PRUTHENIA

Emigracja Prusów w XI-XIV wieku49imię Gedeyt 84 . Zresztą w świetle zebranych przez J. Chwalibińską materiałówprzykłady pruskich imion na Mazowszu można by mnożyć: Lykota,Thulkoita, Perband, Obizor, Windyka, Maynot, Preytor itd. 85 Choć ródPrusów spotykamy prawie w każdej dzielnicy polskiej, to jednak na Mazowszubył on najliczniejszy i tutaj zapewne było ich gniazdo 86 . Wartowskazać przykłady rodzin doń przynależnych: Słubiccy, Onaczowie, Nakwascy,Miszewscy, Mlądzcy, Ojrzanowscy, Gościańscy, Tryczowie, Wieczfińscyitd. 87 Szerzej znana nam jest rodzina Wagów z Wagów-Drożęcina(od 1438 r.) 88 , jak też rodzina ze Słubic 89 . W świetle najnowszych badań taostatnia znaczna obszarowo włość była czołowym gniazdem rodu Prusówna Mazowszu, dlatego też jej nazwa awansowała do rzędu nazwyheraldycznej dla odgałęzienia herbu Prus I. Dobra te nadano w XIII w.,podobnie jak inne mniejsze już nadania np. Miszewo Pruthenorum, czyw kasztelanii wyszogrodzkiej Gałki, Nakwasin i Żochowo 90 . Prusów i Jaćwięgówlokowano wtedy z dala od granicy z władztwem krzyżackim, zato blisko centrum władzy książęcej. Siedziba w Słubicy stała się symbolemjedności części rodu Prusów, towarzyszyło temu upowszechnienie sięheraldycznego znaku graficznego odwołującego się do postaci krzyża(„Półtora krzyża”), symbolu wiary chrześcijańskiej, którą musieli przyjąćnowi osadnicy 91 .Pozostaje jeszcze sprawa występowania ewentualnych nazw powiązanychz pruskimi nazwami plemiennymi. Na Mazowszu wskazuje sięprzynajmniej dwie nazwy kojarzone z Jaćwięgami – Jaciążek koło MakowaMazowieckiego oraz Jaćwiężyno (obecnie Kołaki Stare) koło Ciechanowa92 , zaś na Podlasiu – Jatwieź koło Goniądza i nie istniejąca dziś Jatwieźkoło Nowego Dworu 93 . Problemu tego nie można jednoznacznierozwiązać, ale ich związek z osadnictwem Jaćwięgów wydaje się możli-84 J. Chwalibińska, op. cit., s. 50–51.85 Ibidem, s. 18 i nn.86 Ibidem, s. 31, 93–94.87Ibidem, s. 32–71.88 J. Wiśniewski, Ród Wagów, [w:] Rodzina Wagów w kulturze polskiej, red. W. Grębicka,Warszawa 1974, s. 7–15.89 K. Pacuski, Prusowie ze Słubic w XIV–XV w., [w:] Kościół – Kultura – Społeczeństwo.Studia z dziejów średniowiecza i czasów nowożytnych, red. W. Brojer, Warszawa 2000,s. 313–321.90Ibidem, s. 319.91 Ibidem, s. 320–321.92 H. Modrzewska, Osadnictwo jenieckie, s. 356, tutaj literatura; eadem, Osadnictwo obcoetniczne,s. 26.93 J. Wiśniewski, Badania nad dziejami osadnictwa ziem dawnej Jaćwieży i jej pogranicza– wyniki i propozycje, Rocznik Białostocki, t. XIV, 1981, s. 253.