NJL Togo
Historia niemieckiego okrętu radarowej kontroli przestrzeni powietrznej TOGO w czasie 2 Wojny Swiatowej
Historia niemieckiego okrętu radarowej kontroli przestrzeni powietrznej TOGO w czasie 2 Wojny Swiatowej
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Niemiecki okręt dowodzenia nocnymi myśliwcami Nachtjagdleitschiff Togo
dwa działa 7.5 cm Flak M 36 (f) oraz 28 dział 2
cm Flakvierling 38. Po próbach morskich i odbiorach
technicznych, okręt otrzymał nazwę KRETA
i we wrześniu 1943 roku został przekazany do
służby w 7. Sicherungs- Division/ 3. Geleitflottille.
Jednostka wypłynęła z portu w Marsylii 12 września
i przez Tulon oraz Genuę 17 września dotarła
do Livorno. Zadaniem KRETY było zapewnienie
osłony lotniczej stawiaczowi min BRANDEN-
BURG, który w towarzystwie dwóch trałowców
miał przeprowadzić operację minowania wód wokół
Korsyki. Operację przerwano 20 września z powodu
pogarszającej się pogody. Mimo, że sytuacja
na Morzu Śródziemnym była dla Niemców bardzo
krytyczna kolejną próbę rozpoczęto dopiero po południu
21 września bowiem naloty na porty Batia
i Livorno uniemożliwiły okrętom wcześniejsze
wyjście w morze. Do osłony lotniczej KRETA dysponowała
tylko dwoma jednosilnikowymi morskimi
samolotami zwiadowczymi Arado 196. Około
16:30 jeden z samolotów zauważył zanurzony okręt
podwodny i aby ostrzec załogi okrętów wystrzelił
w tym miejscu białe flary. Spóźniony unik jednostek
spowodował, że każda z nich została trafiona
dwiema torpedami z salwy wystrzelonej przez brytyjski
okręt HMS UNSEEN. Stawiacz min BRAN-
DENBURG zatonął po około 15 minutach, KRETA
niecałe 20 minut później. Dwie łodzie ratownicze
podjęły rozbitków, podczas gdy jeden z dwóch samolotów
bez powodzenia zaatakował zanurzony
okręt podwodny. Mimo tego niepowodzenia kontynuowano
realizację pomysłu budowy okrętów do
3. Lądowa wersja radaru wczesnego ostrzegania FuMG 450
FREYA A/N.
naprowadzania samolotów i kontroli obszaru powietrznego.
Wybrano dwa przejęte przez Niemców
we wrześniu 1943 włoskie niszczyciele: RM PRE-
MUDA (ex jugosłowiański JRM DUBROVNIK)
i niedokończony RM SQUADRISTA. Przyczyny
wyboru niszczycieli do roli okrętów radarowych
nie są do końca jasne. Być może straty wśród szybkich
statków towarowych były na tyle duże, że
Kriegsmarine przestała wykorzystywać je do innych
celów. W każdym razie dwa wybrane okręty
zostały przebudowane w tym samym czasie w Genui
i wyposażone w radary wczesnego ostrzegania
FuMG 450 Freya A/N. Jednostki zostały ukończone
do połowy 1944 roku lecz miażdżąca przewaga
lotnictwa i okrętów podwodnych Aliantów, a także
utrata Afryki Północnej i ograniczona aktywność
Luftwaffe w tamtym rejonie sprawiły, że tego typu
okręty stały się bezużyteczne na Morzu Śródziemnym.
Ostatecznie obydwa okręty zostały ponownie
przekształcone w niszczyciele. Kolejnym projektem
była konwersja drobnicowca MS TOGO na
okręt dowodzenia myśliwcami nocnymi.
MS TOGO w służbie cywilnej
i Kriegsmarine.
Drobnicowiec z kabinami pasażerskimi dla 12
osób MS TOGO został zwodowany 13 sierpnia
1938 roku w niemieckiej stoczni Bremer Vulkan
AG dla linii żeglugowej Woermann- Linie z Hamburga.
Statek o długości 134 metry, szerokości 17,9
m oraz zanurzeniu 7,9 m i wyporności 5042 BRT
przeznaczony był do obsługi tras do Afryki Zachodniej.
W sierpniu 1939 roku kotwiczył w Douala
w Kamerunie gdzie 27 sierpnia 1939 kapitan
Eugene Rousselet otrzymał ostrzeżenie o rychłym
wybuchu wojny. Wymknął się z portu i zakotwiczył
w neutralnym porcie Bomo na terenie Konga
Belgijskiego. 25 października 1939 wypłynął
na Ocean Atlantycki i omijając brytyjską blokadę
morską 23 listopada 1939 dotarł do Hamburga. Zarekwirowany
przez Kriegsmarine w marcu 1940
roku wziął udział jako statek transportowy w operacji
Weserübung- inwazji na Danię i Norwegię.
W sierpniu 1940 roku został przebudowany na stawiacz
min SCHIFF 14 w hamburskiej stoczni Stülkenwerft.
4 września 1940 po odbyciu wspólnych
ćwiczeń ze stawiaczami min KAISER I SCHIFF
23 w Świnoujściu (niem. Swinemünde) TOGO dowodzony
przez Korvettenkapitäna Rudolfa Betzendahla
zabrał na pokład 250 min. Zespół okrętów
udał się do portu Den Helder w Holandii, skąd dwa
dni później TOGO i KAISER wyruszyły na akcję
minowania. W nocy 7 września oba okręty postawiły
ofensywną zagrodę minową. TOGO postawił
wówczas 205, a KAISER 200 min kontaktowych
typu EMB. Po niewykrytej przez aliantów akcji
oba stawiacze min zawinęły do Den Helder, a 8
września – do Rotterdamu. Między 10 a 17 września
wyładowany minami TOGO kotwiczył w porcie
w Cherbourgu narażony na nocne, nękające naloty
brytyjskich samolotów bombowych. Kolejne
miejsca kotwiczenia (od 29 września) to Nantes,
a następnie St. Nazaire. Wreszcie obładowany minami
TOGO wraz z SCHIFF 23 skierowany został
32