Wojsko i Technika Historia numer specjalny 6/2022

Jędrzej Korbal
Samochód pancerny:
szansa czy kłopot dla WP?
4
84
W poprzednich częściach serii poświęconej służbie samochodów
pancernych w WP w okresie międzywojennym zarysowana
została problematyka użytkowania kołowych wozów bojowych
Peugeot oraz ich następców w postaci samochodów pancernych
na podwoziach Citroën-Kégresse. O ile kołowe pojazdy były pod
koniec drugiej dekady XX wieku już wyraźnie zużyte, o tyle nowsze
półgąsienicowe wz. 28 stanowiły nowy materiał. Zamiast
jednak otrzymać sprzęt o parametrach lepszych niż konstrukcje
pamiętające jeszcze Wielką Wojnę w dyspozycji armii, wbrew
wnioskom z prób i logice, znalazło się uzbrojenie stanowiące wielki
kłopot. Park nowych ale wysoce awaryjnych, skomplikowanych
w obsłudze i kosztownych w utrzymaniu samochodów pancernych
wz. 28 okazał się organizacyjnym balastem i techniczną
ślepą uliczką. Kolejnym etapem była niemal ratunkowa, trudna
do uznania za sukces, akcja przebudowy nieudanych wozów półgąsienicowych
na wariant kołowy znany jako wz. 34.
Wobec fiaska projektu samochodu
pancernego wz. 28, który okazał
się przysłowiowym „gorącym ziemniakiem”,
jeszcze pod koniec drugiej dekady
XX wieku otwarty został zupełnie nowy wątek
w historii polskiej broni pancernej – ciężki
kołowy samochód pancerny. Założenie o powrocie
do konserwatywnych, kołowych podwozi
wydawało się trafne, brakowało jednak
niezbędnej do rozpoczęcia całego procesu
treści. Ogólne wnioski nie mogły zastąpić
konkretnych rozwiązań technicznych, które
wobec własnych niedostatków, należało
dopiero podpatrzeć za granicą. Wzrok skierowano
ponownie na przodującą w kwestii
kołowych pojazdów pancernych Francję.
Wpływ na polski projekt miały przede
wszystkim konstrukcje dobrze już znane,
a w szczególności powstały jeszcze w 1917 r.
samochód pancerny wykorzystujący podwozie
2-tonowej ciężarówki White TBC.
Jednostkę napędową samochodu pancernego
Auto-Mitrailleuse de Cavalerie (AMC)
White TBC stanowił czterocylindrowy silnik
o mocy 30 KM i pojemności 3390 cm 3 . Pozwalał
on na uzyskanie maksymalnej prędkości
marszu do 40 km/godz., przy czym
przeciętna wartość to przeważnie 18-20 km/
godz. Główną zaletą tego zaprojektowanego
z myślą o towarzyszeniu kawalerii kołowego
pojazdu było wykorzystanie obszernej, dwubroniowej
wieży. W jej wnętrzu zamontowano
naprzeciw siebie armatę kal. 37 mm oraz
ckm Hotchkiss. Redukowało to trudności
związane z wyważeniem wieży, ale równocześnie
uniemożliwiało prowadzenie ognia
z obu broni w tym samym kierunku. Masa
całkowita, przy opancerzeniu o grubości
do 8 mm, czterech członkach załogi oraz zapasie
200 naboi armatnich i 6000 karabinowych
wynosiła 5700 kg.
Francuski Auto-Mitrailleuse de Cavalerie (AMC) White TBC stanowił bez wątpienia punkt wyjścia dla
por. Rudolfa Gundlacha przy projektowaniu modelowego egzemplarza samochodu wz. 29.