Zeolit - rây phân tử và những khả năng ứng dụng thực tế đa dạng

More documents

Recommendations

Info

<strong>Zeolit</strong> ®−îc dïng réng r·i trong c«ng nghiÖp ®Ó sÊy kh« çc chÊt khÝ vµ chÊt láng trong c«ng nghiÖp chÕ biÕn dÇu, c«ng nghiÖp ho¸ dÇu, c«ng nghiÖp ®¹m, çc ngµnh sn xuÊt khÝ c«ng nghiÖp, nh− axeton, acrylonitril, allyl clorua, argon, benzen, butadien, isobutan, n-butan, isobutylen, butanol, butyl axetat, butyl clorua, çc khÝ tr¬, CO 2 , kh«ng khÝ, vinyl clorua, dicloetylen, dimetylformamit, dimetylsulfoxit, dietylenglycol, etylbenzen, etylen, etylendibromua, isopren, xylen, pentan, propan, tetraclofuran, toluen, cloroform, hexan, xiclohexan, heptan... Víi kh n¨ng lµm khan nµy, zeolit còng ®−îc sö dông trong bo qun chèng Èm, vÝ dô bo qun phim nh, bo qun çc t− liÖu trong çc th− viÖn, bo qun l−¬ng thùc...ViÖn Khoa häc vµ C«ng nghÖ ViÖt Nam ®· thùc hiÖn mét ®Ò tµi sö dông zeolit ®Ó lµm kh« trong bo qun phim nh. Nh÷ng zeolit ®−îc dïng lµ zeolit A vµ zeolit X ë çc d¹ng cation Na, K, Ca... 5. Sö dông zeolit trong tµng tr÷ nhiÖt n¨ng Còng tõ kh n¨ng hÊp phô n−íc cña zeolit, ®· ph¸t hiÖn kh n¨ng sö dông nã cho viÖc tµng tr÷ nhiÖt n¨ng. Khong kh«ng gian trèng bªn trong zeolit cã thÓ chiÕm ®Õn tõ 20 ®Õn 50% tæng sè thÓ tÝch cña vËt liÖu. Víi khong trèng ®ã, zeolit cã thÓ hÊp phô mét l−îng n−íc rÊt lín, nhÊt lµ cßn cã t¸c dông cña cation d−¬ng ngoµi m¹ng. Khi zeolit ®−îc ®un nãng, çc ph©n tö n−íc tho¸t ra khái m¹ng l−íi, vµ ®ång thêi nhiÖt n¨ng ®−îc l−u gi÷ trong zeolit. §ã lµ qu¸ tr×nh thu nhiÖt. Khi zeolit hÊp phô trë l¹i çc ph©n tö n−íc, th× nhiÖt n¨ng ®−îc gii tho¸t. §ã lµ qu¸ tr×nh ph¸t nhiÖt. Khi zeolit hÊp thu nhiÖt n¨ng vµ gii hÊp phô çc ph©n tö n−íc kÕt tinh, th× nhiÖt ®é cña nã kh«ng thay ®æi, do ®ã, qu¸ tr×nh ®ã thuéc vµo lo¹i tµng tr÷ nhiÖt n¨ng tiÒm Èn. NÕu zeolit ®· gii tho¸t hÕt n−íc mµ ®−îc gi÷ çch ly n−íc, th× nhiÖt n¨ng ®ã cã thÓ ®−îc l−u gi÷ l©u dµi. Cßn khi muèn gii phãng nhiÖt n¨ng, th× cã thÓ khèng chÕ tèc ®é gii phãng nhiÖt n¨ng ®ã b»ng tèc ®é hÊp phô n−íc. ThÝch hîp nhÊt cho môc ®Ých nµy lµ zeolit 13X. Mét ph−¬ng ¸n ®−îc ®Ò xuÊt lµ sö dông ¸nh n¾ng mÆt trêi mïa hÌ ®Ó gii phãng n−íc ra khái zeolit vµ tÝch tr÷ nhiÖt n¨ng tiÒm Èn ®Ó dïng cho mïa ®«ng. Khi muèn hÊp phô n−íc ®Ó gii tho¸t nhiÖt n¨ng, th× cho zeolit tiÕp xóc cã kiÓm so¸t víi kh«ng khÝ Èm. 45
6. øng dông zeolit trong trong ph©n t¸ch hçn hîp vµ tinh chÕ V× çc zeolit cã tÝnh chÊt r©y ph©n tö vµ cã thÓ ®−îc biÕn tÝnh thµnh çc d¹ng cation kh¸c nhau, nªn ®èi víi çc ph©n tö cã kÝch th−íc kh¸c nhau vµ tÝnh chÊt ®iÖn tö kh¸c nhau, zeolit cã ¸i lùc kh¸c nhau, do ®ã cã thÓ dïng zeolit ®Ó t¸ch vµ tinh chÕ çc hçn hîp vµ çc hîp chÊt mét çch thuËn tiÖn. Çc chÊt khÝ nh− CO, CO 2 , SO 2 vµ N 2 , dÔ dµng ®−îc hÊp phô trªn zeolit A vµ X. §Ó tinh chÕ oxi khi cã lÉn argon, cã thÓ dïng zeolit NaA, kÕt qu cã thÓ thu ®−îc oxi ®Õn ®é tinh khiÕt 99,995%. <strong>Zeolit</strong> cã kh n¨ng hÊp phô lùa chän cao ®èi víi çc hydrocacbon ch−a no. §Ó t¸ch etylen ra khái hçn hîp çc khÝ, th−êng dïng zeolit CaA, cßn t¸ch khÝ axetylen cã thÓ thùc hiÖn b»ng çc zeolit CaA, CaX vµ NaX. Çc hydrocacbon th¬m còng ®−îc t¸ch ra b»ng çc zeolit X vµ Y. 7. Kh n¨ng cña zeolit trong l−u gi÷ khÝ hydro Mét h−íng nghiªn cøu t×m tßi ®ang ®−îc tiÕp tôc lµ tµng tr÷ hydro cho môc ®Ých lµm nhiªn liÖu. Hydro ®ang ®−îc xem lµ nguån nhiªn liÖu lý t−ëng. V× nguån nguyªn liÖu ®Ó sn xuÊt hydro lµ v« tËn. Cã thÓ sn xuÊt hydro tõ than ®¸, khÝ thiªn nhiªn, tõ nguyªn liÖu thùc vËt, tõ çc phÕ thi, vµ ®Æc biÖt lµ tõ n−íc. Mét trong nh÷ng cn trë lín nhÊt cho viÖc sö dông hydro lµm nhiªn liÖu cho çc lo¹i «t« hay cho çc c«ng cô ®iÖn tö lµ phi cã vËt liÖu tµng tr÷ hydro l−îng ®ñ lín vµ an toµn. Nh÷ng ph−¬ng ph¸p l−u gi÷ hydro nh− ho¸ láng, hay nÐn ë ¸p suÊt cao, ®Òu khã thùc hiÖn vµ kh«ng an toµn. Mét h−íng ®ang thu hót sù chó ý trong viÖc nµy lµ sö dông kh n¨ng hÊp phô hydro cña zeolit. §· t×m thÊy r»ng zeolit Y trao ®æi víi cation Mg 2+ cã entalpy hÊp phô cao ch−a tõng thÊy, ®¹t ®Õn -17,5 kJ/mol, rÊt gÇn víi gi¸ trÞ -15 kJ/mol ®−îc xem lµ tèi −u cho vËt liÖu cã kh n¨ng võa liªn kÕt võa cho gii tho¸t H 2 theo yªu cÇu tµng tr÷ vµ sö dông. Tuy nhiªn, h−íng nghiªn cøu nµy cßn ®ang ®−îc tiÕp tôc. Môc tiªu ®Õn n¨m 2010 lµ phi t×m ra lo¹i vËt liÖu zeolit cã kh n¨ng l−u gi÷ ®−îc hydro b»ng 6,5% träng l−îng b×nh vµ 62 kg H 2 /m 3 . B. øng dông zeolit trong xö lý « nhiÔm m«i tr−êng 1. Khö çc chÊt phãng x¹ cesi vµ stronti trong c«ng nghiÖp nguyªn tö Do ®é bÒn zeolit, nhÊt lµ zeolit clinoptilolit, khi cã mÆt bøc x¹ ion ho¸ vµ trong dung dÞch n−íc ë nh÷ng nhiÖt ®é cao nªn çc chÊt trao ®æi ion v« c¬ lo¹i 46
Page 1 and 2: zeolit - r©y ph©n tö vµ nh÷ng
Page 3 and 4: qun ph¸t triÓn víi çc cöa sæ
Page 5 and 6: uilding unit). Çc ®¬n vÞ cÊu
Page 7 and 8: Nh− trªn ®· nãi, trong thµnh
Page 9 and 10: Zeolit ZSM-5 M¹ng l−íi kh«ng g
Page 11 and 12: thøc chung cña clinoptilolit lµ
Page 13 and 14: 2. Tæng hîp mét sè zeolit th«n
Page 15 and 16: SiO 2 /Al 2 O 3 = 43; OH - /SiO 2 =
Page 17 and 18: t¸ch dung dÞch n−íc çi vµ r
Page 19 and 20: Dung dÞch ®Ëm ®Æc silicat natr
Page 21 and 22: nhê sö dông kiÒm cã trong dung
Page 23 and 24: liªn kÕt Al-O. Qu¸ tr×nh t¸ch
Page 25 and 26: víi çc nhùa trao ®æi ion h÷u
Page 27 and 28: dông thÈm thÊu, kh«ng gièng nh
Page 29 and 30: Cöa sæ ®i vào hèc sodalit cña
Page 31 and 32: Bn th©n zeolit kh«ng ®éc, cã t
Page 33 and 34: nhiÖt ®é (TPD-NH 3 ). H×nh nh
Page 35 and 36: - Phản ứng đồng phân hoá o
Page 37 and 38: Phn øng ®ång ph©n ho¸ xylen ®
Page 39 and 40: çc nhµ khoa häc. Nh−ng ®©y
Page 41 and 42: ph¸ ban ®Çu, tõ ®ã tiÕn dÇn
Page 43: phi tiÕn hành làm khan n−íc
Page 47 and 48: ho¸ häc, tèc ®é rß rØ thÊp
Page 49 and 50: 5. øng dông zeolit ®Ó khö mïi
Page 51 and 52: Thay thÕ çc hîp chÊt NKP cho m
Page 53 and 54: tr×nh ®ã, zeolit còng hÊp phô
Page 55 and 56: 9. HiÖu qu ®èi víi bÖnh ung th
Page 57 and 58: tr×nh ®é hiÓu biÕt vµ kinh ng
Page 59: Môc lôc Trang I. vµi nÐt vÒ l

Zeolit - rây phân tử và những khả năng ứng dụng thực tế đa dạng

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?