Zeolit - rây phân tử và những khả năng ứng dụng thực tế đa dạng

SiO 2 /Al 2 O 3 = 43;
OH - /SiO 2 = 0,24;
Na + /SiO 2 = 0,24;
H 2 O/SiO 2 = 6,6;
vµ thùc hiÖn qu¸ tr×nh kÕt tinh trong b×nh teflon kÝn trong 2 giê ë 140 o C,
th× thu ®−îc sn phÈm ZSM-5 víi 60% kÕt tinh vµ tØ sè SiO 2 /Al 2 O 3 lín h¬n 12.
Còng b»ng ph−¬ng ph¸p sö dông mÇm kÕt tinh cã thÓ tæng hîp ZSM-5
®¹t tØ sè SiO 2 /Al 2 O 3 = 35÷102 tõ tro ®èt trÊu (vá lóa). Trong tro trÊu hµm
l−îng SiO 2 >90% träng l−îng (t.l.). Cho thªm Al 2 O 3 vµ NaOH vµo tro trÊu ®Ó
®¹t c¸c tØ lÖ mol SiO 2 /Al 2 O 3 = 15÷150; Na 2 O/Al 2 O 3 = 2÷10 cïng víi mÇm kÕt
tinh lµ 1% silicalit. Qu¸ tr×nh kÕt tinh ®−îc thùc hiÖn ë 190 o C trong 18 giê.
Theo h−íng nµy cã thÓ thu ®−îc ZSM-5 víi gi¸ rÎ h¬n.
Tæng hîp zeolit Mordenit
Mét ph−¬ng ¸n chÕ t¹o mordenit lµ t¹o gel tõ Al 2 (SO 4 ) 3 vµ thuû tinh láng ë
nhiÖt ®é phßng. Bæ sung NaOH vµo hçn hîp, sau ®ã lµm giµ gel trong 12 ®Õn 24
giê. Cho toµn bé gel ®· ®−îc lµm giµ vµo b×nh teflon vµ ®Æt trong autoclave, kÕt
tinh ë 170 o C trong thêi gian tõ 24 ®Õn 72 giê. §Ó nguéi hçn hîp phn øng thu
®−îc, läc, röa, sÊy vµ nung ë 550 o C trong 5 giê ®Ó æn ®Þnh cÊu tróc.
Tæng hîp zeolit Clinoptilolit
Clinoptilolit còng lµ lo¹i zeolit ®−îc sö dông nhiÒu, nhÊt lµ trong xö lý «
nhiÔm m«i tr−êng. Clinoptilolit tù nhiªn kh¸ s¹ch, nªn ®−îc −a dïng.
Clinoptilolit ®−îc tæng hîp b»ng qu¸ tr×nh kÕt tinh thuû nhiÖt. Gel ®−îc chÕ
t¹o tõ LiOH, Al(OH) 3 vµ silicagel. Qu¸ tr×nh kÕt tinh ®−îc thùc hiÖn trong
autoclave ë nhiÖt ®é 250-300 o C trong thêi gian 2-5 ngµy. pH cña hçn hîp
phn øng cuèi cïng lµ 7,1-8,7. LiOH cã thÓ ®−îc thay b»ng NaOH hay KOH.
3. S¬ ®å c«ng nghÖ tæng hîp zeolit lo¹i Y
§Ó cã thÓ h×nh dung qu¸ tr×nh c«ng nghÖ tæng hîp zeolit, d−íi ®©y nªu
c¸c s¬ ®å tæng hîp zeolit b»ng ph−¬ng ph¸p thuû nhiÖt trong c«ng nghiÖp víi
vÝ dô tæng hîp zeolit NaY.
16