FRATERS CMM

ond frater andreas
‘Maak het niet
te zwaar’
Waarom was frater Andreas zo serieus? Waarom was hij zo braaf? Of is dat alleen onze
indruk? Wel beschouwd waren álle fraters van die generatie keurig en streng. Of misschien
moeten we zeggen: alle Nederlandse katholieken van die tijd.
Eeuwenlang was de katholieke kerk in Nederland onderdrukt
geweest, dat was althans het gevoel. Het had de
roomse gelovigen getekend, het had ze ernstig, vroom
en introvert gemaakt. De kerk miste daardoor iets:
lichtheid. Er was bijna niemand die het geloof in vrijheid
en vrolijkheid beleefde. Alles was bloedserieus en
loodzwaar. Het Nederlandse geloof miste sierlijkheid en
luchtigheid, het had geen vleugels.
In de fraterhuizen van de beginjaren komen we de ernst
en strengheid van de Nederlandse geloofsgenoten in
geconcentreerde vorm tegen. Was de gewone katholiek
van nature vroom en gehoorzaam, een frater deed
er nog een schepje bovenop en streefde naar totale
verzaking van de eigen wil. Was de gewone katholiek
nuchter en sober, een frater onthechtte zich in alles en
streefde naar versterving. Hield de gewone katholiek
zich graag bezig met nuttige zaken, een frater werd een
workaholic die nooit rustte. Deugdzaamheid was iets
voor alle gelovigen, maar de fraters werden er heldhaftige
beoefenaren van.
Die strakke en radicale levensstijl van de fraters stond
in dienst van de liefdadigheid, zeker. Zo hadden ze er
de tijd en middelen voor, zo scherpten ze hun houding
van overgave aan de liefdewerken. Het gaf hun leven
spankracht en maakte dat het in de barmhartigheid zijn
vervulling en bekroning vond. Maar dat lukte niet overal.
Dan werd de levensstijl een doel op zich: strenge ascese
die niet meer in dienst stond van de naastenliefde, maar
deze in de weg stond. Een leven van louter werken en
organiseren, waarin no-nonsense de overhand kreeg
boven zielskracht en toewijding.
Het bijzondere van frater Andreas was, dat hij zijn
strengheid combineerde met een zekere lichtheid en
zachtheid. Hij leefde alle regels na, maar leed er niet
onder. Hij behield een zekere vrijheid en was vaak in
de tuin te vinden. Leerlingen en medebroeders werden
door hem op sleeptouw genomen naar buiten, om even
een luchtje te scheppen. Frater Andreas maakte dikwijls
grapjes en probeerde zijn medebroeders wat los te
krijgen. Hij zei wel eens: “Maak het toch niet zo zwaar.”
Frater Andreas was gedreven, maar hield iets dartels en
vrolijks. Hoe dat kon? Hij trok zich van dat serieuze en
brave van al die anderen weinig aan.
Charles van Leeuwen
Foto van frater Andreas op Ruwenberg.
5