Forum A+P 02
POLIS University publishes the “Forum A+P” journal, the only scientific and cultural magazine in the Albanian –speaking countries for the fields of architecture and territory planning. This magazine is recognized by the Ministry of Education and Science, the Academic Degrees Evaluation Committee and has an ISSN international registration code in France. The magazine is published in Albanian and English language and contains a package of scientific, informative articles and analysis.
POLIS University publishes the “Forum A+P” journal, the only scientific and cultural magazine in the Albanian –speaking countries for the fields of architecture and territory planning. This magazine is recognized by the Ministry of Education and Science, the Academic Degrees Evaluation Committee and has an ISSN international registration code in France. The magazine is published in Albanian and English language and contains a package of scientific, informative articles and analysis.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kjo pjesëmarrje e njeriut me “botën e<br />
gjerë” mund të jetë ndjesore si në rastin<br />
e arkitekturave vernakolare të paraqitura,<br />
apo konjitive (mbi bazë njohjeje). Pra,<br />
përtej arkitekturës vernakolare, arkitektura<br />
është rezultat i kërkimeve të kujdesshme të<br />
historisë, kulturës dhe kushteve topografike<br />
e gjeografike. Nga ky lexim del “esenca” që<br />
shërben si baza për hartimin e projektit.<br />
krijojnë harmoni dhe domethënie në të<br />
gjithë strukturën, u quajtën arkitekturë<br />
(Wright F. L. dhe Brownel, B. 1937). Sipas<br />
tij, sa më shumë njeriu të integrohej<br />
në rrjetin e natyrës aq më shumë do të<br />
përmirësohej mirëqenia e tij shpirtërore<br />
dhe fizike (Pfeiffer, B.B. 2006). Në këtë<br />
mënyrë arkitektura dhe urbanistika bëhen<br />
elemente të rëndësishme për kualitetin e<br />
WRIGHT DHE ARKITEKTURA<br />
ORGANIKE 21<br />
Wright e konsideron arkitekturën<br />
shprehje të të kuptuarit të natyrës nga<br />
njeriu, provën më të vërtetë të zotërimit<br />
të tokës. Të ndërtuarit mbi tokë nga ana<br />
e njeriut është diçka e natyrshme sikurse<br />
edhe për kafshët, zogjtë apo insektet. Në<br />
mënyrë të ndërgjegjshme apo jo ai mësoi<br />
nga zogjtë dhe kafshët. Meqenëse njeriu<br />
ishte më shumë se një kafshë, ndërtimet<br />
e tij ku mendimi dhe ndjenjat njerëzore<br />
21<br />
Ky kapitull është përpunuar duke u bazuar në disa autorë:<br />
1. Shkrimin e Wright “Architecture and modern life” të botuar në<br />
librin Frank Lloyd Wright Collected Writings, Volume 3, 1931-<br />
1939, Fq 216-239; nga Bruce Brooks Pfeiffer, 1993;<br />
2. Monografia Frank Lloyd Wright 1867-1959, costruire per la democrazia,<br />
Fq. 7-15, Botuar nga Bruce Brooks Pfeiffer, 2006;<br />
3. Analiza që Christian Norberg-Schulz i bën veprës së Wright në<br />
librin “Genius Loci” 1992, kapitulli “il luogo oggi” Fq. 189-<br />
2<strong>02</strong>.<br />
4. Analiza e Keneth Frampton në librin “Storia dell’ Architettura<br />
Moderna”, 1993, kapitulli Frank Lloyd Wright e la “disappearing<br />
city” 1929-1963, Fq. 215-222.<br />
jetës. Sikurse analizon Schulzi, Wright ishte<br />
një nga pionierët e parë të modernizimit<br />
që formuloi një përgjigje të “lirisë” në<br />
arkitekturën e vilave të tij, që sipas lëvizjes<br />
moderne, ishte një nga elementet që së<br />
bashku me “identitetin” do të ndihmonin<br />
njeriun të hynte në një “ekzistencë të re”<br />
(Norberg- Schulz, Ch. 1992).<br />
Wright propozonte forma arkitektonike,<br />
të cilat demostronin se si mund të jetohej<br />
në harmoni me ambientin. Wright i quajti<br />
ndërtimet e tij si “arkitekturë organike” dhe<br />
u përpoq të gjejë mënyrën më të mirë të<br />
shprehjes në raport me mjedisin, materialet<br />
e ndërtimit, mënyrën e jetesës dhe qëllimin<br />
për të cilin bëhet ndërtesa. Ndërtesat e tij<br />
të integruara me natyrën kishin qëllim të<br />
lejonin njeriun të përjetonte eksperiencën<br />
e natyrës dhe kështu të bëhej pjesëmarrës<br />
në të (Wright F. L. dhe Brownel, B. 1937).<br />
31
Change language