PRUTHENIA

62 Grzegorz BiałuńskiWielkość migracji trudno określić w miarę precyzyjnie, mogą to byćco najwyżej przypuszczalne szacunki. Należy wyróżnić dwie grupy: jeńcówi brańców oraz zbiegów. Obie można szacować na przynajmniej pokilka tysięcy, z tym że ta pierwsza grupa to uprowadzeni w różnym czasie(od XI do XIV w.). O wiele większe znaczenie miała ta druga migracja,która nastąpiła w stosunkowo krótkim czasie (od około połowy do lat80. XIII w.) i w decydującym dla kraju momencie. Warto zauważyć, żeskala tej migracji była zapewne znacznie poważniejsza, niż możemy toodtworzyć na podstawie zachowanych źródeł. Można zaryzykować hipotezę,że migracja owa przyczyniła się w znaczący sposób do klęski Prusóww wojnie z zakonem krzyżackim. Po pierwsze dlatego, że zbiegały naogół aktywne i zamożne jednostki, a więc najbardziej zdatne do walki.A po drugie ze względu na jej liczebność. Owe kilka tysięcy ludzi (a zapewnebliżej 10 tysięcy) to populacja zbliżająca się zaludnieniu mniejszegoplemienia pruskiego lub przynajmniej 1000–2000 wojów 189 .Kończąc należy podkreślić, że emigracja Prusów to ważki problem,który w istotny sposób wpłynął na przyszłość Prus, a emigranci pruscylokalnie mogli odgrywać znaczącą rolę polityczną lub osadniczą. Powyższychrozważań nie można jednak traktować jako wyczerpujących temat,stanowią one raczej próbę podsumowania dotychczasowej wiedzy.189 Por. H. Łowmiański, Studia nad początkami, t. I, s. 90–91; G. Labuda, Podbój Prus w XIIIwieku, [w:] idem, Studia krytyczne o początkach zakonu krzyżackiego w Prusachi na Pomorzu. Pisma wybrane, Poznań 2007, s. 52.