FRATERS CMM

nederland
Frater Harrie
van Geene
geportretteerd
Het is in de congregatie van de Fraters CMM een traditie dat er van een oud-algemene overste een officieel
portret wordt vervaardigd. Zo’n portret wordt dan toegevoegd aan de portrettengalerij van het generalaat te
Tilburg. Tot eind vorig jaar waren de portretten schilderijen in olieverf. Nu hangt er een tekening bij.
In het najaar van 2009 tekende kunstenaar Paul van
Dongen het portret van frater Harrie van Geene die van
1990-2002 de twaalfde algemene overste was. Op 15
december werd het portret in het generalaat onthuld
door de huidige algemene overste frater Broer Huitema
en zijn voorganger.
Tilburgse School
Paul van Dongen schildert, tekent en maakt etsen. Hij
hoort tot de landelijk bekende Tilburgse School, een
groepje gelijkgezinde kunstenaars dat zich tot voor
enkele jaren regelmatig gezamenlijk presenteerde.
Van een aantal van zijn etsen is wel gezegd dat ze
de beste zijn in Nederland sinds die van Hendrick
Goltzius (1558-1617). Paul van Dongen etste en tekende
portretten van onder anderen politici en hoogleraren.
Voor het Concertgebouw in Amsterdam portretteerde
hij de beroemde pianist Menahem Pressler. Ook maakte
hij portretten van de schrijver Willem Jan Otten en
bisschop Jan Bluyssen.
Cadeau
Frater Broer Huitema merkte in zijn toespraak op dat het
bij de traditie van ordes en congregaties hoort dat zij
met zulk een portrettengalerij hun voorgangers eren die
ieder op hun eigen manier een stempel hebben gedrukt,
in dit geval, op de geschiedenis van de Fraters CMM.
Frater Harrie van Geene sprak in zijn dankwoord grote
waardering uit voor het werk van Paul van Dongen. Hij
vond het een mooi en geslaagd portret en beschouwde
het als een cadeau van broederschap. Hij was bijzonder
blij dat het nu in de galerij kwam hangen, bij zijn
voorgangers voor wie hij een groot respect koestert en
die hem dierbaar zijn. De oud-algemene overste
verwees naar de bijdragen die ieder heeft geleverd.
Hij benadrukte op de schouders te staan van hen die
hem voorgingen en relativeerde het gebeuren ook
door te zeggen “dat je een schakel bent in een keten,
belangrijk, en toch ook máár een schakel in die keten”.
Hoogste gezag
De portretten in het CMM-generalaat, die een periode
van ruim honderd jaar omspannen, weerspiegelen ieder
voor zich de tijd waarin ze ontstonden. Ook de manier
waarop men naar oversten en meer in het algemeen
naar gezagsdragers keek, beïnvloedde de verschillende
portretten. Maar of het nu fraters in zwarte toog of in
een pak met stropdas betreft, zoals het geval is bij de
laatste drie algemene oversten, in al die verschillende
toonaarden is de overeenkomst treffend: het zijn
allemaal portretten van fraters die heel bewust het
hoogste gezag in hun congregatie bekleedden.
Rien Vissers
De huidige algemene overste, frater
Broer Huitema (links), in gesprek
met kunstenaar Paul van Dongen.
12