Magazyn Polonia 15/16

GESCHICHTE
Przemówienie Prezydenta Federalnego
Franka-Waltera Steinmeiera z okazji 80. rocznicy
napaści niemieckiego Wehrmachtu na Polskę
w dniu 1 września 2019 roku w Warszawie
Nie ma drugiego takiego miejsca w Europie, w którym z takim trudem
przychodziłoby mi zabrać głos. Zabrać głos i przemówić do wszystkich
Państwa w moim języku ojczystym, w języku niemieckim.
Szanowny Panie Prezydencie, stoję w tym miejscu
pełen pokory i wdzięczności. Zaprosił mnie Pan, by
wspólnie z Panem oraz Pańskimi rodakami uczestniczyć
w obchodach upamiętniających.
Osiemdziesiąt lat temu mój kraj, Niemcy, napadły na
swój sąsiedni kraj – Polskę – Pańską ojczyznę. To byli moi
rodacy, którzy rozpętali okrutną wojnę, która miała kosztować
życie ponad pięćdziesiąt milionów istnień ludzkich
– wśród nich miliony obywatelek i obywateli Polski.
Ta wojna była zbrodnią niemiecką.
Historia tego miejsca jest tego świadectwem. Już od
pierwszego dnia wojny Niemcy ostrzeliwali Warszawę.
Przez lata siali ogromne spustoszenie w tym mieście.
Całe dzielnice miasta zrównali z ziemią. Deportowali
jego mieszkańców. Mordowali mężczyzn, kobiety i dzieci.
Polska, jej kultura, jej miasta, jej mieszkańcy – wszystko,
co żywe, miało zostać unicestwione.
Terror rozpoczął się w Wieluniu – mieście, o którego
losie do dzisiaj w moim kraju wie zbyt niewielu. Szanowny
Panie Prezydencie, dzisiaj rano wspólnie oddaliśmy
hołd pamięci pierwszych ofiar niemieckiej napaści.
Opisując tę wojnę, często używamy określenia „niezmierzony”.
Mówimy o bezmiarze cierpienia, które
Niemcy ściągnęły na Europę. Cierpienia rzeczywiście nie
możemy zmierzyć. Lecz określenie „niezmierzony” nie
oznacza, że jesteśmy zwolnieni z obowiązku współczucia
dla cierpienia ofiar.
Nie, przeszłość nie jest zamknięta. Przeciwnie, im dalej
od tej wojny, tym ważniejsza staje się pamięć. Wojna
się kończy, gdy cichnie szczęk oręża. Ale jej skutki są spuścizną
dla pokoleń.
Ta spuścizna jest bolesna. Ale my, Niemcy, przyjmujemy
ją i niesiemy dalej.
Jako prezydent Niemiec – wspólnie z kanclerz federalną
Niemiec – mówię dzisiaj wszystkim Polkom i Polakom:
Nie zapomnimy. Nie zapomnimy ran, które Niemcy
zadali Polakom. Nie zapomnimy cierpienia polskich rodzin,
tak samo jak ich odwagi stawiania oporu. Nigdy nie
zapomnimy! [Prezydent powtarza w języku polskim: Nigdy
nie zapomnimy!]
Przeszło tysiąc lat temu pierwszy gość, który przybył
do Polski z Niemiec, cesarz Otton III, przyszedł do tego
kraju boso jako zwykły pielgrzym, przyszedł boso na znak
pokoju i pokory.
Tak samo ja stoję dzisiaj przed Polskim Narodem bosy,
jako człowiek, jako Niemiec, obarczony wielkim, historycznym
brzemieniem. Nic nie może cofnąć przeszłości.
Słowa nie mogą uśmierzyć bólu. Czyny nie mogą przywrócić
utraconego.
Stoję przed Państwem bosy – ale natchniony duchem
pojednania, którym Polska nas obdarzyła! Tam stoi krzyż,
z tego miejsca 40 lat temu Papież Polak w dniu święta
Zesłania Ducha Świętego zawołał do zgromadzonych tłumów:
„Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi! Tej
ziemi!”
Tę ziemię, ten kontynent Polska odnowiła.
To duch Polski – to Wasz duch wyzwolenia zerwał żelazną
kurtynę. To Wasz duch pojednania obdarzył nas
Niemców nowym początkiem. To Wasz duch odnowy pozwolił
nam wspólnie przebyć drogę ku nowej, pokojowej
Europie. Niech ten duch także dzisiaj tchnie z tego miejsca
w świat!
14
MAGAZYN POLONIA 2019 15/16