01.03.2024 Views

PŁOMJO 3/2024

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2 6<br />

X X X<br />

Hdyž bychu naše stawizny byli njeskónčne<br />

módre njebjo, potom bychu woni jasne hwězdy<br />

byli, kotrež nam něštožkuli wuswětluja: Wuznamni<br />

mužojo, kotřiž běchu a su druhim ze<br />

swojimi idejemi, zamóžnosćemi, ze swojej sylnej<br />

wolu a zapalom z přikładom a inspiraciju. Jich<br />

stawiznam dam w tutej seriji rum a předstaju<br />

kóždy měsac jednoho tajkeho wuznamneho<br />

muža, kotryž bě abo je mnohim ludźom kaž jasna<br />

hwězda ...<br />

Wuznamni mužojo<br />

MUŽ MĚSACA<br />

MOHANDAS<br />

KARAMCHAND<br />

(MAHATMA) GHANDI<br />

„Budź ty změna, kotruž sej za<br />

swět přeješ.“<br />

(M. Ghandi)<br />

... JAKO DŹĚĆO<br />

Mohandas Karamchand<br />

Gandhi narodźi so 2. oktobra<br />

1869 w małym přistawowym<br />

městačku Porbandar w Indiskej.<br />

Wón bě najmłódši ze<br />

štyrjoch synow Karamchanda<br />

Ghandija a jeho mandźelskeje<br />

Putali Bai. Wěrywuznaće<br />

swójby bě vishnuizm,<br />

wěsta forma hinduizma, kotrež<br />

wuzběhuje modlitwu<br />

a pobožnosć. Žro tuteje wěry<br />

je bjeznamócnosć (Gewaltlosigkeit).<br />

... JAKO ŠULER<br />

1876 přesydli so swójba do Rajkota. Sydomlětny Mohandas wopyta<br />

tam hač do dwanateho žiwjenskeho lěta zakładnu šulu. Nan<br />

Karamchand, znaty sudnik, wučeše swojeho syna, konflikty bjez<br />

namocy rozrisać. Jako młodostny łamaše Mohandas mnoho kaznjow<br />

swojeje wěry: wopta kozace mjaso, je kurił, alkohol pił<br />

a staršimaj pjenjezy kradnył. Pozdźišo napisa nanej list, prošeše<br />

wo wodaće a wuspyta swoju sebjedisciplinu polěpšić. Po tym, zo<br />

bě hólc 1887 wyšu šulu z wuspěchom<br />

wotzamknył, měješe přistup<br />

k uniwersiće.<br />

... JAKO MANDŹELSKI A NAN<br />

Ghandi bu wot swójby hižo ze sydom lětami<br />

z holcu Kasturba Makthaji slubjeny. 1882 buštaj<br />

wonaj jako 13-lětnaj zmandźelenaj. Mandźelskimaj<br />

narodźi so pjeć dźěći: prěnje zemrě někotre dny po<br />

porodźe, sćěhowachu dźěći Hariral, Maninal, Ramdas<br />

a Devdas. Při porodźe poslednjeho syna Ghandi samo<br />

pomhaše, dokelž njebě baba w domje.<br />

1915 bu Ghandi<br />

na lětanišću w Bombay jako<br />

„Mahatma“ postrowjeny. Tute<br />

čestne mjeno woznamjenja „Wulka<br />

duša“ a poćahuje so na Ghandijowe<br />

prócowanja, so z „cyłej dušu“ za<br />

njewotwisnosć Indiskeje wot<br />

kolonialneje mocy Wulkeje<br />

Britaniskeje zasadźować.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!