01.03.2024 Views

PŁOMJO 3/2024

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2 8<br />

MICHAŁ<br />

Tajny code<br />

„kompjuterowy<br />

zmylk 66“<br />

DIGITALNY<br />

SWĚT SWE<br />

(27)<br />

Z awěsće sće so tež<br />

hižo raz wali – abo kaž doro-<br />

rozhněsćeni<br />

k tomu praja „so<br />

cyle wótře dźiwali“ – hdyž nječinitej kompjuter<br />

abo šmóratko wjace to, štož dyrbitej. W dokumenće<br />

jewja so naraz pisanske zmylki, zazwoniće<br />

wopačne telefonowe čisło abo druhi digitalny<br />

aparat hižo na waše přikazy njereaguje. Prěnja<br />

mysl je husto, zo je nastroj skóncowany, dokelž<br />

je so něchtó druhi z nim hrajkał. Njemóže tola<br />

być, zo naraz něšto wjace njeńdźe, štož je lěta<br />

dołho wuběrnje fungowało. Wobrazowka<br />

je přeco hišće čorna. Mój<br />

Božo, moje cyłe dokumenty a<br />

daty su fuk ... katastrofa. Na<br />

zbožo jedna so w tajkich padach<br />

husto wo po cyłym swěće znaty<br />

„kompjuterowy zmylk 66“.<br />

Móža kompjutery sami zmylki činić?<br />

... hmmm, NĚ! Kompjuter je jenož elektroniska<br />

mašina, kotraž předźěła wot čłowjeka zapodate<br />

přikazy. Kompjuter sam njemysli, ničo sam nječini,<br />

tež nic zmylki. Wozmjemy raz kapsny ličak:<br />

Zapodaš-li do njeho znamješka „2 + 3 × 4 + 5 =“,<br />

ći wón matematisku runicu wuliči. Wón čini to,<br />

štož smy jemu kazali. Wobhladamy sej nadawk<br />

raz dokładnišo a wuliču to raz z hłowy:<br />

2 + 3 × 4 + 5 = ...<br />

hmmm, je runjaaaa<br />

... 25. To bě lochko.<br />

Ale što da je to? Jeli<br />

zapodam runicu do kapsneho ličaka, pokaza mi<br />

tón jako wuslědk 19?! Tón je skóncowany! Wuspytam<br />

to hišće raz ... zaso dźewjatnaće.<br />

To móžeš tola wobłudnić. Tajki lochki<br />

matematiski nadawk wón njemóže?<br />

Hněwam, ně dźiwam so runje cyle<br />

jara přez mój kapsny ličak<br />

So přez kompjutery hněwać je brojenje časa – je<br />

lubować pak runje tak<br />

Owkej, změruju so zaso. Móže być, zo sym matematiski<br />

nadawk snano wopak zapodał? Dopominam<br />

so runje na wučbu matematiki w zakładnej<br />

šuli. Tam smy tola raz wukli, zo maja so w runicy<br />

najprjedy operacije z dypkami wuličić (multiplikacija,<br />

diwizija) a po tym hakle operacije ze<br />

smužkami (adicija, subtrakcija). Kapsne ličaki<br />

tute prawidła znaja. Tež wšitke druhe prawidła<br />

matematiki su so tam zapodali. Njemóža so potajkim<br />

scyła zaličić – chiba zo jim nadawk wopak<br />

zapodaš! Nětko so runje hněwam, zo sym so přez<br />

to hněwał. Ličakam je mjenujcy cyle wšojedne,<br />

hač so na nje hněwaće abo je chwaliće. Kompjutery<br />

su mašiny bjez začućow. Móža dołho a bjez<br />

přestawkow dźěłać. Njetrjebaja spar, nimaja

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!