WiT 7_2022 (82)promo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Okręty wojenne<br />
Pierwsze bloki Blekinge w hali na miejscu montażu kadłuba. W części rufowej widać zaszpuntowane miejsca trzonów sterów zanurzania w układzie X.<br />
Kamień milowy programu okrętów podwodnych A26<br />
Tomasz Grotnik<br />
30 czerwca w stoczni Saab Kockums<br />
w Karlskronie odbyło się położenie<br />
stępki HMS Blekinge. To prototypowa<br />
jednostka typu A26, okrętu<br />
podwodnego nowej generacji<br />
budowanego dla Marynarki Wojennej<br />
Królestwa Szwecji. Podczas tradycyjnej<br />
ceremonii dwa pierwsze główne bloki<br />
rufowe kadłuba okrętu podwodnego<br />
zostały umieszczone na miejscu<br />
ostatecznego montażu, po czym<br />
zostały zespawane ze sobą. Stało się to<br />
aż siedem lat po zamówieniu<br />
tej jednostki. Według pierwotnych<br />
zamierzeń, do tej pory miała<br />
być ona przekazana Marinen.<br />
Ilustracje w artykule: Saab Kockums, FMV.<br />
Zaklinanie rzeczywistości marketingowymi<br />
informacjami o postępach prac<br />
w programie nie mogło przysłonić prawdy.<br />
A ta jest taka, że Szwecja na dwie dekady<br />
straciła ciągłość zdolności do projektowania<br />
i produkcji okrętów podwodnych.<br />
W 1989 r. Saab przejął firmę państwową Karlskronavarvet,<br />
właściciela stoczni Kockums AB<br />
w Karslakronie. W tym czasie trwały prace nad<br />
okrętami podwodnymi typu A19 Gotland i dalszym<br />
rozwojem silnika spalinowego systemu<br />
Stirlinga, działającego w cyklu zamkniętym bez<br />
dostępu powietrza atmosferycznego (AIP). Po<br />
zbudowaniu w latach 1992–1996 trzech Gotlandów,<br />
w 1999 r. Saab sprzedał Kockumsa niemieckiej<br />
stoczni Howaldtswerke Deutsche Werft<br />
z Kilonii, specjalizującej się w budowie okrętów<br />
podwodnych. Ta z kolei stała się własnością niemieckiej<br />
grupy przemysłowej ThyssenKrupp,<br />
w wyniku czego w 2005 r. zakład zmienił nazwę<br />
na thyssenkrupp Marine Systems AB. Po pewnym<br />
czasie nastąpił konflikt interesów pomiędzy<br />
Administracją Zaopatrywania Sił Zbrojnych<br />
(FMV, Försvarets materielverk) a tkMS AB, który<br />
doprowadził do anulowania w 2014 r., trwającego<br />
wówczas od czterech lat, programu okrętu<br />
podwodnego nowej generacji A26.<br />
Zamieszanie wokół stoczni zagroziło dalszemu<br />
rozwojowi szwedzkich zdolności do projektowania<br />
i budowy okrętów podwodnych, ale także mogło<br />
utrudnić utrzymanie ich floty, podczas gdy<br />
ambicją władz w Sztokholmie było przywrócenie<br />
tych umiejętności, określanych jako „interes narodowy”,<br />
szwedzkim przedsiębiorstwom. Z poparciem<br />
rządu w kwietniu 2014 r. Saab zawarł wstępne<br />
porozumienie z tkMS, w czerwcu podpisano kontrakt<br />
wart 340 mln SEK, zaś 22 lipca 2014 r. poinformowano<br />
o zakończeniu przejmowania stoczni<br />
i biura projektowego w Karlskronie oraz ich działalności<br />
w zakładach w Malmö i Muskö. Odziedziczono<br />
też wszelkie prawa do projektu A26. Tak powstała<br />
Saab Kockums AB, firma która dziś jest głównym<br />
wykonawcą programów podwodnych Szwecji.<br />
30 czerwca 2015 r. FMV zawarła kontrakt z Saabem<br />
na budowę dwóch jednostek typu A26<br />
i modernizację w połowie cyklu operacyjnego<br />
HTMGtd (Halvtidsmodifiering Gotland) pary<br />
jednostek A19 – Gotlanda i Upplanda. Koszt<br />
wyniósł 8,6 mld SEK. Nowe okręty – Blekinge<br />
i Skåne – miały być gotowe w latach <strong>2022</strong>–2023.<br />
Jednak 20 lat przerwy w projektowaniu jednostek<br />
podwodnych doprowadziło do znacznego<br />
opóźnienia. Wśród jego przyczyn były też przedłużające<br />
się prace badawczo-rozwojowe,<br />
a także dodatkowe zamówienia ze strony użytkownika,<br />
m.in. na integrację z nowo opracowywanymi<br />
torpedami lekkimi Tp47. Ponadto w początkowym<br />
okresie budująca okręty stocznia<br />
Kockums wymagała inwestycji przywracających<br />
zdolności produkcyjne, po tym, jak w 2014 r. została<br />
odkupiona od Niemców. Te same czynniki<br />
spowodowały też wzrost kosztów programu. Miało<br />
to odzwierciedlenie w aneksie do umowy głównej,<br />
zawartym pomiędzy FMV a Saab Kockums<br />
27 sierpnia 2021 r. Przedłużył on czas realizacji<br />
zamówienia i zwiększył jego koszt o ok. 5,2 mld<br />
SEK. Według najnowszego harmonogramu dostawy<br />
Blekinge i Skåne przewidziano dopiero<br />
w latach 2027–2028.<br />
Obecny etap budowy Blekinge odbywa się<br />
w głównej hali stoczni. Są tam połączone dwa<br />
bloki rufowe kadłuba, stopniowo będą z nimi<br />
stykowane kolejne. Kadłub mocny A26 podzielony<br />
jest na dwa przedziały, pomiędzy którymi<br />
znajduje się śluza ratunkowa. Całe wyposażenie<br />
jest zamontowane na platformach, po jednej<br />
na dziobie i na rufie. Są one połączone z kadłubem<br />
elastycznymi podporami. Ogranicza to<br />
72 Wojsko i Technika • Lipiec <strong>2022</strong><br />
www.zbiam.pl
Change language