Forum A+P 02
POLIS University publishes the “Forum A+P” journal, the only scientific and cultural magazine in the Albanian –speaking countries for the fields of architecture and territory planning. This magazine is recognized by the Ministry of Education and Science, the Academic Degrees Evaluation Committee and has an ISSN international registration code in France. The magazine is published in Albanian and English language and contains a package of scientific, informative articles and analysis.
POLIS University publishes the “Forum A+P” journal, the only scientific and cultural magazine in the Albanian –speaking countries for the fields of architecture and territory planning. This magazine is recognized by the Ministry of Education and Science, the Academic Degrees Evaluation Committee and has an ISSN international registration code in France. The magazine is published in Albanian and English language and contains a package of scientific, informative articles and analysis.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
kaq. Edhe pse ende nuk egziston një term<br />
i mirëfilltë ligjor, kritiku i arkitekturës<br />
A.Saxhio brenda një klime radikale, e quan<br />
“boshometri”. Si teknikë të kundërt me<br />
“planvendosjen volumetrike”, e cila nuk<br />
bazohet më në agregimin midis volumeve<br />
në hapësirë (shumë shpesh mbizotërues<br />
dhe qëllim në vetvete), por favorizon<br />
konceptimin e kompozimit urban, duke<br />
u nisur dhe bazuar në raportin ndërmjet<br />
hapësirave boshe.<br />
Zgjerimet periferike të pasluftës të<br />
konceptuara sipas teknikave planpër<br />
hedhjen e mbeturinave, apo në rastin<br />
më të mirë, të pushtuara nga oborret private<br />
që i bashkëngjiten godinave racionaliste.<br />
Për të mos folur për ekstremin tjetër,<br />
“shtesat” si ekstruzione individualizmi<br />
drejt hapësirës së përbashkët, të cilat<br />
deformojnë ndoshta të vetmen vlerë të asaj<br />
epoke, “vëllimin e pastër”. Ky fenomen<br />
rishfaqet në shekullin XXI, si përzierje<br />
ndërmjet konceptit të Hilbersaimerit<br />
për qytetin dhe qelizën elementare, me<br />
teorinë manhataniste te Rem Koolhaas-it<br />
volumetrike, përveç diskutimit të<br />
mundshëm në aspektin e cilësisë<br />
arkitektonike dhe ndërtimore, në shkallë<br />
urbane kanë dështuar, duke dhënë<br />
mbi liberalizmin e përdorimit të planeve<br />
në objekt. Imazhi që rezulton është një<br />
përzierje radikale midis rregullit absolut<br />
dhe kaosit total.<br />
Analizë Bosh-Plot e katër planeve.<br />
Në dialogun volum-hapësirë,<br />
vihet re qartë tendenca për të dhënë përparësi<br />
hapësirës që është shprehur me të zezë<br />
LIS FAD-Fakulteti i Arkitektures dhe Dizainit,Dizain Hapesire, eled_fagu@universitetipolis.edu<br />
rezultate negative dhe johumane. Mjafton<br />
t’i hedhim një vështrim gjendjes së tyre<br />
aktuale, nëpër periferitë e Tiranës apo<br />
edhe të qyteteve të tjera të ndërtuara gjatë<br />
periudhës së realizmit socialist. Degradimi<br />
është i dukshëm, hapësira të lëna djerrë<br />
pa asnjëlloj sensi përkatësie. “Hapësirë<br />
e gjelbër”, sipas legjendave nëpër plane<br />
rregulluese që sot janë shndërruar në vende<br />
Nga periudha e modernizmit të herët<br />
vihet re një fenomen braktisjeje graduale i<br />
teknikave planvolumetrike, në favor të një<br />
studimi më të artikuluar me hapësirën që<br />
vesh objektet. Dizaini i boshit duket se është<br />
një ndër temat më të hasura në veprimtarinë<br />
arkitektonike bashkëkohore. Zhan Nouveli<br />
dhe Filip Starku në konkursin për Teatrin<br />
e Tokios, mbështjellin një hapësirë boshe.<br />
Mies van der Rohe. Shtepia e tulles<br />
(Brick House) projekt i vitit 1923<br />
55
Change language