FRATERS CMM

ond frater andreas
Het contrast
Het gaat ongemerkt. We stellen ons de wereld van heiligen en zaligen zoveel mooier voor dan deze
waarschijnlijk was. Alsof hun aanwezigheid alleen al aan de mensen en dingen rondom hen een stille glans
verleende. Alsof het kwaad geheel verjaagd was en van zijn vervaarlijke dreiging ontdaan.
Zo maken we ons een veel te vriendelijke voorstelling
van de wereld van de eerbiedwaardige frater
Andreas. We zien hem opgroeien in een gemoedelijke
boerenfamilie, tot wasdom komen in een jeugdige
fratercongregatie en aan het werk gaan in geregelde
en vrolijke kostschoolsferen. We zien hem monter
zijn bijdrage leveren aan het onderwijs van het zich
snel ontwikkelende Brabant, tot hij zich bescheiden
terugtrekt in een vredige communiteit en na een kort
ziekbed tamelijk snel komt te overlijden. We zien hem
omringd door hartelijke boeren, aardige medebroeders
en enthousiaste schoolkinderen: allemaal toegewijde,
positieve en net als Andreas zelf misschien wel stralende
mensen.
We hoeven weinig moeite te doen om ook het contrast
te zien: maar zien we het echt? Het is voldoende ons
te herinneren hoe die beroemde tijdgenoot, Vincent
van Gogh, het Brabantse platteland uitbeeldde, om ons
te realiseren dat het leven er hard en rauw was. Het
volstaat om de fraterkronieken te lezen om te weten
dat op het internaat Ruwenberg ook veel eenzame,
zielige kinderen rondliepen en de fratergemeenschap
verscheurd was door felle, kleingeestige conflicten. En
als we de geschiedenisboeken opslaan, beseffen we dat
de wereld van Andreas geteisterd werd door een bijna
voortdurende oorlog: van de Krimoorlog in de jaren van
zijn noviciaat, diverse continentale en koloniale oorlogen
tijdens zijn onderwijzerschap, tot een wereldoorlog in
de jaren van zijn ouderdom. Geweld dat je in Tilburg
letterlijk aan de horizon hoorde donderen en in grote
aantallen vluchtelingen zag weerspiegeld.
Als we dat contrast niet aanbrengen, verglijden onze
zaligen in een romantische, nietszeggende braafheid. Als
we er wél oog voor hebben, krijgt hun leven reliëf tegen
een achtergrond van lijden en geweld. We kunnen ons
beter inleven in de spanning die zij zelf ondervonden,
elke dag weer omringd door bleke vertrokken gezichten
en gedeprimeerd door somber stemmende berichten in
de courant. We kunnen ons beter voorstellen wat het
betekende om te midden van die grauwe werkelijkheid te
kiezen voor een christelijk leven van hoop, broederschap
en barmhartigheid.
Charles van Leeuwen
5