysto informacyjnych, 

ma także drugi powód – zainteresowanie nową 

konstrukcją przedstawicieli Sił Zbrojnych RP. Samolot 

tego typu doskonale wpisywałby się bowiem 

w obecnie realizowaną rozbudowę komponentu 

lotniczego Wojsk Specjalnych. 

W przypadku Dowództwa Operacji Specjalnych 

US Air Force (Air Force Special Operations 

Command, AFSOC) program Armed Overwatch 

zakłada zakup 75 samolotów nowego typu, 

które miałyby zastąpić obecnie eksploatowane 

Pilatus U-28A Draco (odmiana Pilatus PC-12) 

i jednocześnie rozszerzyć możliwości operacyjne 

całości sił podlegających Dowództwu 

Operacji Specjalnych Stanów Zjednoczonych 

(United States Special Operations Command, 

USSOCOM). Głównym zadaniem nowych maszyn 

ma być wsparcie operatorów sił specjalnych 

z wykorzystaniem precyzyjnych lotniczych 

środków bojowych oraz zbieranie 

informacji, obserwacja, wskazywanie celów 

i rozpoznanie (Intelligence, Surveillance, Target 

Acquisition and Reconnaissance; ISTAR). 

Samolot powstał w ramach programu AFSOC/USSOCOM Armed Overwatch i realizować ma zadania rozpoznawcze 

ISTAR i bezpośredniego wsparcia, a także loty transportowe na potrzeby operatorów sił specjalnych. Departament 

Obrony Stanów Zjednoczonych planuje zakup 75 samolotów tego typu. 

Pierwszych pięć samolotów ma zostać zakupionych 

w ramach budżetu na rok podatkowy 

2022, który rozpoczął się 1 października br. 

M28 SOMA jest w programie Armed Overwatch 

promowany pod oznaczeniem MC-145B 

Coyote i jest oferowany amerykańskiemu Departamentowi 

Obrony poprzez Sierra Nevada Corporation, 

gdyż firma ta od kilkudziesięciu lat jest 

jednym z kluczowych dostawców wyposażenia 

specjalnego przeznaczenia dla Pentagonu, a od 

ponad dekady współpracuje także z Polskimi 

Zakładami Lotniczymi Sp. z o.o. Uczestniczy 

przy tym w wielu programach o nietypowym 

rodowodzie – m.in. to właśnie ten podmiot produkuje 

na rynek amerykański i ekportuje za pośrednictwem 

Foreign Military Sales turbośmigłowe 

lekkie samoloty bojowe Embraer A-29 

Super Tucano, które za pośrednictwem waszyngtońskiej 

administracji trafiły do: Afganistanu, Libanu 

i Nigerii. Zaplanowana w ramach Armed 

Overwatch liczba nowych samolotów ma pozwolić 

na sformowanie czterech jednostek lotniczych, 

spośród których przynajmniej jedna 

ma znajdować się poza granicami Stanów Zjednoczonych 

w ramach działań ekspedycyjnych. 

W maju tego roku Departament Obrony Stanów 

Zjednoczonych wskazał pięciu finalistów 

postępowania konkursowego, z których każdy 

otrzymał 19,2 mln USD na przygotowanie demonstratorów 

oferowanych rozwiązań. Próby 

samolotów mają zakończyć się do marca 2022 r., 

a efektem ich oceny powinno być finalne rozstrzygnięcie. 

Ostatecznie na placu boju zostało 

trzech oferentów, a konkurentami konsorcjum 

Sierra Nevada–Polskie Zakłady Lotnicze są: 

Beechcraft z AT-6 Texan II i L-3 Communications 

Integrated Systems z AT-802U. W obydwu 

przypadkach są to maszyny zupełnie innej kategorii 

niż M28, co pokazuje, że wymagania 

USSOCOM/AFSOC nie są do końca jednoznacznie 

odczytywane przez ewentualnych dostawców. 

Oczywiście, nie można wykluczyć, że kontrakt 

na 75 seryjnych maszyn zostanie podzielony 

pomiędzy dwóch oferentów. W przypadku 

M28 SOMA, bazując na obecnych deklaracjach, 

wszystko wskazuje na to, że produkcja samolotów 

w konfiguracji podstawowej będzie odbywać 

się w Mielcu, a montaż docelowego wyposażenia 

w Stanach Zjednoczonych. 

W przypadku M28 SOMA jest to kolejna okazja 

do wejścia na amerykański rynek instytucjonalny. 

Wcześniej, w latach 2004–2013 Departament 

Obrony Stanów Zjednoczonych zakupił 17 maszyn 

M28-05, które oznaczono C-145A. Ich głównym 

zadaniem była realizacja zadań transportowych 

i specjalnych poza obszarem Stanów 

Zjednoczonych na rzecz USSOCOM/AFSOC. Spośród 

nich obecnie w Stanach Zjednoczonych 

w linii pozostają cztery C-145A, a jeden utracono 

w wypadku w Afganistanie (co ciekawe, jego kadłub 

ewakuowano i jest wykorzystywany jako 

pomoc dydaktyczna dla służb ratowniczych 

w bazie lotniczej Eglin na Florydzie). 

Jedenaście wycofano w 2015 r. i zaoferowano 

poprzez procedurę Excess Defense Articles sojusznikom. 

Dotychczas z tego daru skorzystała 

Estonia (dwa) i Kenia (trzy), a oferty trafiły także 

do Portoryka i Kostaryki. 


www.zbiam.pl

Transport lotniczy 

Łukasz Pacholski 

29 października na lotnisko Warszawa- 

-Okęcie przyleciał samolot dyspozycyjny 

Boeing BBJ2 w barwach Sił Powietrznych 

RP z numerem burtowym 0112. 

Noszący nazwę własną Ignacy 

Paderewski dołączył do, dostarczonego 

7 października, bliźniaczego BBJ2 

z rejestracją 0111 i nazwą Roman 

Dmowski. Tym samym, po wielu 

miesiącach opóźnień wynikających m.in. 

ze światowej pandemii COVID-19, udało 

się zrealizować I fazę umowy pomiędzy 

Inspektoratem Uzbrojenia i koncernem 

Boeing, dotyczącej zakupu i dostawy 

trzech maszyn rodziny 737NG, mających 

w Siłach Powietrznych służyć przede 

wszystkim do transportu 

najważniejszych osób w państwie. 

Flota samolotów Sił Powietrznych 

do przewozu VIP-ów w komplecie 

Boeing BBJ2 nr 0111 Roman Dmowski ląduje po raz pierwszy na Okęciu 7 października 2021 r. Fot. Piotr Bożyk/PAŻP. 

Jednym ze skutków katastrofy samolotu 

Tu-154M Lux 10 kwietnia 2010 r. pod Smoleńskiem 

było rozwiązanie 36. Specjalnego 

Pułku Lotnictwa Transportowego (31 grudnia 

2011 r. w jego miejsce powołano 1. Bazę Lotnictwa 

Transportowego) i realizacja większości zadań 

związanych z transportem prezydenta RP 

oraz członków najwyższych władz samolotami 

cywilnymi. Inspektorat Uzbrojenia zawarł w tym 

celu już w 2010 r. umowę z Polskimi Liniami Lotniczymi 

„LOT” S.A., dotyczącą czarteru dwóch samolotów 

pasażerskich Embraer ERJ-175 200LR 

(SP-LIG i SP-LIH). Od tego czasu jest ona cyklicznie 

przedłużana. Ostatnia, o wartości 99 mln PLN 

brutto, została zawarta 21 grudnia 2020 r. i ma 

obowiązywać do końca tego roku. 

Aby nie przedłużać tej sytuacji, po kilku latach 

studiów i analiz, 30 czerwca 2016 r. uruchomiono 

uchwałą Rady Ministrów nr 73 wieloletni program 

„Zabezpieczenie transportu powietrznego 

najważniejszych osób w państwie (VIP)”. Miał on 

objąć zakup pięciu nowoczesnych samolotów 

(dwóch „małych”, przeznaczonych głównie do 

lotów na obszarze Europy i trzech kategorii 

średniej, przeznaczonych także do lotów przez 

Atlantyk). Ostatecznie udało się wówczas rozstrzygnąć 

przetarg w części dotyczących maszyn 

dyspozycyjnych. Na mocy umowy zawartej 

14 listopada 2016 r. z firmą Gulfstream 

zamówiono za 538 mln PLN brutto dwa samoloty 

Gulfstream G550, znacznie przekraczające 

stawiane maszynom tej kategorii wymagania 

(przede wszystkim dotyczące zasięgu). Zostały 

dostarczone w 2017 r. (nr 001 Książę Józef Poniatowski 

21 czerwca oraz nr 002 Generał Kazimierz 

Pułaski 26 lipca) i obecnie są intensywnie eksploatowane 

jako zabezpieczenie licznych podróży 

– krajowych oraz zagranicznych przedstawicieli 

władz państwa i dowództwa Sił 

Zbrojnych RP. W przypadku maszyn kategorii 

BBJ2 kołuje na terenie Międzynarodowego Portu Lotniczego w Warszawie, doskonale widoczne dodatkowe wyposażenie 

zainstalowane w czasie pobytu w zakładach Sabena Technics, w tym moduł systemu samoobrony Elbit Systems 

C-MUSIC. Fot. Piotr Bożyk/PAŻP. 

średniej przetarg został unieważniony 8 marca 

2017 r. 31 marca tego samego roku doszło jednak 

do podpisania umowy z firmą Boeing Company 

na zakup trzech maszyn rodziny 737NG 

(Next-Generation) – jednej używanej 737-800 

i dwóch w wariancie BBJ2 (Boeing Business Jet), 

także bazującym na modelu 737-800. Kontrakt 

miał wartość 2,5 mld PLN brutto i jego główna 

faza (dostawy i szkolenie personelu) miała zostać 

zrealizowana do końca 2020 r. 

Pierwszego Boeinga przekazano już 15 listopada 

2017 r. Otrzymał on wojskową rejestrację 

0110 i nazwę własną Józef Piłsudski. Tak ekspresowe 

tempo było możliwe, bo amerykański producent 

dysponował zakonserwowanym egzemplarzem, 

nieodebranym przez chińskie linie 

lotnicze 9Air – zgodnie z dostępnymi informacjami 

samolot nosi numer seryjny 61358 i montażowy 

6370. Został oblatany 13 kwietnia 2017 r. 

i był już zarejestrowany w Chińskiej Republice 

Ludowej (B-7998). Pomimo wykonania aż pięciu 

lotów próbnych, z nieznanych przyczyn, nie został 

odebrany przez zamawiającego i zmagazynowano 

go na lotnisku Boeing Field w pobliżu 

Seattle w stanie Waszyngton, gdzie mieści się 

centrum dostawcze dla modelu 737. Proces wymiany 

powłoki malarskiej przeszedł w zakładach 

MRO Sabena Technics w Saint-Malo we Francji, 

skąd trafił do Warszawy. Przez kolejne cztery lata 

maszyna wykonywała loty w typowej wersji pasażerskiej 

– we wnętrzu zamontowanych było 

189 foteli w konfiguracji niskokosztowej. Dopiero 

w czerwcu tego roku, zgodnie z umową z Boeing 

Company, został przebazowany do Bordeaux, 

gdzie w zakładach Sabena Technics 

przejdzie proces przebudowy wnętrza i zmiany 

konfiguracji – otrzyma kabinę VIP dla czterech 

osób, przedział dla ośmiu osób w fotelach 


www.zbiam.pl

Samoloty bojowe 

Pierwszy grecki Rafale o numerze 401 – maszyna w wersji dwumiejscowej DG – w locie nad morzem. 

Marek Łaz 

Grecja jako pierwszy kraj europejski, 

nie licząc oczywiście lotnictwa 

francuskiego, stała się w 2021 r. 

użytkownikiem wielozadaniowych 

samolotów bojowych Dassault Aviation 

Rafale. Wkrótce jej śladem podąży 

Chorwacja. Dobra passa Francuzów 

na Bałkanach trwa nadal, ponieważ – 

– idąc za przykładem Egiptu i Kataru – 

– greckie Polemikí Aeroporía 

zadeklarowało chęć zakupu 

drugiej transzy Rafale. 

Fotografie w artykule: Dassault Aviation/ 

/Cyrille Cosmao, Maciej Świderski, 

Yann Gabrielloni, Ministerstwo Obrony Grecji. 


We wrześniu 2020 r. władze Republiki Z kolei na początku nowego stulecia dokupiono 

Greckiej oficjalnie ogłosiły zamiar zakupu 

18 wielozadaniowych samolo- 

i pięć BG) i zmodernizowano 10 samolotów EG 

15 fabrycznie nowych Mirage 2000-5 Mk2 (10 EG 

tów bojowych Dassault Aviation Rafale, w tym do analogicznego standardu. Obecnie maszyny 

pierwszej partii, dostarczone pod koniec 

12 używanych egzemplarzy, w ramach szeroko 

zakrojonego programu modernizacji lotnictwa lat 80., wymagają pilnej wymiany, stąd decyzja 

wojskowego. Wcześniej, w grudniu 2019 r., zawarto 

umowę z administracją Stanów Zjedno- 

Ważny w całym przedsięwzięciu był czynnik 

o zakupie Rafale. 

czonych o modernizacji do 2027 r. 84 samolotów 

Lockheed Martin F-16C/D Block 52+ i Block cjanie, zdecydowali się na zakup maszyn uży- 

czasu, stąd Grecy, podobnie jak wcześniej Egip- 

52+ Advanced do standardu F-16V. W planach wanych i fabrycznie nowych. Pierwsze samoloty 

jest także zamówienie w Stanach Zjednoczonych 

18–24 maszyn nowej generacji Lockheed Armée de l’air et de l’espace (AAE) już w kilka 

miały w związku z tym zostać przejęte ze stanu 

Martin F-35A. Grecką tradycją jest jednak dywersyfikacja 

dostawców uzbrojenia i sprzętu cuzi podeszli do potrzeb strony greckiej z peł- 

miesięcy po podpisaniu umowy dostawy. Fran- 

wojskowego, dlatego w latach 80., równolegle nym zrozumieniem, choć oznaczało to czasowe 

z zakupem F-16C/D, zamówiono we Francji 40 osłabienie potencjału AAE, ale należy pamiętać 

samolotów Dassault Mirage 2000 (36 EG i 4 BG). o znaczeniu kontraktu dla całego programu Rafale, 

a także dla polityki władz Francji związanej 

z basenem Morza Śródziemnego. Grecja bowiem, 

jako pierwsze państwo członkowskie 

NATO poza Francją, podjęło decyzję o wyposażeniu 

swojego lotnictwa w najnowszą konstrukcję 

Dassault Aviation, a to jest nie tylko dużym 

sukcesem marketingowym, ale otwiera też 

nowe możliwości w sferze interoperacyjności 

z Siłami Zbrojnymi Republiki Francuskiej. 

Ta sama maszyna przed uroczystością formalnego przekazania Polemikí Aeroporía 21 lipca br. 

❚ Pierwszy grecki kontrakt 

na dostawę Rafale 

Umowa na zakup 18 maszyn Rafale została podpisana 

25 stycznia 2021 r. w Atenach, a w uroczystości 

wzięła udział, zaproszona przez ministra 

obrony Republiki Greckiej Nikolaosa 


www.zbiam.pl

Przemysł obronny 


21 października w PGZ Stoczni Wojennej 

w Gdyni odbyło się pierwsze 

z planowanych spotkań dla mediów 

w ramach cyklu „Miecznik – Śniadania 

Prasowe”. W jego trakcie 

przedstawiciele konsorcjum 

PGZ-Miecznik omówili postępy 

w przygotowaniach do realizacji 

programu budowy fregat 

wielozadaniowych dla Marynarki 

Wojennej RP i związanych z nim 

przedsięwzięć towarzyszących. 

Jednym z najważniejszych jest proces 

dostosowania infrastruktury i kadr 

zakładu wiodącego – PGZ Stoczni 

Wojennej – do przeprowadzenia 

tego ambitnego zadania. 

Modernizacja PGZ Stoczni Wojennej 

w programie Miecznik 

Ilustracje w artykule: PGZ Stocznia Wojenna, 

Tomasz Grotnik. 

Obecnie realizowany jest I etap programu, 

czyli Przemysłowe Studium Wykonalności. 

W jego ramach opracowywane są 

trzy projekty koncepcyjne platform okrętów i wariantowa 

propozycja konfiguracji Zintegrowanego 

Systemu Walki, a także analizy techniczno-ekonomiczne, 

w których oszacowane 

zostaną m.in. koszty cyklu życia Mieczników. 

Równolegle toczą się prace projektowe i koncepcyjne, 

dotyczące przygotowania potencjału 

produkcyjnego i obsługowego, w tym opracowywane 

są koncepcje transferu technologii 

i wiedzy (TOKAT, Transfer Of Knowledge And 

Technology), a także: rozwoju infrastruktury, zarządzania 

programem, łańcuchem dostaw i jakością. 

Przemysłowe Studium Wykonalności 

zostanie złożone zamawiającemu, czyli Inspektoratowi 

Uzbrojenia, do 10 grudnia tego roku. 

Ważną częścią przygotowań do wykonania 

programu Miecznik jest budowa potencjału osobowo-produkcyjnego 

PGZ Stoczni Wojennej 

Sp. z o.o. (PGZ SW). Proces ten podzielono na kilka 

zadań. Rozwój infrastruktury zakładu obejmuje 

nowe inwestycje i plany modernizacyjne. 

Wśród tych pierwszych najpoważniejszym zadaniem 

będzie budowa hali do finalnego montażu 

okrętów. Będzie to konstrukcja o długości 220 m, 

szerokości zewnętrznej 35 m i wewnętrznej 27 m. 

Dzięki niej możliwa będzie produkcja kilku jednostek 

jednocześnie, zabezpieczenie pracowników 

przed wpływem warunków meteorologicznych, 

zaś jej udźwigowienie (suwnice) pozwoli na przemieszczanie 

dużych partii kadłubów między halą 

a placem stoczni. Budynek będzie miał dwie bramy 

– boczna połączy go z placem, na którym jest 

przesuwnica do transportu poziomego statków, 

druga – od strony nabrzeża – pozwoli na wytoczenie 

gotowej do wodowania jednostki na dok pływający. 

Oprócz niej mają powstać kolejne, już 

znacznie mniejsze hale: wyposażeniowa i specjalistyczne, 

przeznaczone do prac konserwatorskich – 

– trzy komory malarskie i jedna do śrutowania. 

Konieczna jest też modernizacja istniejącego 

zaplecza. W ramach projektu Gawron, którego 

Widok PGZ Stoczni Wojennej po zakończeniu dostosowania infrastruktury do programu Miecznik. Największe 

zmiany to nowa hala montażu końcowego i nowa lokalizacja doku. 

Bliźniacze hale powstałe w latach 80. na potrzeby programu budowy trałowców projektu 207. Jedna z nich zostanie 

zmodernizowana i posłuży także przy produkcji Mieczników. 

efektem była korweta patrolowa ORP Ślazak, powstał 

ciąg do prefabrykacji wstępnej sekcji płaskich. 

To ważna inwestycja, która jest wciąż perspektywiczna. 

Sekcje płaskie (arkusze blach 

o odpowiednim kształcie z przyspawanymi 

usztywnieniami) stanowią ok. 40% całości prac 

stalowych. Tworzą one większe sekcje przestrzenne, 

a te z kolei bloki kadłuba i nadbudówki. 

W przypadku nowoczesnych okrętów grubość 

blach do budowy kadłuba waha się od 

5 do 6 mm, zaś nadbudówek od 4 do 5 mm. 

Wyjątki, gdzie lokalnie zwiększono grubość poszycia, 

stanowią pas blach wzmocnień lodowych 

kadłuba (wymagany w Miecznikach), czy 

rejony „specjalne” np. barbety armat. Mimo 

pewnych różnic technologicznych, dotyczy to 

wszystkich trzech oferentów projektów naszych 

fregat, czyli: Babcock Arrowhead A140PL, Navantia 

F-100PL i thyssenkrupp Marine Systems 

MEKO A-300PL. Obecnie konieczna jest modernizacja 

hali, w której jest ciąg, i jej stanowisk pracy. 

Ponadto odnowieniu ma ulec jedna z bliźniaczych 

100-metrowych hal, powstałych jeszcze 

w celu budowy małomagnetycznych trałowców 

bazowych z tworzyw sztucznych proj. 207, 

w której wymianie ulegną suwnice. Hala ta jest 

używana również przy remontach okrętów 

(obecnie naprawiane są w niej stery, śruby nastawne 

i linie wałów korwety ZOP ORP Kaszub 

i przygotowano już miejsce na zbiorniki ciśnieniowe 

okrętu podwodnego ORP Orzeł, który trafić 

miał do stoczni 3 listopada br.). 

Wspomniana hala do finalnego montażu 

okrętów i hala po „plastikach” są zlokalizowane 

w zachodniej części zakładu. Tam też ma docelowo 

zostać przeniesiona większość aktywów 

ze wschodniego krańca stoczni. Najważniejszą 

częścią tego zamierzenia jest relokacja doku 

pływającego o wymiarach 170×27 m. W tym 

74 Wojsko i Technika • Listopad 2021 

www.zbiam.pl

Okręty wojenne 

Widok ogólny fregaty MEKO A-300. Zwraca uwagę bogaty zestaw sensorów i uzbrojenia. Konstrukcja MEKO umożliwia dowolną konfigurację systemu walki. 

Fregata MEKO A-300 bez tajemnic 


W poprzednim numerze „Wojska 

i Techniki” został opublikowany 

artykuł przybliżający ogólne założenia 

koncepcyjne stanowiące podstawę 

do opracowania projektu fregaty 

wielozadaniowej MEKO A-300, 

najnowszego wcielenia sprawdzonej 

linii rozwojowej typoszeregu jednostek 

MEKO. Ta awangardowa konstrukcja 

stanowi bazę wyjściową do przygotowania 

przez niemiecki holding thyssenkrupp 

Marine Systems i Konsorcjum 

PGZ-Miecznik projektu koncepcyjnego 

fregaty MEKO A-300PL, który 

wraz z dwoma projektami konkurencji 

będzie w grudniu tego roku przedłożony 

Ministerstwu Obrony Narodowej 

w ramach realizacji programu Miecznik. 

Poniższy artykuł przybliża tym razem 

szczegóły techniczne MEKO A-300, 

dające pogląd, jak dalece okręt ten 

odpowiada współczesnym wyzwaniom 

na Bałtyku i poza nim. 

Ilustracje w artykule thyssenkrupp Marine Systems. 

Fregaty jako integralna część systemu obrony 

Polski i filar wschodniej flanki NATO na 

Bałtyku, to główny przekaz wystąpień 

przedstawicieli thyssenkrupp Marine Systems towarzyszących 

realizacji programu Miecznik. Według 

ich zapewnień, MEKO A-300PL ma być nie 

tylko wiarygodną odpowiedzią na wymagania 

operacyjne Marynarki Wojennej do Miecznika, ale 

przede wszystkim stać się symbolem wiarygodności 

Polski w egzekwowaniu własnej polityki 

bezpieczeństwa na morzu. 

Fregata MEKO A-300, będąca bazą polskiej 

wersji MEKO A-300PL, stanowi najnowszą generację 

jednostek tej klasy i spełnia wymogi 

współczesnych okrętów uderzeniowych, tj.: wysoki 

stopień przeżywalności na polu walki, dużą 

siłę ognia, obniżoną wartość pól fizycznych 

(technologia stealth) oraz adaptacyjną modułowość 

misyjną. 

❚ Przetrwać w boju 

Cechą zewnętrzną wyróżniającą konstrukcję 

MEKO A-300 są dwie „wyspy bojowe”, z których 

każda wyposażona jest w niezależne od siebie 

systemy niezbędne do zapewnienia jednostce 

zdolności do działań po jej uszkodzeniu, w tym 

zachowanie zdolności do ruchu. Składają się na 

nie m.in.: redundantne systemy walki, systemy 

wytwarzania i dystrybucji energii elektrycznej 

(generatory spalinowo-elektryczne, rozdzielnice 

główne oraz lokalne), układ napędowy (silniki 

główne, pędnik pomocniczy), systemy kontroli 

uszkodzeń (centrale kontroli uszkodzeń, 

magazyny sprzętu ratowniczego, wysokowydajne 

pompy ppoż.), systemy ogrzewania, wentylacji 

i klimatyzacji HVAC (moduły HVAC, wymienniki 

ciepła) oraz systemy nawigacji (radary 

nawigacyjne, systemy nawigacji inercjalnej 

INS, systemy sterowania). Co istotne, uzyskane 

dzięki brakowi kominów miejsce umożliwia 

zwielokrotnienie systemów, pozwalających na 

utrzymanie „przy życiu” masztu stojącego na 

„utraconej” wyspie, zasilając go z innego kierunku, 

a odpowiednia aranżacja systemów radiolokacyjnych 

z antenami ścianowymi pozwala na 

obserwację w sektorze 270°, mimo eliminacji 

jednego z masztów. Armatura, wentylacja i tory 

kablowe biegną przez przedziały obu wysp i są 

w pełni niezależne od siebie, co w przypadku 

uszkodzenia zapewnia dostarczenie energii do 

wszystkich przedziałów z wyjątkiem zniszczonego, 

i co daje załodze czas na reakcję oraz 

możliwość kontynuowania walki. 

Podobnie zwielokrotniono podzespoły systemu 

walki, rozdzielając je na obie wyspy bojowe 

i obydwa maszty, tak aby w przypadku zniszczenia 

jednego z nich, drugi pozwolił na częściowe 

zachowanie zdolności bojowych okrętu. To 

schemat sprawdzony na fregatach typu F125 

(Baden-Württemberg) niemieckiej marynarki wojennej 

i najnowszych korwetach Saar 6 zbudowanych 

dla Izraela (szerzej w WiT 9/2021). 

W przypadku MEKO A-300 zwielokrotniono także 

system kierowania walką klasy C3I (Command, 

www.zbiam.pl 

Listopad 2021 • Wojsko i Technika 77

WiT 11_2021 (74)_promo

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?