Zeolit - rây phân tử và những khả năng ứng dụng thực tế đa dạng
LINK BOX: https://app.box.com/s/q8mfpcrcrk3upkf5oed1leo0wp7r45n5
LINK BOX:
https://app.box.com/s/q8mfpcrcrk3upkf5oed1leo0wp7r45n5
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
®ñ c¸c olefin nhÑ cho c«ng nghiÖp ho¸ dÇu vµ c cho viÖc sn xuÊt c¸c nhiªn<br />
liÖu siªu s¹ch.<br />
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cã nhiÒu tiÕn bé vÒ ci tiÕn qu¸ tr×nh nh»m<br />
hoµn thiÖn c«ng nghÖ FCC ®Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu nãi trªn. §ã lµ cracking<br />
víi thêi gian tiÕp xóc ng¾n, hoµn thiÖn ph©n bè vµ phun nguyªn liÖu, th¸o<br />
nhanh sn phÈm, t¸ch cyclon hiÖu qu cao, sö dông thÐp chÞu ¨n mßn vµ nhiÖt<br />
®é cao, hoµn thiÖn viÖc th¸o dì vµ t¸i sinh xóc t¸c vµ hÖ thèng b¾t gi÷ c¸c h¹t<br />
xóc t¸c hiÖu qu h¬n.<br />
Nh− ®· nãi trªn, xóc t¸c cho qu¸ tr×nh FCC chñ yÕu lµ tæ hîp cña zeolit Y<br />
cã tØ lÖ Si/Al cao ë d¹ng ®Êt hiÕm vµ zeolit ZSM-5 ®−îc ph©n t¸n ®Òu trªn nÒn<br />
(matrix) aluminosilicat v« ®×nh h×nh.Vai trß cña zeolit ZSM-5 lµ ng¨n chÆn c¸c<br />
hîp chÊt trung gian olefin nÆng, ®Ó chóng kh«ng ®i vµo qu¸ tr×nh bÒn ho¸ nhê<br />
chuyÓn dÞch hy®ro trªn zeolit Y. Trªn zeolit Y, olefin ®−îc bÒn ho¸ nhê chuyÓn<br />
dÞch hy®ro thµnh nh÷ng ph©n tö Ýt cã kh n¨ng phn øng h¬n, nh− parafin vµ<br />
aromat, lµm cho hiÖu suÊt x¨ng cao h¬n, nh−ng hiÖu suÊt olefin thÊp h¬n.<br />
T¨ng nhiÖt ®é phn øng vµ bæ sung ZSM-5 ®−a ®Õn lµm t¨ng tèc ®é<br />
cracking olefin cña x¨ng so víi tèc ®é chuyÓn dÞch hy®ro. Khi dïng l−îng lín<br />
h¬n zeolit ZSM-5 cã thÓ t¨ng olefin nhÑ, cßn olefin nÆng h¬n chÞu cracking<br />
trªn ZSM-5<br />
ViÖc ®−a ZSM-5 vµo xóc t¸c cracking FCC ®−îc xem lµ mét nghÖ thuËt<br />
phøc t¹p. Nãi lµ “nghÖ thuËt” ë ®©y chÝnh lµ muèn nhÊn m¹nh sù tinh tÕ vÒ kü<br />
thuËt, kü xo cña nhµ khoa häc trong theo dâi, quan s¸t th−êng xuyªn kÕt hîp<br />
víi nh÷ng thÝ nghiÖm thËn träng, t¸c ®éng trùc tiÕp vµo ®óng thêi ®iÓm xuÊt<br />
hiÖn vÊn ®Ò trong ho¹t ®éng sn xuÊt. Tõ khi thö nghiÖm th−¬ng m¹i ho¸ xóc<br />
t¸c FCC cã sù tham gia cña zeolit ZSM-5 n¨m 1984, ®· xuÊt hiÖn nh÷ng hoµn<br />
thiÖn tiÕp theo vÒ c«ng nghÖ. Quan träng nhÊt lµ bÒn ho¸ ZSM-5 b»ng<br />
phospho. Trong ¸p dông c«ng nghiÖp, sù bÒn ho¸ b»ng phospho ®−a ®Õn t¨ng<br />
gÇn gÊp ®«i ho¹t ®é cho mçi phÇn tr¨m tinh thÓ ZSM-5 ®èi víi sù t¹o thµnh<br />
propylen khi sö dông 2-3% tinh thÓ trong xóc t¸c FCC. Nhê thÕ cã thÓ më<br />
réng lªn nhiÒu kh n¨ng sö dông phô gia ZSM-5.<br />
Cã mèi quan hÖ trùc tiÕp gi÷a hiÖu suÊt sn phÈm vµ tæng sè c¸c t©m axit<br />
trong zeolit ZSM-5 ®o ®−îc b»ng gii hÊp phô amoniac theo ch−¬ng tr×nh<br />
33