Zeolit - rây phân tử và những khả năng ứng dụng thực tế đa dạng

3. Zeolit lµm t¨ng nitrat ho¸ sinh häc
Lo¹i trõ NH 4
+
ra khái n−íc thi thµnh phè nhê sö dông chÊt trao ®æi ion
zeolit trong qu¸ tr×nh xö lý ho¸ lý gåm lu©n phiªn chu tr×nh n¹p vµ t¸i sinh.
Trong chu tr×nh ®ã, ti träng NH 4
+
trªn zeolit cã thÓ còng bÞ lo¹i ra b»ng nitrat
ho¸ theo phn øng sau:
NH 4
+
+ 2O 2 → NO 3
-
+ 2H + + H 2 O.
Phn øng nµy xy ra trong qu¸ tr×nh xö lý n−íc thi n©ng cao.
VÒ hiÖu qu, viÖc bæ sung zeolit vµo bïn ho¹t tÝnh sÏ lµm t¨ng dung
l−îng trao ®æi NH 4
+
lùa chän cña bïn, vµ nh− vËy hoµn thiÖn kh n¨ng cña nã
®Ó lo¹i bá NH 4
+
ra khái n−íc thi. ChuyÓn ho¸ NH 4
+
nhê vi khuÈn nitrat ho¸
sÏ t¸i sinh zeolit. Qu¸ tr×nh nitrat ho¸ sinh häc ®−îc t¨ng c−êng nhê zeolit, vµ
lµm cho zeolit cã kh n¨ng b¾t gi÷ NH 4
+
trong qu¸ tr×nh xö lý vµ vÒ sau n©ng
cao tèc ®é nitrat ho¸ cao h¬n vµ hoµn thiÖn kh n¨ng xö lý.
4. Lo¹i bá, thu håi, t¸ch kim lo¹i vµ xö lý c¸c chÊt h÷u c¬
Zeolit cã ®é lùa chän cao ®èi víi nhiÒu kim lo¹i nÆng. Do ®ã, chÊt trao
®æi ion zeolit ®−îc xem lµ cã thÓ sö dông ®Ó thu håi c¸c kim lo¹i quý, lo¹i bá
c¸c kim lo¹i nÆng ra khái n−íc thi c«ng nghiÖp vµ xö lý kim lo¹i.
V× sù cã s½n cña c¸c zeolit clinoptilolit vµ mordenit, nªn chóng ®· ®−îc
nghiªn cøu sö dông trong viÖc lo¹i kim lo¹i nÆng ra khái n−íc thi, nhÊt lµ Cd,
Cu, Pb vµ Zn.
§é lùa chän rÊt cao cña mét sè zeolit ®èi víi Ag + còng ®−îc ®Ò nghÞ sö
dông ®Ó thu håi Ag + tõ n−íc thi.
T¸ch vµ tinh chÕ c¸c kim lo¹i kh¸c s¾t còng ®−îc thùc hiÖn b»ng trao ®æi
ion zeolit, vÝ dô t¸ch Co 2+ vµ Ni 2+ trªn zeolit A. NhiÒu cation kim lo¹i cã thÓ
®−îc t¸ch riªng nhê kh n¨ng trao ®æi ion kh¸c nhau trªn zeolit.
Zeolit ë d¹ng c¸c cation Na + , K + , Ca 2+ vµ Mg 2+ , khi ®−îc biÕn tÝnh b»ng
chÊt ho¹t ®éng bÒ mÆt cation d¹ng amino bËc bèn, vÝ dô,
hexadecyltrimethylammonium bromide, cã thÓ ®−îc dïng xö lý n−íc bÞ «
nhiÔm c¸c kim lo¹i nÆng, nh− Pb 2+ , Hg 2+ vµ Cr 3+ , còng nh− c¸c chÊt h÷u c¬
®éc h¹i trong c¸c nguån n−íc thi c«ng nghiÖp.
49