WiT 7_2022 (82)promo

More documents

Recommendations

Info

Łączność i informatyka FONET MK2 – ewolucja na skalę rewolucji Andrzej Kiński Podczas tegorocznego paryskiego salonu Eurosatory 2022 Grupa WB starała się przypomnieć wszystkim odwiedzającym jej stoisko, że nie jest „tylko” twórcą bezzałogowych systemów powietrznych – rozpoznawczych i amunicji krążącej – ale także, a może przede wszystkim, cyfrowych systemów zarządzania polem walki i nierozerwalnie z nimi związanych platform komunikacji oraz wymiany danych. W tym ostatnim segmencie rynku debiutował system FONET MK2, będący najnowszą odsłoną najpopularniejszego produktu firmy WB Electronics, a dziś Grupy WB, obecnego na rynku już od ponad dwóch dekad. Ilustracje w artykule: Grupa WB, Andrzej Kiński. Chociaż faktycznie premiera systemu FO- NET MK2 miała miejsce na wystawie i konferencji AUSA Annual Meeting & Exhibition, która odbyła się w październiku ubiegłego roku w Waszyngtonie, a w grudniu zaprezentowano go w siedzibie spółki grupie polskich dziennikarzy branżowych, to faktycznie po raz pierwszy system w pocovidowej rzeczywistości został szerszej publiczności przedstawiony właśnie na paryskim salonie w czerwcu. To największa w 2022 roku wystawa sektora obronnego w Europie, będąca tradycyjnym miejscem prezentacji nowości przez firmy z Europy (choć nie tylko), zorientowana na uzbrojenie i wyposażenie wojsk lądowych, w tym wozy bojowe oraz pojazdy (patrz artykuł w tym samym numerze „Wojska i Techniki”). Premiera FONET MK2, jako systemu pojazdowego, była w takim otoczeniu zupełnie naturalna. Warto w tym miejscu nadmienić, że tegoroczna paryska ekspozycja Grupy WB koncentrowała się wokół systemów elektronicznych – nowego systemu FONET, TOPAZ-a (promowanego jako Integrated Combat Management System) i urządzeń łączności. Swoistym rodzynkiem było przeciwwybuchowe i odłamkoodporne ubranie ochronne nowej generacji EOD ONE, rozwijane wspólnie przez spółki Lubawa S.A. i należącą do Grupy WB MindMade Sp. z o.o., odpowiedzialną za część teleinformatyczną. Zabrakło za to – przynajmniej fizycznie – tego, z czym dziś Grupa WB jest najsilniej kojarzona, a więc bezzałogowych rozpoznawczych i uderzeniowych systemów powietrznych. Można się było z nimi zapoznać poprzez prezentacje multimedialne. Cyfrowa platforma komunikacji FONET MK2 to system spełniający wymagania współczesnego pola walki, na którym przewaga informacyjna decyduje o powodzeniu działań. Zastosowano w nim nowej konstrukcji urządzenia i zmodyfikowane oprogramowanie, aczkolwiek zachowano pełną wsteczną kompatybilność ze starszymi odmianami PZUŁW FONET. Na zdjęciu stanowisko operatorskie we wnętrzu pojazdu z pulpitem użytkownika z 3,5-calowym wyświetlaczem wielofunkcyjnym. Jak podkreślają twórcy FONET MK2, nie należy określać go mianem kolejnej generacji systemu, choć przyrost funkcjonalności do takiego określenia go w pełni predestynuje, ale efekt ewolucji, dzięki czemu zachowano pełną kompatybilność wsteczną z zainstalowanymi na przestrzeni ostatnich dwóch dekad systemami. ❚ Dwie dekady systemu FONET Powstanie FONET-a należy wiązać z pracami prowadzonymi nad nowoczesnym systemem kierowania ogniem artylerii, który mógłby zostać wykorzystany zarówno do modernizacji uzbrojenia pochodzącego z państw dawnego Układu Warszawskiego (UW), jak i nowych systemów zgodnych z wymaganiami NATO. W związku z tym potrzebna była cyfrowa platforma komunikacyjna, która integrowałaby urządzenia do przetwarzania danych ze środkami łączności – bezprzewodowej i przewodowej, zapewniając transmisję danych – w obrębie pojazdu i z obiektami zewnętrznymi, a zarazem mogąca pełnić w pojeździe rolę systemu łączności wewnętrznej (interkomu). W ten sposób powstał Pokładowy Zestaw Urządzeń Łączności Wewnętrznej (PZUŁW) FONET, będący rozwiązaniem modułowym, skalowalnym, dostosowanym do współpracy z różnymi urządzeniami (w tym dowolną współczesną radiostacją będącą na rynku), mogący zostać zastosowanym w pojazdach wschodniej i zachodniej proweniencji. W celu zachowania pełnego bezpieczeństwa użytkowania – zabezpieczenia przed zakłóceniem czy podsłuchaniem, firma WB Electronics wykorzystała w systemie FONET nowy, w pełni kontrolowany przez siebie, kod źródłowy. Należy podkreślić, że w chwili swego powstania FONET był jedynym w pełni cyfrowym systemem w swej klasie na świecie. PZUŁW FONET tworzy cyfrowy węzeł łączności na poziomie pojazdu i grupy pojazdów (baterii, kompanii), umożliwiający wymianę fonii i danych poprzez środki łączności radiowej oraz przewodowej. Jest także platformą cyfrową, pozwalającą na integrację różnorodnych czujników pojazdowych i systemowych, tworząc jednolity system dostarczający informacje użytkownikom oraz zapewniający sterowanie i zarządzanie nimi. Dzięki modułowości, jego konfiguracja może zostać elastycznie dopasowana do potrzeb platformy i użytkownika, a jego funkcjonalność może zostać rozbudowana bądź nawet zmieniona dzięki oprogramowaniu konfiguracyjnemu, także bez udziału producenta. 16 Wojsko i Technika • Lipiec 2022 www.zbiam.pl
Artyleria Sekwencja zdjęć pokazująca ostatnie chwile przed uderzeniem w tarczę i trafienie w nią podczas prób prototypowego polskiego pocisku artyleryjskiego naprowadzanego na odbite światło lasera APR 155, przeprowadzonych 6 czerwca 2022 r. Celem testu było strzelanie na odległość zbliżoną do maksymalnego gwarantowanego zasięgu pocisku, a więc ok. 20 000 m. APR 155 gotowy do produkcji Andrzej Kiński Kolejne konflikty zbrojne XXI wieku pokazują, że zastosowanie w nich amunicji precyzyjnego rażenia naprowadzanej na odbite światło lasera jest coraz powszechniejsze, stąd też i rośnie jej rola. Dobitnie pokazuje to wojna w Ukrainie, w której bezzałogowce obydwu stron wykorzystują lotnicze środki rażenia tego typu, a artyleria lufowa także 152 mm pociski Krasnopol (Rosja) i Kwitnik (Ukraina) oraz moździerzowe 240 mm Smelczak (Rosja). Także Amerykanie niedawno poinformowali o wykorzystaniu tego typu 155 mm pocisków artyleryjskich M712 Copperhead w walkach z siłami ISIS na Bliskim Wschodzie. Fotografie w artykule: MESKO, CRW Telesystem-Mesko, Andrzej Kiński, Witalij Kuzmin, US Army, TASS, Internet. Prace nad amunicją nowej generacji naprowadzaną na odbite światło lasera bądź z kombinowanym układem kierowania do dział kalibru 155 mm prowadzone są obecnie w kilku państwach Zachodu. W Polsce, trwający od dekady, program rozwoju takiego pocisku właśnie zbliża się do końca. Przeszedł on niedawno finalne próby strzelania na maksymalny zasięg i trwają przygotowania do rozpoczęcia jego seryjnej produkcji. Wdrożenie do uzbrojenia pododdziałów Wojsk Rakietowych i Artylerii Wojsk Lądowych (WRiA) wyposażonych w 155 mm armatohaubice samobieżne Krab pocisków naprowadzanych na odbite światło lasera APR 155 znacząco rozszerzyłoby ich zdolności bojowe. Możliwość uzyskania niemal punktowej dokładności rażenia celów o dużym znaczeniu, w tym nawet znajdujących się w ruchu pojazdów przeciwnika, na dystansie rzędu 20 km jest zdolnością nie do przecenienia. Oczywiście wymaga to wdrożenia nowego wyposażenia – naziemnych podświetlaczy laserowych, w tym zintegrowanych z głowicami optoelektronicznymi wozów rozpoznawczych i powietrznych systemów bezzałogowych – oraz wyszkolenia personelu, niemniej uzyskane korzyści zaprocentują także w przypadku innych typów uzbrojenia kierowanego, które wkrótce będzie wdrażane do jednostek WRiA. Dotyczy to np. przeciwpancernych pocisków kierowanych Pirat i ppk dalekiego zasięgu planowanych do zakupu w ramach programu Ottokar-Brzoza, ale także uzbrojenia kierowanego śmigłowców lotnictwa wojsk lądowych (ppk dalekiego zasięgu, kierowane pociski kalibru 70 mm) i samolotów lotnictwa taktycznego. Jeśli udałoby się szybko przeprowadzić procedury formalne, a przykłady innych programów z ostatnich miesięcy pokazują, że jest to możliwe, pierwsze pociski APR 155 skompletowane w Polsce mogłyby zostać dostarczone Siłom Zbrojnym RP już w przyszłym roku. ❚ Nieco historii Sformułowane po raz pierwszy w połowie lat 90. plany wprowadzenia do uzbrojenia WRiA nowych samobieżnych armatohaubic w NATO-wskim kalibrze 155 mm, łącznie z uruchomieniem ich licencyjnej produkcji w Polsce, wywołały także dyskusję na temat krajowych kompetencji w zapewnieniu dostaw amunicji do nich. Niestety, o równoległym wdrożeniu nowego systemu amunicyjnego wraz z zakupem licencji na produkcję systemu wieżowego z działem zgodnym ze standardami NATO, w tym porozumieniem normalizacyjnym JBMOU (Joint Ballistic Memorandum of Understanding), nie pomyślano. Było to o tyle ważne, że kaliber 155 mm nie występował dotąd w żadnym systemie artyleryjskim wykorzystywanym przez Siły Zbrojne RP, stąd też nie dysponowano żadnymi zapasami amunicji w tym kalibrze. Oczywiście, można było zakładać oparcie systemu amunicyjnego na imporcie, ale biorąc pod uwagę planowaną już wtedy skalę zakupów systemów artyleryjskich kalibru 155 mm (Krab i Kryl, być może lżejsze działo holowane dla wojsk aeromobilnych M777 – tak, były niegdyś takie plany), rozwinięty krajowy przemysł obronny i wyrażone przez Ministerstwo Obrony Narodowej dążenie do uzyskania samowystarczalności w zakresie dostaw podstawowych rodzajów oraz typów amunicji, logiczne było zainicjowanie prac w tym kierunku. Już na początku obecnego stulecia podkreślano, że dysponując jednym z najnowocześniejszych na świecie systemów artylerii lufowej kalibru 155 mm – dywizjonowym modułem ogniowym artylerii samobieżnej Regina, który dzięki „wpięciu” w sieciocentryczne środowisko informacyjne, umożliwiające współpracę z różnorodnymi systemami wykrywania i wskazywania celów na dużych odległościach (satelitarne, lotnicze – w tym bezzałogowe, radiolokacyjne) bez przesady można było określić jako system rozpoznawczo- -uderzeniowy, zamierza się wdrożyć obok nowoczesnej amunicji klasycznej, pozwalającej razić cele powierzchniowe na dystansach 40 km i więcej, także amunicję precyzyjną. Pozwala ona uzyskać znacznie wyższą celność (błąd trafienia od kilkudziesięciu centymetrów do kilku metrów) przy znacznych odległościach strzelania (ponad 20 km), a niektóre jej rodzaje pozwalają również na rażenie celów poruszających się, przede wszystkim czołgów przeciwnika. 20 Wojsko i Technika • Lipiec 2022 www.zbiam.pl
Page 1 and 2: POLSKIE COUGARY ❙ AW149 DLA POWIE
Page 3 and 4: Paryskie salony Eurosatory, prezent
Page 5: Wozy bojowe Największą - i dosło
Page 9 and 10: Konflikty Marcin Gawęda Przedłuż
Page 11 and 12: Obrona przeciwlotnicza Nowe chińsk
Page 13 and 14: Samoloty bojowe Samoloty F-35A podc
Page 15 and 16: Przemysł obronny Jeden z najwięks

WiT 7_2022 (82)promo

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?